Phân tích một số chỉ tiêu trong nước thải và khí thải của môi trường

Báo cáo thực tập
Chuyên ngành: Hóa Phân Tích

PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ TIÊU
TRONG NƯỚC THẢI VÀ KHÍ
THẢI CỦA MÔI TRƯỜNG
GVHD: ThS Trần Mai Liên


Nội dung báo cáo
Tổng quan
• Trung tâm COSHET
• Công việc thực tập

Một số chỉ tiêu phân tích
• Hàm lượng SO2 trong khí lò hơi
• Hàm lượng Fe tổng số trong nước thải

Kết luận


Tổng quan về trung tâm COSHET

• Tên đơn vị: TRUNG TÂM TƯ VẤN CÔNG NGHỆ MÔI
TRƯỜNG VÀ AN TOÀN VỆ SINH LAO ĐỘNG
• Giám đốc: CN. Phạm Thị Loan
• Cố vấn Khoa Học – Phó giám đốc: ThS. Thái Sanh
Nguyên Bình


Chức năng – nhiệm vụ Trung tâm COSHET



Nghiên cứu và triển khai ứng dụng về xử lý môi trường; trang thiết bị bảo
hộ lao động và  tiết kiệm năng lượng.



Tư vấn, thiết kế, giám sát thi công, thiết bị xử lý môi trường, quan trắc,
đánh giá tác động môi trường, hệ hống quản lý chất lượng.



Phân tích thí nghiệm, thông  tin khoa học và công nghệ, đào tạo bồi
dưỡng về công nghệ môi trường và bảo hộ lao động.


Thiết bị phân tích


Công việc thực tập
Quan trắc thực tế
•

Thu thập dữ liệu vi khí hậu

•

Lấy mẫu khí xung quanh, khí lò hơi

•

Lấy mẫu nước thải

Phân tích các chỉ tiêu tại phòng thí nghiệm


Công việc thực tập
Lấy mẫu khí xung quanh

Lấy mẫu khí lò hơi


Công việc thực tập
Phân tích các chỉ tiêu trong nước thải
•

Thông số vật lý

•

Thông số thể tích

•

Thông số trắc quang

•

Thông số sinh hóa

Phân tích các chỉ tiêu trong khí thải


Xác định hàm lượng SO2 trong
mẫu khí thải


Khí thải lò hơi
Lò hơi là nguồn cung cấp nhiệt cho các thiết bị công nghệ qua môi
chất dẫn nhiệt là hơi nước cao áp. Lò hơi có thể được cấp nhiệt từ
nhiều nguồn khác nhau, hiện nay trong các cơ sở tiểu thủ công nghiệp
tại thành phố Hồ Chí Minh thường dùng 3 loại nhiên liệu đốt lò chính
là gỗ củi, than đá hoặc dầu F.O. Đặc điểm khói thải của các loại lò hơi
khác nhau, tùy theo loại nhiên liệu sử dụng.
LOẠI LÒ HƠI

CHẤT Ô NHIỄM

Lò hơi đốt bằng củi

Khói + tro bụi + CO + CO2

Lò hơi đốt bằng than

Khói + tro bụi + CO + CO2 + SO2 + NOx

Lò hơi đốt bằng dầu F.O

Khói + tro bụi + CO + CO2 + SO2 + NOx

Xác định hàm lượng SO2
•

Nguyên tắc:

SO2 khi tác dụng với Kali clorat sã bị oxy hóa thành axit sunfuric.
3SO3 + KClO3

→

3H2SO4 + KCl

Cho muối bari clorua vào sẽ được tủa bari sunfat ( BaSO4 )
H2SO­4 + BaCl­2

→

BaSO4 + 2HCl

Đo độ đục của dung dịch phân tích ở bước sóng 420nm.


Xác định hàm lượng SO2
Pha dãy chuẩn:
Dung dịch

0

1

2

3

4

5

6

Dung dịch tiêu chuẩn

0

0.1

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

Kali clorat 5%

5

4.9

4.8

4.6

4.4

4.2

4.0

Hàm lượng SO2 (mg)

0

0.10

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

Hàm lượng SO2 (µg)

0

100

200

400

600

800

1000

Dung dịch HCl 0.1 N (mL)

1

Dung dịch BaCl2 10%

1
Thêm nước cất đến 10 mL


Xác định hàm lượng SO2
f(x) = 0.3x - 0.44
Đường
R² = 0.98
1

A

chuẩn xác định hàm lượng SO2

0.8
0.6
0.4
0.2
0
0.95

1

1.05

1.1
C (mg)

1.15

1.2


Xác định hàm lượng SO2
 

Tính toán kết quả

Nồng độ SO2 trong không khí tính ra mg/m3 theo công thức

•

a: lượng SO2 của ống phân tích(µg)

•

b: tổng thể tích dung dịch hấp thu(mL)

•

c: thể tích dung dịch lấy ra phân tích(mL)

•

v: thể tích không khí đã hút(Lít)


Xác định hàm lượng SO2
Thực nghiệm
•

Lấy mẫu:
•

Mẫu được lấy tại công ty Liên Doanh STADA Vietnam

•

Phương pháp lấy: lấy mẫu khí lò hơi

•

Cho vào hai ống hấp thu mỗi ống 5 ml dung dịch kali clorat 5% .
Mắc vào bình hút, hút lấy 15 lít không khí. Trộn dung dịch trong
hai ống hấp thu vào nhau rồi lấy ra 5 ml để định lượng.


Xác định hàm lượng SO2
Thực nghiệm
•

Kết quả:
•

Mật độ quang đo được: A = 1.5735

•

Hàm lượng SO2 trong mẫu: Cm = 0.8996mg = 899.6µg

•

Hàm lượng SO2 trong khí thải: 120 mg/m3

•

Theo QCVN 19: 2009/BTNMT: 500mg/m3


Xác định hàm lượng Fe tổng số

trong nước thải


Xác định hàm lượng Fe tổng số
Nguyên tắc:


Sắt trong dung dịch được khử về dạng Fe2+ (tan trong nước) bằng cách cho
tác dụng với hydroxinamin trong môi trường axit sau đó Fe2+ tạo phức với 1,10
– phenantrolin ở pH 3.0 – 3.3. Mỗi nguyên tử Fe2+ sẽ kết hợp với 3 phân tử của
phenantrolin tạo thành phức chất có màu đỏ cam.



Cường độ màu tuân theo định luật Lambert – Beer và phụ thuộc vào pH. Phản
ứng sẽ đạt tốc đô cực đại khi pH môi trường nằm trong khoảng 2.9 – 3.5 và sử
dụng một lượng thừa phenantrolin.


Xác định hàm lượng Fe tổng số
Các yếu tố cản trở:


Các chất oxi hóa mạnh như cyanua, nitrit, photphat…



Crom, kẽm, coban, đồng, niken…



Bitmut, cadimi, thủy ngân, bạc kết tủa với 1,10 – phenantrolin.



Nếu hàm lượng các ion kim loại quá cao cần phải sử dụng phương
pháp trích li.



Mẫu có màu hoặc nhiều chất hữu cơ (đun cạn, dùng axit hòa tan lại
cặn tro).


Xác định hàm lượng Fe tổng số
Xây dựng đường chuẩn:
STT

1

2

3

4

5

6

V(ml) dung dịch chuẩn 10mg/L

0

2

4

6

8

10

V dung dịch NH2OH.HCl

1 ml

V dung dịch đệm axetat

10ml

V dung dịch phenantrolin

1ml

Định mức thành 100ml bằng nước cất, lắc, để yên 10 – 15 phút và đo độ hấp thu.

C µg

0

20

40

60

80

100

C mg/l

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

A

0

0.039 0.085 0.126 0.169 0.210


Xác định hàm lượng Fe tổng số
A

Đường chuẩn xác định Fe tổng số

0.25

f(x) = 0.04x - 0.04
R² = 1

0.2
0.15
0.1
0.05
0

0

1

2

3

4

5

C(mg/L)

6

7


Xác định hàm lượng Fe tổng số
Thêm nước
cất đến 40mL

Lấy 15ml mẫu

Đun cạn đến
20mL

Thêm 5mL K2S2O8

Xử lý mẫu
Lọc
Chuyển vào bình định mức 50mL

+ 1ml hydroxylamoni
clorua
+ 2ml đệm axetat
+ 2ml phenalthrolin


Xác định hàm lượng Fe tổng số
Kết quả:

Vmẫ
SẮT

u
(mL)

Lần 1

15

Cmẫ
Vđm u đo
(mL) (mg/

50

Công thức tính

Hàm

TB hàm

lượng Fe

lượng Fe

trong mẫu trong mẫu

L)

(mg/L)

0.35

1.17

(mg/L)

1.79
Lần 2

15

50

0.36

1.20


KẾT LUẬN
Sau thời gian thực tập tại Trung tâm COSHET, em đã thu được những kết quả sau:


Làm quen với điều kiện làm việc phòng thí nghiệm tại công ty



Tham gia quá trình đi quan trắc thực tế tại các KCN ở Bình Dương và Đồng Nai,
thu thập các mẫu khí xung quanh, khí thải lò hơi và mẫu nước thải tại các nhà

máy, xí nghiệp.



Tiếp cận với máy móc hiện đại và đúc kết được những kỹ năng xử lý các sự cố có
thể xảy ra trong quá trình phân tích



Tập thích nghi với môi trường làm việc thực tế và tập cách xây dựng quan hệ
đồng nghiệp, thái độ hòa đồng…


Tài liệu tham khảo


ThS Đinh Hải Hà; Phương pháp phân tích các chỉ tiêu môi trường, NXB
Đại học Công Nghiệp Tp Hồ Chí Minh, Tp Hồ Chí Minh



QCVN 02: 2008/BTNMT



QCVN 19: 2009/BTNMT



TCVN 5945: 2005: Nước thải công nghiệp – tiêu chuẩn thải



TCVN 6177:1996 Chất lượng nước – xác định sắt bằng phương pháp trắc
phổ dùng thuốc thử 1,10 – phenantrolin.



TQKT – YHLĐ & VSMT 1993