tiểu luận Lý luận và báo chí trước yêu cầu mới

Lý luận và Báo chí
trước yêu cầu mới
I. Mở Đầu
Trong tiến trình phát triển của lịch sử văn hoá nhân loại, báo chí là
một hiện tượng xã hội. Báo chí ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin ,
giao tiếp, giải trí và nhận thức của con người. Từ khi báo chí xuất hiện
cho đến nay, báo chí luôn năng động trong việc phản ánh hiện thực đa
dạng, sinh động và luôn phát triển. Báo chí là một bộ phận không thể
thiếu trong đời sống tinh thần của con người trong xã hội.
Trong sự phát triển của Báo chí Việt Nam, song song với nó có sự ra
đời và phát triển của khoa học nghiên cứu về báo chí học hiện đại. Không
những tạo dựng diện mạo các vấn đề nghiên cứu của lý luận báo chí Việt
Nam mà còn có chức năng tổng kết, nghiên cứu lý luận, phương pháp
hoạt động, kinh nghiệm vận hành của các phương tiện thông tin đại
chúng trong hoàn cảnh lịch sử xã hội nhất định. Do đó, Đảng và nhà
nước chỉ đạo, định hướng hoạt động báo chí, rồi tiếp theo là do nhu cầu
bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ báo chí, hoạt động nghiên cứu lý luận báo chí
ra đời, hình thành và phát triển. Đặc biệt được Đảng và nhà nước quan
tâm đến công tác tư tưởng, lý luận báo chí tạo điều kiện cho lý luận báo
chí ngày càng phát triển.


II. Nội Dung
Công tác tư tưởng, lý luận, báo chí là một lĩnh vực đặc biệt quan trọng
trong toàn bộ hoạt động của Ðảng. Tiếp tục phát huy vai trò đó, trong
những năm qua, công tác tư tưởng, lý luận, báo chí đã có nhiều đổi mới
và đạt được nhiều thành tựu, góp phần thiết thực, có hiệu quả vào sự phát
triển của đất nước, nhưng đồng thời cũng bộc lộ nhiều yếu kém, khuyết
điểm cần khắc phục.
Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Ðảng khóa X họp
tháng 7-2007 đã đánh giá khách quan, toàn diện, sâu sắc những thành

tựu và những yếu kém, khuyết điểm của ba lĩnh vực công tác trên trong
thời gian qua, chủ yếu từ Ðại hội IX đến nay.
Cần lưu ý rằng, theo quy luật của nó, không thể tách rời công tác tư
tưởng, lý luận, báo chí với tình hình, đặc điểm chung, với đời sống chính
trị - kinh tế, xã hội, văn hóa của đất nước. Theo đó, thành tựu to lớn, có ý
nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới đất nước 20 năm qua, trực tiếp là
thành quả 5 năm qua trên các lĩnh vực quan trọng của đời sống chính là
cơ sở quyết định, là thuận lợi to lớn tiếp nguồn sức mạnh và nâng tầm
cho công tác tư tưởng, lý luận, báo chí.
Ðồng thời, những nỗ lực, kết quả hoạt động của công tác tư tưởng, lý
luận, báo chí lại có tác động trở lại, góp phần tích cực, có hiệu quả vào
thành tựu chung của sự phát triển đất nước những năm qua. Từ quan
niệm đó, có thể chỉ ra những thành tựu chủ yếu của công tác tư tưởng, lý
luận, báo chí.
Về công tác tư tưởng, bám sát yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng, lại được
Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư thường xuyên


chỉ đạo, thời gian qua, nhất là trước và sau Ðại hội X của Ðảng, công tác
tư tưởng ngày càng được coi trọng và tăng cường, đã góp phần quan
trọng xây dựng Ðảng về chính trị, tư tưởng, khẳng định và bảo vệ đường
lối, chính sách của Ðảng và Nhà nước trước các sự kiện phức tạp trong
nước và trên thế giới, từ đó tiếp tục củng cố sự thống nhất tư tưởng trong
Ðảng, sự đồng thuận trong xã hội.
Ðây chính là chức năng cơ bản, nhiệm vụ cốt lõi của công tác tư
tưởng. Bằng kết quả trên, công tác tư tưởng đã thật sự góp phần củng cố
và phát triển sức mạnh tinh thần - sức mạnh nội sinh về chính trị, tư
tưởng của Ðảng và nhân dân ta thời gian qua.
Công tác tư tưởng, với những binh chủng và phương thức hoạt động
rất đa dạng, đã gắn kết chặt chẽ hơn với những nhiệm vụ kinh tế - xã hội,

quốc phòng, an ninh, đối ngoại, trở thành người đồng hành tin cậy của
các phong trào hành động cách mạng của nhân dân, mặt khác, công tác tư
tưởng coi trọng việc giáo dục, tuyên truyền, nâng cao tinh thần cảnh giác
cách mạng, bước đầu đẩy mạnh cuộc đấu tranh phản bác các luận điệu
xuyên tạc, vu cáo Ðảng, Nhà nước, chế độ ta, vạch trần âm mưu, thủ
đoạn của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội chính trị.
Ðể đạt được các thành tựu trên, các lực lượng làm công tác tư tưởng
từ trung ương đến cơ sở đã có nhiều cố gắng tìm tòi, đổi mới nội dung,
phương thức công tác theo hướng dân chủ hơn, sát cơ sở, sát thực tiễn
hơn, qua đó, hiệu quả hoạt động được nâng cao.
Về công tác lý luận, từ Ðại hội IX đến nay, công tác này đã đạt được
một số thành tựu đáng kể và có bước tiến mới cả trên hai phương diện,
nghiên cứu lý luận và giáo dục lý luận.


Thành tựu nổi bật nhất thể hiện ở hai hoạt động lý luận lớn trước Ðại
hội X, một là, những kết quả tổng kết những vấn đề lý luận - thực tiễn
của 20 năm đổi mới, qua đó nhận thức về chủ nghĩa xã hội và con đường
đi lên CNXH ngày càng sáng tỏ hơn, hệ thống quan điểm lý luận về công
cuộc đổi mới đã hình thành trên những nét cơ bản và đang được kiểm
chứng trong thực tiễn, và hai là, trực tiếp góp phần đề ra được những luận
điểm mới trong Văn kiện Ðại hội X, trong đó đã lý giải khoa học, có sức
thuyết phục và làm rõ một số vấn đề lý luận - thực tiễn cơ bản và bức xúc
đặt ra trong nhiều năm qua.
Chất lượng những sản phẩm khoa học về lý luận đã được nâng cao và
khả năng ứng dụng có bước tiến bộ. Việc tập trung nghiên cứu, truyền bá
tư tưởng Hồ Chí Minh bước đầu đạt kết quả tốt, tính thuyết phục được
nâng cao, tác động tích cực đối với đời sống xã hội và tinh thần, tình cảm
của nhân dân.
Công tác giáo dục chính trị đối với đảng viên, cán bộ có những

chuyển biến tích cực, đi vào nền nếp hơn, mở rộng phạm vi và đối tượng,
cố gắng đổi mới nội dung, phương pháp, gắn đào tạo, bồi dưỡng với thực
tiễn. Công tác giáo dục lý luận chính trị cho học sinh, sinh viên có những
tiến bộ nhất định.
Trong hoạt động và công tác báo chí, từ Ðại hội IX đến nay, có những
dấu hiệu và đặc điểm mới, thể hiện rõ hơn cả ở hai phương diện, một
mặt, báo chí tiếp tục phát triển nhanh về số lượng, loại hình, ấn phẩm, đội
ngũ người làm báo, cơ sở vật chất - kỹ thuật, công nghệ, năng lực tài
chính, và mặt khác, sức tác động của báo chí đối với xã hội ngày càng
được mở rộng.


Phần lớn các cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, đúng
định hướng chính trị, góp phần tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp
luật của Nhà nước, thông tin, cổ vũ phong trào hành động cách mạng,
phản ánh tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, phát hiện, cổ
vũ các nhân tố mới, điển hình tiên tiến, tham gia tích cực cuộc đấu tranh
phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, chống âm mưu "diễn biến
hòa bình" của các thế lực thù địch, đồng thời báo chí là một tiếng nói góp
phần vào quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội.
Từ những nỗ lực đúng hướng trên, chúng ta có thể khẳng định, báo
chí đã góp phần tích cực vào thành tựu chung của đất nước thời gian qua,
nhất là từ Ðại hội X đến nay.
Tuy vậy, cần phải nghiêm khắc, tỉnh táo nhìn nhận những yếu kém,
khuyết điểm của công tác tư tưởng, lý luận, báo chí, đặc biệt trong đó có
những yếu kém, khuyết điểm đã được chỉ ra từ nhiều năm qua, nhưng
chậm được khắc phục, làm cho công tác tư tưởng, lý luận trở nên lạc hậu
so với yêu cầu của thực tiễn trong tình hình mới, chưa đáp ứng được
những đòi hỏi của đời sống đang vận động nhanh chóng, phong phú,

phức tạp; những yếu kém kéo dài, chậm được khắc phục của hoạt động
và công tác báo chí có thể sẽ là nguy cơ tiềm ẩn gây mất ổn định chính trị
- xã hội của đất nước.
Công tác tư tưởng còn thiếu sắc bén, thiếu sức thuyết phục, tính chiến
đấu còn hạn chế, chưa sát thực tiễn, chưa triển khai tốt công tác giáo dục
chính trị, tư tưởng và đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ


hội, những quan điểm mơ hồ, sai trái, thiếu quan tâm giáo dục lý tưởng,
đạo đức, lối sống.
Phạm vi tác động, ảnh hưởng của công tác tư tưởng có dấu hiệu bị thu
hẹp. Ðấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn bị động,
hiệu quả thấp. Nội dung, phương pháp công tác tư tưởng chậm đổi mới.
Công tác lý luận còn lạc hậu trên một số mặt, chưa giải đáp được
nhiều vấn đề do thực tiễn đất nước đặt ra, chưa làm tốt chức năng định
hướng cho hoạt động thực tiễn, cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch
định đường lối, chính sách của Ðảng, Nhà nước. Nội dung, phương pháp
giáo dục lý luận chính trị chậm đổi mới, chưa theo kịp trình độ phát triển
và yêu cầu của xã hội.
Về hoạt động báo chí, một số cơ quan báo chí thiếu nhạy bén chính
trị, có biểu hiện xa rời sự lãnh đạo của Ðảng, sự quản lý của Nhà nước,
xa rời tôn chỉ, mục đích, thông tin không trung thực, sa đà vào việc đưa
tin tiêu cực và tệ nạn xã hội. Khuynh hướng tư nhân hóa, thương mại hóa
báo chí, tư nhân núp bóng để kinh doanh báo chí ngày càng tăng.
Các cơ quan báo chí chủ lực của Ðảng, Nhà nước chậm đổi mới, nội
dung và hình thức thiếu hấp dẫn, chất lượng tuyên truyền không cao,
chưa có khả năng làm chủ, chi phối thông tin và định hướng dư luận xã
hội.
Ðó là những yếu kém, khuyết điểm chủ yếu của công tác tư tưởng, lý
luận, báo chí được Hội nghị T.Ư 5 chỉ ra và yêu cầu phải cương quyết,

kiên trì khắc phục, vượt qua, nhằm vươn lên, nâng cao tầm nhìn, tầm trí


tuệ, tiếp tục đổi mới sâu sắc và toàn diện đáp ứng những yêu cầu mới
trong thời kỳ mới của cách mạng nước ta.
Về mục tiêu, Nghị quyết xác định rõ ba mục tiêu gắn chặt với các
chức năng cơ bản của công tác tư tưởng, lý luận và báo chí: mục tiêu
chung, mục tiêu góp phần xây dựng Ðảng và mục tiêu khắc phục bằng
được sự lạc hậu, yếu kém, khuyết điểm.
Mục tiêu chung bao gồm các nội dung lớn sau: củng cố, tăng cường
sự thống nhất tư tưởng, chính trị trong Ðảng, sự đồng thuận về chính trị,
tinh thần trong nhân dân; giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của
Ðảng, bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; phát huy sức mạnh của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, của đại đoàn
kết toàn dân tộc, nâng cao ý chí phấn đấu thực hiện thành công, sự
nghiệp đổi mới, CNH, HÐH, hội nhập kinh tế, xây dựng và bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Mục tiêu thứ hai góp phần tích cực thực hiện có hiệu quả cuộc vận
động xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của Ðảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tổ chức
đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Trong mục tiêu này có chỉ ra chỉ tiêu phấn đấu trong Ðại hội XI của
Ðảng là ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, khắc phục
một bước quan trọng tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức,
lối sống.
Mục tiêu thứ ba yêu cầu công tác tư tưởng, lý luận phải vượt qua tình
trạng lạc hậu, yếu kém, công tác báo chí phải khắc phục được những


khuyết điểm, yếu kém kéo dài, đồng thời phải đổi mới, nâng cao chất

lượng, hiệu quả, góp phần củng cố tư tưởng, phát triển trình độ lý luận
chính trị, tri thức của Ðảng và hệ thống chính trị, khẳng định vai trò tiên
phong của Ðảng.
Về quan điểm chỉ đạo, tổng kết quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư
tưởng, lý luận, báo chí của Ðảng ta từ nhiều thập niên qua, gắn với những
đòi hỏi và yêu cầu mới những năm sắp tới, Nghị quyết T.Ư 5 (khóa X) đã
khẳng định 4 quan điểm chỉ đạo.
Quan điểm thứ nhất, xác định vị trí của công tác tư tưởng, lý luận
"công tác tư tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng
trong toàn bộ hoạt động của Ðảng; là lĩnh vực trọng yếu để xây dựng, bồi
đắp nền tảng chính trị của chế độ, tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ
chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, khẳng định và nâng
cao vai trò tiên phong của Ðảng về chính trị, lý luận, trí tuệ, văn hóa và
đạo đức; thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc".
Quan điểm thứ hai, chỉ ra vai trò, chức năng cơ bản nhất của công tác
tư tưởng, lý luận, báo chí: "phải đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ
và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm,
đường lối của Ðảng, làm cho hệ tư tưởng của Ðảng, của giai cấp công
nhân, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, những giá trị tốt đẹp trong truyền thống
văn hóa dân tộc, những tinh hoa văn hóa thế giới chiếm vị trí chủ đạo
trong đời sống tinh thần xã hội".
Quan điểm thứ ba, xác định các lực lượng làm công tác tư tưởng "là
nhiệm vụ của toàn Ðảng, của tất cả đảng viên, trước hết là cấp ủy các cấp


và đồng chí bí thư cấp ủy, của cả hệ thống chính trị với sự tham gia, đóng
góp của nhân dân, trong đó lực lượng nòng cốt là đội ngũ chuyên trách
làm công tác tư tưởng, lý luận, báo chí của Ðảng; phải phát huy dân chủ,
khai thác mọi tiềm năng sáng tạo của toàn Ðảng và toàn xã hội để tạo

bước phát triển mạnh mẽ trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận, báo chí".
Quan điểm thứ tư, nhấn mạnh tính đặc thù của công tác tư tưởng của
Ðảng "là công tác đối với con người, một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp,
đòi hỏi phải nắm vững những quy luật riêng của tư tưởng, có thái độ,
phương pháp khoa học, kết hợp chặt chẽ giữa yêu cầu định hướng tư
tưởng với sự tự nguyện, giữa lý trí và tình cảm, giữa lời nói và việc làm,
giữa "xây" và "chống", lấy "xây" làm chính, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực;
phải gắn bó mật thiết và phục vụ có hiệu quả công cuộc xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc, nâng cao đời sống và phát huy quyền làm chủ của nhân dân".
Bốn quan điểm trên phải được thực hiện, vận dụng đầy đủ đối với
công tác chỉ đạo, quản lý và hoạt động báo chí, đồng thời, do tính đặc thù
của báo chí, nghị quyết nhấn mạnh các nội dung sau: Báo chí là tiếng nói
của Ðảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của
nhân dân; báo chí đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ðảng, sự quản lý của
Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật; phải bảo đảm tính tư
tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng.
Về nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu, để thuận lợi và phù hợp với
thực tiễn công tác chỉ đạo và tổ chức hoạt động tư tưởng, lý luận, báo chí,
Nghị quyết T.Ư 5 đã gắn chặt nhiệm vụ với giải pháp của từng lĩnh vực,
tạo nên một thể thống nhất và đồng bộ. Ở đây, chỉ xin nêu lên một số vấn
đề cơ bản nhất.


Ðối với công tác tư tưởng, Nghị quyết xác định 6 nội dung lớn và
trong từng nội dung bao gồm cả nhiệm vụ và giải pháp thực hiện nhiệm
vụ đó.
Nội dung thứ nhất: Nâng cao nhận thức về vai trò của công tác tư
tưởng, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng đối với công tác tư
tưởng. Xin lưu ý, trong nội dung này bao hàm hai ý không tách rời nhau,
đó là vừa nâng cao nhận thức, vừa tăng cường sự lãnh đạo, coi đó là điều

kiện có ý nghĩa quyết định để Ðảng lãnh đạo công tác tư tưởng.
Sự lãnh đạo đó nhằm bảo đảm cho công tác tư tưởng thực hiện tốt
nhất các nhiệm vụ trọng yếu của nó và để làm được điều đó, yêu cầu
hàng đầu là đề cao trách nhiệm của toàn Ðảng đối với công tác tư tưởng
với một loạt các giải pháp mới và rất cụ thể, thí dụ: xây dựng và thực
hiện quy chế, quy định toàn đảng, từ trung ương đến cơ sở và mọi đảng
viên có trách nhiệm trực tiếp làm công tác tư tưởng hay cơ chế cấp ủy
đảng tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân...
Nội dung thứ hai là triển khai sâu rộng nhiệm vụ xây dựng đạo đức
đối với các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là cán bộ, đảng viên và thế hệ trẻ,
trong đó nhấn mạnh giải pháp như: xây dựng và thực hiện các chuẩn mực
đạo đức phù hợp với từng đối tượng, xây dựng cơ chế giám sát đạo đức,
lối sống của cán bộ, đảng viên, tổ chức thực hiện rộng khắp, có chiều sâu,
thiết thực, hiệu quả cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh...".
Nội dung thứ ba là xây dựng và thực hiện kế hoạch phát triển văn học,
nghệ thuật nhằm tạo ra những tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ


thuật. Ðể thực hiện nội dung này, sắp tới Bộ Chính trị sẽ ra một nghị
quyết riêng về lĩnh vực đặc biệt quan trọng và nhạy cảm này.
Nội dung thứ tư là triển khai đồng bộ, chủ động cuộc đấu tranh trên
mặt trận tư tưởng làm thất bại âm mưu "diễn biến hòa bình", thực hiện đa
nguyên chính trị, hình thành lực lượng đối lập, gây bạo loạn lật đổ của
các thế lực thù địch.
Nội dung thứ năm, xác định các nhiệm vụ và giải pháp của công tác
thông tin đối ngoại như củng cố tổ chức, tăng cường cán bộ, phương tiện
hoạt động và mở rộng phạm vi, nâng cao hiệu quả của lĩnh vực công tác
rất quan trọng này.
Nội dung thứ sáu, tập trung cho việc xây dựng và phát triển đội ngũ

cán bộ chuyên trách công tác tư tưởng, lý luận, báo chí, tăng cường đầu
tư cơ sở vật chất, kỹ thuật theo hướng hiện đại để công tác này đáp ứng
yêu cầu mới. Nghị quyết nhấn mạnh việc khẩn trương xây dựng và thực
hiện quy hoạch đội ngũ từ nay đến 2020, nâng cao chất lượng đào tạo,
bồi dưỡng và chuẩn bị xây dựng Chiến lược công tác tư tưởng trong tình
hình mới.
Ðối với công tác lý luận, Nghị quyết xác định 8 nhiệm vụ lớn và các
giải pháp thực hiện các nhiệm vụ đó và trong từng nhiệm vụ, Nghị quyết
chỉ ra các vấn đề lớn mà công tác lý luận cần tập trung nghiên cứu, giải
quyết.
Xin nhấn mạnh và tóm lược một số nhiệm vụ như: nghiên cứu, vận
dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh nhằm làm rõ những giá trị bền vững và chỉ ra những vấn đề cần bổ


sung, phát triển cho phù hợp với thực tiễn đất nước và thời đại; nhiệm vụ
tiếp tục làm sáng tỏ nhận thức, quan niệm về chủ nghĩa xã hội và con
đường đi lên CNXH của nước ta với những vấn đề lý luận - thực tiễn vừa
rất cơ bản, vừa bức xúc và nóng bỏng tính thời sự, thời đại; nhiệm vụ
tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về đảng cầm quyền, về đổi mới
phương thức lãnh đạo của Ðảng, về phát huy và thực thi dân chủ trong
Ðảng, về nâng cao tầm trí tuệ, văn hóa... của Ðảng; nhiệm vụ đổi mới và
nâng cao chất lượng giáo dục lý luận trong hệ thống các nhà trường với
những yêu cầu mới nhằm đáp ứng trình độ và nhu cầu ngày càng cao và
mới của đảng viên và quần chúng; nhiệm vụ khẩn trương xây dựng và
ban hành quy chế dân chủ trong hoạt động lý luận và công tác chỉ đạo,
quản lý nghiên cứu lý luận...
Ðối với công tác báo chí, Nghị quyết xác định rõ, một mặt, báo chí có
trách nhiệm thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ chung của công tác tư
tưởng, mặt khác, xuất phát từ tính đặc thù và thực tiễn của báo chí, nghị

quyết nhấn mạnh 5 nội dung đối với báo chí, trong đó, vừa khẳng định lại
các nhiệm vụ, vừa đặc biệt làm rõ các giải pháp để báo chí khắc phục các
yếu kém, khuyết điểm, phát huy ưu điểm và tiềm lực, nâng cao chất
lượng tư tưởng - văn hóa, tính hấp dẫn, vươn lên hiện đại về mô hình tổ
chức, về cơ sở vật chất, kỹ thuật và công nghệ.
Trong các nội dung, nhiệm vụ và giải pháp toàn diện trên, xin nhấn
mạnh một số vấn đề rất hệ trọng và cấp thiết với báo chí như: đổi mới,
tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp của Ðảng, nâng cao hiệu quả, hiệu lực
quản lý nhà nước với một loạt các giải pháp cụ thể được chỉ ra phải khẩn
trương tổ chức thực hiện; đối với đội ngũ báo chí, cần tập trung thực hiện
khẩn trương, có hệ thống các giải pháp quan trọng như kiên quyết đổi
mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng rà soát,


đánh giá lại đội ngũ lãnh đạo, quản lý, phóng viên, biên tập viên, thực
hiện tốt các quy chế, quản lý chặt chẽ cơ quan đại diện, phóng viên
thường trú ở các địa phương và ở nước ngoài; đối với các báo, đài, tạp
chí chủ lực, nghị quyết yêu cầu khẩn trương thực hiện kế hoạch đào tạo,
bồi dưỡng, bổ sung cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, đổi mới, nâng cao
chất lượng nội dung, hình thức để tăng tính thuyết phục, sự hấp dẫn,
lượng phát hành, phạm vi phủ sóng, năng lực làm chủ, chi phối thông tin
và định hướng dư luận xã hội.
Một số điểm rất quan trọng trong Nghị quyết:
Một là, tên của Nghị quyết "Về công tác tư tưởng, lý luận và báo
chí trước yêu cầu mới" nhằm mục đích nhấn mạnh và làm rõ vai trò chủ
thể là sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ðảng đối với lĩnh vực công tác này, có
nghĩa là, đó phải là công tác của Ðảng, của tất cả các cơ quan lãnh đạo,
của các tổ chức đảng. Trước những yêu cầu mới đối với công tác này,
không chỉ tăng cường, mà còn phải củng cố, đổi mới, nâng cao chất
lượng, hiệu quả toàn diện của sự lãnh đạo, chỉ đạo đó.

Hai là, lần đầu tiên, Ðảng chính thức khẳng định "Công tác tư
tưởng, lý luận là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong toàn bộ
hoạt động của Ðảng". Ðiều đó có nghĩa là, tất cả các tổ chức đảng từ
trung ương đến cơ sở phải xác định trong toàn bộ chương trình, kế hoạch,
mục tiêu lãnh đạo của mình công tác tư tưởng, lý luận, báo chí phải là
một bộ phận hữu cơ và phải thâm nhập, thấm sâu, lan tỏa trong toàn bộ
hoạt động, trong mọi mặt công tác.
Ba là, công tác tư tưởng là nhiệm vụ của toàn Ðảng, của tất cả
đảng viên, trước hết là cấp ủy các cấp và đồng chí bí thư cấp ủy... có


nghĩa là, các ban đảng, các tỉnh ủy, thành ủy, ban cán sự đảng, đảng đoàn
trực thuộc trung ương và các tổ chức đảng có trách nhiệm, theo chức
năng, nhiệm vụ được giao, tổ chức nghiên cứu, quán triệt học tập nghị
quyết này một cách nhiêm túc, khoa học, đặc biệt chú trọng đổi mới từ
khâu nghiên cứu, học tập này, trên cơ sở đó tổ chức xây dựng chương
trình hành động thực hiện Nghị quyết một cách phù hợp, thiết thực, gắn
chặt với thực tiễn cơ quan, địa phương, đơn vị, gắn chặt với chương trình
hành động thực hiện Nghị quyết Ðại hội X, từ đó phải coi việc tổ chức
thực hiện, xây dựng lộ trình, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện chương
trình là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên của bí thư cấp ủy, thủ trưởng
các cơ quan, đơn vị và của cấp ủy viên các cấp từ trung ương đến cơ sở.
Thực hiện tốt các nhiệm vụ trên, chúng ta tin tưởng rằng Nghị
quyết quan trọng "Công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu
mới" sẽ đi vào cuộc sống và trở thành một sức mạnh tinh thần, chuyển
thành như một lực lượng vật chất góp phần to lớn cho sự nghiệp cách
mạng nước ta giai đoạn mới.


III. Kết luận.

Nghiên cứu lý luận báo chí ở Việt Nam còn khá mới mẻ. Do vậy, việc
cần thiết phải mở mang giao lưu giữa các cơ sở đào tạo báo chí trong
nước và giao lưu học hỏi với các nước có nền báo chí phát triển mạnh,
nhất là nền báo chí tiên tiến như: Thụy Điển, Hoa Kỳ… Việc giao lưu
trao đổi vừa thường xuyên mang ý nghĩa thiết thực vừa có sự quản lý chỉ
đạo của một cơ quan quản lý khoa học. Tiếp thu tinh hoa thế giới để xây
dựng một nền lý luận báo chí Việt Nam vừa đậm đà bản sắc dân tộc vừa
mang tính khoa học và hiện đại, đó cũng là mục tiêu của Đảng, nhà nước
ta, là mong ước của những người nghiên cứu lý luận báo chí cũng như
những người làm báo và công tác quản lý báo chí.


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Lịch sử nghiên cứu lý luận báo chí ở Việt Nam
PGS.TS Trần Thế Phiệt.
2. Chỉ thị 08 của Ban Bí thư trung ương khóa VII.
3. Chỉ thị 22 của Bộ Chính Trị khóa VIII.
4. Nghị quyết trung ương lần thứ 9, 10, 11 khóa IX.
5. Văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ VIII, IX, X, XI.


HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
- KHOA BÁO CHÍ –
********************

TIỂU LUẬN
Chuyên đề: LỊCH SỬ LÝ LUẬN BÁO CHÍ
Đề tài: LÝ LUẬN VÀ BÁO CHÍ TRƯỚC YÊU CẦU MỚI
Giảng viên: PGS.TS TRẦN THẾ PHIỆT
Người thực hiện: ĐỖ MẠNH LONG

Lớp: Cao Học Báo Chí K16

Hà nội, tháng 8 năm 2010