Tiểu luận tính thời sự trên báo mạng điện tử việt nam hiện nay

MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài
Không giống như các loại hình báo chí khác, thông tin trên báo mạng điện tử
được cập nhật liên tục, nhanh chóng từng giây từng phút, có tính tức thời và tính
phi định kì. Đây cũng là một trong những đặc trưng cơ bản, điển hình của báo
mạng. Nghiên cứu về đề tài này giúp cho chúng ta có cái nhìn đầy đủ và cụ thể về
về đặc trưng này nói riêng, về loại hình báo mạng điện tử nói chung. Đó cũng là cơ
sở lí luận vững chắc giúp chúng ta trong quá trình tiến hành viết và đăng bài trên
Internet.
2.Lịch sử nghiên cứu đề tài
Với đề tài tính tức thì và tính phi định kì của báo mạng điện tử thì trước đó
đã có khá nhiều người nghiên cứu. Tuy nhiên họ mới chỉ dừng lại ở phần lí thuyết
hoặc có khảo sát thực tế nhưng cũng chỉ sơ sài. Do đó cũng nghiên cứu đề tài này
ngoài việc cung cấp những lí thuyết cơ bản về đặc trưng này của báo mạng, tôi sẽ
đi sâu vào khảo sát thực tế ở cách viết bài, cách đăng tin bài trong chuyên mục
NTD thông thái của báo Giaoduc.net xung quanh tin đồn trong sữa Mộc Châu có
đỉa.
3.Đối tượng đề tài
Đối tượng khảo sát của đề tài này là tin đồn trong sữa Mộc Châu có đỉa trên
trên chuyên mục NTD thông thái của báo Giaoduc.net.
4.Thời gian khảo sát đề tài
Thời gian khảo sát đề tài kéo dài trong vòng 1 tháng từ 10/9 – 10/10/2012.
5.Phương pháp nghiên cứu
Bài tiểu luận sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau.
Trong đó chủ yếu là phương pháp phân tích, khảo sát các bài báo liên quan để tìm
ra được đặc trưng tính tức thời và tính phi định kì. Đồng thời còn có sự so sánh,
1


đối chiếu các bài giữa báo Giaoduc.net với các báo khác. Ngoài ra còn phỏng vấn
ý kiến nhiều độc giả khác nhau. Và cuối cùng là tổng hợp, kết luận lại vấn đề ở

cuối bài.
6.Ý nghĩa nghiên cứu
Bài khảo sát có ý nghĩa hết sức quan trọng, không chỉ cung cấp kiến thức cơ
bản về đặc trưng tính tức thì và tính phi định kì của báo mạng điện tử, mà hơn hết,
nó còn đem đến những thông tin vô cùng nóng bỏng gây “bão” trong suốt thời gian
gần đây về tin đồn trong sữa có đỉa. Bài khảo sát đặc biệt rất có ích cho người làm
báo, qua đây có thể học tập phương pháp làm báo, nghiên cứu thông tin cũng như
dư luận xã hội, cách thức viết và đăng một bài báo mạng khoa học hiện nay.

2


NỘI DUNG
1. Lí luận chung
1.1 Định nghĩa tính tức thời và tính phi định kì
Tính tức thời và tính phi định kì là một trong những đặc trưng cơ bản và ưu
điểm lớn của báo mạng điện tử.
Báo mạng điện tử có tính tức thời. Thông tin được cập nhật liên tục, tức thời
theo từng giờ, từng phút khiến cho người đọc được tiếp nhận được thông tin một
cách chủ động và nắm bắt thông tin dễ dàng. Thông tin gần như được cập nhật
ngay lập tức, từ những khoảng cách xa nhất. Mọi thông tin từ khi thu thập được
đến khi phát hành diễn ra trong khoảng thời gian rất ngắn. Do đó báo mạng điện tử
mang tính thời sự rất cao. Tính thời sự và tính tức thì của báo mạng được tính bằng
công thức:
Tính thời sự = sự kiện mới + thông tin nhanh + tức thời
Chính vì báo mạng có thể cập nhật thồn tin thường xuyên và nhanh chóng
nên có tính phi định kì đặc trưng. Nếu thông tin trên các loại hình báo chí khác có
tính định kì cao, công chúng chỉ có thể tiếp nhận vào đúng một khung giờ có sẵn
(báo tuần, báo tháng, báo quý, báo năm), thì với báo mạng công chúng có thể tiếp
nhận thông tin bất cứ lúc nào chỉ bằng một cú click chuột. Hơn nữa, trong xã hội

hiện đại, hàng ngày con người phải tiếp nhận một khối lượng thông tin hết sức to
lớn, với công nghệ Internet, con người có thể chủ động lựa chọn thông tin phù hợp
với nhu cầu và khả năng ở bất cứ lúc nào trên báo mạng điện tử.
Và cũng chỉ trong báo mạng mới xuất hiện khái niệm “bài báo mở”. Bài báo
mở có thể hiểu là bài báo chưa kết thúc, có thể kéo dài độ dài của bài báo ở những
bài viết sau. Sự kiện vẫn được đề cập tiếp diễn ở các bài báo sau theo diễn biến của
nó. Với đặc trưng này, phóng viên có thể đăng những thông tin đã có được. Ở
những bài viết sau tác giả có thể thêm thông tin mới hoặc sửa lại bài báo bằng cách
3


thêm thông tin vào bài báo đó hoặc chỉnh lại những thông tin chưa chính xác trên
phần thông tin đã đăng trước đó, giống như ta sửa một bản word vậy. Nếu độc giả
đang xem bài báo đó cùng lúc với phóng viên đang thêm thông tin, chỉ cần độc giả
nhấn phím F5 trên bàn phím, những thông tin mới đó sẽ xuất hiện.
1.2 Đặc trưng tương tác
Tương tác là sự tác động qua lại với nhau, là mối quan hệ hai chiều giữa các
sự vật, hiện tượng, Có tương tác vật lí, hóa học, có tương tác xã hội giữa các sự
vật, hiện tượng. Tương tác xã hội là qúa trình tác động qua lại giữa các cá nhân,
nhóm xã hội với tư cách là chủ thể trong xã hội. Trong truyền thông, tương tác có
nghĩa là sự tác động gián tiếp giữa chủ thể và khách thể truyền thông, giữa nhà
truyền thông và công chúng trong những điều kiện nào đó. Trong xã hội hiện đại,
tương tác truyền thông là phương thức cơ bản trao đổi thông tin, tư tưởng, tình
cảm, chia sẻ kĩ năng, kinh nghiệm, tìm kiếm trao đổi và nâng cao năng lực sáng tạo
giá trị mới cho mỗi cá nhân và nhóm xã hội. Đây cũng chính là một trong những
cách thức để nhà truyền thông dễ dàng nắm bắt tâm lí, suy nghĩ, quan điểm của độc
giả để kịp thời thay đổi cho phù hợp. Và điều tất nhiên, Giaoduc.net với đề tài
“nghi án” có đỉa trong sữa Mộc Châu cũng không thể bỏ qua yếu tố quan trọng
này.
2. Khảo sát thực tế

2.1 Khảo sát tính tức thì và phi định kì
Khảo sát tính tức thời và tính phi thời hạn trên báo Giaoduc.net trong chuyên
mục NTD thông thái về tin đồn đỉa trong sữa Mộc Châu từ ngày 11/9/2012 đến
11/10/2012.
Từ ngày 11/9 đến 11/10/2012 trong chuyên mục NTD thông thái của báo
Giaoduc.net đăng tổng cộng 9 bài viết là:

4


(1)

Phát hoảng khi phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?
/>
trong-sua-Moc-Chau/229031.gd

(2)

Mộc Châu lên tiếng về “nghi án” có đỉa trong sữa
/>
nghi-an-co-dia-trong-sua/229200.gd

(3)”Nghi án” đỉa trong sữa Mộc Châu: Không thể có chuyện đó
/>
(4) Hiệp hội Sữa Việt Nam bác tin đồn có đỉa trong sữa
/>
(5) Chuyên gia đầu ngành đồng loạt bác tin đồn có đỉa trong sữa Mộc
Châu
5

/>
(6) Vụ sữa Mộc Châu có đỉa: Hậu tin đồn là gì?
/>(7) TTK Hiệp Hội Sữa: Đồn “sữa có đỉa” là phá hoại các DN sữa
/>(8) Kết luận chính thức về tin đồn sinh vật lạ trong sữa Mộc Châu
/>(9) Mộc Châu lý giải: “Có đỉa trong sữa chỉ là tin đồn thất thiệt”
/>Báo Giaoduc.net đã xử lí vụ việc này khá hoàn chỉnh và hợp lí với 9 bài viết
theo diễn biến sự việc:
+ bài đầu đưa thông tin sự kiện: sáng ngày 23/9, chị Dương Thị Hồng quê tại
Vĩnh Phúc cho con uống sữa Mộc Châu và phát hiện ra trong sữa có những con vật
lạ trông giống như đỉa. Gia đình chị đã báo cho chính quyền địa phương biết và cơ

6


quan chức năng cũng tiến hành xem xét vụ việc. Sự việc đã gây kinh động cho
nhiều người.

+ 6 bài sau đưa thông tin diễn biến tiếp sự việc: đó là tin sữa Mộc Châu đã
cử đại diện xuống xem xét sự việc và có phần phủ định sự việc → ngày 24/9 Hiệp
hội sữa Việt Nam bác tin đồn trong sữa có đỉa → ảnh hưởng xấu của tin đồn đến
hoạt động của các doanh nghiệp sữa và người tiêu dùng.
+2 bài cuối kết thúc sự việc: kết luận chính thức về tin đồn có đỉa trong sữa
Mộc châu là hoàn toàn sai sự thật.
Tất cả 9 bài viết thì có tới 7 bài do cùng một tác giả viết là Duy Châu (bài 2,
3, 4, 5, 6, 8, 9), chỉ có bài đầu tiên do Đức Hạnh và bài thứ 7 do Hà Nhi viết.
9 bài viết này thuộc loại phóng sự điều tra. Do đó phóng viên đã đặt tên cho
sự việc này là “nghi án” có đỉa trong sữa Mộc Châu.
Tất cả các bài viết đều ở thể loại tin viết, tin sau kể tiếp diễn biến sự việc của
tin trước. Các tin đều sử dụng hình ảnh, trong đó hình ảnh chiếc lọ đựng sữa nghi

có đỉa được lặp lại ở nhiều bài:

7


Tít chính các bài viết khá đa dạng, bài đầu và 6 sử dụng dấu chấm hỏi đặt
nghi vấn, nhiều tít bài dùng ngoặc kép và dấu hai chấm.
Chỉ có bài thứ 3, 5, 6, 9 sử dụng tít phụ, các bài còn lại không dung tít phụ
mà kể theo lời kể của nhân vật và diễn biến sự việc.
Sapo bài nào cũng có đầy đủ nhưng khá dài từ 3-5 dòng.
Các bài đều đưa thêm từ 4-6 khác bài liên quan.
Các bài đều sử dụng 1 khung thông tin giới thiệu địa chỉ viết bình luận
Mời độc giả đóng góp, cho ý kiến và gửi những bài viết, những ý kiến của
mình theo địa chỉ: hoặc có thể BẤM VÀO ĐÂY để
phản hồi!
Chỉ có bài cuối là sử dụng video ghi lại hình ảnh những sinh vật lạ xuất hiện
trong sữa vào ngày 23/9 tại gia đình chị Dương Thị Hồng (SN 1987, trú tại thôn
Dương Thọ, xã Đức Bác, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) do anh Bùi Văn Nhâm
(người cùng thôn) cung cấp.
Đặc biệt chỉ có ở báo Giaoduc.net là ở đầu mỗi bài đều có phần bình chọn
đánh dấu sao thể hiện ý kiến của bạn đọc
Bình chọn
(9 phiếu)
2.1.1 Tính tức thời của thông tin
Tính tức thời của thông tin nghi vấn trong sữa Mộc Châu có đỉa thể hiện ở
việc thông tin được cập nhật nhanh chóng, liên tục từng giây từng phút trên chuyên
mục NTD thông thái của báo Giaoduc.net.
Trước tiên phải nói về tin đồn có đỉa trong sữa Mộc Châu. Có thể nói tin đồn
này là đỉnh điểm của tin đồn sữa, bánh kẹo nhập lậu từ Trung Quốc có đỉa. Trước
đó, trên một số trang báo mạng xã hội, diễn đàn và blog cá nhân có đăng thông tin

8


nhiều người Trung Quốc sang Việt Nam thu mua đỉa cán nhỏ cho vào thực phẩm
và thức ăn cho người. Từ đó một số người tiêu dùng thiếu thông tin, nhất là ở
những khu vực nông thôn đã truyền đi những tin đồn có đỉa trong sữa và trong
bụng người với tốc độ lan truyền rất nhanh.
Trên trang Thoibaokinhte.net vào lúc 08:41:01 ngày 18/9/2012 có đăng tin:

SỨC KHỎEHôm nay ngày: 17-10-2012 00:59:53

•

“Cảnh báo” Sữa nhập lậu , bánh kẹo nhập lậu từ Trung Quốc trong đó có
đỉa.
(Ngày đăng: 18-09-2012 08:41:01)

THÔNG BÁO:

9


Sữa, bánh kẹo nhập từ Trung Quốc trong đó có đỉa.
Trường hợp đầu tiên phát hiện được là ở Tuyên Quang bệnh nhân nữ này đau bụng
và được đưa đi bệnh viện đa khoa và đc các Bác Sỹ ở đây chụp chiếu thì phát hiện
có rất nhiều sinh vật lạ, và đã tiến hành phẫu thuật . Vị Bác Sỹ này đã ngất ngay tại
chỗ vì khi vạch bụng bệnh nhân ra toàn là đỉa .
Mong mọi người chú ý hơn và nói với người thân để mọi người cùng biết.
Bây giờ thì mọi người đã hiểu tại sao TQ thu mua đỉa của VN..hãy nhấn chia
sẻ để mọi người cùng biết nhé

Nguồn: Hoàng Sa
Trên các diễn đàn Hoangsa.net, Online9999.com, Vn-zoom.com hay trên
mạng xã hội Facebook cũng liên tục đăng tin này cảnh báo mọi người.
/> />%C3%A1o-quot-S%E1%BB%AFa-nh%E1%BA%ADp-l%E1%BA%ADu-b
%C3%A1nh-k%E1%BA%B9o-nh%E1%BA%ADp-l%E1%BA%ADu-t%E1%BB
%AB-Trung-Qu%E1%BB%91c-trong-%C4%91%C3%B3-c%C3%B3%C4%91%E1%BB%89a.
/>
10


Tuy nhiên, đó là chỉ những lời bàn tán xôn xao, là tin đồn chưa có kiểm
chứng, chưa có vụ việc nào xảy ra liên quan đến tin đồn có đỉa trong sữa khiến cho
cơ quan chức năng phải vào cuộc. Chỉ đến khi sự việc này có thật xảy ra vào ngày
23/9 tại Vĩnh Phúc thì báo chí mới chính thức đưa tin, cơ quan chức năng mới bắt
đầu vào cuộc và sự việc được đẩy đến cao trào.
Nghi vấn có đỉa trong sữa Mộc Châu bắt đầu từ vụ việc vào khoảng 8h sáng
ngày 23 -9, gia đình chị Dương Thị Hồng (SN 1987, trú tại thôn Dương Thọ, xã
Đức Bác, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) đã kinh hãi khi phát hiện ra trong hộp
sữa mà chị cho hai con mình uống có những con vật lạ trông giống như đỉa. Gia
đình chị đã báo cho cơ quan chức năng vụ việc. Ngay sau đó thông tin đã được lan
truyền rất nhanh và nhanh chóng được cập nhật trên hầu hết các trang báo:
Danviet.vn, Baomoi.com, Tintuc.xalo.vn, 24h.com,…
Chỉ cần đánh cú pháp: intitle: “sữa có đỉa” và một cú nhấp chuột trên google
bạn sẽ nhận được ngay 38000 kết quả trong vòng 0,17 giây.
Trong đó báo Danviet.vn là đưa tin nhanh nhất, gần như tức thời vào 7h25’
sáng ngày 23/9 với bài “Thực sư chuyện phát hiện "“đỉa trong sữa"”là gì?”
11


/>

23/09/2012 | 07:25
Thực sư chuyện phát hiện "“ỉa trong sữa"”là gì?

Nguyễn Văn Tài cho biết hộp sữa này mua từ một cửa hàng của người
quen trong xóm. Dù đã được cất trong tủ lạnh nhưng hôm sau đã xuất hiện
sinh vật lạ nghi là đỉa nhưng chuyên gia khẳng định đây có thể là ấu trùng.
Với tin đồn đỉa trong sữa, công an xã Nam Sơn, Sóc Sơn, Hà Nội đã có động
thái tích cực khi vào cuộc cùng y tế xã để giải quyết. Các chuyên gia cũng phân
tích liệu có đỉa trong sữa đặc.
Chính quyền khẳng định không phải đỉa trong sữa
Trước tin đồn rộ cả trên mạng lẫn trong nhân dân rằng ông Nguyễn Thế
Quang, thôn Thanh Hà, Nam Sơn, Sóc Sơn, Hà Nội uống phải sữa có đỉa.

12


Hộp sữa có ấu trùng.
Con ông Quang là Nguyễn Văn Tài cho biết hộp sữa này mua từ một cửa
hàng của người quen trong xóm. Dù đã được cất trong tủ lạnh nhưng hôm sau đã
xuất hiện sinh vật lạ nghi là đỉa.
Trao đổi với phóng viên, anh Trần Minh Chiến, công an viên thôn Thanh
Hà, Nam Sơn, Sóc Sơn cho biết: Theo tìm hiểu của chúng tôi, con vật bò trong sữa
nhà ông Quang không phải đỉa mà là ấu trùng do bảo quản không tốt nên mới như
vậy. Ông ấy bảo mấy hôm trước uống không có gì đến khi uống gần hết hộp mở ra
mới thấy con như con đỉa. Mặc dù ông ấy bảo mới mua sữa được 2 hôm.
Đỉa có sẵn trong hộp sữa là không thể vì đỉa không thể sống trong môi
trường có độ ngọt đậm đặc và kín như vậy.
ThS. BS Huỳnh Hồng Quang, Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy
Nhơn.

13


Còn trưởng công an xã Nam Sơn, ông Nguyễn Thành Đồng nói: “Vì đây là
vấn đề liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm của người dân nên ngay sau khi
nhận được thông tin của dân phản ánh, ngày 14.9 chúng tôi đã lập tức xuống nhà
ông Nguyễn Thế Quang. Đoàn làm việc có cả Trung tâm y tế huyện.
Theo quan sát của chúng tôi, nắp hộp sữa đã được mở gần hết, có vài sinh
vật trong đó. Chúng tôi cũng tiến hành kiểm tra địa điểm bán sữa cho nhà ông
Quang là nhà ông Vũ Bá Hán.
Lô sữa có hộp sữa bán cho nhà ông Quang còn hạn sử dụng, đảm bảo chất
lượng an toàn vệ sinh thực phẩm. Thậm chí, nhà ông Hán còn mở thử một hộp
trong cùng lô đó cho vào bát và cất trong tủ lạnh. Hôm sau mang ra, hoàn toàn
không có con vật gì trong sữa”.
Cũng theo lời ông Đồng thì mặc dù gia đình nhà ông Quang nói là sữa mua
từ hôm 13.9 nhưng người bán lại cho biết nhà ông Quang mua trước đó lâu rồi.
Đoàn làm việc đã lập biên bản vụ việc và tiếp nhận mẫu sữa này"”
Về lý do xuất hiện sinh vật nghi là đỉa, ông Đồng khẳng định do nhà ông
Quang mua về nhưng bảo quản không tốt nên ruồi bọ đẻ vào chứ không có chuyện
đó là con đỉa và cũng không phải do sữa.
Ngày 17.9, văn hóa xã Nam Sơn đã phát thanh toàn xã thông báo về vụ việc
này. Trong đó nêu rõ, sữa còn hạn sử dụng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
nên lô sữa này tiếp tục được lưu hành.
Chuyên gia nói gì?
Theo ông Bùi Quốc Đạt, Phó giám đốc Trung tâm dịch vụ khoa học kỹ
thuật, viện Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng Quy Nhơn thì sinh vật bò trong sữa có
14


thể là ấu trùng. Tuy nhiên, để biết rõ đó là ấu trùng của con gì (ruồi, bọ cánh

cứng… ) thì phải xem xét kỹ. Vì ở giai đoạn ấu trùng, nhìn bằng mắt thường rất
khó phân biệt đó là ấu trùng của ruồi hay của bọ cánh cứng cụ thể nào.
Với trường hợp sữa nếu không được bảo quản tốt thì có khả năng ruồi hoặc
bọ cánh cứng bâu vào và đẻ trứng trong sữa rất dễ xảy ra.
Ruồi hoặc bọ cánh cứng đẻ ra trứng ở trong môi trường sữa có thể phát triển
thành ấu trùng, rồi thành nhộng có lớp vỏ bao ngoài, tiếp đến sẽ phát triển thành cơ
thể trưởng thành.
Bản t‘hocruồi cũng có nhiều loại nhưng phổ biến là loại ruồi nhà. Ruồi này
đẻ ra trứng và chỉ cần 2 – 3 ngày, trứng có thể nở thành ấu trùng rất nhanh.
Còn ThS. BS Huỳnh Hồng Quang, Trưởng khoa nghiên cứu lâm s‘hocvà
điều trị bệnh nhiệt đới (Viện Sốt rét ký sinh trùng, côn trùng Quy Nhơn) cho rằng
đỉa có sẵn trong hộp sữa thì không thể vì đỉa không thể sống trong môi trường có
độ ngọt đậm đặc và kín như vậy.
Hơn nữa, theo anh Nguyễn Văn Tài, con ông Nguyễn Thế Quang, sinh vật
này có màu trắng đục.
BS Quang khẳng định: Đỉa không thể có màu trắng đục và đây có thể là ấu
trùng.
Theo VTC
Cách 23h33’ sau đó, vào 6h58’ sáng ngày hôm sau 24/9/2012 báo điện tử
Giaoduc.net trên chuyên mục NTD thông thái cũng đã đưa tin “Phát hoảng khi
phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?”
15


NTD thông thái

o

Phát hoảng khi phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?
Thứ hai 24/09/2012 06:58

“Buổi sáng tôi cho các con uống sữa, các cháu nghịch ngợm nên bóp sữa
ra sàn nhà. Khi tôi cầm giẻ lau sàn thì phát hiện ra có nhiều những con vật
như con dòi... Nhiều người dân cũng xác nhận những con vật lạ trong hộp sữa
ấy là con đỉa…”.
•

Lên Ba Vì, hoa mắt vì sữa giả, sữa bẩn

•

Phát hiện thêm nhiều loại sữa Meiji, Wakodo, Morinaga thiếu i-ốt

•

Sự thật thị trường sữa VN qua tiết lộ của bà chủ TH True Milk

•

Sữa Wakodo, Morinaga bị thu hồi ở Hong Kong vẫn bán tại Việt Nam

•

Sợ sữa bẩn, bố nuôi dê trong nhà lấy sữa cho con

•

Hiệp hội Sữa VN: Tuyên bố không có đối thủ, TH True Milk quá ngạo
mạn!
Khoảng 8g sáng ngày 23 -9, gia đình chị Dương Thị Hồng (SN 1987, trú tại
thôn Dương Thọ, xã Đức Bác, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) đã kinh hãi khi

phát hiện ra trong hộp sữa mà chị cho hai con mình uống có đỉa…
Chị Dương Thị Hồng cho biết: “Bình thường nhà tôi vẫn thường mua sữa về cho
các cháu uống. Những hộp sữa này tôi mua đã được 1 tuần nay. Buổi sáng tôi cho
16


các con uống sữa, các cháu nghịch ngợm nên bóp sữa ra sàn nhà. Khi tôi cầm ghẻ
lau sàn thì phát hiện ra có nhiều những con vật như con dòi. Kinh sợ nên tôi gọi mẹ
tôi về và đã báo sự việc tới trưởng thôn. Nhiều người dân cũng xác nhận những
con vật lạ trong hộp sữa ấy là con đỉa…”.

Ngay sau khi sự việc được phát hiện, các cơ quan chức năng cũng đã tới gia
đình chị Hồng để xác minh thông tin trong sữa của h‘hocsửa Mộc Châu có đỉa.

17


Các hộp sữa còn lại gia đình chị Hồng đã nộp cho CQCSĐT để tiến hành
xác minh. Ngay sau khi thông tin sự việc được lan truyền, rất đông người dân đã
kéo tới nhà chị Hồng để được chứng kiến và để tận mắt thấy những con đỉa có
trong những hộp sữa mà gia đình chị Hồng đã mua về.
18


Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc những thông tin mới nhất về sự
việc này.
BẤM VÀO ĐÂY ĐỂ VIẾT BÌNH LUẬN -–BẤM XEM TẤT CẢ BÌNH
LUẬN HAY
Đức Hạnh/PL&XH
Tiếp theo, trên chuyên mục NTD thông thái báo cũng liên tục cập nhật thông

tin theo diến biến khách quan của sự việc:

+ 13:05 ngày 24/9 (sau 6 giờ 17 phút so với tin trước): Mộc Châu lên tiếng
về "“ghi án"”có đỉa trong sữa

+ 15:09 ngày 24/9 (sau 2 giờ 04 phút so với tin trước): “Nghi án”đỉa trong
sữa Mộc Châu: Không thể có chuyện đó

+ 15:38 ngày 24/9 (sau 29 phút so với tin trước): Hiệp hội Sữa Việt Nam
bác tin đồn có đỉa trong sữa

+ 13:32 ngày 25/9 (sau 21 giờ 54 phút so với tin trước): Chuyên gia đầu
ngành đồng loạt bác tin đồn có đỉa trong sữa Mộc Châu

19


+ 15:04 ngày 26/9 (sau 25 giờ 32 phút so với tin trước): Vụ sữa Mộc Châu
có đỉa: Hậu tin đồn là gì?

+ 13:13 ngày 27/9 (sau 22 giờ 09 phút so với tin trước): TTK Hiệp Hội
Sữa: Đồn "“ữa có đỉa"”là phá hoại các DN sữa

+ 14:34 ngày 4/10 (sau 169 giờ 21 phút so với tin trước): Kết luận chính
thức về tin đồn sinh vật lạ trong sữa Mộc Châu

+ 14:34 ngày 8/10 (sau 69 giờ so với tin trước): Mộc Châu lý giải: “có đỉa
trong sữa chỉ là tin đồn thất thiệt”
Như vậy, báo Giaoduc.net đưa thông tin vụ việc khá đầy đủ, chi tiết, tỉ mỉ và
nhanh chóng, kịp thời, tức thì; thậm chí trong 1 ngày 24/9 báo đăng liên tiếp 3 bài

báo liên quan đến vụ việc. Các bài báo đều khai thác đầy đủ các khía cạnh của sự
việc như nhận định của các chuyên gia về sự việc, ảnh hưởng của tin đồn tới doanh
nghiệp và khách hàng, hay những phản bác của doanh nghiệp sữa Mộc Châu.
Trong khi đó không phải báo nào cũng nhạy bén với sự kiện này và đưa
thông tin đầy đủ sự việc. Như báo Vnexpess trong toàn bộ sự việc đăng có đúng 2
bài viết trong chuyên mục Gia đình- sức khỏe, thậm chí còn không đưa tin sự việc
bắt đầu mà chỉ đưa tin kết luận.
19:02 ngày 24/9 trong chuyên mục Gia đình- sức khỏe Vnexpess đăng tin
20


giải thích một cách chung chung về tin đồn có đỉa trong sữa, bánh kẹo nhập
lậu từ Trung Quốc:
“Bác tin đồn trong sữa có đỉa”
/>Và phải đến 7 ngày sau vào lúc 08:00 ngày 2/10 mới đăng tin cải chính nghi
vấn, kết thúc sự việc chứ không cung cấp thêm bất cứ thông tin nào về diễn biến sự
việc.
'‘30

năm

nghiên

cứu,

tôi

chưa

thấy

chuyện

sữa

có

đỉa'’

/>Điểm hạn chế của Vnexpess là không đi sâu vào một vụ việc cụ thể như
Giaoduc.net (khai thác sâu vào việc gia đình chị Hồng phát hiện ra con vật lạ nghi
là đỉa trong hộp sữa Mộc Châu cho con uống) mà chỉ đề cập đến những tin đồn mơ
hồ về nghi vấn có đỉa trong sữa, bánh kẹo nhập lậu từ trung Quốc trước đó. Do đó,
người đọc sẽ khó nắm bắt thông tin hơn. Hơn nữa, cùng với tin Hiệp hội sữa Việt
Nam bác bỏ tin tồn có đỉa trong sữa ngay 15:38 ngày 24/9 Giaoduc.net đã đăng tin
bài, trong khi đó phải sau 1 giờ 24 phút vào 17:02 cùng ngày Vnexpess mới đăng.
Như vậy, trong vụ việc này tính tức thời của báo Giaoduc.net nhanh hơn,
nhạy bén hơn so với báo Vnexpress.
Trái lại, báo Dantri.com lại nhanh tay hơn Giaoduc.net khi đưa thông tin này
ngay 02:04 ngày 23/9, trước Giaoduc.net tới 27 giờ 34 phút. Tuy nhiên,
Dantri.com lại không đi vào vụ việc nhà chị Hồng ở Vĩnh Phúc mà bắt đầu chuỗi
21


sự kiện bằng vụ việc nhà ông Nguyễn Thế Quang ở Sóc Sơn, Hà Nội phát hiện ra
con vật lạ giống như đỉa trong hộp sữa mua nhà hàng xóm; và ở sự kiện tiếp theo
cũng có đề cập đến vụ việc nhà chị Hồng. Sự đa dạng thông tin của Dantri.net làm
cho người đọc không bị nhàm chán trước hàng tá thông tin lặp đi lặp lại.
Với nghi án trong sữa có đỉa, Dantri.com chỉ đăng có 5 bài viết liên quan
nhưng cũng đủ nói hết được vấn đề từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc:

Thực hư chyện uống sữa đỉa bâu đầy răng
/>Hiệp hội sữa Việt Nam bác tin đồn trong sữa có đỉa
/>Kết quả khám bệnh nhi uống sữa có “sinh vật lạ”
/>Không có chuyện đỉa trong sữa, sống trong bụng!
/>Đỉa sống trong sữa thế nào?
/>Mặc dù bắt đầu chuỗi sự kiện bằng vụ việc nhà ông Quang nhưng
Dantri.com không đi sâu khai thác vào vụ việc này như Giaoduc.net đi sâu vào
khai thác vụ việc nhà chị Hồng, mà trái lại Dantri.com chỉ kể vụ việc đó như một
sự kiện trong chuỗi những sự kiện liên quan. Rõ ràng, cùng một đề tài, cũng một
vấn đề, sự kiện nhưng mỗi báo lại có cách viết, cách xư lí thông tin khác nhau.
22


Nhìn chung, với tin đồn trong sữa Mộc Châu Giaoduc.net đã thể hiện tính
tức thì và phi định kì khá tốt và nhanh nhạy.
2.1.2 Tính phi định kì
Tính phi định kì thông tin nghi vấn trong sữa có đỉa trên chuyên mục NTD
thông thái của báo Giaoduc.net thể hiện ở việc thông tin được cập nhật liên tục
theo dòng thời gian, bài viết trước làm cơ sở, nền tảng cho bài viết sau. Từ đó xuất
hiện khái niệm “bài báo mở”. Cùng với vụ việc nghi vấn trong sữa Mộc Châu có
đỉa mà theo dòng thời gian, theo dòng sự kiện các tình tiết mới được phóng viên
cập nhật liên tục. Kết thúc của bài báo trước là mở đầu của bài báo sau, bài báo sau
là kế tiếp, bổ sung thông tin của bài báo trước. Và chỉ cần nhấn phím F5 là độc giả
có thể cập nhật những tình tiết mới của sự kiện mà phóng viên vừa cập nhật tức thì.
+ Vào 06:58 ngày 24/9 phóng viên đưa thông tin sự việc qua tít bài “Phát
hoảng khi phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?”. Trong bài này tác giả đơn thuần chỉ
kể lại sự việc. Vào khoảng 8h ngày 23/9, gia đình chị Dương Thị Hồng (SN 1987,
trú tại thôn Dương Thọ, xã Đức Bác, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) đã kinh hãi
khi phát hiện ra trong hộp sữa mà chị cho hai con mình uống có sinh vật lạ nghi là
đỉa. Gia đình chị đã báo cho chính quyền địa phương và cơ quan chức năng tiến

hành xác minh sự việc. Đặc biệt, tác giả đã kết bài báo bằng một câu mở rất hay
“Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc những thông tin mới nhất về sự việc
này”. Chính câu mở này đã làm tiền đề cho những bài viết sau, nhắc nhở cho độc
giả biết rằng ở bài viết sau sẽ có những thông tin tiếp theo về vụ việc này để họ
tiện theo dõi.

23


+ Đến 13:05 cùng ngày Giaoduc.net tiếp tục đăng tin “Mộc Châu lên tiếng
về “nghi án” có đỉa trong sữa”. Đây là phản ứng của doanh nghiệp sữa Mộc Châu
sau khi nghe tin đồn trong sữa có đỉa từ vụ việc nhà chị Hồng. Nội dung chính của
bài báo là đại diện sữa Mộc Châu trả lời báo Giaoduc.net đã cử đại diện xuống
Vĩnh Phúc xác minh sự việc và phủ định phần nào nghi vấn có đỉa trong sữa.
Mở đầu bài viết tác giả kể lại gần như toàn bộ sự việc đã được viết ở bài
trước, thậm chí phần kể này kéo dài tới 4 đoạn độ dài tương đương với cả phần nội
dung chính của bài.

Mộc Châu lên tiếng về "“ghi án"”có đỉa trong sữa
Thứ hai 24/09/2012 13:05
(GDVN) -–Đại diện sữa Mộc Châu cho biết, đã cử người xuống xác
minh sự việc và việc đỉa sống trong môi trường có độ ngọt đậm đặc và kín như
vậy là không thể.
•

Phát hoảng khi phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?

•

Phát hiện thêm nhiều loại sữa Meiji, Wakodo, Morinaga thiếu i-ốt

•

6 tháng tuổi bé có uống được sữa tươi?

•

Bệnh tiểu đường có được ăn sữa chua?

•

Âm thầm "“uộc chiến"”sữa tươi Việt sau tuyên bố "“ữa sạch"”của TH
Milk

•

Sữa Wakodo, Morinaga bị thu hồi ở Hong Kong vẫn bán tại Việt Nam
24


Như báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã thông tin, khoảng 8 giờ sáng ngày 23/9, gia
đình chị Dương Thị Hồng (SN 1987, trú tại thôn Dương Thọ, xã Đức Bác, huyện
Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc) đã kinh hãi khi phát hiện ra trong hộp sữa mà chị cho hai
con mình uống có đỉa…

Phát hoảng khi phát hiện đỉa trong sữa Mộc Châu?
Chị Hồng cho biết: “Bình thường nhà tôi vẫn thường mua sữa về cho các
cháu uống. Những hộp sữa này tôi mua đã được 1 tuần nay. Buổi sáng tôi cho các
con uống sữa, các cháu nghịch ngợm nên bóp sữa ra sàn nhà.

25