Chủ nghĩa xã hội khoa học-bai chieu chuong 7

CHƯƠNG VII
NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VÀ
NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA


NỘI DUNG TỰ HỌC
1.
2.
3.

Quan niệm về dân chủ
Hệ thống chính trò xã hội chủ nghóa
Đổi mới hệ thống chính trò nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động của nhà nước Việt Nam
hiện nay


CÂU HỎI THẢO LUẬN
1.
2.
3.

4.

Có dân chủ phi giai cấp không ? Vì sao ?
Dân chủ phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Vì
sao ?
Bằng lý luận và thực tiễn phân tích câu nói của
Lênin: “ Dân chủ vô sản dân chủ gấp triệu lần
dân chủ tư sản”

Giữa tăng cường sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
với xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghóa có mâu thuẫn nhau không ? Vì sao ?


I. NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1. Quan niệm về dân chủ
Khái lược lòch sử :
VIII---VI------CN-----V--------------XVI-------1917--- >
CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
( Lập pháp – Hành pháp – Tư pháp )
Chủ nô---Phong kiến--- Tư sản---Vô sản
Kratos: Quyền lực
Demos: Dân
“ Dân vi bang bản, bản cố bang minh”
- Nhân dân là cội gốc của Nước và nhân dân có
quyền lực làm chủ nhà nước có gì khác nhau ?


Vò anh quân Pê-Ri-Xơ thưc thi chế độ dân chủ ở A Ten
tại quốc gia đô thò Hy Lạp cổ đại:
- Vua do dân chúng bầu trong số hàng ngũ qúy tộc đề
cử.
- Nguyên lão nghò viện cử ra vò toàn quyền.
- Hội đồng nhân dân cử hai vò tổng tài: Cầm quyền pháp
chế và quân sự. Tổng tài cử hai quan: Tổng trưởng kinh
tế và tài chính.
- Hội đồng nhân dân chấp thuận các điều luật.
- Hội đồng nhân dân kiểm soát và phế truất quan lại.
- Tư pháp do tòa án đảm nhiệm do nhân dân cử chủ tọa

và thẩm phán.


A Ristote: “Vì quyền lợi và hạnh phúc của công dân,
chính phủ phải lo tổ chức như thế nào để đáp ứng lại
những quyền lợi đó, phải lo cho mọi người công dân đều
biết luật và giữ luật, công bằng, bác ái… Vì vậy chính
phủ phải có quyền điều khiển và thưởng phạt”.
Có ba chính thể:
Quân chủ, dân chủ, quý tộc chủ.
A Ristote, nghiêng về dung hòa giữa dân chủ và quý
tộc chủ.


Quan điểm của chủ nghóa Mác - Lênin
“ Chế độ dân chủ là chế độ nhà nước trong các giai
đoạn lòch sử khác nhau thì phải xem xét theo tính hiện thực
của nó, tới con người hiện thực, nhân dân hiện thực và được
xác đònh là sự nghiệp của bản thân nhân dân, là sản phẩm
tự do của con người”
- Dân chủ là một nhu cầu khách quan của nhân dân lao động; dân chủ là quyền lực
của nhân dân.
- Khi xã hội có giai cấp và nhà nước, quyền lực nhà nước mang bản chất của giai
cấp thống trò xã hội. Do đó, dân chủ là một phạm trù lòch sử, phạm trù chính trò, “
không có dân chủ phi giai cấp, siêu g/c”.
- Dân chủ là một hình thức tổ chức nhà nước, gắn liền với hệ thống chuyên chính
của giai cấp thống trò xã hội.
- Với một chế độ dân chủ và nhà nước tương ứng, giai cấp thống trò chi phối tất cả
các lónh vực của toàn xã hội.

2. Bản chất nền dân chủ xã hội chủ nghóa
TƯ TƯỞNG – VĂN HÓA
CHÍNH TRỊ

NỀN SẢN XUẤT VẬT CHẤT CỦA XÃ HỘI


Bản chất kinh tế
Lênin đònh nghóa “ chính trò là biểu hiện
tập trung của kinh tế”.
Nền dân chủ xã hội chủ nghóa dựa trên chế
độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ
yếu của toàn xã hội, và để tăng thật nhanh số
lượng những lực lượng sản xuất lên trên cơ sở
khoa học – công nghệ hiện đại; nhằm thỏa
mãn ngày càng cao những nhu cầu vật chất và
tinh thần của toàn thể nhân dân lao động.


Bản chất tư tưởng – văn hóa

Hệ tư tưởng của chủ nghóa Mác – Lênin
làm nền tảng, chủ đạo đối với mọi hình
thái ý thức xã hội khác.
Kế thừa, phát huy những tinh hoa
văn hóa truyền thống các dân tộc; tiếp
thu những giá trò tư tưởng – văn hóa,
văn minh mà nhân loại đã tạo ra.

II. NHÀ NƯỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1. Quan niệm về nhà nước xã hội chủ nghóa
Nhà nước xã hội chủ nghóa là một trong
những tổ chức chính trò cơ bản nhất của hệ
thống chính trò xã hội chủ nghóa, một công cụ
quản lý xã hội về mọi mặt do Đảng Cộng sản
lãnh đạo nhân dân tổ chức ra để qua đó là
chủ yếu, nhân dân lao động thực hiện quyền
lực và lợi ích của mình.


HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ XHCN

- Mối quan hệ hoạt động chính trò.
-Thiết chế quyền lực thống nhất.

ĐẢNG
NHÀ NƯỚC
TỔ CHỨC
CỘNG SẢN
QUẦN CHÚNG
(lãnh đạo)
( Quản lý XH )
( Làm chủ )
Để quyền lực thuộc về nhân dân, hệ thống chính
trò xã hội chủ nghóa phải thực hiện nhất nguyên về
chính trò. Đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

2. Bản chất, chức năng, nhiệm vụ của
nhà nước xã hội chủ nghóa.
a) Bản chất:
Bản chất của nhà nước XHCN vừa
có bản chất của giai cấp công nhân, vừa
có tính nhân dân rộng rãi và tính dân
tộc sâu sắc.
Đảng Cộng sản Việt Nam và chủ tòch
Hồ Chí Minh quan niện: Nhà nước của
dân, do dân, vì dân…


b) Chức năng, nhiệm vụ:
- Bạo lực trấn áp để bảo vệ thành quả cách
mạng xã hội chủ nghóa.
- Tổ chức xây dựng, quản lý toàn diện đời sống
xã hội mới.
C.Mác-Ph. Ăngghen: “ Quyền lực chính trò,
theo nghóa đúng của nó, là bạo lực có tổ chức
của một giai cấp để trấn áp một giai cấp khác”.
Giai cấp công nhân giành lấy quyền lực mhà
nước mời chỉ làgiai đoạn đầu tiên.
Dùng sự thống trò chính trò để tập trung tất cả
những công cụ sản xuất vào trong tay nhà nước ,
và để tăng thật nhanh số lượng những lực lượng
sản xuất lên.


10/1917--1918-------------1921---------------1924-->
(Nội chiến+can thiệp) TC,XDXH mới

V.I. Lênin: “ Không có kỹ thuật hiện đại TBCN được xây
dựng trên những phát minh mới nhất của khoa học hiện đại,
không có một tổ chức nhà nước có kế hoạch khiến cho hàng chục
triệu người phải tuân thủ hết sức nghiêm ngặt một tiêu chuẩn
thống nhất trong công việc sản xuất và phân phồi sản phẩm, thì
không thể nói đến chủ nghóa xã hội được”.

Nhiệm vụ căn bản của nhà nước XHCN là: phải
đạt được chiến thắng giai cấp tư sản trong lónh vực tổ
chức kinh tế quốc dân, tổ chức sản xuất, trong lónh
vực kiểm kê và kiểm soát có tính chất toàn dân.


III. ĐỔI MỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NHẰM
NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA
NHÀ NƯỚC VIỆT NAM GIAI ĐOẠN HIỆN
NAY
1945---1954---1975---1986---1992-1994-------2007
NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN XHCN
“ Nhà nước là công cụ chủ yếu để thực hiện
quyền làm chủ của nhân dân, có sự phân công và
phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực
hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp”.
( Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc ĐCSVN lần thứ 9 )


VẤN ĐỀ ĐẶT RA LÀ:
- Tại sao phải đổi mới hệ thống chính trò ?
- Nội dung cụ thể của đổi mới hệ thống chính trò ?
- Mỗi người chúng ta cần phải làm gì để thực thi

đổi mới hệ thống chính trò ở Việt Nam hiện nay ?


Mối quan hệ hoạt động của hệ thống chính trò
ĐẢNG CS
NHÀ NƯỚC
MẶT TRẬN TỔ QUỐC
VIỆT NAM
XHCN
TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ
CHÍNH PHỦ = QUỐC HỘI = TÓA ÁN, VIỆN KIỂM SÁT
Thiết chế quyền lực thống nhất từ TW đến đòa phương
( Nền hành chính quốc gia bốn cấp )
TỈNH, THÀNH PHỐ
QUẬN, HUYỆN
XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN
NHÂN DÂN LÀM CHỦ