Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy bài thực hành Làm quen với một số thiết bị máy tính

Trờng THCS Ngọc Trạo
Sáng kiến kinh nghiệm
Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"
A. Đặt vấn đề
1. Lời mở đầu
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ công nghệ thông tin (CNTT) đã tác động
lớn đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội loài ngời. Đảng và Nhà nớc đã xác định rõ ý
nghĩa và tầm quan trọng của tin học và CNTT, truyền thông cũng nh những yêu cầu đẩy
mạnh của ứng dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá,
hiện đại hoá, mở cửa và hội nhập, hớng tới nền kinh tế tri thức của nớc ta nói riêng - thế
giới nói chung.
Chính vì xác định đợc tầm quan trọng đó nên Nhà nớc ta đã đa môn tin học vào
trong nhà trờng và ngay từ tiểu học học sinh đợc tiếp xúc với môn tin học để làm quen
dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong
các cấp tiếp theo.
Đời sống nhân dân ngày một nâng cao, tin học phát triển, việc phụ huynh trang bị
cho con em mình một chiếc máy tính là điều có thể. Ngày nay xu thế sử dụng máy tính
của ngời dân đang phát triển mạnh mẽ. Vấn đề đặt ra là cần phải khai thác đợc chức
năng, cũng nh sử dụng máy tính sao cho hiệu quả nhất. Bộ môn Tin học đã đợc đa vào từ
chơng trình Tiểu học với mục đích đó.
Việc giảng dạy bộ môn Tin học của các trờng Tiểu học, THCS, cần mang lại
cho các em một cái nhìn trực quan, sinh động. Chính vì thế để học tốt bộ môn Tin học
thì giáo viên giảng dạy cần chú ý đến các tiết thực hành nhiều, việc tiếp xúc với công
nghệ mới, không nên quá chú trong vào lý thuyết, chỉ thực hành nhiều thì các em mới
lĩnh hội đợc nhiều kiến thức.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Tin học Tự chọn, qua một thời gian công tác
giảng dạy, qua tìm hiểu một thực trạng của một số trờng trong Huyện và qua tìm hiểu về
hứng thú học tập bộ môn Tin học Tự chọn của học sinh đã giúp tôi có thêm hiểu biết về
dạy một tiết Tin học thực hành. Chính vì vậy tôi mạnh dạn đa ra Sáng kiến kinh nghiệm

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"

Trờng THCS Ngọc Trạo
về phơng pháp dạy một tiết thực hành cụ thể "làm quen với một số thiết bị máy tính" (Tin
học 6)
2. Thực trạng vấn dề nghiên cứu.
a. Thuận lợi
*) Nhà trờng và đồng nghiệp : Luôn tạo điều kiện, giúp đỡ cho giáo viên trong công tác
giảng dạy bộ môn Tin học.
*) Giáo viên bộ môn: Luôn luôn học hỏi, tìm ra những phơng pháp dạy học mới.
*) Phụ huynh và dịa phơng: Luôn tạo điều kiện cho con em mình học tập bộ môn Tin
học.
*) Học sinh: Đa số các em rất yêu thích bộ môn Tin học Tự chọn.
*) Phòng máy: Đã có máy chiếu, hệ thống máy đợc kết nối Internet.
b. Khó khăn
*) Phòng máy: Số lợng máy còn ít, cha đảm bảo 02 em/01 máy, hệ thống bàn ghế cha
đảm bảo.
*) Nguồn điện: Cha đảm bảo để dàn máy hoạt động tốt.
*) Phụ huynh: Điều kiện kinh tế còn khó khăn do đó số lợng gia đình có máy tình còn rất
ít.
*) Giáo viên giảng dạy:
Nhiều học sinh có ý nghĩ sai lệch về bộ Môn Tin học, nghĩ rằng Tin học đơn thuần
chỉ là đánh văn bản, làm giảm hứng thú học tập của các em. Là một giáo viên tin học,
cần phải hớng cho các em thấy đợc tầm quan trọng của Công nghệ thông tin.
Tiết thực hành luôn là tiết học khiến cho các em học sinh hứng thú học tập nhất,
tuy nhiên giáo viên cha đa ra đợc những phơng pháp dạy bài thực hành nh thế nào để học
sinh lĩnh hội đợc lợng kiến thức yêu cầu. Sau một tiết thực hành, học sinh biết đợc những
gì? là một câu hỏi mà giáo viên giảng dạy luôn phải đặt ra để chọn phơng pháp dạy sao
cho có hiệu quả cao nhất bởi vì nhiều học sinh không nhận biết đợc đâu là USB hoặc thẻ
nhớ bởi vì: Bây giờ có quá nhiều kiểu dáng USB khác nhau, nếu không trang bị một số

kỹ năng quan sát cho các em thì các em không thể nhận biết đợc một số kiểu dáng USB
mới hiện nay, .
SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo
Bài thực hành đầu tiên của học sinh lớp 6 là bài thực hành 1: "Làm quen với một
số thiết bị máy tính". Khi dạy bài thực hành này, nhiều giáo viên còn không cho các em
lên phòng máy mà chỉ giới thiệu nội dung trong sách giáo khoa, khiến cho các em không
có đợc hình ảnh trực quan nhất về các thiết bị máy tính
Nhiều giáo viên cho các em lên phòng máy nhng chỉ giới thiệu sơ qua hình thức
bề ngoài của một chiếc máy tính trên phòng máy. Điều này làm giảm khả năng nhận biết
của một số học sinh vì kiểu dáng, màu sắc của máy tính khác nhau, ngoài ra còn những
thiết bị bên trong mà giáo viên không dám tháo ra cho học sinh tím hiểu.
Qua nhng điều trên tôi mạnh dạn đa ra Sáng kiến kinh nghiệm để dạy bài thực
hành 1: "Làm quen với một số thiết bị máy tính" (Tin học 6).

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo
B. Giải quyết vấn đề
I. Các giái pháp thực hiện
1. Phòng máy:
- Nguồn điện phải ổn định
- Kết nối Internet
- Có máy chiếu
- Số lợng máy đảm bảo 02 em/01 máy.
2. Học sinh:
- Nghiên cứu nội dung SGK trớc.

3. Giáo viên giảng dạy.
- Chuẩn bị giáo án kỹ càng.
- Một số thiết bị máy tính đơn giản.
- Chuẩn bị kỹ càng cho phòng máy, kiểm tra kết nối Internet.
- Chọn phơng pháp dạy phù hợp với tình hình sẵn có của nhà trờng.
II. Biện pháp thực hiện
1. Phòng máy.
- Nguồn điện là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong một tiết dạy thực hành Tin
học Tự chọn. Giáo viên cần t vấn cho nhà trờng trang bị thêm những thiết bị nh Lioa,
thay mới đờng dây dẫn sao cho nguồn điện đảm bảo trong khi thực hành máy của các em
không bị khởi động lại, khi các em dang hứng thú học mà máy tính khởi động lại thì làm
giảm hứng thú học tập của các của các em ngoài ra còn làm ồn lớp.
- Phòng máy có kết nối Internet là một yếu tố quan trọng trong tiết thực hành này. Cần t
vấn cho nhà trờng kết nối Internet lên phòng máy. Nếu phòng máy cha có Internet thì
giáo viên nên trang bị một thiết bị mạng không dây USB 3G để kết nối Internet đến máy
ít nhất 1 máy gắn máy chiếu. Bởi vì khi dạy bài này cần rất nhiều nhiều hình ảnh trực
quan khác nhau mà giáo viên vó thể tìm trực tiếp trên mạng của học sinh quan sát và
nhận biết.
- Máy chiếu đóng vai trò nh một chiếc bảng, máy chiếu rất quan trọng để dạy một tiết
Tin học thực hành. Bởi bộ môn Tin học của THCS có đặc thù riêng là thầy làm, trò làm
SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo
theo. Nếu không có máy chiếu phóng lên màn hình lớn thì học sinh rất khó quan sát đ ợc
những gì thầy làm. Còn việc thầy hớng dẫn cho từng nhóm một thì rất tốn thời gian mà
hiệu quả lại không cao.
- Với một tiết thực hành tin học thì học sinh phải đảm bảo đợc làm ít nhất 2 lần chính vì
vậy việc đảm bảo 02 em/01 máy sẽ giúp các em thực hành đạt hiệu quả cao nhất, 2 em
một máy, các em có thể trao đổi kiến thức và phát hiện ra nhiều kiến thức mới.

2. Học sinh
Bất kỳ một tiết học nào, học sinh đều phải chuẩn bị nội dung SGK trớc khi đến
lớp. Giáo viên dạy khi dạy xong một bài cần dặn dò các em chuẩn bị nội dung của bài
tiếp theo. Nhiều em có suy nghĩ các môn học đặc thù không cần học bài cũ ở nhà nh các
môn học văn hoá khác. Giáo viên Tin học cần phải định hớng cho các em t đầu lý thuyết
nắm không vững thì thực hành chỉ là mù quáng.
3. Giáo viên giảng dạy
- Giáo án: Là một giáo viên thì bất cứ môn nào cũng phải chuẩn bị giáo án thật kỹ tr ớc
khi đến lớp, là một giáo viên tin học thì việc chuẩn bị giáo án trớc khi đến lớp lại càng
kỹ hơn trong tiết thực hành. Trong quá trình soạn giáo án giáo viên cần đa ra các tình
huống và các phơng pháp giải quyết khác nhau trong mỗi tình huống. Vì là giáo án soạn
bằng PowerPoint nên giáo viên cần chú ý một số vấn đề sau:
+) Hình thức không loè loẹt.
+) Nội dung chính phải đợc đọng lại
+) Các hiệu ứng đơn giản.
+) Phông chữ, cỡ chữ hợp lý với kích thớc màn hình.
- Chuẩn bị một số thiết bị máy tính đơn giản: "Làm quen với một số thiết bị máy tính".
Giáo viên nên chuẩn bị một số thiết bị máy tính đơn giản để các em có thể "Mắt thấy Tay sờ" nh: Đĩa CD, đĩa mềm, Ram, Chíp, USB, đĩa cứng, Main.
- Để có những hình ảnh trực quan, sinh động trong tiết dạy này thì phơng pháp tốt nhất là
máy tính phải dợc kết nối Internet, máy chiếu để có thể tìm kiếm những hình ảnh trên
mạng cho các em quan sát.

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo
- Phơng pháp dạy: Bộ môn tin học mang những đặc thù riêng của nó, không có một phơng pháp nao đợc gọi là chuẩn mực để áp dụng. Tuỳ điều kiện của mỗi trờng để giáo
viên chọn phơng pháp khác nhau, giáo viên giảng dạy cần phải linh hoạt và không đợc áp
đặt các tiêu chuẩn đánh giá chặt về phơng pháp, tiến độ giảng dạy nh các môn học khác.
Giáo viên trình bày các thiết bị máy tính có sẵn, bên cạnh đó cân tìm kiếm trên

mạng để có những hình ảnh khác: Ví dụ để giới thiệu về chuột, ta có thể lên Google. Tìm
các hình ảnh về chuột.

Giáo viên cần giải thích cho học sinh: Có rất nhiều kiểu dáng và hình thức khác
nhau nhng cấu tạo thì tơng tự nhau, chuột có 3 nút bấm chính. Điều này lam cho các em
dễ dàng nhận biết đợc chuột máy tính ma các em không bị ngỡ ngàng khi gặp khải loại
chuột co kiểu dáng khác với chuột mà mình học trên phòng máy.
Giáo viên cần giới thiệu một số thiết bị mà học sinh cha đợc biết đến nh thẻ nhớ là
một thiết bị dùng để lu trữ dữ liệu trong điện thoại, máy ảnh, máy quay kỹ thuật số,

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo

Thiết bị nhớ USB cũng có nhiều kiểu dán khác nhau

Giáo viên cần giúp các em nhận biết USB bằng cách quan sát phần giao tiếp giữa
máy và USB

Phần giao tiếp
Đặc biết là khi giới thiệu về một số thiết bị nh Ram, Chíp, đĩa cứng, main của máy
tính, nếu không có hình ảnh trực quan thì học sinh sẽ không hiểu đợc và chỉ hiểu mơ hồ,
giáo viên giới thiệu thì là lãng qua tai của học sinh, làm cho các em không có hứng thú
học, giáo viên có thể đa một số hình ảnh để học sinh nhận biết.
Ram máy tính

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"

Trờng THCS Ngọc Trạo

Chíp máy tính

Đĩa cứng

Main máy tính

Giáo viên cũng cần chỉ ra một số thiết bị kết nối với Main máy tính để học sinh
thấy đợc tầm quan trọng của main máy tính

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo

Gắn chíp

Gắn đĩa cứng

Gắn Ram

Sau tiết học, giáo viên cần kiểm tra lại mức độ nhận biết của học sinh thông qua
hình thức câu hỏi trắc nghiệm ví dụ nh: Cho biết tên của các thiết bị máy tính dới đây,
.
III. Kết quả - ý nghĩa:
1. Trớc khi áp dụng sáng kiến.
Học sinh không nhận biết đợc một số thiết bị máy tính trên thực tiễn, các em có
cái nhìn mơ hồ về các thiết bị trong máy tính.
2. Sau khi áp dụng sáng kiến

Học sinh ham mê học hơn, các em rễ dàng nhận biết đợc một số thiết bị máy tính
trong thực tiễn, điều này giúp các em không bị lạc hậu trong thời đại công nghệ thông tin
3. ý nghĩa
Kiến thức tin học luôn gắn liên với công nghệ và và sự thay đổi rất nhanh trên thế
giới. Nếu học sinh không đợc tiếp cận với những thiết bị mới, vô tình đẩy các em vào
tình trạng lạc hậu về công nghệ. Việc dạy bộ môn tin học cần phải linh hoạt, không nhất
thiết lấy sách giáo khoa làm chuẩn, thông tin phải cập nhật liên tục cho các em qua hình
thức mạng Internet.

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"


Trờng THCS Ngọc Trạo
C. Bài học kinh nghiệm
Trên đây là một số sáng kiến của tôi trong quá trình giảng dạy tiết thực hành "làm
quen với một số tiết bị máy tính", tôi thấy sau tiết học học sinh hứng thú học hơn và có
trao đổi nhiều hơn với nhau về các thiết bị máy tính so với cách dạy thông thờng theo
sách giáo khoa. Chất lợng học sinh cung tăng lên rất nhiều.
Việc chọn phơng pháp giảng dạy kết hợp mạng Internet đã nâng cao hiệu quả học
tập bộ môn tin học cho các em những cũng không tránh khỏi nhiều thiếu sót, mong các
đồng chí đồng nghiệp góp ý để có sự hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn!
Ngọc trạo, ngày 04 tháng 04 năm 2011
Ngời viết

Hà Văn Hải

SKKN: Phơng pháp dạy bài thực hành "Làm quen với một số thiết bị máy tính"