Giáo trình kỹ thuật thi công I - Phần 2 Công tác bê tông và bê tông cốt thép toàn khối - Chương 10 pptx

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



125
CHỈÅNG X. CÄNG TẠC BÃ TÄNG

Cäng tạc bã täng v bã täng cäút thẹp bao gäưm cạc quạ trçnh thnh pháưn sau âáy:
+ Chøn bë váût liãûu cho bã täng ( bao gäưm: xi màng, cạt, âạ hay si, v nỉåïc).
+ Xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi cho tỉìng mạc bã täng (mạc bã täng do thiãút kãú
qui âënh) tỉì âọ qui âäøi ra thnh pháưn cáúp phäúi cho m träün.
+ Träün bã täng: Cọ thãø träün bàòng th cäng hay träün bàòng mạy phủ thüc vo
khäúi lỉåüng v u cáưu k thût âäúi våïi vỉỵa bã täng.
+ Váûn chuøn bã täng tỉì nåi träün âãún nåi âäø: Bao gäưm váûn chuøn theo phỉång
ngang v theo phỉång âỉïng.
+ Âäø bã täng vo khn, san ri v âáưm bã täng.
+ Bo dỉåỵng bã täng.
+ Thạo dåỵ vạn khn.

§
10.1. CÄNG TẠC CHØN BË VÁÛT LIÃÛU
Váût liãûu chøn bë cho cäng tạc bã täng bao gäưm: Xi màng, cạt, âạ (si), nỉåïc.
+ Xi màng: L thnh pháưn chênh, Cháút lỉåüng ca xi màng â âỉåüc bo âm trong
nh mạy. Cäng tạc chøn bë ch úu l xạc âënh vãư khäúi lỉåüng cho mäùi mäüt m träün v
mäùi mäüt kãút cáúu.
+ Cạt dng âãø träün phi l cạt vng sảch, êt láùn tảp cháút, âm bo âụng tè lãû thnh
pháưn hảt theo quy âënh. Nãúu cạt báøn cáưn phi âỉåüc sng lc v rỉía trỉåïc khi träün.
+ Âạ (si): Ty theo loải bã täng, chiãưu dy ca kãút cáúu m kêch thỉåïc âạ (si)
cọ thãø khạc nhau, cáưn phi âm bo t lãû
thnh pháưn kêch thỉåïc cạc hảt. Âạ (si) phi
sảch, gi, khäng âỉåüc dng âạ non, âạ bë phong họa khäng âm bo âäü cỉïng cáưn thiãút

cho bã täng.
+ Nỉåïc sỉí dủng âãø träün bã täng phi l nỉåïc sảch, khäng âỉåüc dng nỉåïc báøn,
nỉåïc chỉïa nhiãưu ph sa, nỉåïc màûn hay nỉåïc cọ âäü PH quạ cao.

§
10.2. XẠC ÂËNH THNH PHÁƯN CÁÚP PHÄÚI
+ Dỉûa vo mạc bã täng m thiãút kãú qui âënh tiãún hnh thê nghiãûm âäúi våïi váût liãûu
ngoi hiãûn trỉåìng (m ta sỉí dủng âãø thi cäng) âãø tçm ra khäúi lỉåüng xi màng, cạt, âạ
(hay si) v thãø têch nỉåïc trong 1 m
3
bã täng.
+ Tu theo cäng sút ca thiãút bë träün bã täng m ta xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi
cho mäüt m träün.
+ Thäng thỉåìng ngoi hiãûn trỉåìng xi màng âỉåüc tênh bàòng Kg (theo tỉìng bao 50
Kg), cạt, âạ, (si) âỉåüc âo bàòng cạc häüc tiãu chøn hay xe ra (thỉåìng cọ thãø têch 40
lêt), nỉåïc âỉåüc tênh theo lêt v âong bàòng xä.
+ Viãûc xạc âënh thnh pháưn cáúp phäúi phi âỉåüc cå quan chun ngnh cọ phạp
nhán âm nhiãûm.
+ Trỉåïc khi träün bã täng phi xạc âënh âäü áøm ca cäút liãûu v so sạnh våïi âäü áøm
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



126
khi thê nghiãûm thnh pháưn cáúp phäúi âãø hiãûu chènh lỉåüng nỉåïc cho thêch håüp.

§
10.3. CẠC U CÁƯU ÂÄÚI VÅÏI VỈỴA BÃ TÄNG
+ Vỉỵa bã täng Phi bo âm â, âụng v âäưng nháút vãư thnh pháưn, âụng mạc
theo thiãút kãú.

+ Phi âm bo âỉåüc viãûc träün, váûn chuøn, âäø v âáưm trong thåìi gian ngàõn nháút
v nh hån thåìi gian ninh kãút ca xi màng ( khong 2 âãún 3 giåì ). Nãúu kẹo di thåìi
gian ny s nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng. Trong trỉåìng håüp âãø âm bo cháút
lỉåüng bã täng nhỉ thiãút kãú thç ta phi träün lải v tàng thãm lỉåüng xi màng khong
15÷20 % lỉåüng xi màng theo cáúp phäúi.
+ Vỉỵa bã täng sau khi träün xong phi âm bo âỉåüc nhỉỵng u cáưu ca thi cäng
(tênh cäng tạc) nhỉ âäü sủt Vê dủ vỉỵa bã täng phi cọ âäü sủt thêch håüp âäúi våïi tỉì
ng
phỉång phạp âäø bã täng, ( âäø theo phỉång phạp bçnh thỉåìng thç âäü sủt DS = 2÷8cm;
âäø bàòng mạy båm bã täng thç DS = 15 ÷ 18 cm) cáúu kiãûn âỉåüc âäø (bã täng khäúi låïn êt
cäút thẹp DS = 2÷4 cm; bã täng cäüt, dáưm, sn DS = 4 ÷ 6 cm). Khi tàng âäü sủt ca vỉỵa
bã täng thç ta phi tàng lỉåüng xi màng âãø âm bo tè lãû
X
N
l khäng âäøi.

§
10.4. K THÛT V CẠC PHỈÅNG PHẠP TRÄÜN BÃ TÄNG
10.4.1 u cáưu k thût chung
+ Khi träün bã täng xi màng, cäút liãûu, nỉåïc, phủ gia (nãúu cọ) phi âỉåüc cán âo
âụng theo t lãû cáúp phäúi.
+ Vỉỵa bã täng phi âỉåüc träün âãưu.
+ Thåìi gian träün bã täng phi nh hån thåìi gian giåïi hản cho phẹp
10.4.2. Cạc phỉång phạp träün bã täng
1. Träün bã täng bàòng th cäng
a. Ạp dủng
+ Khäúi lỉåüng cáưn träün l nh.
+ Bã täng khäng u cáưu cháút lỉåüng cao (bã täng lọt ).
+ Nhỉỵng nåi khäng thãø sỉí dủng cạc loải mạy träün
b. Cäng tạc chøn bë

+ Trỉåïc khi träün bã täng phi chøn bë bi träün v dủng củ träün. Bi träün cọ thãø l
sn träün (kã bàòng vạn gäù hay lọt tän) hồûc sán träün (lạt bàòng gả
ch hay bã täng gảch våỵ,
trãn âỉåüc lạng vỉỵa xi màng).
+ Sn träün hay sán träün phi âm bo kêch thỉåïc â räüng cọ diãûn têch täúi thiãøu
3x3m
2
, phi âỉåüc dn dẻp bàòng phàóng, khäng hụt nỉåïc xi màng, dãù dng rỉía sảch v
phi cọ mại che nàõng, mỉa.
+ Cạc loải váût liãûu cạt, âạ (si), xi màng, nỉåïc âỉåüc bäú trê quanh sán träün.
c. Phỉång phạp träün
+ Träün trỉåïc cạt v xi màng cho âãưu.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



127
+ Ri âạ (hay si) thnh låïp dy khong 10 ÷15cm, xục häùn håüp cạt, xi màng ri
âãưu vo âạ (si), dng xng, co âo âãø träün vỉìa âo vỉìa cho nỉåïc vo träün âãưu. Thåìi
gian träün mäüt khäúi bã täng bàòng th cäng khäng quạ 15 ÷ 20 phụt.
Träün th cäng cháút lỉåüng bã täng khäng cao, täún xi màng (nãúu cháút lỉåüng träün
tay bàòng cháút lỉåüng träün mạy thç phi täún thãm 15% xi màng nỉỵa so våïi lỉåüng xi màng
cáúp phäúi); täún cäng, täúc âäü cháûm, khọ âãưu, nàng sút khäng cao.
2. Träün bã täng bàòng cå giåïi
a. Ạp dủng
+ Khi khäúi lỉåüng träün låïn.
+ Cháút lỉåüng bã täng u cáưu cao.
+ Cạc âiãưu kiãûn thi cäng cho phẹp.
b. Cạc loả
i mạy träün

+ Mạy träün nghiãng thng láût âỉåüc âãø âäø bã täng. Loải ny cọ cáúu tảo phỉïc tảp
nãn dung têch thng träün thỉåìng nh tỉì 100 ÷ 750 lêt.
+ Mạy träün âỉïng: cọ dung têch låïn hån, thỉåìng âàût åí cạc trảm träün bã täng.
+ Mạy träün nàòm ngang theo kiãøu hçnh trủ: thỉåìng âỉåüc âàût åí nh mạy bã täng
âục sàơn hay khi khäúi lỉåüng âäø bã täng u cáưu låïn, dung têch träün tỉì 450 ÷ 4500 lêt.
c. Phỉång phạp träün
+ Trỉåïc hãút cho mạy chảy khäng ti mäüt vi vng, nãúu träün m âáưu tiãn thç âäø
mäüt êt nỉåïc cho ỉåït v cäúi v bn gảt, nhỉ váûy m âáưu tiãn khäng bë máút nỉåïc do v
cäúi v bn gảt hụt nỉåï
c v khäng lm vỉỵa bã täng dênh vo cäúi.
+ Âäø 15% ÷ 20% lỉåüng nỉåïc, sau âọ âäø xi màng v cäút liãûu cng mäüt lục âäưng
thåìi âäø dáưn v liãn tủc pháưn nỉåïc cn lải, träün âãún khi âãưu.
+ Thåìi gian träün häùn håüp bã täng âỉåüc xạc âënh theo âàûc trỉng ké thût ca thiãút
bë dng âãø träün. Trong trỉåìng håüp khäng cọ cạc thäng säú ké thût chøn xạc thç thåìi
gian êt nháút âãø träün mäüt m bã täng âỉåüc xạc âënh theo bng dỉåïi âáy. Theo kinh
nghiãûm träün bã täng, âãø träün mäüt m bã täng âảt u cáưu ké thût thç thỉåìng cho mạy
quay khong 20 vng l âỉåüc. Nãúu dỉåïi 20 vng thç bã täng chỉa âỉåüc träün âãưu. Cn
nãúu trãn 20 vng thç nàng sút ca mạy s gim âi.
+ Trong qua
ï trçnh träün âãø trạnh häùn håüp bã täng bạm dênh vo thng träün, thç cỉï
sau 2 giåì lm viãûc cáưn âäø vo cäúi träün ton bäü cäút liãûu låïn v nỉåïc ca m träün tiãúp
theo cho mạy quay khong 5 phụt räưi cho xi màng v cạt vo träün theo thåìi gian qui
âënh.

Dung têch mạy träün (lêt)
Âäü sủt bã täng(cm)
Dỉåïi 500 Tỉì 500
÷1000 Trãn 1000
Nh hån 1cm
Tỉì 1 ÷ 5cm

Trãn 5cm
2 phụt
1,5 phụt
1 phụt
2,5 phụt
2 phụt
1,5 phụt
3 phụt
2,5 phụt
2 phụt
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



128
e. Tênh nàng sút mạy träün
Nàng sút ca mäüt mạy träün âỉåüc cạc âënh theo cäng thỉïc:

⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
=
h
m
1000
k
k

n
V
N
3
21
(10.1)
Trong âọ:
- V (lêt): dung têch hỉỵu êch ca mạy träün. (V = 0,75V
0
, V
0
: dung têch hçnh
hc ca mạy).
- k
1
: Hãû säú thnh pháøm ca bã täng (k
1
= 0,67 ÷ 0,72).
- k
2
:Hãû säú sỉí dủng mạy träün theo thåìi gian (k
2
= 0,9 ÷ 0,95).
- n: säú m träün trong mäüt giåì (
ck
T
3600
n =
).
- T

ck
: chu k ca mäüt m träün; T
ck
= t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ t
5

t
1
:

Thåìi gian trụt cäút liãûu vo cäúi träün.
t
2
: Thåìi gian träün.
t
3
: Thåìi gian nghiãn cỉïu âãø chøn bë trụt vỉỵa bã täng ra.
t
4
: Thåìi gian trụt vỉỵa bã täng vo cạc phỉång tiãûn váûn chuøn.
t
5

: Thåìi gian quay cäúi träün tråí vãư vë trê ban âáưu.

§10.5. VÁÛN CHUØN VỈỴA BÃ TÄNG
10.5.1. u cáưu k thût chung
+ Sỉí dủng phỉång tiãûn váûn chuøn håüp l, trạnh âãø häùn håüp bã täng bë phán táưng,
bë chy nỉåïc xi màng v bë máút nỉåïc do giọ, nàõng.
+ Sỉí dủng thiãút bë, nhán lỉûc v phỉång tiãûn váûn chuøn cáưn bäú trê ph håüp våïi
khäúi lỉåüng, täúc âäü träün, âäø v âáưm bã täng.
+ Thåìi gian cho phẹp lỉu häùn håüp bã täng trong quạ trçnh váûn chuøn cáưn âỉåüc
xạc âënh bàòng thê nghiãûm trãn cå såí âiãưu kiãûn thåìi tiãút, loải xi màng v loải phủ gia sỉí
dủng. Thåìi gian váûn chuøn täút nháút khäng nhiãưu hån 2 giåì âãø khäng nh hỉåíng âãún
thåìi gian ninh kãút ca xi màng.
10.5.2. Cạc phỉång phạp váûn chuøn bã täng
1. Váûn chuøn vỉỵ
a bã täng theo phỉång ngang
a. Bàòng phỉång phạp th cäng
Ạp dủng: Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång ngang bàòng phỉång phạp
th cäng thỉåìng âỉåüc ạp dủng khi khong cạch váûn chuøn nh, trong phảm vi cäng
trỉåìng v cỉû ly váûn chuøn khäng xa quạ 70m. Khäúi lỉåüng váûn chuøn êt.
Cạc phỉång tiãûn dng âãø váûn chuøn
Quang gạnh, xe ra, xe ci tiãún
+ Cạc phỉång tiãûn váûn chuøn th cäng cọ thãø váûn chuøn tỉì nåi träün âãún âäø trỉûc
tiãúp vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng mọng) hay âäø thnh âäúng âãø räưi dng xng âäø vỉỵa bã
täng vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng cäüt ). Cng cọ thãø dng cạc phỉång tiãûn váûn chuøn
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



129
th cäng âãø váûn chuøn vỉỵa bã täng tỉì cạc phỉång tiãûn váûn chuøn theo phỉång âỉïng

(nhỉ váûn thàng, cáưn trủc thiãúu nhi ) âãún âäø vo kãút cáúu (nhỉ âäø bã täng dáưm sn,
dng cáưn trủc thiãúu nhi hay váûn thàng). Váûn chuøn bàòng th cäng cho nàng sút tháúp.
+ Khi täø chỉïc váûn chuøn bàòng th cäng nháút l xe ra hay xe ba gạc thç âỉåìng
váûn chuøn phi bàòng phàóng, khäng gäư ghãư, v cọ âäü däúc vỉìa phi âãø cọ thãø váûn
chuøn âỉåüc. Âãø tảo âäü bàòng phàóng cọ thãø dng vạn lọt âỉåìng cho xe âi.
+ Khi âäø bã täng mọng hay bã täng dáưm sn thç phi lm cáưu cäng tạc cho xe âãø
cọ thãø âäø trỉûc tiãúp bã täng tỉì phỉång tiãûn xú
ng kãút cáúu (âäø trỉûc tiãúp khi khong cạch
tỉì phỉång tiãûn âãún âạy kãút cáúu phi nh hån 1,5m âãø bo âm vỉỵa bã täng khäng bë
phán táưng).
a. Bàòng phỉång phạp cå giåïi
Ạp dủng
Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång ngang bàòng phỉång phạp cå giåïi ạp dủng
cho nhỉỵng trỉåìng håüp sau:
+ Khong cạch váûn chuøn låïn tỉì 0,5km âãún vi chủc km.
+ Khäúi lỉåüng váûn chuøn låïn.
+ Do u cáưu vãư cháút lỉåüng bã täng nãn ch âáưu tỉ áún âënh ngưn mua váût liãûu
(mua bã täng thỉång pháøm).
+ Do u cáưu vãư täø chỉïc thi cäng táûp trung (Viãûc cung cáúp bã täng do mäüt âån vë
thnh viãn âm nháûn).
+ Do màût bàòng thi cäng cháût hẻp, khäng â màût bàòng âãø táûp kãút váût liãûu hay bäú
trê tra
ûm träün, hay do u cáưu ca bãn giao thäng cäng chênh, phi rụt ngàõn thåìi gian âäø
bã täng nãn phi âäø bã täng thỉång pháøm.
+ Âiãưu kiãûn thi cäng trong ma mỉa hay do tiãún âäü gáúp rụt nãn phi âäø bã täng
thỉång pháøm
Cạc phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Váûn chuøn bàòng ä tä thäng thỉåìng, ä tä chun dng, bàòng bàng chuưn,
bàòng cáưn trủc. Sỉí dủng loải phỉång tiãûn no phủ thüc vo khäúi lỉåüng, khong cạch
váûn chuøn, âàûc âiãøm bã täng sỉí dủng

+ Khi täø chỉïc váûn chuøn vỉỵa bã täng bàòng ätä cáưn chụ :
- Thåìi gian âäng kãút ca bã täng. Thåìi gian váûn chuøn phi nh nháút, âm bo
thåìi gian âãø cạc cäng tạc sau váûn chuøn nhỉ: âäø, âáưm bã täng xong thç bãtäng måïi
âäng kãút.
- Máût âäü xe lỉu thäng trãn âỉåì
ng, loải âỉåìng tỉì nåi träün âãún nåi âäø, âãø trạnh
hiãûn tỉåüng kẻt xe nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng. Nãúu lỉu lỉåüng xe quạ låïn dãù gáy
tàõc âỉåìng thç nãn täø chỉïc váûn chuøn v âäø bã täng vo ban âãm.
- Nàng sút váûn chuøn ngang phi tỉång âỉång våïi nàng sút váûn chuøn
âỉïng, nàng sút âäø, nàng sút âáưm.
2. Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång âỉïng
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



130
a. Bàòng phỉång phạp th cäng
Ạp dủng
Váûn chuøn vỉỵa bã täng theo phỉång âỉïng bàòng phỉång phạp th cäng thỉåìng
âỉåüc ạp dủng trong nhỉỵng trỉåìng håüp sau:
+ Khäúi lỉåüng váûn chuøn khäng nhiãưu, u cáưu cháút lỉåüng vỉỵa bã täng khäng
cao.
+ Chiãưu cao váûn chuøn khäng låïn (chiãưu cao cäng trçnh H ≤ 10m thỉåìng 2÷3
táưng).
+ Màût bàòng thi cäng phi räüng.
Phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Dng rng rc: vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong xä (cọ thãø têch V= 20 ÷ 40lit) räưi
dng sỉïc ngỉåìi hay tåìi âãø kẹo lãn.
+ Dng gin trung gian: vỉỵa bã täng âỉåüc chuøn dáưn lãn cao theo cạc báûc ca
gin trung gian (gin dåüi). Mäùi mäüt báûc ca gin dåüi âỉåüc bäú trê 2 ngỉåìi hay 4 ngỉåì

i
(phủ thüc vo bãư räüng ca báûc) âãø dåüi bã täng. Gin dåüi âỉåüc cáúu tảo gäưm hãû khung
bàòng gäù hay gin giạo thẹp tảo thnh cạc báûc cáúp. Mäùi báûc cáúp cọ chiãưu cao tỉì 1m
÷1,5m v cọ bãư räüng tỉì (0,9 ÷ 1,5)m. (kêch thỉåïc cáúp báûc phủ thüc vo màût bàòng thi
cäng v säú ngỉåìi bäú trê trãn mäùi báûc dåüi). Mäùi báûc cáúp âỉåüc låüp tän hay vạn âãø thao
tạc v trạnh khäng cho vỉỵa bã täng råi råït hay máút nỉåïc.
+ Váûn chuøn vỉỵa bã täng bàòng phỉång phạp th cäng täún nhiãưu nhán cäng,
chiãưu cao váûn chuøn khäng låïn, täúc âäü thi cäng cháûm, nàng sút khäng cao.
b. Phỉång phạp th cäng kãút håüp cå giåïi (phỉång phạp bạ
n cå giåïi)
1.000
÷
1.500
1
2
3
6
5
7
3
4
a
)
b
)
900
÷
1.500
Hçnh 10-1. Váûn chuøn bã täng theo phỉång thàóng âỉïng bàòng th cäng
a) Dng gin trung gian; b) Dng rng rc

1. Hãû khung gin trung gian; 2. Tän hay vạn; 3. Cäng trçnh âang thi cäng;
4. Hãû thäúng rng rc; 5. Xä chỉïa vỉỵa bã tän; 6. Dáy thỉìng; 7. Gin giạo thao tạc.
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I



131
Aẽp duỷng
Phổồng phaùp baùn cồ giồùi thổồỡng õổồỹc aùp duỷng õóứ vỏỷn chuyóứn vổợa bó tọng theo
phổồng õổùng trong nhổợng trổồỡng hồỹp sau :
+ Khọỳi lổồỹng thi cọng khọng lồùn.
+ Nhổợng cọng trỗnh coù sọỳ tỏửng nhoớ hồn hay bũng 4 tỏửng.
+ Mỷt bũng thi cọng chỏỷt heỷp.
CNG TRầNH
2
4
3
1
Hỗnh 10-2. Vỏỷn chuyóứn õổùng bũng cỏửn truỷc thióỳu nhi kóỳt hồỹp vồùi maùy vỏỷn thng
1. Maùy vỏỷn thng; 2. Cỏửn truỷc thióỳu nhi; 3.Giaỡn giaùo cọng taùc; 4. Saỡn cọng taùc.
h
3
H
L
RR
b
2
bb
1
h

1
h
2
H
m
b
3
4
3
5
1
2
1
1
1 - 1
Hỗnh 10-3. Vỏỷn chuyóứn vổợa bó tọng bũng cỏửn truỷc thaùp õọỳi troỹng dổồùi
1. Thuỡng chổùa vổợa bó tọng; 2. Cọng trỗnh õang thi cọng;
3. Cỏửn truỷc thaùp; 4. ổồỡng ray; 5. Giaỡn giaùo cọng taùc.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



132
Phỉång tiãûn váûn chuøn
+ Mạy váûn thàng: Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc xe ra, xe ci tiãún hay trong
cạc thng chỉïa räưi mạy náng lãn.
+ Cáưn trủc thiãúu nhi: Âỉåüc âàût trãn sn cäng tạc v náng dáưn lãn theo tiãún âäü thi
cäng. Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc thng cọ thãø têch V = (0,15 - 0,3)m
3
.

+ Kãút håüp cáưn trủc thiãúu nhi v mạy váûn thàng.
c. Phỉång phạp bàòng cå giåïi
Dng cáưn trủc thạp
Ạp dủng: Cáưn trủc thạp âỉåüc dng âãø váûn chuøn vỉỵa bã täng trong nhỉỵng
trỉåìng håüp sau :
+ Khi thi cäng nhỉỵng cäng trçnh låïn, khäúi lỉåüng váûn chuøn nhiãưu.
+ Cäng trçnh cọ chiãưu cao låïn, (säú táưng >
6 táưng). Kêch thỉåïc chiãưu di cäng trçnh
thỉåìng låïn hån nhiãưu so våïi chiãưu räüng (L>>B).

Vỉỵa bã täng âỉåüc chỉïa trong cạc thng chun dng cọ dung têch V = (0,5÷1) m
3

hay trong cạc xe ci tiãún v âỉåüc náng lãn âãø âäø vo kãút cáúu. Âäúi våïi cạc kãút cáúu cọ
kêch thỉåïc bãư räüng nh nhỉ tỉåìng hay cäüt thç âạy thng âỉåüc trang bë thãm äúng cao su.

Khi bäú trê cáưn trủc trãn màût bàòng thi cäng cáưn lỉu cạc âiãøm sau:
+ Vë trê bäú trê cáưn trủc khäng nh hỉåíng âãún cạc hảng mủc cäng trçnh phủ (nhỉ
cäúng thoạt nỉåïc, cạc cäng trçnh ngáưm )
+Bäú trê sao cho viãûc váûn chuøn tỉì cäøng cäng trçnh âãún vë trê làõp rạp l ngàõn nháút,
v khi thạo phi thûn tiãûn.
+ Vë trê cáưn trủc khäng nh hỉåíng âãún cạc cäng trçnh ngáưm (nhỉ âiãûn nỉåïc, thäng
tin ) ca thnh phäú.
Dng cáưn trủc tỉû hnh
Ạp dủng: Chè ạp dủng thi cäng nhỉỵng cäng trçnh cọ säú táưng <
5 táưng.
Vỉỵa bãtäng chỉïa trong cạc thng cọ dung têch V = (0,15 - 1)m
3
, âỉåüc cáøu lãn v
âäø trỉûc tiãúp vo kãút cáúu. Våïi nhỉỵng kãút cáúu mng hay cọ kêch thỉåïc tiãút diãûn nh thç

thng âäø âỉåüc trang bë thãm äúng cao su âãø âäø (vd: nhỉ âäø cạc kãút cáúu cäüt, hay tỉåìng).
Trỉåìng håüp do hản chãú màût bàòng thi cäng, cáưn trủc chè di chuøn âỉåüc theo mäüt bãn
ca cäng trçnh âãø cáøu làõp, hay cäng trçnh cao quạ, thç bã täng âỉåüc váûn chuøn lãn táûp
kãút tải mäüt vë trê no âọ räưi dng xe ra hay xe ci tiãún âãø váûn chuøn âãún nåi cáưn âäø.
Täø chỉïc váûn chuøn bàòng mạy båm
Ạp dủng: Täø chỉïc váûn chuøn bàòng mạy båm âỉåüc sỉí dủng khi thi cäng bã täng
thỉång pháøm trong nhỉỵng trỉåìng håüp sau:
+ Nhỉ
ỵng cäng trçnh u cáưu cháút lỉåüng vỉỵa bã täng cao.
+ Ch âáưu tỉ áún âënh ngưn mua váût tỉ bàõt büc phi âäø bã täng thỉång pháøm.
+ Do màût bàòng thi cäng cháût hẻp, khäng cọ chäù âãø táûp kãút váût tỉ, âàût mạy träün bã
täng.
+ Cäng trçnh thi cäng gáưn cạc cäng trçnh nhỉ bãûnh viãûn nãn u cáưu phi âäø bã
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



133
täng nhanh, khäng gáy ä nhiãùm mäi trỉåìng nháút l tiãúng äưn, bủi
+ Do täø chỉïc thi cäng táûp trung.
+ Nhỉỵng cäng trçnh u cáưu tiãún âäü nhanh hay thi cäng trong ma mỉa (nháút l
thi cäng mọng).
Âàûc âiãøm:
+ Vỉỵa bã täng âỉåüc chåí tỉì nåi träün âãún cäng trỉåìng v tiãúp vo mạy båm lãn cao
v âäø trỉûc tiãúp vo kãút cáúu.
+ Äúng båm gäưm hai pháưn: äúng cỉïng (âỉåüc chãú tảo bàòng thẹp cọ âỉåìng kênh äúng
tỉì φ130mm ÷ φ200mm âỉåüc näúi lải våïi nhau tỉì nhiãưu âoản äúng cọ chiãưu di mäùi äúng l
= 1,5 ÷ 4m) v äúng mãưm bàòng cao su dng âãø ri bã täng.
+ Thnh pháưn v âäü sủt ca häùn håü
p bã täng cáưn âỉåüc thỉí nghiãûm v båm thỉí

nhàòm âm bo cháút lỉåüng bã täng v âiãưu kiãûn thi cäng, âäưng thåìi ph håüp våïi tênh
nàng k thût ca thiãút bë båm.
+Âäü sủt hçnh nọn ca vỉỵa bã täng khi váûn chuøn bàòng båm thỉåìng l: S = 16 ±
2 (cm).
+ Kêch thỉåïc hảt låïn nháút ca cäút liãûu låïn khäng âỉåüc låïn hån 0,4 âỉåìng kênh
trong ca vi båm âäúi våïi si v 0,33 âäúi våïi âạ dàm.
+ Bã täng phi âỉåüc båm liãn tủc. Khi sỉí dủng xong phi dng äúng rỉía sảch äúng.
+ Khi thi cäng trong thåìi tiãút nọng, màût ngoi äúng cáưn che ph hồûc sån tràõng âãø
hản chãú bỉïc xả màût tråìi lm nọng bã täng.

§10.6. CÄNG TẠC ÂÄØ BÃ TÄNG
10.6.1. u cáưu k thût chung:
+ Trỉåïc khi âäø bã täng phi tiãún hnh nghiãûm thu vạn khn, cäút thẹp, kiãøm tra
hãû thäúng sn thao tạc.
+ Cạc khe håí giỉỵa cạc vạn khn phi âỉåüc chn kên. Vãư ma h trỉåïc khi âäø bã
täng phi tỉåïi nỉåïc vạn khn âãø vạn khn nåí ra bët kên cạc khe håí nh âäưng thåìi
vạn khn no nỉåïc s khäng hụt nỉåïc ca vỉỵa bã täng. Viãûc tỉåïi nỉåïc chênh l lm vãû
sinh vạn khn cäút thẹp trỉåïc khi âäø bã täng.
+ Bã täng khi âỉåüc váûn chuøn tåïi phi âỉåüc âäø ngay, trạnh âãø âäúng vỉìa gáy cạc
ti trng củc bäü nh hỉåíng âãún kh nàng chëu lỉûc ca vạn khn vỉìa tảo âiãưu kiãûn cho
bã täng nhanh máút nỉåï
c nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng bã täng v gáy khọ khàn cho quạ
trçnh âäø.
+ Khi âäø bã täng lãn bãư màût låïp bã täng â âäng cỉïng cáưn cọ cạc biãûn phạp vãû
sinh bãư màût, âạnh såìn, cảy b nhỉỵng viãn cäút liãûu quạ låïn âãø âm bo liãn kãút täút
giỉỵa hai låïp bã täng trỉåïc v sau.
+ Trong quạ trçnh âäø bãtäng phi giạm sạt chàût ch hiãûn trảng vạn khn gin
giạo v cäút thẹp âãø këp thåìi xỉí l nãúu cọ sỉû cäú.
+ Khäng lm sai lãûch vë trê cäút thẹp, vë trê vạn khn v chiãưu dy låïp bãtäng bo
vãû.

GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I



134
+ Phaới coù caùc bióỷn phaùp che chừn khi thi cọng õọứ bó tọng luùc thồỡi tióỳt coù mổa,
khọng õóứ nổồùc mổa rồi vaỡo bó tọng.
10.6.2. Nhổợng nguyón từc vaỡ bióỷn phaùp õọứ bó tọng
1.Nguyón từc 1
a.Nguyón từc
Khi õọứ bó tọng, khọỳng chóỳ chióửu cao rồi tổỷ do cuớa bó tọng khọng vổồỹt quaù 1,5m
õóứ traùnh hióỷn tổồỹng phỏn tỏửng cuớa vổợa bó tọng. Khi chióửu cao õọứ bó tọng vổồỹt quaù
chióửu cao qui õởnh cỏửn phaới thổỷc hióỷn caùc bióỷn phaùp õóứ traùnh phỏn tỏửng.
b. Bióỷn phaùp:
+ Duỡng maùng nghióng: Vồùi õọỹ cao õọứ bó tọng nhoớ hồn 5m thỗ bó tọng õổồỹc õọứ
vaỡo maùng nghióng. Nóỳu õọỹ dọỳc cuớa maùng nhoớ (5
o
ữ 10
o
) thỗ ta phaới lừp maùy rung õóứ bó
tọng theo maùng xuọỳng õổồỹc dóự daỡng maỡ khọng cỏửn duỡng õóỳn xeớng hay baỡn caỡo, cuọỳc.
Tuy nhión õọỹ dọỳc cuớa maùng khọng õổồỹc lồùn quaù laỡm cho bó tọng trổồỹt nhanh sinh ra
hióỷn tổồỹng phỏn tỏửng cho vổợa bó tọng. Maùng nghióng phaới kờn, nhụn. Chióửu rọỹng cuớa
1
2
4
3
1
7
1

4
5
6
a
)

b
)

Hỗnh 10-4. ọứ bó tọng moùng bũng ọ tọ vaỡ caùc thióỳt bở chọỳng phỏn tỏửng
a) ọứ bó tọng bũng maùng nghióng; b) ọứ bó tọng bũng ọỳng voỡi voi
1. tọ vỏỷn chuyóứn bó tọng; 2. Maùng nghióng; 3. Hóỷ giaù õồợ maùng;
4. Bó tọng moùng õang õọứ; 5. Vaùn khuọn moùng; 6. Hóỷ saỡn cọng taùc;
7. Phóựu tióỳp bó tọng.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



135
mạng khäng âỉåüc nh hån 3 ÷ 3,5 láưn âỉåìng kênh hảt cäút liãûu låïn nháút. Mạng phi
âỉåüc âàût trãn hãû giạ âåỵ riãng, khäng t lãn vạn khn.
+ Dng äúng vi voi: Khi âäü cao âäø bã täng låïn hån 5m ta phi dng äúng vi voi.
ÄÚng vi voi âỉåüc cáúu tảo tỉì cạc äúng hçnh nọn củt ghẹp lải våïi nhau. Mäùi äúng cọ âỉåìng
kênh låïn nháút &
max
= 300mm v &
min
= 200mm, di 500 ÷ 700mm, lm bàòng tän dy
δ=1,5 ÷ 2mm. Tải âáưu tiãúp vỉỵa bã täng cọ gàõn mäüt phãøu âãø dãù dng tiãúp nháûn vỉỵa bã
täng. Khi âäø bã täng bàòng äúng vi voi thç äúng lãûch nghiãng so våïi phỉång thàóng âỉïng

khäng quạ 0,25m trãn 1m chiãưu cao, trong mi trỉåìng håüp phi âm bo âoản äúng
dỉåïi cng thàóng âỉïng.
+ Âäúi våïi nhỉỵng kãút cáúu cọ chiãưu cao låïn nhỉ cäüt, tỉåìng thç âm bo ngun tàõc
ny khi ghẹp vạn khn ta chỉìa cỉía âãø âäø bã täng. Khong cạch tỉì chán cäüt hay tỉåìng
âãún cỉía chỉìa phi nh hån 1,5m. Kêch thỉåïc cỉía chỉìa phủ thüc vo phỉång phạp âäø
bã täng. Cọ thãø dng mạng hay äúng vi voi âãø âäø
bã täng vo cỉía chỉìa. Cỉía s âỉåüc
bêt lải khi âäø bã täng âoản tiãúp theo. Tải âạy cỉía chỉìa cọ thãø lm mäüt häüp vng hay
häüp hçnh nãm âãø rọt vỉỵa bã täng vo.
+ Ngoi ra khi âäø bã täng bàòng mạy båm cng khäúng chãú âỉåüc âäü cao råi tỉû do
ca vỉỵa bã täng. Vç äúng båm cọ âoản äúng bàòng cao su cọ thãø näúi thãm äúng âãø ln giỉỵ
khong cạch tỉì miãûng äúng âãún kãút cáúu cáưn âäø bã täng l nh hån 1,5m.
2. Ngun tàõc 2
a. Ngun tàõc
Khi âäø bã täng cạc kãút cáúu xáy dỉûng phi âäø tỉì trãn xúng. Nghéa l khäúi bã täng
cáưn âäø bao giåì cng åí vë trê tháúp hån vë trê ca cạc phỉång tiãûn váûn chuøn bã täng tåïi.
Mủc âêch ca ngun tàõc ny l
âãø âm bo nàng sút lao âäüng. Vỉỵa bã täng váûn
Hçnh 10-5. Biãûn phạp khäúng chãú chiãưu cao âäø bã täng cäüt
a) Chỉìa cỉía âãø âäø bã täng; b) Lm häüp âãø âäø bã täng.
1. Vạn khn cäüt; 2. Cỉía âãø âäø bã täng; 3. Häüp âãø âäø bã täng.
200÷250
≤
2.500
a) b)
1
2
1
3
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I

136
chuøn âãún v âỉåüc âäø trỉûc tiãúp vo kãút cáúu, khäng phi täún cäng âỉa bã täng tỉì tháúp
lãn cao nỉỵa, trỉì mäüt säú trỉåìng håüp âàûc biãût. Ngoi ra, cn trạnh hiãûn tỉåüng va âáûp ca
thiãút bë v dủng củ thi cäng vo bã täng â âäø trỉåïc âang trong quạ trçnh âọng ràõn.
b. Biãûn phạp
Âãø âm bo ngun tàõc ny thç hãû sn cäng tạc bao giåì cng âỉåüc âàût cao hån
màût bã täng ca kãút cáúu cáưn âäø.
3. Ngun tàõc 3
a. Ngun tàõc
Khi âäø bãtäng phi âäø tỉì xa vãư gáưn so våê vë trê tiãúp nháûn vỉỵa bã täng. Mủc âêch
ca ngun tàõc ny nhàòm bo âm khäng âi lải trãn cạc kãút cáúu bã täng vỉìa âäø xong.
b. Biãû
n phạp
+ Âãø âm bo ngun tàõc ny thç khi cáúu tảo cáưu cäng tạc phi cọ tênh làõp ghẹp
2
4
3
1
F
o
h

h

H
a)
h

h

h

h

1
2
2
3
3
3
4
4
4
F
o
H
b)
1
2
3
4
H
h

F
o
c)

Hçnh10-6. Cạc så âäư ri bã täng
a) Så âäư xãúp chäưng; b) Så âäư báûc thang; c) Så âäư låïp hçnh xiãn
1, 2, 3, 4. Thỉï tỉû låïp âäø bã täng
h

h

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



137
âãø âäø bã täng âãún âáu thç cọ thãø thạo vạn sn cáưu cäng tạc âãún âọ, nháút l khi âäø bã
täng sn.
4. Ngun tàõc 4
a. Ngun tàõc
Khi âäø bãtäng cạc khäúi låïn, cạc kãút cáúu cọ chiãưu dy låïn thç phi âäø thnh nhiãưu
låïp. Chiãưu dy v diãûn têch ca mäùi låïp âỉåüc xạc âënh dỉûa trãn bạn kênh nh hỉåíng v
nàng sút ca loải âáưm sỉí dủng. mủc âêch ca ngun tàõc ny âãø gim hiãûn tỉåüng co
ngọt v cạc ỉïng sút do nhiãût thy họa xi màng cọ thãø lm nỉït bã täng.
b. Biãûn phạp
+ Thỉûc hiãûn ri bã täng theo tỉìng låïp liãn tủc theo cạc så âäư::
- Så âäư xãúp chäưng: Ạ
p dủng våïi nhỉỵng kãút cáúu cọ tiãút diãûn nh, nhỉng chiãưu
cao låïn nhỉ cäüt, tỉåìng, äúng khọi
- Så âäư báûc thang: Ạp dủng våïi nhỉỵng kãút cáúu cọ diãûn têch tiãút diãûn v chiãưu
cao tỉång âäúi låïn nhỉ mọng, hay cạc cáúu kiãûn cäüt khäúi låïn.
- Så âäư låïp xiãn: Ạp dủng våïi nhỉỵng kãút cáúu cọ diãûn têch cáưn âãø âäø bã täng

låïn,

nhỉng chiãưu cao nh nhỉ kãút cáúu dáưm sn.

§
10.7. MẢCH NGỈÌNG TRONG THI CÄNG BÃ TÄNG TON KHÄÚI
10.7.1. Khại niãûm
1. Âënh nghéa
Mảch ngỉìng l chäù giạn âoản trong thi cäng bã täng âỉåüc bäú trê åí nhỉỵng nåi nháút
âënh. Tải nhỉỵng vë trê ny låïp bã täng sau âỉåüc âäø khi låïp bã täng âäø trỉåïc âọ â âäng
cỉïng.
2. L do ngỉìng
a.L do vãư k thût
+ Âãø gim âäü phỉïc tảp trong thi cäng khi nhỉỵng kãút cáúu cọ hçnh dảng phỉïc tảp,
viãûc âäø bã täng liãn tủc (ton khäúi ) ráút khọ khàn, nãúu thỉûc hiãûn âỉåüc thç cháút lỉåüng bã
täng cng khọ âảt u cáưu.
+ Ngỉìng âãø gim co ngọt, gim ỉïng sút nhiãût do nhiãût thy họa xi màng trong
thi cäng bã täng khäúi låïn cọ thãø lm nỉït bã täng.
b. L do vãư täø chỉïc
+ Khäng phi lục no c
ng täø chỉïc âäø bã täng liãn tủc âỉåüc, khi nhán lỉûc, thiãút bë
thi cäng khäng cho phẹp dáùn âãún khäúi lỉåüng bã täng cung cáúp (Q
cc
) khäng âạp ỉïng
âỉåüc khäúi lỉåüng bã täng u cáưu (Q
yc
): Q
cc
< Q
yc
thç bàõt büc phi thi cäng cọ mảch
ngỉìng.

+ Hay vç hiãûu qu kinh tãú mún tàng tè säú quay vng vạn khn thç phi phán
âoản thi cäng v tảo mảch ngỉìng ).
+ Do âiãưu kiãûn thåìi tiãút, khê háûu, do giỉỵa ngy v âãm büc phi tảo mảch
ngỉìng trong thi cäng bã täng bã täng ton khäúi.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



138
10.7.2. Xạc âënh thåìi gian v vë trê mảch ngỉìng
1. Thåìi gian ngỉìng
Thåìi gian ngỉìng trong thi cäng bã täng ton khäúi khäng âỉåüc di quạ hay ngàõn
quạ. Nhỉ â biãút mảch ngỉìng l ranh giåïi giỉỵa låïp bã täng c v bã täng måïi. Nãn tải
âáy trong giai âoản måïi thi cäng hai låïp bãtäng ny s cọ hai cỉåìng âäü khạc nhau (R
1
:
cỉåìng âäü låïp bã täng c. R
2
cỉåìng âäü låïp bã täng måïi). Do âọ nãúu thåìi gian dỉìng di
quạ thç R
1
>> R
2
hản chãú âäü bạm dênh giỉỵa hai låïp trỉåïc v sau. Nãúu thåìi gian ngỉìng
quạ ngàõn thç R
1
ráút nh, trong quạ trçnh thi cäng låïp bã täng thỉï hai, s lm nỉït, hay
sỉït m låïp bã täng â âäø do dáưm, âi lải, hay do cäút thẹp gáy ra Do âọ thåìi gian
ngỉìng thêch håüp nháút l t = (20 ÷ 24)h, lục âọ låïp bã täng â âäø âảt âỉåüc cỉåìng âäü täúi
thiãøu R

1
= 25kg/cm
2
.
2. Vë trê ngỉìng
+ u cáưu trong cạch tảo mảch ngỉìng : Mảch ngỉìng phi phàóng v vng gọc
våïi phỉång truưn lỉûc nẹn vo kãút cáúu.
+ Âäúi våïi mảch ngỉìng âỉïng: phi cọ khn âãø tảo mảch ngỉìng.
+ Âäúi våïi mảch ngỉìng nàòm ngang nãn âàût åí vë trê tháúp hån âáưu mụt vạn khn
III III
IV
IV
II II
II
III
III
III III
Hçnh 10-7. Mảch ngỉìng thi cäng åí mọng - cäüt - dáưm
30÷50
30÷50
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



139
mäüt khong 3cm.âãún 5cm.
+ Ngun tàõc chung: Mảch ngỉìng âỉåüc bäú trê tải vë trê vỉìa thûn tiãûn cho thi
cäng v kãút cáúu lm viãûc gáưn âụng nhỉ thiãút kãú. Mảch ngỉìng âỉåüc bäú trê tải nhỉỵng vë
trê sau:
- Tải vë trê m kãút cáúu cọ tiãút diãûn thay âäøi âäüt ngäüt.

- Tải vë trê thay âäøi phỉång chëu lỉûc.
- Tải vë trê cọ näüi lỉûc nh, quan tám âãún lỉûc càõt nh.
+ Âäúi våïi cáúu kiãûn chëu nẹn: Mảch ngỉìng cọ thãø ngỉìng tải báút k vë trê no thûn
låüi cho thi cäng. Vç khi chëu nẹn cạc låïp bã täng s âỉåüc ẹp vo nhau nãn khäng nh
hỉåíng âãún kh nàng lm viãûc ca kãút cáúu.
+ Âäúi våïi cáúu kiãûn chëu ún: Vë trê mảch ngỉìng khäng nh hỉåí
ng âãún kh nàng
chiủ lỉûc ca cáúu kiãûn bã täng cäút thẹp. Tuy nhiãn khäng nãn âàût tải vë trê moment cọ
khuynh hỉåïng tạch hai låïp bã täng ngàn cạch båíi mảch ngỉìng trong vng chëu kẹo.
+ Cáúu kiãûn chëu càõt: Lm cho hai låïp bã täng trỉåüt lãn nhau nãn ráút nguy hiãøm
cho cáúu kiãûn. Do âọ mảch ngỉìng phi âàût
tải vë trê cọ lỉûc càõt nh.
+ Vë trê âàût mảch ngỉìng cho mäüt säú
kãút cáúu cäng trçnh bã täng cäút thẹp ton
khäúi:
- Mảch ngỉìng thi cäng cọ mọng giáûc
cáúp: ngay tải màût thay âäøi tiãút diãûn:I - I.
- Mảch ngỉìng thi cäng giỉỵa mọng -
cäüt: ngay tải màût mọng II - II
- Mảch ngỉìng thi cäng giỉỵa cäüt -
Hçnh 10-8. Mảch ngỉìng trong dáưm cọ
chiãưu cao låïn
30÷50
h
d
Mảch ngỉìng
(1/4)l
n
(1/4)l
n

(1/2)l
n
(1/3)l
l
n
l
d
(1/3)l
d
(1/3)l
d
2
1
3
1
2
3
Hçnh 10-9. Mảch ngỉìng trong sn khi âäø bã täng ton khäúi
a) Hỉåïng âäø bã täng song song våïi cảnh di ä sn.
b) Hỉåïng âäø song song våïi cảnh ngàõn ca ä sn.
a)

b)
l
n
l
n
l
d
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I

140
dáưm sn: cạch âạy dáưm 3 - 5cm: III - III
- Mảch ngỉìng thi cäng giỉỵa sn - cäüt: tải màût sn : IV - IV.
- Mảch ngỉìng thi cäng åí dáưm:
* Våïi dáưm thäng thỉåìng cọ chiãưu cao dáưm h
d
< 80cm thỉåìng âỉåüc âäø bã täng
dáưm sn cng lục (ton khäúi).
* Våïi nhỉỵng dáưm âàûc biãût cọ chiãưu cao låïn h
d
> 80cm, nãúu thi cäng cọ mảch
dỉìng âỉåüc bäú trê trong dáưm åí phêa dỉåïi màût sn mäüt khong 3cm ÷5cm .
- Mảch ngỉìng thi cäng åí sn:
* Våïi sn khäng sỉåìn:thç mảch ngỉìng thi cäng cọ thãø âàût åí báút cỉï vë trê no
song song våïi cảnh ngàõn ca sn.
* Våïi sn sỉåìn: vë trê mảch ngỉìng phủ thüc vo hỉåïng âäø bãtäng. Nãúu
hỉåïng âäø bã täng song song våïi cảnh ngàõn ca ä sn (hay vng gọc våïi cảnh di ca
ä sn), vë trê mảch ngỉìng âỉåüc bäú trê trong âoản
n
l
4
3
4
1
⎟
⎠
⎞

⎜
⎝
⎛
÷ ; Nãúu hỉåïng âäø bã täng
song song våïi cảnh di ca ä sn (hay vng gọc våïi cảnh ngàõn ca ä sn), thç vë trê
mảch ngỉìng âỉåüc bäú trê trong âoản
d
l
3
2
3
1
⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
÷ , våïi l
n
, l
d
tỉång ỉïng l cảnh ngàõn v
cảnh di ca ä sn.
- Mảch ngỉìng thi cäng åí v vm:
* Khi âäø bã täng v v vm nhëp nh (l ≤ 12m) thç âäø liãn tủc, âäø âäúi xỉïng tỉì
hai chán vm vo âènh vm.
* Âäúi våïi vm låïn (l > 15÷20m) thç âäø cọ mảch ngỉìng. Bã täng âỉåüc âäø
thnh nhỉỵng di song song tỉì chán âãún âènh vm, cạc mảch ngỉìng âỉåüc bäú trê song
song våïi âỉåìng trủc ca v, vm, nãn nàòm ngay tải vë trê kãút cáúu âåỵ vạn khn, tảo

thnh cạc khe v âỉåüc chn vỉỵa xi màng cọ phủ gia chäúng tháúm.
- Mảch ngỉìng thi cäng åí nhỉỵng cäng trçnh chảy di: nhỉ âỉåìng ätä, âỉåìng bàng
âỉåüc bäú trê tr
ng våïi cạc khe co gin ca kãút cáúu âọ.
10.7.3. Xỉí l mảch ngỉìng
Khi âäø låïp bã täng tiãúp theo thç mảch ngỉìng phi âỉåüc xỉí l tháût k âãø hai låïp
bã täng måïi v c bạm dênh vo nhau. Thỉåìng xỉí dủng mäüt säú biãûn phạp sau:
+ Vãû sinh sảch v tỉåïi nỉåïc xi màng lãn bãư màût låïp bã täng c trỉåïc khi âäø bã
täng måïi.
+ Âạnh såìm bãư màût, âủc hãút nhỉỵng pháưn bã täng khäng âảt cháút lỉåüng nháút l
trong mảch ngỉìng âỉïng, räưi tỉåïi nỉåïc ximàng. Âäúi våïi mảch ngỉìng ngang thç sau khi
âạnh såìm, cho mäüt låïp vỉỵa xi màng mạc cao dy khong 2÷3cm trỉåïc khi âäø bã täng
måïi.
+ Sỉí dủng cạc phủ gia kãút dênh d
ng cho mảch dỉìng.
+ Âàût sàơn lỉåïi thẹp tải vë trê mảch dỉìng khi thi cäng låïp bã täng trỉåïc.

GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



141
§
10.8. ÂÁƯM BÃ TÄNG
10.8.1. Bn cháút ca viãûc âáưm bã täng
Âáưm l tạc dủng vo bã täng mäüt lỉûc (trong lng hay màût ngoi ca vỉỵa bã täng
måïi âäø) lm cho khäúïi bã täng âỉåüc âäưng nháút, âàûc, chàõc khäng cọ hiãûn tỉåüng räùng bãn
trong, räø bãn ngoi, âm bo cho bã täng bạm chàût vo cäút thẹp âãø ton khäúi bãtäng
cäút thẹp cng chëu lỉûc.
10.8.2. Cạc phỉång phạp âáưm bã täng

1. Âáưm bãtäng bàòng th cäng
+ Ạp dủng âáưm bàòng th cäng khi khäúi
bã täng cáưn âáưm l nh u cáưu cháút lỉåüng bã
täng khäng cao (vê dủ bã täng lọt) hay åí
nhỉỵng vë trê m cáúu tảo cäút thẹp, vạn khn
khäng cho phẹp âáưm mạy
+ Dủng củ ch úu dng âãø âáưm th
cäng gä
ưm: âáưm gang, x beng, que sàõt, väư
gäù
Âáưm gang: Cọ trng lỉåüng tỉì 8 ÷ 10 kg,
dng âãø âáưm nhỉỵng khäúi bã täng våïi âäü sủt
ca vỉỵa nh hån 6cm, nhỉ bã täng nãưn, bã
täng sn. Khi âáưm ta náng âáưm lãn cao sao
cho màût âáưm cạch màût bã täng cáưn âáưm tỉì 10
÷ 20cm v th xúng. u cáưu âáưm phi âãưu
tay, nhạt âáưm sau â lãn nhạt âáưm trỉåïc
khong 5cm v âáưm khäng b sọt.
Âáưm bàòng x beng hay que chc sàõt: (thỉåìng cọ φ ≥ 12cm) dng âãø âáưm nhỉỵng
khäúi bã täng nh, cọ tiãút diãûn nh hay phi âáưm åí nhỉỵng nåi cọ cäút thẹp dy v âäü
sủt
ca vỉỵa bã täng ≥7cm (thỉåìng dng âãø âáưm bã täng cäüt, tỉåìng, dáưm ) Khi phi âäø bã
täng thç khi âáưm låïp trãn phi chc x beng (hay que sàõt) sáu xúng låïp dỉåïi khong
5cm âãø âm bo cạc låïp liãn kãút våïi nhau âỉåüc täút. Khi âáưm kãút håüp våïi viãûc dng väư
gäù hay bụa gäù vo thnh vạn khn (c phêa trong láùn ngoi) âãø khäúi bã täng sau khi
thạo dåỵ vạn khn màût bã täng âỉåüc nhàơn phàóng v khäng bë räù.
+ Táút c cạc phỉång phạp âáưm åí trãn phi âỉåüc âáưm theo th tủc khäng b sọt
lm nh hỉåíng âãún cháút lỉåüng ca bã täng. Tiãún hnh âáưm âãún khi vỉỵa bã täng khäng
lụn xúng nỉỵa v trãn bãư màût kãú
t cáúu cọ nỉåïc näøi lãn l âỉåüc.

2. Âáưm bã täng bàòng cå giåïi
Cạc mạy âáưm s gáy ra mäüt lỉûc cháún âäüng khi âáưm, nãn vỉỵa bã täng bë rung lm
cho lỉûc ma sạt (lỉûc dênh) giỉỵa cạc hảt gim âi nãn cạc hảt cäút liãûu sêt lải gáưn nhau v
âáøy khäng khê ra ngoi lm cho bã täng âàûc chàõc. Âáưm cå giåïi âỉåüc sỉí dủng khi khäúi
lỉåüng âáưm låïn, u cáưu cháút lỉåüng bã täng cao.
150
1.000÷1.200
100
Hçnh 10-10. Âáưm th cäng bàòng gang
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



142
Ỉu âiãøm ca cạc loải âáưm cå giåïi cọ thãø âáưm âỉåüc vỉỵa bã täng cọ âäü sủt nh hån
nãn tiãút kiãûm âỉåüc ximàng tỉì 10 % ÷ 15 %. Màûc khạc vç âäü sủt nh nãn lỉåüng nỉåïc
trong vỉỵa bã täng êt nãn thåìi gian âäng cỉïng ca bã täng nhanh hån, do âọ thåìi gian
thạo vạn khn nhanh hån. Âäưng thåìi do lỉåüng nỉåïc êt nãn gim âỉåüc âäü co ngọt trong
bã täng dáùn âãún hản chãú
âỉåüc vãút nỉït. Âáưm cå giåïi
gim cäng lao âäüng nàng
sút cao, tiãún âäü thi cäng
nhanh hån v cháút lỉåüng bã
täng âm bo. Trạnh âỉåüc
nhiãưu khuút táût trong thi
cäng bã täng ton khäúi nhỉ
räù màût, nỉït chán chim
Âáưm cå giåïi thỉåìng
sỉí dủng ba loải:
+ Âáưm cháún âäü

ng
trong (âáưm âi), dng âãø
âáưm: mọng, cäüt, tỉåìng.
+ Âáưm cháún âäüng
ngoi (hay âáưm cảnh),
dng âãø dáưm tỉåìng, cäüt
+ Âáưm màût (âáưm
bn). (dng âãø âáưm, nãưn,
sn, kãút cáúu cọ diãûn têch bãư
màût låïn ).
a. Âáưm cháún âäüng bãn
trong (âáưm âi)
+ Cọ nhiãưu loải âáưm
trong cọ âỉåìng kênh khạc
nhau: Loải nh φ=15mm;
φ=28,5mm; loải âải φ=72mm. Chiãưu di âáưu rung khong l
O
= 366 ÷520mm. Chiãưu di
ton âáưm tỉì 4 ÷ 6m.
+ K thût âáưm:
- Khi âáưm, trủc ca âáưu âáưm phi ln vng gọc våïi màût bã täng cáưn âáưm.
- Khi âäø bã täng thnh nhiãưu låïp thç qu âáưm phi càõm âỉåüc 5 ÷ 10cm vo låïp
bãtäng â âäø trỉåïc.
- Chiãưu dy ca mäùi låïp bã täng âäø âãø âáưm khäng âỉåüc vỉåüt qua 3/4 chiãưu di
âáưu rung ca âáưm.
Hçnh 10-11. Âáưm di
l
o
Φ
1

2
3
4
5
6
Ghi chụ:
1. Âáưu rung
2. Li hçnh nọn
3. Trủc quay cỉïng
4. L xo näúi
5. Dáy mãưm
6. Âäüng cå
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



143
- Thåìi gian âáưm tải mäüt vë trê phi thêch håüp, khäng âỉåüc êt quạ (bã täng chỉa
âảt âỉåüc âäü âàûc, chàõc), nãúu thåìi gian âáưm láu quạ thç lm cho bã täng bë phán táưng.
Thåìi gian âáưm phủ thüc vo tỉìng loải âáưm v do nh sn xút qui âënh. Tuy nhiãn,
dáúu hiãûu âãø nháûn biãút bã täng â âỉåüc âáưm âảt u cáưu l vỉỵa bã täng khäng lụn xúng
nỉỵa v nỉåïc näøi lãn màût (thỉåìng t
âáưm
=1,5 ÷ 60 giáy).
+ Cạc så âäư âáưm:
- Så âäư hçnh ä cåì: vë trê qu âáưm khi âáưm bã täng tảo thnh nhỉỵng ä vng cọ
cảnh l a = 1,5 R. trong âọ R bạn kênh tạc dủng ca âáưm. Så âäư ny âỉåüc sỉí dủng räüng
ri ngoi cäng trỉåìng vç dãù dng xạc âënh âỉåüc mäüt hçnh vng.
- Så däư tam giạc: vë trê qu âáưm khi âáưm bã täng tảo thnh nhỉỵng tam giạc âãưu
cọ cảnh l a = (1,7 ÷1,8)R. trong âọ R l bạn kênh tạc dủng ca âáưm. Nàng sút khi

âáưm theo så âäư tam giạc cao hån khi âáưm theo så âäư ä cåì nhỉng âãø xạc dënh âỉåüc ba
âènh ca mäüt tam giạc âãưu l ráút khọ khàn, do âọ så âäư tam giạc êt âỉåüc ạp dủng ngoi
cäng trỉåìng. Så âäư âáưm tam
giạc âỉåüc ạp dủng nhiãư
u trong
cạc nh mạy bã täng âục sàơn.
Cạc qu âáưm âỉåüc gàõn thnh
mäüt chm ba qu hay 6 qu tảo
thnh nhỉỵng tam giạc âãưu.
- Khong cạch tỉì vë trê
âáưm âãún vạn khn phi l:
2φ [ l
1
≤ 0,5 R. Khong cạch
giỉỵa vë trê âáưm cúi cng âãún
vë trê s âäø bã täng tiãúp theo l:
l
2
≥2R (φ l âỉåìng kênh qu
âáưm; R l bạn kênh tạc dủng
ca âáưm).
Vë trê
qu di
a

a

R
a
a

R

Vë trê
qu di
Hçnh 10-12. Cạc så âäư âáưm
a) Så âäư ä cåì; b) Så âäư tam giạc
a)
b)
1
2
3
4
50
l
1
l
2
Hçnh 10-13. Qui âënh vë trê âáưm di
1. Âáưm di; 2. Vạn khn; 3. Låïp bã
täng âäø trỉåïc; 4. Låïp bã täng âang âáưm.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



144
+ Nàng sút ca âáưm sáu:
- Nàng sút l thuút:

⎟

⎠
⎞
⎜
⎝
⎛
=
ca
m
kZnhRN
3
2
lt
π (10.2)
Trong âọ:
R (m): Bạn kênh tạc dủng ca âáưm.
h (m): Chiãưu dy ca låïp bãtäng cáưn âáưm.
Z: Säú giåì lm viãûc trong mäüt ca.
k: Hãû säú kãø âãún sỉû chäưng lãn nhau khi âáưm k = ( 0,7 ÷0,8m).
n: Säú láưn âáưm trong mäüt giåì
ck
T
3600
n =
våïi T
ck
l chu k âáưm.
T
ck
= t
1

+t
2
(t
’1
: thåìi gian âáưm tải mäüt vë trê do häư så thiãút kãú quy âënh; t
2
: thåìi
gian dëch chuøn vë trê âáưm).
+ Nàng sút hỉỵu êch ca âáưm:
N = k
t
N
lt
(m
3
/ca) (10.3)
Trong âọ: k
t
: hãû säú sỉí dủng thåìi gian (k
t
= 0,6 ÷ 0,85).
b. Âáưm màût (âáưm bn)
Âáưm bn âỉåüc sỉí dủng âãø âáưm cạc kãút cáúu cọ diãûn têch bãư màût låïn nhỉ sn, âãú
mọng
+ K thût âáưm:
- Khi âáưm phi theo thỉï tỉû âáưm,
trạnh b sọt.
- Khi di chuøn âáưm khäng âỉåüc
kẹo lỉåït m phi nháúc âáưu âáưm lãn âãø di
chuøn âáưm mäüt cạch tỉì tỉì.

- Thåìi gian âáưm tải mäüt vë trê
thêch håüp nháút l: t
1
= 30 ÷50 giáy. Âáưm
khi tháúy bã täng khäng lụn v cọ nỉåïc
näøi lãn bãư màût l âỉåüc.
- Khong cạch giỉỵa hai vë trê
12
3 4
30÷50
30÷50
Hçnh 10-15. Quy âënh vë trê âáưm ca âáưm bn
1, 2, 3, 4, l thỉï tỉû âáưm
a) b) c)
30
÷50
Hçnh 10-14. Âáưm bã täng bàòng âáưm bn
a) Vë trê âang âáưm; b) Di chuøn âáưm; c) Âáưm åí vë trê måïi
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



145
âáưm liãưn nhau, phi âỉåüc chäưng lãn nhau mäüt khong 3÷ 5cm.
+ Nàng sút ca âáưm màût:
- Nàng sút l thuút:

⎟
⎠
⎞

⎜
⎝
⎛
=
ca
m
kZnhFN
3
lt
(10.4)
Trong âọ:
F (m
2
): Diãûn têch màût âáưm ( F = a x b).
h (m): Chiãưu dy ca låïp bã täng cáưn âáưm.
Z: Säú giåì âáưm trong mäüt ca.
k: Hãû säú kãø âãún viãûc âáưm â lãn nhau ( k = 0,8 ÷ 0,9).
n: Säú láưn âáưm trong mäüt giåì :
ck
T
3600
n =

våïi T
ck
= t
1
+t
2
chu k âáưm

(t
’1
:

thåìi gian âáưm tải mäüt vë trê do häư så
thiãút kãú quy âënh; t
2
: thåìi gian dëch chuøn vë trê âáưm).
- Nàng sút hỉỵu êch ca âáưm:
N = k
t
N
lt
(m
3
/ca) (10.5)
Trong âọ: k
t
l hãû säú sỉí dủng thåìi gian (k
t
= 0,6 ÷ 0,85).
c. Âáưm cháún âäüng ngoi
Âáưm cháún âäüng ngoi âỉåüc dng âãø âáưm bã täng cạc kãút mng nhỉ tỉåìng, hồûc
nhỉỵng kãút cáúu cọ máût âäü cäút thẹp dy. Hiãûn nay âáưm cháún âäüng ngoi êt âỉåüc sỉí dủng
ngoi hiãûn trỉåìng vç hiãûu qu tháúp, âi hi hãû thäúng vạn khn phi chàõc chàõn, cọ âäü
äøn âënh cao. Âáưm cháún âäüng ngoi âỉåüc sỉí dủng nhiãưu trong cạc nh mạy bã täng chãú
tảo sàơn.
Âáưm âỉåüc mọc trỉûc tiãúp vo sỉåìn ca vạn khn, liãn kãút giỉỵa âáưm v vạn
1

2
5
4
3
6
7
8
6
7
5
Hçnh 10-16. Âáưm cháún âäüng ngoi
1. Âäüng cå âáưm; 2. Bn âãú âáưm; 3. Âai thẹp, 4. Bu läng liãn kãút;
5. Sỉåìn âỉïng; 6. Sỉåìn âỉïng; 7. Vạn khn; 8. Bã täng cáưn âáưm.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



146
khn nhåì cạc ãtä hay bu läng. Khi bäú trê âáưm bao giåì cng bäú trê lãûch nhau.

§
10.9. BO DỈÅỴNG BÃ TÄNG - SỈÍA CHỈỴA KHUÚT TÁÛT SAU KHI ÂÄØ BÃ TÄNG
10.9.1. Bo dỉåỵng bã täng
1. Khại niãûm
Bo dỉåỵng bã täng måïi âäø xong l tảo âiãưu kiãûn täút nháút cho sỉû âäng kãút ca bã
täng âọ. Cháút lỉåüng ca bã täng chè âm bo theo u cáưu thiãút kãú khi nọ âỉåüc ninh
kãút (âäng kãút, âäng cỉïng, ràõn chàõc) trong mäi trỉåìng âỉåüc cung cáúp âáưy â v thêch
håüp vãư nhiãût âäü, âäü áøm v trạnh va chảm âãún nọ.
2. Bo dỉåỵng bã täng
Nhỉ â biãút lỉåüng nỉåïc trong häùn håüp bã täng theo t lãû

X
N
cọ 2 tạc dủng:
Giụp träün âãưu häùn håüp bã täng v thỉûc hiãûn phn ỉïng thy họa xi màng (chè chiãúm
khong 30%), pháưn cn lải nhàòm tảo ra tênh cäng tạc ca vỉỵa bã täng tảo thûn låüi cho
quạ trçnh thi cäng âäø bã täng. Nhỉ váûy lỉåüng nỉåïc thỉìa sau khi cạc phn ỉïng thy họa
xy ra dỉåïi tạc dủng ca âiãưu kiãûn thåìi tiãút xung quanh s bay håi âãø lải cạc läù räùng
bãn trong bã täng. Cạc nghiãn cỉïu cho tháúy: åí giai âoản ban âáưu ngay khi vỉìa âäø v
hon thiãûn bãư màût xong v trong sút quạ trçnh xy ra cạc phn ỉïng thy họa xi màng,
nỉåïc bay håi nhanh s lm nỉït n bã täng, lm hng cáúu trục ban âáưu ca bã täng, cháút
lỉåüng bã täng gim âi r rãû
t, củ thãø l cỉåìng âäü bã täng phạt triãøn ráút cháûm v ráút láu
måïi âảt âỉåüc cỉåìng âäü theo thiãút kãú. Vo ma h nhiãût âäü ngoi tråìi ráút cao (nhiãût âäü >
30 âäü) chênh l âiãưu kiãûn thûn låüi âãø nỉåïc bäúc håi nhanh. Vç váûy cáưn phi thỉûc hiãûn
cạc biãûn phạp lm gim täúc âäü bay håi nỉåïc. Cạc biãûn phạp truưn thäúng hiãûn nay váùn
âang âỉåüc ạp dủng cọ hiãûu qu l:
+ Che âáûy bàòng bảt, bao ti, bao xi màng, bao ni läng ngay khi vỉìa hon thiãûn
bãư màût kãút cáúu xong.
+ Khi bã täng bàõt âáưu cọ cỉåìng âäü v cỉåìng âäü bàõt âáưu phạt triãøn thç cọ thãø tỉåïi
nỉåï
c giỉỵ áøm (båm nỉåïc trỉûc tiãúp, tảo m, phun mỉa ), tỉåïi âãưu, liãn tủc theo nhỉỵng
chu kç xạc âënh. Khäng tỉåïi nỉåïc trỉûc tiãúp vo bã täng måïi âäø vç s lm hng bãư màût
kãút cáúu, lm träi xi màng
+ Khi bã täng â cỉïng (thỉåìng sau 1 ngy) cọ thãø be båì ngám nỉåïc kãút håüp våïi
cäng tạc chäúng tháúm.
+ Thåìi gian bo dỉåỵng áøm theo qui âënh ca tiãu chøn Viãût Nam TCVN
5592:1991-Bã täng nàûng-u cáưu bo dỉåỵng áøm tỉû nhiãn nhỉ bng dỉåïi âáy:
+ Qui âënh cạc vng nhỉ sau: Vng A tỉì Diãùn Cháu (Nghãû An) tråí ra; Vng B åí
phêa âäng Trỉåìng Sån Tỉì Diãùn Cháu vo Thûn Hi (c); Vng C vng Táy Ngun
v Nam Bäü.

+ Cáưn chụ trong khong thåìi gian quy âënh trãn tuût âäúi khäng âỉåüc âi lải, thi
cäng hay gáy cạc cháún âäüng mả
nh trãn bã täng vç nhỉ váûy s nh hỉåíng âãún viãûc hçnh
thnh cỉåìng âäü ca bã tän, lm bã täng long khi cäút thẹp
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



147
Vng khê háûu
bo dỉåỵng bã
täng
Tãn ma Thạng
Cỉåìng âäü bo
dỉåỵng so våïi
cỉåìng âäü chøn
28 ngy
R
BD
(%R
28
)
Thåìi gian bo
dỉåỵng
T
BD
(Ngy âãm)
Vng A
H
Âäng

IV - IX
X - III
50 -55
40 - 50
3
4
Vng B
Khä
Mỉa
II - VII
VIII - I
55 - 60
35 - 40
4
2
Vng C
Khä
Mỉa
XII - IV
V - XI
70
30
6
1

Vo ma âäng thç nhiãût âäü xúng tháúp nh hỉåíng âãún täúc âäü phạt triãøn cỉåìng âäü
ca bã täng do âọ phi chụ âãún thåìi gian thạo dåỵ vạn khn chëu lỉûc cho ph håüp.
Âãø tàng täúc âäü phạt triãøn cỉåìng âäü ca bã täng cọ thãø tri lãn màût bã täng mäüt låïp bao
ti gai räưi tỉåïi nỉåïc áúm âãø tàng nhiãût âäü.
Trong mäüt säú trỉåìng håüp âàûc biãût dỉåïi âáy cọ thãø cho phẹp khäng cáưn thỉûc hiãûn

bo dỉåỵng áøm:
+ Sau tảo hçnh cọ mỉa liãn tủc êt nháút 3 ngy âãm.
+ Âäø bã täng vo ban âãm ngy häm sau cọ mỉa liãn tủc êt nháút 2 ngy âãm.
Ngoi cạc phỉång phạp bo dỉåỵng áøm truưn thäúng, hiãûn nay ngỉåìi ta cn ạp
dủ
ng nhiãưu phỉång phạp bo dỉåỵng khạc nhỉ: Phun låïp họa cháút ngàn nỉåïc bãư màût,
hụt nỉåïc bãư màût
10.9.2. Sỉía chỉỵa nhỉỵng khuút táût trong bã täng
1. Hiãûn tỉåüng räù
Trong thi cäng bã täng tải chäù, sau khi thạo vạn khn thỉåìng gàûp 3 dảng räù bã
täng nhỉ sau:
+ Räù ngoi (hay gi l räù màût): màût bã täng cọ hçnh dảng nhỉ täø ong, chè xút
hiãûn thnh nhỉỵng läù nh åí màût ngoi chỉa vo tåïi cäút thẹp.
+ Räù sáu: läù räù â sáu tåïi táûn cäút thẹp.
+ Räù tháúu sút: läù räø xun qua kãút cáúu, tỉì màût ny sang màût kia.
a. Ngun nhán gáy räù
+ Do vỉỵa bã täng bë phán táưng trong quạ trçnh váûn chuøn, âäø v âáưm bã täng.
+ Do âäü dy ca bã täng quạ låïn, vỉåü
t quạ phảm vi nh hỉåíng tạc dủng ca âáưm.
+ Do vỉỵa bã täng träün khäng âãưu, vỉỵa bã täng quạ khä hay bë máút nỉåïc xi màng
trong quạ trçnh váûn chuøn (thiãút bë váûn chuøn khäng kên khêt) hay vạn khn khäng
kên khêt khi âáưm s bë máút nỉåïc).
+ Do âáưm khäng k nháút l låïp vỉỵa bã täng giỉỵa cäút thẹp chëu lỉûc v vạn khn
(låïp bo vãû). Hay do mạy âáưm cọ sỉïc rung quạ úu.
GIẠO TRÇNH MÄN HC K THÛT THI CÄNG I



148
+ Cäút thẹp quạ dy lm cäút liãûu khäng lt âỉåüc xúng dỉåïi hay do cäút liãûu låïn

khäng âụng qui cạch (kêch thỉåïc cäút liãûu låïn quạ låïn)
b. Háûu qu
Tiãút diãûn chëu lỉûc tải vë trê räù thu hẻp lm gim kh nàng chëu lỉûc ca kãút cáúu, tảo
âiãưu kiãûn thûn låüi cho mäi trỉåìng xám thỉûc vo phạ hoải cäút thẹp, phạ hoải liãn kãút
giỉỵa bã täng v cäút thẹp
c. Xỉí lê
Âủc räüng vë trê räù, cảy b cạc viãn cäút liãûu låïn xung quanh, lm vãû sinh sảch s
räưi dng bã täng âạ nh cọ mạc bàòng hồûc cao hån mạc bã täng c âãø trạt lải. Nãúu cáưn
thiãút thç ghẹp vạ
n khn räưi âäø v âáưm chàût bã täng. Chụ âäúi våïi vë trê räù xun cáưn
thỉûc hiãûn chäúng âåỵ kãút cáúu trỉåïc khi tiãún hnh xỉí lê.
2. Hiãûn tỉåüng nỉït chán chim
a. Hiãûn tỉåüng
Thỉåìng gàûp åí cạc khäúi bã täng khäúi låïn, hay cạc sn cọ 2 låïp thẹp, âỉåìng äúng
ngáưm chän trong sn nhiãưu khi thạo dåỵ vạn khn våïi cạc vãút nỉït åí bãư màût (màût
ngoi) lm gim kh nàng chëu lỉûc v sỉïc chäúng tháúm ca bã täng. Vãút nỉït thỉåìng cọ
hçnh dảng chán chim.
b. Ngun nhán
+ Do sỉû co ngọt khäng âãưu ca bã täng vç khäng âm bo âụng cạc biãûn phạp v
qui trçnh bo dỉåỵng bã täng sau khi âäø.
+ Do cäút thẹp âàût sai, âàût thiãú
u hồûc bë xã dëch khi vë trê thiãút kãú khi âäø v âáưm
bã täng.
c.Háûu qu
Xút hiãûn cạc vãút nỉït trãn cạc kãút cáúu lm gim kh nàng chëu lỉûc ca kãút cáúu âọ,
tảo âiãưu kiãûn mäi trỉåìng xám thỉûc phạ hoải kãút
d. Xỉí l
Âủc räüng vë trê nỉït, cảy b cạc viãn cäút liãûu låïn xung quanh, lm vãû sinh sảch s
räưi dng bã täng âạ nh cọ mạc bàòng hồûc cao hån mạc bã täng c âãø trạt lải.
3. Hiãûn tỉåüng tràõng màût

a. Hiãûn tỉåüng
Thỉåìng tháúy åí nhỉỵng kãút cáúu mng, khi gåỵ vạn khn thç tháúy bãư màût âãưu bë
tràõng.
b.Ngun nhán
Do bo dỉåỵng khäng täút hồûc do nỉåïc trong häùn håüp bã täng máút nhiãưu vç nhiãût
âäü tàng nhanh.
c. Háûu qu
Tải vë trê tràõng màût täúc âäü phạt triãøn cỉåìng âäü ca bã täng cháûm v thỉåìng khäng
hồûc ráút láu måïi âảt âỉåüc cỉåìng âäü thiãút kãú.
d. Xỉí l
GIAẽO TRầNH MN HOĩC KYẻ THUT THI CNG I



149
Queùt nổồùc xi mng, õừp bao taới, trỏỳu hoỷc muỡn cổa, tổồùi nổồùc thổồỡng xuyón tổỡ
5ữ7 ngaỡy.

HT