Học Viết Kịch Bản
6 NGUYÊN HÌNH CHUYỆN PHIM
Nguyên mẫu chuyện phim NGƯỜI ANH HÙNG:
Những câu chuyện anh hùng thường được tạo ra dựa trên truyền thuyết về Theseus.Người anh
hùng quả cảm phải đảm đương một nhiệm vụ hiểm nghèo, tuy nhiên vẫn giữ một chuẩn mực đạo
đức cao cả và bảo vệ tất cả những gì tốt đẹp và đúng đắn.Anh hùng gắn liền với chuẩn mực đạo
đức, nếu rời bỏ nó, mọi thứ (cả câu chuyện) đều sụp đổ.
Người anh hùng phải có phẩm chất thú vị và đạo đức cao cả, nhưng không hoàn hảo. Ngay cả
loại “Siêu anh hùng” (Người nhện, Batman…) giải quyết mọi việc đều đúng đắn và hoàn hảo, sẽ
khiến khán giả chẳng hề lo lắng gì cho anh ta (không đồng cảm). Vì vậy, để tránh cám giác
không đồng cảm này từ khán giả, nên xây dựng cho các siêu anh hùng những “điểm yếu” như dễ
tổn thương, rất con người.
Đặc biệt, phản anh hùng (anti Hero) là một người theo đuổi những luật lệ riêng về danh dự, hơn
là theo những luật lệ được đặt ra bởi xã hội. Trong 6 nguyên mẫu thì nguyên mẫu anh hùng là
được biết đến nhiều nhất.
Chú ý: Phản anh hùng - Anti Hero không phải là False Hero.
Nguyên mẫu chuyện phim ĐÔI BẠN CHÍ THIẾT (bồ tèo thân thiết):
Nguyên mẫu này xuất phát từtruyện Damon và Pythias.Trong đó thường nói về 2 người bạn đối
đầu với cả thế giới.
Những phiên bản khác bao gồm cả sự thù địch trong tình bạn và cùng hợp tác để chống lại một
kẻ thù chung. Họ có thể có một mối quan hệ yêu-ghét (vừa yêuvừa ghét giống như Shrek và
Donkey) hoặc họ có thể trở nên phụ thuộc vào nhau. Câu chuyện có thể bao gồm 2 người không
cân bằng nhau, 2 người cân bằng nhau, 2 người khác giới, hay người lớn và trẻ con. Những câu
chuyện “bồ tèo” còn có thể nói về một nhóm với số lượng người đông hơn cùng tiến đến một
mục tiêu xứng đáng nhưng đầy khó khăn.Một mối quan hệ tam giác có thể được hình thành khi
một trong 2 người có tình cảm với một người thứ 3.
Mục tiêu chính của rất nhiều những câu chuyện dạng này chính là để diệt được kẻ thù haythắng
được một phần thưởng, giống như những câu chuyện anh hùng.Nguyên mẫu này cũng có thể
hướng về sự độc lập (có thể ở một thời điểm nào đó của phim). Trong trường hợp này một trong
2 người hoặc cả 2 sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, và đến lúc họ có thể đi con đường riêng của mình
hoặc tiển triển lên một mối quan hệ tốt hơn.
Nguyên mẫu chuyện phim NHIỆM VỤ BẤT KHẢ THI (ảo tung chảo):
Xuất phát từ truyền thuyết Icarus và Dedalus, liên quan đến những nhân vật phải đảm đương một
cuộc phiêu lưu, tìm kiếm mục tiêu hay hay thực hiện một hành trình cao cả, thay vì việc chủ đích
đi diệt kẻ ác, mặc dù điều này đôi khi cần thiết. Câu chuyện này thường mang cùng lúc yếu tố
hài hước, ngây ngô, đau buồn lần kích thích.Câu chuyện thường đặt ra một mục tiêu và rồi cho
người xem thấy cách họ đạt được hay không đạt được nó. Mục đích là để cho ta thấy sự cao cả
và kiên định của con người.
Các nguyên mẫu này này thường có những yếu tố của người anh hùng trong đó, nên nhân vật
chính phải giữ được phẩm chất đạo đức cao. Chính vì thế nhân vật phải được truyền cảm hứng
cho hành trình của mình bởi một điều gì đó lớn lao hơn là tiền bạc, bởi vì đó không phải là một
cảm hứng anh hùng. Người anh hùng có thể mê mẩn nhan sắc của nhân vật nữ chính sau khi
hoàn thành nhiệm vụ hơn là phần thưởng (có thể hiểu là Macguffin) mà mọi người đều tìm đến,
thèm có được nó. Những nhân vật bị lún vào sự tham lam, từ bỏ mặt bằng đạo đức, thường sẽ có
kết cục xấu.
Nguyên mẫu chuyện phim TỪ BỎ/ RA ĐI (giải thoát/ phá vỡ):
(Còn được biếtđến với cái tên “Nhà vua phải chết”)
Nguyên mẫu này thường nói về sự mâu thuẫn giữa trật tự cũ và mới, ví dụ như giữa bố mẹ và
con cái.Câu chuyện có thể ở nhiều dạng, giả dụ như khi cha mẹ cố gắng giữ con lại hay xung đột
hiềm khích giữa vợ chồng cần có sự xuất hiện của đứa con. Cũng có thể là sự thù ghét về tính
dục giữa bố mẹ với người yêu của con mình. Nguyên mẫu này có thể nặng về những “nợ máu”,
xung đột phức cảm Ơ đíp, thù hằn giữa anh em, và nỗi sợ bị bỏ rơi. Mâu thuẫn này gắn liền với 2
khoảnh khắc lớn của cuộc đời – sự xa cách giữa con cái và bố mẹ, và sự độc lập tự chủ, sự mong
muốn tìm thấy được bản thân. Trong cuộc sống thường phải tốn nhiều năm, 1 con người mới có
thể có được 1 cá tính của riêng mình, chính vì thế xung đột này là căn bản của rất nhiều kịch bản
hay. Nhân vật chính có một nhu cầu muốn trở thành một con người độc lập bằng cách giải thoát
bản thân khỏi một thế lực kiểm soát nào đó.
Để hiểu nguyên mẫu này, có thể đặt ra những câu hỏi: nhân vật chính có nhu cầu THOÁT LY,
thoát khỏi những trật tự cũ đang kiểm soát mình mà anh ta không chấp nhận. Nhân vật muốn từ
bỏ những quyền lực, gọng kìm… đang ngăn chặn mình.
Nguyên mẫu chuyện phim MEDEA
Nguyên mẫu này đặt người phụ nữ vào vị trí quyền lực.Trong truyền thuyết, Medea giúp Jason
bảo vệ được bộ lông cừu vàng, trở thành vợ anh, và cho anh 2 người con. Khi Jason lừa dối cô để
theo người phụ nữ khác, Medea dùng đến pháp thuật của mình để giết tình nhân và trừng phạt
Jason bằng cách hủy diệt thứ mà anh yêu nhất: 2 con trai anh.
Nguyên mẫu Medea bẻ lái khỏi nguyên mẫu gia trưởng thời trước bằng cách đưa ra một người
phụ nữ độc lập không bị lệ thuộc vào sự thống trị của đàn ông.
Nguyên mẫu chuyện phimFAUST:
Dựa trên một truyền thuyết thế kỷ 16 của Đức, Faust bán linh hồn mình cho quỷ để được món
quà là khả năng phép thuật, vẻ đẹp và tuổi trẻ.Nguyên mẫu này thường nói về những sự quá
khích khi một người bằng mọi cách lấy được những gì mình muốn. Có tồn tại chất gian tà trong
những câu chuyện theo dạng Faust bởi nguồn gốc của những giàu có, kiến thức và quyền lực
tuôn chảy trong nhân vật chính, luôn từ một nguồn thối nát.
“Nguồn” đó có thể là một công ty, một tập đoàn quân sự, đế chế quan liêu, một nhà thờ, một
trường học hoặc một tổ chức hay cá nhân yêu cầu sự phục tùng, không cần biết đến đạo đức.
Những câu chuyện theo dạng Faust thường có mối quan hệ thầy (sư phụ) – trò hay chủ nhân –
đầy tớ, trong đó những kẻ dưới quyền luôn muốn thoát khỏi kẻ thống trị.