Đề tài 1: Quản trị rủi ro

Quản trị rủi ro
Vì một mục tiêu phát triển an
toàn và bền vững...
Nguyễn Phi Long ASA

Thạc sĩ kế toán, thành viên hội kiểm toán Úc

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính

Cam kết chung

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
2

1


Sơ lược tiểu sử


Phó giám đốc tài chính – Tập đoàn Đầu tư Sài gòn



Thành viên ban kiểm soát – Ngân hàng Nam Việt



Thành viên ban kiểm soát – Đại học Hùng Vương



Thành viên ban kiểm soát – Công ty Cổ phần BOT Phý Mỹ



Phó giám đốc tư vấn – Công ty Cổ phần Tư vấn Mặt trời Việt



Giảng viên – Business Edge, dự án MPDF Ngân hàng thế giới

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
3

Mục tiêu khóa học


Xác định được thế nào là “rủi ro” tiềm ẩn.



Đánh giá được ảnh hưởng của rủi ro.



Thu thập và phân tích thông tin đầu vào.



Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ - phòng
ngừa rủi ro.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
4

2


Nội dung thảo luận


Làm thế nào để xác định được rủi ro?



Rủi ro ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thế
nào?



Phương pháp và cách tiếp cận khi xây dựng hệ
thống kiểm soát nội bộ.



Hoạt động của quy trình kiểm soát trong hệ
thống kiểm soát nội bộ.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
5

Bố cục chương trình

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
6

3


Khởi động


Lúc 10am, thứ 5 ngày 16 tháng 1 năm 2003, tàu con thoi Colombia
được phóng từ sân bay vũ trụ Kennedy.



81 giây sau khi được phóng, một mảnh gốm cách nhiệt có diện tích
20 inch nặng 2.5 pound đã rơi ra và đâm vào cánh trái con tàu,
trong khi con tàu đang bay với vận tốc hai lần âm thanh. 1600 mảnh
vỡ của con tàu thu thập tại sân bay quân sự Barksdale.



Báo cáo của NASA kết luận tàu con thoi hiện tại
không an toàn và một số lỗi kỹ thuật cần được
khắc phục trong thời gian tới. Ngoài ra, hệ thống
quản lý của NASA không an toàn trong quản lý hệ
thống và không duy trì được văn hoá an toàn cao.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
7

Rủi ro
Là những nguy cơ có khả năng xảy ra cao
và
gây ra những ảnh hưởng tiêu cực ...

© NPL

Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
8

4


Tổng quan

Tác nhân
bên
ngoài

Tác nhân
con
người

Tác nhân
quy trình

RỦI RO
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
9

Tổng quan

Quyền
lợi

Trách
nhiệm
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
10

5


Bản chất rủi ro


Rủi ro luôn mang trạng thái và có nguyên
nhân từ xúc cảm; đặc biệt những xúc cảm có
tính gây gổ hoặc bất đồng.



Rủi ro luôn gắn liền với mọi hoạt động
thường ngày.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính

11

Rủi ro được chia...


Phi tài chính:




Tai nạn giao thông, cháy nhà, điện giật,...

Tài chính


Thiếu vốn, vượt quá khả năng sản xuất, tăng lãi
suất ngân hàng,...

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
12

6


Xác định rủi ro
Thiết lập phạm vi

Xác định rủi ro
Liên tục theo dõi và
kiểm soát những chiến
lược quản lý rủi ro

Phân tích và đánh giá rủi ro

Xử lý rủi ro

Trao đổi và hỗ trợ
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
13

Yếu tố rủi ro


Nguy cơ tiểm ẩn



Biến động môi trường



Khả năng xảy ra thiệt hại



Mức độ thiệt hại



Thời gian



Nguyên nhân liên quan



Bù đắp thiệt hại

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
14

7


Mức độ rủi ro
THƯỚC ĐO RỦI RO

Thấp

Trung bình

Cao

Mức độ
Những mức độ gây rủi ro

?

?

?

Hậu quả
Hậu quả, nạn nhân

?

?

?

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
15

Mức độ rủi ro

© NPL

Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
16

8


Biến thiên của rủi ro khi được
đưa vào như một yếu tố kế hoạch

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
17

Mối quan hệ các rủi ro trong
một tổ chức

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
18

9


Đánh giá mức độ rủi ro

Rủi ro số: ...
Người kiểm soát:
Nội dung:
Rủi ro:
Ảnh hưởng (+/ -):
Phạm vi rủi ro / đe doạ:
Lĩnh vực rủi ro / đe doạ:
Nguồn
Ο
Ο
Ο
Ο
Ο
Ο
Ο
Ο
Thực tế và kế hoạch
Các dấu hiệu rủi ro chính / xu hướng
Ο Rủi ro không thể tránh
Ο Rủi ro thấp
Ο
Ο Rủi ro chấp nhận được
Ο
Ο Rủi ro trong kiểm soát
Ο
Stt. Hoạt động / thước đo sử dụng
Người chịu trách nhiệm
1
2
…

Stt.
Hoạt động / thước đo mới
6
7
…
Ghi chú

© NPL

Ngày

Trạng thái

Ngày …………………………….
Người kiểm soát rủi ro ……………………….
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
19

Phần 1

XÁC ĐỊNH ĐƯỢC THẾ NÀO LÀ
RỦI RO...
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
20

10


Rủi ro phi tài chính


Nguyên nhân chủ quan:



Nguyên nhân khách quan:

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
21

Rủi ro phi tài chính
Khách
quan

Chủ
quan

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
22

11


Rủi ro phi tài chính

• Điều kiện phát sinh
rủi ro
• Môi trường nuôi
dưỡng tiểm ẩn

Điều kiện
môi trường

Yếu tố con
người
• Tác nhân trung gian

• Hệ thống (bản chất)
• Cục bộ (hiện tượng)

• Trực tiếp tham gia
quá trình rủi ro

Rủi ro

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính

23

Hiện tượng rủi ro...


Tai nạn



Rượu, các chất kích thích



Điện giật



Hỏa hoạn (cháy nổ,...)



Ngộ độc

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
24

12

Con người – tác nhân trung
gian...


Chủ quan, bỏ sót



Ẩu, coi thường



Năng lực trình độ



Không tuân thủ

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
25

Tương tác giữa quản lý rủi ro
và các cấp quản lý

© NPL

Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
26

13


Quan hệ của rủi ro trong các
phần hành hoạt động

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
27

Quan hệ của rủi ro trong các
phần hành hoạt động

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
28

14


Ngăn ngừa rủi ro...



Định kỳ phân tích đánh giá hệ thống, quy trình nghiệp vụ,...



Đánh giá các khả năng rủi ro có thể xảy ra đối với mỗi bộ phận, mỗi
hoạt động nghiệp vụ,…



Đánh giá các kế hoạch, các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh



Thiết lập và triển khai các biện pháp phòng ngừa phù hợp



Thể chế hóa và tổ chức phổ biến.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
29

Một số biện pháp phòng tránh
như...


Phổ biến, đào tạo quy trình nghiệp vụ (đặc
biệt có liên quan tới an toàn lao động)



Lập hệ thống biển bảng báo hiệu



Kiểm tra, rà soát thường xuyên định kỳ

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
30

15


Kế hoạch

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
31

Phi tài chính – Hoạt động: 01

1.

2.

3.

Hãy kể 05 nguy cơ có thể xảy ra rủi ro phi tài chính và
mức độ khả năng có thể xảy ra tại doanh nghiệp của
anh / chị.

Anh / chị hãy đánh giá mức độ ảnh hưởng của những
rủi ro đó.

Doanh nghiệp của anh / chị đã thực hiện những biện
pháp nào để phòng ngừa những rủi ro đó.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
32

16


Phần 2

RỦI RO TÀI CHÍNH
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
33

Xác định rủi ro tài chính


Rủi ro tài chính cũng là rủi ro.



Tại sao cần phải xác định rủi ro tài chính?

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
34

17


Ảnh hưởng của rủi ro tài
chính...
Rủi ro cao đem lại khả năng lợi nhuận cao

R
ủ
i
r

o

Lợi nhuận
© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
35

Quan hệ rủi ro và lợi nhuận
Vùng I

Vùng II

Vùng III

Thiếu quan tâm
đến rủi ro

Tối ưu hóa phòng
ngừa rủi ro

Phòng ngừa rủi ro
quá mức

Lợi nhuận
tương tác với
rủi ro

Rủi ro

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
36

18


4 lý do phải quản lý rủi ro tài
chính...


Quản lý rủi ro là một phần của công việc quản trị.



Quản trị rủi ro sẽ giảm thiểu tính bất ổn của lợi nhuận.



Quản trị rủi ro sẽ tối đa hóa lợi nhuận cho cổ đông.



Quản trị rủi ro sẽ thúc đẩy an toàn tài chính và năng lực cá
nhân.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
37

Vài ví dụ về rủi ro tài chính


Nguồn: ERisk

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
38

19


Xác định rủi ro như thế nào?
1.

Hiểu rõ thực trạng doanh nghiệp của mình

2.

Thiết lập hệ thống các điểm kiểm tra và giải pháp
cân bằng

3.

Thiết lập hệ thống các hạn chế và rào cản

4.

Kiểm soát nguồn tài chính và quỹ tiền mặt

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
39

Xác định rủi ro như thế nào?
5.

6.

7.

Thiết lập đúng và đủ các chỉ tiêu chuẩn

Trả đúng cho mức độ tác nghiệp mong
muốn

Cân bằng các lợi ích và các yếu tố chi phí

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính

40

20


Kiểm soát rủi ro


Thiết lập phạm vi:







Thiết lập thống nhất từ trên xuống.
Đặt đúng và đủ các tiêu chí và câu hỏi.
Thiết lập các nguyên tắc phân loại rủi ro.
Cung cấp đào tạo và phát triển nội bộ.
Liên hệ giữa rủi ro và khả năng bù đắp thiệt hại.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
41

Kiểm soát rủi ro


Phân tích và đánh giá rủi ro:






Thiệt hại từ rủi ro.
Các trường hợp rủi ro có khả năng xảy ra.
Hoạt động quản lý đánh giá rủi ro định kỳ.
Dấu hiệu rủi ro.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
42

21


Kiểm soát rủi ro


Xử lý và kiểm soát rủi ro:





Tăng trưởng có chọn lọc.
Hỗ trợ lợi ích kinh tế.
Kiểm soát các hiệu ứng trái ngược – rủi ro.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
43

Phương pháp phân tích


Kiểm tra sức căng (stress testing)



Phân tích theo kịch bản (scenario analysis)

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
44

22


Rủi ro:

bản chất hay hiện tượng...


Rủi ro hệ thống



Rủi ro trường hợp



Tác nhân con người

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
45

Bản chất hay hiện tượng...
Hoạt động: 02
1.

2.

3.

Nhân viên bảo vệ của công ty XYZ thường xuyên uống rượu, ban
giám đốc đã thực hiện cảnh cáo lần thứ ba (03) lần trong tháng vừa
qua.

Trong khi đi kiểm tra tắt máy lần cuối cùng, trưởng bộ phận kỹ thuật
phát hiện một đoạn ống gaz có nguy cơ sút mối nối, ông đã ghi nhận
vào sổ, tuy nhiên do cuối ngày, mọi công nhân đang ra về nên không
thực hiện sửa chữa ngay mà chỉ ghi nhận để sáng sớm hôm sau sẽ
sửa chữa.

Cô A là giám đốc bộ phận kinh doanh của công ty ABC, công ty vừa
thực hiện ký kết hợp đồng hợp tác kinh doanh, giá trị hợp đồng này
rất lớn và sẽ có ảnh hưởng rất lớn đối với công ty trên thị trường,
chắc chắn rằng giá trị cổ phiếu của công ty sẽ tăng khi thông tin này
được công bố. Do quá vui mừng vì thành công đạt được, cô A đã kể
cho con trai – 7 tuổi của mình về thành công trên.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
46

23


CRO – Giám đốc quản trị rủi ro


Vai trò của giám đốc quản trị rủi ro



Hệ thống quản trị rủi ro trong doanh nghiệp

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
47

Hệ thống quản trị
và yếu tố cấu thành...
Hệ thống quản trị doanh nghiệp
Quản trị điều hành

Quản trị đầu tư

Phân tích rủi ro

Cảnh báo rủi ro

Nguồn dữ liệu và công nghệ

Quản trị lợi ích cổ đông

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
48

24

Hệ thống quản trị doanh
nghiệp
Trách nhiệm của ban điều hành và quản trị gồm:


Xác định rủi ro doanh nghiệp thông qua chính sách rủi ro, mức an toàn vốn,
tỷ lệ nợ,...



Đảm bảo doanh nghiệp có (nguồn nhân lực) có kỹ năng quản lý rủi ro.



Thiết lập tổ chức doanh nghiệp và xác định các vai trò và trách nhiệm quản
trị rủi ro kể cả giám đốc quản trị rủi ro – CRO.



Thiết lập “văn hóa doanh nghiệp” bởi thiết lập hệ thống thống nhất từ trên
xuống.



Tạo các cơ hội đào tạo hòa nhập nội bộ từ các bài học tại chính doanh
nghiệp và đào tạo phát triển cá nhân bên ngoài.

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
49

Quản trị điều hành


Cân đối giữa chiến lược kinh doanh và chính
sách rủi ro doanh nghiệp.



Rủi ro được xem xét và đưa vào giá và lợi ích
mục tiêu trong quá trình thực hiện chiến lược
kinh doanh.



Cân đối quyền lợi và trách nhiệm ( – vấn đề)

© NPL
Chúng tôi cam kết cùng khách hàng phát triển hướng tới tương lai !

Tư vấn tài chính
50

25