Fanpage: Thầy Duy Thành – Tiến sĩ Toán
BÍ KÍP GIẢI HỆ PHƢƠNG TRÌNH CHỈ TRONG 10 PHÚT
- Khi máy tính casino bó tay
- Khi các kỹ năng phân tích nhân tử đưa về phương trình tích vô hiệu hóa
Các em học sinh sẽ phải xử lý thế nào ? Hãy áp dụng những phương
pháp cực hữu ích sau đây
Chuyên đề 2. Phƣơng pháp nhân chia giải hệ phƣơng trình
1. Dấu hiệu nhận biết:
Trƣờng hợp 1: Hệ phương trình tích
Trƣờng hợp 2: Hệ phương trình chưa phải là hệ phương trình tích nhưng
có thể sử dụng các biến đổi đại số để đưa về hệ phương trình tích
Ví dụ 1: Giải hệ phƣơng trình
x
( x y ) y
2
( x y ) x 3 y
(1)
(2)
Điều kiện: x, y 0
+) Dễ thấy x y 0 là 1 nghiệm của hệ
+) Với x, y 0 , chia 2 vế của phương trình (1) và (2) cho nhau ta được:
( x y) y
x
( x y) x 6 y
6 y( x y) x( x y)
x2 5xy 6 y 2 0
Fanpage: Thầy Duy Thành – Tiến sĩ Toán
x 3y
x 2y
Với x 3 y , thay vào phương trình (1) ta được:
3y
2
2y y
3y
4
3
16 y 3 y
y(16 y 2 3) 0
4 y3
y 0
3
y
4
Đối chiếu với điều kiện ta được:
y
3
3 3
x
4
4
Với x 2 y , thay vào phương trình (1) ta được:
y y
2y
2
2y y 2y
4 y3 2 y
2 y(2 y 2 1) 0
y 0
2
y
2
Đối chiếu với điều kiện ta được:
Fanpage: Thầy Duy Thành – Tiến sĩ Toán
2
x 2
2
y
Vậy hệ phương trình đã cho có nghiệm (0, 0); (
2
3 3 3
,
) ; ( 2,
).
4
4
2
Ví dụ 2: Giải hệ phƣơng trình
( x 1) y 2 x y 3
2
( y 2) x y x 1
( x 1) y 2 ( x 1) 2 y
2
( y 2) x ( y 2) x 1
( x 1)( y 2 1) 2 y
(1)
(2)
2
( y 2)( x 1) x 1
+) Nhận thấy x 1, y 2 là nghiệm của hệ phương trình.
+) Với x 1, y 2 , nhân 2 vế của phương trình (1) và (2) cho nhau, ta được:
( x2 1)( y 2 1) 1
Do
(3)
x2 1 1
y2 1 1
VT (3) VP(3)
Khi đó VT(3)=VP(3) x y 0 .
Thay x y 0 vào hệ ban đầu không thỏa mãn. Vậy hệ có nghiệm duy nhất (1,2).
Ví dụ 3: Giải hệ phƣơng trình
1
(4 y 2 x ) x 2 3
(4 1 ) y 4
y 2x
Fanpage: Thầy Duy Thành – Tiến sĩ Toán
Điều kiện: x, y 0
1
2 3
4
y 2x
x
Hệ phương trình
4 1 4
y 2x
y
(1)
(2)
Cộng 2 vế của phương trình (1) và (2), trừ 2 vế của phương trình (1) và (2) ta được hệ :
2 3
8
x
2
2
y 2x
4
y
(3)
3 4
x
y
(4)
Nhân 2 vế của phương trình (3) và (4) ta được:
16
12 16
2x y x y
8x2 2 xy 3 y 2 0
1
y
2
3
x y
4
x
(thỏa mãn)
(loại)
Với y 2 x , thế vào phương trình ban đầu ta được:
1
x 2 3
4
4 x
(16 x 1) x 8x 3
16 x 1 8 x 3
(16x 1)2 192 x
Fanpage: Thầy Duy Thành – Tiến sĩ Toán
256 x 2 160 x 1 0
5 2 6
x
16
52 6
x
16
52 6 52 6
52 6 52 6
Vậy hệ có 2 nghiệm
,
,
và
.
16
8
16
8
2. Bài tập tự luyện
1
(1 y x ) 3x 2
Bài 1.
(1 1 ) 2 y 4 2
yx
(1
Bài 2.
(1
12
) x 2
y 3x
12
) y 6
y 3x
(Còn tiếp)