Thành tựu và hạn chế trong xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam thời gian qua

BÀI THẢO LUẬN
Môn học: Những Nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa MÁC-LÊNIN
Đề tài thảo luận: Thành tựu và hạn chế trong xây dựng nền văn hóa tiên tiến
đậm đà bản sắc dân tộc ở Việt Nam thời gian qua.


MỤC LỤC
1. Tìm hiểu về các khái niệm văn hóa và nền văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc.
2. Đặc trưng của nền văn hóa
3. Thực trạng nền văn hóa
-Thành tựu
-Hạn chế
4. Nguyên nhân thành tựu và hạn chế
5. Những phương hướng và nhiệm vụ xây dựng nên văn hóa
6. Liên hệ bản thân


Lời mở đầu:
Trong thời đại ngày nay đang cần tiến cùng Thế giới chúng ta phải cùng lúc
vừa đẩy mạnh hội nhập kinh tế vừa phải giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân
tộc.
Văn hoá Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo, đấu
tranh kiên cường dựng nước và giữ nước do cộng đồng của dân tộc Việt Nam sáng
tạo ra trong quá trình lịch sử, là kết quả giao lưu và tiếp thu tinh hoa của nhiều nền
văn hóa thế giới để không ngừng hoàn thiện mình. Văn hóa Việt Nam đã hun đúc
nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân
tộc. Văn hóa đó trở thành nền tảng quan trọng tạo nên nguồn sức mạnh to lớn giúp
dân tộc Việt Nam chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược, khắc phục mọi khó khăn, thử
thách trong quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước.
1.Khái niệm văn hóa, và nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.

Văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo
ra bằng lao động và hoạt động thực tiễn trong quá trình lịch sử của mình, biểu hiện
trình độ phát triển xã hội trong từng thời kỳ lịch sử nhất định.
Văn hóa bao gồm văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần:
+ Văn hóa vật chất là năng lực sáng tạo của con người được thể hiện và kết tinh
trong sản phẩm vật chất.
+ Văn hóa tinh thần là tổng thể các tư tưởng, lý luận và giá trị được sáng tạo
trong đời sống tinh thần và hoạt động tinh thần của con người.
Nói tới văn hóa là nói tới con người, nói tới việc phát huy những năng lực
thuộc bản chất của con người nhằm hoàn thiện con người. Do đó, văn hóa có mặt
trong mọi hoạt động của con người, trên mọi lĩnh vực hoạt động thực tiễn và sinh
hoạt tinh thần của xã hội.
Nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là nền văn hóa giữ gìn và
phát huy được những giá trị bền vững, tinh hoa của văn hóa cộng đồng của dân tộc
Việt Nam, được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và
giữ nước của dân tộc ta, do dân tộc ta tạo ra mà nó bao gồm cả các giá trị tinh hoa
của văn hóa nhân loại được dân tộc tiếp nhận một cách sáng tạo, những giá trị yêu
nước, ý chí tự cường, tự tôn của dân tộc, tinh thần đoàn kết. Bản sắc dân tộc là cốt
lõi của tinh thần sáng tạo dân tộc, nó được truyền từ đời này qua đời khác, được
đúc kết trong lịch sử hình thành và phát triển dân tộc,làm đẹp thêm cho cuộc sống.
Đó là lòng yêu quê hương đất nước, tinh thần bất khuất cho độc lập dân tộc… biến
nó trở thành nguồn lực bền vững trong xây dựng và bảo vệ đất nước. Do đó, xuyên
suốt quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc, nhận thức toàn diện và sâu
sắc về phương hướng, đặc trưng, thành tựu và hạn chế, nhiệm vụ và giải pháp để
xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Văn hóa có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của con người và
xã hội loài người. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, định hướng cho sự phát


triển bền vững của xã hội. Văn hóa thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội

và mỗi hành vi của con người, điều chỉnh suy nghĩ và hành vi của con người.
Trên dải đất hình chữ S của Việt Nam có 54 dân tộc anh em sinh sống, mỗi
dân tộc có một nét đẹp văn hóa riêng mang đặc trưng văn hóa của từng vùng miền
khác nhau, các giá trị và đặc trưng văn hóa đó bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau cùng phát
triển, đã tạo nên sự phong phú đa dạng cho nền văn hóa nước nhà. Trong sự
nghiệp đổi mới hiện nay, cùng với quá trình đặt trọng tâm vào đổi mới kinh tế,
phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp
hóa,hiện tại hóa đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định đường lối xây
dựng một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
2.Đặc trưng của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
Văn hóa thường được tiếp cận ở 2 cấp độ lý luận và thực tiễn. Ở cấp độ lý
luận, văn hóa là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do loài người (cá nhân
và cộng đồng) sáng tạo ra để phục vụ sự tồn tại và phát triển của xã hội. Bản chất
của văn hóa là sự sáng tạo, vươn tới các giá trị nhân văn đem lại hạnh phúc cho
con người. Văn hóa là thiên nhiên thứ 2 do con người tạo ra để phục vụ con người.
Ở cấp độ thực tiễn, văn hóa thể hiện trong toàn bộ hoạt động sống của con người.
từ hoạt động sản xuất đến hoạt động tinh thần, phản ánh kiểu lựa chọn cá nhân và
cộng đồng. Như vậy, văn hóa vừa là sản phẩm sáng tạo của con người, vừa là môi
trường nhân tạo để nuôi dưỡng đời sống vật chất và tinh thần của con người. Cùng
với thiên nhiên thứ nhất do tạo hóa tạo nên, văn hóa trở thành môi trường sống của
con người, văn hóa được nhìn nhận là động lực của sự tiến bộ xã hội.
Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc là nhằm xây dựng nền văn hóa Việt Nam hiện đại có sự thống nhất hữu cơ giữa
tính tiên tiến và tính đậm đà bản sắc dân tộc.
Nền văn hóa tiên tiến đó chính là nền văn hóa yêu nước và tiến bộ mà nội
dung cốt lõi là lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, dựa trên cơ sở của chủ
nghĩa Mác-Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm mục tiêu tất cả vì con người,vì
hạnh phúc và sự phát triển phong phú tự do, toàn diện của con người trong mối
quan hệ hài hòa giữa tự nhiên với cá nhân và cộng đồng, giữa tự nhiên với xã hội.
Nền văn hóa tiên tiến phản ánh trình độ phát triển cao mang tính hiện thực,

cập nhật với thành tựu văn hóa chung của khu vực và cộng đồng quốc tế. Bên
cạnh, hệ tư tưởng tiên tiến là chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, các
thành tố khác của nền văn hóa Việt Nam cũng cần phải được hiện tại hóa. Cần phải
phát triển giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, nâng cao trình độ dân trí, khả
năng chiếm lĩnh và sử dụng những thành công của cuộc cách mạng khoa học-công
nghệ hiện đại để thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nền
văn hoá mới phải tập trung xây dựng những phẩm chất mới, xây dựng đạo đức, lối
sống của con người Việt Nam hiện đại ngang tầm với công cuộc đổi mới. Mặt
khác, nền văn hỏa Việt Nam phải tham gia cùng cộng đồng quốc tế giải quyết


những vấn đề đặt ra trong xu thế toàn cầu hóa, khẳng định bản lĩnh và bản sắc dân
tộc trong giao lưu, hợp tác và hội nhập quốc tế.
Nền văn hóa tiên tiến thể hiện ở nội dung phản ánh, đó là toàn bộ sự nghiệp
đổi mới vĩ đại của dân tộc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân
chủ, văn minh, tiến bước vững chắc lên chủ nghĩa xã hội.
Bản sắc văn hóa dân tộc là các giá trị đặc trưng tiêu biểu phản ánh diện
mạo, cốt cách, phẩm chất và bản lĩnh riêng của mỗi quốc gia, dân tộc, là dấu hiệu
cơ bản để phân biệt nền văn hóa của dân tộc này với dân tộc khác. Bản sắc văn hóa
dân tộc thể hiện tập trung trong truyền thống văn hóa dân tộc. Bản sắc văn hóa dân
tộc Việt Nam là những giá trị bền vững , nhữn tinh hoa của cộng đồng các dân tộc
Việt Nam, được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và
giữ nước “ đó là lòng yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường dân tộc, tinh thần đoàn
kết, ý thức cộng đồng gắn kết cá nhân-gia đình-làng xã-Tổ quốc, lòng nhân ái,
khoan dung,trọng nghĩa tình, đạo lí, đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động, sự
tinh tế trong ứng xử, tính giản dị trong lối sống ”. Bản sắc văn hóa dân tộc là cơ sở
để liên kết xã hội và liên kết các thế hệ, tạo nên sức mạnh tinh thần của dân tộc.

3. Thực trạng nền văn hóa nước ta
* Những thành tựu

Trong điều kiện như hiện nay đất nước ta đi lên xã hội chủ nghĩa, trải qua 10
năm đổi mới cùng những thay đổi tích cực của nền văn hóa xã hội, nền văn hóa
nước ta đạt được những thành tựu đáng kể:
Trước hết, phải xét đến lĩnh vực tư tưởng, đạo đức và lối sống là những lĩnh
vực then chốt của văn hóa. Trong lĩnh vực, chủ nghĩa Mác –Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh được vận dụng và phát triển sáng tạo, ngày càng tỏ rõ giá trị vững bền
làm nền tảng tư tưởng. Đây chính là con đường đúng đắn mà từ đây để vận dụng
và phát triển sang tạo cho nền văn hóa dân tộc. Nhờ đó mà ý thức rèn luyện phấn
đấu cho lý tưởng của Đảng được nâng cao lên. Nhiều nhân tố mới về giá trị văn
hóa và chuẩn mực đạo đức được hình thành, không khí dân chủ ra tăng nhiều việc
làm hướng về cội nguồn trở thành việc làm của quần chúng.
Sự nghiệp giáo dục, khoa học kĩ thuật, văn hóa nghệ thuật thu được rất nhiều
thành quả. Trình độ dân chúng nâng cao, học vấn của thế hệ trẻ mở rộng, các hành
động sáng tạo có bước phát triển mới.Nhiều bộ môn nghệ thuật truyền thống được
giữ gìn như: hội họa, sơn mài, tuồng, cải lương…ngoài ra còn có thêm nhiều tác
phẩm về đề tài cách mạng kháng chiến hay công cuộc đổi mới. Số lượng và chất
lượng văn nghệ sĩ ngày một nâng cao và có những sáng tác phục vụ cho đông đảo
quần chúng nhân dân, văn học nghệ thuật cho dân tộc thiểu số cũng được quan
tâm.
Đời sống văn hóa cơ sở đã có bước phát triển: phong trào sinh hoạt văn hóa,
văn nghệ như văn nghệ quần chúng, thể dục thể thao… rộng khắp sôi nổi cùng với
xây dựng các thiết chế văn hóa như nhà văn hóa xã, tụ điểm sinh hoạt văn hóa gia


đình, phương tiện thông tin đại chúng phát triển… đã làm cho đời sống văn hóa
tinh thần của nhân dân thêm đa dạng, phong phú,. Các hoạt động lễ hội như: Hội
Lim (Bắc Ninh ) diễn ra vào tháng riêng âm lịch, Giỗ Tổ Hùng Vương (Phú Thọ)
diễn ra ngày 10/3 thể hiện đạo lý “ uống nước nhớ nguồn ” trở thành bản sắc văn
hóa, đạo lí, truyền thống của người Việt Nam, thể hiện lòng biết ơn ân đức của tổ
tiên trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, các lễ hội tôn giáo, lễ kỉ niệm các sự

kiện của quốc gia, tôn vinh danh nhân, festival… được nhà nước, các cơ sở tổ chức
trang nghiêm, trọng thể và tiết kiệm, được đông đảo các tầng lớp nhân dân tự
nguyện tham gia.
Nhận thức về giá trị di sản và truyền thống văn hóa ngày càng được nâng
cao, tạo được sự đồng thuận và nguồn lực xã hội trong việc bảo vệ và phát huy di
sản văn hóa, giữ gìn bản sắc dân tộc, nhận thức về di sản văn hóa vật thể và phi vật
thể của lãnh đạo các cấp, của nhân dân có sự chuyển biến tích cực. Nhiều công
trình văn hóa, khu di tích được đầu tư tôn tạo.
Hoạt động phi vật thể được đầu tư, nghiên cứu ở các lĩnh vực như ẩm thực,
lễ hội, các hình thức diễn xướng dân gian… Hệ thống bia, tượng đài được quan
tâm xây dựng đẻ ghi công và giáo dục truyền thống cho các thế hệ.
Giao lưu văn hóa nước ngoài từng bước được mở rộng. Chúng ta có dịp tiếp
xúc rộng rãi với những thành tựu văn hóa nhân loại. Quan hệ hợp tác quốc tế được
chú trọng, thông tin đại chúng phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng như:
đài, báo, tivi, internet… điều này khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc
tế, nền văn hóa trong nước càng có điều kiện tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới,
đồng thời cũng có thể giới thiệu với bạn bè các nước trên trường quốc tế những giá
trị tốt đẹp, độc đáo về nền văn hóa của dân tộc ta.
Văn hóa góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng,
tham gia tích cực vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tính chủ động, sáng tạo, tính tích cực xã hội của nhân dân bước đầu được
phát huy,dân chủ trên các lĩnh vực của đời sống xã hội được mở rộng.
Đã phát huy được tính tích cực tự giác của nhân dân tham gia vào các hoạt
động văn hóa, đặc biệt là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống
văn hóa” để tạo nên sự chuyển biến bước đầu và là tiền đề quan trọng để văn hóa
Việt Nam tiếp tục phát triển đúng hướng và vững chắc.
Di sản văn hóa dân tộc được giữ gìn và phát huy nhằm phục vụ đời sống tinh
thần của nhân dân.
Nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được Unesco công nhận.Nhiều

giá trị văn hóa và sản phẩm văn hóa mới được hình thành, góp phần nâng cao đời
sống văn hóa tinh thần của nhân dân.
Hoạt động văn học, nghệ thuật, thông tin, báo chí được mở rộng, có nhiều
thành tựu đóng góp tích cực cho sự nghiệp đổi mới.


Đời sống văn hóa của nhân dân ở vùng dân tộc thiểu số, ở vùng gặp khó
khăn như miền núi, hải đảo, biên giới được cải thiện.
Giao lưu quốc tế về văn hóa được mở rộng, việc quảng bá hình ảnh dân tộc
và văn hóa Việt Nam ra nước ngoài được chú ý…
*Những hạn chế
Bên cạnh những thành tựu, những chuyển biến tích cực nền văn hóa nước ta
còn vấp phải một số hạn chế sau:
Trước hết là sự sa sút về đạo đức, lối sống của một bộ phận xã hội ảnh
hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần, môi trường văn hóa lành mạnh. Một số nơi
tình trạng mê tín dị đoan, các hủ tục lạc hậu có biểu hiện hồi phục, việc cưới, việc
tang, lễ hội… có chiều hướng phô trương hình thức, lãng phí.
Nhịp sống tất bật của công nghiệp hóa, hiện đại hóa dẫn đến tình cảm mặn
mà trong mỗi gia đình dần mất đi. Vì lợi nhuận lớn lên nhiều kẻ đã phát sinh hành
vi coi nhẹ pháp luật, bỏ qua danh dự và phẩm chất con người.
Chưa khai thác, phát huy đầy đủ di sản văn hóa vật thể và phi vật thể.
Di sản văn hóa đang đứng trước nhiều thách thức, chưa giải quyết tốt mối
quan hệ giữa bảo tồn và phát triển, việc bảo tồn di sản văn hóa chưa được triển
khai theo một quy hoạch, kế hoạch lâu dài nên thường bị động, chưa có sự phối
hợp đồng bộ giữa quy hoạch bảo tồn di tích với quy hoạch tổng thể phát triển kinh
tế - xã hội.
Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, văn học nghệ thuật xuất hiện nhiều tiêu
cực, sự suy thoái đạo lý quan hệ thầy trò, bạn bè, lối sống thiếu lý tưởng, thiếu hoài
bão, xa rời giá trị truyền thống chạy theo lối sống thực dụng, ích kỉ thiếu trách
nhiệm với cộng đồng, với gia đình và ngay với cả bản thân mình, ứng xử kém văn

hóa , thiếu bản lĩnh chính trị, không chịu khó rèn luyện, vấn đề thanh niên bị phạm
pháp luật, sa vào các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, văn hóa tham gia giao thông
đang là một vấn đề nhức nhối của xã hội hiện nay. Ở một số học sinh, sinh viên,
coi nhẹ một số môn thẩm mĩ và chính trị.
Về lĩnh vực giao lưu và thông tin với nước ngoài gia tăng quá nhanh khiến
cho việc kiểm soát hết sức khó khăn, nhiều thông tin mang nội dung tiêu cực có
kích động đã xâm nhập nhằm làm bại nền văn hoá nước ta…
Những thành tựu và tiến bộ đạt được trên lĩnh vực văn hóa chưa tương xứng
và vững chắc, chưa đủ để tác động có hiệu quả đối với lĩnh vực của đời sống xã
hội, đặc biệt là lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống.
Sự suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống tiếp tục diễn ra phức tạp, có
một số mặt nghiêm trọng hơn, tồn hại không nhỏ đến uy tín của Đảng và Nhà
nước, niềm tin của nhân dân.
Môi trường văn hóa còn bị ô nhiễm bởi các tệ nạn xã hội như: ma túy, mại
dâm, cờ bạc… gia tăng, sự lan tràn của các sản phẩm và dịch vụ văn hóa mê tín, dị
đoan, độc hại, thấp kém.


Thiếu những tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị tư tưởng và nghệ thuật
cao.
Xu hướng chạy theo thị hiếu thấp kém của một bộ phận báo chí, văn học,
nghệ thuật chưa được ngăn chặn một cách có hiệu quả.
Việc xây dựng thể chế văn hóa, các văn bản quy phạm pháp luật, các chính
sách trên lĩnh vực văn hóa còn chậm.
Đời sống văn hóa còn nghèo nàn, lạc hậu, thiếu thốn ở nhiều vùng nông
thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bằng các dân tộc thiểu số chưa được
khắc phục có hiệu quả.
Lực lượng hoạt động văn hóa –văn nghệ trong cộng đồng người Việt Nam ở
nước ngoài hiện nay không nhỏ, đã có những công trình nghiên cứu, tác phẩm văn
học, nghệ thuật tốt hướng về Tổ quốc. Song chúng ta còn thiếu những biện pháp

tích cực giúp đồng bào ta tìm hiểu sâu văn hóa dân tộc, liên hệ mật thiết với quê
nhà, góp phần đấu tranh với những hoạt động chống phá với Tổ quốc.
Khoảng cách chênh lệch về hưởng thụ văn hóa giữa các vùng, các miền, khu
vực, tầng lớp xã hội tiếp tục gia tăng.
4, Những nguyên nhân dẫn tới thành tựu và hạn chế.
-Nguyên nhân thành tựu:
Những thành tựu trong sự nghiệp xây dựng văn hóa một mặt chứng tỏ đường
lối và các chính sách của Đảng và Nhà nước ta đã và đang phát huy tác dụng tích
cực, định hướng đúng đắn cho sự nghiệp phát triển đời sống văn hóa, xã hội, mặt
khác đó là kết quả của sự tham gia tích cực của nhân dân và những nỗ lực to lớn
của các lực lượng hoạt động trên lĩnh vực văn hóa.
Tuy nhiên những mặt chưa còn nhiều, thậm chí có mặt nghiêm trọng, nhất là
trong lĩnh vực tư tưởng, đạo đức và lối sống.
- Nguyên nhân của tình trạng yếu kém đó là:
* Về khách quan:
+ Sự tác động mạnh mẽ của những mặt trái do quá trình toàn cầu hóa kinh tế
và sự xâm nhập tràn lan những sản phẩm văn hóa dẫn đến những tư tưởng phức tạp
trong đời sống văn hóa, xã hội.
+ Những tiền đề vật chất để xây dựng nền văn hóa còn yếu kém, mức sống
của nhân dân còn thấp so với các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế.
+ Cơ chế thị trường và sự hội nhập quốc tế, bên cạnh những tác động tích
cực to lớn, cũng đã bộc lộ mặt trái của nó, ảnh hưởng tiêu cực đến ý thức tư tưởng,
đạo đức, lối sống của nhân dân ta.
+ Do nước ta còn nghèo, nhu cầu về văn hóa lớn nhưng chưa đáp ứng đủ vì
thiếu thốn về vật chất.
*Về chủ quan:
+ Nhận thức trong Đảng từ Trung ương đến cấp ủy đảng các cấp về vai trò
đặc biệt quan trọng của văn hóa chưa thật đầy đủ. Các quan điểm chỉ đạo, phương

hướng, nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hoá chưa quán triệt và tổ chức thực
hiện nghiêm túc. Việc tổ chức thực hiện còn thiếu tập trung, chưa đồng bộ, không
kiên quyết.
+ Do tập trung vào phát triển kinh tế nên chưa nhận thức rõ vai trò và nhiệm
vụ xây dựng văn hóa, có nơi còn xem nhẹ, không ít cán bộ, đảng viên chưa nêu
được tấm gương văn hóa cho quần chúng.
+ Chưa xây dựng được cơ chế, chính sách và giải pháp phù hợp để phát triển
văn hóa trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế
quốc tế.
+ Một số bộ phận tri thức, văn nghệ sĩ, những người hoạt động trên lĩnh vực
văn hóa, thông tin, báo chí có những biểu hiện xa rời đời sống, lúng túng trong
định hướng sáng taọ và hoạt động nghiệp vụ, chạy theo chủ nghĩa thực dụng, tạo ra
một số sản phẩm văn hóa chất lượng thấp, thậm chí sai trái.
5,Những phương hướng và nhiệm vụ chủ yếu xây dựng và phát triển nền văn
hóa.
*Phương hướng:
Phương hướng chung của sự nghiệp văn hóa nước ta là phát huy chủ nghĩa
yêu nước và truyền thống đại đoàn kết dân tộc, ý thức độc lập tự chủ, tự cường xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt
Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm cho
văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, vào từng người,
từng gia đình, từng tập thể và cộng đồng, từng địa bàn dân cư, vào mọi lĩnh vực
sinh hoạt và quan hệ con người, tạo ra trên đất nước ta đời sống tinh thần cao đẹp,
trình độ dân trí cao, khoa học phát triển, phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh,
tiến bước vững chắc lên chủ nghĩa xã hội.
Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh đạo,
trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Mọi người Việt Nam phấn đấu vì
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh đều tham gia sự nghiệp xây
dựng và phát triển nền văn hóa nước nhà. Công nhân, nông dân, trí thức, là nền

tảng khối đại đoàn kết toàn dân. Đội ngũ trí thức gắn bó với nhân dân giữ vai trò
quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa. Bảo tồn và phát huy
những di sản văn hóa tốt đẹp của dân tộc, sáng tạo nên những giá trị văn hóa mới,
xã hội chủ nghĩa, làm cho những giá trị ấy thấm sâu vàocuộc sống của toàn xã hội
và mỗi con người, trở thành tâm lý và tập quán tiến bộ, văn minh là một quá trình
cách mạng đầy khó khăn, phức tạp, đòi hỏi nhiều thời gian. Cùng với việc giữ gìn
và phát triển những di sản văn hóa quý báu của dân tộc, tiếp thu những tinh hoa
văn hóa thế giới, sáng tạo, vun đắp nên những giá trị mới, phải tiến hành kiên trì
cuộc đấu tranh bài trừ các hủ tục, các thói hư tật xấu, nâng cao tính chiến đấu,
chống mọi mưu toan lợi dụng văn hóa.


* Nhiệm vụ:
-Nhiệm vụ cụ thể
Để xây dựng thành công nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Đảng
ta chỉ ra những nhiệm vụ cụ thể như sau:
-Xây dựng con người Việt Nam với những đức tính: có tinh thần yêu nước,
tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có chí vươn lên
đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, đoàn kết với nhân dân thế giới trong sự
nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập, dân tộc dân chủ.
- Có ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
-Có lối sống lành mạnh, nếp sống văn minh, cần kiệm, trung thực, nhân
nghĩa, tôn trọng kỉ cương phép nước, quy ước của cộng đồng, có ý thức bảo vệ và
cải thiện môi trường sinh thái.
- Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kĩ thuật, sáng tạo. năng
suất cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
- Xây dựng môi trường văn hóa : tạo ra các đơn vị cơ sở (gia đình, làng xã,
phường, khu tập thể , cơ quan, xí nghiệp, trường học …) đời sống văn hóa lành
mạnh đáp ứng những nhu cầu văn hóa đa dạng và không ngừng tăng lên của các
tầng lớp nhân dân. Giữ gìn và phát huy những đạo lý tốt đẹp của gia đình Việt

Nam. Xây dựng mối quan hệ khăng khít giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Đẩy
mạnh phong trào xây dựng làng, xã, phường văn hóa, nâng cao tính tự quản của
cộng đồng dân cư trong công cuộc xây dựng nếp sống văn minh. Thu hẹp dần
khoảng cách đời sống văn hóa giữa các trung tâm đô thị và nông thôn, giữa những
vùng kinh tế phát triển với các vùng sâu, vùng xa, vùng núi, biên giới, hải đảo,
giữa các tầng lớp nhân dân.
-Bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa: Di sản văn hóa là tài sản vô giá,
gắn kết cộng đồng, là cốt lõi của bản sắc dân tộc, cơ sở để sáng tạo những giá trị
mới và giao lưu văn hóa. Hết sức coi trọng bảo tồn, kế thừa, phát huy những giá trị
văn hóa truyền thống, văn hóa cách mạng, bao gồm cả văn hóa vật thể và văn hóa
phi vật thể.
- Phát triển sự nghiệp giáo dục – đào tạo và khoa học –công nghệ: Coi trọng
giáo dục đạo lý làm người, ý thức trách nhiệm nghĩa vụ công dân, lòng yêu nước,
yêu chủ nghĩa xã hội, đạo đức, lối sống, nếp sống văn hóa, lịch sử dân tộc và bản
sắc dân tộc, ý chí vươn lên vì tương lai của mỗi người và tiền đồ của đất nước, bồi
dưỡng ý thức và năng lực phát huy giá trị văn hóa dân tôc, tiếp thu tinh hoa văn
hóa nhân loại.
- Bảo tồn phát huy và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số: coi trọng và
bảo tồn, phát huy những giá trị truyền thống và xây dựng, phát huy những giá trị
mới về văn hóa, văn học nghệ thuật của các dân tộc thiểu số. Bảo tồn và phát huy
ngôn ngữ , chữ viết của các dân tộc. Xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn
hóa, mở rộng mạng lưới thông tin ở vùng dân tộc thiểu số. Thực hiện tốt chính


sách, phát triển kinh tế xã hội ở vùng dân tộc thiểu sô, sớm giảm tỉ lệ đói nghèo, ổn
định và cải thiện đời sống, xóa mù chữ, nâng cao dân trí, xóa bỏ hủ tục.
- Nhiệm vụ cấp bách
Đặt trọng tâm nhiệm vụ xây dựng tư tưởng đạo đức, lối sống và đời sống
văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết trong các tổ chức Đảng và Nhà nước,
trong các đoàn thể quần chúng và trong từng gia đình.

Kiên quyết loại bỏ những phần tử thoái hóa, biến chất về đạo đức ra khỏi tổ
chức. Ngăn chặn và đẩy lùi các hoạt động phản văn hóa, các sản phẩm văn hóa độc
hại, đẩy lùi hủ tục các tệ nạn cờ bạc, ma túy , mại dâm, bạo lực, gây rối trật tự công
cộng.
Cải thiện đời sống văn hóa ở những vùng đời sống văn hóa còn quá thấp
kém, nhất là những vùng sâu, vùng xa, vùng núi,biên giới , hải đảo, vùng đồng
bằng các dân tộc thiểu số, đáp ứng các nhu cầu thiết yếu về đời sống văn hóa tinh
thần của nhân dân.
* Một số giải pháp để xây dựng và pháp triển nền văn hóa.
- Mở cuộc vận động giáo dục chủ nghĩa yêu nước gắn với thi đua yêu nước
và phong trào “ toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
- Tăng cường quản lí nhà nhà nước về văn hóa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi
những tác động tiêu cực của các loại hình văn hóa, các sản phẩm văn hóa xấu đến
người dân cũng như giới trẻ; thường xuyên biêu dương gương người tốt, việc tốt,
nhân rộng điển hình tiên tiến, lấy cái đẹp dẹp đi cái xấu, lấy cái tích cực để hạn chế
đi cái tiêu cực, tạo không gian môi trường văn hóa, xã hội lành mạnh để tuổi trẻ
học tâp, rèn luyện, hoàn thiện nhân cách, trở thành người có ích cho xã hội.
- Tiếp tục xã hội hóa về văn hóa, huy động quần chúng và quá trình xây
dựng phát triển văn hóa.
-Xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn này phải đầy đủ tài đức và
lòng yêu nước.
- Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh ngay từ cấp cơ sở.
- Phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo, văn học, nghệ thuật, đặc biệt chú
trọng đào tạo thế hệ trẻ trẻ.
- Đẩy mạnh bảo tồn các di tích văn hóa.
- Xây dựng, ban hành luật pháp và các chính sách văn hóa.
- Tăng cường nguồn lực và phương tiện cho hoạt động văn hóa.
- Nâng cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực văn hóa.
6. Liên hệ bản thân
Trong quá trình mở rộng hội nhập kinh tế quốc tế và giao lưu văn hóa, cùng

với việc tập trung xây dựng những giá trị mới của văn hóa Việt Nam đương đại,
cần tiếp tục đẩy mạnh công tác bảo tồn, kế thừa, phát huy các giá trị tốt đẹp của
truyền thống văn hóa dân tộc và tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa Thế giới,
bắt kịp sự phát triển của thời đại.


Tiếp tục phát triển sâu rộng và nâng cao chất lượng nền văn hóa tiên tiến
đậm đà bản sắc dân tộc.
Là sinh viên cần phải nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn và phát
huy bản sắc dân tộc để có biện pháp giữ gìn, củng cố và phát huy bản sắc văn hóa
của dân tộc mình làm phong phú thêm nền văn hóa dân tộc.
Nâng cao trách nhiệm trong việc bảo vệ các giá trị văn hóa dân tộc, chống
văn hóa ngoại lai, nhận thức đúng đắn về các giá trị văn hóa dân tộc, tích cực tuyên
truyền cho mọi người dân hiểu tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc văn hóa để
bản sắc văn hoascuar mỗi dân tộc không bị mai một.
Xây dựng các chuẩn mực giá trị đạo đức, nêu gương người tốt việc tốt, lối
sống đẹp.
Tích cực học tập, nghiên cứu về truyền thống văn hóa lâu đời của văn hóa để
có cái nhìn đúng đắnvề văn hóa dân tộc.
Bảo tồn và phát triển ngôn ngữ, chữ viết của dân tộc mình, đi đôi với với
việc sử dụng ngôn ngữ, chữ viết phổ thông, khuyến khích đồng bào các dân tộc
thiểu số học tậ, hiểu biết và sử dụng thành thạo tiếng nói chữ viết của dân tộc
mình.
Sinh viên cần tiếp thu toàn diện nhưng có chọn lọc những giá trị văn hóa của
các nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, cái gì bổ ích và cần thiết, cái gì tốt và hay
thì ta cần phải học lấy, tiếp nhận và làm giàu cho văn hóa Việt Nam, một nền văn
hóa Việt Nam hòa hợp với khoa học và hợp với cả nguyện vọng của nhân dân. Nói
như vậy, để thấy không phải mọi thứ mới lạ đều bổ ích, cái gì mới mà hay thì tiếp
thu, còn cái mới mà xấu xa thì cương quyết loại bỏ. Kết hợp chặt chẽ việc tiếp thu
tinh hoa văn hóa nhân loại, đấu tranh chống lại sự xâm nhập của văn hóa độc hại.

Đó là mối quan hệ giữa giữ gìn và bản sắc với tiếp thu tinh hoa, giữ gìn truyền
thống, đổi mới để bồi bổ cho một nền văn hóa cường tráng.
Để xây dựng văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc thì một
trong những nhiệm vụ quan trọng là cần mở rộng và nâng cao hiệu quả quản lý về
văn hóa, đổi mới tăng cường việc giới thiệu và truyền bá văn hóa văn học, nghệ
thuật, đất nước con người Việt Nam với Thế giới. Khuyến khích cộng đồng Việt
Nam ở nước ngoài giữ gìn quảng bá văn hóa Việt Nam và tích cực tham gia vào
xây dựng và phát triển văn hóa, giữ gìn bản sắc dân tộc, góp phần xây dựng đất
nước.
Sinh viên chúng ta cũng có thể góp phần vào thực hiện trên với việc tích cực
giới thiệu những nét riêng độc đáo của Việt Nam đến với cộng đồng người nước
ngoài.
Sinh viên là đối tượng tiếp cận nhiều với văn học, vì vậy việc tìm hiểu về
văn hóa nước nhà, giành sự quan tâm đúng mức cho các tác phẩm văn học nước
nhà cũng là một cách để củng cố và phát huy văn hóa Việt Nam. Kế thừa những
giá trị văn hóa truyền thống và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.


*Kết luận
Văn hóa dân tộc là một tài sản vô giá. Mỗi quốc gia có nền văn hóa đặc
trưng riêng. Nó là đặc điểm giúp ta nhận biết dân tộc này với dân tộc khác, sự tồn
tại hay diệt vong của một dân tộc trên Thế giới. Văn hóa dân tộc có tầm quan trọng
đối với mỗi đất nước. Vì vậy, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là
việc làm cần thiết của mỗi quốc gia.
Mặc dù vậy, việc giữ gìn văn hóa không có nghĩa là đóng cửa không giao
lưu với bên ngoài. Trái lại chúng ta phải biết mở cửa để tiếp thu, học hỏi giữa các
nền văn hóa khác nhau trên toàn Thế giới. Chúng ta đang tiến tới hội nhập các nền
văn hóa vì chỉ có hội nhập mới có cơ hội phát triển và giới thiệu nền văn hóa Việt
Nam với Thế giới. Nhưng chúng ta cũng không quên một điều rằng, chúng ta hòa
nhập chứ không hòa tan. Tiếp thu nền văn hóa mới, nhưng vẫn phải tuân theo

đường lối của Đảng Cộng Sản Việt Nam đề ra.