XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH SA THẢI PHỤ tải dựa TRÊN THUẬT TOÁN FUZZY AHP

Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

M CL C
Lụ L CH KHOA H C ........................................................................................................ i
L I CAM ĐOAN ................................................................................................................. ii
TịM T T ............................................................................................................................ iv
ABSTRACT .......................................................................................................................... v
CÁC T

VI T T T ......................................................................................................... viii

DANH SÁCH CÁC HÌNH ................................................................................................. ix
DANH SÁCH CÁC B NG ................................................................................................. x
DANH SÁCH CÁC Đ
CH

NG M

TH ............................................................................................. xii

Đ U............................................................................................................ 1

1.1ăT ngăquanăt̀nhăh̀nhănghiênăc uăthuộcălĩnhăv căđềătƠiătrongăvƠăngoƠiănước ............... 1
1.2ăTínhăc păthi tăc̉aăđềătƠi ............................................................................................... 2
1.3ăM cătiêuăậ Cáchăti păc năậ Phư ngăphápănghiênăc u ................................................. 3
1.3.1ăM cătiêuănghiênăc u ............................................................................................. 3
1.3.2ăCáchăti păc n ......................................................................................................... 3
1.3.3ăPhư ngăphápănghiênăc u ...................................................................................... 3
1.4ăĐốiătư ngăvƠăph măviănghiênăc u ............................................................................... 4

1.4.1ăĐốiătư ngănghiênăc u:ăcácăquáătr̀nhăquáăđộ,ă năđịnhăh ăthốngăđi năvƠăsaăth iă
ph ăt i. ........................................................................................................................... 4
1.4.2ăPh măviănghiênăc u .............................................................................................. 4
1.5ăNộiădungănghiênăc u .................................................................................................... 4
Ch

ng 1 .............................................................................................................................. 6

T NG QUAN ....................................................................................................................... 6
CÁC PH

NG PHÁP SA TH I PH T I ..................................................................... 6

1.1ăT ngăquanăcácăk tăqu ănghiênăc u .............................................................................. 6
1.2 T ngăquanăvềăcacănghiênăc uăliênăquan..................................................................... 12
1.2.1ăSaăth iăph ăt iăd aăvƠoătầnăsố ............................................................................. 12
1.2.2ăSaăth iăph ăt iăd aăvƠoăđi năáp ........................................................................... 14
Ch

ng 2 ............................................................................................................................ 16

MỌ HỊNH H TH NG PHỂN C P ............................................................................... 16
AHP VÀ FUZZY-AHP ...................................................................................................... 16
2.1ăQuáătr̀nhăphơnătíchăh ăthốngăphơnăc pă- Thu tătoánăAHP ......................................... 16
2.1.1ăThu tătoánăAHP .................................................................................................. 16

HVTH:Nguy năĐ căThi n

vi

Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

2.1.2ăK ăthu tăm ăh́aăvƠălu tăho tăđộngă[17] ............................................................. 19
2.2 Mô hình Fuzzy-AHP ................................................................................................. 20
Ch

ng 3 ............................................................................................................................ 23

PH

NG PHÁP SA TH I PH T I ............................................................................. 23

D A TRểN THU T TOÁN FUZZY-AHP .................................................................... 23
3.1ăPhư ngăphápăsaăth iăph ăt iăd aătrênăthu tătoánăFuzzy-AHP .................................... 23
3.2ăK ăthu tăm ăh́aăđ ăthịăph ăt i .................................................................................. 27
Ch

ng 4 ............................................................................................................................ 28

KH O SÁT TH

NGHI M TRểN H TH NG.......................................................... 28

37 BUS 9 MÁY PHÁT ....................................................................................................... 28
4.1ăNghiênăc uătrư ngăh păs ăcốăm tămộtămáyăphátăđi nătrongăh ăthốngă37ăbus,ă9ămáyă
phátăsửăd ngăchư ngătr̀nhăsaăth iăph ăt iăd aătrênăthu tătoánăAHP. ............................... 28
4.2ăNghiênăc uătrư ngăh păs ăcốăm tămộtămáyăphátăđi nătrongăh ăthốngă37ăbus,ă9ămáyă

phátăsửăd ngăchư ngătr̀nhăsaăth iăph ăt iăd aătrênăthu tătoánăFUZZY-AHP. ................. 44
CH

NG 5 ........................................................................................................................ 56

K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................................................... 56
5.1.ăK tălu n ..................................................................................................................... 56
5.2 Hư ngăphatătriể n, nghiênăcưu: ................................................................................... 57
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................................. 58

HVTH:Nguy năĐ căThi n

vii


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

CÁC T

VI T T T

- HTĐ:ăH ăthốngăđi n
- STPT:ăSaăth iăph ăt i
- STĐB:ăSaăth iăđặcăbi t
- MPĐ:ăMáyăphátăđi n
- NMĐ:ăNhƠămáyăđi n
- AGCă(AutomaticăGenerationăControl):ăĐiềuăchỉnh t ăđộngăcôngăsu tăphátăNMĐ
- AVRă (Automatică Voltageă Regulator):ă Điềuă chỉnhă t ă độngă đi nă ápă c̉aă t ă MPĐ

- MBT:ăMáyăbi năth

HVTH:Nguy năĐ căThi n

viii


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 2.1: Mô hình m ng phơn c p của vi c s p x p các đ n v ......................... 17
~

~

Hình 2.2: Mô hình c nh tranh gi a M 1 và M 2 ................................................... 19
Hình 2.3: Tỷ l so sánh t m quan tr ng ................................................................ 21
Hình 3.1: Mô hình AHP g m các vùng trung tơm t i vƠ các đ n v t i ............. 23
Hình 3.2: Mô hình h th ng phơn c p AHP ......................................................... 24
Hình 3.3: L u đ các b

c s d ng ph

ng pháp Fuzzy-AHP đ sa th i ph

t i .............................................................................................................................. 26
Hình 3.4: Kỹ thu t m hóa đ th ph t i ............................................................. 27
Hình 4.1: S đ h th ng 37 bus 9 máy phát ........................................................ 29

Hình 4.7: Mô hình AHP g m các vùng trung tơm t i vƠ các đ n v t i ............. 45
Hình 4.8: Kỹ thu t m hóa đ th ph t i ............................................................. 52

HVTH:Nguy năĐ căThi n

ix


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

DANH SÁCH CÁC B NG
B ng 2.1: Tỷ l so sánh các m c v t m quan tr ng ............................................ 21
B ng 3.1: K t qu tính toán t ng h p các tr

ng h p m hóa đ th ph t i .. 27

B ng 4.1: D li u t i trong h th ng 37 bus khi h th ng đ t 70%, 80%, 90%,
100% ph t i c c đ i .............................................................................................. 31
B ng 4.2: Ma tr n phán đoán trung tơm ph t i. ................................................ 32
B ng 4.3: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 1 .............................. 32

B ng 4.4: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 2 .............................. 33

B ng 4.5: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 3 .............................. 33

B ng 4.6: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 4 ............................... 33

B ng 4.7: Giá tr Mi của ma tr n các trung tơm ph t i. .................................... 34
B ng 4.8: Giá tr Mi của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 1. ........................ 34

B ng 4.9: Giá tr Mi của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 2. ........................ 34

B ng 4.10: Giá tr Mi của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 3. ...................... 35

B ng 4.11: Giá tr Mi của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 4. ...................... 35

B ng 4.12: Giá tr Mi*của ma tr n trung tơm ph t i. ........................................ 35
B ng 4.13: Giá tr Mi*của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 1. ...................... 36

B ng 4.14: Giá tr Mi*của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 2. ...................... 36

B ng 4.15: Giá tr Mi*của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 3. ...................... 36

B ng 4.16: Giá tr Mi*của ma tr n các t i

trung tơm ph t i 4. ...................... 37

B ng 4.17: Các giá tr Wkj của ma tr n trung tơm ph t i. ................................ 37
B ng 4.18: Các giá tr Wdi của các t i

trung tơm ph t i 1 .............................. 38

B ng 4.19: Các giá tr Wdi của các t i

trung tơm ph t i 2 .............................. 38

B ng 4.20: Các giá tr Wdi của các t i

trung tơm ph t i 3 .............................. 38

B ng 4.21: Các giá tr Wdi của các t i

trung tơm ph t i 4 .............................. 39

B ng 4.22: Giá tr các h s quan tr ng của đ n v t i đ

c tính toán b i AHP.40

B ng 4.23: S p x p các đ n v ph t i theo giá tr h s quan tr ng của ph t i
Wij gi m d n. ........................................................................................................... 41

HVTH:Nguy năĐ căThi n

x


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

B ng 4.24: Ma tr n phán đoán trung tơm ph t i. .............................................. 45
B ng 4. 25: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 1 ............................ 46

B ng 4.26: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 2 ............................. 47

B ng 4.27: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 3 ............................. 47

B ng 4.28: Ma tr n phán đoán các ph t i

trung tơm t i 4 ............................. 48

B ng 4.29:Giá tr các h s quan tr ng của đ n v t i đ

c tính toán b i

FuzyAHP. ................................................................................................................. 50
B ng 4.30: S p x p các đ n v ph t i theo giá tr h s quan tr ng của ph t i
Wij gi m d n. ........................................................................................................... 51
B ng 4.31: K t qu tính toán t ng h p các tr
B ng 4.32: K t qu so sánh gi a ph

ng h p m hóa đ th ph t i 52

ng pháp sa th i ph t i theo AHP vƠ

Fuzzy-AHP ............................................................................................................... 55

HVTH:Nguy năĐ căThi n

xi


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

DANH SÁCH CÁC Đ
Hình 4.2: T n s h th ng trong tr

TH

ng h p s c máy phát t i bus s 4. ....... 30

Hình 4.3. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 70% t i ........................................................................................................... 43
Hình 4.4. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 80% t i ............................................................................................................ 43
Hình 4.5. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 90% t i ............................................................................................................ 44
Hình 4.6. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 100% t i .......................................................................................................... 44
Hình 4.9. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 70% t i ............................................................................................................ 54
Hình 4.10. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p

v n

hƠnh 80% t i ............................................................................................................ 54
Hình 4.11. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 90% t i ............................................................................................................ 55
Hình 4.12. Đ th t n s khi sa th i ph t i theo AHP ng v i tr

ng h p v n

hƠnh 100% t i .......................................................................................................... 55

HVTH:Nguy năĐ căThi n

xii


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

CH

NG M

Đ U

1.1 T ng quan tình hình nghiên c u thu c lĩnh v c đ tài trong vƠ ngoƠi n

c

Cácănhiễuălo năc̉aăcácăh ăthốngăđi n ,ă thư ngă lƠă cácă s ă cốă m tă mộtă máyă phátă
đi n,ăhoặcăb tăng ăthayăđ iăt i,ăph ăt iătĕngăquáăm căphát đi năc̉aăh ăthống.Nh ngă
nhi uălo năthayăđ iăvềăcư ngăđộăc̉aăń,ăt iăth iăđi mănƠyănh ngănhi uălo năćăth ă
gơyă raă m tă nă địnhă h ă thống.Víă d ,ă khiă mộtă ph ă t iă lớnă độtă ngộtă đư că đ́ng,ă h ă
thốngă ćă th ă tr ă nênă m tă nă định.ă Điềuă nƠyă d nă đ nă cầnă thi tă đ ă nghiênă c uăh ă
thốngăvƠătheoădõiăńăđ ăngĕnăchặnăhê ̣ăthôngătr ănênăm tă năđịnh .
Haiăthôngăsốăquanătrọngănh tăph iătheoădõiălƠăđi năápăvƠătầnăsốăh ăthống.ăĐi năápă
t iăt tăc ăcácăthanhăǵpăvƠătầnăsố,ăc ăhaiăđềuăph iăđư căduyătr̀ătrongăgiớiăh năquyă
địnhăđư căthi tăl p.Tầnăsốăch̉ăy uăbịă nhăhư ngăb iăcôngăsu tătácăd ng,ătrongăkhiă
đi nă ápă ch̉ă y uă bịă nhă hư ngă b iă côngă su tă ph nă kháng.ă N uă cácă máyă phátă đi nă
trongăh ăthốngăkhôngăcungăc păđ̉ăcôngăsu tăt iăcầnăthi t,ăth̀ătầnăsốăh ăthốngăbắtăđầuă
gi m,ăvƠăkhiăt tăc ăcácăki m soátăsẵnăćăkhôngăth ăduyătr̀ă năđịnhătầnăsốăh ăthốngă
đi n,ăsaăth iăph ăt iăs ăđư căsửăd ngănhưălƠăphư ngăsáchăcuốiăcùngăđ ăph căh iăl iă
tầnăsốătrongăgiớiăh năđịnhăm c.ăVi căsaăth iăph ăt iătốiăưuăcầnăxétăđ năcácăchỉătiêuă
kinhăt ăvƠătầmăquanătrọngăc̉aăph t i.ăVi căsaăth iăph ăt iăt pătrungăgi iăquy tăcácă
v nă đề:ă khôiă ph că h ă thốngă nă địnhă vớiă th iă giană nhanhă nh t,ă lư ngă t iă saă th iă ítă
nh t,ăchiăphíăthi tăh iăkhiăm tăđi nălƠăítănh t,….Vi cănghiênăc uăsaăth iăćă2ăm ngă
nghiênăc uălớn:
-

Saăth iăph ăt iătruyền thốngă(conventionalăloadăshedding)ă[1,2,3,4].

-

Saăth iăph ăt iăthôngăminhăILSă(IntelligentăLoadăShedding)ă[6,7,8].

MặcădùăthƠnhăcôngă ăm căđộănh tăđịnh,ăcácăphư ngăphápăsaăth iăph ăt iătruyềnă
thốngăd aătrênăcácăr leăsaăth iăt iădướiătầnăsốăhoặcăđi năápăćă nh ngănhư căđi mă
nhưă sau:ă chỉă xemă xétă s ă suyă gi mă tầnă số,ă hoặcă đi nă ápă trongă h ă thống,ă trongă cácă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

1


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

trư ngăh pănƠyă k tă qu ă thư ngăkémă chínhă xác;ă sốă lư ngă mộtă bướcă t iă saă th iă đôiă
khilớn,ăńăgơyăraăsaăth iăt iăquáăm c,ăcácăk ăho chăkhôngăćăs ălinhăho tăđ ătĕngăsốă
lư ngăcácăbướcăsaăth iăt iă [5], [7]. Nhằmătĕngăhi uăqu ăsaăth iăt i , mộtăsốăphư ngă
phápăsaăth iăt iăd aătrênătầnăsố, đi năápăvƠăđộănh yăQVăt iăcacăthanhăǵpăt iă [3]. Tuy
nhiên,ătrư ngăh pănƠyătốcăđộăxửălýăchư ngătr̀nhăgi iăthu tătư ngăđốiăch măvƠăchỉ sửă
d ngămộtămôăh̀nhămáyăphátăđ ămôăphỏngăh ăthốngănhiềuămáyăphát.ăMộtăsốăphư ngă
phápăsaăth iăt iăthôngăminhăsửăd ngăs ăthuăth păd ăli uărộngălớnăth iăgianăth căc pă
nh tă liênă t că môă h̀nhă h ă thốngă th iă giană th că bằngă máyă tínhă vƠă d aă trênă kinhă
nghiêmăc̉aăchuyênăgiaăv năhƠnhăh ăthốngătrongăvi căhỗătr ăcácăquy tăđịnh.
Sauăs ănhi uălo n,ăh ă thốngăph iătr ăvềătr ngătháiăbanăđầuăc̉aăń,ăćănghĩaălƠă
ph ăt iăđãăbịăsaăth iăđư căph căh iămộtăcáchăćăh ăthốngămƠăkhôngăgơyăraăs ăs păđ ă
h ăthống.ăTrongătrư ngăh păs ăcốălơuădƠiăhoặcăph ăt iăh ăthốngătĕngăvư tăquáăm că
phátăđi năc̉aăh ăthống,ăh ăthốngăđi năkhôngăth ăđápă ngănhuăcầuăcôngăsu tătrongă
th iăgianădƠi,ăvi căsaăth iăph ăt iătốiăưuăcầnăxétăđ năcácăchỉătiêuăkinhăt ăvƠătầmăquană
trọngăc̉aăph ăt i.ăĐiềuănƠyăth̀ăquanătrọngătrongăvi căduyătr̀ă năđịnhăh ăthốngăđi n,ă
saăth iăt iăđãătr ăthƠnhămộtăch̉ăđềăquanătrọngătrongănghiênăc u.

1.2 Tính c p thi t của đ tài
TínhăanătoƠnăvƠă năđịnhăc̉aăh ăthốngăđi năluônălƠămộtătrongănh ngăl iăíchăcốtă
y uă chínhă liênă quană đ nă s ă v nă hƠnhă vƠă quyă ho chă lướiă đi n.ă Khiă t tă c ă cácă điềuă
khi năsẵnăćăkhôngăth ăduyătr̀ă năđịnhăh ăthốngăho tăđộngăkhiă mộtăs ănhi uălo nă
ng uănhiênăx yăra, saăth iăph ăt iăs ăđư căsửăd ngănhưălƠăphư ngăsáchăcuốiăcùngăđ ă
gi măthi uăs ăm tăngu năđi năvƠăt i.ăMặcădùăđ tăđư căthƠnhăcôngăđ nămộtăm căđộă
lớn,ăcácăk ăho chăsaăth iăt iătruyềnăthốngăćănh ngănhư căđi mănh tăđịnhănhưăsau:ă
Sốălư ngămộtăbướcăt iăđôiăkhiălớn,ăńăgơyăraăquáăm căph iăsaăth iăt i.ăHầuăh tăcácă
k ăho chăkhôngăćăs ălinhăho tăđ ătĕngăsốălư ngăcácăbướcăsaăth iăt i,ăbằngăcáchăđưaă
vƠoăcácăquáăđộătrongăh ăthống.ă năđịnhăđi năápăkhôngăđư căxemăxétătrongăsuốtăquáă
tr̀nhăsaăth iăt iăsoăvớiăcácăk ăho chăt pătrungăgiámăsátătầnăsốăvƠătốcăđộăthayăđ iăc̉aă
tầnăsố.ă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

2


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

NgoƠiă ra,ă thịă trư ngă đi nă đangă hướngă tớiă mộtă thịă trư ngă c nhă tranh,ă cácă nhƠă s nă
xu tă vƠă phơnă phốiă đi nă s ă ph iă c nhă tranhă đ ă bánă vƠă muaă đi n.Trongă môiă trư ngă
nĕngălư ngăc nhătranhămớiănƠy,ăh ăthốngăhỗătr ăquy tăđịnhăbán/muaălƠăcầnăthi tăđ ă
t̀măraăhướngăkinhăt ăph căv ăcácăph ăt iăquanătrọngăvớiăngu năcungăc păćăgiớiăh nă
trongăđiềuăki năs ăb tă năđịnhăkhácănhau.Vi căraăquy tăđịnhăbịă nhăhư ngălớnăb iă
giớiăh năvềăngu n,ăgiáăthƠnhăphátăđi n,ăvƠăkh ănĕngătruyềnăt iăhi năt iăc̉aălưới.ăŃiă
chung,ămộtăh ăthốngăquáăt iăhayăs ăquáăt iăc̉aăh ăthốngăćăth ăgi măđư căthôngăquaă
mộtăvƠiăchi nălư căđiềuăkhi nănhưălƠăs ăphốiăh păphátăđi n,ăliênăk tăvớiămộtămáyă

phátăkhácăhoặcălƠăsaăth iăph ăt iătốiăưu.ăTrongătrư ngăh păđặcăbi tăc̉aăs ăthi uăh tă
nĕngălư ngăth̀ăvi căsaăth iăph ăt iălƠăkhôngăth ătránhăkhỏi.ă
1.3 M c tiêu ậ Cách ti p c n ậ Ph

ng pháp nghiên c u

1.3.1 M c tiêu nghiên c u
Nghiênăc uăcácăphư ngăphápăsaăth iăph ăt iăvƠăđềăxu tăphư ngăphápăsaăth iăph ăt iă
d a trênăthuơ ̣tătoanăm ăhoaăAHPă(Fuzzy-AHP).
1.3.2 Cách ti p c n
-

T̀măhi uăcácăs ăcốăthư ngăx yătrênăh ăthốngăđi n,ăvềăm tă năđịnh,ăsaăth iăph ă
t i.

-

T̀măhi uăquáătr̀nhăquáăđộăđi nătừăc̉aămáyăphátăđi năvƠăthu tătoánăAHP,ăFuzzyAHP.

-

Nghiênăc uăvi căsaăth iăph ăt iă ăcácăcôngătyăđi năl c.

-

T̀măcácăngu nătƠiăli uăvềă năđịnhăvƠăsaăth iăph ăt i.ă

1.3.3 Ph

ng pháp nghiên c u

Nghiênăc uătƠiăli u,ăt ngăh p,ăphơnătích,ămôăh̀nhăh́aăvƠămôăphỏng.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

3


Lu năVĕnăTh căSĩ

1.4 Đ i t
1.4.1 Đ i t

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u: các quáătr̀nhăquáăđộ,ă năđịnhăh ăthốngăđi năvƠăsaăth iă

ph ăt i.
1.4.2 Ph m vi nghiên c u
-

Nghiênăc uăt ngăquanăcácăphư ngăphápăsaăth iăph ăt i.

-

Phư ngăphápăsaăth iăph ăt iăd aătrênăthuơ ̣tătoanăm ăhoaăAHPă

(Fuzzy-AHP)

trênăc ăs ăxemăxétătầmăquanătrọngăc̉aăt i, s ăthayăđ iăc̉aăt iătheoăgi ătrongă
ngƠyăvƠăcácăđiềuăki nărƠngăbuộcăvềăgi măbớtăph ăt i.
-

Kh oăsát,ătínhătoán,ăthửănghi mătrênămôăh̀nhă37ăthanhăǵpă9ămáyăphát,ănhằmă
ki măch ngăhi uăqu ăphư ngăphápăđềăxu t.

1.5 N i dung nghiên c u
PH N M

Đ U

T ngăquanăvềăhướngănghiênăc u:ăt́mătắtăcácăk tăqu ănghiênăc uă ăngoƠiănước,ă
tínhăc păthi t;ăm cătiêu;ăcáchăti păc n;ăphư ngăphápănghiênăc u,ăđốiătư ngăvƠăph mă
viănghiênăc u,ănộiădungănghiênăc u.ăĐặtăv năđềăvƠăhướngăgi iăquy tăv năđề,ănhằmă
duyătr̀ă năđịnhăh ăthốngăđi n.
PH N N I DUNG
Chư ngă1:ăT ngăquanăcácăphư ngăphápăsaăth iăph ăt i.
Tr̀nhăbƠyălýăthuy tăvềăcácăk ăho chăsaăth iăph ăt i,ăcácăphư ngăphápăsaăth iăph ă
t iă truyềnă thốngă vƠă hi nă đ i,ă baoă g mă cácă k ă thu tă saă th iă ph ă t iă dướiătầnă số,ă vƠă
dướiăđi năáp,ăsửăd ngăthu t toán AHP, Fuzzy-AHP.
Chư ngă2: Môăhinhăhê ̣ăthôngăphơnăcơpăAHPăvaăFuzzyălogicăvaăFuzzyăAHP .
Chư ngă3: Phư ngăphápăsaăth iăph ăt iăd aătrênăthuơ ̣tătoanăm ăhoaăAHPă (Fuzzy
AHP).
Chư ngă4:ăKh oăsát,ăthửănghi mă nhằmă ki măch ngăhi uăqu ă phư ngăphápă đềă
xu t.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

4

Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Vi căkh oăsát,ăthửănghi mătrênămôăh̀nhă37ăthanhăǵpă9ămáyăphát,ănhằmăki mă
ch ngăhi uăqu ăphư ngăphápăđềăxu t.ăThửănghi măchư ngătr̀nhăsaăth iăt iătrênăh ă
thốngă 37ă thanhă ǵpă vƠă 9ă máyă phátă đi nă bằngă phầnă mềmă Powerworld.ă Đốiă vớiă h ă
thốngăthửănghi măđư c xemăxétănhi uălo nălƠătrư ngăh păm tămộtămáyăphátăđi n,ă
đãăđư cămôăphỏngăvƠăquanăsátăk tăqu ănh năđư căkhiăápăd ngăchư ngătr̀nhăsaăth iă
t iătrênăc ăs ăthu tătoánăFuzz-AHP.
K T LU N VÀ KI N NGH
Tr̀nhăbƠyăcácăk tăqu ăđ tăđư cătrongăđềătƠi,ăvƠăhướngănghiênăc uăphátătri năc̉aă
đềătƠi.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

5


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Ch

ng 1

T NG QUAN

CÁC PH

NG PHÁP SA TH I PH T I

1.1 T ng quan các k t qu nghiên c u
H ăthốngăđi nătrênăth ăgiớiăńiăchungăvƠă h ăthốngăđi nă ăVi tăNamăńiăriêngă
đ́ngăvaiătròăquanătrọngăđốiăvớiăs ăphátătri năkinhăt ăc̉aămỗiăquốcăgiaăv̀ăńălƠămộtă
trongănh ngăc ăs ăh ătầngăquanătrọngănh tăc̉aănềnăkinhăt ăquốcădơn.ăMộtăH ăthốngă
đi năchia thành ba phầnăchính:ăPhầnăphátăđi năbaoăg măcácănhƠămáyăphátăđi nănhư:ă
nhi tăđi năbaoăg mănhi tăđi năch y dầuă(FO,DO), than, khí, h tănhơn,ănhƠămáyăth̉yă
đi n vƠămộtăsốălo iăphátăđi năkhác.ăPhầnătruyềnăt i,ăđơyăcũngăćăth ăđư căcoiălƠăh ă
thốngăxư ngăsốngăc̉aămột h ăthốngăđi năbaoăg măcácăđư ngădơyăcaoăáp,ăh ăápăvà
máyă bi nă áp.ă Phầnă phơnă phối đư că tr mă truyềnă t iă h ă ápă đưaă đ n các công ty, xí
nghi păvƠăhộădơnătêuăth ...
Theoăđánhăgiáămớiăđơyăc̉aăT păđoƠnăĐi năl căVi tăNamă(EVN),ănĕmă2015,ă
đ ăb oăđ măm cătiêuătĕngătrư ngăGDPăc̉aăc ănướcăđ tă6,2%,ăEVN d ăbáoăph ăt iă
đi năćă th ăđ t 26.000MW.ăVớiăt ngăcôngăsu tăngu năđi nătoƠnăh ăthốngă hi năćă
kho ngă34.000MWăth̀ănĕmă2015ăs ălƠănĕmăth ăbaăliênăti p,ăh ăthốngăđi năquốcăgiaă
ćăd ăphòngăcôngăsu t. Nĕmă2015ăćăthu năl iălƠănhiềuăcôngătr̀nhălướiăđi năquană
trọngătrướcăđ́ăđãăđư căđưaăvƠoăv năhƠnh,ătrongăđ́ăćăcácăd ăánătĕngăcư ngătruyềnă
t iăBắcă- Nam.ăC ăth ,ă6ăcôngătr̀nhăngu năđi năvƠă40ăcôngătr̀nhătruyềnăt iăđi năđãă
đư căhoƠnă thi n,ă ǵpă phầnă b oă đ mă đi nă choă miềnă Namă vƠă gi ă ană toƠnă v nă hƠnhă
c̉aăh ăthống.ăNgoƠiăra,ăEVNăcũngăđặcăbi tăcoiătrọngăvi căv năhƠnhăanătoƠn,ănh tălƠă
h ăthốngă500kVăBắcă- Namătrongăđiềuăki nătruyềnăt iăcaoăchoămiềnăNam,ăđưaăvƠoă
v năhƠnhăđúngăti năđộăcácăcôngătr̀nhălướiăđi n.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

6

Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Đ ăsẵnăsƠngăđápă ngăchoăkh ănĕngănhuăcầuăđi nătĕngăcaoăh n,ăEVNăđặtăm că
tiêu,ă nĕmă 2015ă s ă s nă xu tă vƠă muaă 156,9ă t ă kWhă tĕngă 10,3%ă soă vớiă nĕmă 2014.ă
Trongă đ́,ă đi nă thư ngă phẩmă đ tă 141,8ă t ă kWh,ă tĕngă 10,4%;ă đầuă tưă xơyă d ngă vớiă
t ngăgiáătrịăth căhi năkho ngă127.533ăt ăđ ng;ătr ăn ăgốcăvà lãiăvayăkho ngă30.873ă
t ăđ ng.
Tuyă nhiên,ă tháchă th că lớnă nh tă hi nă nayă c̉aă EVNă lƠă vi că cácă ngu nă phátă
đi nă phơnă bốă khôngă đều:ă Dưă thừaă côngă su tă t pă trungă ă miềnă Bắc,ă nhiềuă d ă ánă
ngu nă đi nă phíaă Namă v nă ch mă ti nă độ,ă trongă khiă tĕngă trư ngă ph ă t iă lớnă l iă t pă
trungă ăkhuă v cănƠy.ă V̀ăv y,ă mộtănhi măv ătrọngătơmătrongănĕmă 2015ăc̉aăngƠnhă
đi nălƠăt pătrungăcácăgi iăphápăđ ăb oăđ măc păđi năchoătoƠnăh ăthống,ănh tălƠăchoă
miềnăNamătrongăgiaiăđo năcaoăđi mămùaăkhô.ăBênăc nhăđ́,ătrongăbốiăc nhăv năcònă
nh ngăy uătốăchiăphíăđầuăvƠoăs năxu t,ăkinhădoanhăđi nănĕmă2014ătr ăvềătrướcăchưaă
đư căđưaăvƠoăcơnăđốiăgiáăđi n,ăđ iădi năEVNăcũngăchoărằng,ătừngăđ năvịăcầnăth că
hi nănghiêmătúcăcácăchỉătiêuănhi măv ăvềătốiăưuăh́aăchiăphí,ătri tăđ ăti tăki măchiă
phíăvƠăsửăd ngăhi uăqu ăcácăngu năvốnăđ ăgi măgiáăthƠnhăs năxu t,ăkinhădoanhăđi n.
BộăCôngăThư ngăcũngăđãăyêuăcầuăEVNăcầnăđặcăbi tăquanătơmăđ năcácăgi iă
phápăgi măt năth tăđi nănĕng,ăgắnăvớiăti tăki măđi n.ăM cătiêuăgi măt năth tăđi nă
nĕngătừă8,6%ăxuốngă8%ătrongănĕmă2015.ăBênăc nhăđ́,ăngƠnhăđi năcũngăcầnăth că
hi năngayămộtăsốăgi iăphápănhưănơngăcaoănĕngăsu tălaoăđộng,ăt ăch căl iăbộămáy,ă
tĕngăcư ngă ngăd ngăcácăthƠnhăt uăvềăkhoaăhọcă- côngăngh ...
Đ ă đ mă b oă cungă c pă đi nă cácă thángă mùaă khôă nĕmă 2015,ă Bộă trư ngă Bộă
CôngăThư ngă yêuăcầuăT păđoƠnăĐi năl căVNă(EVN)ăthư ngăxuyênătheoădõiăbi nă
độngăph ăt iăđi nătoƠnăquốcăvƠăcácăkhuăv c,ăđềăxu tăk ăho chăhuyăđộngăngu năđi n;ă
giámă sátă chặtă ch ă đ ă đ mă b oă ti nă độă cácă côngă tr̀nhă ngu nă đi nă mớiădoă t pă đoƠnă
lƠmăch̉ăđầuătưăvƠoăv năhƠnhăđúngăti năđộ;ăT păđoƠnăDầuăkhíăVNă(PVN)ăbáoăcáoăbộă

k ă ho chă c pă khíă choă cácă nhƠă máyă đi nă từngă tháng;ă đ mă b oă cungă c pă khíă tốiă đaă
c mănhi tăđi năBƠăRịaă- PhúăM ,ăNh năTr ch,ăCƠăMauătrongăcácăthángă mùaăkhô,ă
h năch ătốiăđaăvi căb oădưỡngăđư ngăống;ăT păđoƠnăCôngănghi păThanăvƠăKhoángă
s năVNă(TKV)ăđ măb oăcungăc păthană năđịnhăchoăcácănhƠămáyăđi n...

HVTH:Nguy năĐ căThi n

7


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Bộă cũngă yêuă cầuă Trungă tơmă Điềuă độă h ă thốngă đi nă quốcă giaă xơyă d ngă k ă
ho chăchiăti tăđ ăhuyăđộngăcácăngu năđi n;ăh năch ătốiăđaăcắtăsaăth iăph ăt iădoăthi uă
ngu năvƠoăcácăthángămùaăkhô.
Haiăthôngăsốăquanătrọngănh tăph iătheoădõiătrongăh ăthốngăđi nălƠăđi năápăvƠă
tầnăsốăh ăthống.ăĐi năápăt iăt tăc ăcácăthanhăǵpăvƠătầnăsố,ăc ăhaiăđềuăph iăđư căduyă
trì trong giớiă h nă quyă địnhă đư că thi tă l p.Tầnă sốă bịă nhă hư ngă b iă s ă chênhă l chă
gi aăcôngăsu tăphátăvƠănhuăcầuăph ăt i.N uăcácămáyăphátăđi năkhácătrongăh ăthốngă
khôngă th ă cungă c pă đ̉ă côngă su tă cầnă thi t,ă th̀ă tầnă sốă h ă thốngă bắtă đầuă gi m.ă Đ ă
ph căh iăl iătầnăsốătrongăgiớiăh năđịnhăm c,ămộtăchư ngătr̀nhăsaăth iăt iăcầnăđư că
ápăd ngăchoăh ăthống.ăTrư ngăh păs ăcốălơuădƠi,ăh ăthốngăđi năkhôngăth ăđápă ng
nhuăcầuăcôngăsu tătrongăth iăgianădƠi,ăvi căsaăth iăph ăt iătốiăưuăcầnăxétăđ năcácăchỉă
tiêuăkinhăt ăvƠătầmăquanătrọngăc̉aăph ăt i.
Khiătầnăsốăgi măđ năđi mănh năđầuătiênăchắcăchắnăđư căxácăđịnhătrướcăphầnă
trĕmăc̉aăt ngăph ăt iăđư căsaăth i.ăN uăćămộtăs gi măti pătrongătầnăsốăvƠăńăđ tă
đ năđi mănh năth ăhai , t ăl ăphầnăc̉aăt iăcònăl iăđư căsaăth i . Quáătr̀nhănƠyădi năraă
ti păt căchoăđ năkhiătầnăsốătĕngătrênăgiớiăh nădướiăc̉aăń

. Đ ăxemăxétăs ă năđịnhă

đi năáp, độănh yăđi năápătừăcácăphơnătíchăQVăt iăcacă thanhăǵpăt iăs ălƠăthƠnhăphầnă
chínhăc̉aăgi iăthu t.ăNgoƠiăra,ăvi căsaăth iăph ăt iăćăxétăđ nătầmăquanătrọngăc̉aăt i,ă
chiă phíă t i,ă s ă thayă đ iă c̉aă t iă theoă gi ătrongă ngƠyă vƠă cácă điềuă ki nă rƠngă buộcă vềă
gi măbớtăph ăt iăcũngăđư cătr̀nhăbƠy.
- C pă điềuă độă ć quyềnă điềuă tầnă ph iă thư ngă xuyênă theoă dõiă lư ngă côngă su tă d ă
phòngăđiềuătầnăc păI,ăxuăhướngăthayăđ iăph ăt iăc̉a HTĐ đ ăch̉ăđộngăđiềuăchỉnhă
côngăsu tăphátăcácăNMĐ,ăđ măb oăm căd ăphòngăquayătheoăquyăđịnh
- C păđiềuăđộăćăquyềnăđiềuătầnăquyăđịnhă1ăhoặcănhiều NMĐ tham giaăđiềuătầnăc pă
I.ăCĕnăc ăvƠoănhi măv ăphơnăcôngăđiềuătầnămƠăcác NMĐ điềuătầnăc păIăđưaăcácăbộă
t độngă điềuă chỉnhă côngă su t,ă tầnă sốă vƠoă lƠmă vi că phùă h pă th că t .ă Khiă gầnă h tă
lư ngăcôngă su tă d ă phòngă choă vi că điềuă tần,ă các NMĐă nƠyă ph iă kịpă th i báo cho
c păđiềuăđộăćăquyềnăđiềuăkhi n

HVTH:Nguy năĐ căThi n

8


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

- T tă c ă các NMĐ khôngă lƠmă nhi mă v ă điềuă tầnă c pă Iă đềuă ph i thamă giaă điềuă tầnă
c pă IIă (trừă trư ngă h pă đãă đư căch pă thu nă b iăc pă điềuă độă ćă quyềnă điềuă khi n).ă
Khiătầnăsố HTĐ raăngoƠiăm că50Hzắă0,5Hzăquáă15ăgiơy,ăcác NMĐ lƠmănhi măv ă
điềuătầnăc păIIăđềuăph i thamăgiaăđiềuăchỉnhătheoăkh ănĕngăc̉aăt ămáyăđ ăđưaătầnă
số HTĐ vềă m că 50Hză ́ă 0,2Hz.ă Khiă tầnă số HTĐ đãă đư c đưaă vềă m că trên,ă t tă c ă

các NMĐ đãăthamăgiaăđiềuătần c păIIăgi ănguyênăcôngăsu tăvƠăbáoăchoăc păđiềuăđộă
ćă quyềnă điềuă khi nă đ ă xácă nh nă thanhă toánă dịchă v ă điềuă tầnă theoă Quy trình xác
địnhăvƠăv năhƠnhădịchăv ăph ătr ăđư căC căĐiềuăti tăĐi năl căbanăhƠnh
Điềuătần,ăđiềuăáp,saăth iăph ăt i,ăsaăth iăngu n
1.ăGiớiăh nătầnăsố
- TầnăsốăHTĐăquốcăgiaăph iăduyătr̀ă ăm c:

50Hz ± 0,2Hz

- Khiăchưaă năđịnh,ăchoăphépălƠmăvi că ăm c: 50Hz ± 0,5Hz
2.ăĐiềuătầnăc păI
LƠăđápă ngăc̉aăAGCănhằmăduyătr̀ătầnăsốăm că50Hzắă0,1Hz
3.ăĐiềuătầnăc păII
LƠă điềuă chỉnhă t ă độngă hoặcă bằngă tayă cácă t MPĐ nhằm đưaă tầnă sốă ngoƠiă kho ngă
50Hz ± 0,5Hzăvềătrongăkho ngă50Hzắă0,2Hz
4.ăĐiềuătầnăc păIII
LƠăđiềuăchỉnhăbằngăl nhăđiềuăđộăđ ăđưaătầnăsố HTĐ v năhƠnhă n địnhăvƠăđ măb oă
phơnăb ăkinhăt ăcôngăsu tăphátăcácăt ăMPĐ
5.ăThamăgiaăđiềuătần
- C pă điềuă độă ćă quyềnă điềuă tầnă ph iă thư ngă xuyênă theoă dõiă lư ngă côngă su tă d ă
phòngăđiềuătầnăc păI,ăxuăhướngăthayăđ iăph ăt iăc̉a HTĐ đ ăch̉ăđộngăđiềuăchỉnhă
côngăsu tăphátăcácăNMĐ,ăđ măb oăm căd ăphòngăquayătheoăquyăđịnh
- C păđiềuăđộăćăquyềnăđiềuătầnăquyăđịnhă1ăhoặcănhiều NMĐ tham giaăđiềuătầnăc pă
I.ăCĕnăc ăvƠoănhi măv ăphơnăcôngăđiềuătầnămƠăcác NMĐ điềuătầnăc păIăđưaăcácăbộă
t độngă điềuă chỉnhă côngă su t,ă tầnă sốă vƠoă lƠmă vi că phùă h pă th că t .ă Khiă gầnă h tă
lư ngăcôngă su tă d ă phòngă choă vi că điềuă tần,ă các NMĐă nƠyă ph iă kịpă th iăbáoă choă
c păđiềuăđộăćăquyềnăđiềuăkhi n

HVTH:Nguy năĐ căThi n

9


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

- T tă c ă các NMĐ khôngă lƠmă nhi mă v ă điềuă tầnă c pă Iă đềuă ph i thamă giaă điềuă tầnă
c pă IIă (trừă trư ngă h pă đãă đư căch pă thu nă b iăc pă điềuă độă ćă quyềnă điềuă khi n).ă
Khiătầnăsố HTĐ raăngoƠiăm că50Hzắă0,5Hzăquáă15ăgiơy,ăcác NMĐ lƠmănhi măv ă
điềuătầnăc păIIăđềuăph i thamăgiaăđiềuăchỉnhătheoăkh ănĕngăc̉aăt ămáyăđ ăđưaătầnă
số HTĐ vềă m că 50Hză ́ă 0,2Hz.ă Khiă tầnă số HTĐ đãă đư c đưaă vềă m că trên,ă t tă c ă
các NMĐ đãăthamăgiaăđiềuătần c păIIăgi ănguyênăcôngăsu tăvƠăbáoăchoăc păđiềuăđộă
ćă quyềnă điềuă khi nă đ ă xácă nh nă thanhă toánă dịchă v ă điềuă tầnă theoă Quy trình xác
địnhăvƠăv năhƠnhădịchăv ăph ătr ăđư căC căĐiềuăti tăĐi năl căbanăhƠnh.
6.ăBi năphápăđiềuătần
a)ăĐiềuăchỉnhăcôngăsu tăphátăh uăcôngăcác NMĐ theoăth ăt sau:
- Cácăt MPĐ cungăc pădịchăv ăđiềuătần
- Cácăt MPĐ cungăc pădịchăv ăd ăphòngăquayăkhiăm căd phòngăđiềuătầnăth păh nă
m căquyăđịnh
- Cácăt MPĐ cĕnăc ătrênăth ăt ăhuyăđộngătheoăcácăb năchƠo hoặcăgiáăbánăđi n
- Cácăt MPĐ d ăphòngăkh iăđộngănhanhăcĕnăc ătrênăchiăphíăth p nh t
b)ăNgừngăd ăphòngăngu năđi n:ăKhiătầnăsố HTĐ lớnăh nă50,5Hz mƠăkhôngăćăbi nă
phápă điềuă chỉnhă gi mă xuống,ă c pă điềuă độă ćă quyềnă điềuă khi nă raă l nhă choă
các NMĐ ngừngăd ăphòngămộtăsốăt ămáy,ăd mălòăsauăkhiăxétăđ năan toƠnăc̉a HTĐ,ă
tínhăkinhăt ,ăđiềuăki năk ăthu tăvƠăkh nĕngăhuyăđộngăl i
c)ăSaăth iăph ăt i:ăSauăkhiăđãăh tăngu năd ăphòngămƠătầnăsốăv năti păt căgi mădướiă
49,5Hz,ă c pă điềuă độă ćă quyềnă điềuă khi nă ph iă STPTă đ ă đ mă b oă v nă hƠnhă nă
định HTĐ vƠăđưaătần sốălênătrênă49,5Hz
d)ăĐiềuăchỉnhăđi năáp:ăĐiềuăđộăcácăc păđư căphépăđiềuăápătrongăph măviắă5%ă so

vớiăđi năápădanhăđinhăd ăthayăđ iătầnăsố
7.ă7ăkhuăv căHTĐăQuốcăgia
Khuăv că1:ăLướiăđi năTơyăBắcăBắcăBộ
Khuăv că2:ăLướiăđi năTơyănamăBộ

HVTH:Nguy năĐ căThi n

10


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Khuăv că3:ăLướiăđi năĐ ngăNaiăậ BƠăRịaăVũngăTƠu TơyăBắcăBắcăBộă
Khuăv că4:ăLướiăđi năNamăTrungăBộ
Khuăv că5:ăLướiăđi n MiềnăBắcătrừăkhuăv că1
Khuăv că6:ăLướiăđi năMiềnăNamătrừăkhuăv că2,3,4
Khuăv că7:ăLướiăđi năMiềnăTrung trừăkhuăv că4
T̀nhă huốngă m tă đư ngă dơyă 500kVă lƠă nguyênă nhơnă thư ngă gặpă nh tă
mƠă ćă th ă gơyăs tătầnăsốănghiêmătrọngăchoăh ăthốngăđi nămiền.Theoăcácătínhătoán
c̉aăTrungtơmăĐiềuăđộăHTĐăQuốcăgiaăđ ăđ măb oăyêuăcầuăvềă năđịnhăđộngă
lư ngă côngă su tt r u y ề n ă t r ê n ă đ ư n g ă d ơ y ă 5 0 0 k V ă k h ô n g ă đ ư c ă v ư t ă q u á ă
700MW.
Đ ă đ mă b oă ph că h iă tầnă sốă vớiă t ă l ă m tă côngă su tă nhưă v yă th̀ă
lư ngăph ăt iăsaăth i ph iă ăm că50-55%.ăGiớiăh năph ăt iătốiăđaăćăth ăsaăth iăápă
d ngăchoăHTĐăVi tăNamălƠă55%.ăXácăđịnhăm căcắtăt iăchoătừngăc pătầnăsốăđ ăti tă
ki măr -leătầnăsố,ăđộăl chătầnăsốăgi aăcácăc păđư căchọnălƠă0.2Hzătrongăd iătầnăsốătừă
49.0 - 47.6Hz.Th iăgianătácăđộngăc̉aăcácăc pătầnăsốănƠyălƠ 0s.Vớiăk tălướiăvƠăch ă
độă khaiă thácă cácă ngu nă đi nă hi nă t iă th̀ă trongă hầuă h tă cácă t̀nhă huốngă s ă

cốă t ă l ă m tă côngă su tă khôngă vư tă quáă 20-30%.ă Doă v yă đ ă h nă ch vi că
cắtă dưă ph ă t iă trongă cácă t̀nhă huốngă nƠy,ă cácă c pă tầnă sốă từă 49.0ă - 48.0Hz
đư cchỉnhă địnhă lư ngă cắtă t iă lƠă 5%.ă Cácă c pă tầnă sốă 47.8Hză vƠă 47.6Hză
đư că chỉnhă địnhă lư ngă cắtă t iă lƠă 10%ă vƠă 15%. Lư ngă ph ă t iă saă th iă ă cácă
c pă hỗă tr ă ph că h iă tầnă sốă ph iă lƠă 10%ă t r ă l ê n . ă Đ ố i ă v ớ i ă H T Đ ă V i t ă
N a m ă c á c ă c p ă c ắ t ă t i ă n Ơ yă đ ư c ă c h ỉ n h ă đ ị n h ă m c ă t ầ n ă s ố ă 49.0Hz và các
m c tr ăth iăgiană10s,ă15s,ă20s,ă25s.Lư ngăăph ăt iăsaăth iă ămỗiăm căth iăgianălƠă
2.5%.ăSửăd ngătínhănĕngăcắtăt iătheoăđộădốc.ăK tăqu ătínhătoánăki mătraăho tăđộngă
c̉aăr -leătầnăsốătheoăch ăđộăcắtăt i,ătrongăcácăt̀nhăhuốngăs tătầnăsốăthư ngăx yăraă
đốiăvớiăh thốngăđi năliênă k tă hayă h ă thốngă đi nă miềnă đãă choă th yă kh ă nĕngă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

11


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

ph căh iă tầnăsốătránhărãălướiă lƠăhoƠnătoƠnăkh ăthi.Tuyănhiênăt iămộtăsốăkhuăv că
lướiăđi năchỉăliênăk tăvớiăh ăthốngăquaămộtăđư ngădơyătruyềnăt iă(chẳngăh năkhuăv că
miềnăTơyăNamăbộ).ăS ăcốăm t đư ngădơyănƠyăkhiălướiăđi năkhuăv căđangănh nătừă
h ăthốngă mộtălư ngăcôngăsu tăcaoă (trênă50%ăph ă t ikhuăv c)ăs ă gơyă raăs tătầnăsốă
nghiêmă trọngă mƠă tácă độngă c̉aă cácă c pă tầnă sốă nêuă trênă khôngă đ̉ă đ ă ph că h i.Do
v yă đ ă tránhă kh ă nĕngă táchă lướiă gi ă t ă dùngă c̉aă c ácă t ă máyă trongă khuă
v ckhiă x yă raă t̀nhă huốngă s ă cốă nhưă trênă cầnă ph iă ápă d ngă cắtă t iă theoă độă
dốcătầnăsố.
1.2 T ng quan v các nghiên c u liên quan
1.2.1 Sa th i ph t i d a vƠo t n s

Saăthảiătảiădư iătầnăsốăch̉ăy uăcaiăđĕ ̣tăcacărelayăđ ăphátăhi nă nh ngăthayăđ iă
tầnăsốătrongăh ăthống.ăNgayăkhiătầnăsốăgi măxuốngădướiămộtăgiáătrịănh tăđịnhămộtăsốă
lư ngă nh tă địnhă c̉aă t iă s ă cắtă gi m,ă n uă tầnă sốă gi mă xuốngă h nă n a,ă l iă mộtă sốă
lư ngănh tăđịnhăt iăbịăcắtăgi m.ĐiềuănƠyăd năđ năchoămộtăliênăk tăc̉aăcácăbước.ăSốă
lư ngăt iăs ăsaăth iăvƠăvịătríăc̉aăt iăs ăsaăth iăđư căxácăđịnhătrước.ăSauăđơyălƠăt́mă
lư căcácăbƠiăbáoănghiênăc uăd aătrênăsaăth iăt iădướiătầnăsố.
LêăKimăHùngă(Đ iăhọcăĐƠăNẵng),ăVũăPhanăHu nă(Côngătyăthíănghi măđi nă
MiềnăTrung)[9] nói R leăsaăth iăph ăt iătheoătầnăsốăćăkh ănĕngătíchăh păcácăch că
nĕngăb oăv ătầnăsốăvƠăđi năápănhằmăđ măb oăđộă năđịnhătrongăh ăthốngăđi năbằngă
cáchăsaăth iăph ăt iăhoặcăcôăl pălướiăđi năc căbộătrongăđiềuăki năkémătầnăvƠăquáăáp.ă
Hi nănay,ăr leătầnăsốăđư călắpăđặtăt iăcácătr măbi năápăvƠăsaăth iăt iătheoătừngălư ngă
côngăsu tănhỏ,ăgiúpăchoătầnăsốăvƠăđi năápălướiăđi năkhôiăph căl iătr ngătháiălƠmăvi că
b̀nhăthư ng.ăBƠiăbáoăt pătrungăvƠoătr̀nhăbƠyăs ăđ ă ngăd ngăch cănĕngăsaăth iăph ă
t iămớiăd aătrênănguyênălýătruyềnăthốngăsaăth iăt i,ăchoăphépăcắtăcácăngĕnălộătheoă
từngăc pătầnăsố,ăbắtăđầuătừăvi căki mătraăđ uănốiănhịăth ,ăđ năcƠiăđặtăthôngăsốăchỉnhă
địnhăvƠăc uăh̀nhăr leătrênăphầnămềmăchuyênăd ngăgiaoăti păr leăMicomăStudio.ă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

12


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

CuốiăcùngălƠă ngăd ngăs ăđ ăsaăth iăph ăt iăbằngăr leăArevaăP142ăt iăTr măbi năápă
110kVăĐĕkMil.
Mộtăk ăthu tălọcăc ăb năKalmanăb iăA.A.GirgisăvƠăcộngăs ă[10]ăướcătínhătầnă
sốăvƠătốcăđộăc̉aăńăthayăđ iăćăl iăchoăsaăth iăt i.ăPhépăđoăđi năápănhi uăđư căsửă

d ngăđ ăướcătínhătầnăsốăvƠătốcăđộăc̉aăńăthayăđ i.ăMộtăbộălọcăKalmanăm ărộngăbaă
tr ngătháiăđư cănốiăti păvớiămộtăbộălọcăKalmanătuy nătínhăđư căsửăd ngătrongămộtă
thu tătoánăsaăth iăt iăhaiăgiaiăđo n.ăNgõăraăc̉aăbộălọcăKalmanăbaăgiaiăđo nălƠăđầuă
vƠoă choă bộă lọcă Kalmană tuy nă tính.Đơyă lƠă bộă lọcă th ă haiă đ ă xácă địnhă thƠnhă phầnă
tuy nătínhăc̉aătầnăsốăvƠătốcăđộăthayăđ iăc̉aăń.ăSốălư ngăc̉aăt iăs ăsaăth iăđư cătínhă
bằngăcáchăsửăd ngăcácăthƠnhăphầnătuy nătínhăc̉aăđộăl chătầnăsốăướcătính.ă
Shervin Shokooh, Tanuj Khandelwal, Dr. Farrokh Shokooh, Jacques Tastet,
Dr. JJ Dai và cộng s [11] đãă nghiên c uă đề raă phư ngă ánă saă th i ph t i thông
minh, nhanh và tốiăưuăd aătrênăđiều ki n th c t c̉aălưới và d li u nhi u lo n c̉a
quá kh ,ătrênăc ăs chỉ ra các h n ch y u kém c̉aăcácăphư ngăphápăsaăth i ph t i
truyền thống: s t tần số, sa th i ph t i d a trên PLC.
LiăZhangăđềănghịămộtăphư ngăphápăđư ̣căthi tăk ăcácăr leădướiătầnăsốă

[12],

sửăd ngătầnăsốăvƠătốcăđộăthayăđ iăc̉aătầnăsốă(df/dt)ăđ ăsaăth iăph ăt i.ăChư ngătr̀nhă
đãă đư că thi tă k ă choă mộtă h ă thốngă đi nă miềnă Đôngă Bắcă Trungă Quốcă vớiă tầnă sốă
50Hz.ă Cácă chư ngă tr̀nhă truyềnă thốngă chỉă yêuă cầuă nh ngă thôngă tină suyă gi mă tầnă
số. ăđơy,ătốcăđộăthayăđ iăc̉aătầnăsốăđư căsửăd ngănhưăthôngătinăph ătr .Cácăđ ăthịă
choătốcăđộăthayăđ iăc̉aătầnăsốăđư cădaoăđộngătrongătr ngătháiăt ănhiên .ăDoăđ́ămộtă
chư ngătr̀nhămớiăđư căđềăxu tătrongăbƠiăbáoănƠy,ăńăxemăxétăs ătíchăh păc̉aătốcăđộă
thayăđ iătầnăsốă(df/dt)ăđ ăchỉăraăs ăsuyăgi mătầnăsố.ăBằngăcáchătíchăh pămộtăphépăđoă
th căt ăvùngăgi aăhaiătầnăsố,ăfi-1 và fi.ăCácăchư ngătr̀nhăđư căt oăthƠnhătừănĕmăbướcă
saăth iăt iăchoă mộtăh ă thốngă50ăHz.ă CácăbướcănƠyălƠă từă50÷49,2ăHz,ă49,2÷49ăHz,ă
49÷48.8ă Hz,ă 48,8÷48,6ă Hz,ă 48,6÷48,4ă Hz.ă Sốă lư ngăt iă bịă saă th iă trongă mỗiă bướcă
đư căquy tă địnhă bằngă cáchă tíchă h păgiáă trịă df/dtătrongă mỗiă bước.ăCácă k tă qu ă môă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

13

Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

phỏngăkhiăsoăsánhăvớiăcácăchư ngătr̀nhăcũăvớiăđúngătầnăsốăsuyăgi măchoăth yămộtă
c iăti nănh tăđịnhătầnăsốătrongăh ăthống.
1.2.2 Sa th i ph t i d a vƠo đi n áp
Cácărelayă saăth iăt iădướiăđi năápăđư căthi tăl păđ ă ho tăđộngătrongătrư ngă
h păcácăđiềuăki năđi năápăth pătrongăh ăthống.ăNhi uălo nă nhăhư ngăh ăthốngăćă
th ăduyătr̀ă năđịnhăh ăthốngă ăvịătríănhi uălo n,ănhưngăv năćăđi năápăth păt iăcácă
thanhăǵp.S ăthi uăh tăcôngăsu tăph năkhángătrongăcácătrư ngăh păkhácănhauăćăth ă
d năđ nătrư ngăh păđi năápăkhôngă năđịnh.Trongămộtăsốătrư ngăh păchắcăchắnăđi nă
ápăćăth ălƠăquáăgầnăvớiăcácăgiớiăh nă năđịnhăvƠăs ăs păđ ăćăth ăr tănhanh.ăNh ngă
điềuăki năđi năápăth pănƠyăćăth ăđư căsửaăch aăbằngăcáchăsaăth iăsốălư ngăthíchă
h păc̉aăt iătừăcácăthanhăǵpăvớiăs ăgiúpăđỡăc̉aăchư ngătr̀nhăsaăth iăt iădướiăđi năápă
hi uăqu .
H ă Đắcă Lộc,ă Huỳnhă Chơuă Duy,ă Ngôă Caoă Cư ng [13] đã giới thi u một
phư ngă phápă d báo s pă đ đi n áp trong h thốngă đi nă trênă c ă s phân tích trị
riêng c̉a ma tr năJacobianăđư c thành l p từ bài toán phân bố công su t. Khi y, có
th k t lu n rằng h thốngăđi n là năđịnh, m t năđịnh hay sắp s păđ .ăBước k ti p là
d aăvƠoăcácăvect ăriêngăbênăph i và bên trái c̉a ma tr n Jacobian, chúng ta s xácăđịnh
đư c vị trí các nút có kh nĕngăgơyăraăs păđ đi n áp và bằngăcácăđư ng cong Q-V
đư c xây d ng từ phư ngăphápăs xácăđịnhăđư căđịnhălư ngăMVArăđ năđi m m t n
địnhăđi n áp. T t c các phân tích này s giúpăchoă ngư i v n hành h thống d báo
đư c các giới h n an ninh c căđ iăvƠăđề xu tăphư ngăánăkhắc ph căđối với các nút có
giới h năđi n áp th p nh tătrước khi h thống bị s păđ . Phân tích này s đư c áp d ng
c th cho h thốngăđi n 14 nút c̉aăI.E.E.EăvƠăđư c ki m tra bằngăcáchăsoăsánhătrênăc ă
s các phần mềm PSS/E và ETAP.

JianfengăvƠăcácăcộngăs ă[14]ăđãăphátătri nămộtăphư ngăphápăvớiăcácăchỉăsốă
r̉iăroăđ ăquy tăđịnhăcácăthanhăǵpăph iăđư cănhắmălƠmăm cătiêuăchoăsaăth iăt iăđ ă
duyătr̀ăs ă năđịnhăđi năáp.ăCácăthanhăǵpăvớiămộtăr̉iăroăcaoăc̉aăs ăb tă năđịnhăđi nă

HVTH:Nguy năĐ căThi n

14


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

ápăđư căxemăxétăđầuătiên.Cácăchỉăsốăđư căướcătínhătừăxácăsu tăx yăraăs ăs păđ ăc̉aă
đi năáp.
Ladhani và Rosehart [15]ăđềăxu tămôăh̀nhăt iăchoămộtăchư ngătr̀nhăsaăth iă
t iădướiăđi năáp . ĐềănghịăthôngăbáoătớiăcacăkháchăhƠngăđ ăkhôngăti păt căsửăd ngă
côngăsu tăđiê ̣nătrongăth iăgianăki măsoátăt i .ăBằngăcáchănƠy,ămộtăs ăđộtăngộtăsaăth iă
ph ăt iăkhôngăbịăphátăsinh.ăNgoƠiăra,ăh ăthốngăki măsoátăt iăs ăd năđ năs ă năđịnhă
c̉aăh ăthốngăngayăc ăkhiăńăkhôngăph iăđốiămặtăvớiămộtăs ănhi uălo n.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

15


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Ch

ng 2

MÔ HÌNH H TH NG PHÂN C P
AHP VÀ FUZZY-AHP

2.1 Quá trình phân tích h th ng phân c p - Thu t toán AHP
Phư ngăphápă ti pă c nă nƠyă hỗă tr ăvi că raă quy tă địnhă sắpă x pă cácă đ nă vịă trongă cácă
chuỗiăcácăgiáătrịăbằngăcáchăsửăd ngăcácăk ăthu tăc̉aăquáătr̀nhăphơnătíchăh ăthốngă
phơnăc păAnalytic Hierarchy Process (AHP) [16].
2.1.1 Thu t toán AHP
AHPălƠăphư ngăphápăti păc năvi căth căhi năcácăquy tăđịnhă[7,8].ăPhư ng pháp này
tr̀nhăbƠyăcácăphư ngăánăvƠătiêuăchíăđánhăgiáăcơnăbằng,ăvƠăth căhi nămộtăcáchăt ngă
h pă đ ă điă đ nă mộtă quy tă địnhă cuốiă cùng.ă AHPă đặcă bi tă thíchă h pă choă cácă trư ngă
h păćăliênăquanăđ năphơnătíchăvƠăđịnhălư ng,ăth căhi năcácăquy tăđịnhăkhiăćănhiềuă
phư ngăánăph ăthuộcăvƠoătiêuăchuẩnăvớiănhiềuătư ngătác.
Cácăbướcăc̉aăthu tătoánăAHPăćăth ăđư cătr̀nhăbƠyănhưăsau:
B

c 1: Thi tăl pămôăh̀nhăh ăthốngăphơnăc p

HVTH:Nguy năĐ căThi n

16


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

Sắpăx păth ăt

PI1
tiêuchí

PI4
tiêuchí
PI3
tiêuchí

PI2
tiêuchí

Đ năvịă1

Đ năvịă2

Đ năvịă3

Hình 2.1:Môăh̀nhăm ngăphơnăc păc̉aăvi căsắpăx păcácăđ năvị

B

c 2: Xơyăd ngămaătr năphánăđoán.

Giáătrịăc̉aăcácăthƠnhăphầnătrongămaătr năphánăđoánăph năánhătriăth căc̉aăngư iăsửă
d ngăvềătầmăquanătrọngămốiăliênăh ăgi aăcác cặpăh ăsố.
Maătr năphánăđoánăćăth ăđư căd aătrênăphư ngăphápăt ăl ănhưălƠă“phương pháp tỷ
lệ 9”.ăTrongăvi căbi uădi năhaiăchỉăsốăAăvƠăB,ămốiăquanăh ăgi aăchúngăćăth ăđư că

th ăhi nănhưăsauăn uă“phương pháp tỷ lệ”ăđư căsửăd ng:
 N uăc ăhaiăchỉăsốăAăvƠăBăquanătrọngănhưănhauăth̀ăh ăsốăt ăl ăs ălƠă“1”.
 N uăbi uădi năchỉăsốăAăquanătrọngăh năchỉăsốăBămộtăchútăth̀ăh ăsốăt ăl ăc̉aă
AăsoăvớiăBălƠă“3”.
 N uăbi uădi năchỉăsốăAăquanătrọngăh năchỉăsốăBăth̀ăh ăsốăt ăl ăc̉aăAăsoăvớiăBă
lƠă“5”.
 N uăbi uădi năchỉăsốăAăquanătrọngăkháănhiềuăh năchỉăsốăBăth̀ăh ăsốăt ăl ăc̉aă
AăsoăvớiăBălƠă“7”.

HVTH:Nguy năĐ căThi n

17


Lu năVĕnăTh căSĩ

GVHD:ăPGS.TSăQuyềnăHuyăỄnh

 N uăbi uădi năchỉăsốăAăc căkỳăquanătrọngăh năchỉăsốăBăth̀ăh ăsốăt ăl ăc̉aăAă
soăvớiăBălƠă“9”.
 Mộtă cáchă tư ngăt ,ă “2”,ă “4”,ă “6”,ă “8”ă lƠă giáă trịă trungă b̀nhă c̉aă nh ngă phánă
đoánăkềăc nătư ngă ng.
B

c 3: Tínhă toánă trịă riêngă lớnă nh tă vƠă vectoră riêngă tư ngă ngă c̉aă maă tr nă phánă

đoán.
Đ ătínhătrịăriêngălớnănh tăc̉aămaătr năphánăđoán,ăćăth ăsửăd ngăphư ngăphápăl yă
cĕn.
(1)ăNhơnăt tăc ăcácăthƠnhăphầnătrongămỗiăhƠngăc̉aămaătr năphánăđoán.

ăđơy:ănălƠăh ngăc̉aămaătr năphánăđoánăA,ăXij lƠăphầnătửăc̉aămaătr năA.
(2)ăTínhăcĕnăb cănăc̉aăăMi
Wi*  n M i .ăiă=ă1,…,ănăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă

(2.2)

Vector W*:



W *  W1* ,W2* ,...,Wn*



T

(2.3)

(3)ăChuẩnăh́aăvectorăW*
Wi 

Wi*

,ăiă=ă1,…,ănăăăăăăăăă

n

W
j 1

(2.4)

*
j

BằngăcáchănƠyăćăđư căvectorăriêngăc̉aămaătr năA,



W  W1 ,W2 ,...,Wn



T

(4)ăTínhătoánătrịăriêngălớnănh tă max c̉aămaătr năphánăđoán

HVTH:Nguy năĐ căThi n

18

(2.5)