HOẠT CHẤT CHỐNG LÃO HÓA TỪ THIÊN NHIÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM
KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC
***

Bộ môn Hóa hữu cơ

Tên báo cáo: CÁC

HOẠT CHẤT THIÊN NHIÊN
CÓ TÁC DỤNG CHỐNG LÃO HÓA
Giảng viên hướng dẫn: CN. VƯƠNG NGỌC CHÍNH
Sinh viên thực hiện: + VÕ TRÍ NHÂN
+ ĐẶNG QUANG TRUNG KIÊN


I. CÁC THUYẾT VỀ LÃO HÓA
+ Lão hóa (senescence) là trạng thái tạo nên sự già nua
+ Ngành lão hóa (gerontology): ngành sinh học nghiên cứu về
cơ chế, quá trình tiến triển lão hóa

Người ta xác định được các yếu tố di truyền và môi trường tác
động lên sự lão hóa => hy vọng làm chậm lại chống sự lão hóa


Giả thiết về lão hóa
Thuyết di truyền: thuyết khoa học nhất
+ Tế bào soma có đời sống giới hạn, chết từ 40-60 chu kì sao chép,
điều này phụ thuộc 2 hệ thống:
1. Hệ thống làm hao mòn telomere:
+“Telomere” cấu trúc TTAGG lặp lại
tầm 5000-15000 base. Đảm bảo bền

vững NST, chống thoái hóa, tổ hợp sai.
+ Một lần phân chia, mất 50-100 base
khiến NST ko bền, bị dính, không thể
phân chia -> thước đo đời sống tế bào
2. Hệ thống kiểm soát tiến triển chu kì tế bào: qua các gen p53,
AND-PK, INK4


Thuyết kích tố: Mọi giai đoạn đời sống đều do kích thích tố.
Kích thích tố yếu đi khi cơ thể già.
+ Nhiều loại kích tố ảnh hưởng lão hóa: DHEA và Melatonin
Bên cạnh đó còn có hormone hGH


Hormone hGH được sản xuất tuyến yên. Là hormone tăng tưởng.
Ở người trẻ sẽ sản xuất tối đa, khi 60 tuổi còn 15-20% ban đầu.
hGH giúp tăng dài xương, hấp
thu dinh dưỡng mà ko tích tụ
thành mỡ. Kích thích tổng hợp
collagen giúp sụn, gân, dây
chằng, xương dẻo dai.

Hiện nay tìm được alpha-GPC
(từ đậu nành) có thể kích thích
tuyến yên tiết hGH.
Alpha GPC (soya)


Ngoài ra còn các thuyết sự nhầm lẫn, thuyết tích trữ đột biến và
thuyết về gốc tự do

II. THUYẾT VỀ GỐC TỰ DO
Đưa ra bởi Bác sĩ Denham Harman (ĐH Nebraska) 1950

Phản ứng sinh hóa bên trong cơ thể và các tác nhân lý hóa giúp
sản sinh ra các gốc tự do (radical libre ,free radical).


* Gốc tự do (chất ôxy hoá) được tạo nên do hai nguyên nhân chính:
Nội sinh và ngoại sinh
* Gốc tự do nội sinh có 4 cơ chế
khác nhau:
Thứ nhất: ATP tiêu thụ oxi tạo các
sản phẩm phụ anion peoxit, peroxyt
hydro và gốc hydroxyl.
+ Thứ hai, các tế bào bạch cầu phá
huỷ vật ký sinh, vi khuẩn và virus


Thứ ba: peroxisomes sản sinh
H2O2 làm thoái hoá axít béo và
các phân tử khác.
+ H2O2 thoát ra thành các gốc tự
do và tiến hành phá huỷ các phần
khác trong tế bào.
Thứ tư: cytochrome P450 chống lại các loại hóa chất độc hại có
trong thức ăn như thuốc trừ sâu cũng sinh gốc tự do


* Nguồn gốc tự do ngoại

sinh bao gồm, trong đó có:
+ Ô nhiễm không khí, chất
thải công nghiệp
+ Khói thuốc lá
+ Phóng xạ, tia UV mặt trời,
nhiệt độ
+ Các kim loại nặng
+ Các hợp chất khác như
thuốc trừ sâu và cafein
Các free radicals là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong cơ cấu
của mô và chức năng của mô, biểu hiện như lão hóa và các bệnh
thoái hoá mãn tính như viêm khớp, xơ cứng động mạnh, và ung
thư…


+ Các cơ chế bảo vệ trong cơ thể chống lại những gốc tự do này
được gọi là chất chống ôxy hoá
+ Khi các free radical trong các mô
sống tích tụ tăng vượt mức an toàn, kết
quả sẽ dẫn đến phá huỷ các tế bào, đột
biến gen, các khối u phát triển, nguy
hiểm đến các enzym và gây viêm tấy
và thoái hóa mãn tính


Biểu hiện của lão hóa da bao gồm: sự suy yếu cấu trúc mô đàn
hồi da bao, ngưng hoặc phá hủy collagen và elastin dẫn đến các nếp
nhăn, da nhạy cảm với UV, tăng tiết sắc tố da, viêm và không thể
tái cấu trúc da

* Trong các tác nhân gây lão hóa da thì quang phổ mặt trời là ảnh
hưởng nhiều nhất bao gồm (UVA, UVB, UVC)



Như vậy, việc tìm hiểu về các chất chống oxy hóa (antoxidant) là
cần thiết để giúp ích cho sức khỏe, hạn chế sự lão hóa. Đặc biệt
hơn là tạo ra các thực phẩm chức năng và mỹ phẩm có tính chất
ngăn ngừa lão hóa cho cơ thể
Cơ chế dọn gốc tự do của chất chống oxi hóa lipid


III. CÁC HOẠT CHẤT THIÊN NHIÊN CÓ
TÁC DỤNG CHỐNG LÃO HÓA
* Các hoạt chất chống oxi hóa có mặt ở khắp các bộ phân cây
cỏ; nấm, tảo. Tuy khác nhau nhiều về structure nhưng đặc điểm
chung là đều có khả năng bắt gốc tự do.
* Ví dụ
+ Ở hạt: như hạt nho, ngò, mè, hạt xương
rồng chứa nhiều acid béo chống oxi hóa

+ Ở thịt quả như măng cụt,
lựu chứa nhiều polyphenol


Vị trí hoạt động của các antoxidant trong tế bào


Tháp hiệu lực của các chất antoxidant (gồm cả enzym)

Như vậy, theo thang phân loại chúng ta
phân làm hai dạng:
+ Antioxidant thứ cấp gồm 3 enzyme
đầu tháp
+ Antioxidant sơ cấp gồm 9 dạng hợp
chất phần đáy tháp

CURCUMIN

VITAMIN A

VITAMIN C

THỨ TỰ TRÌNH BÀY =>>
VITAMIN E

CARTENOID

*Trong bài chỉ đề cập đến những dạng
chất quan trọng và một số hoạt chất khác
đã được sử dụng nhiều trong mỹ phẩm

CÁC HỢP CHẤT
KHÁC


CURCUMIN
+ Curcumin là một chất có hoạt tính

sinh học quý báu của củ Nghệ thuộc họ
Gừng (Zingiberaceae) được sử dụng
như một gia vị
+ Curcumin có màu sáng đậm và được
dùng để tạo màu cho thực phẩm như
một chất phụ gia, được biết tới với tên
gọi E100.

Curcumin có thể
tồn tại ít nhất ở 2
dạng tautome là
keto và enol.


+ Củ nghệ chứa curcumin và 2
dẫn xuất được sử dụng từ rất lâu
và được xem như dược liệu quý.
+ Curcumin có thể tan trong nước
nóng hay dầu. Tuy nhiên khi tan
trong dầu cơ thể sẽ hấp thu tốt hơn
+ Nghiên cứu cho thấy curcumin khi phối hợp với piperin trong hạt
cây Hồ tiêu sẽ giúp tăng hoạt tính sinh học của nó lên 2000 lần


+ Curcumin có tác dụng trong việc điều trị các bệnh như: viêm
tủy, ung thư tụy, hội chứng loạn sản tủy, ung thư ruột kết, bệnh vẩy
nến, bệnh Alzheimer
+ Curcumin chống viêm khớp, chống thoái hóa, chống thiếu máu
cục bộ và kháng viêm.

Curcumin làm vô hiệu hóa tế bào ung thư và ngăn chặn hình thành
các tế bào ung thư mới; có triển vọng lớn trong điều trị viêm gan B,
C và nhiễm HIV.
Đặc biệt là khả năng kháng viêm
do sự ngăn chặn tổng hợp sinh học
của eicosanoid

Ngoài ra curcumin còn có
hoạt tính chống oxi hóa,
ngăn ngừa các gốc tự do



* Curcumin là một chất chống oxi hóa, có khả năng bắt gốc tự do
và được hoàn nguyên dưới tác dụng của vitamin C

Vì lí do này mà curcumin được sử dụng như một chất chống oxi
hóa, chống lão hóa cho cơ thể.


* Curcumin là chất chống oxy hóa mạnh được so sánh với các
vitamin C và E
* Curcumin ngăn chặn các gốc tự do hydroxyl và các gốc nitơ
dioxide; ức chế peroxid hóa lipid đặc biệt là acid linoleic trong màng
tế bào
* Ngoài ra hoạt tính kháng viêm cũng đáng quan tâm