Lập quy trình công nghệ tháo lắp hộp đảo chiều máy phay 6H81r

Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
Nhận xét của giáo viên hớng dẫn.

Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
Nhận xét của Hội Đồng.

2
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Phần I
Lời nói đầu!
Năm 2004 vừa qua một năm đợc đánh giá là năm bản lề, có ý nghĩa quan
trọng trong việc thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển KT- XH giai đoạn 20012005 và cũng là năm đợc xem là năm thành công lớn của nghành công nghiệp Việt

Nam, không những giá sản xuất công nghiệp ( tăng khoảng 16%) mà quan trọng
hơn là giá trị tăng thêm đạt mức cao nhất từ trớc đến nay (trên 10,4%) tăng 0,5%
chỉ tiêu quốc hội giao. Điều này chứng tỏ sản xúât ngày càng đạt hiệu qủa kinh tế
caoVậy đâu là nguyên nhân cuả sự thành công này? Và làm nh thế nào trong
những năm tiếp theo nghành công nghiệp tiếp tục giữ vững và vợt tốc độ tăng trởng
trên? đó không chỉ là câu hỏi đặt ra cho những nhà chức trách có thẩm quyền mà
mỗi chúng ta mỗi công dân của nớc Việt Nam XHCN mà hiện tại là sinh viên
của trờng CĐCN Hà Nội đều phải suy nghĩ và đặt ra cho mình câu hỏi phơng hớng
riêng để duy trì và phát triển tốc độ tăng trởng và phát triển kinh tế nh hiện nay. Vì
vậy chúng ta không ngừng học hỏi và trau dồi kiến thức để có đủ năng lực hiểu
biết, sau này khi rời ghế nhà trờng chúng ta có thể đem toàn bộ những kiến thức,
kinh nghiệm đã học đợc để phục vụ ngành công nghiệp nói chung và ngành công

nghiệp cơ khí nói riêng.
Có thể nói răng với hầu hết nền kinh tế của các nớc trên thế giới thì nền công
nghiệp đóng vai trò quan trọng nhất, đặc biệt là nghành công nghiệp nặng nói
chung và nghành gia công sản phẩm nói riêng nó luôn đợc đầu t phát triển ngày
càng mạnh hơn.
ở Việt Nam chúng ta khi đất nơc cha đợc giải phóng thì nền công nghiệp
hầu nh cha phát triển. Sau khi đất nớc hoàn giải phóng, cả nớc bắt tay vào khôi
phục hậu quả chíên tranh, xây dựng đất nớc theo con đờng XHCN , mà đặc biệt
là từ những năm thực hiện công cuộc đổi mới và công cuộc CNH- HĐH đất nớc,
cho đến bây giờ nền công nghiệp trở thành công nghiệp quan trọng bậc nhất
trong hệ thống các nghành kinh tế của đất nớc. Trong đó nghành gia công cơ
3

Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

khí đóng vai trò hết sức quan trọng. Nó không những thúc đẩy các nghành kinh
tế khác phát triển mà còn đóng góp một phần vào tổng thu nhập kinh tế cuả đất
nớc, bởi vậy nghành công nghiệp gia công cơ khí luôn đợc chú trọng đầu t phát

triển nhất là trong mấy năm vừa qua khi công cuộc CNH- HĐH diễn ra mạnh
mẽ thì nghành công nghiệp của nớc ta phát triển về tốc độ rất nhanh, điều đó
đồng nghĩa với viêc nhiều nhà máy mới hoặc đợc đầu t thêm trang thiết bị, máy
móc để phục vụ nhu cầu sản xuất ngày càng tăng. Nhng do cơ chế thị trờng tác
động khiến các xí nghiệp phải tăng thời gian sản xuất, do đó thời gian làm việc
của máy móc tăng lên nhiều, máy móc có thể hoạt động liên tục 3 ca một ngày.
Có khi phải hoạt động cả thứ bảy và CN m mà chế độ chăm sóc bảo dỡng không
tốt, bôi trơn cho các cơ cấu, bộ phận của máy không đảm bảo sẽ làm cho các bộ
phận này mòn hỏng nhiều, đặc biệt là các mặt trợt, gây ra sai số khi gia công
các chi tiết mới. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải phục hồi sửa chữa lại độ chính
xác cho máy, để đa máy trở lại làm việc, đảm bảo tiến độ mà không tốn kinh
phí. Do đó trong mỗi nhà xí nghiệp, cơ sở gia công cơ khiKhông thể thiếu đơc

đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân sửa chữa bảo trì thiết bị cơ khí. Với xu thế
hiện đại hoá nh hiện nay thì đội ngũ này ngày càng phải có trình độ kỹ thuật,
tay nghề cao, am hiểu về máy móc thiết bị và đợc đào tạo cơ bản về thực hiện
công việc về sửa chữa bảo trì thiết bị một cách tốt nhất, đảm bảo cả về yêu
cầu kỹ thuật an toàn mà chỉ với thời gian ít nhất.
Là một sinh viên nghanh cơ điện của trờng CĐCN Hà Nội, môt trờng công
nghiệp có bề dày lịch sử đào tạo đến nay đã tròn 106 năm Bản thân em rất lấy
làm tự hào về truyền thống của trờng mình, để xứng đáng là sinh viên của trờng
em luôn phấn đấu rèn luyện và học tập tốt để sau này đem những kiến thức kinh
nghiệm về sửa chữa máy công cụ mà thầy cô đã nhiệt tình chỉ dạy, để áp dụng
vào thực tế , để phục vụ đất nớc.
Sau khi đợc học xong chơng trình lý thuyết trên lớp và quá trình thực hành

suốt 3 năm học, cộng thêm vào đó là thời gian thực tập tôt nghiệp. Với sự chỉ
bảo tận tình của các thầy cô em đã có những kiến thức cơ bản về công tác sửa
4
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

chữa bảo dỡng máy công cụ. Em luôn ý thức phải khô ngừng học hỏi nghiên
cứu,đồng thời phải biết tận dụng những kiến thức đã học vào thực tế thì công lao
chỉ bảo của thầy cô mới thực sự có ý nghĩa quá trình làm đồ án tốt nghiệp này là
cơ sở đánh giá những kiến thức mà em đã đợc học.
Qua thời gian làm đồ án với đề tài đợc giao Lập quy trình công nghệ tháo
lắp hộp đảo chiều máy phay 6H81r . Với sự chỉ dẫn tận tình của thầy Lê Ngọc
Tơi và các thầy cô trong ban nguội, với sự nỗ lực của bản thân em đã hoàn thành
đồ án đợc giao. Tuy nhiên trong quá trình làm cũng không thể tránh khỏi những
thiếu sót. Em mong rằng sẽ nhận đợc sự đóng góp chỉ dẫn của các thầy cô, cùng
các bạn sinh viên trong khoa để đồ án của em đợc hoàn thiện hơn.
Qua đây em xin chân thành cảm ơn các thầy cô, những ngời đã tận tình
giúp đỡ em trong suốt thời gian làm đồ án đặc biệt là thầy Lê Ngọc Tơi. Em

mong rằng sẽ nhận đợc nhiều sự chỉ bảo của thầy để em tiến bộ hơn nữa. Sự
quan tâm của thầy cô đã giúp em có kết quả tốt trong học tập, ra trờng có đủ tự
tin tiếp xúc với công việc, để xứng đáng là sinh viên của trờng CĐCN Hà Nội và
để không phụ công dạy dỗ của thầy cô.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội ngày 02 tháng 09 năm 2005
Sinh viên
Quách Văn Yên.

5
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
Phần II
A. Giới thiệu chung về máy công cụ 6H81r:

Máy phay đợc sử dụng rộng rãi trong gia công cơ khí. Máy phay có nhiều loại:
máy phay đứng, máy phay ngang, máy phay vạn năng. Máy phay 6H81r là một
loại máy phay ngang đợc sử dụng gia công các mặt phẳng, gia công lỗ, gia công

rãnh
g
d

L

B1

a

b
h

b

e

l

1

l

1) Những thông số cơ bản của máy:

-

Khoảng cách a từ đờng trục ( mặt mút) trục chính tới bàn máy là 30-380 mm

-

Khoảng cách b từ sống trợt thân máy tới tâm bàn máy là 165-365 mm

-

Khoảng cách lớn nhất từ sống trợt thẳng đứng thân máy tới thanh giằng,
g=510mm.

-

Khoảng cách k từ đờng tâm trục chính tới mặt dới của xà ngang là 150 mm.

-

Khoảng cách d từ mặt mút trục chính tới ổ đỡ trục giao là 470 mm

-

Khoảng cách e lớn nhất từ mặt sau của bàn tới sống trợt thân máy là 240mm

-

Bơc tiến bàn máy thẳng đứng là (120-380) mm/ph.
6

Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
-

Lực kéo lớn nhất của cơ cấu chạy dao là:
Dọc : 1500 KG
Ngang :1200 KG
Đứng :500 KG

-

Đờng kính lỗ trục chính là 17 mm

-

Độ côn trục chính là N02.

-

Đờng kính trục gá dao là 32 mm

-

Số cấp tốc độ trục chính là 16

-

Phạm vi tốc độ trục chính từ (65-1800) vg/ph

-

Công suất động cơ chính : N1=4.5 KW

-

Công suất động cơ chạy dao :N2=1.7 KW

-

Khối lợng máy là 2000 Kg.

-

Kích thớc phủ bì của máy là
- Dài :2060mm
- Rộng: 1940 mm
- Cao : 1600 mm

-

Kích thớc bề mặt làm việc của bàn máy:
+B1=250 mm
+L=1000 mm

-

Số rãnh chữ T là 3

-

Chiều rộng rãnh chữ T là b1=14 mm

-

Khoảng cách giữa hai rãnh chữ T là l1=50 mm

-

Dịch chuyển lớn nhất của bàn máy là: + Dọc là 600 mm
+ Ngang là

200 mm

+ Đứng là 350 mm
- Dịch chuyển nhanh của bàn máy:

+ Dọc là 2900 mm/ph
+ Ngang là

2300 mm/ph

+ Đứng là 1150 mm/ph
7
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
-

Số cấp bớc tiến là 16

- Bơc tiến bàn máy:+ Dọc là (35-980) mm/ph

+ Ngang là

(25-765) mm/ph

2) Kết cấu của máy:
Tiêu chuẩn nhà nớc Việt Nam TCVN 268-68 đã qui định về kích thớc cơ bản của

H1

máy phay thông dụng kiểu côngxôn nh sau:

b

b

l

Các kích thớc cơ bản, mm
Kích thớc bàn máy
Chiều rộng
Chiều dài
250

100

Hành trình bàn máy
Dọc
Ngang
Đứng
Không nhỏ hơn
500
200
320

H
360

8
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
3) Thuyết minh về sơ đồ động của máy:
-

Máy có hai động cơ rieng biệt, động cơ (N1=5.5KW, n=1400vg/ph) để chạy
xích tốc độ của máy ( chuyển động chính). Còn động cơ(N2=1.5KW,
n=1440vg/ph) đợc sử dụng để chạy các chuyển động phụ.

-

Chuyển động chính:

+ Chuyển động đợc bắt đầu từ động cơ 5.5 KW, số vòng quay của trục 1440
vg/ph, qua khớp nối đến trục I rồi từ trục I sang trục II có hai tỉ số truyền bánh
răng (38/24;24/38). Từ trục II sang trục III có bốn tỉ số truyền (24/38; 28/34;

31/31; 34/28), sang trục IV qua tỉ số truyền 20/20, rồi chuyển động đến bộ
truyền đai 100/200 tới đây chuyển động sẽ có hai đờng truyến đến trục chính
của máy: truyền trực tiếp khi li hợp vấu M1 đóng, truyền gián tiếp qua các tỷ số
truyền bánh răng 30/64; 25/ 69.
Nh vậy trục chính của máy có 16 cấp tốc độ
-

Cac chuyển động phụ ( các chuyển đông chạy bàn máy ):
+ Chuyển động đợc xuất phát từ động cơ N2=1.5 KW, n=1440 vg/ph, qua
khớp tới trục VIII tới đây chuyển động có hai đờng truyền: chuyển động
chạy nhanh qua cơ cấu trục vít, bánh vít 12/30, đóng li hợp đĩa ma sát qua tỷ
số truyền bánh răng 22/42. Chuyển động tới hộp đảo chiêù và thực hiện các

chuyển động của bàn máy.
chuyển động qua các cơ cấu bánh răng của hộp bớc tiến với 16 cấp tốc độ rồi
truyền đến hộp đảo chiều và thực hiện việc đảo chiều tiến của bàn máy.

4) Những h hỏng thông thờng và biện phap khắc phục.
Các h hỏng trong máy là đa dạng nhng phần lớn là do nguyên nhân không
làm đúng những hớng dẫn cho việc sử dụng và bảo dỡng máy. Bản dới đay nêu
những h hỏng và các biện pháp xứ lí.

9
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
Hiện tợng
Nguyên nhân
Máy không khởi động đợc Điện áp bị tụt hoặc bị mất

Đồ án tốt nghiệp
Biện pháp xử lý
Đo lại điện áp. Kiểm tra

điện trên đơng dây dẫn

đờng dây dẫn điện vào

Mômen xoắn trên trục

vào máy
Lực căng của đai truyền

máy
Điều chỉnh lại lực căng

chính giảm nhiều so với

từ hộp tốc độ đến hộp trục

đai

trị số quy định
Trục chính bị nóng (trên

chính bị giảm nhiều
Dỗu của trục chính không

Kiểm tra xử lý việc bôi

600) có mùi khét của dầu.

có hoặc không đủ.

trơn.

Máy phát tiếng kêu bất th-

Khe hở ổ đỡ của trục

Điều chỉnh lai khe hở

ờng
Việc bôi trơn trong các cơ

chính không hợp lý
Dỗu trong ngăn chứa

giữa ổ lăn vơi trục
Đổ dầu bôi trơn bổ sung,

câú chuyển động không đ-

không đủ.

kiểm tra và thay các lò

ợc thực hiện

Hệ thống bôi trơn dầu và

xo, van đẩy và van hút

các ban không làm việc đNgàm an toàn bị trợt

ợc, lò xo của bơm bị gãy
Khả năng truyền mômen

Tăng lực nén lò xo của

Không đóng hoăc ngắt đ-

yếu
Các khớp li hợp tam giác

ngàm

Kiểm tra bi định vị ổ gạt,

ơc chuyển động chạy dao

không làm việc

cơ cấu cam trong tay gạt

10
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Hệ thống tới nớc nguội

Thiếu nớc tới nguội.

Đổ nớc bổ sung.

không làm việc

Cầu chì bị cháy.

Thay cầu chì.

đấu điên động cơ bơm nớc

đảo pha động cơ điện

cha đúng.
Lắp đặt căn chỉnh cha đạt

Căn chỉnh lại xiết lại các

yêu cầu.

bulông nền, móng.

Trục bị đảo.

Căn chỉnh các ổ đỡ trục

Chọn chế độ cắt không

chính.

đúng

Chọn chế độ cắt hợp lý.

Máy không đảm bảo độ

Trục chính của máy bị

Mài lại dao

Căn chỉnh lại

chính xác khi gia công

đảo hớng kính quá sai số

Gá lại dao

Máy bị rung

cho phép.
Gá dao cha chắc chắn

B. phân tích nhiệm vụ, chức năng , nguyên lí làm việc của
hộp đảo chiều máy phay 6H81r
I. nhiệm vụ, chức năng, nguyên lý làm việc của hộp đảo chiểu.
1. Kết cấu của Hộp đảo chiều.
Hộp Đảo Chiều có vị trí nằm bên trong khối bàn nâng của máy. Nó có nhiệm
vụ đảo chiều chuyển động tiến đứng, tiến ngang của bàn máy.
Kết cấu của nó gồm có 4 trục đợc truyền chuyển động cho nhau.
Các cơ cấu đớc sử dụng trong điều chỉnh hoạt động gồm: Cơ cấu bánh răng,
cơ cấu li hợp vấu( cơ cấu an toàn), cơ cấu tay gạt.

2. nhiệm vụ chức năng của hộp đảo chiều.
11

Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Nhìn chung bất kể một máy công cụ nào thì vai trò của từng chi tiết nho cho
đến các chi tiết lơn hay của một bộ phận chi tiết máy nao đó đều dữ một via trò
quan trọng nhất định nào đấy trong cả khối máy. Nếu máy hoạt động thiếu đi một

chi tiết dù là rất nhỏ nh một con vít thì máy sẽ làm việc không bình thờng, nguy
hiểm hơn là gây phá huỷ cho cả bộ phận máy.
Đối với hộp đảo chiều của máy phay 6H81r, nó có vị trí nằm bên trong bàn
nâng, và co hai tay gạt ở bên ngoài để đỉũu chỉnh hoạt động. Hộp đaỏ chiều có
nhiệm vụ là đảo chiều tiến đứng ( lên , xuống) của cả khối bàn máy qua cặp bánh
răng côn 12/12 và đảo chiều tiến ngang của bàn trung gian qua cơ cấu trục vit me
đai ốc, thực hiện đảo chỉều một cách tự động không cần quay tay hoặc có thể lắptay
quay tạm thời trong trờng hợp cần thiết. Khả năng này của hộp có đợc là nhờ cơ
cấu li hợp vấu đóng mở đúng vị trí, khi hoạt động .
3. Nguyên lý làm việc của hộp đảo chiều
Sự hoạt động của hộp đảo chiều đợc thực hiên qua các cơ cấu truyền động
bánh răng. Hộp đảo chiều nhận chuyển động từ hộp bớc tiến của máy thông qua

bánh răng Z42 trên trục IV của hộp. Trên trục này có cơ cấu li hợp vấu thờng đóng
ăn khớp với bánh răng trụ Z42, ly hợp này đợc tạo lực ép bởi một lò xo (43), đai ốc
(25), dùng để điều chỉnh áp lực của lò xo. Bánh răng Z42 đơc lồng không trên trục
IV. Do vậy trong trờng hợp đầu ra quá tải thì bánh răng tạo lực đẩy lò xo(43) ngợc
lại và ly hợp đợc mở ra cho đến khi tải trọng bình thờng thì nó lại đợc đóng lại nhờ
lực ép của lõ xo. Nhờ vậy mà thiết bị đợc an toàn (cơ cấu trên đợc gọi là cơ cấu an
toàn. chuyển động đợc truyền sang các trục I, II , III nhờ các tỉ số truyền 42/42,
42/30. Trên hai trục I và II có hai cặp bánh răng Z42 có vấu và đợc lồng không trên
trục. Còn trục III có hai bánh răng Z30 đợc lắp then với trục. Nhờ vậy mà trục III
và c4 bánh răng Z42 trên trục I , II luôn quay. Cơ cấu li hợp đó có ba vị trí để điều
khiển việc đảo chiều chuyển động các bàn máy. trong đó vị trí giữa là trí 0, khi ở vị
trí này thì trục I,II không quay do vậy các bàn máy đứng yên. Li hợp đợc điều

chỉnh đóng mở là nhờ kéo tay gạt (3), qua chốt B tác động vào trục A, chốt 11 làm
12
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

cho li hợp vấu chay đi lại và thực hiện đóng mở li hợp. Nếu đóng li hợp của trục I

xuông dới ta đợc chuyển đọng tiến đứng thuận, ngợc lai nếu đong lên trên ta có
tiến đứng nghich qua tỉ số 42/30x30/42 và tới cặp bánh răng côn 12/12. Nêu ta
đóng li hợpcủa trục II xuông dới ta đợc chuyển động ngang thuận, ngơc lại co
chuyển đông nganga nghich qua đờng truyền 42/42x 30/42x t=6. .
Phơng trình xích động:
Nđ/c(1.5 Kw,1440 vg/ph) x ibt x 42/42
StđThuận

cơ cấu an toàn (IV)
Đóng M1 xuống

42/42x12/12x t=6

(I)
Stđnghịch

Đóng M1 lên

Sn thuận

Đóng M2 xuống

Sn nghịch

Đóng M2 lên

42/30x30/42x12/12xt=6

(IV)
42/42xt=6

( II )
42/30x30/42xt=6

3. Những h hỏng thờng gặp trong quá trình làm việc của hộp đảo chiều và
biện pháp khặc phục.

-

Khi gạt tay gạt (3) mà không thấy đảo chiều chuyển động của bàn máy thi
nguyên nhân có thể là do một trong hai chốt ( B, 13 ) bị rơi ra ngoài hoặc mất
then ở li hợp, ở bánh răng Z12. Vì vậy phải dừng máy ngay và kiểm tra ở các
chi tiết lắp ghép máy.

-

Hoặc các bàn máy có đảo chiều nhng lại xuất hiện tiếng ồn không đều bất thờng thì là do li hợp vấu vẫn cha ăn khớp chính xác. nguyên nhân có thể là do
bề mặt vấu bị mòn quá, cũng có thể do gạt tay gạt cha hết cứ của nó.

-

Trong trờng hợp không cho quay tự động mà dùng tay quay, nhng khi quay
không thấy có chuyển động của máy thi nguyên nhân chính là do mất then ở
chi tiết (1 ) lắp với trục. Vì vậy phải kiểm tra ngay ở vị trí lắp then T1.
13

Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
-

Đồ án tốt nghiệp

Trong bộ li hợp vấu thờng đóng trên trục IV, đai ốc (25 ) dùng để điều chỉnh
áp lực của lò xo (43 ). Do vậy khi li hợp ăn khớp cha chắc chắn thì ta dùng
chìa vặn điều chỉnh đai ốc đó.

II. Nhiệm vụ, chức năng và nguyên lý làm việc của các chi

tiết chính

trong hộp Đảo chiều:
1. Cụm chi tiết tay gạt.

Trong hộp đảo chiều của máy 6H81r mỗi chi tiết đều phải nhận một chức năng
nhiệm vụ khác nhau. Với cụm chi tiết tay gạt thì nó có nhiệm vụ gạt điều chỉnh sự
ra vào khớp của cơ cấu li hợp vấu bằng cách dùng tay kéo chuyển động tiến lùi tay
gạt, và truyền chuyển động tới li hợp thông qua các trục A1, A2.
Vị trí của cum chi tiết này là nằm ở phía ngoài và trớc máy trong đó chốt (5)
để tạo mối lắp ghép giữa chi tiết ( 4 ) với tay gạt (3 ), còn chốt B , chi tiết ( 4 )
tạo mối lắp ghép giữa chi tiết ( 3 ) với chi tiết ( 2 ).
Sự hỏng hóc xảy ra ở cum chi tiết tay gạt là ít hoặc hầu nh không có.

14
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

2. Chi tiết đai ốc (6) và chi tiết (1).

Đai ốc (6 ) đợc lắp ghép ren với chi tiết ( 1 ), đai ốc này có nhiệm vụ là ép và dữ
chặt chi tiết du xích trên hộp. Trờng hợp hỏng ở đây là do cháy ren ở chi tiết đai ốc.
Còn chi tiết số (1) đợc lắp then trên trục, một đầu chi tiết vấu răng đớc sử dụng
để lắp tay quay trong trờng hợp ngời thợ không sử dụng chạy bàn máy tự động mà
dùng tay điều chỉnh.
H hỏng thờng thấy:
-

Rãnh lắp then bị mòn do đó có thể sửa bằng cách mài sửa rộng rãnh và làm lại
then.

-

Các vấu bị vỡ mòn, sự hỏng này sửa chữa bằng cách thay vấu mới kẹp chặt
bằng vít.

Thứ tự các nguyên công sửa chữa :
1- Phay bào bỏ phần vấu hỏng và gia công lỗ để thay vấu mới.
2- Đặt vấu mới vào, đánh dấu lỗ ở vấu vào thân.
3- Khoan lỗ làm ren vào thân.
4- Làm sạch phoi.
15
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
5- Đặt vấu mới và kẹp chặt vào thân bằng bulông hay vít.
6- Khoan lỗ và doa lỗ chốt định vị.
7- Đóng chốt định vị.
8- Doa lỗ trên vấu đến kích thớc quy định.
3. Chi tiết bạc:

Chi tiết này đợc lắp chặt vào vỏ hộp. Và có chức năng đỡ và định vị ổ bi côn 7206.
Sự hỏng xảy ra ít ( mòn lồ lắp với bạc của ổ bi côn )
4. Các ổ lăn:
Trong hộp đảo chiều có 3 ổ bi côn 7206, 1 ổ bi côn 7205, 1 ổ bi đỡ 3003, 2
ổ 304.

16
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

ổ lăn (Hay ổ trục) dùng để đỡ các chi tiết quay.Hỗu hết các máy cắt kim loại đều
dùng ổ lăn, kể cả những máy đặc biệtt chính xác.Theo hớng tải trọng tác dụng ổ lăn
đựoc chia thành ổ đỡ (chống tải trọng hớng kính), ổ chặn (chống tải trọng hớng
trục) .ổ lăn đợc sản xuất theo tiêu chuẩn nhà nớc dới dạng loạt lớn và hàng khối
nên giá thành rẻ. Khi ổ đã hỏng mọi biện pháp sửa chữa đều không kinh tế so với
việc thay ổ mới ,hơn nữa không thể sửa chữa ổ lăn đạt đợc độ chính xác theo yêu
cầu đợc . Vì vậy nói chung khi ổ lăn bị hỏng thì đều đợc thay mới (Trừ trờng hợp
không có ổ mới để thay thế thì phải đành sửa chữa nhng nh vậy cũng chỉ sử dụng đợc trong thời gian ngắn ,vì nếu nh thế nó sẽ ảnh hởng đến độ chính xác làm việc

của các bộ phận làm viẹc khác,có thể gây phá máy nghiêm trọng hơn nữa.
Phơng pháp tích cực nhất nâng cao tuổi thọ cho ổ lăn bằng cách thờng xuyên
xem xét, điều chỉnh ,bảo dỡng
Các dạng h hỏng thờng gặp của ổ lăn và cách sửa chữa:
Dạng h hỏng
(1)
Khe hở hớng tâm và

Dự đoán nguyên nhân
(2)
Mòn các chi tiết của ổ

Cách sửa chữa
(3)
Điều chỉnh cho khe hở

17
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
chiều trục lớn quá

nhỏ đi.Sau khi điều chỉnh
đối với các ổ bình thờng
,cho phép khe hở vợt quá
trị số ban đầu 3-4 lần.Nếu

Có cặn đen từ ổ lọt ra
ngoài .
Dầu từ ổ chảy ra có lẫn

Không đủ dầu mỡ bôi
trơn,ổ nóng quá.
Vật liệu của các chi tiết

khe hở lớn quá thì thay ổ.
Rửa ,bôi trơn và kiểm tra
khe hở.Nếu không đạt yêu
cầu kĩ thuaatj thì thay ổ.
Thay mới.

mạt kim loại sáng lóng

ổ bị mòn nên lớp bề mặt

lánh;ổ làm việc có tiếng

các vành ổ và bi bị tróc.

ồn.
Bề mặt làm việc của các

ổ bị làm viẹc quá tải.Lắp

Thay ổ ,nếu vết xớc ở

chi tiết ổ bị nứt ,vỡ,xứơc.

ghép chặt quá chế độ cho

vành ổ dọc theo chiều lăn

phép ;Có vật lạ lọt vào

của bi thì có thể dùng lại

trong ổ vì bít kín không

đợc.

Hỏng vòng cách bi.

tốt.
Không đủ dầu mỡ bôi

Sửa vòng cách bi.Nếu

Các bề mặt làm việc bị

trơn.
Có hơi ẩm,nớc, axit lọt

không sửa đựơc thì thay ổ.
Lau chùi hết vết han gỉ,

vào ổ hoặc dầu mỡ bôi

kỉêm tra dầu mỡ bôi trơn,

trơng không trung tính

nế vết han gỉ lớn phải thay

( có chứa chất ăn mòn )

ổ

han rỉ.

18
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Đồ án tốt nghiệp

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
ổ bị tắc kẹt quay bằng tay Có vật lạ chui vào ổ vì

Lau chùi sạch, bôi trơn

thấy nặng

đệm lót kín bị hỏng.

đầy đủ, thay đệm lót kín.

Thiếu dầu mỡ bôi trơn

Nếu các vòng ổ mòn

Khe hở lắp ráp giữa ổ với

Mòn ngõng trục, lỗ ở

nhiều thì thay ổ

Sửa chữa ngõng trục và lỗ

trục và lỗ ở thân máy

thân máy hoặc các vòng ổ

ở thân máy, nếu các chi

không đảm bảo

tiết ổ mòn nhiều thi thay ổ
mới.

5. Các chi tiết chính trong cụm cơ cấu li hợp vấu.

Cụm này gồm có hai bánh răng Z42 có vấu và vấu di trợt.Hai bánh răng Z42
chuyển động lồng không với trục và hai bánh răng đó luôn ăn khớp với bánh răng
Z42 trên trục IV và bánh răng Z42 trên trục III .Vì vậy hai bánh răng Z42 luôn
luôn quay khi làm việc.
19
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Vờu di trợt đợc lắp then trên trục. Vì vậy khi vấu cha ăn khớp với hai bánh
răng Z42 thì trục I,II cha có chuyển động quay.Để cho hộp đảo chiều làm việc đợc thì ta cần phải điều chỉnh gạt tay gạt cho vấu ăn khớp với hai bánh răng Z42 và
chuyển động sẽ đợc truyền từ bánh răng qua vấu tới trục I , II khi cần đảo chiều
quay ngợc lại của trục thì ta kéo tay gạt ngợc lại ch ăn khớp với bánh răng thứ hai.
Nh vặy nhiệm vụ của cơ cấu li hợp vấu là thực hiện việc đảo chiều tiến đứng
và tiến ngang của bàn máy.
Sự hỏng hóc ;

-

Quá trình hỏng hóc ở bộ li hợp thờng là do mòn vấu ,gẫy vấu.
Biện pháp sửa chữa.

-

Vờu bị mòn thì sửa chữa bằng cách hàn đắp và gia công cơ.

-

Then rãnh ,then bị mòn và h hỏng thì sửa chữa lại rãnh then và then.

-

Gẫy các vấu thì thay vấu mới và kẹp bằng vít.

6. Chi tiết trục A1, A2:

Chi tiết trục này có khoan hai lỗ ngang xuyên thủng ở hai đầu để lắp hai
chốt (11, B ). Vị trí của chi tiết trong hộp đảo chiều là nằm trong các trục )I, II ).
Nguyên lý, chức năng làm việc:
20
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
-

Đồ án tốt nghiệp

Chi tiết này làm nhiệm vụ là di trợt dọc theo trục để truyền chuyển động cho
vấu trợt khi gạt tay gạt.

-

Quá trình h hỏng xảy ra là do trục bị cong làm cho sự di trợt khó khăn , nếu
trờng hợp cong quá thi sẽ không thực hiên đợc việc kéo tay gạt. Do vậy phải
sửa chữa bằng cách nắn trục.

7. Bốn chi tiết bi ở hai đầu trục ( I, II ):
Vị trí của nó là nằm giữa lỗ của trục I, II và rãnh của các trục A1, A2.
Nó có chức năng là dữ cho trục A1, A2 không bị chạy khi ta dùng tay quay để
quay chuyển động tiến của các bàn máy.
8. Cụm chi tiết bạc và đai ốc (29, 30, 31 ):

Vị trí của nó là bẳt trên trục II, ở trên chi tiết 29 có ren để bắt với trục vítme.
Còn vít 30 để điều chỉnh áp lực của đai ốc lên trục vít me, bằng cách nới lỏng hay
vặn chặt.
21
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Cụm chi tiết này có chức năng dữ cho ổ bi côn 7206 khỏi chạy ra ngoài.
Khi đã lắp chính xác đợc vị trí của ổ bi côn thì ta xiết chặt đai ốc 29, bạc 31
và vít 30.
9. Chi tiết bánh răng trụ :

Trong truyền động cơ khí, truyền động bằng cơ cấu bánh răng thanh răng,bánh vít
trục vít,bánh răng với bánh rănglà không thể thiếu và thay thế đợc cơ cấu truyền
động nào u việt hơn nó.
Bộ truyền có thể thực hiện đợc truyền động giữa hai trục song song (Bộ
truyền bánh răng trụ), hoặc truyền động giữ hai trục vuông góc(Bộ truyền bánh
răng côn),hoặc giữa hai trục chéo nhau trong không gian(Bộ truyền trục vít bánh

vít).
Trong hộp đảo chiều có 8 bánh răng trụ răng thẳng và 1 bánh răng côn.
-

Các dạng h hỏng trong bộ truyền bánh răng.

22
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội
Các dạng h hỏng

Dự đoán nguyên nhân

Đồ án tốt nghiệp
Cách sửa chữa

23
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4

Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

1
Tróc bề mặt làm

2
Vật liệu bánh răng bị

3
Nếu một vài răng bị tróc thì sửa

việc của răng

mỏi vì làm việc lâu với

chữa .

tải trọng lớn. Bề mặt

Nếu toàn bộ răng bị tróc thì thay

làm việc của răng bị quá

bánh răng.

tải cục bộ. Không đủ

Đổ thêm dầu đúng độ nhớt cần

dầu bổi trơn hoặc dầu

thiết.

bôi trơn không đủ độ
Xớc bề mặt làm

nhớt.
Răng làm việc trong

Bôi trơn bộ truyền theo đúng tác

việc của răng.
Răng mòn quá

điều kiện ma sát khô.
Có bùn, bụi, hạt ,mài

chế độ quy định.
Lau chùi sạch, bôi trơn hợp lý, lòc

nhanh.

mạt sắt lọt vàogiữa hai

dầu trong hộp truyền động bánh

Gãy răng

mặt răng ăn khớp.
Răng làm việc quá tải

răng.
Gãy một vài răng thì ta có thể sửa

hay bị vấp vào vật lạ.

chữa nh hàn đắphay cấy răng.

Bộ truyền làm việc

Khoảng cach trục xa

Gãy nhiều quá thi nên thay
Giảm khoảng cách trục đúng dung

ồn quá kèm theo va

quá dung sai qui định.

sai quy định. Thay bánh răng mới

đập.

Khe hở cạnh răng lớn

để có khe hở nhỏ.

Bộ truyền bị kẹt và

quá.
Khoảng cách trục gần

Điều chỉnh khoảng cách trục cho

quá nóng.

quá dung sai quy định.

đúng dung sai quy định.

Khe hở cạnh răng nhỏ

Giảm khe hở cạnh răng.

quá.
10.Cụm chi tiết trục số III :

24
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4


Trờng Cao đẳng Công nghịêp Hà Nội

Đồ án tốt nghiệp

Trục III đợc gối trên hai ổ bi đỡ 3003 và ổ 204, trê trục có đỡ các bánh răng Z30
có lắp then với trục.
Nguyên lý làm việc của trục III:
Trong quá trình làm việc của hộp đảo chiều thì trục III luôn luôn quay,
và chuyển động đợc nhận từ bánh răng Z42 trên trục IV với tỉ số truyền 42/40 rồi
chuyển động đợc truyền sang các bánh răng và các bánh răng Z42 trên trục I, II
với các tỉ số truyền 30/42.
Nh vậy, trục III có nhiệm vụ là nhận chuyển động từ trục IV rồi truyền chuyển
động sang các bánh răng Z42.
Sự hỏng xảy ra chủ yếu ở bộ truyền bánh răng và chi tiết trục.

25
Quách Văn Yên

Lớp CĐ Cơ Điện 2_K4