Tải bản đầy đủ (.pdf) (18 trang)

10 phản xạ khi giải phương trình lượng giác

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.44 MB, 18 trang )

GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


10 PH
N X HAY DÙNG KHI GI I PH

NG TRÌNH L

NG GIÁC

GV: Nguy n Thanh Tùng

Ph n x 1:
H

Khi g p các góc l n (t 3x tr lên) thì th

ng có 3 h

ng đi

ng 1 “Ghép b cùng tên” đ gi m góc và t o tích b ng vi c dùng công th c t ng (hi u) thành tích.



a b
a b


;
cos
2
2
a b
a b
;
sin a  sin b  2sin
cos
2
2

a b
a b
sin
2
2
a b
a b
sin a  sin b  2cos
sin
2
2

cos a  cos b  2cos

cos a  cos b  2sin

ai
H

oc

ng trình sau:

2. (D – 2012): sin 3x  cos3x  sin x  cos x  2 cos 2 x
4. (D – 2006): cos3x  cos 2 x  cos x 1  0
6. (B – 2002) sin 2 3x  cos2 4 x  sin 2 5x  cos2 6 x .

nT

H

hi
D

1. (D – 2013): sin 3x  cos 2 x  sin x  0
3. (B – 2007): 2sin 2 2 x  sin 7 x 1  sin x.
5. (D – 2002): cos3x  4cos 2x  3cos x  4  0

ng d n gi i:

s/

up

2. (D – 2012): sin 3x  cos3x  sin x  cos x  2 cos 2 x

Ta

iL


ie

1. (D – 2013): sin 3x  cos 2 x  sin x  0
 (sin 3x  sin x)  cos 2 x  0
 2cos 2 xsin x  cos 2 x  0  cos 2 x(2sin x  1)  0...

uO

Gi i các ph

01

( u tiên k t h p các góc cùng ch n ho c cùng l )

ro

 (sin 3x  sin x)  (cos3x  cos x)  2 cos 2 x

bo
ok

.c

om

/g

 2cos 2 xsin x  2cos 2 xcos x  2 cos 2 x
 2 cos 2 x  2(sin x  cos x) 1   0...

3. (B – 2007): 2sin 2 2 x  sin 7 x 1  sin x.
 (sin 7 x  sin x)  2 sin 2 2 x  1  0
 2cos 4 xsin 3x  cos 4 x  0  cos 4 x(2sin 3x 1)  0...

.fa

ce

4. (D – 2006): cos3x  cos 2 x  cos x 1  0
 (cos3x  cos x) (1  cos 2 x)  0

w

 2sin 2 x sin x  2sin 2 x  0  4sin 2 x cos x  2sin 2 x  0  2sin 2 x(2cos x  1)  0...

w

w

5. (D – 2002): cos3x  4cos 2x  3cos x  4  0
 (cos 3x  cos x)  4(1  cos 2 x)  2cos x  0
 2cos 2 x cos x  8cos2 x  2cos x  0

 2cos x(cos 2 x  4cos x  1)  0  2cos x(2cos2 x  4cos x)  0  4cos 2 x(cos x  2)  0...

6. (B – 2002) sin 2 3x  cos2 4 x  sin 2 5x  cos2 6 x 

1  cos 6 x 1  cos8 x 1  cos10 x 1  cos12 x




2
2
2
2

 cos6x  cos8x  cos10x  cos12x
 2cos7 x cos x  2cos11x cos x  cos x(cos11x  cos 7 x)  0
 2cos xsin 9 xsin 2 x  0  sin 9 xsin 2 x  0...
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
H ng 2 Chuy n ph ng trình v d ng sin u  sin v (ho c cos u  cos v )
ho c d ng a sin x  b cos x  c (ho c m r ng)
Chú ý:
ng giác:  sin u  sin(u) ;  cos u  cos(   u) .
 tan u  tan(u) ;  cot u  cot( u)



Cách kh d u “–” c a các hàm l












Cách đ i tên hàm: sin u  cos   u  ; cos u  sin   u  ; tan u  cot   u  ; cot u  tan   u  .
2

2

2

2


ng trình sau:
3 sin 6 x  2sin 5x  1  2cos 2 3x .



3 cos 4 x  4sin 2 x sin 2 x  4sin 2  x  
4

H

ai
H

oc

3.

2.

01

1. (B – 2013): sin 5x  2cos2 x  1

ng d n gi i:

hi
D

Gi i các ph

2.

uO

nT



1. (B – 2013): sin 5x  2cos2 x  1  sin 5x  1  cos 2 x  1  cos 2 x   sin 5 x  sin   2 x   sin(5 x)...

2

3 sin 6 x  2sin 5x  1  2cos 2 3x


iL

Ta

up



3 cos 4 x  4sin 2 x sin 2 x  4sin 2  x  
4


ro

3.

3
1


sin 6 x  cos 6 x  sin 5 x  sin  6 x    sin 5 x …
6
2
2


s/

 3 sin 6 x  cos 6 x  2sin 5 x 


ie

 3 sin 6 x  2sin 5x  1  1  cos 6 x

om

/g


 

 3 cos 4 x  4sin 2 x sin 2 x  2 1  cos  2 x   
2 



bo
ok

.c

 3 cos 4 x  4sin 2 x sin 2 x  2(1  sin 2 x)

 3 cos 4 x  2sin 2 x(1  2sin 2 x)  2

ce

 3 cos 4 x  2sin 2 x cos 2 x  2 


3 cos 4 x  sin 4 x  2

.fa

3
1

 k

cos 4 x  sin 4 x  1  cos  4 x    1  x   
.
2
2
3
12 2

H ng 3
Kh và gi m s l ng góc l n b ng vi c “s d ng công th c c ng ho c t o tích thành t ng” ho c “đánh giá”.

w

w

w



Gi i các ph ng trình sau:
1. cos 4 x(2sin 3x  cos x)  sin x(sin 4 x 1)
2. sin 2 x(1  cos5x  cos x)  sin 3x  2sin 3x cos2 2 x  3 cos 2 x  3

H

ng d n gi i:

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
1. cos 4 x(2sin 3x  cos x)  sin x(sin 4 x 1) .

 2 sin 3x cos 4x  sin x  cos 4x cos x  sin 4xsin x


 sin 7 x  sin x  sin x  cos 3x  sin 7 x  sin   3x  ...
2

2. sin 2 x(1  cos5x  cos x)  sin 3x  2sin 3x cos2 2 x  3 cos 2 x  3
 sin 2 x(1  2cos3x cos 2 x)  sin 3x(2cos2 2 x 1)  3 cos 2 x  3

 sin 2 x  cos3x sin 4 x  sin 3x cos 4 x  3 cos 2 x  3
 sin 2 x  3 cos 2 x  sin 3x cos 4 x  cos3x sin 4 x  3

hi
D


ai
H
oc



 


2sin  2 x    2 (*) sin  2 x    1
Do 
  
3
3  ...

sin 7 x  3  2
sin 7 x  1



01

1


3

 2  sin 2 x 
cos 2 x   sin 7 x  3  2sin  2 x    sin 7 x  3 (*)
3

2

2


ie

3 th

ng chuy n v d ng a sin x  b cos x  c ho c d ng m r ng .

iL

Ph n x 2: Khi xu t hi n

uO

nT

CHÚ Ý: Ch ng trình h c chính khóa không có cth c sin 3x  3sin x  4sin 3 x ; cos3x  4cos3 x  3cos x vì v y
n u xu t hi n trong đ thi thì “ý đ ” c a ng i ra đ không ph i s d ng chúng (n u các b n dùng thì ph i ch ng
minh) ngh a là các b n nên đi theo 3 h ng t duy trên.

a 2  b2

cos u 

c
a 2  b2


Chú ý 1:

a

a 2  b2

s/
và sin  

c
a 2  b2
b
a 2  b2

ng trình có nghi m là a 2  b2  c2
ng trình v d ng công th c nghi m v i cos .

.fa

 Ta có th đ a ph

ce

i u ki n ph

 Th

 sin(u   ) 

bo

ok

.c

(đ a v công th c nghi m) v i cos  



c:

up

b

om

a 2  b2

sin u 

a 2  b2 ta đ

ro

a

ng trình cho

/g


Chia c hai v ph

Ta

Cách gi i chung: a sin u  b cos u  c .

a 2  b2  2 (đ s li u bài toán “đ p”).

w

w

ng

w

Chú ý 2: Ngoài d ng nguyên g c trên, chúng ta có th g p 3 d ng m r ng sau


a sin u  b cos u  a 2  b2 sin v



a sin u  b cos u  a 2  b2 cos v



a sin u  b cos u  a 'sin v  b 'cos v

Cách gi i c ng t


ng t , khi ta chia c hai v ph

ng trình cho

a 2  b2 .

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01

Gi i các ph ng trình sau:
1. (A,A1 – 2012): 3 sin 2 x  cos 2 x  2cos x  1 2. (B – 2012): 2(cos x  3 sin x) cos x  cos x  3 sin x  1
(1  2sin x) cos x
3. (A – 2009):
4. (B – 2009): sinx  cos x sin 2 x  3 cos3x  2(cos 4 x  sin 3 x)
 3.
(1  2sin x)(1  sin x)
2

x
x


5. (D – 2009): 3 cos5x  2sin 3x cos 2 x  sin x  0
6. (D – 2007):  sin  cos   3 cos x  2.
2
2

6
6
3
3
2
2
7. (B – 2008): sin x  3 cos x  sin x cos x  3 sin x cos x. 8. 8  sin x  cos x  2  3 3 sin 4 x .





10. 2sin 3x sin x  3 cos x  1  2cos 2 x  0

3 sin x  cos x(4sin x  1)  0

H

ng d n gi i:

01

9.

ai

H
oc

1. (A,A1 – 2012). 3 sin 2 x  cos 2 x  2cos x  1

nT

cos x  0
...
 2cos x( 3 sin x  cos x  1)  0  
 3 sin x  cos x  1

hi
D

 2 3 sin xcos x  2cos 2 x 1  2cos x 1

uO

2. (B – 2012): 2(cos x  3 sin x) cos x  cos x  3 sin x  1
 2cos2 x  1  2 3 sin x cos x  cos x  3 sin x

iL

ie

 cos 2 x  3 sin 2 x  cos x  3 sin x

s/


Ta



1
3
1
3


 cos 2 x 
sin 2 x  cos x 
sin x  cos  2 x    cos  x   …
3
3
2
2
2
2



ng trình t

ng đ

up

ro


om

V i đi u ki n (*) thì ph

sin x  1

i u ki n 
1 (*)
x


sin

2
ng:

/g

(1  2sin x) cos x
 3.
3. (A – 2009):
(1  2sin x)(1  sin x)

.c

(1  2sin x) cos x  3(1  2sin 2 x  sin x)

bo
ok


 cos x  sin 2 x  3(cos 2 x  sin x)

 cos x  3 sin x  3 cos 2 x  sin 2 x

.fa

ce



1
3
3
1


 cos x 
sin x 
cos 2 x  sin 2 x  cos  x    cos  2 x   …
3
6
2
2
2
2



w


w

4. (B – 2009): sin x  cos x sin 2 x  3 cos3x  2(cos 4 x  sin 3 x)

w

 sin x(1 2sin2 x)  cos x sin 2x  3 cos 3x  2cos 4x

 sin x cos 2x  cos x sin 2x  3 cos 3x  2cos 4x

1
3


cos 3x  cos 4 x  cos  3x    cos 4 x …
 sin 3x  3 cos 3x  2cos 4x  sin 3x 
2
2
6

5. (D – 2009):

3 cos5x  2sin 3x cos 2 x  sin x  0

 3 cos5x  (sin 5x  sin x)  sin x  0


1
3


cos 5 x   sin x  sin  5 x    sin( x) …
 sin 5x  3 cos5x  2sin x  sin 5 x 
3
2
2

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
2

x
x
x
x
x
x

6. (D – 2007):  sin  cos   3 cos x  2  sin 2  cos 2  2sin cos  3 cos x  2
2
2
2
2

2
2


1
3
1



cos x   sin  x    sin …
 1  sin x  3 cos x  2  sin x  3 cos x  1  sin x 
2
2
2
3
6

7. (B – 2008): sin3 x  3 cos3 x  sin x cos2 x  3 sin 2 x cos x.
 sin x(cos2 x  sin 2 x)  3 cos x(cos2 x  sin 2 x)  0

01

cos 2 x  0

 sin x cos 2 x  3 cos x cos 2 x  0  cos 2 x(sin x  3 cos x)  0  
sin
x

3

co
s
x

0

 3

8. 8  sin 6 x  cos6 x  2  3 3 sin 4 x  8 1  sin 2 2 x   2  3 3 sin 4 x
 4


ai
H
oc

 3(1  cos 4 x) 
 8 1 
  2  3 3 sin 4 x  cos 4 x  3 sin 4 x  1
8


hi
D

1
3
1

2


 cos 4 x 
 cos  4 x    cos
sin 4 x 

2
2
2
3
3

3 sin x  cos x(4sin x  1)  0  3 sin x  cos x  2sin 2 x




3
1



sin x  cos x  sin 2 x  sin x cos  cos x sin  sin 2 x  sin  x    sin 2 x...
6
2
2
6
6


ie


uO

nT

9.


3 cos x  sin x  cos x  2(cos x  sin x)  0
3 cos x  (sin x  3cos x)  0
3 cos x   sin x  3 cos x sin x  3 cos x  0

iL


 2sin 3x  sin x 
 2sin 3x  sin x 
 2sin 3x  sin x 

2

2

om

/g

ro

2


2

s/

2

up

2

Ta

10. 2sin 3x sin x  3 cos x  1  2cos 2 x  0

sin x  3 cos x  0
...
 sin x  3 cos x 2sin 3x  sin x  3 cos x  0  
sin x  3 cos x  2sin 3x

.c



bo
ok



c các b “cùng tên, cùng góc” thì ngh t i vi c phân tích thành tích.


ce

Ph n x 3: Khi nhóm đ



.fa

( 2sin 2 x  sin x  1  (sin x 1)(2sin x  1) ; cos3 x  3cos2 x  4cos x  2  (cos x  1)(cos2 x  2cos x  2)…)
c đ Horner – n u ph

ng

w

w

w

( ho c nh m nghi m ho c các em dùng máy tính đ tr giúp và có th s d ng thêm l
trình t d ng b c 3 tr lên trong đó có ít nh t m t nghi m “đ p” đ t o tích).
Gi i các ph ng trình sau:
1.(D – 2010): sin 2 x  cos 2 x  3sin x  cos x 1  0
3. (2sin x  1)(cos x  1)  cos 2 x  2cos x  7sin x  5

2. 9sin x  6cos x  3sin 2 x  cos 2 x  8
4. 2cos3 x  3cos 2 x  2sin 2 x  4cos x  4sin x  5

5. 8  sin 6 x  cos6 x  3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11

H

ng d n gi i:

1.(D – 2010): sin 2 x  cos 2 x  3sin x  cos x 1  0
 sin 2 x  (1  2sin 2 x)  3sin x  cos x 1
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
2
  2sin x  3sin x  2   sin 2 x  cos x  0
 (2sin x 1)(sin x  2)  cos x(2sin x 1)  0  (2sin x 1)(sin x  cos x  2)  0...

2. 9sin x  6cos x  3sin 2 x  cos 2 x  8

 9sin x  6cos x  6sin x cos x  1  2sin 2 x  8
 (6sin x cos x  6cos x)  (2sin 2 x  9sin x  7)  0
 6cos x(sin x 1)  (sin x 1)(2sin x  7)  0  (sin x 1)(6cos x  2sin x  7)  0

 sin x  1 ho c 2sin x  6cos x  7 (vô nghi m do 22  62  72 )  x   k 2 (k ) .
2
3. (2sin x  1)(cos x  1)  cos 2 x  2cos x  7sin x  5

ai

H
oc

01

 2sin x cos x  2sin x  cos x  1  1  2sin 2 x  2cos x  7sin x  5
 (2sin x cos x  cos x)  (2sin 2 x  9sin x  5)  0
 cos x(2sin x 1)  (2sin x 1)(sin x  5)  0  (2sin x 1)(sin x  cos x  5)  0...
4. 2cos3 x  3cos 2 x  2sin 2 x  4cos x  4sin x  5

hi
D

 2cos3 x  3(2cos2 x  1)  2sin 2 x  4cos x  4sin x  5

nT

 (cos3 x  3cos2 x  2cos x  4) (sin 2 x  2sin x)  0

uO

 (cos x  1)(cos2 x  2cos x  4)  2sin x(cos x  1)

ie

 (cos x  1)(cos2 x  2cos x  4  2sin x)  0

iL

 cos x  1 (1) ho c cos2 x  2(sin x  cos x)  4 (2)


up

s/

Ta



Gi i (1)  x    k2 . Gi i (2)  cos 2 x 2 2 sin  x   4 . Ta có:
4


om

/g

ro



cos 2 x  2 2 sin  x    1  2 2  4 , suy ra (2) vô nghi m.
4

V y ph ng trình có nghi m x    k2 (k ) .

bo
ok

.c


5. 8  sin 6 x  cos6 x  3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11 .

w

.fa

ce

3
Ta có: sin 6 x  cos6 x  (sin 2 x  cos2 x)3  3sin 2 x cos2 x(sin 2 x  cos2 x)  1  sin 2 2 x
4
Khi đó ph ng trình t ng đ ng:
 3

8 1  sin 2 2 x   3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11
 4


w

w

 ( 3 sin 4 x  3 cos 2 x)  (2sin 2 3x  3sin 2 x  1)  0

 3 cos 2 x(2sin 2 x 1)  (2sin 2 x 1)(sin 2 x 1)  0  (2sin 2 x  1)( 3 cos 2 x  sin 2 x  1)  0...

CHÚ Ý: Các Ví d 1,2,3,4,5 còn có m t cách ti p c n khác. Các em xem ti p

Ph n x 4:


Khi ph

ng trình l

các ph n x sau !

ng giác có nhi u bi u th c cùng ch a nhân t chung, chúng ta ngh

t i vi c chuy n ph ng trình v d ng tích (ho c đ gi n c n u nhân t chung
gi i thi u t i các b n b ng các bi u th c ch a nhân t chung th ng g p:

d

i m u s ). Sau đơy th y

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01

B ng T ng K t M t S Nhân T Chung Th

4


1  sin x

5

1  cos x

6
7

1  2sin x
1  2cos x

Bi u Th c Ch a Nhân T Chung
tan x ; sin 2x ; tan 2x ; 1  cos 2x ; sin 3x …
cot x ; sin 2x ; tan 2x ; 1  cos 2x ; cos3x …





cos 2x ; 1  tan x ; 1  cot x ; 1  tan 2 x ; 1  cot 2 x ; sin3 x  cos3 x ; sin  x   ; cos  x  
4
4


x 
x 
x 
x 

cos2 x ; cot 2 x ; sin 2    ; cos 2    ; tan 2    ; cot 2    ; 2cos x  sin 2 x …
2 4
2 4
2 4
2 4
x
x
x
x
sin 2 x ; tan 2 x ; sin 2 ; tan 2 ; cos 2 ; cot 2 ; 2sin x  sin 2 x …
2
2
2
2
2
2
cos x  sin 2 x ; 1  4sin x ; 3  4cos x ; 2cos 2 x1 ; cot x  2cos x ; cos3x …
sin x  sin 2 x ; 1  4cos2 x ; 3  4sin 2 x ; 2cos 2 x 1; tan x  2sin x ; sin 3x …

ai
H
oc

01

1
2
3

Nhân t

Chung
sin x
cos x
sin x  cos x

hi
D

STT

ng G p

bo
ok

.c

om

/g

ro

up

s/

Ta

iL


ie

uO

nT

Gi i các ph ng trình sau:
1. (D – 2004): (2cos x 1)(2sin x  cos x)  sin 2 x  sin x
2. (B – 2004): 5sin x  2  3(1  sin x) tan 2 x.
cos 2 x
1
x
x 
 sin 2 x  sin 2 x.
3. (A – 2003): cot x 1 
4. (D – 2003): sin 2    tan 2 x  cos 2  0.
1  tan x
2
2
2 4
1  sin 2 x  cos 2 x
 2 sin x sin 2 x
5. (A – 2011):
6. (B – 2005): 1  sin x  cos x  sin 2 x  cos 2 x  0
1  cot 2 x
sin 2 x  2cos x  sin x  1
7. (D – 2011) :
8. (D – 2010) : sin 2 x  cos 2 x  3sin x  cos x 1  0.
 0.

tan x  3


9.(A – 2007): (1  sin 2 x) cos x  (1  cos2 x)sin x  1  sin 2 x. 10. (A,A1 – 2013): 1  tan x  2 2 sin  x  
4

11. (B – 2011): sin 2 x cos x  sin x cos x  cos 2 x  sin x  cos x. 12. (A,A1 – 2014): sin x  4cos x  2  sin 2 x
H

ng d n gi i:

.fa

ce

1. (D – 2004): (2cos x  1)(2sin x  cos x)  sin 2x  sin x
 (2cos x 1)(2sin x  cos x)  sin x(2 cos x 1)  (2cos x 1)(sin x  cos x)  0...

w

w

2. (B – 2004): 5sin x  2  3(1  sin x) tan 2 x.

w

i u ki n: cos x  0  x 
Khi đó ph

ng trình đ



2

ng đ

 n (n )

sin 2 x
ng: 5sin x  2  3(1  sin x).
(1  sin x)(1  sin x)
 (1  sin x)(5sin x  2)  3sin 2 x  2sin 2 x  3sin x  2  0...

3. (A – 2003): cot x  1 

1
cos 2 x
 sin 2 x  sin 2 x
2
1  tan x

sin 2 x  0
i u ki n: 
, khi đó ph
 tan x  1

ng trình t

ng đ


ng:

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
cos x
(cos x  sin x)(cos x  sin x)
1 
 sin 2 x  sin x cos x
sin x
sin x
1
cos x
cos x  sin x

 cos x(cos x  sin x)  sin x(sin x  cos x)  (cos x  sin x)(1  sin x cos x  sin 2 x)  0...
sin x
x
x 
4. (D – 2003): sin 2    tan 2 x  cos 2  0.
2
2 4

i u ki n: cos x  0  x   n (n )

2

ng đ

ai
H
oc
hi
D
nT

uO

up

sin 2 x(1  sin 2 x  2cos2 x 1)  2 2 sin 2 x cos x

ng:

iL

ng trình t

Ta

1
, do đó ph
sin 2 x

s/


Ta có 1  cot 2 x 

ie

 1  cos x 
 (1  cos x) 
 1  0  (1  cos x)(sin x  cos x)  0...
 1  sin x 
1  sin 2 x  cos 2 x
 2 sin x sin 2 x
5. (A – 2011):
1  cot 2 x
i u ki n: sin x  0  x  n (n ) .

01



1  cos  x  
2
2  sin x 1  cos x

Khi đó ph ng trình t ng đ ng:

0
.
2
cos 2 x
2

1  sin x (1  cos x)(1  cos x) 1  cos x

.

0
2
(1  sin x)(1  sin x)
2

om

/g

ro

cos x  0

 2 cos x(sin x  cos x)  2 2 cos x (vì sin x  0 )  2cos x(sin x  cos x  2)  0  
sin x  cos x  2
6. (B – 2005): 1  sin x  cos x  sin 2 x  cos 2 x  0

.c

 1  sin 2 x  sin x  cos x  cos2 x  sin 2 x  0

bo
ok

 (sin x  cos x)2  sin x  cos x  (cos x  sin x )(cosx  sinx ) 0
 (sin x  cos x)(sin x  cos x  1  cos x  sin x)  0  (sin x  cos x)(2cos x  1)  0…


ce

sin 2 x  2cos x  sin x  1
 0.
tan x  3

.fa

7. (D – 2011) :

w

w

w


cos x  0
(*)
i u ki n: 

 tan x   3
Khi đó ph ng trình t ng đ ng: sin 2 x  2cos x  (sin x  1)  0
 2cos x(sin x  1)  (sin x  1)  0  (sin x  1)(2cos x 1)  0...

8. (D – 2010) : sin 2 x  cos2 x 3sin x cos x 1 0.
sin 2 x  cos x  cos x(2sin x  1)
Ta có 
2

 cos 2 x  3sin x  1  2sin x  3sin x  2  (2sin x  1)(sin x  2)
Khi đó ph ng trình t ng đ ng:
cos x(2sin x 1)  (2sin x 1)(sin x  2)  0
 (2sin x  1)(sin x  cos x  2)  0...
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
2
2
9.(A – 2007): (1  sin x) cos x  (1  cos x)sin x  1  sin 2 x.
 sin x  cos x  sin x cos x(sin x  cos x)  (sin x  cos x)2



 (sin x  cos x)(1  sin x cos x  sin x  cos x)  0  2 sin  x   (1  cos x)(1  sin x)  0...
4


ai
H
oc

01




10. (A,A1 – 2013): 1  tan x  2 2 sin  x  
4

i u ki n: cos x  0
sin x  cos x
Ph ng trình t ng đ ng:
 2(sin x  cos x)  (sin x  cos x)(1  2cos x)  0...
cos x
11. (B – 2011): sin 2 x cos x  sin x cos x  cos 2 x  sin x  cos x.
 2sin x cos2 x  sin x cos x  cos x  1  2sin 2 x  sin x
 2sin x(1  sin x)(1  sin x)  cos x(1  sin x)  (1  sin x)(1  2sin x)
 (1  sin x)  2sin x(1  sin x)  cos x 1  2sin x)  0

hi
D

 (1  sin x)  2sin 2 x  1  cos x  0  (1  sin x)(cos 2 x  cos x)  0...

ng trình có m t cos 2x thì ta d a vào các d u hi u đi kèm đ bi n đ i:

ie

Ph n x 5: Khi ph

uO

nT


12. (A,A1 – 2014): sin x  4cos x  2  sin 2 x  sin x  sin 2x  4cos x  2  0
 sin x(1  2cos x)  2(1  2cos x)  0  (1  2cos x)(sin x  2)  0...

ng trình sau:

om

Gi i các ph

/g

ro

up

s/

Ta

iL

cos2x = cos2 x  sin 2 x  (cos x  sin x)(cos x  sin x) : N u có y u t sin x  cos x
= 2cos2 x1: N u vi c t o ra “ –1” giúp ta kh s t do.
= 1 2sin 2 x : N u vi c t o ra “ +1” giúp ta kh s t do.
= cos2x (Gi nguyên): N u có 2cos3 x  cos x ; sin x  2sin3 x ; sin 2x cos x  sin x ; cos x  sin x sin 2x

bo
ok

.c


1. ( HY – 2000) sin3 x  cos3 x  cos 2x
2. (A,A1 – 2012) : 3 sin 2x  cos 2x  2cos x 1
3. (D – 2006): cos3x  cos 2x  cos x 1  0
4. (B – 2010): (sin 2x  cos 2x ) cos x 2 cos 2x  sin x  0

.fa

ce

5. 2cos3 x  3 sin x cos 2x  4sin 2 x  cos x 2
H

6. (A – 2003): cot x  1 

cos 2 x
1
 sin 2 x  sin 2 x.
1  t anx
2

ng d n gi i:

w

w

w

1. ( HY – 2000). sin3 x  cos3 x  cos 2x

 (sin x  cos x) (1  sin x cos x)  (cos x  sin x)(cos x  sin x)



 (sin x  cos x)(1  sin x cos x  sin x  cos x)  0  2 sin  x   (1  cos x)(1  sin x)  0...
4


2. (A,A1 – 2012) : 3 sin 2x  cos 2x  2cos x  1

 2 3 sin x cos x  2cos2 x  1  2cos x 1  2cos x( 3 sin x  cos x  1)  0...
3. (D – 2006): cos3x  cos 2x  cos x 1  0
 cos3x  1  2sin 2 x  cos x 1  0  2sin 2 x sin x  2sin 2 x  0

 4sin 2 x cos x  2sin 2 x  0  2sin 2 x(2cos x  1)  0...
4. (B – 2010): (sin 2x  cos 2x ) cos x 2 cos 2x  sin x  0
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
 sin 2 x cos x  sin x  cos 2 x cos x  2cos 2 x  0
 sin x(2cos2 x 1)  cos 2 x(cos x  2)  0  cos 2 x(sin x  cos x  2)  0...
5. 2cos3 x  3 sin x cos 2 x  4sin 2 x  cos x  2
 cos x(2cos2 x  1)  3 sin x cos 2 x  2(1  2sin 2 x)  0


 cos x cos 2 x  3 sin x cos 2 x  2 cos 2 x  0  cos 2 x(cos x  3 sin x  2)  0...

6. (A – 2003): cot x  1 

cos 2 x
1
 sin 2 x  sin 2 x.
2
1  tan x

p các bi u th c “đ ng d ng” hƣy ngh t i vi c nhóm đ t o tích và g p ph

nT

Ph n x 6: Khi g

hi
D

ai
H
oc

01

sin 2 x  0
i u ki n: 
, khi đó ph ng trình t ng đ ng:
 tan x  1
cos x

(cos x  sin x)(cos x  sin x)
 sin 2 x  sin x cos x
1 
sin x
sin x
1
cos x
cos x  sin x

 cos x(cos x  sin x)  sin x(sin x  cos x)  (cos x  sin x)(1  sin x cos x  sin 2 x)  0...
sin x
ng trình

uO

ch a sin 2 x; cos2 x; 1  sin 2x ; cos 2x hƣy ngh t i các d ng tích c a chúng :

ie

+) sin 2 x  (1  cos x)(1  cos x)

s/

Ta

+) cos 2 x  (cos x  sin x)(cos x  sin x)

iL

+) cos2 x  (1  sin x)(1  sin x) ; 1  sin 2 x  (sin x  cos x)2


up

( Xem thêm Ph n x 3 )

ng trình sau: 1. 2cos3 x  cos 2 x  sin x  0

bo
ok

Gi i các ph

.c

om

/g

ro

Chú ý: V i sin 2 x , cos2 x ngoài cách phân tích nh trên ta có th ngh t i vi c h b c theo công th c
1  cos 2 x
1  cos 2x
; cos2 x 
.
sin 2 x 
2
2




2. sin 2 x  4cos 2 x  3  4 2 sin  x  
4


H

ng d n gi i:

w

w

.fa

ce



3. 1  2 sin  2 x    (1  tan x).sin x
4


w

1. 2cos3 x  cos 2 x  sin x  0

 2cos3 x  2cos2 x 1  sin x  0
 2 cos2 x(1  cos x)  (1  sin x)  0
 2(1  sin x)(1  sin x)(1  cos x)  (1  sin x)  0

 (1  sin x)  2(1  sin x)(1  cos x)  1  0

 (1  sin x)  2(sin x  cos x)  2sin x cos x  1  0
 (1  sin x) 2(sin x  cos x)  (sin x  cos x)2   0
 (1  sin x)(sin x  cos x)(sin x  cos x  2)  0 …

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01



2. sin 2 x  4 cos 2 x  3  4 2 sin  x  
4

1  cos 2 x


 sin 2x  4.
 3  4 2 sin x  
2
4


 2 cos 2x  (1  sin 2x)  4



2 sin  x  
4




 2(cos x  sin x)(cos x  sin x )  (sin x  cos x)2  4( sin x  cos x)  (cos x  sin x)(3sin x  cos x  4)  0...

sin x  cos x
sin x
cos x

hi
D

 (sin x  cos x)2  (cos x  sin x)(cos x  sin x) 

ai
H
oc

01



4. 1  2 sin  2 x    (1  tan x).sin x

4


i u ki n : cos x  0  x   n (n )
2
Khi đó ph ng trình t ng đ ng :
1  sin 2 x  cos 2 x  (1  tan x)sin x

uO

nT

sin x 



 (sin x  cos x)  2sin x 
  0  2 sin  x   (sin 2 x  sin x)  0 …
4
cos x 



Ph n x 7: Khi ph

ie

ng trình có d ng: a sin 2x  b cos 2 x  c sin x  d cos x  e  0 ta ngh t i vi c bi n đ i

s/


ng trình v d ng: Asin 2 x  B sin x  C  0 ho c Acos2 x  B cos x  C  0 ( A, B, C có th ch a hàm

ng giác) , quan ni m là ph

ng trình b c 2 v i sin x ho c cos x (ph

ng pháp h ng s bi n thiên)

ng trình sau:

om

Gi i các ph

/g

ro

l

a ph

up

II.

Ta

iL


ph ng trình v d ng tích b ng m t trong hai k thu t sau:
I. Nhóm, tách ghép đ làm xu t hi n nhân t chung ( xem l i k thu t này qua các ph n x 1, 3, 4, 5 và 6)

.c

1.(D – 2010) sin 2 x  cos 2 x  3sin x  cos x 1  0 2. 8  sin 6 x  cos6 x  3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11

ce

bo
ok

3. (B – 2005): 1  sin x  cos x  sin 2 x  cos 2 x  0 4. 9sin x  6cos x  3sin 2 x  cos 2 x  8
H

ng d n gi i:

w

w

.fa

1.(D – 2010) sin 2x  cos 2x  3sin x  cos x  1 0
 2sin x cos x  (1  2sin 2 x)  3sin x  cos x 1  0

w

 2 sin 2 x (2cos x  3) sin x  cos x  2  0

sin x  (2cos x  3)2  8(cos x  2)  (2cos x  5)2
Suy ra: sin x 

(2cos x  3)  2cos x  5 1
(2cos x  3)  2cos x  5
 ho c sin x 
  cos x  2
4
2
4

1

5
 k 2 (k ) .
 x   k 2 ho c x 
6
2
6
+) V i sin x  cos x 2 sin xcos x  2 (vô nghi m)

+) V i sin x 

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng


HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01

V y ph


5

ng trình có nghi m x    k 2 ;
 k2 k    .
6
6


2. 8  sin 6 x  cos6 x  3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11
8  sin 6 x  cos6 x  3 3 sin 4 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11

 3

 8 1  sin 2 2 x   6 3 sin 2 x cos 2 x  3 3 cos 2 x  9sin 2 x  11
 4


 2 sin 2 2x (2 3 cos 2 x  3) sin 2x  3 cos 2 x  1  0
sin 2 x  (2 3 cos 2 x  3)2  8( 3 cos 2 x  1)  (2 3 cos 2 x  1)2

Gi i (1) 

01


2 3 cos 2 x  3  2 3 cos 2 x  1
2 3 cos 2 x  3  2 3 cos 2 x  1 1
 3 cos 2 x  1 (1) ho c sin 2 x 

4
4
2

3
1
1

2

cos 2 x  sin 2 x   cos 2 x   cos

2
2
2
6
3


hi
D

1

5

 x   k ho c x 
 k .
2
12
12
3. (B – 2005): 1  sin x  cos x  sin 2 x  cos 2 x  0

(2)

ai
H
oc

sin 2 x 

ie

Ta

cos x  (2sin x  1)2  8sin x  (2sin x 1)2

iL

 1  sin x  cos x  2sin x cos x  2cos2 x 1  0
 2 cos2 x (2sin x  1) cos x  sin x  0

uO

nT


Gi i (2)  sin 2 x 

1
(2sin x  1)  2sin x  1
(2sin x  1)  2sin x 1

  sin x (2)
(1) ho c cos x 
4
2
4
2
2
Gi i (1)  cos x  cos
 x
 k2
3
3



Gi i (2)  sin x  cos x  0  sin  x    0  x    k
4
4


.c

om


/g

ro

up

s/

Suy ra: cos x 

bo
ok

 2


ng trình có nghi m x  
 k 2 ;   k k    .
4
 3

4. 9sin x  6cos x  3sin 2 x  cos 2 x  8

ce

V y ph

w

.fa


 9sin x  6cos x  6sin x cos x  1  2sin 2 x  8
 2sin 2 x  (6cos x  9)sin x  6cos x  7  0

w

w

 2sin 2 x  (6cos x  9)sin x  6cos x  7  0
sin x  (6cos x  9)2  8(6cos x  7)  (6cos x  5) 2

Suy ra: sin x 

9  6cos x  6cos x  5
9  6cos x  6cos x  5 7  6cos x
 1 (1) ho c sin x 

4
4
2

(2) …

CHÚ Ý:
+) Các Ví d 1, 2 các em xem l i cách gi i khác ph n x 4.
+) Cách gi i Ví d 3 ch ch ng t m t đi u có m t góc nhìn khác, nh ng h i dài – khi đi theo I có th nhìn th y
luôn và khá ng n g n.
+) Cách ti p c n th II ch làm đ c khi delta có “hình th c” là s chính ph ng (   u 2 ), n u không đ c ta
chuy n ph ng trình b c 2 v i sin x sang cos x ho c ng c l i. N u v n không n thì ta s đi theo cách I (Cách I
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !


www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
“m nh” h n cách II).

k k
k k
; ; k v i k  Z ) thì kh nó b ng cách
;
(g mc
6
4
3 2
“dùng b ng công th c chuy n v góc nh n và các công th c c ng, tích, h b c” .

Ph n x 8: Khi xu

t hi n góc c ng thêm

Gi i các ph

ng trình sau:
1
1
 7



 4sin 
 x.
1. (A – 2008):
3 
sin x

 4

sin  x 

2 


ai
H
oc

01

 
 3

2. (D – 2005): cos4 x  sin 4 x  cos  x   sin  3x     0.
4 
4 2

x
x 

3. (D – 2003): sin 2    tan 2 x  cos2  0
2
2 4

4. ( HXD – 1997):



5. 2sin  2 x    4sin x  1  0
6



 1
6. sin 4 x  cos 4   x  
4
 4

hi
D

nT

uO

ie

ng d n gi i:

 7


 4sin 
 x.
3 

 4

sin  x 

2 



3 




Ta có: sin  x 
  sin  x   2   sin  x    cos x
2
2
2 





s/


Ta

1

/g

ro

up

1

sin x

iL

H
1.

sin 4 2 x  cos 4 2 x
 cos 4 4 x

 

tan   x  tan   x 
4
 4


w


.fa

ce

bo
ok

.c

om

1


 7




(sin x  cos x)
sin 
 x   sin  2   x    sin  x    
4
4
2



 4


sin x  0
 n
Khi đó ta có đi u ki n: 
(n ) .
 sin 2 x  0  x  
2 2
cos x  0
Ph ng trình đ c vi t l i:
1
1
sin x  cos x
 2 2(sin x  cos x )

 2 2(sin x  cos x) 
sin x cos x
sin x cos x

w

 sin x  cos x   2 sin 2 x(sin x  cos x)  (sin x  cos x)(1  2 sin 2 x)  0

w

3
7

nh trong bài trên các b n có th kh b ng vi c s d ng công th c t ng:
2
4

3 
3
3

 cos x
sin  x 
  sin x cos  cos x sin
2 
2
2

1
1
1
7
7
 7

cos x 
sin x  
(sin x  cos x)
sin 
cos x  cos
sin x  
 x   sin
4
4
2
2
2

 4


Chú ý: Ngoài cách kh l

ng

 
 3
1 

 3

2. cos4 x  sin 4 x  cos  x   sin  3x     0.  1  2sin 2 x cos2 x  sin  4 x    sin 2 x   0
4 
4 2
2 
2

 2
Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
2

2
2
 2  sin 2x  cos 4 x  sin 2 x 3  0   sin 2 x  (1  2sin 2 x)  sin 2 x 1  0
 sin 2 2 x  sin 2 x  2  0  sin 2 x  1 ho c sin 2 x  2 (vô nghi m)  x 


4

 k (k ) .



1  cos  x  
2
1  sin x (1  cos x)(1  cos x) 1  cos x
2  sin x 1  cos x


0
.

0 
.
2
2
(1  sin x)(1  sin x)
2
2
cos x
2


s/

Ta

iL

ie





Ta s ch ra tan   x  tan   x   1 theo các cách bi n đ i sau:
4

4




 1  tan x 1  tan x
Cách 1: tan   x  tan   x  
1
.
4

4
 1  tan x 1  tan x


nT

hi
D

sin 4 2 x  cos 4 2 x
 cos 4 4 x



 

tan   x  tan   x 
4
 4


uO

4. ( HXD – 1997):

ai
H
oc

 1  cos x 
 (1  cos x) 
 1  0  (1  cos x)(sin x  cos x)  0...
 1  sin x 


01

x
x 
3. (D – 2003): sin 2    tan 2 x  cos2  0
2
2 4

i u ki n: cos x  0  x   n (n )
2
Khi đó ph ng trình t ng đ ng:

ro

up

  







Cách 2: tan   x  tan     x    tan   x  .cot   x   1
4


4


4

2  4

w

w

.fa

ce

bo
ok

.c

om

/g

1


 


sin   x  sin   x    cos  cos 2 x 
2
4

 4
  2
  cos 2 x  1
Cách 3:

1




 cos 2 x
cos   x  cos   x 
 cos  cos 2 x 
2
2
4

4


 n
Khi đó ta có đi u ki n: cos 2 x  0  x  
(n ) (*)
4 2
Ph ng trình đ c vi t l i thành:
1
sin4 2x  cos4 2x  cos4 4x  1  sin 2 4 x  cos 4 4 x
2
1
(lo i)

2
k
ng trình là: x 
(k ) .
2

w

 2  (1  cos2 4 x)  2cos4 4 x  2cos4 4 x  cos2 4 x 1  0  cos2 4 x  1 ho c cos 2 4 x  
 sin 4 x  0  x 

k
, đ i chi u v i đi u ki n (*) ta đ
4

c nghi m c a ph






5. 2sin  2 x    4sin x  1  0  2 sin 2 x cos  cos 2 x sin   4sin x  1  0
6
6
6


 3 sin 2 x  cos 2 x  4sin x  1  0  2 3 sin x cos x  4sin x  2sin 2 x  0  2sin x






3 cos x  sin x  2  0...

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01
2


 

1  cos  2 x   
2
2

1
2
 1
 1  cos 2 x 
 1  cos 2 x   1  sin 2 x  1


4
4 
  
6. sin x  cos   x    
 
 
 
2
2
4
2
2
4

 

4
 4

 



2


2
2
2


...
 1  cos 2 x  1  sin 2 x  1  sin 2 x  cos 2 x  1  sin  2 x   
4 2

i ph ng trình l ng giác không quên vi c cho đi u ki n n u ph ng trình ch a n
d i m u (không nh t thi t ph i gi i chi ti t đi u ki n) và ph i ki m tra l i đi u ki n. Vì v y ta c n n m đ c
ph ng pháp lo i nghi m đ gi i quy t t t 2 d ng toán sau

Ph n x 9: Khi gi

ng trình ch a n d

im u

01

 D ng 1: Ph
ng pháp gi i:

ai
H
oc

Ph

2l
(l , m) .
m
2k

 B c 2: Gi i ph ng trình đ c nghi m x   
(k, n ) .
n
 B c 3: Ki m tra đi u ki n b ng 2 cách sau:
+) Cách 1 (Ph ng pháp hình h c):
2l
Bi u di n x   
trên đ ng tròn đ n v g m m đi m
m
2k
C  {C1; C2 ;...; Cm} ; bi u di n x   
trên đ ng tròn đ n v g m n đi m D  {D1; D2 ;...; Dn } . Xét
n
hi u E  D \ C  E1; E2 ;...; Er 

c 1: Cho đi u ki n, ta đ

c x  

up

s/

Ta

iL

ie

uO


nT

hi
D

 B

bo
ok

.c

om

/g

ro

Khi đó nghi m c a ph ng trình ban đ u là: x  Ei  k 2 (i  1; r , k )
+) Cách 2(Ph ng pháp đ i s - cách này mang tính ch t tham kh o):
2k
2l
2k
2l


( x ch p nh n khi  
)
x b lo i khi  

n
m
n
m

ng trình 1  cot 2 x 

w

w

.fa

ce

Ví d : Gi i ph

1  cos 2 x
sin 2 2 x

Gi i:

w

m
(m) (1)
2
sin 2 x  cos 2 x
1
cos 2 x

1  cos 2 x



Khi đó ph ng trình t ng đ ng: 1 
sin 2 x (1  cos 2 x)(1  cos 2 x)
sin 2 x
1  cos 2 x
 sin 2 x  cos 2 x  (sin 2 x  cos 2 x)cos 2 x  sin 2 x
i u ki n: sin 2 x  0  x 

cos 2 x  0
cos 2 x  0
 cos 2 x(sin 2 x  cos 2 x  1)  0  
 
  1
sin 2 x  cos 2 x  1 sin  2 x   
4
2
 

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng
HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


 k


 2 x  2  k
x  4  2
 k



x 




4 2 (k ) (2)
  2 x     k 2   x    k  



4
4
4
 x   k







5
2
2 x  
 x   k
 k 2


4
4
2


2

x=

4

4

+

k
2

=

4

+


k2
4

x=

;

2

+k =

2

+

k2

01

=

m2

2

ai
H
oc


x≠

m

k
(k )
4 2
Chú ý: Khi g p d ng ph ng trình ch a n d i m u, ta không quên vi c cho đi u ki n (không nh t thi t ph i gi i
chi ti t đi u ki n) và ph i ki m tra l i đi u ki n. Trong quá trình gi i có th “linh ho t” lo i đi nghi m không c n
thi t đ rút ng n l i gi i.
ng trình: x 

c nghi m ph

hi
D

ng tròn đ n v ), ta đ





Ta

ng pháp gi i:

s/

Ph


iL

 D ng 2: Tìm nghi m thu c m t kho ng, m t đo n

ie

uO

nT

K t h p (1) và (2) (bi u di n trên đ

2k
(k, n ) .
n

up

ng trình đ

 B

c 2: Khai thác đi u ki n x  D

/g

c 1: Gi i ph

ro


c nghi m x   

 B

2k 
2k
k,n
 D 

(k0 , n0 )  nghi m x0    0 .
n
n0
l
(l , m)
ng tròn đ n v n u các đ u mút c a D có d ng
m

.fa

ce

bo
ok

+) Cách 2: Có th dùng đ

.c

om


+) Cách 1 (Ch n đi u ki n): x  D   

ng trình: cos3x  4cos 2x  3cos x  4  0

w

w

Ví d 1: Tìm x thu c đo n [0;14] nghi m đúng ph

w

Gi i:

Ph

ng trình t

ng đ

ng: cos3x  cos x  4(2cos 2 x 1)  2cos x  4  0

 2cos 2 x cos x  8cos2 x  2cos x  0  2cos x(cos 2 x  4cos x  1)  0  2cos x(2cos2 x  4cos x)  0
 4cos2 x(cos x  2)  0  cos x  0 ho c cos x  2 (lo i)  x 

V i x  [0;14] 0 
Hay nghi m c a ph



2

 k ( k  )

28  
 3,96  k {0;1; 2;3}
2
2
  3 5 7 
ng trình: x   ; ; ; 
2 2 2 2 



 k 14  0,5  k 

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan
www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01

cos3x  sin 3x 

ng trình: 5  s inx 

  cos 2 x  3
1  2sin 2 x 


Ví d 2 (A – 2002). Tìm nghi m thu c kho ng (0;2 ) c a ph

Gi i:
1

7
i u ki n: sin 2 x    x    m và x 
 l (m, l )
12
2
12
Khi đó ph ng trình t ng đ ng:

5sin x.(1  2sin 2 x)  cos3x  sin 3x  (1  2sin 2 x)(cos 2 x  3)



ai
H
oc
hi
D
nT

1
 5cos x  cos 2 x  3 (vì sin 2 x   )  2cos2 x  5cos x  2  0

2
1

 cos x  2 (lo i) ho c cos x   x    k 2 (k )
2
3
Cách 1

01

 5(sin x  cos x  cos 3x  cos3x  sin 3x)  (1  2sin 2 x)(cos 2 x  3)
 5(2sin 2 x cos x  cos x)  (1  2sin 2 x)(cos 2 x  3)
 5cos x(2sin 2 x  1)  (1  2sin 2 x)(cos 2 x  3)

 2k (k ) , ta có: x  (0; 2 )  0 

3

bo
ok

ce

c x

.fa

Vì x  (0;2 ) nên ta đ

Ph n x 10: Khi đ


w

w

ng “Hãy

w

i H c – Cao



3

và x 

ng tr

0
2

0

.c

om

/g


ro

up

s/

Ta

iL

ie



uO

1
5

 k2  2    k   k  0  x 
6
6
3
3
3


1
7
5

+) V i x    2k (k ) , ta có: x  (0; 2 )  0    k2  2   k   k  1  x 
6
6
3
3
3
Cách 2 : S d ng đ ng tròn đ n v :

+) V i x 

5
3

5
3

c m t bài toán gi i ph

ng trình l

ghi nh 9 ph n x đ u tiên”

Ph n x 1: Khi g p các góc l n (t 3x tr
Ph n x 2: Khi xu t hi n 3 th ng chuy

lên) thì th

ng giác trong kì thi

(chi ti t xem l i các ph n x tr


ng có 3 h

c)

ng đi……………………

n v d ng a sin x  b cos x  c
ho c d ng m r ng c a nó ……………………………………………………….....

Ph n x 3: Khi nhóm đ

c các b “cùng tên, cùng góc” thì ngh t i vi c
phân tích nó thành tích………………………………………………………………

Ph n x 4: Khi ph

ng trình l ng giác có nhi u bi u th c cùng ch a nhân t chung,
chúng ta ngh t i vi c chuy n ph ng trình v d ng tích (ho c đ gi n c
n u nhân t chung d i m u s )………………………………………………….

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01


GV: Nguy n Thanh Tùng

HOCMAI.VN
facebook.com/ThayTungToan

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01

B ng T ng K t M t S Nhân T Chung Th ng G p…….................
Ph n x 5: Khi trong ph ng trình có m t cos 2x thì ta d a vào các d u hi u
đi kèm đ bi n đ i…………………………………………………………………….

Ph n x 6: Khi g

p các bi u th c “đ ng d ng” hƣy ngh t i vi c nhóm đ t o tích

và g p ph

ng trình ch a sin 2 x; cos2 x; 1  sin 2x ; cos 2x hƣy ngh t i

các d ng tích c a chúng………………………………………………………………

Ph n x 7: Khi ph

ai
H
oc

01

Ph n x

ng trình có d ng: a sin 2x  b cos 2 x  c sin x  d cos x  e  0
ta ngh t i vi c bi n đ i ph ng trình v d ng tích b ng m t trong hai k thu t…
8: Khi xu t hi n góc c ng thêm k ; k ( g m c k ; k ; k v i k  Z )
6

4
3 2
thì tìm cách kh chúng………………………………………………………………

ie

N CÁC B N Ã QUAN TÂM !

w

w

w

.fa

ce

bo
ok

.c

om

/g

ro

up


s/

Ta

iL

C M

uO

nT

hi
D

Ph n x 9: Nh cho đi u ki n khi ph ng trình ch a n d i m u…………………………...
Ph n x 10: Khi đ ng tr c m t bài toán gi i ph ng trình l ng giác trong kì thi
i H c – Cao ng “Hãy ghi nh 9 ph n x đ u tiên” ……………

GV: Nguy n Thanh Tùng

Tham gia khóa h c các môn trên HOCMAI.VN s giúp b n t tin đ t đi m s cao trong kì thi THPTQG s p t i !

www.facebook.com/groups/TaiLieuOnThiDaiHoc01



×