Phong cách 4E trong lãnh đạo

Lãnh đạo

Lãnh đạo
Bởi:
Wiki Pedia
Lãnh đạo là một trong những khái niệm quan trọng nhất trong khoa học về tổ chức nhân sự. Đó là một quá trình ảnh hưởng mang tính xã hội trong đó lãnh đạo tìm kiếm
sự tham gia tự nguyện của cấp dưới nhằm đạt mục tiêu của tổ chức[1]. Lãnh đạo là quá
trình gây ảnh hưởng và dẫn đắt hành vi của cá nhân hay nhóm người nhằm hướng tới
mục tiêu của tổ chức. Môn nhân sự hiện đại đề cao vai trò của lãnh đạo nên đối tượng
này càng được nghiên cứu kỹ lưỡng hơn.

Xu hướng hình thành và chuyển dịch của quyền lực lãnh đạo
Theo các nghiên cứu của lý thuyết lãnh đạo hiện đại, Quyền lực lãnh đạo có thể hình
thành từ 4 nguồn quyền năng:
1.
2.
3.
4.

Do chức vụ, địa vị
Do chuyên môn
Do tố chất, quyền uy bẩm sinh
Do hệ thống đem lại

Tuy nhiên, trong một xã hội văn minh, càng ngày quyền lực do chức vụ, địa vị đem lại
càng giảm. Các bậc thang diễn biến của các quyền lực xã hội được biết đến là Phong
kiến => Quận sự trị vì => Kỹ trị => Kinh tế trị => Luật trị. Trong xã hội tiến triển ở bậc
càng cao, quyền lực đơn thuần do chức vụ đem lại càng phải ít đi và lãnh đạo càng phải
chú ý đến quần chúng mà mình muốn tập hợp hoặc dưới mình hơn[1].

Những tố chất quan trọng nhất của một lãnh đạo

Theo các nhà nghiên cứu và tổng kết của các giáo sư McShane và Von Glinow trong
giáo trình của McGraw-Hill Inc., để trở thành một lãnh đạo, cần hội tụ 7 nhân tố sau[2]:
• Nhạy cảm: Rất cần, và là cần nhất. Thể hiện trong việc chỉ số EQ phải cao.
Lãnh đạo luôn cần có cảm nhân về thái dộ, tình cảm, mong muốn, buồn, vui...
của người xung quanh mình, thậm chí của tất cả quần chúng, dù khả năng tiếp
xúc của họ cũng bị hạn chế như mọi người.
• Chính trực: Là điều công chúng mong đợi. Sự chính trực này làm cho công
chúng cảm thấy tin tưởng; một nhân tố quan trọng để họ quyết định có đi theo
1/4


Lãnh đạo

•
•
•
•

•

lãnh đạo hay không. Nếu không, ít nhất lãnh đạo phải làm cho công chúng thấy
là mình có chính trực.
Nghị lực: Để vượt qua các khó khăn nội tại và từ ngoại cảnh. Phần này phải
hơn người và nhiều khi sự khâm phụ của quần chúng chỉ là từ đây.
Tự tin: Rất cần thiết để làm việc nói chung và sử dụng trong các trường hợp
đặc biệt như nói trước công chúng.
Có động lực làm lãnh đạo: Đây có khi chính là tham vọng theo mọi nghĩa.
Người lãnh đạo có thể tỏ ra họ có tham vọng hay không, song trên thực tế họ
luôn cần có động lực làm lãnh đạo mới có thể là lãnh đạo thực thụ.
Trí thông minh: Chỉ cần ở mức trung bình trở lên. Đây là lý do vì sao người

Việt hay nhìn nhận sai về lãnh đạo, hay đòi hỏi lãnh đạo phải là người thông
minh nhất, IQ cao nhất, chuyên môn phải gỏi nhất... song thực tế lãnh đạo giỏi
không cần những điều này. Nhưng cần thiết phải có khả năng phân tích các vấn
đề và cơ hội.
Kiến thức chuyên môn: Cần có ở mức vừa phải trở lên, chủ yếu để trợ giúp quá
trình ra quyết định. Năng lực mỗi người có hạn. Nếu lãnh đạo quá thiên về
chuyên môn họ khó có đủ quỹ thời gian cho chính việc lãnh đạo.

Các tính cách và khả năng của lãnh đạo
Năm 1994, House and Podsakoff đã đưa ra mô hình tính cách của các nhà lãnh đạo điển
hình như sau[1]:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Tầm nhìn:
Sự đam mê và đức hy sinh:
Tin tưởng, sự quyết tâm và tính bền bỉ:
Xây dựng hình ảnh tốt:
Gương mẫu:
Vai trò bên ngoài:
Tạo sự tin tưởng cho những người đi theo:
Có khả năng phát động khi cần:

Khả năng cấu trúc tốt:
Khả năng truyền cảm:

7 việc lãnh đạo cần phải làm
Lãnh đạo có vô số công việc cần làm trong mỗi ngày làm việc của họ. Tuy nhiên, việc
xác định được các trọng tâm công việc là vô cùng quan trọng bởi nếu không đạt được
điều đó, tổ chức sẽ đi sai đường.
1. Thiết lập tầm nhìn cho tổ chức: Thông thường nhân tố này bị xem là mông
lung, song thực tế cho thấy tầm nhìn chính là ngọn hải đăng chỉ đường cho mỗi

2/4


Lãnh đạo

2.
3.
4.
5.
6.

7.

tổ chức. Không có tổ chức nào có tầm nhìn kém, không có tầm nhìn rõ ràng hay
thậm chí không có tầm nhìn lại thành công trong thực tế.
Tập hợp quần chúng: Để tập hợp được quần chúng, lãnh đạo cần làm cho họ
thấu hiểu, thích thú, đam mê và tin tưởng. Quần chúng trong trường hợp nào
cũng là nền tảng cho thành công.
Cổ vũ, động viên toàn bộ đội ngũ: Công việc quản lý thường làm cho các thành
viên bị ức chế và cảm thấy mất động lực hành động. Chính vì vậy sự cổ vũ,

động viên của lãnh đạo lại càng cần thiết.
Xây dựng chiến lược cho tổ chức: Đây là công việc hay bị bỏ qua song lại rất
cần thiết.
Ra quyết định: Là bước quan trọng nhất, song lại chỉ là kết quả của cả một quá
trình.
Tạo ra những sự thay đổi: Tình hình bên ngoài luôn có những biến động; bao
gồm cả môi trường toàn cầu, biến động kinh tế toàn cầu... đến tình hình quốc
gia, tình hình của cả ngành kinh doanh đó. Kết hợp với thay đổi của các nhân tố
nội tại công ty đòi hỏi có sự thay đổi và lãnh đạo cần phải là người tạo ra thay
đổi đó.
Tạo dựng môi trường làm việc lành mạnh: Cần hài hòa giữa cống hiến và
hưởng thụ. Có vô số công ty đã thành công trong kinh doanh. Song các thành
công không tính đến các nhân tố phát triển bền vững sẽ đều phải trả giá sớm
muộn.

4E của lãnh đạo trong lý thuyết của Jack Welch
Jack Welch được tôn vinh là Tổng giám đốc số 1 của thế giới. Ông lãnh đạo Tập đoàn
GE (General Electric) suốt hơn 20 năm và đã thực hiện một cuộc cách mạng lớn ở đây.
Ông đã sa thải hơn 100.000 người, trong đó có rất nhiều quản lý cấp cao, đóng cửa, sáp
nhập hàng loạt nhà máy, công ty.
Ông đã có công chuyển một tập đoàn sản xuất già cỗi, đầy nguy cơ thành một tập đoàn
hàng đầu thế giới về sản phẩm và dịch vụ. Ông đã làm gia tăng giá trị công ty (market
value) lên gấp gần 30 lần. Ông đã đưa ra tư tưởng 4E Leader nổi tiếng về lãnh đạo mà
đến nay vẫn được các CEO trên toàn thế giới học tập. Tóm tắt 4E này là:
•
•
•
•

Nhà lãnh đạo phải có Nghị lực (The 4E Leader Energy)

Nhà lãnh đạo phải biết truyền Nghị lực (The 4E Leader Energizes).
Nhà lãnh đạo phải Sắc bén (The 4E Leader has Edge).
Nhà lãnh đạo phải Hành động (The 4E Leader Executes).

Các tư tưởng về lãnh đạo cần xem xét lại
Trong tư tưởng trước đây, người ta đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải "vừa có tài năng, vừa
có đức độ". Tuy nhiên, chính Jack Welch đã khẳng định bằng các tri thức mà ông có
3/4


Lãnh đạo

được và kinh nghiệm bản thân từ thực tế vô cùng sinh động rằng đó chỉ là mong muốn
có tính lý tưởng mà thôi. Trên thực tế gần như không có loại lãnh đạo này.
Những người "có đức độ" thường là người có thiên hướng hoạt động xã hội, phi lợi
nhuận và thiếu động lực cần thiết để theo đuổi mục đích mà một lãnh đạo giỏi cần có.
Nhiều người trong số này có thể là lãnh đạo song không bao giờ giỏi hoặc chỉ dừng ở
mức là các nhà quản lý bình thường.
Trong khi đó, theo Jack Welch, đại đa số các nhà lãnh đạo lại bị thúc đẩy bởi các động
lực, thậm chí là các dục vọng (gần trùng với tư tưởng về dục vọng thúc đẩy (libido)
trong trường phái phân tâm học của Sigmund Freud). Các động lực này có thể là quyền
lực, là tiền, là của cải, các quyền lợi... hay là danh tiếng. Jack Welch cũng bác bỏ mô
hình nhà lãnh đạo lý tưởng và cho thấy theo tổng kết của ông, có đến khoảng 70% số
lãnh đạo giỏi bị thúc đẩy và thành công bởi động lực hay dục vọng.

4/4