TIET 10 BAI CAU LENH RE NHANH

CHƯƠNG III: CẤU TRÚC RẼ NHÁNH VÀ LẶP
Ngày soạn:......./......../.........
Tiết 10

CẤU TRÚC RẼ NHÁNH

I. CHUẨN KIẾN THỨC - KĨ NĂNG
1. Kiến thức
- Hiểu nhu cầu của cáu trúc rẽ nhánh trong biểu diễn thuật toán.
- Học sinh nắm vững ý nghĩa và cú pháp của câu lệnh rẽ nhánh dạng khuyết và
dạng đủ, hiểu được cách sử dụng câu lệnh ghép.
2. Kĩ năng
- Sử dụng cấu trúc rẽ nhánh trong mô tả thuật toán của một số bài toán đơn giản.
- Viết được các lệnh rẽ nhánh khuyết, rẽ nhánh đầy đủ và áp dụng được để thể
hiện thuật toán của một số bài toán đơn giản
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: + Soạn giáo án.
+ Chuẩn bị bảng phụ sau:
IF
Đ_kiện

Đ

Câu lệnh

S
IF
Câu lệnh 2

S

Điều kiện

Đ

2. Học sinh: sọan bài ở nhà.
III. PHƯƠNG PHÁP: Giảng giải + hoạt động của học sinh.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Hoạt động 1: (5 phút) Kiểm tra bài cũ
Hđ của GV
Hđ của HS
Cho 2 số nguyên a, b; tìm Max(a,b).
2 hs lên bảng trả lời độc lập.
Yêu cầu: viết phần tên, phần khai báo, và câu
lệnh nhập a, b bằng Pascal. Nêu thuật toán tìm Hs khác nhận xét
Max(a,b).
Gọi 2 hs lên bảng
Nhận xét, đánh giá, cho điểm
Đ/án:
Program baitap;
Var a, b, max : integer;
Begin

Câu lệnh 1


readln(a,b);
end.
2. Hoạt động 2: (5 phút) Tìm hiểu cấu trúc rẽ nhánh thiếu và đủ
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS

- Với bài toán trên làm thế nào để tìm - So sánh:
Max(a, b)?
+ Nếu a>b thì max = a.
+ Nếu a- Hãy mô tả thuật toán bằng NNLT - Chưa làm được
Pascal?
- Hãy cho biết câu: Nếu …thì … là - Câu điều kiện.
loại câu gì?
Còn dạng nào khác không?
- Có, Nếu …thì … nếu
không thì …
- Hãy cho ví dụ về các loại câu điều - Nếu có học bài thì đạt
kiện
điểm 10.
* Chọn hai câu làm ví dụ. Từ đó phân - Nếu là người lớn thì
tích cho học sinh thấy cấu trúc rẽ 5000đ nếu trẻ em thì
nhánh thể hiện trong ví dụ này.
1000đ.
3. Hoạt động 3: (12 phút)Câu lệnh If …then
Hđ của GV
Hđ của HS
1. Y/cầu hs n/cứu sgk và dựa vào các 1. N/cứu sgk và trả lời
ví dụ cấu trúc rẽ nhánh để đưa ra cấu If<điều_kiện>Thentrúc chung của câu lệnh rẽ nhánh.
> Else<lệnh2>;
2. Khi không đề cập đến việc gì xãy 2. Chú ý lắng nghe và trả
ra nếu điều kiện không thõa mãn cấu lời.
trúc câu lậnh rẽ nhánh như thế nào?
Câu lệnh khuyết:
If

<điều_kiện>
3.Gọi học sinh viết câu lệnh so sánh Then<lệnh>;
để tìm Max(a, b) bằng 2 cách.
3. Lên bảng
If a > b then max:= a;
- Có thể chỉ dùng 1 câu lệnh khuyết?
If a < b then max:= b;
max:=a; if a < b then max:=b;
Hoặc:
Lưu ý: Trước từ khoá Else không có If a > b then max:=a
dấu ;
Else max:=b;
- Dạng nào thuận tiện hơn?

Nội dung
1. Rẽ nhánh:
* Một số mệnh đề có
dạng điều kiện:
+ Dạng thiếu: Nếu…
thì…
+ Dạng đủ: Nếu … thì
… nếu không thì …
* Cấu trúc dùng để mô
tả các mệnh đề như trên
được gọi là cấu trúc rẽ
nhánh thiếu và đủ.
* Mọi ngôn ngữ lập
trình đều có các câu
lệnh để mô tả cấu trúc rẽ
nhánh.

Nd ghi bảng
2. Câu lệnh IF –
THEN:
* Để mô tả cấu trúc rẽ
nhánh, Pascal dùng câu
lệnh:
a. Dạng đủ:
IF <điều kiện> THEN
<câu lệnh 1> ELSE <
câu lệnh 2>;
b. Dạng khuyết:
(dạng đặc biệt)
IF <điều kiện> THEN
<câu lệnh>;

Suy nghĩ và trả lời.
-> tuỳ trường hợp cụ thể.
4. Hoạt động 4: (3 phút) Câu lệnh ghép
Hđ của GV
Hđ của HS
1. Nêu vđ: Sau then, sau else phải có 1. Chú ý lắng nghe
một câu lệnh. Nhưng thực tế trong
các trường hợp phức tạp đòi hỏi phải
là nhiều câu lệnh.
NNLT cho phép gộp dãy các lệnh

Nd ghi bảng
Câu lệnh ghép trong
Pascal:
Begin

<các lệnh cần ghép>;
End;


thành một câu lệnh ghép
2. N/cứu sgk và trả lời
2. Y/cầu hs n/cứu sgk cho biết cấu Begin
trúc câu lệnh ghép trong Pascal
<các lệnh cần ghép>;
End;
5. Hoạt động 5: (18 phút)Rèn luyện kĩ năng vận dụng lệnh If
a. Nội dung:
Vd1: Viết chương trình nhập vào độ dài 2 cạnh của một hình chữ nhật, tính chu
vi, diện tích của hcn đó.
Vd2: Tìm nghiệm của pt bậc hai: ax2+bx+c=0
b. Cách tiến hành
Hđ của GV
Hđ của HS
Nd ghi bảng
1. Nêu nội dung, mục đích yêu cầu 1. Chú ý dẫn dắt của gv
Vd1: Viết chương trình
của vd1
nhập vào độ dài 2 cạnh
của một hình chữ nhật,
Chtrình này các em đã viết, hãy cho Khi nhập độ dài âm thì cho tính chu vi, diện tích của
biếtcó hạn chế nào trong chtrình của ra dtích, chu vi âm. Điều hcn đó.
em không?
này không có trong thực tế
- Hãy nêu ra hướng giải quyết của các - Dùng câu lệnh rẽ nhánh
em .

để kiểm tra giá trị độ dài
các cạnh. Nếu độ dài
dương thì tính dtích và chu
vi, ngược lại thì thông báo
- Y/cầu hs về nhà hoàn thiện chtrình. độ dài Sai.
Vd2: Tìm nghiệm của pt
2. Nêu nội dung, mục đích yêu cầu 2. Ghi đề bài, chú ý mục bậc hai: ax2+bx+c=0
của bài tập vd2.
đích, y/cầu của bài tập .
- Hãy nêu các bước chính để trả lời + Tính delta
nghiệm pt bậc hai?
+ Nếu delta<0 thì pt vô
nghiệm
+ Nếu delta >=0 thì kết Program ptbac2;
luận pt có nghiệm:
Var a, b, c, d, x1, x2:
x1=(-b+sqrt(delta))/(2*a)
real;
x2=(-b-sqrt(delta))/(2*a)
Begin
- Ta cần bao nhiêu lệnh rẽ nhánh để - Hai câu lệnh rẽ nhánh Write(‘nhap a, b, c ‘);
mô tả các bước trên?
dạng khuyết hoặc 1 lệnh rẽ Read(a,b,c);
nhánh dạng đầy đủ.
D:=b*b-4*a*c;
- Y/cầu hs viết chtrình hoàn thiện - 1 hs lên bảng viết chtrình If d<0 then write(‘pt vo
(1hs trình bày trên bảng)
nghiem’)
Gọi hs khác nhận xét, đánh gía
Lấy ý kiến của 2-3hs

else
- Chuẩn hóa lại chtrình cho cả lớp
begin
bằng việc treo bảng chtrình mẫu của
x1=(-b+sqrt(delta))/
gv đã chuẩn bị.
(2*a);
x2=-b/a-x1;
write(‘x1= ’,x1:6:2,’
x2= ’, x2:6:2)
end;
readln;


End.
IV. ĐÁNH GIÁ CUỐI BÀI (5phút)
1. Nội dung đã học
Cấu trúc chung và sơ đồ thực hiện của cấu trúc rẽ nhánh IF
2. Câu hỏi, bài tập về nhà
Xem trước bài: Cấu trúc lặp, sgk, trang 42
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 4 sgk trang 50, 51
- Viết chtrình nhập vào 3 số a, b, c và in ra màn hình giá trị lớn nhất trong 3 số đó.
- Viết chtrình giải pt: ax4 + bx2 + c = 0.