Bài giảng bệnh viêm da cơ địa ths nhâm thế thy uyên

BỆNH VIÊM DA CƠ ĐỊA
Thạc sỹ: Nhâm Thế Thy Uyên
Bộ môn: Da liễu
HVYDHCTVN
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Trình bày được căn nguyên, bệnh sinh
của bệnh viêm da cơ địa.
2. Nêu được các triệu chứng lâm sàng của
bệnh viêm da cơ địa.
3. Trình bày được các tiêu chuẩn chẩn đoán
bệnh viêm da cơ địa.
4. Nêu được các phương pháp điều trị bệnh
viêm da cơ địa.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐẠI CƯƠNG
- VDCĐ là một bệnh phổ biến, chiếm 2-3% quần
thể TE 1% quần thể người lớn.
- LS và GPB: VDCĐ là một hiện tượng viêm bìthượng bì. Nguyên nhân phức tạp, thường phát
sinh do một quá trình phản ứng của da trên một
cơ địa đặc biệt dễ phản ứng với dị nguyên ở
trong hay ngoài cơ thể.
Biểu hiện trên lâm sàng bằng những mảng hồng
ban với mụn nước rất ngứa hay tái đi tái lại.

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐẠI CƯƠNG







Viêm da cơ địa (atopic dermatitis)
Bệnh hay gặp nhất là trẻ em dưới 2 tuổi.
Tiến triển của bệnh rất dai dẳng và có thể
kéo dài tới tuổi trưởng thành.
Hình ảnh LS VDCĐ TE là các đám mụn
nước ở trán, má đối xứng. Ở trẻ lớn và
người lớn là các sẩn, mảng da dày, Lichen
hóa, rất ngứa.
.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐẠI CƯƠNG


Bệnh liên quan tới yếu tố cơ địa, tiền sử
bị các bệnh dị ứng như hen phế quản,

mày đay, viêm da tiếp xúc… Vì vậy việc
điều trị vẫn còn gặp nhiều khó khăn

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


LÂM SÀNG(tt)
Giai đoạn hồng ban:
- Ngứa: có trước khi nổi hồng ban, triệu
chứng này thường có và chủ yếu.
- Hồng ban: hơi phù nề có tính viêm . Trên
hồng ban rải rác những hạt nhỏ li ti mà
mắt thường không trông thấy. Sờ tay
vào thấy nhám. Các hạt nhỏ này trở
thành mụn nước ở giai đoạn sau.
1.

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


CĂN NGUYÊN VÀ SINH BỆNH HỌC


Cơ địa dễ bị dị ứng (atopy)



- Yếu tố di truyền:



Bố và mẹ VDCĐ: 80% con cái của họ bị
mắc bệnh này. 50% một trong hai người b
"gen" có LQ nằm trên các nhiễm sắc thể
(NST) 11q13, NST 5q31 - 33, NST
16p11.2 - 11.1…
- Các yếu tố khác như: da khô, suy giảm
miễn dịch (miễn dịch qua trung gian tế
bào).





Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


CĂN NGUYÊN VÀ SINH BỆNH HỌC
Các tác nhân kích thích

Tác nhân nội sinh
- Yếu tố thần kinh.
- Thay đổi nội tiết.
- Rối loạn chuyển hóa.
-

Tác nhân ngoại sinh

- Di nguyên: bụi, phấn hoa, thức ăn, VK,VR
- Môi trường, khí hậu.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


CĂN NGUYÊN VÀ SINH BỆNH HỌC
Vai trò của IgE
Thay đổi miễn dịch






- Thay đổi miễn dịch tại chỗ: da kém bền
vững do hàng rào vật lý, hóa học và hàng
rào tế bào bị thương tổn, suy giảm.
- Thay đổi miễn dịch trong máu:
+ Tăng bạch cầu đa nhân ái toan.
+ Tăng IgE.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
VDCĐ ở trẻ < 2 tuổi (giai đoạn ấu thơ)
Thường gặp ở trẻ 2 - 3 tháng tuổi.
- Thương tổn cơ bản là các mụn nước tập

trung thành từng đám.
+ Giai đoạn tấy đỏ: da đỏ, ngứa và có các
mụn nhỏ li ti như hạt kê.
+ Giai đoạn mụn nước
+ Giai đoạn chảy nước/ xuất tiết"giếng
chàm"
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
+ Giai đoạn đóng vảy: các dịch khô dần,
đóng vảy tiết màu vàng nhạt.
+ Giai đoạn bong vảy da
- Vị trí: hay gặp ở má, trán, cằm. Tuy nhiên
có thể lan ra tay, chân, lưng, bụng… có
tính chất đối xứng.
- Triệu chứng cơ năng: ngứa.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
Viêm da cơ địa ở trẻ em từ 2 - 12 tuổi
Hay gặp nhất là lứa tuổi từ 2 - 5.
- TTCB là các sẩn cao hơn mặt da,. Da dày,
lichen hóa. Có thể gặp các mụn nước tập
trung thành đám.
- Vị trí: mặt duỗi hay nếp gấp như khuỷu
tay, khoeo chân, cổ tay, mi mắt; đối xứng.

- Triệu chứng cơ năng: rất ngứa.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG









VDCĐ thanh thiếu niên và người lớn
- Tiến triển từ giai đoạn TE, một số khởi
phát ở tuổi dậy thì, or ở tuổi lớn hơn.
- TTCB: sẩn cao hơn mặt da, rải rác hoặc
tập trung thành đám. Có thể có mụn nước
kèm theo nhiều vết xước do gãi.
- Vị trí gặp ở các nếp gấp: khoeo chân,
khuỷu tay, cổ tay, vùng hậu môn sinh dục,
núm vú…
- Triệu chứng cơ năng: rất ngứa
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG






Những triệu chứng không điển hình
- Khô da (xerosis).
- Dấu hiệu vẽ nổi (dermographism).
- Viêm da lòng bàn tay, bàn chân.

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


TIẾN TRIỂN






Dai dẳng, đợt cấp, mạn, liên quan tới
nhiều yếu tố như thức ăn, nhiễm trùng
đường hô hấp, nhiễm trùng tại chỗ, khí
hậu, rối loạn tiêu hóa,…
- Giai đoạn cấp tính: hay gặp ở viêm da cơ
địa ở trẻ < 2 tuổi.
- Giai đoạn bán cấp: thương tổn giảm phù
nề, giảm xuất tiết, khô hơn.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về

Ycotruyen.com


TIẾN TRIỂN


- Giai đoạn mạn tính: hay gặp ở trẻ > 10
tuổi, khoảng 50% số trẻ không khỏi bệnh
và chuyển sang giai đoạn này. Thương tổn
là các sẩn, các mảng da dày Lichen hóa,
màu thâm, rất ngứa. Thương tổn khu trú
nhưng dai dẳng, khó điều trị và có thể tồn
tại đến già

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


BIẾN CHỨNG




- Bội nhiễm.
- Chàm chốc hóa.
- Trong một số trường hợp bội nhiễm hoặc
chốc hóa không được điều trị kịp thời, có
thể gây viêm cầu thận cấp.

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về

Ycotruyen.com


MÔ BỆNH HỌC
- Thượng bì:
+ Xốp bào.
+ Thoát dịch: từ trung bì, huyết thanh thoát
ra xen kẽ vào khoảng gian bào.
+ Thoát bào: xâm nhập khoảng gian bào
của thượng bì các bạch cầu đa nhân,
lympho, tổ chức bào.
- Trung bì: các nhú bì xung huyết, mao
quản giãn to, phù nề, xung quanh có
nhiều bạch cầu.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


CHẨN ĐOÁN
* 4 Tiêu chuẩn chính
- Ngứa.
- Viêm da mạn tính tái phát.
- Hình thái và vị trí điển hình:
+ Trẻ em: mụn nước tập trung thành đám ở
mặt, mặt duỗi các chi.
+ Người lớn: Lichen hóa ở nếp gấp.
- Tiền sử gia đình, bản thân bị các bệnh
atopy
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com

Tiêu chuẩn phụ (15 tiêu chuẩn)
- Khô da
- Dày da lòng bàn tay, bàn chân.
- Viêm kết mạc mắt.
- Mặt tái.
- Vảy phấn trắng.
- Vảy cá.
- Viêm da lòng bàn tay, bàn chân
- Chàm núm vú.
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


Tiêu chuẩn phụ








- Phản ứng quá mẫn type 1 dương tính.
- IgE huyết thanh cao.
- Dễ bị dị ứng thức ăn.
- Đỏ da.
- Bệnh xuất hiện từ bé.
- Chứng vẽ nổi của da.

- Dày sừng nang lông
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


Chẩn đoán phân biệt
- Chàm vi trùng
- Viêm da dầu
- Viêm da tiếp xúc (xem ảnh 6 ở phụ bản)
- Ghẻ
- Rôm sảy

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐIỀU TRỊ








Điều trị tại chỗ
- Giai đoạn cấp tính:
+ Dung dịch Jarish: đắp liên tục vào
thương tổn. Nếu không có Jarish có thể
dùng nước muối đẳng trương.

- Giai đoạn bán cấp: dùng các loại hồ
+ Hồ nước
+ Hồ Brocq
Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐIỀU TRỊ





- Giai đoạn mạn tính: dùng các loại mỡ
+ Mỡ ichtyol, goudron, salicylé, kem có
corticoid như eumovate, fucicort, mỡ
tacrolimus 0,03% hay 0,1% và
pimecrolimus.
+ Các thuốc làm mềm da, ẩm da.

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com


ĐIỀU TRỊ





. Toàn thân
- Kháng histamin tổng hợp.
- Vitamin C.
- Nếu có bội nhiễm: dùng kháng sinh

Tài Liệu Bạn Đang Xem Thuộc Về
Ycotruyen.com