Giáo trình Kỹ thuật thi công

GIAẽO TRầNH MN HOĩC

1

KYẻ THUT THI CNG I

TRƯờNG ĐạI HọC BáCH KHOA

KHOA XÂY DựNG DÂN DụNG Và CÔNG NGHIệP
Bộ MÔN THI CÔNG

GIáO TRìNH MÔN HọC

Kỹ THUậT THI CÔNG I
(Giáo trình dành cho chuyên ngành Xây dựng DD & CN)

L KHAẽNH TON

L−u hµnh néi bé


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

2

KYẻ THUT THI CNG I

MUC LUC
Trang
Chổồng I.

Chổồng II.

Chỉång III.

Chỉång IV.

Chỉång V.

Chỉång VI.

ChỉångVII.

PHÁƯN I. CÄNG TẠC THI CÄNG ÂÁÚT
Khại niãûm chung vãư cäng tạc âáút
§1.1. Cạc loải cäng trỗnh vaỡ cọng taùc õỏỳt
Đ1.2. Nhổợng tờnh chỏỳt kyợ thuỏỷt ca âáút v sỉû nh hỉåíng ca
nọ âãún k thût thi cäng âáút
§1.3. Phán cáúp âáút
Xạc âënh khäúi lỉåüng cäng taùc õỏỳt
Đ2.1. Xaùc õởnh kờch thổồùc cọng trỗnh bũng õỏỳt v phỉång
phạp tênh khäúi lỉåüng cäng tạc âáút
§2.2. Tênh toạn khọỳi lổồỹng cọng taùc õỏỳt theo hỗnh khọỳi
Đ2.3. Tờnh toaùn khäúi lỉåüng cäng tạc âáút trong san bàịng
Cäng tạc chøn bở vaỡ phuỷc vuỷ thi cọng phỏửn ngỏửm cọng
trỗnh
Đ3.1. Cọng tạc chøn bë màût bàịng thi cäng
§3.2. Hả mỉûc nỉåïc ngỏửm
Đ3.3. ởnh vở cọng trỗnh
Đ3.4. Chọỳng vaùch õỏỳt họỳ õaỡo
Kyợ thût thi cäng âáút

§4.1. Thi cäng âáút bàịng phỉång phạp th cäng
§4.2. Thi cäng âo âáút bàịng cå giåïi
§4.3. Lm âáút bàịng mạy i
§4.4. Thi cäng âáút bàịng mạy cảp
Thi cäng âàõp âáút
§5.1. Thi cäng âàõp âáút
§5.2. Thi cäng âáưm âáút
Thi cäng âọng cc v vạn cỉì
§6.1. Cạc loải cc v vạn cỉì
§6.2. Thiãút bë âọng cc v vạn cỉì
§6.3. Choỹn buùa õoùng coỹc
Đ6.4. Caùc quaù trỗnh thi cọng õoùng coỹc
Đ6.5. Kyợ thuỏỷt õoùng vaùn cổỡ gọự, vaùn cổỡ theùp
Đ6.6. Nhỉỵng tråí ngải thỉåìng gàûp trong thi cäng âọng cc,
ngun nhỏn vaỡ bióỷn phaùp khừc phuỷc
Thi cọng nọứ mỗn trong xáy dỉûng
§7.1. Bn cháút ca sỉû näø - cạc loải thúc näø
§7.2. Cạc dủng củ v cạc phỉång phạp gáy nọứ
Đ7.3. Taùc duỷng cuớa nọứ mỗn

4
4
5
10
12
12
14
18
26
26

27
34
36
40
40
41
48
52
58
58
59
70
70
74
76
77
79
80
83
83
84
85


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

3

KYẻ THUT THI CNG I

Đ7.4. Tờnh toaùn lổồỹng thuọỳc nọứ
Đ7.5. Caùc phổồng phaùp nọứ mỗn
PHệN II. CNG TẠC BÃ TÄNG V BÃ TÄNG CÄÚT
THẸP TON KHÄÚI
Måí âáưu
Chỉång VIII. Cäng tạc vạn khn cäüt chäúng v sn thao taùc
Đ8.1. Muỷc õờch - nhổợng yóu cỏửu kyợ thuỏỷt õọỳi våïi vạn khn
cäüt chäúng v sn thao tạc
§8.2. Phán loải vạn khn
§8.3. Vạn khn ln lỉu
§8.4. Vạn khn di âäüng
§8.5. Thióỳt kóỳ vaùn khuọn
Đ8.6. Nghióỷm thu vaùn khuọn
Đ8.7. Thaùo dồợ vạn khn
Chỉång IX. Cäng tạc cäút thẹp
§9.1. Âàûc âiãøm cäng nghãû v phán loải thẹp trong xáy dỉûng
§9.2. Gia cỉåìng cäút thẹp
§9.3. Gia cäng nàõn thàóng, âo, càõt, ún cäút thẹp
§9.4. Näúi cäút thẹp
§9.5. Âàût cäút thẹp vo vạn khn
§9.6. Nghiãûm thu cäút thẹp
Chỉång X. Cäng tạc bã täng
§10.1. Cäng tạc chøn bë váût liãûu
§10.2. Xạc âënh thnh pháưn cáúp phọỳi
Đ10.3. Caùc yóu cỏửu õọỳi vồùi vổợa bó tọng
Đ10.4. Kyợ thût v cạc phỉång phạp träün bã täng
§10.5. Váûn chuøn vổợa bó tọng
Đ10.6. Cọng taùc õọứ bó tọng
Đ10.7. Maỷch ngổỡng trong thi cäng bã täng ton khäúi
§10.8. Âáưm bãtäng

§10.9. Bo dỉåỵng bã täng - sỉía chỉỵa khuút táût sau khi âäø
bã täng
Ti liãûu tham kho

Trang
88
89

94
96
96
97
99
105
109
112
113
114
114
115
117
120
122
123
125
125
125
126
126
128

133
137
140
145


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

4
PHệN I

CNG TAẽC THI CÄNG ÂÁÚT
CHỈÅNG I. KHẠI NIÃÛM CHUNG VÃƯ CÄNG TẠC T

Đ1.1. CAẽC LOAI CNG TRầNH VAè CNG TAẽC T
1.1.1. Caùc loaỷi cọng trỗnh bũng õỏỳt
1. Theo muỷc õờch sổớ duỷng
Theo muỷc õờch sổớ duỷng, cọng trỗnh bũng õỏỳt õổồỹc chia thaỡnh 2 loaỷi: cọng trỗnh
bũng õỏỳt vaỡ cọng taùc õỏỳt phuỷc vuỷ caùc cọng taùc khaùc.
+ Cọng trỗnh bũng õỏỳt: Âã, âáûp, kãnh mỉång, nãưn âỉåìng...(thỉåìng cọ khäúi
lỉåüng låïn).
+ Cäng tạc âáút phủc vủ cạc cäng tạc khạc: Häú mọng, rnh âàût âỉåìng äúng...
2. Theo thåìi gian sỉí dủng
Theo thåìi gian sổớ duỷng, cọng trỗnh bũng õỏỳt õổồỹc chia thaỡnh 2 loaỷi: cọng trỗnh
sổớ duỷng lỏu daỡi vaỡ cọng trỗnh sổớ duỷng ngừn haỷn.
+ Cọng trỗnh sổớ duỷng lỏu daỡi: nãưn âỉåìng bäü, nãưn âỉåìng sàõt, âã, âáûp, kãnh,
mỉång...
+ Cäng trỗnh sổớ duỷng ngừn haỷn: họỳ moùng, raợnh õỷt õổồỡng ọỳng...

3. Theo hỗnh daỷng cọng trỗnh
Theo hỗnh daỷng, cọng trỗnh bũng õỏỳt õổồỹc chia thaỡnh 2 loaỷi: cọng trỗnh õỏỳt chaỷy
daỡi vaỡ cọng trỗnh õỏỳt tỏỷp trung.
+ Loaỷi cọng trỗnh õỏỳt chaỷy daỡi: Caùc cọng trỗnh chaỷy daỡi nhổ nóửn õổồỡng, õó, õỏỷp,
kónh, mổồng...
+ Loaỷi cọng trỗnh õỏỳt tỏỷp trung: Caùc cọng trỗnh õỏỳt daỷng tỏỷp trung nhổ họỳ moùng
truỷ, häú mọng b, san màût bàịng...
1.1.2. Cạc loải cäng tạc âáút
Trong thi cäng âáút cọ cạc loải cäng tạc âáút nhổ sau:
1. aỡo
+ aỡo laỡ haỷ cao trỗnh mỷt õỏỳt tổỷ nhión xuọỳng õóỳn cao trỗnh thióỳt kóỳ.
+ óứ thi cäng âo âáút ta cọ thãø dng biãûn phạp âo âáút bàịng th cäng, âo bàịng
mạy hay kãút håüp c hai...
+ Thãø têch âáút âo thỉåìng âỉåüc qui ỉåïc dáúu dổồng (V+)

Phỏửn õỏỳt õaỡo

V+
V-

Hỗnh 1-1. Qui ổồùc dỏỳu KL õỏỳt âo, âàõp

Pháưn âáút âàõp


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

5

KYẻ THUT THI CNG I

2. ừp
+ ừp laỡ nỏng cao trỗnh mỷt õỏỳt tổỷ nhión õóỳn cao trỗnh thióỳt kóỳ. Vờ duỷ õừp õỏỳt bồỡ
õó, õừp nóửn âỉåìng...
+ Tỉång tỉû nhỉ âo, âàõp ta cng cọ thãø ạp dủng biãûn phạp âàõp bàịng th cäng hay
âàõp bàịng cå giåïi. Cọ thãø dng mạy âo âãø âo âáút v âäø trỉûc tiãúp vo nåi cáưn âàõp, hay
dng cạc ätä váûn chuøn âáút âãún âäø vo nåi cáưn âàõp, cng cọ thãø dng mạy i âãø váûn
chuøn âáút âãø âàõp.
+ Cäng tạc âàõp âáút cáưn phi âỉåüc thỉûc hiãûn xen k våïi cäng tạc âáưm âáút.
+ Thãø têch âáút âàõp thỉåìng âỉåüc qui ỉåïc mang dáúu ám (V-)
3. San
+ San l lm phàóng mäüt diãûn têch màût âáút, bao gäưm c âo âáút v âàõp âáút. Vê dủ
san màût bàịng ca mäüt sán ván âäüng hay mäüt khu vui chåi, thãø thao...
+ Dỉûa vo täøng khäúi lỉåüng âáút âo vaỡ õỏỳt õừp cỏửn cho quaù trỗnh san ta coù cạc
dảng san màût bàịng nhỉ sau:
- San màût bàịng theo âiãưu kiãûn cán bàịng âo âàõp. Trỉåìng håüp ny täøng khäúi
lỉåüng âáút âo bàịng täøng khäúi lỉåüng âáút âàõp ΣV+ = V-.
- San mỷt bũng theo cao trỗnh sau khi san (Ho) cho trỉåïc. Trỉåìng håüp ny cọ
thãø phi láúy båït âáút âi nåi khạc (ΣV+ > ΣV-) hay phi âäø thãm âáút vo (ΣV+ < ΣV-).
- San màût bàịng sau khi õọứ thóm vaỡo cọng trỗnh hoỷc lỏỳy bồùt tổỡ cọng trỗnh mọỹt
khọỳi lổồỹng õỏỳt cho trổồùc.
4. Boùc
+ Boùc l láúy mäüt låïp âáút (khäng sỉí dủng ) trãn màût âáút tỉû nhiãn nhỉ låïp âáút mn,
âáút ä nhiãùm... âi nåi khạc. Bọc l âo âáút nhỉng khäng theo mäüt âäü cao nháút âënh m
phủ thüc vo âäü dy ca låïp âáút láúy âi.
5. Láúp
+ Láúp l lm cho chäø âáút trng cao bàịng khu vỉûc xung quanh. Láúp l âàõp nhỉng
âäü dy låïp âáút âàõp phủ thüc vo cao trỗnh cuớa mỷt õỏỳt tổỷ nhión cuớa khu vổỷc xung
quanh.
6. Âáưm

+ Âáưm l truưn xúng âáút nhỉỵng ti trng cọ chu k nhàịm ẹp âáøy khäng khê,
nỉåïc trong âáút ra ngoi, lm tàng âäü chàût, tàng máût âäü hảt trong 1 âån vë thãø têch, taûo
ra mäüt kãút cáúu mồùi cho õỏỳt .
Đ1.2. NHặẻNG TấNH CHT KYẻ THUT CUA T VAè Sặ ANH HặNG CUA NOẽ
N KYẻ THUT THI CÄNG ÂÁÚT

1.2.1. Khại niãûm
Âáút l váût thãø ráút phỉïc tảp vãư nhiãưu phỉång diãûn, cọ ráút nhiãưu tênh cháút (cå, l,
họa...) â âỉåüc nọi âãún trong Cå hc âáút. Trong giồùi haỷn chổồng trỗnh ta chố õóử cỏỷp õóỳn
mọỹt sọỳ tênh cháút ca âáút nh hỉåíng nhiãưu âãún k thût thi cäng âáút. Nhỉỵng tênh cháút
ny gi l tênh cháút k thût ca âáút nhỉ : Trong lỉåüng riãng, Âäü áøm, Âäü däúc tæû nhiãn,


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

6

KYẻ THUT THI CNG I

ọỹ tồi xọỳp, Lỉu täúc cho phẹp...
1. Trng lỉåüng riãng ca âáút
* Âënh nghéa
Trng lỉåüng riãng (TLR) l trng lỉåüng ca mäüt âån vë thãø têch âáút, k hiãûu l γ
* Cäng thỉïc xạc âënh
γ=

G
(T/m3, Kg/cm3...)
V

G: l trng lỉåüng ca máùu âáút thê nghiãûm (T, kg...).
V: thãø têch cuía máùu âáút thê nghiãûm (m3, cm3...).
* Tênh cháút
Trng lỉåüng riãng ca âáút thãø hiãûn sỉû âàûc chàõc ca âáút. Âáút cọ TLR cng låïn thỗ
caỡng khoù thi cọng, cọng lao õọỹng chi phờ õóứ thi cäng cng cao.
2. Âäü áøm ca âáút
* Âënh nghéa
Âäü áøm ca âáút l t lãû pháưn tràm (%) ca trng lỉåüng nỉåïc chỉïa trong âáút trãn
trng lỉåüng hảt ca âáút, k hiãûu l W.
* Cäng thỉïc xạc âënh
G
W = næåïc x100 (%)
G khä
G − G khä
Hay W = w
x100 (%)
G khä
Gnỉåïc: l trng lỉåüng nỉåïc chỉïa trong máùu âáút thê nghiãûm.
GW: l trng lỉåüng tỉû nhiãn ca máùu âáút thê nghiãûm.
Gkhä: l trng lỉåüng khä ca máùu âáút thê nghiãûm.
* Tênh cháút
+ Âäü áøm nh hỉåíng âãún cäng lao âäüng lm âáút ráút låïn. Âáút ỉåït quạ hay khä quạ
âãưu lm cho thi cäng khọ khàn .
Vê dủ: Trong thi cọng õaỡo õỏỳt, nóỳu õỏỳt khọ cổùng quaù thỗ âãø âo âỉåüc âáút cáưn tạc
dủng mäüt lỉûc âo phi lồùn hồn, nóỳu õaỡo bũng maùy thỗ hao phờ vóử nhiãn liãûu, thåìi gian
tàng lãn, cn nãúu âo bàịng th cọng thỗ nng suỏỳt õaỡo giaớm. Trổồỡng hồỹp õỏỳt quaù ỉåït,
dỉåïi tạc dủng ca cạc tạc nhán nhỉ lỉûc âo âáút, ngỉåìi âi lải ... lm cho âáút råìi ra, sỉû
bạm dênh giỉỵa cạc hảt khäng cn nỉỵa, nhiãưu loải âáút tảo thnh bn, gáy khọ khàn ráút
nhiãưu trong viãûc âo cng nhỉ váûn chuøn âáút, vãû sinh âạy häú mọng...
+ Âäü áøm ca âáút nh hỉåíng ráút låïn âãún cäng tạc thi cäng âáút. Âäúi våïi mäùi loải

âáút, cọ mäüt âäü áøm thêch håüp cho thi cäng âáút.
+ Càn cỉï vo âäü áøm ngỉåìi ta chia âáút ra ba loải:
- Âáút khä cọ âäü áøm W <5%.
- Âáút áøm cọ âäü áøm 5% ≤ W≥ 30%.
- Âáút ỉåït cọ âäü áøm W >30%.


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

7

+ Theo kinh nghiãûm cọ thãø xạc âënh gáưn âụng trảng thại áøm ca âáút bàịng cạch
bäúc âáút lãn tay nàõm chàût lải räưi bng ra, nãúu:
- Âáút råìi ra l âáút khä.
- ỏỳt giổợ õổồỹc hỗnh daỷng nhổng tay khọng ổồùt laỡ âáút áøm (do).
- Âáút dênh bãút vo tay hay lm tay ỉåït l âáút ỉåït.
3. Âäü däúc tỉû nhiãn ca mại âáút
* Âënh nghéa
Âäü däúc tỉû nhiãn ca mại âáút l gọc låïn nháút ca mại âáút khi âo hay khi âàõp m
khäng gáy sủt låí âáút, k hiãûu l i.
Taới troỹng

m1

H

m2

H

2

1
Hỗnh 1-2. ọỹ dọỳc tổỷ nhión cuớa maùi õỏỳt

b)

a)

Phỏửn õỏỳt
bở suỷt lồớ





q

H

Mỷt trổồỹt
tổỷ nhión
Maùi dọỳc
cỏửn õaỡo

G

c)

B

Hỗnh 1-3.
a) Maùi dọỳc âáút âäø âäúng
b) Pháưn âáút gáy sủt låí mại âáút thàóng
âỉïng
c) Tênh toạn âäü däúc

Vê dủ: Khi ta âäø mäüt õọỳng õỏỳt thỗ õỏỳt seợ chaớy daỡi taỷo thaỡnh mọỹt maïi däúc so våïi


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

8

mỷt õỏỳt nũm ngang. Cng loải âáút âọ, ta âäø mäüt âäúng âáút cao hồn thỗ ta cuợng coù mọỹt
maùi dọỳc nhổ vỏỷy, ta gi gọc däúc ny gi l gọc däúc tỉû nhiãn ca mại âáút.
Khi ta âo mäüt häú âo cọ mại âáút thàóng âỉïng, âãún mäüt âäü sáu no âọ cạc båì häú s sủt
låí, tảo thnh nhỉỵng båì âáút cọ gọc däúc α so våïi màût phàóng nàịm ngang (α <90o).
i = tgα =

H
B

Trong âọ:

α: gọc ca màût trỉåüt
H: chiãưu sáu häú âo
B: chiãưu räüng chán mại däúc
Ngỉåüc lải våïi âäü däúc, ta cọ âäü soi mại däúc hay hãû säú maïi däúc:
1 B
m = = = cot gα
i H

* Tênh cháút
+ Âäü däúc tỉû nhiãn ca âáút phủ thüc vo:
- Gọc ma sạt trong ca âáút.
- Âäü dênh ca nhỉỵng hảt âáút.
- Ti trng tạc dủng lãn màût âáút.
Vê dủ: Cng mäüt loải âáút, nãúu âo hai häú mọng cọ âäü sáu bàịng nhau, nhỉng häú
mọng cọ ti trng tạc dủng lãn mại âáút låïn hån s cọ hãû säú maïi däúc låïn hån.
hay α2 < α1
m2 > m1
- Chiãưu sáu ca häú âo. Cng âo sáu cng dóự gỏy suỷt lồớ, vỗ troỹng lổồỹng lồùp
õỏỳt ồớ trón màût trỉåtü cng låïn cng låïn.
+ Âäü däúc tỉû nhiãn ca âáút nh hỉåíng ráút låïn âãún biãûn phạp thi cäng âo, âàõp âáút.
Biãút âỉåüc âäü däúc tỉû nhiãn ca âáút ta måïi âãư ra biãûn phạp thi cäng ph håüp v cọ hiãûu
qu v an ton.
+ Khi âo âáút nhổợng họỳ taỷm thồỡi nhổ caùc họỳ moùng cọng trỗnh, caùc raợnh õổồỡng
ọỳng... thỗ õọỹ dọỳc maùi õỏỳt khọng õổồỹc låïn hån âäü däúc låïn nháút cho phẹp ca bng sau:
Âäü däúc cho phẹp (i)

Loải âáút
h = 1,5m

h = 3m

h = 5m

Âáút âàõp

1 : 0,6

1:1

1 : 1,25

Âàõp caït

1 : 0,5

1:1

1:1

Caït pha

1 : 0,75

1 : 0,67

1 : 0,85

Âáút thët

1:0

1 : 0,5

1 : 0,75

Âáút seït

1:0

1 : 0,25

1 : 0,5

Seït khä

1:0

1 : 0,5

1 : 0,5

4. Âäü tåi xäúp


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

9

KYẻ THUT THI CNG I

* ởnh nghộa
ọỹ tåi xäúp l tênh cháút thay âäøi thãø têch ca âáút trỉåïc v sau khi âo, k hiãûu l ρ.
* Cäng thỉïc xạc âënh
ρ=

V − VO
x100(%)
VO

VO: thãø têch âáút ngun thãø.
V: thãø têch ca âáút sau khi âo lãn.
* Tênh cháút
+ Coï hai hãû säú tåi xäúp:
- Âäü tåi xäúp ban âáưu ρo: l âäü tåi xäúp ca âáút m khi âo lãn chỉa âáưm nẹn.
Vocâ − Vng.thãø
ρο =
Vng.thãø

- Âäü tåi xäúp cúi cng ρe: l âäü tåi xäúp ca âáút m khi âo lãn âáút â âỉåüc
âáưm nẹn chàût.
V â − Vng.thãø
ρe =
Vng.thãø

Trong âọ:Vcâ, Vâ, Vng.thäø l thãø têch âáút âo lãn chỉa âáưm, â âáưm, ngun thäø.
+ Âáút caỡng rừn chừc thỗ õọỹ tồi xọỳp caỡng lồùn do âọ thi cäng cng khọ khàn.
+ Âáút xäúp räùng âäü tåi xäúp nh, cọ trỉåìng håüp âäü tåi xäúp cọ giạ trë ám.
Vê dủ: Âáút chỉïa quạ nhiãưu nỉåïc hay khê ( âáút quạ räùng, xäúp) khi âo lãn nỉåïc,
khê thoạt hãút ra ngoi, cạc hảt âáút dëch chuøn lải gáưn nhau hån (âäü räùng gim xúng)

nãn thãø têch gim: V<Vng.thãø => V - VO < 0 => ρ < 0.
5. Lỉu täúc cho phẹp
* Âënh nghéa: Lỉu täúc cho phẹp l täúc âäü täúi âa ca dng chy m khäng gáy xọi låí
âáút.
* Tênh cháút
+ Âáút cọ lỉu täúc cho pheùp caỡng lồùn thỗ khaớ nng chọỳng xoùi moỡn caỡng cao.
+ ọỳi vồùi caùc cọng trỗnh bũng õỏỳt tióỳp xục trỉûc tiãúp våïi dng chy nhỉ âáûp, kãnh,
mỉång... ta cáưn phi quan tám âãún tênh cháút ny khi chn õỏỳt õóứ thi cọng. ọỳi vồùi nóửn
cọng trỗnh cỏửn quan tám âãún tênh cháút ny âãø cọ cạc biãûn phạp phng chäúng sỉû cún
träi ca âáút khi cọ dng chy chaớy qua.
+ Muọỳn chọỳng xoùi lồớ thỗ lổu tọỳc doỡng chy khäng âỉåüc låïn hån mäüt giạ trë m tải
âọ cạc hảt âáút bàõt âáưu bë cún theo dng chy. Mäùi mäüt loải âáút khạc nhau s cọ mäüt
lỉu täúc cho phẹp khạc nhau, sau âáy l lỉu täúc cho phẹp ca mäüt säú loải âáút:
- Âáút cạt cọ âäü lỉu täúc cho phẹp vcp = 0,45 - 0,8 (m/s).
- Âáút thët chàõc cọ âäü lỉu täúc cho phẹp vcp = 0,8 - 1,8 (m/s).


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

10

KYẻ THUT THI CNG I

- ỏỳt õaù cọ âäü lỉu täúc cho phẹp vcp = 2,0 - 3,5 (m/s).
+ Khi thi cọng caùc cọng trỗnh gỷp doỡng chy cọ lỉu täúc låïn hån lỉu täúc cho phẹp
ta phaới tỗm caùch giaớm lổu tọỳc doỡng chaớy õóứ baớo vóỷ cọng trỗnh hoỷc khọng cho doỡng
chaớy taùc duỷng trổỷc tióỳp lón cọng trỗnh (bũng caùch chia nhoớ doỡng chaớy, gim âäü däúc ca
màût âáút, âàõp båì âã, chuøn hỉåïng dng chy... ).
§1.3. PHÁN CÁÚP ÂÁÚT
1.3.1. Cáúp âáút

+ Cáúp âáút l mỉïc phán loải dỉûa trãn mỉïc âäü khọ hay dãù khi thi cäng hay l mỉïc
âäü hao phê cäng lao âäüng (th cäng hay cå giåïi) nhiãưu hay êt. Cáúp âáút cng cao cng
khọ thi cäng hay hao phê cäng lao âäüng cng nhiãưu.
+ Trong thi cäng viãûc xạc âënh cáúp âáút l ráút quan trng. Mäùi mäüt loải cáúp âáút
ỉïng våïi mäüt loải dủng củ hay mạy thi cäng, do âọ viãûc xạc âënh cáúp nh hỉåíng trỉûc
tiãúp âãún nàng sút thi cäng v hiãûu qu kinh tãú cuớa cọng trỗnh.
1.3.2. Phỏn loaỷi cỏỳp õỏỳt
1. Phỏn loaỷi cỏỳp âáút theo phỉång phạp thi cäng th cäng
Cáúp âáút

Tãn âáút
-

I

-

II
-

III

-

IV
-

Cäng củ tiãu chøn âãø xạc âënh

Âáút ph sa, cạt bäưi, õỏỳt hoaỡng thọứ, Duỡng xeớng caới tióỳn õaỷp bỗnh

thổồỡng õaợ ngáûp xng, hồûc áún
âáút sủt låí...
Âáút ạ sẹt, ạ cạt, âáút ngun thäø cọ mảnh tay xục âỉåüc.
láùn rãù cáy...
Âáút cạt, âáút mn cọ láùn si âạ...
Âáút sẹt, âáút sẹt pha cạt ngáûm nỉåïc Dng mai xàõn âỉåüc hồûc dng
nhỉng chỉa thnh bn, âáút máưu cúc bn cúc âỉåüc.
mãưn, âáút màût sỉåìn âäưi cọ nhiãưu c
cáy sim...
Âáút màût sỉåìn âäưi cọ êt si, âáút sẹt
pha si non...
Âáút sẹt, âáút náu cúc ra âỉåüc nhiãưu Dng cúc bn cúc chäúi tay,
củc nh, âáút màût âã, màût âỉåìng c, dng cúc chim to lỉåỵi hồûc nh
âáút màût sỉåìn âäưi cọ láùn si âạ...
lỉåỵi nàûng âãún 2,5kg âãø âo.
Âáút âäưi láùn tỉìng låïp si âạ, âáút màût
âỉåìng, âạ dàm hồûc âỉåìng âáút ri
mnh snh, gảch vủn...
Âáút láùn âạ tng, âáút màût âỉåìng nhỉûa Dng cúc chim nh lỉåỵi nàûng
hng, âáút láùn âạ bt...
>2,5kg hồûc x beng, chong måïi
Âáút si â ràõn chàõc...
âo âỉåüc


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

11

2. Phỏn loaỷi cáúp âáút theo phỉång phạp thi cäng cå giåïi
Dỉûa vo sỉïc tiãu hao nàng lỉûc ca mạy hồûc theo nàng sút ca mạy âo gu
âån, ta chia thnh bäún cáúp sau:
Cáúp âáút

Tãn âáút

I

Âáút bn khäng láùn rãù cáy, âáút träưng trt, hong thäø cọ âäü áøm thiãn
nhiãn. Âáút cạt pha sẹt, âáút cạt cạc loải, cạt láùn si cüi, cạc loải cüi
cọ âỉåìng kênh hảt < 80mm.

II

Âáút bn cọ rãù cáy, âáút träưng trt cọ láùn si âạ. Âáút thët quạch. Âáút
sẹt pha cạt cạc loải hồûc sẹt láùn si cüi. Cạc loải cüi cọ âỉåìng
kênh >80mm.

III

Âáút sẹt chàõc nàûng, âáút sẹt cọ láùn nhiãưu si cüi. Cạc mn rạc xáy
dỉûng â kãút dênh.

IV

Âáút sẹt ràõn chàõc. Hong thäø ràõn chàõc. Thảch cao mãưm. Cạc loải âáút
âạ â âỉåüc lm tåi lãn.

GIAẽO TRầNH MN HOĩC

12

KYẻ THUT THI CNG I

CHặNG II. XAẽC ậNH KHI LặĩNG CNG TAẽC T

Đ2.1. XAẽC ậNH KấCH THặẽC CNG TRầNH BềNG T VAè PHặNG PHAẽP
TấNH KHI LặĩNG CNG TAẽC T.

2.1.1. Xaùc õởnh kờch thổồùc cọng trỗnh bũng õỏỳt
1. Mủc âêch
+ Viãûc tênh toạn khäúi lỉåüng cäng tạc âáút cọ nghéa quan trng trong viãûc thiãút kãú
v thi cọng caùc cọng trỗnh lión quan õóỳn cọng taùc õỏỳt.
+ Vãư màût thiãút kãú, tênh âỉåüc khäúi lỉåüng cäng tạc õỏỳt mồùi tờnh õổồỹc dổỷ toaùn caùc
cọng trỗnh lión quan âãún cäng tạc âáút, tênh âỉåüc säú cäng hồûc säú ca mạy cáưn thiãút âãø
hon thnh cäng viãûc v tênh âỉåüc giạ thnh thi cäng.
+ Vãư màût thi cäng, viãûc xạc âënh khäúi lỉåüng cäng tạc âáút âãø biãút âỉåüc khäúi lỉåüng
cäng viãûc, tỉì âọ xạc âënh phỉång phạp thi cäng âáút cho ph håüp. Tỉì khäúi lỉåüng cäng
tạc âáút xạc âënh âỉåüc, âån vë thi cäng tiãún hnh phán têch lỉûa chn biãûn phạp, thiãút bë
thi cäng cho ph hồỹp, õaỷt hióỷu quaớ cao nhỏỳt.
+ Cọng trỗnh bũng õỏỳt thỉåìng cọ kêch thỉåïc ráút låïn theo khäng gian nhỉ caùc cọng
trỗnh õó, õỏỷp, nóửn õổồỡng, kónh mổồng... vỗ vỏỷy, viãûc xạc âënh kêch thỉåïc nãúu bë sai
lãûch s dáùn âãún kãút qu tênh toạn sai khäúi lỉåüng cäng tạc âáút, lm nh hỉåíng âãún kãút
qu tênh toạn dỉû toạn cọng trỗnh, dỏựn õóỳn sai lóỷch trong tọứ chổùc thi cọng, laỡm cho vióỷc
thi cọng cọng trỗnh keùm hióỷu quaớ. Do õoù vióỷc xaùc õởnh kờch thổồùc cọng trỗnh bũng õỏỳt
mang mọỹt yù nghộa rỏỳt lồùn.
+ Mọựi daỷng cọng trỗnh bàịng âáút khạc nhau s cọ cạch xạc âënh kêch thỉåïc khạc

nhau. Sau âáy ta xạc âënh kêch thỉåïc cho hai daỷng cọng trỗnh bũng õỏỳt thổồỡng gỷp
trong thổỷc tóỳ thi cọng laỡ loaỷi cọng trỗnh bũng õỏỳt (nhổ õó, õỏỷp, nóửn õổồỡng, kónh,
mổồng...) vaỡ loaỷi cọng trỗnh phuỷc vuỷ (nhỉ cạc häú mọng, rnh âàût âỉåìng äúng...).
2. Ngun tàõc tờnh toaùn
+ Dổỷa vaỡo caùc cọng thổùc hỗnh hoỹc khi cọng trỗnh coù daỷng khọỳi õồn giaớn roợ raỡng.
+ Phỏn chia cọng trỗnh coù hỗnh
daỷng phổùc taỷp thaỡnh nhổợng khọỳi hỗnh
a
hoỹc õồn giaớn vaỡ aùp duỷng caùc cọng
thổùc hỗnh hoỹc õaợ coù.
+ Khi cọng trỗnh coù hỗnh daỷng
quaù phổùc taỷp khọng thóứ phỏn chia
m
m
h
thaỡnh caùc khọỳi hỗnh hoỹc õồn giaớn thỗ
tióỳn haỡnh phỏn chia cọng trỗnh thaỡnh
b
nhổợng khọỳi hỗnh hoỹc gỏửn õuùng õóứ tờnh
toaùn.
Hỗnh 2-1. Vờ duỷ xaùc õởnh kờch
3. Kờch thổồùc caùc cọng trỗnh bũng
thổồùc cọng trỗnh õỏỳt
õỏỳt
+ ọỳi vồùi nhổợng cọng trỗnh naỡy


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

13

thỗ kờch thổồùc tênh toạn khäúi lỉåüng âáút âụng bàịng âụng kêch thỉåïc cọng trỗnh.
Vờ duỷ : óứ tờnh toaùn khọỳi lổồỹng õỏỳt cho mäüt con kãnh cọ chiãưu di l L v tióỳt
dióỷn cuớa con kónh nhổ hỗnh 2-1.thỗ kờch thổồùc duỡng âãø tênh khäúi lỉåüng thi cäng âáút l:
+ Chiãưu di ca kãnh l: L
+ Tiãút diãûn ngang: l tiãút diãûn cuớa hỗnh thang coù õaùy lồùn laỡ a, õaùy beù l b, chiãưu
cao l h v âäü soi mại däúc laỡ m.
4. Kờch thổồùc nhổợng cọng trỗnh phuỷc vuỷ
ọỳi vồùi nhổợng cọng trỗnh duỡng õóứ phuỷc vuỷ thi cọng nhổợng cọng trỗnh khaùc nhổ
họỳ moùng, raợnh õỷt õổồỡng ọỳng... khọỳi lỉåüng cäng tạc âáút phủ thüc vo biãûn phạp thi
cäng, tênh cháút ca âáút v chiãưu sáu häú âo quút âënh hãû säú mại däúc ca häú âo.
Nãúu biãûn phạp thi cọng laỡ thuớ cọng thỗ kờch thổồùc cuớa họỳ õaỡo phaới lỏỳy lồùn hồn
kờch thổồùc thỏỷt cuớa cọng trỗnh täúi thiãøu 0,3m - 0.5m vãö mäùi bãn âãø thao tạc trong thi
cäng nhỉ ghẹp vạn khn, chäúng âåỵ vạn khuọn... hoỷc khi caùc họỳ moùng gỷp nổồùc
c

h

m

H

hbtl
am
btc

btc
am

d

bm

b

a
c
Hỗnh 2-2. Xaùc õởnh kờch thổồùc cọng trỗnh õỏỳt phuỷc vuỷ thi cọng

ngỏửm hay thi cäng trong ma mỉa, âãø thoạt nỉåïc trong häú mọng, ta cáưn tảo mäüt rnh
xung quanh häú mọng, do âọ kêch thỉåïc âạy häú mọng låïn hån kêch thổồùc cọng trỗnh mọỹt


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

14

KYẻ THUT THI CNG I

khoaớng õuớ õóứ tảo rnh thoạt nỉåïc v thi cäng.
Vê dủ : Xạc õởnh kờch thổồùc họỳ õaỡo cho mọỹt moùng cọng trỗnh cọ thỉåïc âạy F =
am x bm, chiãưu sáu chän mọng l h.
+ Càn cỉï vo cáúp âáút v chiãưu sáu chän mọng h âãø xạc âënh hãû säú mại däúc (âäü
soi) m.
+ Chiãưu sáu häú âo âỉåüc xạc âënh theo cäng thỉïc:
(2.1)
H = h + hbtl.
Trong âọ :

h: âäü sáu âàût moïng (láúy theo thiãút kãú).
hbtl : âäü cao låïp bãtäng lọt ( hbtl = 100mm).
+ Xạc âënh kêch thỉåïc âạy häú âo:
(2.2)
a = am + 2btc
b = bm + 2btc
Trong âọ:
a, b: chiãưu di, chiãưu räüng âạy häú âo.
btc: khong cạch thi cäng (btc ≥ 300mm).
+ Xạc âënh kêch thỉåïc miãûng häú âo :
c = a + 2mH
(2.3)
d = b + 2mH
Trong âọ:
c, d: chiãưu di, chiãưu räüng mióỷng họỳ õaỡo.
Nóỳu thi cọng bũng cồ
giồùi thỗ kờch thổồùc ca häú âo
c
V2
V4
phi láúy låïn hån kêch thỉåïc
tháût ca cäng trỗnh tổỡ 2 - 5m,
tuyỡ theo loaỷi maùy thi cọng.
A
D
V3
V1
d
H
Đ2.2. TấNH TOAẽN KHI

B
C
LặĩNG CNG TAẽC T
THEO HầNH KHI

A
2.2.1. Caùc daỷng hỗnh khọỳi
D
thổồỡng gỷp
b
Caùc cọng trỗnh bũng õỏỳt
coù daỷng hỗnh khọỳi thỉåìng gàûp
C
B
l: häú mọng, khäúi âáút âàõp.
a
Âãø tênh thãø têch mọỹt họỳ
Hỗnh 2-3. Tờnh khọỳi lổồỹng õỏỳt
moùng nhổ hỗnh veợ, ta chia họỳ
hỗnh khọỳi
moùng thaỡnh nhổợng hỗnh khọỳi
nhoớ . Caùch chia nhổ sau:
+ Ta chia hỗnh khọỳi thaỡnh nhióửu hỗnh khọỳi nhoớ, mọựi hỗnh khọỳi coù hỗnh daùng giọỳng


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

15

KYẻ THUT THI CNG I

vồùi caùc khọỳi hỗnh hoỹc õaợ coù cọng thổùc tờnh cuỷ thóứ.:
+ Tổỡ bäún âènh ca âạy nh A, B, C, D dỉûng bäún âỉåìng vng gọc lãn âạy låïn càõt
âạy låïn láưn lỉåüt tải A’, B’, C’, D’.
+ Qua A, B, C, D v A’, B’, C’, D’ ta láưn lỉåüt dỉûng bäún màût phàóng thàóng âỉïng:
(AB,A’B’), (CD,C’D’), (AD,A’D’), (BC, B’C’). Cạc mỷt phúng naỡy chia hỗnh khọỳi thaỡnh
9 hỗnh khọỳi nhoớ nhổ hỗnh 2-3.
Thóứ tờch cuớa khọỳi õỏỳt õổồỹc xaùc õởnh theo cäng thæïc sau :
V = V1 + 2V2 + 2V3 +4 V4 (1)
Trong âoï :
V1 = a.b.H;
V3 =

1 c−a
b(
)H ;
2
2

1 d−b
a(
)H
2
2
1 c−a d−b
V4 = (
)(
)H
3 2
2

V2 =

Thay caïc giaï trë Vi vo (1), qua cạc bỉåïc biãún âäøi ta coï :
1
V = H[ab + (a + c )(b + d ) + cd ]
(2.4)
6
2.2.2. Tênh khäúi lỉåüng cäng tạc õỏỳt nhổợng cọng trỗnh chaỷy daỡi
1. Khaùi nióỷm
F2
Nhổợng cọng trỗnh õỏỳt chaỷy daỡi laỡ nhổợng
h2
cọng trỗnh coù kờch thổồùc thổù ba låïn hån hai
kêch thỉåïc cn lải ráút nhiãưu nhỉ nóửn õổồỡng,
õó, õỏỷp, bồỡ kónh. Nhổợng cọng trỗnh naỡy
thổồỡng coù mỷt cừt ngang luọn thay õọứi theo
htb F
tb
õởa hỗnh.
li
2. Phổồng phaùp tờnh
a. Nguyón từc chung
+ Chia cọng trỗnh thaỡnh nhổợng âoản
h1 F
1
nh cọ thãø têch Vi. Do màût âáút tỉû nhión
khọng bũng phúng, nón chióửu cao cọng trỗnh
luọn thay õọứi. Vỗ vỏỷy õóứ tờnh toaùn khọỳi lổồỹng Hỗnh 2-4. Sồ õọử xaùc õởnh khọỳi lổồỹng cọng
taùc õỏỳt cọng trỗnh chaỷy daỡi

õỏỳt mọỹt caùch chờnh xaùc, ta chia cọng trỗnh
thaỡnh nhổợng âoản m chiãưu cao trong mäùi
âoản âọ thay âäøi khäng õaùng kóứ (hỗnh 2-4).
+ Tờnh thóứ tờch trong mọựi õoaỷn Vi
n

+ Khọỳi lổồỹng thóứ tờch õỏỳt cọng trỗnh õổồỹc tờnh theo cäng thæïc : V = ∑ Vi
i =1

b. Cäng thỉïc tênh toạn
F1 + F2
li
2
ViII = Ftb l i

ViI =

(2.5)
(2.6)


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

16

Trong õoù :
F1: Diãûn têch tiãút diãûn màût træåïc
F2: Diãûn têch tiãút diãûn mỷt sau

Ftb: Dióỷn tờch tióỳt dióỷn trung bỗnh laỡ dióỷn têch tải tiãút diãûn cọ chiãưu cao htb
h tb =

h1 + h 2
2

li: chióửu daỡi cuớa õoaỷn cọng trỗnh.
+ Nhỏỷn xeùt: Thóứ tờch thổỷc V cuớa õoaỷn cọng trỗnh thổỷc tãú: VI > V > VII. Do âọ
cäng thỉïc (1) v (2) chè ạp dủng trong trỉåìng håüp: li < 50m v ⏐h1 - h2⏐≤ 0.5m.
+ Trong trỉåìng håüp u cáưu âäü chênh xạc cao hån, cọ thãø tênh toạn theo cäng
thỉïc ca Vinkle hồûc Muazo:
- Chiãúu tiãút diãûn bẹ lãn trãn
tiãút diãûn låïn theo phẹp chiãúu song
b
A’
B’
song våïi trủc cọng trỗnh. Khi õoù ta
h3 F2 h4 C
D
coù: A A; B B; C C; D
D (Hỗnh 2-5).
- Qua CC’ v DD’ láưn
lỉåüt dỉûng hai màût phàóng ,
vuọng goùc vồùi mỷt phúng (CDEF)
Ftb
chia cọng trỗnh thaỡnh ba khäúi: Khäúi
l
ϕ3
ϕ4 i
nàịm giỉỵa màût phàóng α v β cọ thãø

têch l V1 v hai khäúi chọp cọ thãø
b
B
A
têch laỡ V 1, V 2.
Vỏỷy thóứ tờch cuớa õoaỷn cọng
h2
h1
trỗnh laì:
ϕ2
D
C
F1
ϕ1
III
Vi = V1 + Vϕ 1 + Vϕ 2 (2.7)
F
C1 E
D1
- Theo (2.5) ta coï:
a
V1 =

[F1 − (ϕ1 + ϕ 2 )] + F2 l
2

i

Hỗnh 2-5. Sồ õọử xaùc õởnh khäúi lỉåüng cäng tạc
âáút cäng trinh chảy di tênh theo PP

Vinkle v Muazo

Trong âọ:
F1, F2: Diãûn têch tiãút
diãûn hai âáưu õoaỷn cọng trỗnh.
1 = S FDD : Dióỷn tờch tam giaïc FDD1.
1

ϕ 2 = S ∆ECC1 : Diãûn têch tam giaùc ECC1.

li : chióửu daỡi õoaỷn cọng trỗnh.

1
3
1
= 2 li
3

Thóứ têch ca khäúi chọp D’FDD1: Vϕ = ϕ1 l i
1

Thãø têch ca khäúi chọp C’ECC1: Vϕ
Thay cạc giạ trë vo (2.7) ta coï:

2


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

17
ViIII =

[F1 (ϕ1 + ϕ 2 )] + F2 l

⇔ ViIII
⇔ ViIII

1
1
+ ϕ1 l i + ϕ 2 l i
2
3
3
F1 + F2
ϕ1 + ϕ 2
ϕ1 + ϕ 2
=
li −
li +
li
2
2
3
F + F2
1
= 1
l i − (ϕ1 + ϕ 2 ) l i
2

6
i

(2.8)

Trong trổồỡng hồỹp õọỹ nghióng cuớa õaùy cọng trỗnh theo chióửu ngang khäng låïn, âäü
xoi ca hai mại däúc l nhỉ nhau m1 = m2 = m, ta coï thãø cháúp nháûn ϕ1 = ϕ2 = ϕ.
Âàût: h =
⇒ ϕ=

h + h4
h1 + h 2
vaì h ' = 3
2
2

1
(h − h ')2 m thay vo (4) ta cọ:
2

F1 + F2 1
− (h − h ')2 m ]l i
2
6
- Tæång tæû theo (2) tờnh theo tióỳt dióỷn trung bỗnh ta coù:
V1 = [Ftb − (ϕ 3 + ϕ 4 )]l i thay giạ trë vo (2.7) ta cọ:
ViIII = [

ViIII = Ftb l i − (ϕ 3 + ϕ 4 ) l i +

(2.9)

ϕ1 + ϕ 2
li
3

(2.10)
- Láûp luáûn tæång tæû nhæ trãn ta coï: ϕ 3 = ϕ 4 = ϕ' =
2

1
(h tb − h ')2 m
2
2

1 ⎛ h + h'
1 ⎛ h − h' ⎞
1
⎞
2
⇔ ϕ' = ⎜
− h'⎟ m = ⎜
⎟ m = (h − h ') m
2⎝ 2
2⎝ 2 ⎠
8
⎠

- Thay cạc giạ trë vo (2.10) ta cọ:
1

(h − h ')2 m l i + 1 (h − h ')2 m l i
4
3

1
(h − h ')2 m ]l i
12
Cäng thỉïc (2.9) v (2.11) âỉåüc ạp dủng khi
li > 50m v ⏐h1 - h2⏐> 0.5m. Cäng thỉïc (2.9) l
cäng thỉïc Vinkle, cäng thỉïc (2.11) l cäng thỉïc
Muazo.
2.2.3. Tênh khäúi lỉåüng cäng tạc âáút cho mọng
bàng, mọng b
1. Mọng bàng
⇔

n

Vbàng =

ViIII =

[

n

∑ Vi = ∑ Bi H i L
i =1

Ftb +

i =1

2. Moùngbeỡ
Gọửm vọ sọỳ moùng bng

(2.12)

(2.11)

Bi

Vi

Hỗnh 2-6. Moùng bng

Hi

ViIII = Ftb l i −


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

m

Vbeỡ =


j =1

KYẻ THUT THI CNG I

18
V jBàng =

m

n

∑∑ Bi H i L

(2.13)

j=1 i =1

Trong âoï: L, Bi,Hi laỡ chióửu daỡi, chióửu rọỹng vaỡ
chióửu cao trung bỗnh cuớa khọỳi thổù i (hỗnh 2-6 ).
Đ2.3. TấNH TOAẽN KHI LỈÅÜNG CÄNG TẠC ÂÁÚT TRONG SAN BÀỊNG
2.3.1. Cạc trỉåìng håüp san bàịng
Gi Vo = Vâo − Vâàõp . Ta cọ cạc trỉåìng håüp san bàịng:
♦ San bàịng theo qui hoảch cho trỉåïc: San theo âäü cao qui hoảch cho trỉåïc,
trỉåìng håüp ny lỉåüng âáút thi cäng trong màût bàịng cọ thãø thay âäøi (Vo ≠ 0), coï thãø âàõp
thãm âáút vo (Vo < 0), cọ thãø âo båït âi (Vo > 0).Trỉåìng håüp ny ạp dủng khi khäúi
lỉåüng san bàịng khäng låïn.
♦ San bàịng tỉû cán bàịng âo âàõp: Chè san phàóng màût âáút khäng m cáưn theo âäü
cao nháút âënh no c, âáút thi cäng trong màût bàịng khäng thay âäøi (Vo = 0, nghéa laì Vâaìo
= Vâàõp), khäng âo âi cng khäng thãm vo. Thỉåìng ạp dủng khi mỷt san rọỹng, khọỳi
lổồỹng san lồùn.
Trỗnh tổỷ tờnh toaùn trong c 2 trỉåìng håüp giäúng nhau v tn theo cạc bỉåïc sau:
+ Xạc âënh âäü cao màût âáút sau khi san Ho (âäü cao thiãút kãú cuía màût san). Âäü cao

ny láúy åí tám màût san.
+ Xạc âënh âäü cao tải cạc âiãøm cáưn chụ trãn màût san (HTK). Khi tải mi âiãøm
trãn màût san cọ cng HTK khi õoù HTK = Ho. Khi mỷt san nghióng thỗ:
HTK = Ho ± iL
Våïi: i laì Âäü däúc màût san, L l khong cạch tỉì tám màût san âãún âiãøm cáưn xạc âënh
HTK.
+ Xạc âënh âäü cao thi cäng tải cạc âiãøm trãn màût san (hi).
hi = Hi - HTK
Våïi: Hi laỡ cao trỗnh tổỷ nhión taỷi caùc õióứm cỏửn xaùc âënh hi. Hi âỉåüc xạc âënh bàịng
phẹp näüi suy âỉåìng âäưng mỉïc.
+ Xạc âënh khäúi lỉåüng âáút âo (V+), âáút âàõp (V-).
+ Xạc âënh ranh giåïi âo, âàõp.
+ Xạc âënh hỉåïng v khong cạch váûn chuøn.
2.3.2. Cạc phỉång phạp tênh khäúi lỉåüng âáút san bàịng
♦ Phỉång phạp tênh theo mảng ä vng.
♦ Phỉång phạp mảng ä tam giạc.
♦ Phỉång phạp theo tố lóỷ cao trỗnh.
1. Phổồng phaùp tờnh toaùn khọỳi lỉåüng âáút san bàịng theo mảng ä tam giạc
a.Trỉåìng håüp aùp duỷng
Khi õởa hỗnh khu vổỷc san phổùc taỷp, õổồỡng âäưng mỉïc dy, cong lỉåün phỉïc tảp, âäü


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

19

chónh cao lồùn.
b.Trỗnh tổỷ tờnh toaùn

+ Trón baớn õọử õởa hỗnh mỷt bũng khu vỉûc cáưn san cọ thãø hiãûn âỉåìng âäưng mỉïc
våïi t lãû xạc âënh, phán chia ä âáút bàịng lỉåïi ọ vuọng vồùi caỷnh hỗnh vuọng a = 30 ữ 100
mẹt sao cho bãư màût trong mäùi ä vng tỉång âäúi bàịng phàóng. Phán chia cạc ä vng
thnh cạc ä tam giaùc bũng caùch veợ caùc õổồỡng cheùo hỗnh vuọng sao cho cng xi theo
âỉåìng âäưng mỉïc cng täút.
+ Âạnh säú thỉï tỉû ca táút c cạc âènh ä tam giạc, kê hiãûu H ij , trong âọ chè säú i l
säú thỉï tỉû âènh, chè säú j l säú âènh ä tam giạc häüi tủ vo âènh thỉï i õoù.
+ Xaùc õởnh cao trỗnh tổỷ nhión taỷi caùc õốnh ä tam giạc (Hi) bàịng phỉång phạp näüi
suy âỉåìng âäưng mỉïc. Dng thỉåïc v compa xạc âënh cạc thäng säú: ∆H, l, x v tênh
toạn theo tè lãû cho trỉåïc (hỗnh 2-7).
Hi = Ha +

H
x
l

(2.14)
Hb

A

H

a


A
Ha
x

a

a

Hb

Ha

a

l

H 12

x

H 33
a

a

l
a

a
Hỗnh 2-7. Phỏn chia maỷng ọ tam giaùc vaỡ xaùc õởnh cao
trỗnh tổỷ nhión tải cạc âènh ä tam giạc theo
PP näüi suy âỉåìng õọửng mổùc

+ Xaùc õởnh cao trỗnh san bũng Ho

- Trổồỡng håüp tỉû cán bàịng âo âàõp:
Ho =

1.∑ H1i + 2∑ H i2 + ... + 8∑ H 8i
3n

(2.15)

Trong âoï:
1
2
8
∑ H i ,∑ H i ...∑ H i láưn lỉåüt l täøng giạ trë âäü cao tỉû nhiãn ca âènh

thỉï i cọ 1, 2,...,8 âènh tam giạc häüi tủ vo.
n: l säú ä tam giạc cọ trãn màût bàịng.
- Trỉåìng håüp khäng tỉû cán bàịng âo âàõp:
1.∑ H1i + 2∑ H i2 + ... + 8∑ H 8i 2 Vo
Ho =
± 2
3n
na

(2.16)


GIAẽO TRầNH MN HOĩC

KYẻ THUT THI CNG I

20

Trong õoù:
a laỡ caỷnh hỗnh vuọng
Vo = Võaỡo - Võừp; Vo Lỏỳy dỏỳu (+) khi Vâo > Vâàõp v ngỉåüc lải.
+ Xạc âënh âäü cao thi cäng ca cạc âènh ä tam giạc (hi).
(2.17)
hi = Hi - HTK
hi > 0 khu vỉûc âo.
hi < 0 khu vỉûc âàõp.
+ Xạc âënh khäúi lỉåüng âáút caïc ä tam giaïc.
a2
a2
(h 1 + h 2 + h 3 ) = (H1 + H 2 + H 3 − 3H o )
(2.18)
Vi =
6
6
- Nãúu h1, h2, h3 cuìng dổồng thỗ Vi > 0 ỏy laỡ ọ õỏỳt õaỡo.
- Nóỳu h1, h2, h3 cuỡng ỏm thỗ Vi < 0 Âáy l ä âáút âàõp.
- Nãúu h1, h2, h3 trại dáúu nhau âáy laì ä chuyãøn tiãúp. Ä chuyãøn tiãúp cọ c pháưn
âo v pháưn âàõp. Vi > 0 l lỉåüng âáút thỉìa cáưn chuøn âi, Vi < 0 l lỉåüng âáút thiãúu cáưn
bäø xung vo. Xạc âënh khäúi lỉåüng âáút ä chuøn tiãúp nhỉ sau: Gi h1 l âènh trại dáúu
våïi hai âènh cn lải l h2 v h3, dỉûng cạc màût phàóng thàóng âỉïng qua hai cảnh chung
âènh h1 ( hỗnh 2-8).
Mỷt õỏỳt tổỷ nhión

h3

x

a

a


h2

h1

Mỷt san

y

Hỗnh 2- 8. Ä âáút chuøn tiãúp

- Thãø têch khäúi chọp tam giạc:
1
1
V∆ = Sh 1 = xyh 1 sin α
3
6
a 2 h 13
Sau khi biãún âäøi:
V∆ =
6(h 1 + h 3 )(h 1 + h 2 )

(2.19)

- Thóứ tờch khọỳi hỗnh nóm cn lải:
(2.20)

Vnãm = Vi - V∆
Trong âọ: h1, h2, h3 dỉåïi máùu säú cäng thỉïc (2.19) láúy giạ trë tuût âäúi v nhỉ
váûy V∆ ln cng dáúu våïi h1.
Vnãm, Vi, V∆ láúy theo giạ trë âải säú. Vnãm ln trại dáúu våïi V∆.