vi
M CăL C
LụăL CHăKHOAăH C .............................................................................................. i
L IăCAMăĐOAN ......................................................................................................ii
L IăC Mă N .......................................................................................................... iii
TịMăT T ................................................................................................................. iv
ABSTRACT ............................................................................................................... v
DANHăSÁCHăCÁCăB NG ....................................................................................... x
DANH SÁCH CÁC HÌNH....................................................................................... xi
DANHăSÁCHăCÁCăCH ăVI TăT T ...................................................................xii
M ăĐ U ..................................................................................................................... 1
1.ăLýădoăch năđ ătƠi ......................................................................................................... 1
2.ăM cătiêuănghiênăcứu .................................................................................................... 2
3.ăNhi măv ănghiênăcứu .................................................................................................. 2
4.ăĐ iăt
ngăậ Kháchăth ănghiênăcứu ............................................................................. 3
5.ăGi ăthuy tănghiênăcứu ................................................................................................. 3
6.ăPh
ngăphápănghiênăcứu............................................................................................. 3
7.ăC uătrúcălu năvĕn ......................................................................................................... 4
N IăDUNG ................................................................................................................. 5
Ch
ngă1: .................................................................................................................... 5
C ăS ăLụăLU N ....................................................................................................... 5
1.1ăL CHăS ăV NăĐ ăNGHIểNăC U ........................................................................ 5
1.1.1ăTrênăth ăgi i ..................................................................................................... 5
1.1.2ăT iăVi tăNam .................................................................................................... 7
1.1.3ăK tălu n ............................................................................................................ 7
1.2ăKHỄIăNI MăCHUNGăV ăNĔNGăL C ................................................................. 7
1.2.1ăNĕngăl c ........................................................................................................... 7
vii
1.2.2 C u trúc củaănĕngăl c....................................................................................... 9
1.2.3ăăQuanăh ăgi aănĕngăl căvƠăkỹănĕng,ăkỹăx o ................................................... 10
1.2.4ăăPhơnălo iănĕngăl c ......................................................................................... 10
1.2.5ăăCácămứcăđ ăphátătri năcủaănĕngăl c .............................................................. 11
1.2.6ăăB năgiaiăđo năcủaănĕngăl c ........................................................................... 11
1.3ăS ăH CăT P.......................................................................................................... 12
1.4ăH CăT PăSU TăĐ I ............................................................................................ 13
1.4.1ăKháiăni măh căt păsu tăđ iă(Lifelongălearning)............................................. 13
1.4.2ă H că t pă su tă đ iă vƠă giáoă d că ng
iă l nă (Lifelongă learningă ậ Adult
Education) .................................................................................................... 14
1.4.3ăH căt păsu tăđ iăv iăhìnhăthứcăgiáoăd cătừăxaă(Distanceălearning)Error! Bookmark not
1.4.4ăNguyênălýăcủaăgiáoăd căsu tăđ i .................................................................... 15
1.4.5ăĐặcăđi măng
iăh căt păsu tăđ i ................................................................... 16
1.5ăNĔNGăL CăH CăT PăSU TăĐ I...................................................................... 17
1.5.1ăCácăquanăđi măv ănĕngăl căh căt păsu tăđ i ................................................. 17
1.5.2ăCácănĕngăl căh căt păsu tăđ iătheoăh
ngăđ ăxu tăcủaăng
iănghiênăcứu .... 18
1.5.3ăN iădung nĕngăl căh căt păsu tăđ i ............................................................... 19
K tălu năch
Ch
ngă1 ..................................................................................................... 26
ngă2:TH CăTR NGăPHỄTăTRI NăNĔNGăL C H CăT PăSU TăĐ Iă
CHO SINH VIÊN TR
NGăĐ IăH CăHOAăSEN ................................................ 27
2.1ăGI IăTHI UăCHUNGăV ăTR
NGăĐ IăH CăHOAăSEN .............................. 27
2.1.1ăL chăs ăhìnhăthƠnh.......................................................................................... 27
2.1.2ăC ăs ăv tăch tăvƠăquyămôăđƠoăt o .................................................................. 29
2.1.3ăSứăm nh, Giáătr ăc tălõi,ăChi năl
tr
căD yăvƠăH căgiaiăđo nă2010ăậ 2020ăcủaă
ngăĐ iăh căHoaăSen. .............................................................................. 30
2.2 ĐỄNHăGIỄăM CăĐ C N THI T C A NĔNGăL C H C T P SU TăĐ IError! Book
2.2.1ăĐ iăt
2.2.2ăPh
ngăđi uătra .......................................... Error! Bookmark not defined.
ngăphápăth căhi n .................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3ăĐánhăgiáămứcăđ ăc năthi tăcủaăNLăHTSĐ. .... Error! Bookmark not defined.
viii
2.2.4ăNh năxétăth cătr ngăđánhăgiáămứcăđ ăc năthi tăcủaăNLăHTSĐError! Bookmark not def
2.3ăĐỄNHăGIỄăNĔNGăL CăH CăT PăSU TăĐ IăC AăSVăTR
NGăĐ IăH Că
HOA SEN........................................................................................................... 32
2.3.1ăĐ iăt
2.3.2ăPh
ngăđi uătra .......................................................................................... 32
ngăphápăth căhi n .................................................................................. 33
2.3.3ăTh cătr ngăphátătri năNLăHTSĐăthôngăquaămônăh c. ................................... 33
2.3.4ăMứcăđ ăđ tăđ
căNLăHTSĐăcủaăSVătr
ngăĐHăHoaăSen ............................ 43
2.3.5ăNh năxétăth cătr ngăphátătri năNLăHTSĐ ...................................................... 48
2.4ăK TăLU N ............................................................................................................. 54
K tălu năch
Ch
ngă2 ..................................................................................................... 55
ngă3:Đ ăXU TăGI IăPHỄPăPHỄTăTRI NăNĔNGăL CăH CăT PăSU Tă
Đ IăCHOăSINHăVIểN TR
NGăĐ IăH CăHOAăSEN........................................ 56
3.1ăC ăS ăVÀăĐ NHăH
NGăĐ ăXU TăGI IăPHỄPăPHỄTăTRI NăNĔNGăL Că
H CăT PăSU TăĐ I ....................................................................................... 56
3.1.1ăC ăs ăphápălý ........................................................................................................ 56
3.1.2ăC ăs ăth căti n ..................................................................................................... 58
3.1.3ăNguyênătắcăđ ăxu tăgi iăpháp ............................................................................... 58
3.2ăĐ ăXU TăGI IăPHỄPăPHỄTăTRI NăNĔNGăL CăH CăT PăSU TăĐ I..... 59
3.2.1ăGi iăphápă1:ăTĕngăc
ngănh năthứcăv ăt măquanătr ngăcủaăToánăh căcủaăGV. 59
3.2.2ăGi iăphápă2:ăRƠngăbu căs ătínăch ăt iăthi uăvƠătĕngăs ătínăch ăđ iăv iămônăToánă
choăcácăngƠnhăđangăđ
căđƠoăt oăt iăĐHHS. ................................................... 61
3.2.3ăGi iăphápă3:ăThayăđổiăhìnhăthứcăđánhăgiáămônăh c. ........................................... 64
3.3ăKI M NGHI MăTệNHăKH ăTHIăC AăCỄCăGI IăPHỄPăĐ ăXU T.............. 68
3.3.1ăM căđích ............................................................................................................... 68
3.3.2ăN iădung ............................................................................................................... 68
3.3.3ăPh
ngăpháp ......................................................................................................... 69
3.3.4ăCáchăti năhƠnh ...................................................................................................... 69
3.3.5ăK tăqu .................................................................................................................. 69
K tălu năch
ngă3 ..................................................................................................... 77
ix
K TăLU NăVÀăKI NăNGH ................................................................................... 78
1. K TăLU N ...................................................................................................... 78
1.1ăTịMăT TăĐ ăTÀI ........................................................................................... 78
1.2ăĐịNGăGịPăC AăĐ ăTÀI............................................................................... 79
1.3ăH
NGăPHỄTăTRI NăC AăĐ ăTÀI ............................................................ 80
2. KI NăNGH ...................................................................................................... 80
TÀIăLI UăTHAMăKH O ......................................................................................... 82
PH ăL C
x
DANHăSÁCHăCÁCăB NG
Ch
ngă2
B ngă2.ă1 C ăs ăv tăch tătr
B ngă2.ă2 Đ iăngũăGVătr
Trang
ngăĐHHSănĕmăh că2014-2015 ..................................29
ngăĐHHSănĕmăh că2014-2015 .....................................30
B ngă2.3.ăTỷăl ăph nătrĕmăđánhăgiáămứcăđ ătri năkhaiăNLăNh năbi tăvƠădi năđ tăvĕnă
hóaăcủaăGV cho SV ..................................................................................................37
B ngă2.4.ăTh ngăkêăcơuătr ăl iăv ăvi căGVăyêuăc uăSVăs ăd ngăcôngăthứcătoánăh că
đ ăgi iăquy tănh ngăv năđ ătrongăh căt p .................................................................43
Ch
ngă3
Trang
B ngă3.1.ăB ngătheoădõiătháiăđ ăh căt păcủaăcáănhơn/nhómăSVăchoăquáătrìnhăh căt pă
mônăh căhoặcătheoătừngăbƠiăt p. ..............................................................................66
B ngă3.2. B ngătheoădõiănĕngăl căth căhi năchủăđ ămônăh căcủaăcáănhơnătừngănhómă
củaămônăh c. ........................................................................................................... 68
B ngă3.3.K tăqu ăv ămứcăđ ăđánhăgiáăv ătínhăc năthi t,ătínhăđúngăđắnăvƠătínhăkh ă
thiăcủaăchuyênăgiaăv ăgi iăphápăđ ăxu t ...................................................................72
xi
DANH SÁCH CÁC HÌNH
Ch
ngă2
Hình 2.1. Tr
Trang
ngăĐ iăh căHoaăSenăTPHCM .............................................................27
Hình 2.2. C ăc uătổăchức ...........................................................................................28
Hình 2.3. ĐánhăgiáăcủaăGVăvƠăSVăv ămứcăđ ătri năkhaiăNLăHTSĐăcủaăGVăchoăSVă
thôngăquaămônăh c ......................................................................................................35
Hình 2.4. Đánh giáăcủaăGVăvƠăSVăv ăămứcăđ ătri năkhaiăNLăNh năbi tăvƠădi năđ tă
vĕnăhóaăcủaăGVăchoăSVăthôngăquaămônăh c.ă ............................................................37
Hình 2.5. K tăqu ăkh oăsátăđ iăv iăGVăv ămứcăđ ătri năkhaiăNLăHTSĐăcủaăGVăchoă
SVăthôngăquaămônăh c ................................................................................................39
Hình 2.6. K tăqu ăkh oăsátăđ iăv iăSVăv ămức đ ătri năkhaiăNLăHTSĐăcủaăGVăchoă
SVăthôngăquaămônăh c ...............................................................................................39
Hình 2.7. ĐánhăgiáăcủaăGVăv ăm tăs ăNLăHTSĐăGVăđưătri năkhaiăchoăSVă ămứcăđ ă
caoăt
ngăđ i ..............................................................................................................41
Hình 2.8. ĐánhăgiáăcủaăSVăv ăm tăs ăNLăHTSĐăSVăđưăđ
caoăt
căGVătri năkhaiă ămứcăđ ă
ngăđ i ..............................................................................................................41
Hình 2.9. ĐánhăgiáăcủaăGVăvƠăSVăv ămứcăđ ătri năkhaiăcủaăGVăv ăNLăToánăh căvƠă
nh ngăkỹănĕngăc ăb năv ăKH-CN cho SV .................................................................43
Hình 2.10. ĐTBăth ăhi năk tăqu ăkh oăsátătrênăGV,ăSV,ăCSV,ăDNăv ămứcăđ ăđ tăNLă
HTSĐăcủaăSV.ă ............................................................................................................45
Hình 2.11. ĐánhăgiáăcủaăGV,ăSV,ăCSC,ăDNăv ămứcăđ ăđ tăNLăHTSĐăcủaăm tăs ăNLă
HTSĐăSVăđ tăv iăgiáătr ăĐTBăcao ..............................................................................49
Ch
ngă3
Trang
Hình 3.1. K tăqu ăv ătínhăkh ăthiăcủaăgi iăphápăđ ăxu tă ............................................73
Hình 3.2. K tăqu ăv ătínhăđúngăđắnăcủaăgi iăphápăđ ăxu t. ........................................74
Hình 3.3. K tăqu ăv ătínhăc năthi tăcủaăgi iăphápăđ ăxu t .........................................75
Hình 3.4. K tăqu ăv ătínhăc năthi t,ătínhăđúngăđắn,ătínhăkh ăthiăcủaăbaăgi iăphápăđ ă
xu t. .............................................................................................................................77
xii
DANHăSÁCHăCÁCăCH ăVI TăT T
STT N iădungăvi tătắt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Caoăc p
Caoăđẳng
Ch ngătrình
Ch ngătrìnhăđƠoăt o
Côngăngh ăthôngătin
C uăsinhăviên
Đ iăh c
ĐƠoăt oăchuyênănghi p
Đi mătrungăbình
Doanhănghi p
Giáoăd căvƠăđƠoăt o
Gi ngăviên
Giáoăd cătổngăquát
Hoa Sen
H căt păsu tăđ i
Khoaăh căcôngăngh
Kinhăt ăth ngăm i
Kỹăthu tăs
Nĕngăl c
Ngônăng ăvĕnăhóaăh c
TổăchứcăH pătácăvƠăPhátătri năKinhăt ă
(Organization for Economic Co- operation and
Development)
Sinh viên
Tínăch
yăbanănhơnădơn
TổăchứcăGiáoăd c,ăKhoaăh căvƠăVĕnăhóaăcủaă
Liênăhi păqu că(United Nations Educational
Scientific and Cultural Organization)
Xácăxu tăth ngăkê
KỦăhi uă
ch ăvi tă
tắt
CC
CĐ
CT
CTĐT
CNTT
CSV
ĐH
ĐTCN
ĐTB
DN
GD&ĐT
GV
GDTQ
HS
HTSĐ
KHCN
KTTM
KTS
NL
NNVHH
OECD
SV
TC
UBND
UNESCO
XSTK
1
M ăĐ U
1.ăLỦădoăch năđ ătƠi
1. H căt păsu tăđ iăt iănhi uăqu căgiaătrênăth ăgi iăđưăđ
căquanătơm,ăchúăýă
vƠă phátă tri nă từă nh ngă th pă niênă n aă sauă củaă th ă kỷ 20.ă T iă cácă n
că phátă tri n,ă
nhi uăbƠiăvi tăvƠăcôngătrìnhănghiênăcứuăth ăhi năHTSĐăngƠyăcƠngăgi ăvaiătròăquană
tr ngătrongăcu căs ngăcủaăconăng
i.ăT iăv
ngăqu căAnh,ăb ăgiáoăd căvƠăvi călƠmă
xemăvi căthúcăđẩyăh căt păsu tăđ iălƠăchìaăkhóaăti năt iăm tăn n kinhăt ăv ngăm nhă
vƠăm tăxưăh iăhi năđ i.ăT iăc ngăđ ngăChơuăỂu,ăcácăchi năl
căvƠăbi năphápănhằmă
thúcăđẩyăh căt păsu tăđ iăxơyăd ngăcácăxưăh iă ăChơuăỂuăthƠnhăxưăh iătriăthứcăđ yă
c nhătranhăvƠănĕngăđ ng.ăTr
cănh ngătácăđ ngăm nhăm ăcủaănh ngăthayăđổiăkinh
t ăxưăh iăhi nănayăcũngănh ăs ăphátătri nănhanhăchóngăcácăn năkinhăt ătriăthức,ătỷăl ă
giaătĕngădơnăs ăl nătuổiăngƠyăcƠngăcao,ăChơuăỂuăkhẳngăđ nhăc năcóăchi năl
d căvƠăđƠoăt oăm iătrênăn năt ngăgiáoăd căsu tăđ i.ăT iăcácăn
căgiáoă
căthu căkh iăOECDă
đ uăcóănh ngăthayăđổiăv ăchínhăsáchăgiáoăd căqu căgiaădoăs ăứngăd ngăkháiăni mă
giáoăd căsu tăđ iăcủaăUNESCOăkhiăh ăchuẩnăb ăb
căvƠoăn năkinhăt ătriăthứcătoƠnă
c uăcủaăth ăkỷă21.ăRiêngăt iăVi tăNam,ăvƠoă20ăthángă3ănĕmă2013,ăt iădi năđƠnăv ă
ắH că t pă su tă đ i:ă chínhă sáchă vƠă tri nă v ng”ă trongă khuônă khổă h iă ngh ă đ ngă b ă
tr
ngăcácăn
căĐôngăNamăỄăl năthứă47ădi năraăt iăHƠăN i, B ătr
ngăB ăGD&ĐTă
Vi tă Namă Ph mă Vũă Lu nă khẳngă đ nhă v nă đ ă h că t pă su tă đ iă lƠă m tă xuă th ă phátă
tri năt tăy uăchoăcácăqu căgiaătrênăth ăgi iăvƠăB ătr
ngănh năm nhătính quanătr ngă
cũngănh ănhuăc uăc păthi tăcủaăvi căh căt păsu tăđ iăđ iăv iăm iăng
iăđ ăs ngăvƠă
lƠmăvi c.ăTrongăb iăc nhăvƠăs ăc păthi tăcủaăth căti n,ătrungătơmăh căt păsu tăđ iăậ
lƠă b ă ph nă củaă trungă tơmă SEAMEOă RETRACă đưă raă đ iă t iă s ă 33ă Lêă Thánhă Tôn,ă
Q1,ăTPHCMănhằmăphátăđ ng,ăphátătri năh căt păsu tăđ iăt iăTPHCM,ăVi tăNamănóiă
riêngăvƠăkhuăv căĐôngăNamăỄănóiăchung.ăCóăth ănói,ăh căt păsu tăđ iăđưăvƠăđangălƠă
nhuăc uăvƠănguy năv ngăcủaăm iăng
2. Tr
iătrênăth ăgi i.
ngă đ iă h că Hoaă Senă lƠă c ă s ă GD&ĐT đ iă h că ngoƠiă côngă l pă tr că
thu căUBNDăTP.ăH ăChíăMinhăch uăs ăqu nălýănhƠăn
đ iăh căHoaăSenălƠătr
căcủaăb ăGD&ĐT.ăTr
ngă
ngăđƠoăt oăđaăngƠnhăngh ,ăđaăc păb căv iănhi uălo iăhìnhă
2
đƠoă t o.ă M că đíchă củaă tr
ngă đ iă h că Hoaă Senă th ă hi nă thôngă quaă t mă nhìn,ă sứă
m nhăvƠăcácăgiáătr ăc ăb n.ăĐánhăgiáăđ
cămứcăđ ăphátătri nănhanhăchóngăcủaăn nă
kinhăt ,ăxưăh iăcùng nh ngătháchăthứcătừătoƠnăc uăhóa,ăđ iăh căHoaăSenăth yăđ
h căt păsu tăđ iălƠăm tătrongănh ngăsứăm nh c năđiăt iăđ ăđápăứngăđ
m iăngƠyăcủaăn năkinhăt ăvƠăgiáoăd c [19].ăChínhăvìăth yăđ
su tăđ i,ănhƠătr
ngăđưăxơyăd ngăcácăchi năl
că
căs ăthayăđổiă
căvaiătròăcủaăh căt pă
căphátătri năđ ăđ măb oăhoƠnăthi nă
m tă sứă m nhă trongă cácă sứă m nhă mìnhăđangă tr ngă trách.ă NgoƠiă vi că phơnă c pă b că
đƠoăt o từăcácăb cătrungăc p,ăcaoăđẳng,ăđ iăh căvƠăsắpăt iăđơyălƠăcaoăh c,ănhƠătr
đ ngăth iăxơyăd ngăch
choăng
ngătrìnhăđƠoăt oăđ ăv năđ ăh căt păsu tăđ iăđ
iăh căngayătừătrênăgh ănhƠătr
Ng
ngă
căđ măb oă
ngăvƠăsauăkhiăt tănghi p.ă
iănghiênăcứuăhi năđangălƠăgi ngăviênăthu căkhoaăĐƠoăt oăChuyênănghi p,ă
tr
ngăđ iăh căHoaăSen.ăNắmăbắtăđ
đ
că sứă m nhă củaă tr
cănhuăc uăh căt păsu tăđ iăcủaăxưăh i,ăhi uă
ngă đ iă h că Hoaă Senă t iă cùngă khíaă c nhă nƠy,ă ng
iă nghiênă
cứuăch năđ ătƠiăắĐÁNHăGIÁăVÀăĐ ăXU TăGI IăPHÁPăPHÁTăTRI NăNĔNGă
L Că H Că T Pă SU Tă Đ Iă CHOă SINHă VIểNă TR
NGă Đ Iă H Că HOAă
SEN TPHCM” đ ănghiênăcứu,ăgópăph nămangăl iăhi uăqu ătrongăcôngătácăđƠoăt oă
sinhăviênănhằmăt oăraănh ngăsinhăviênăt tănghi păcóăđ
đápăứngăđ
cănĕngăl căh căt păsu tăđ i,ă
căyêuăc uăcủaăcácăcôngătyătuy năd ngăvƠăđápăứngănhuăc uăh căt păsu tă
đ iăcủaăxưăh i.
2.ăM cătiêuănghiênăc u
- Kh oăsátăth cătr ngăphátătri năNLăHTSĐăcủaăGVătr
- Đ ăxu tăgi iăphápăphátătri năNLăHTSĐăchoăGVătr
ngăĐHHS.
ngăĐHHS.
3.ăNhi măv ănghiênăc u
Đ ăđ tăđ
căm cătiêuănghiênăcứuănêuătrên,ăđ ătƠiăth căhi nănhi măv ăc ăb nă
sau:
- Nghiênăcứuăc ăs ălýălu năv ănĕngăl căh căt păsu tăđ i.
Nghiênăcứuăl chăs ăv năđ ănghiênăcứu.
Nghiênăcứuăkháiăni măv ănĕngăl c,ăh căt p,ăh căt păsu tăđ i.
Nghiênăcứuăcácăquanăđi măv ăNLăHTSĐătừăđóăđ ăxu tăcácăNLăHTSĐ.
3
- Đánhăgiáăth cătr ngăphátătri nănĕngăl căh căt păsu tăđ iăchoăsinhăviênăt iătr
ngă
đ iăh c Hoa Sen.
Đánhăgiáămứcăđ ătri năkhaiăNLăHTSĐăcủaăGV.
Đánhăgiáămứcăđ ăđ tăNLăHTSĐăcủaăSV.
- Đ ăxu tăgi iăphápăphátătri nănĕngăl căh căt păsu tăđ iăchoăsinhăviênăt iătr
ngă
đ iăh căHoaăSen.
Đ ăxu tăgi iăphápăphátătri năăNLăHTSĐ.
Đánhăgiáăcủaăchuyênăgiaăv ăgi iăphápăphátătri năNLăHTSĐ.
4.ăĐ iăt
ngăậ Kháchăth ănghiênăc u
Đ iăt
ngănghiênăc u
Nĕng l căh căt păsu tăđ i.
Kháchăth ănghiênăc u
- Các GV, SV đangăthamăgiaăgi ngăd yăvƠăh căt păt iătr
ngăĐHHS.
- Các CSVăvừaăt tănghi păvƠăDN nh năSVăt tănghi pătr
ngăĐHHSăđ nălƠmăvi c.
5. Gi ăthuy tănghiênăc u
Vi că phátă tri nă NLă HTSĐă củaă GVă tr
gi iă phápă ng
đ
ngăĐHHSă ch aă cao,ă khiă ápă d ngă cácă
iă nghiênă cứuă đ aă ra,ă vi că phátă tri nă NL HTSĐă choă SVă tr
ngă s ă
cănơngălên.
6. Ph
ngăphápănghiênăc u
Đ ăth căhi năđ ătƠi,ăng
iănghiênăcứuăđưăs ăd ngăcácăph
ngăphápănghiênăcứuă
sauăđơy:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Quaăcácăngu nătƠiăli uăđ ăphơnătích,ăch năl căvƠăv năd ngăvƠoăđ ătƠi.
- Thamă kh oă cácă t pă chí,ă báoă cáoă khoaă h c,ă tƠiă li uă l uă tr ,ă sáchă giáoă khoa,ă cácă
trangăwebăv ănghiênăcứuăgiáoăd c,ăh căt păsu tăđ i vƠănĕngăl căh căt păsu tăđ iă
ăVi tănamăvƠătrênăth ăgi i.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Ph ngă phápă kh oă sátă đi uă tra:ă dùngă phi uă kh oă sátă kh oă sát phátă tri nă nĕngă
l c/kỹănĕng. (Xem phụ lục 1,2,3,4)
4
- Ph ngăphápăchuyênăgia:ăs ăd ngăph ngăphápăchuyênăgiaăđ ăphơnătíchăvƠăđánhă
giáăkh ănĕngăápăd ngăcácăgi iăpháp vƠoăvi căphátătri nănĕngăl căh căt păsu tăđ iă
cho sinh viên t iătr ngăđ iăh căHoaăSen.
Nhóm phương pháp thống kê toán học:
X ălý,ăth ngăkê,ămôăt ăvƠăđánhăgiáăk tăqu ănghiênăcứu.
7.ăC uătrúcălu năvĕn
NgoƠiăph năm ăđ uăvƠăk tălu n,ălu năvĕnăg mă3ăch
ng:
Chương I: C ăs ălýălu năv ănĕngăl căh căt păsu tăđ i
Chương II: Th cătr ngăphátătri nănĕngăl căh căt păsu tăđ iăchoăsinhăviênă
tr ngăĐ iăh căHoaăSen.ă
Chương III: Đ ăxu tăgi iăphápăphátătri nănĕngăl căh căt păsu tăđ iăchoăsinhă
viênătr ngăđ iăh căHoaăSen.
5
N IăDUNG
Ch
ngă1:
C ăS ăLụăLU N
Từănĕmă1972,ăLiênăhi păqu căđưăđ aăraăb năbáoăcáoătrongăđóătrìnhăbƠyăc ăs ălýălu n v
quanăni măgiáoăd căsu tăđ i.ăĐ nănay,ăquanăni măv ăh cătơpăsu tăđ iăđưăth măsơuăvƠoăm iăqu că
giaăvƠăngƠyăcƠngăphátătri năsơuăsắc.ăCácăchuyênăgiaăgiáoăd căcủaăUNESCOăđưăxácăđ nhă
cácăđặcătínhăcủaăkhái ni măh căt păsu tăđ iănh ăcáchăhi uăđúngănh tăv ăquáătrìnhă
h căt păvƠăphátătri năcủaăm tăcáănhơnătrongăsu tăvòngăđ i,ătừătuổiă uăth ăđ năngh ă
h u.ăĐơyălƠăkháiăni măbaoătrùmăt tăc ăkhíaăc nhăcủaăgiáoăd căkhôngăch ătrongăh ă
th ngăgiáoăd căchínhăquy,ăngoƠiăchínhăquyăt iăcácătr
trongăcácăvi năgiáoăd cădƠnhăchoăng
t păth
ngăh c,ăcácătr
ngăđ iăh c,ă
iăl nămƠăcònăbaoăg mătrongăc ăhìnhăthứcăh că
ngăxuyênă(h căkhôngăchínhăquy/h căt pătheoănhuăc u,ătheoăs ăthích).[7]
Giáoăd căsu tăđ iăvƠăvi căh căt păsu tăđ iălƠăph
d căcủaăt
ngăh
ngălaiăv iăýănghĩaăđ aăvi căgiáoăd căvƠoăc ăđ iăng
ngăchungăchoăgiáoă
iăvƠăxemăvi căh călƠă
m tăquáătrìnhăkhôngăngừngănơngăcaoătríătu ,ănĕngăl căvƠăkh ănĕngăth căhƠnhănhằmă
đápăứngănhuăc uăvƠăti nătrìnhăcủaăcôngănghi păhóa,ăhi năđ iăhóaăm tăqu căgia,ădơnă
t c.
Mu năđ tăđ
căcácăm cătiêuăv ăphátătri năxưăh iăvƠăconăng
ứngăm iămặt,ăm iălĩnhăv căđ iăs ngăgiaăđìnhăđòiăh iăconăng
đƠoăt oăvƠăb iăd ỡngăki năthứcăđ ăm iăng
iăcũngănh ăđápă
iăph iăthamăgiaăvƠoă
iălƠăm tănhơnăt ăvĕnăhóaăquanătr ngăcủa
m iăquanăh ăkinhăt ă- xưăh i.
Cóăth ănói,ăh căt păsu tăđ iăđưăvƠăđangălƠănhuăc uăvƠănguy năv ngăcủaăm iă
ng
iătrênăth ăgi i.
1.1 L CHăS ăV NăĐ ăNGHIểNăC U
1.1.1 Trênăth ăgi i
H căt păsu tăđ iă(HTSĐ)ăvƠănĕngăl căh căt păsu tăđ iă(NLăHTSĐ) đ
nhà nghiênăcứuătrênăth ăgi iăquanătơmănghiênăcứu:
cănhi uă
6
-
TổăchứcăH pătácăvƠăPhátătri năkinhăt ă(OECD)ănĕmă2005ătrongănghiênăcứuă
v ăcácănĕngăl căchủăđ oăđưătổngăh păcácăkỹănĕngăvƠăNLăHTSĐăth ăhi năqua:ăCác kỹ
năng xử lý thông tin (Nĕngăl căgi iăquy tăv năđ ,ăkỹănĕngătruy năthôngăvƠăthôngătin;ă
kh ănĕngătínhătoán,ăầ)ăvƠăCác kỹ năng chung sử dụng trong công việc (Nĕngăl căt ă
tổă chứcă côngă vi c,ă kỹă nĕngă h pă tác,ă kỹă nĕngă lƠmă vi că nhóm,ă gi iă quy tă cácă xungă
đ t;ăkỹănĕngăh c;Nĕngăl căt ăchủầ).[16]
-
TổăchứcăLiênăminhăChơuăỂuă(EU) trongăkhuônăkhổăh iăngh ăH iăđ ngăvƠă yă
banăcácăn
căthƠnhăviênăChơuăỂuăvƠoă18/12/2006ăđ aăraănh ngănĕngăl căchủăđ oă
choăh căt păsu tăđ iătrongăđóănêuănh ngănĕngăl căquanătr ngăchoăvi căh căt păsu tă
đ iălƠăm tăs ăk tăh păcủaăki năthức,ăkỹănĕng,ătháiăđ ăđ phùăh păv iăb iăc nh.ăCácă
nĕngă l că nƠyă baoă g m: Giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ, Giao tiếp bằng tiếng nước
ngoài, Toán học và năng lực cơ bản trong khoa học và công nghệ, Năng lực kỹ
thuật số, Học để biết cách học những điều liên quan đến việc học tập, Năng lực xã
hội và công dân, Năng lực chủ động và tinh thần sáng tạo, Nhận biết và diễn đạt
văn hóa. [10]
-
Jannette Collins (2009), trong bài nghiên cứuăv “học tập suốt đời trong thế
kỷ 21 - Lifelong Learning in the 21st Century and Beyond”,ăth ăhi năquanăđi mărằng
nĕngăl căh căt păsu tăđ iălƠănĕngăl căquanătr ngămƠăm iăng
iăđ uăt ăthôngăquaăđóă
đ ăđi uăch nhăchoăphùăh păv iăb iăc nhăvƠăhoƠnăc nhăcủaămình.
-
FredericăT.ăEvvers,ăJamesăC.ăRushăvƠăIrisăBerdrowă(1998),ătácăgi ăcủaăcu nă
sáchă ắTheă Basesă ofă Competence:ă Skills for Lifelong learning and EmployabilityCác năng lực cơ bản: Kỹ năng cho việc học tập suốt đời và làm việc” nh năm nhă
t măquanătr ngăcủaăcácănĕngăl căđ
căhìnhăthƠnhătrongătr
ngăh căt oăraăm iăquană
h ăm tăthi tăđ iăv iăs ăphátătri năcủaăxưăh iăvƠăn năkinhăt ătoƠnăc u.ăNhómătácăgi ă
đ ngăth iăch ăraăcácănĕngăl cămƠăcácănhƠătuy năd ng,ăcácădoanhănghi p nh năth yă
sinhăviênăt tănghi păcònăthi uălƠ:ănĕngăl căt ăqu nălý,ănĕngăl căgiaoăti p,ănĕngăl că
qu nă lýă conă ng
iă vƠă qu nă lýă nhi mă v ă vƠă cu iă cùngă lƠă nĕng l că thíchă ứngă v iă
nh ngăthayăđổiăvƠăđổiăm iăkhôngăngừngăcủaăkỹăthu tăậ côngăngh . [12]
7
1.1.2 T iăVi tăNam
Trongăcu năsáchăv iăchủăđ ăXưăh iăh căt p,ăH căt păsu tăđ iăvƠăcácăkỹănĕngă
t ăh c,ătácăgi ăNguy năC nhăToƠn,ăLêăTh ăH iăY nă(2012)ăch ăraăcácănĕngăl c quan
tr ngăchoăvi căh căt păsu tăđ iăvƠăxơyăd ngăm tăxưăh iăh căt p,ăcácănĕngăl cănƠyă
th ă hi nă qua:ă Nĕngă l că t ă duyă nĕngă đ ngă vƠă sángă t o,ă Kh ă nĕngă liênă k tă vƠă gi iă
quy tă v nă đ ,ă Kỹă nĕngă giaoă ti pă trongă môiă tr
ngă đaă qu că gia,ă Kỹă nĕngă s ă d ngă
thƠnhăth oămáyăviătính,ăNĕngăl căv ăngo iăng ,ăNĕngăl căt ăh c. [5]
Trongăt tăc ăcácăkỹ nĕngătrên, tácăgi ăchoărằngăvi căphátătri nănĕngăl căt ăh că
s ălƠăy uăt ăđiăđ uăvƠăquanătr ngănh tăvƠăs ălƠăy uăt ăthúcăđẩyăs ăthƠnhăcôngăcủaăcácă
nĕngăl căcònăl i.ă
1.1.3 K tălu n
Trongăquáătrìnhăđ cătƠiăli uătừăcácăngu nătƠiăli uăth ăvi năcủaăcácătr
ngăđ iă
h căt iăTPHCM,ăcácăngu nătƠiăli uătrênăm ng,ătrênăcácătrangăth ăvi năđi năt ătừăcácă
ngu năkhácănhauătrênăth ăgi iầ,ăng
iănghiênăcứuănh năxétăv năđ ăh căt păsu tăđ iă
căr tănhi uăqu căgiaănghiênăcứu.ăĐ iăv iăv năđ ăv ănăng lực học tập suốt đời có
đ
r tă nhi uă tổă chứcă nghiênă cứuă nh ă tổă chứcă cácă n
OECD,ă cácă tr
căChơuă Ểu,ă cácă n
cătheoă kh iă
ngă đ iă h c,ă cácă tổă chứcă giáoă d cầă Riêngă đ iă v iă v nă đ ă v ă vi că
phát triển năng lực học tập suốt đời cho sinh viên đại học,ăng
iănghiênăcứuănh nă
th yă m tă s ă nghiênă cứuă g nă gi ngă nh ă nghiênă cứuă v ă nĕngă l că gi iă quy tă v nă đ ă
choăng
iăh căsu tăđ i,ănghiênăcứuăv ănĕngăl căcủaăgiáoăviênătrẻătrongăđƠoăt oănhơnă
l că củaă chơuă Ểuă trongă khíaă c nhă liênă quană h că t pă su tă đ i,..vv..;ă tuyă nhiên,ă m tă
nghiênăcứuăc ăth ăv ăvi cănghiênăcứuăphátătri năcácănăng lực học tập suốt đời cho
sinh viên đại học thìăch aăcóănghiênăcứuănƠoăđ
ng
iănghiênăcứuăđangăh
căcôngăb .ăCóăth ănói,ăchủăđ ămƠă
ngăđ nălƠăm tăv năđ ăm i.
1.2ăKHÁIăNI MăCHUNGăV ăNĔNGăL C
1.2.1ăNĕngăl c
Trongătơmălýăh c,ăĐinhăPh
ngăDuy (2012)ăđ nhănghĩa:“Nĕngăl călƠăm tăh ă
th ngăcácăđặcăđi mătơmăsinhălýăphùăh păv iănh ngăyêuăc uăđặcătr ngăcủaăm iăho tă
đ ngănh tăđ nh,ăđ măb oăchoăho tăđ ngăcóăhi uăqu .” [3, tr.133]. CònătheoăNguy nă
8
Th ăHu ăăvƠăLêăMinhăNguy tă(2010)ăthìă“Nĕngăl călƠănh ngăthu cătínhătơmălýăđ că
đáoă của cáă nhơnă đápă ứngă yêuă c uă đặcă tr ngă củaă ho tă đ ngă vƠă đ mă b oă choă ho tă
đ ngă yă đ tă k tă qu ă cao”[4,tr.93]. Tácă gi ă Đinhă Ph
ngă Duy choă bi tă khiă nghiên
cứuăb năch tăcủaănĕngăl căc năchúăýăđ năcácăy uăt ăc ăb nănh t.ăCácăy uăt ănh :ă
nĕngă l că lƠă nh ngă s ă khácă bi tă v ă tơmă lýă cáă nhơnă lƠmă choă ng
iă nƠyă khácă ng
iă
kia,ănĕngăl căkhôngăph iălƠăb tăkỳănh ngăs ăkhácănhauăcáăbi tăchungăchungămƠăch ă
lƠănh ngăs ăkhácăbi tăcóăliênăquanăhi uăqu ăcủaăvi căth căhi năho tăđ ngănƠoăđó.
TổăchứcăOECDăđ aăraănh ngăđ nhănghĩaăvƠănh ngănĕngăl căc năthi tătrongă
b iăc nhăkinhăt ă- xưăh iăvƠăgiáoăd c.ăTrongătƠiăli uăg iăđ năcácăthƠnhăviênăcủaătổ
chứcănĕmă2005,ăOECDăkhẳngăđ nhănĕng l călƠăđ iăt
tri năt iătr
ngăc năđ
căhìnhăthƠnh,ăphátă
ngăh căvƠănuôiăd ỡngătrongăsu tăquáătrìnhăcu căs ng.ăVìăv y,ăcácănĕngă
l căcungăc păm tăkhungăchuẩnăthamăchi uăchoăvi căđánhăgiáăt iăcácătr
đánhăgiáănĕngăl căng
ngăh căvƠă
iăl n.ă[16]
Nina Poloski Vokic,ăMilkaăRimacătrongăbƠiănghiênăcứuăv ăcác năng lực quản
lý cần thiết cho tương lai theo quan điểm của học viên cao học - Mannagerial
Competencies for Sustainable Future – Perceptions of Graduate Students,ă tácă gi ă
tổngăh păcácăđ nhănghĩaăv ănĕngăl căcủa cácătácăgi ăkhácănh ăsau [15]:
McLagan (1980): Nĕngăl călƠăki năthứcăvƠăkỹănĕngămƠăquaăđóăm tăng
iăs ă
d ngăđ ăhoƠnăthƠnhăm tăcôngăvi căhi uăqu .
Spencer (1993) và Abraham (2001): Nĕngă l că lƠă m tă đặcă tínhă củaă m tă cáă
nhơnămƠăth
ngăliênăh ăt iăvi căcáănhơnădùngănóănh ălƠătiêuăchíăthamăkh oăchoăcácă
tìnhăhu ngăqu nălýăvƠăhoƠnăthƠnhăcôngăvi căhi uăqu .
Woodruffe (1993): M tănĕngăl călƠăm tăt păh păcácăhƠnhăviămƠăm tăcáănhơnă
c năph iămangăđ năchoăm tăcôngăvi căđ ăth căhi năcácănhi măv ăvƠăchứcănĕngăcủaă
nó sao choăđ tăyêuăc u.
Thompson, Stuart và Lindsay (1996): Nĕngăl călƠăm tăt păh păcácăhƠnhăviăcóă
s ăt
công.
ngă tácă l nă nhauă vƠă cùngă nhắmă vƠoă vi că lƠmă saoă đ tă đ
că m că tiêuă thƠnhă
9
Bratton (1998) và Abraham (2001): C tălõiăcủaăm tăcáănhơn/nĕngăl căđ
că
đ nhă nghĩa lƠă b tă kỳă ki nă thức,ă kỹă nĕng,ă đặcă đi m,ă đ ngă c ,ă tháiă đ ,ă giáă tr ,ă hayă
thamăkh oăđặcătínhăcủaăm tăcáănhơnăkhácăc năthi tăcủaăcáănhơn/nĕngăl căđóăđ ăth că
hi năm tăcôngăvi c.
Karns và Mena (1998): Nĕngăl călƠăki năthức,ăkỹănĕngăvƠăkh ănĕngăcủaăm tă
cá nhân c năcóăđ ăcáănhơnăđóăti năt iăthƠnhăcôngăvƠălanăt aăs ăthƠnhăcôngăcủaăcáă
nhơnăđóăchoăm iăng
iătrongătổăchức.
Pickett (1998): Nĕngăl călƠătổngăth ăcácăkinhănghi m,ăcácăki năthức,ăkỹănĕng,ă
giáătr ăvƠătháiăđ ăchúngătaăcóăđ
cătrongăsu tăcu căđ iăvƠăđ
căs ăd ngăt iăn iălƠmă
vi căđ ăth căhi năm tălo tăcácăhƠnhăviăvƠăcácăho tăđ ngănhằmăt oăraăk tăqu ăđ uăraă
lƠăcácăs năphẩmăvƠăd chăv ămƠăchúngătaăcungăc păchoăng
iăkhác.
Green (1999) và Martinis-Miletićă (2011):ă Nĕngă l că lƠă m tă th
h
ngăchoăcácăthóiăquenăcủaăcôngăvi căvƠăkỹănĕngăcủaăm tăng
că đoă đ nhă
iăs ăd ngăđ ăđ tă
m cătiêuăcủaăcôngăvi căđó.
Kurz và Bratram (2002): Nĕngăl călƠăt păh păcủaăcácăhƠnhăviăđ
nh ălƠăcôngăc ătrongăvi căt oăraăm tăcáchăđaăd ngăcácăk tăqu ăđ
căs ăd ngă
cămongămu n.
Dragoni (2009): Nĕngăl călƠăt păh păcácăkỹănĕngăvƠăkh ănĕngăc năthi tăt
ngă
tácăv iănhauănhằmămangăl iăm tăhi uăqu ănh tăđ nh.
D aătrênăcácăkháiă ni măvƠăcácă y uăt ăc uăthƠnhănĕngăl cătừăcácă kháiăni mă
nêuătrên,ăng
iănghiênăcứuăđ aăraăkháiăni măv ănĕngăl cănh ăsau:ă
Năng lực là tổng hợp của các kinh nghiệm, các kiến thức, kỹ năng, và thái độ
của một người trong một hoạt động nhất định nhằm đảm bảo cho hoạt động đạt
hiệu quả. Năng lực là đối tượng cần được hình thành, phát triển tại trường học và
nuôi dưỡng trong suốt quá trình cuộc sống.
1.2.2 C u trúc c aănĕngăl c
Theo Đinhă Ph
ngă Duy (2012),ă nĕngă l că củaă conă ng
iă đ
că hìnhă thƠnhă
trongăquáătrìnhăs ngăvƠătrongăkh ănĕngăthíchăứngăcủaăm tăcáănhơn. Nĕngăl căđ
hìnhăthƠnhătừăcácăy uăt : [3]
că
10
(1) Tri thức: lƠăm tăh ăth ngăki năthứcăđ
căcáănhơnălĩnhăh iăvƠăbi năthƠnhăcủaă
riêng mình.
(2) Kỹ năng: lƠăm tăh ăth ngăcácăthaoătácăđ
căph iăh pănhu nănhuy năcủaăm tă
cáănhơnăđ ăth căhi năcôngăvi căcóăhi uăqu .ă
(3) Kinh nghiệm:ă lƠă nh ngă giáă tr ă đ
că cáă nhơnă tíchă lũyă thôngă quaă ho tă đ ngă
th căti năvƠăquáătrìnhălaoăđ ng..
Nĕngăl căkhôngăph iălƠătrìnhăđ ,ăkhôngăph iălƠăkinhănghi mădƠyăd nămƠăconă
ng
iăcóăđ
c,ătrìnhăđ ăvƠăkinhănghi mălƠăđi uăki năchoănĕngăl căphátătri n.ă
1.2.3 Quanăh ăgi aănĕngăl căvƠăkỹănĕng,ăkỹăx o
Triăthức,ăkỹănĕng,ăkỹăx oălƠăđi uăki năcủaănĕngăl cănh ngăkhôngăđ ngănh tă
v iănĕngăl c.ăM tăng
iăcóănĕngăl căthìăchắcăchắnăcóătriăthức,ăkỹănĕngăvƠăkỹăx oă
củaăcùngălĩnhăv cănh ngăm tăng
iăcóătriăthức,ăkỹănĕngăvƠăkỹăx oăv ăm tălĩnhăv că
thìăch aăchắcăcóănĕngăl căv ălĩnhăv căđó [4,tr.95]. Nĕng l călƠăy uăt ăgiúpăchoăm tă
cáă nhơnă ti pă thuă triă thức,ă kỹă nĕng,ă kỹă x oă t
đ
ngă ứngă v iă m tă lĩnhă v că ho tă đ ngă
căd ădàng,ănhanhăchóng.ăNĕngăl căvƠăkỹănĕng,ăkỹăx o,ătriăthứcăcóăm iăquanăh ă
gắnăk tăvƠăcóăs ătácăđ ngăquaăl iăv iănhau.ă
1.2.4 Phơnălo iănĕngăl c
Nĕngă l că đ
căchiaă thƠnhă nhi uă lo iă tùyă theoă cáchă thứcă mƠă ng
iă s ă d ngă
xemăxét,ănhìnăchung,ăcóăth ăchiaănĕngăl călƠmăhaiălo iăc ăb n:[3,tr.134]
(1)
Năng lực chung: lƠă nh ngă nĕngă l că c nă thi tă choă t tă c ă cácă lo iă hìnhă ho tă
đ ngă khácă nhau.ă Víă d : ho tă đ ngă mangă tínhă ch tă khoaă h că kỹă thu t,ă ho tă đ ngă
mangă tínhă ch tă ngh ă thu t,ă ho tă đ ngă laoă đ ngă tayă chơn.ă Nĕngă l că chungă cũngă lƠă
đi uăki năđ ăgiúpăchoănhi uălĩnhăv căho tăđ ngăhi uăqu .
(2)
Năng lực riêng hay năng lực chuyên môn: lƠănĕngăl căth ăhi năcácăđặcăđi mă
riêngăm tăcáchăđ căđáoăđ ăphùăh păv iănh ngăyêuăc uăcủaăm tălĩnhăv căho tăđ ngă
chuyênăbi tănh tăđ nhănhằmămangăl iăk tăqu ăcao.ăVíăd :ănĕngăl căh iăh a,ănĕngăl că
s ăph m,ănĕngăl căth ăthao,ănĕngăl căqu nălýầ.
11
1.2.5 Cácăm căđ ăphátătri năc aănĕngăl c
Lê Minh Nguy t,ă Nguy nă Th ă Hu ă choă rằng,ă nĕngă l că cóă baă mứcă đ ă phátă
tri n [4,tr.93]:
- Năng lực lƠăkháiăni măchungăch ăm tămứcăđ ănh tăđ nh,ăbi uăth ăs ăhoƠnăthƠnhăcóă
k tăqu ăm tăho tăđ ngănƠoăđó.ăĐơyălƠămứcăđ ănhi uăng
iăcóăth ăđ tăđ
- Tài năng lƠămứcăđ ănĕngăl căcaoăh năđặcătr ngă ăkh ănĕngăđ tăđ
trongăm tălo iăhìnhăho tăđ ng,ăítăng
c.
căk tăqu ăcaoă
iăcóăth ăsánhăk p.ăĐặcăđi măcủaătƠiănĕngălƠă
trìnhăđ ăsángăt oăcaoăkhiăth căhi năm tăho tăđ ngănƠoăđó.
- Thiên tài lƠămứcăđ ăcaoănh tăcủaănĕngăl căbi uăth ăs ăhoƠnăthƠnhăm tăcáchăhoƠnă
ch nhă nh t,ă caoă nh t,ă ki tă xu tă nh t,ă cóă m tă khôngă haiă trongă m tă lĩnhă v că ho tă
đ ngănƠoăđó,ăt oăraăm tăth iăđ iăm iătrongălĩnhăv căho tăđ ngăcủaămình.ă
1.2.6ăăB năgiaiăđo năc aănĕngăl că
Trongătơmălýăh c,ăng
iătaăchiaănĕngăl căthƠnhăb năgiaiăđo n.ăB năgiaiăđo nă
củaănĕngăl cămôăt ăquáătrìnhăhìnhăthƠnhănĕngăl căcủaăm tăcáănhơn.ă Cácăgiaiăđo nă
g m:ă
(1) Thiếu năng lực ở vô thức: vi căthi uănĕngăl că ăvôăthứcăcủaăm tăcáănhơnăth ă
hi năquaăvi căcáănhơnăđóăkhôngăhi uăhoặcăkhôngăbi tălƠmăth ănƠoăđ ăth căhi năm tă
côngăvi cănƠoăđóăvƠăcáănhơnăđóăkhôngănh năbi tăđ
căs ăthi uănĕngăl căcủaămìnhă
vƠăt ămìnhăxemănh ălƠămìnhăkhôngăcóăkh ănĕngăđ ălƠmăvi căđóăm tăcáchăt ănhiên.ă
LúcănƠy,ăcáănhơnăđóăcóăth ătừăch iăs ăh uăd ngăcủaăkỹănĕngămangăl iăchoăh .ăMu nă
cá nhânănƠyăchuy năquaăgiaiăđo năhai,ăbắtăbu căcáănhơnăđóăph iănh năraăvi căkhôngă
cóăkh ănĕngăcủaămìnhăv ăvi căgìăđóăvƠăph iăth yăđ
căgiáătr ăcủaăcácăkỹănĕngăm iăs ă
mangăl iăchoă mình.ăTh iăgianăđ ă chuy nătừă giaiăđo nă m tăsangăgiaiăđo nă haiăph ă
thu căvƠoăsứcăm nhăcủaăcácăkíchăthíchăh
ngăt iăvi căh căt păkỹănĕngăcủaăcáănhơnă
đóăm nhănhi uăhayăít.ă
(2) Thiếu năng lực có ý thức: Trongăgiaiăđo năhai,ămặcădùăcáănhơnăkhôngăhi uă
hoặcăkhôngăbi tălƠmăth ănƠoăđ ălƠmăđi uăgìăđó,ăcáănhơnănƠyăbắtăđ uăcóăýăthứcă(nh nă
ra)ănh ngăthi uăh tăkỹănĕngănƠyă ămìnhăvƠăth yăđ
căcácăgiáătr ăcủaăkỹănĕngăm iă
12
trongăvi căgi iăquy tăv năđ ămƠămìnhăđangăđ iămặt.ăCáănhơnănƠyăd năd năcóănh ngă
đ ngăl căthúcăđẩyăbênătrongăvƠăcóănhuăc uămongămu năcóăđ
căcácăkỹănĕngămìnhă
đangăthi uăh tăđ ăcóăth ăgi iăquy tăcácăcôngăvi cămìnhăđangăđ iămặtămƠăch aăbi tă
gi iăquy tăth ănƠo.
(3) Có năng lực có ý thức: Thông qua quáătrìnhăthamăgiaăx ălýăcôngăvi c,ăd nă
d năcáănhơnăth ăhi năđ
căcácăki năthức,ăkỹănĕngăvƠăcóăs ăt pătrungăcao.ăQuáătrìnhă
nƠyăcóăth ăchiaăthƠnhăcácăb
nĕngăm iăđ
căvƠăd năd năcáănhơnănƠyăth căhi năcôngăvi căv iăkỹă
căthi tăl păchoămìnhăm tăcáchăýăthức.ăQuáătrìnhănƠyăđôiăkhiăcóăth ăcóă
nh ngăsaiăl mănh ngăđóăkhôngăph iălƠăv năđ .ă
(4) Có năng lực ở vô thức: Khiă cácă kỹă nĕngă m iă đưă đ
thứcăđ
cănó),ăcácăcáănhơnăd năd nădùngăcácăkỹănĕngăcóăđ
că thi tă l pă ( ă d ngă ýă
căth căhƠnhăhằngăngƠyă
vƠătheoăth iăgianăvi căth căhi năcácăcôngăvi căliênăquanăđ năkỹănĕngănƠyădi năraăd ă
dƠng.ăK tăqu ălƠ,ăcácăkỹănĕng cóăth đ
khác. Các cá nhân cóăth d y vƠăh
căth căhi n trongăkhiăth căhi n nhi măv
ngăd năchoăng
iăkhác m tăcáchăd ădƠngăvƠă
thôngăth o.ă
1.3 KHÁIăNI MăV ăăắăH C”
Theoătácăgi ăHoƠngăAnh,ăĐ ăTh ăChơuă(2008)ăđ nhănghĩaăv ăh c [1,tr.35] thì
h călƠăho tăđ ngăcóăđ iăt
là đ iăt
ngătrongăđóăng
iăh călƠăchủăth ăvƠăkháiăni măkhoaăh că
ngăđ ăchi mălĩnh;ăH călƠăquáătrìnhăt ăgiác,ătíchăc căvƠăt ăl căcủaăng
iă
h cătrongăvi căchi mălĩnhăcácătriăthứcăkhoaăh c.ăV ăb năch t,ăh călƠăs ăti păthu,ăx ă
lýăthôngătinăthôngăquaăcácăthaoătácătríătu ,ăd aăvƠoăkh ănĕngăsinhăh căvƠăkh ănĕngă
đ tăđ
căcủaăcáănhơnă đ ătừăđóăcóăđ
quáătrìnhăh căt p,ăng
cătriăthức,ăkỹănĕng,ătháiăđ ă m i.ăThôngăquaă
iăh căd năt oăraăvƠăphátătri năcácăkỹănĕngăvƠănĕngăl căchoă
riêngămìnhănh ăcácăkỹănĕngăxácăđ nhăv năđ ăvƠăgi iăquy tăv năđ ,ăkỹănĕngăthuănh nă
vƠăx ălýăthôngătinăvƠăkh ănĕngăứngăd ngăch
ngătrìnhăđ ăgi iăquy tăv năđ .ă
Nguy nă C nhă ToƠnă (2009)ă đ nhă nghĩaă m tă s ă thu tă ng ă liênă quană đ nă vi că
h cănh sau:[6,tr.9]
-
Học tập chính quy (Formal Learning) là h căt p di năraătrong m tăm iăquană
h giáo viên - sinh viên trong m t h ăth ngătr
ngăh c.
13
Học tập ngoài chính quy (Non-formal Learning) đ
-
cătổăchức h c ngoƠiăh ă
th ng h că t pă chínhă thức. Víă d : h că bằngă cách h că v i nh ngă ng
i cóă cùngă s ă
thích vƠă quană đi m, trong cácă cơuă l că b hoặc trong các tổă chứcă thanhă niên,ă h iă
th o.
-
Học tập không chính quy (Informal Learning - có nơi ghi là học tập thường
xuyên) x yă raă thôngă qua kinhă nghi mă củaă các tìnhă hu ng hằng ngày. Đơyă lƠă hìnhă
thứcăh căh iătừ cu căs ng, trongăm tăb aăĕn t iăbƠn v iăb ămẹ, trong khi ch i, khám
phá, khiăđiădưăngo i,ăduăl ch,ăkhiăđangălƠmăvi că..vv
V y, học là quá trình hoạt động của người học nhằm chiếm lĩnh các tri thức
khoa học một cách tự nguyện, tự giác, tích cực và tự lực thông qua các thao tác, kỹ
năng nhằm đạt được những tri thức, kỹ năng, thái độ mới. Trong quá trình học, việc
tự học là điều cốt lõi mà học viên tự học cùng với các hình thức học tập khác nhau
như học tập trung, học từ xa, học không chính quy, học trực tiếp với thầy…. sẽ lĩnh
hội được điều mới mẻ hơn những điều đã biết.
1.4ăH CăT PăSU TăĐ I
1.4.1ăKháiăni măh c t păsu tăđ iă(Lifelongălearning)
NgoƠiă h ă th ngă giáoă d că giáoă d că chínhă quyă vƠă giáoă d că ngoƠiă chínhă quy,
ng
iătaăcònăcóăh ăth ngăgiáoăd cătheoăcácăhìnhăthứcăbênăngoƠiăgiáoăd căchínhăquyă
và ngoài chínhăquy,ăđóălƠăgiáoăd căkhôngăchínhăquyă hayăcònăg iălƠăgiáoăd cătheoă
nhuăc u,ătheoăs ăthíchăậ cóăn iăg iălƠăgiáoăd căth
ngăxuyênă(informalăeducation).ă
ĐơyălƠăhìnhăthứcăđƠoăt oăđúngănghĩaăcủaăh căt păsu tăđ iămƠăthôngăquaăh ăth ngă
giáoăd cănƠyăcácăcáănhơnăđ
căti pănh năcácătháiăđ ,ăgiáătr ,ăkỹănĕng,ăki năthứcătừă
cácăkinhănghi măhằngăngƠy.ăHìnhăthứcăgiáoăd cătheoănhuăc uăbaoăg măb tăcứăhìnhă
thứcăgiáoăd căđƠoăt oănƠoănằmăbênăngoƠiăgiáoăd căchínhăquyăvƠăngoƠiăchínhăquyăv iă
b tăkỳăph
đ
ngăphápăh căt pănƠoăđ ălĩnh h iăcácăngu năki năthức.ăVíăd ,ăki năthứcă
călĩnhăh iăthôngăquaăcácăcu căđ iătho i,ătròăchuy năvƠăcácăchuy năduăl ch;ătừăcácă
buổiăthamăd ătrìnhădi n,ăxemăphim;ătừăđ căsáchăvƠăbáo;ătừălắngăngheăđƠiăphátăthanhă
hay coi ti vi. [8]
14
Theoă R.Hă Daveă lƠmă vi că t i Vi nă Giáoă D că củaă UNESCOă t iă Hamburgă
(Đức)ănĕmă1975ăđ nhănghĩa:ăGiáoăd căsu tăđ iălƠăm tăkháiăni mătoƠnădi năbaoăg mă
h căt păchínhăquyă(formal),ăh căt păngoƠiăchínhăquyă(non-formal)ăvƠăho tăđ ngăh că
t pă theoă s ă thíchă vƠă nhuă c uă củaă cáă nhơnă (informal);ă lƠă quáă trìnhă h că t pă kéoă dƠiă
trongăsu tătuổiăth ăcủaăm tăcáănhơnăđ ăđ tăđ
căs ăphátătri năcaoănh tăcóăth ătrongă
cu căs ngăcáănhơn,ăxưăh iăvƠăngh ănghi p.ăH căt păsu tăđ iăbaoăg măh căt păquaă
vi că tíchă lũyă hƠngă ngƠyă từă nh ngă kinhă nghi mă trongă giaă đình,ă tr
đ ng,ă vƠă n iă lƠmă vi c,ă thôngă quaă cácă ph
ng h c,ă c ngă
ngă ti nă truy nă thôngă đ iă chúngă vƠă cácă
tìnhăhu ngăkhác:ănh năm nhăs ăphátătri nătoƠnădi năcủaăcáănhơnătrongăkho ngăth iă
gianătoƠnăb ăcu căs ng.ăGiáoăd căsu tăđ iăkhôngăch ălƠăchuẩnăb ăchoăcu căs ng,ămƠă
là m tăph năkhôngăth ăthi uăcủaăcu căs ng. [9]
M tă nhƠă nghiênă cứu từ Thái Lan, Rojvithee (2005) đưă nghiênă cứu h că t pă
su tăđ i trên mứcăđ ătoƠnăc u. Trongăm tăbƠiăbáo vi tăchoăm t di năđƠn toƠnăc uăv
giáoă d c, tổă chứcă t i Santiago, Chilê vào tháng m
i nĕm 2005, Rojvithee đi uă
ch nhăl i đ nhănghĩaăcủa h căt păsu tăđ i trong buổi trìnhăbƠyăv chính sách h căt pă
su tă đ i của chínhă phủă Tháiă Lan. Rojvithee nêu lên k tă qu giáoă d că su tă đ i từ
vi că tíchă h p giáoă d că chínhă quy, ngoài chính quy và giáoă d că khôngă chính
quy/giáoăd căth
ngăxuyênă(informal). M căđíchăcủa tíchăh p này nhằmăgi ăcho s ă
liênăt c củaăvi căh c trongăsu tătoƠnăb cu căs ng củaăm tăng
i, từăkhiăsinhăra cho
đ năm tăđi.ăDo đó,ăquáătrìnhănƠyăđ
c c iăthi n liênăt c vƠăphátătri n khôngăngừngă
ch tăl
ngăphápăti păc n toƠnădi n. [17]
ngăcu căs ng thôngăquaăph
V y, học tập suốt đời là tất cả các hoạt động học tập được diễn ra một cách
liên tục và kế thừa trong suốt cuộc đời của một con người với mục đích nâng cao
kiến thức, kỹ năng và năng lực.
1.4.2 H că t pă su tă đ iă vƠă giáoă d că ng
iă l nă (Lifelongă learningă ậ Adult
Education)
CácănhƠăgiáoăd căth
đ iăt
ngăng
Giáoăd căng
ngăt pătrungănhắmăvƠoăvi căh căt păsu tăđ iădƠnhăchoă
iăl n,ălƠănh ngăng
iăl nănhằmăh
iăvừaăb
căraătừăch
ngătrìnhăgiáoăd căbắtăbu c.ă
ngăt iăvi căthayăđổiăki năthức,ăhƠnhăvi,ătháiăđ ,ăquáă
15
trìnhăt ăduyăcủaăm tăcáănhơnăvƠăthôngăquaăquáătrìnhăthayăđổiănƠyăchoăphépăng
h căng
iă
iăl nătr ănênăt ătinătrongăh căt păvƠăđ aăraăcácăquy tăđ nhăchoăvi căti păt că
h căt păm tăcáchăth
ngăxuyênăvƠăh căt păsu tăđ i.ă
Lindeman (1926), nhƠătri tăh c v ăgiáoăd căng
iăl n ăHoa Kỳ, đưăvi tăm tă
cu năsáchămangătên “Ý nghĩa của giáo dục dành cho người lớn - The Meaning of
Adult Education” nêu ra h căt păsu tăđ i lƠăm tăquáătrình trongăsu tătoƠnăb cu că
s ng củaăm tăng
m tăb ăph n đ
i. Quá trình này xácăđ nh h căt păsu tăđ i không ch ăđ năthu nălƠ
căquy tăđ nhăb i xưăh i choăvi c đƠoăt oăm tăv ătríălaoăđ ng c ăth
phùăh pămƠăv ătríăcủaăm tăcáănhơn trongăvi căh căt păsu tăđ i đưăđ
c đ nhăh
ngă
thông qua s ăd ngăcác ki năthức và kỹănĕngăđ ăcungăc păcho các cá nhân m t t
ngă
lai v iăkh ănĕngăkhôngăgi iăh n trong m tăxưăh i đangăthayăđổi. [11]
1.4.3 NguyênălỦăc aăgiáoăd căsu tăđ i
Mặcădùăquanăni măvƠăkinhănghi măphátătri năgiáoăd căsu tăđ iăt iătừngăn
có s ăkhácăbi tănh ngăvi căhi năth căhóaăgiáoăd căsu tăđ iăt iăcácăn
că
cătuơnătheoă
m tăs ăcácănguyênălýăchungănh ăsau:[2]
- Giáoăd călƠăho tăđ ngătr iădƠiăsu tăđ iăg mănhi uăgiaiăđo n:ăti uăh c,ătrungă
h c,ăđ iăh c,ăsauăđ iăh c,ăgiáoăd căchoăng
iăl n.
- Giáoăd căkhôngăch ădi năraăt iăcácătr
ngăl păchínhăquyă mƠăcònăt iăcácăh ă
th ngă giáoă d că ngoƠiă chínhă quyă vƠă cácă hìnhă thứcă h că t pă theoă s ă thích,ă nhuă c uă
khácă(giáoăd căkhôngăchínhăquyă- h căt păth
ngăxuyên).ă
- Giáoăd căsu tăđ iăcóăngu năg cătừăđ iăs ngăc ngăđ ng.
-
Ph
ngăphápăh căt pălinhăho tătùyătừngăđi uăki năriêngăcáănhơn.
- Giáoăd căsu tăđ iăhìnhăthƠnhătrênăn năt ngăcủaăgiáoăd căđ iăchúngăkhôngăk ă
đ ătuổi,ăkhôngăd aătrênăgiáoăd cătinhăhoa.
- Giáoăd căsu tăđ iălƠăxuăh
c ă s ă kỹă thu tă vƠă ph
ngănĕngăđ ngăcủaăgiáoăd cătrongăvi căứngăd ngă
ngă ti nă truy nă thôngă đ iă chúng.ă Trangă thi tă b ă h că t p,ă kỹă
thu t,ăn iădung,ăth iăgianăh căt pălinhăđ ngăvƠăđaăd ng.
16
- Giáoăd căsu tăđ iăkhuy năkhíchătháiăđ ăvƠăph
ngăphápăh căđ căl p.ă
- Giáoă d că su tă đ iă khôngă ch ă trangă b ă choă cáă nhơnă kh ă nĕngă thíchă ứngă v iă
thayăđổiămƠăcònătrangăb ăchoăcáănhơnăthamăgiaăvƠoăs ăđổiăm iăvƠăt oăraăs ăthayăđổi.
- M că đíchă cu iă dùngă củaă giáoă d că su tă đ iă lƠă nuôiă d ỡngă vƠă c iă thi nă ch tă
l
ngăcu căs ng.
1.4.4 Đặcăđi măng
iăh căt păsu tăđ i
Từă vi că phơnă tíchă nhuă c uă vƠă đ ngă c ă h că t pă củaă ng
Mary L. VanNoord (2006)ăđ aăraăcácăđặcăđi măcủaăng
(1) Khái quát hóa: kh ă nĕngă t ă đ nhă h
t
iă h că t pă su tă đ i,ă
iăh căt păsu tăđ iălƠ: [14]
ngă vƠă kháiă quátă hóaă cácă s ă v t,ă hi nă
ng,ăcácăkháiăni mă đ nhănghĩa.ă Quáătrìnhă nƠyă gi ngănh ălƠăs ăt ăkháiăni măcácă
ki năthức.ă
(2) Kinh nghiệm: Kinhănghi mătừănh ngăv năs ng,ăth căti năquáăkhứăvƠăhi năđ iă
ngƠyăcƠngătĕngălƠăngu nătƠiănguyênăquýăgiáăchoăvi căh căt păcủaămình.ă
(3) Sẵn sàng học hỏi: LƠăm tăng
i tr
ngăthƠnh, th uăhi uănh ngăyêuăc uăcủaă
cu căs ngăcũngănh ănh ngănhuăc uătừăth căti n,ăh căviênăt ăchủ,ăsẵnăsƠng h căh iă
đ ănơngăcaoăkh ănĕngăt ăđ nhăh
ng,ătíchălũyăkinhănghi măvƠăphátătri năvaiătròăxưă
h iăcủaămình.ă
(4) Định hướng học tập: Kh ănĕngălinhăho tăv iăhoƠnăc nhătừăkinhănghi măs ngă
cóă đ
că giúpă ng
iă h că thayă đổiă quană đi m,ă đ nhă h
ngă k pă th iă nh ngă trìă hoưnă
cũngănh ăthayăđổiătrongăquáătrìnhăh căt p.ă
(5) Động lực để học hỏi: LƠăng
iătr
ngăthƠnh,ăh căviênălƠăng
iăl năcóăm că
tiêuărõărƠngăchoăvi căh căt păcủaămìnhăthôngăquaăđ ngăc ,ăđ ngăl c,ănhuăc u,ăth că
ti năcủaăchínhăcáănhơnăng
iăh c.
17
1.5ăNĔNGăL CăH CăT PăSU TăĐ I
1.5.1ăCácăquanăđi măv ănĕngăl căh căt păsu tăđ i
Trongăquáătrìnhănghiênăcứuăv ăcácănĕngăl căh căt păsu tăđ i,ăng
iănghiênă
cứuănh năth yănổiăb tălênăcácăquanăđi măv ănĕngăl c h căt păsu tăđ iăcủaăm tăs ătácă
gi ăvƠăcácătổăchứcătrênăth ăgi i.ăCácăquanăđi măth ăhi năc ăth ăqua:
-
JannetteăCollinsă(2009)ăchoărằngănĕngăl căh căt păsu tăđ iălƠănĕngăl căquană
tr ngămƠăm iăng
iăđ uăt ăthôngăquaăđóăđ ăđi uăch nhăchoăphùăh păv iăb iăc nhăvà
hoƠnăc nhăcủaămình. C ăth ăcácănĕngăl c JannetteăCollinsăđ ăc păđóălƠ:ă Năng lực
giao tiếp, Năng lực học tập tự định hướng, Năng lực tìm kiếm và thu hồi thông tin,
Năng lực tư duy bậc cao, Năng lực siêu nhận thức (Năng lực "tư duy về tư duy"),
Khả năng tạo ảnh hưởng, Năng lực chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức.
-
TổăchứcăLiênăminhăChơuăỂuă(EuropeanăUnionă ậ EU) (2007) gi iăthi uăcác
nĕngăl căh căt păsu tăđ iăg mătámănĕngăl c:ăGiao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ, giao tiếp
bằng tiếng nước ngoài, Toán học và năng lực cơ bản trong khoa học và công nghệ,
Năng lực kỹ thuật số, Năng lực tự học, Năng lực xã hội và công dân, Năng lực chủ
động và tinh thần sáng tạo, Năng lực nhận biết và diễn đạt văn hóa. [20]
-
Tổă chứcă H pă tácă vƠă Phátă tri nă kinhă t ă (Organization for Economic Co-
operation and Development ậ OECD)ă(2005)ăđ aăraăcácă kỹănĕngăvƠănĕngăl că h că
t păsu tăđ iănh năm nhăv ăkh ănĕngăx ălýăthôngătinăvƠăcácăkỹănĕngăs ăd ngătrongă
côngăvi cătrongăđóăth ăhi năm nhăv ăcácănĕngăl c: tự tổ chức công việc, hợp tác và
tạo ảnh hưởng với người khác, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý và giải
quyết các xung đột, kỹ năng học và tự định hướng nhiệm vụ, năng lực tự chủ….
-
Nĕmă1998,ănhómătácăgi ăFredericăT.ăEvvers,ăJamesăC.ăRushăvƠăIrisăBerdrowă
củaă cu nă sách Các năng lực cơ bản: Kỹ năng cho việc học tập suốt đời và làm
việc”nh năm nhăvƠoăb năbĕngăl c:ătự quản lý, giao tiếp, quản lý con người và việc
làm, khả năng thích ứng với sự thay đổi và liên tục đổi mới của công nghệ.
-
Nguy năC nhăToƠn,ăLêăTh ăH iăY nă(2012)ăgi iăthi uăcu năsáchăXã hội học
tập, Học tập suốt đời và các kỹ năng tự học, th ăhi năquanăđi mărằngăs ăc năthi tă
ph iăcóăcácănĕngăl căh căt păsu tăđ iătrongăđ iăs ngăhi năđ i,ăcácănĕngăl cătácăgi ă
18
nêuă raă nh : năng lực tư duy sáng tạo, khả năng liên kết và giải quyết vấn đề, kỹ
năng giao tiếp, kỹ năng sử dụng thành thạo máy vi tính vƠă đặcă bi tă tácă gi ă nh năă
m nhăv ănăng lực tự học lƠănĕngăl căthenăch tăt oănênăs ăthƠnhăcôngăcủaăcácănĕngă
l căcònăl i.
1.5.2ăCácănĕngăl căh căt păsu tăđ iătheoăh
ngăđ ăxu tăc aăng
iănghiênăc u
Sau quá trìnhă phơnă tích,ă đánhă giáă cácă nĕngă l că h că t pă su tă đ iă từă cácă tổă
chức,ăcáănhơnăđưănghiênăcứuătrongăvƠăngoƠiăn
căđặcăbi tăkhungănĕngăl căh căt pă
su tăđ iătừăLiênăminhăChơuăỂu,ăcùngăv iăvi căxemăxétăcácăy uăt ăv ăs ăphátătri nă
vĕnăhóaăcũngănh ănh ngăđặcăđi măcủaăng
iăVi tăNam,ăđ tăn
hìnhăphátătri năkinhăt ă- xưăh iăhi năt i,ăng
căVi tăNamăvƠătìnhă
iănghiênăcứuăđ ăxu tăcácănĕngăl căh că
t păsu tăđ iăsau:ă
(1) Năng lực tự học/học để biết cách học (Learning to learn)
(2) Năng lực xã hội và công dân (Social and civic competences)
(3) Năng lực nhận biết và diễn đạt văn hóa (Cultural awareness and expression)
(4) Năng lực giao tiếp (Communication): Giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ và Giao
tiếp bằng tiếng nước ngoài
(5) Năng lực làm việc nhóm (Team work)
(6) Năng lực kỹ thuật số (Digital competence)
(7) Năng lực toán học và những năng lực cơ bản về khoa học và công nghệ
(Mathematical competence and basic competences in science and technology):
Năng lực về toán học và Năng lực về khoa học - Năng lực trong công nghệ
(8) Năng lực triển khai ý tưởng một cách sáng tạo (Sense of initiative and
entrepreneurship)
(9) Năng lực ra quyết định và giải quyết vấn đề (Decision making and problem
solving)