Nguyên lý và kỹ thuật Siêu âm Y học, Bs Lê Quang Thông

Nguyên lý và kỹ thuật
Siêu âm Y học
Bs Lê Quang Thông


Nội dung
I/Lịch sử Siêu âm
II/Khái niệm vật lý cơ bản về Siêu âm
1/Trường điện từ
2/Hiệu ứng áp điện
3/ Hiệu ứng từ giảo
4/Cấu tạo siêu âm
5/Hình ảnh siêu âm và các ảnh giả

III/Siêu âm Chẩn đóan
1/A mode
2/TM
3/B mode
4/Doppler
5/ba chiều-bốn chiều

IV/Triệu chứng học về siêu âm
V/Khả năng và giới hạn
VI/Kết luận


I/ Lũch sửỷ sieõ u aõ m Y hoùc

Donald Griffin
(1915-2003)

Nh sinh lý hc ngi í
(1729-1799).Ngi u
tiờn bt mt di v vn
thy di bay c,khụng
ng vt chng ngi,
nhng khụng gii thớch
c
1938 : nh khoa hc
ng vt ngi M
Donald Griffin, chng
minh di nh v bng
radar siờu õm


Lũch sửỷ sieõ u aõ m Y hoùc

1880:Pierre Curie - Hiu ng ỏp in

Francis Galton
1822 - 1911


Lũch sửỷ sieõ u aõ m Y hoùc

1917:Paul Langevin radar
1942:Dussik - siờu õm y hc thm dũ nóo tht
7 June 1958: Donald
'Investigation of Abdominal Masses by Pulsed Ult
rasound'
(The Lancet )

Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc

Uses of ultrasonic energy in the 1940s. Left, in gastric ulcers. Right, in arthritis


Lũch sửỷ sieõ u aõ m Y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m Y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc


Lũch sửỷ sieõ u aõ m y hoùc
1960 Alokađ produced their first commercial medical A-scanner,
the SSD-2.
1960 Alokađ produced their first commercial medical B-scanner,
the SSD-1 (water-bath).

1974 Toshibađ produced the first mechanical real-time sector
cardiac scanner the SSL-51H.
1977 Toshibađ produced the SAL-10A portable real-time scanner.
1978 Shimadsuđ produced their first real-time linear array
scanner the SDU-100.
1983 Hitachiđ produced the world's first convex electronic array
transducer on their EUB-40.
1984 Alokađ produced the world's first real-time color flow
doppler scanner the SSD-880CW.
1985 Toshibađ produced their first color-flow scanner the SSH65A


II/Khá a i ni ệm cơ bả n về Siê u â m

1/Trường Điện từ và các dao động điện từ
Bản chất của sóng âm

Sóng điện từ là những dao động cơ học trong
trường điện từ tạo nên bức tranh mn hình mn
vẻ của thế giới vật chất.
Sóng âm có tần số từ 1Hz đến vài chục
MHz(1Mhz=1.000.000Hz)
hạ âm: f < 16Hz(động đất,giơng bão..)
âm thanh tai người nghe được: f = 16Hz-20KHz
Siêu âm: f>20KHz-20MHz
Grayscale:2-15MHz
Trên nữa là sóng radio,vơ tuyến,hồng ngọai…


Só n g điện từ và só n g siê u â m

Só n g điện từ và só n g siê u â m
Hertz là đơn vị của tần số (F)sóng điện từ là chu kỳ dao
động trong một giây
V = F. λ
V: tốc độ lan truyền sóng siêu âm λ: độ dài sóng


Só n g điện từ và só n g siê u â m
HERTZ, HEINRICH
RUDOLF (1857-1894)
Nhà vật lý người Đức
Người đầu tiên chứng minh bản
chất sóng điện từ vừa hạt vừa sóng
chuyển động trong trường điện từ
Đơn vị tần số sóng điện từ vinh dự
mang tên ơng
© 1993-2003 Microsoft Corporation. All rights reserved.


Só n g điện từ và só n g siê u â m
Tốc độ âm thanh
Mơ mềm :1480-1580m/sec-Xương: 4080m/sec- Air:330m/sec


2/ Hieäu öù n g aù p ñieän - Piezo electric
Pierre Curie(1859-1906)
Người Pháp - phát minh hiệu
ứng áp điện

Nobel Vật lý 1903 về phóng xạ
Một số tinh thể (crystal)có khả
năng tạo siêu âm , trong đó
thạch anh (quartz)là nguyên
liệu rẻ,dễ kiếm dễ tìm


2/ Hieäu öù n g aù p ñieän - Piezo electric
Sóng siêu âm hay
sóng điện từ tác
động lên tấm
thạch
anh(nén,kéo)
rung lên tạo ra
dòng điện


2/ Hieọu ửự n g Tửỉ giaỷ o - Magnetostriction
Thch anh trong t
trng in s co
dón theo dũng in
xoay chiu v phỏt
ra súng siờu õm


3/ Caỏ u taùo maự y sieõu aõm

u dũ

X lý tớn hiu

Lu gi

Mn hỡnh


3/ Caỏ u taùo maự y sieõ u aõ m


3/ Caỏ u taùo maự y sieõ u aõ m


LINEAR probe - U Dề THNG

A/NGUYấN Lí HOT NG
TINH TH P IN XP HNG NGANG
TIA SIấU M TO RA DO BT TT CC
TINH TH NG CNH NHAU
B/U IM
VNG THM KHM RNG
KHM CC VNG CN TT
KHễNG Cể PHN C KH
BN R TIN
C/NHC IM
KCH THC LN
PHN GII THEO CHIU DC V
NGANG KHC NHAU
NH GI NHIU
D/NG DNG
BNG

SN PH KHOA
TUYN GIP
MCH MU CN
NG DNG C BIT;BIOPSY,NI SOI
PHU THUT


3/ Caỏ u taùo maự y sieõ u aõ m
CONVEX - U Dề CONG
A/NGUYấN Lí HOT NG
GING NH U Dể LINEAR
NHNG TINH TH P IN HèNH
CONG
B/U IM
QUẫT R QUT NHNG KHễNG
Cể C KH V NG B PHA
B MT TIP XC NH
DO CONG NấN P C NHIU
PHN C TH : K LIấN SN, M
O,TRC TRNG
C/NHC IM
B MT VN CềN TIP XC
RNG SO VI CNG M VI
U Dề PHASED ARRAY
D/NG DNG:
NHI KHOA,BNG,CHU, M
O ,TRC TRNG