Tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn việt nam chi nhánh huyện phúc thọ, TP hà nội

PH NăM ă

U

1- Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠiănghiênăc u
Hi n nay ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n
Nông Thôn (NHNo&PTNT) Vi t Nam nói chung và NHNo&PTNT chi nhánh
huy n Phúc Th nói riêng v n là ho t đ ng ch y u.
Trong nh ng n m qua, ho t đ ng tín d ng c a chi nhánh NHNo&PTNT
huy n Phúc Th đã đóng góp khơng nh vào s phát tri n kinh t chung c a
Huy n, danh m c tín d ng đ

c thay đ i tích c c, t ng t tr ng cho vay đ i

v i h nông nghi p c ng nh doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c nơng
nghi p, quy trình tín d ng t ng b

cđ

c th c hi n theo chu n m c qu c t .

Tuy nhiên, trong ho t đ ng tín d ng, Chi nhánh ln ph i đ i di n v i nhi u
lo i r i ro, nh t là r i ro tín d ng. Do v y, đ đ m b o an toàn trong ho t
đ ng, qu n tr r i ro tín d ng đã đ

c Chi nhánh đ c bi t quan tâm. M c dù

v y, qu n tr r i ro tín d ng t i Chi nhánh v n còn b t c p, ch a đáp ng đ
yêu c u: r i ro tín d ng v n x y ra và gây nh h

c

ng tiêu c c v kinh t - xã

h i.
Trong đi u ki n c nh tranh ngày càng gay g t, nhu c u t ng tr

ng tín

d ng l n, r i ro tín d ng có nguy c gia t ng, Chi nhánh s khó phát tri n b n
v ng n u không chú tr ng h n t i qu n tr r i ro tín d ng.
Chính vì tính c p thi t nh trên, tôi ch n đ tài: “T ng c

ng qu n

tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn
Vi t Nam - chi nhánh huy n Phúc Th , thành ph Hà N i” làm lu n
v n t t nghi p v i mong mu n góp ph n đáp ng đòi h i c a th c ti n.
2- M căđíchănghiênăc u
-

xu t gi i pháp t ng c

ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng

Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam - chi nhánh huy n Phúc Th ,
thành ph Hà N i.

đ tđ

c m c tiêu đó, các nhi m v c th c n đ

th c hi n:
1

c


- H th ng hóa nh ng v n đ lý lu n c b n v qu n tr r i ro tín d ng
c a Ngân hàng Nơng nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam - chi nhánh
huy n Phúc Th , thành ph Hà N i.
- Phân tích, đánh giá th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng
Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam - chi nhánh huy n Phúc Th ,
thành ph Hà N i.
iăt

3-

i t
th

ng
ng nghiên c u: Qu n tr r i ro tín d ng c a Ngân hàng

ng m i.
4- Ph măviănghiênăc u
Ph m vi nghiên c u: Qu n tr r i ro tín d ng c a Ngân hàng Nơng

nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam - chi nhánh huy n Phúc Th , thành
ph Hà N i trong th i gian t n m 2012 đ n 2014.
5- Ph

ngăphápănghiênăc u

Trong quá trình th c hi n lu n v n, các ph
s d ng: Ph

ng pháp phân tích t ng h p; Ph

ng pháp nghiên c u đ

c

ng pháp th ng kê, so sánh; ...

6- K tăc u
Lu n v n đ
Ch
th

c k t c u theo 03 ch

ng:

ng 1: C s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng c a Ngân hàng

ng m i
Ch

ng 2: Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng Nông nghi p và

Phát tri n Nông thôn Vi t Nam – chi nhánh huy n Phúc Th , thành ph Hà N i.
Ch

ng 3: Gi i pháp t ng c

ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng

Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam – chi nhánh huy n Phúc Th ,
thành ph Hà N i.

2

Thang Long University Libraty


CH

NGă1ă

C ăS ăLụăLU N V ăQU NăTR ăR IăROăTệNăD NGăC Aă
NGỂNăHÀNGăTH

NGăM I

1.1. R IăROăTệNăD NGăC AăNGỂNăHÀNGăTH
1.1.1. Ho tăđ ngătínăd ng c aăNgơnăhƠngăth
1.1.1.1. Khái quát v Ngân hàng th

NGăM I

ngăm iăă

ng m i

* Khái ni m
Thu t ng “Ngân hàng” đã có t r t lâu, ho t đ ng ngân hàng đ

c

ch ng minh là g n bó cùng v i s hình thành đ i s ng kinh t và xã h i loài
ng

i, nhi u tài li u và di ch ng kh o c cho th y ho t đ ng ngân hàng đã ra

đ i t 3 - 4 ngàn n m tr

c công nguyên. T i Hy L p các nhà đ i ti n đ

c

g i là Trapezita - ti ng Hy l p có ngh a là cái bàn. Các Trapezita ng i tr

c

các bàn đ i ti n đ nh n ti n c a giai c p quí t c, ng
ho t đ ng mua, bán trao đ i vay ti n đ

i gi u có, vv...

Ý các

c ti n hành trên các bàn dài g i là

Banca, đây c ng là t xu t phát g c c a t Banque (Pháp), Bank ( Anh, M ,
c ), Banco (Ý)... có ngh a là ngân hàng sau này.
T th k XVIII tr v tr

c, ho t đ ng ngân hàng ch a th c s phát

tri n và ch a có vai trị quan tr ng. Tuy nhiên, t đó tr l i đây đ c bi t là
trong th i đ i ngày nay ngân hàng đ

c xem nh là “m ch máu” c a n n kinh

t , ho t đ ng ngân hàng th hi n s c m nh và ti m l c c a n n kinh t .
Cùng v i chi u dài l ch s phát tri n c a ngành ngân hàng, trong m i
giai đo n, ho t đ ng ngân hàng c ng có s thay đ i, bên c nh đó v i các ho t
đ ng đa d ng l i luôn bi n đ ng v i s thay đ i chung c a n n kinh t . M t
khác, do t p quán lu t pháp c a m i qu c gia, m i vùng lãnh th khác nhau
d n đ n quan ni m v Ngân hàng th

ng m i không th ng nh t gi a các n

và khu v c trên th gi i:

3

c

T i M , n i có th tr

ng tài chính phát tri n nh t th gi i: "Ngân

hàng là lo i hình t ch c tài chính cung c p m t danh m c các d ch v tài
chính đa d ng nh t - đ c bi t là tín d ng, ti t ki m và các d ch v thanh
toán và th c hi n nhi u ch c n ng tài chính nh t so v i b t k m t t
ch c kinh doanh nào trong n n kinh t ”.
N
th

c Pháp coi “Ngân hàng là nh ng xí nghi p hay c s hành ngh

ng xuyên, nh n c a cơng ch ng d

i hình th c ký thác hay hình th c

khác các s ti n mà h dùng cho chính h vào các nghi p v chi t kh u, Tín
d ng hay tài chính”.
an M ch thì coi “Ngân hàng là n i th c hi n các nghi p v thi t
y u bao g m: thu nh n ti n ký thác; buôn bán vàng b c; hành ngh th
m i và các giá tr đ a c, các ph

ng

ng ti n Tín d ng và h i phi u; b o lãnh

các món n ; th c hi n các nghi p v chuy n ngân; đ ng ra b o hi m, b o
đ m ký qu ; tham d vào thi t l p các xí nghi p”.
T i Vi t Nam, c ng có nhi u quan ni m khác nhau v NHTM, nh ng

tôi đ ng ý v i quan ni m cho r ng:
- Ngân hàng th

ng m i là lo i hình ngân hàng ho t đ ng vì m c đích

l i nhu n thơng qua vi c kinh doanh các kho n v n ng n h n là ch y u.
- NHTM là t ch c kinh doanh ti n t mà các ho t đ ng ch y u và
th

ng xuyên là nh n ti n g i c a khách hàng v i trách nhi m hoàn tr và s

d ng s ti n đó đ cho vay, th c hi n các nghi p v chi t kh u và làm ph

ng

ti n thanh toán.
*

c đi m c a Ngân hàng th

Ho t đ ng ngân hàng th

ng m i

ng m i là hình th c kinh doanh ki m l i,

theo đu i m c tiêu l i nhu n là ch y u. Ngân hàng th c hi n hai hình th c
ho t đ ng là kinh doanh ti n t và d ch v ngân hàng. Trong đó, ho t đ ng
kinh doanh ti n t đ

c bi u hi n

th c khác nhau. Ngân hàng th

nghi p v huy đ ng v n d

ng m i là ng

i các hình

i “đi vay đ cho vay” nh m

m c đích ki m l i. Các ho t đ ng d ch v ngân hàng đ

c bi u hi n thông

4

Thang Long University Libraty


qua các nghi p c s n có v ti n t , thanh toán, ngo i h i, ch ng khốn, đ
cam k t th c hi n cơng vi c nh t đ nh cho khách hàng trong m t th i gian
nh t đ nh nh m m c đích thu phí d ch v ho c hoa h ng.
Ho t đ ng ngân hàng th

ng m i ph i tuân th theo quy đ nh c a pháp

lu t, ngh a là ch khi ngân hàng th

ng m i tho mãn đ y đ các đi u ki n

kh t khe do pháp lu t qui đ nh nh
doanh...thì m i đ

đi u ki n v v n, ph

c phép ho t đ ng trên th tr

Là m t trung gian tài chính, NHTM th
ro. NHTM ho t đ ng ch y u d a vào l

ng án kinh

ng.
ng ph i đ i di n v i nhi u r i

ng v n huy đ ng t các t ch c

kinh t và dân c . Do v y, khi r i ro x y ra, s đ v c a m t NHTM có th
kéo theo s đ v c a nhi u ngân hàng khác, th m chí c h th ng. Nh m
tránh tình tr ng đó, ho t đ ng c a NHTM ch u s qu n lý ch t ch h n ho t
đ ng c a b t k m t t ch c kinh t nào trong n n kinh t .
* Ho t đ ng ch y u c a Ngân hàng th

ng m i

- Huy đ ng v n:
Ho t đ ng huy đ ng v n là ho t đ ng c b n c a NHTM. NHTM huy
đ ng v n d

i các hình th c khác nhau nh : nh n ti n g i (ti n g i thanh

toán, ti t ki m có k h n, ti t ki m khơng k h n), đi vay, phát hành gi y t
có giá, v n ti p nh n tài tr , v n y thác đ u t . Ngu n v n huy đ ng d i dào
s giúp NHTM ch đ ng trong ho t đ ng kinh doanh, gi m r i ro thanh
kho n. Tuy nhiên, NHTM là m t t ch c kinh doanh ti n t nên vi c huy
đ ng ngu n v n nh th nào s đ
kinh doanh và di n bi n th tr

c các NHTM đ a ra trên c s chi n l

c

ng trong t ng th i k .

- Ho t đ ng tín d ng:
Ho t đ ng tín d ng c a các NHTM đ
khi thành l p các ngân hàng. Nh ng ng

c hình thành t r t s m, ngay t

i t ch c ra NHTM, ngay t đ u đã

ln tìm ki m các c h i đ ti n hành cho vay, coi đó nh là m t nhu c u ch
y u trong vi c duy trì và m r ng ho t đ ng c a mình. Các NHTM đã góp

5

ph n thúc đ y phát tri n kinh t , thơng qua ho t đ ng tín d ng v n đ u t
đ

c m r ng và t đó làm cho s n ph m xã h i đ
Tín d ng ngân hàng cung ng cho nh ng ng

c t ng lên.
i c n v n đ mua, ch

bi n, t ng h p và c t tr s n ph m, sau đó bán tr c ti p cho ng
Ng

i tiêu dùng.

i nơng dân nh có v n vay, có th mua h t gi ng, th c n, phân bón và

các nhu c u c n thi t khác cho vi c thu ho ch và tr ng tr t. Tín d ng ngân
hàng cịn t o cho h kh n ng đ mua s m v t t , thi t b , máy móc và thuê
m

n lao đ ng. Vi c d

tr , v n chuy n hàng hóa c a h th ng th

nghi p đ n tay ng

i tiêu dùng, không th khơng có y u t v n tín d ng đ

các NHTM cung

ng. Bên c nh các ho t đ ng tài tr

th

ng nghi p và công nghi p, NHTM còn tài tr cho ng

qua vi c m r ng tín d ng tiêu dùng v i vi c mua nhà, ph

ng
c

cho nông nghi p,
i tiêu dùng thông
ng ti n đi l i và

các trang thi t b khác.
Cùng v i tín d ng ng n h n, NHTM cịn th c hi n tín d ng đ u t ,
nh m m

r ng và nâng c p c s v t ch t k thu t; ho c cho Chính ph vay

trong tr

ng h p ngân sách thi u h t thông qua vi c mua các ch ng khốn

c a Chính ph .
- Ho t đ ng trung gian khác:
Ngoài hai ho t đ ng c b n là ho t đ ng huy đ ng v n và ho t đ ng tín
d ng thì Ngân hàng th

ng m i c ng th c hi n các d ch v trung gian cho

khách hàng c a mình. Các d ch v này đ

c coi là ho t đ ng trung gian b i vì

khi th c hi n các ho t đ ng này ngân hàng không đ ng vai trò là con n hay
ch n mà đ ng

v trí trung gian đ tho mãn nhu c u khách hàng v d ch

v mà khách hàng c n.
Ngày nay, các d ch v c a ngân hàng không ng ng phát tri n c v s
l

ng và ch t l

ng, các d ch v ngày càng đa d ng. Ho t đ ng trung gian

g m r t nhi u lo i d ch v khác nhau: nh d ch v thu h chi h cho khách
hàng có tài kho n ti n g i t i ngân hàng, d ch v chuy n kho n t tài kho n
này t tài kho n này đ n tài kho n khác

cùng m t ngân hàng hay

hai ngân

6

Thang Long University Libraty

hàng khác nhau; d ch v t v n cho khách hàng các v n đ tài chính, dich v
gi h các ch ng t , v t quý giá d ch v chi l
nhu c u; d ch v kh u tr t đ ng.

ng cho các doanh nghi p có

ây là nh ng kho n chi th

ng xuyên

trong tháng, n u khơng có d ch v này khách hàng s t n nhi u th i gian và
phi n toái khi thanh toán các kho n này, cung c p các ph

ng ti n thanh tốn

khơng dùng ti n m t.
N n kinh t càng phát tri n, các d ch v ngân hàng theo đó c ng phát
tri n theo đ đáp ng nhu c u ngày càng đa d ng c a công chúng th c hi n
nghi p v trung gian mang tính d ch s đem l i cho ngân hàng nh ng kho n
thu nh p khá quan tr ng.

i u c n l u ý là d ch v ngân hàng s giúp ngân

hàng phát tri n toàn di n.T i các n
c nh tranh v i nhau b ng con đ

c phát tri n, các ngân hàng th

ng m i

ng “phi giá”, t c là ln có nh ng d ch v

m i cung c p ti n nghi cho khách hàng, khơng ng ng tìm tịi nh ng d ch v
m i cung c p ti n nghi cho khách hàng. D ch v ngân hàng càng phát tri n,
th hi n xã h i càng v n minh, n n công nghi p càng phát tri n. L i nhu n
các ngân hàng không ch

nghi p v cho vay, mà phân n a t các ho t đ ng

d ch v mang l i, nh ng l i là l nh v c ít r i ro.
Ba l nh v c ho t đ ng huy đ ng v n, ho t đ ng tín d ng, th c hi n các
ho t đ ng trung gian là các ho t đ ng c b n c a Ngân hàng th

ng m i. Ba

ho t đ ng đó có quan h m t thi t, tác đ ng h tr thúc đ y nhau phát tri n,
t o uy tín cho ngân hàng. Có huy đ ng v n thì m i có nghi p v cho vay, cho
vay có hi u qu phát tri n kinh t thì m i có ngu n v n đ huy đ ng vào,
đ ng th i mu n cho vay và huy đ ng v n t t thì ngân hàng ph i làm t t vai
trị trung gian, chính s k t h p đ ng b đó t o thành quy lu t trong ho t đ ng
c a ngân hàng và t o thành xu h
Ngân hàng th

ng kinh doanh t ng h p đa n ng c a các

ng m i.

1.1.1.2 Ho t đ ng tín d ng c a Ngân hàng th

ng m i

Tín d ng là thu t ng ch giao d ch tài s n (ti n ho c hàng hóa) gi a
bên cho vay (ngân hàng và các đ nh ch tài chính khác) và bên đi vay, trong
7


đó, bên cho vay chuy n giao tài s n c a mình cho bên đi vay s d ng trong
m t th i h n nh t đ nh đã đ

c th a thu n, bên đi vay s d ng kho n ti n đó

và s ph i hồn tr vơ đi u ki n đ y đ g c, lãi cho bên cho vay khi đ n h n
thanh tốn.
Tín d ng c a NHTM là quan h tín d ng, trong đó bên cho vay là các
NHTM, bên đi vay là các cá nhân, t ch c trong n n kinh t có nhu c u s
d ng v n và đáp ng đ y đ các đi u ki n c a NHTM đ đ

c vay v n.

Ho t đ ng tín d ng c a NHTM là vi c NHTM s d ng v n huy đ ng
đ

c đ cho vay đ i v i các cá nhân, t ch c có nhu c u s d ng v n đ ph c

v tiêu dùng, phát tri n ho t đ ng s n xu t kinh doanh, t đó NHTM thu l i
nhu n t lãi cho vay sau khi bù đ p chi phí huy đ ng v n.
* Phân lo i ho t đ ng tín d ng
Có nhi u tiêu chí đ phân lo i tín d ng ngân hàng, tuy nhiên có th

phân lo i theo m t s tiêu chí thơng d ng sau:
- C n c vào th i h n:
Tín d ng ng n h n: là nh ng kho n tín d ng có th i h n d
Thơng th

i 12 tháng.

ng lo i hình tín d ng này s đáp ng nhu c u v n l u đ ng c a t

ch c và nhu c u chi tiêu cá nhân.
Tín d ng trung h n: là nh ng kho n tín d ng có th i h n trên 12 tháng
đ n 60 tháng. Lo i hình tín d ng này nh m đáp ng nhu c u đ u t tài s n c
đ nh, m r ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, đ u t các d án có quy
mơ nh và th i gian thu h i v n nhanh. Thông th

ng bi n pháp b o đ m cho

các kho n tín d ng này là khách hàng th ch p chính tài s n hình thành t v n
vay.
Tín d ng dài h n: là nh ng kho n tín d ng có th i h n trên 60 tháng,
đ

c s d ng đ đáp ng nhu c u v n cho các d án đ u t dây chuy n máy

móc thi t b đ ng b , giá tr l n, d án xây d ng c s h t ng. Thông th

ng

bi n pháp b o đ m cho các kho n tín d ng này là khách hàng th ch p chính
tài s n hình thành t v n vay.

8

Thang Long University Libraty


- C n c vào bi n pháp b o đ m, có th phân chia thành
Tín d ng có b o đ m đ y đ b ng tài s n: là các kho n tín d ng mà
theo đó ngh a v tr n khách hàng đ

c b o đ m b ng tài s n c m c , th

ch p c a khách hàng vay ho c bên th ba ho c b o lãnh c a bên th ba. Lo i
hình tín d ng này gi m thi u r i ro cho ngân hàng, trong tr

ng h p khách

hàng không th c hi n đúng ngh a v tr n , ngân hàng có toàn quy n x lý tài
s n đ thu h i n .
Tín d ng khơng có b o đ m b ng tài s n: là các kho n tín d ng mà theo
đó ngh a v tr n c a khách hàng không đ

c b o đ m b ng tài s n c m c

th ch p ho c b o lãnh c a bên th ba. Ngân hàng c p tín d ng hồn tồn d a
trên đánh giá n ng l c và uy tín c a khách hàng. Lo i hình tín d ng này khá
r i ro v i ngân hàng, do đó ch th c hi n đ i v i nh ng khách hàng mà ngân
hàng đánh giá có uy tín, có đ y đ n ng l c.
* Qui trình tín d ng
Quy trình tín d ng là b ng t ng h p mô t công vi c c a ngân hàng t
khi ti p nh n h s vay v n c a m t khách hàng cho đ n khi quy t đ nh cho

vay, gi i ngân, thu n và thanh lý h p đ ng tín d ng...
M t quy trình tín d ng c n b n g m các b

c:

B

c 1: L p h s vay v n

B

c này do cán b tín d ng th c hi n ngay sau khi ti p xúc khách

hàng. Nhìn chung m t b h s vay v n c n ph i thu th p các thông tin nh :
n ng l c pháp lý, n ng l c hành vi dân s c a khách hàng; kh n ng s d ng
v n vay; kh n ng hoàn tr n vay (v n vay + lãi)
B

c 2: Phân tích tín d ng

Phân tích tín d ng là xác đ nh kh n ng hi n t i và t

ng l i c a khách

hàng trong vi c s d ng v n vay + hoàn tr n vay. M c tiêu là:

9


Tìm ki m nh ng tình hu ng có th x y ra d n đ n r i ro cho ngân hàng,

d đoán kh n ng kh c ph c nh ng r i ro đó, d ki n nh ng bi n pháp gi m
thi u r i ro và h n ch t n th t cho ngân hàng.
Phân tích tính chân th t c a nh ng thông tin đã thu th p đ
khách hàng trong b

c t phía

c 1, t đó nh n xét thái đ , thi n chí c a khách hàng làm

c s cho vi c ra quy t đ nh cho vay.
B

c 3: Ra quy t đ nh tín d ng

Trong khâu này, ngân hàng s ra quy t đ nh đ ng ý ho c t ch i cho
vay đ i v i m t h s vay v n c a khách hàng.
Khi ra quy t đ nh, th

ng m c 2 sai l m c b n:

ng ý cho vay v i m t khách hàng không t t
T ch i cho vay v i m t khách hàng tơt.
C 2 sai l m đ u nh h
chí sai l m th 2 còn nh h
B

ng đ n ho t đ ng kinh doanh tín d ng, th m

ng đ n uy tín c a ngân hàng.

c 4: Gi i ngân
b

c này, ngân hàng s ti n hành phát ti n cho khách hàng theo h n

m c tín d ng đã ký k t trong h p đ ng tín d ng.
Nguyên t c gi i ngân: ph i g n li n s v n đ ng ti n t v i s v n đ ng
hàng hóa ho c d ch v có liên quan, nh m ki m tra m c đích s d ng v n vay
c a khách hàng và đ m b o kh n ng thu n . Nh ng đ ng th i c ng ph i t o
s thu n l i, tránh gây phi n hà cho công vi c s n xu t kinh doanh c a khách
hàng.
B

c 5: Giám sát tín d ng

Nhân viên tín d ng th

ng xuyên ki m tra vi c s d ng v n vay th c t

c a khách hàng, hi n tr ng tài s n đ m b o, tình hình tài chính c a khách
hàng,... đ đ m b o kh n ng thu n .
B

c 6: Thanh lý h p đ ng tín d ng
10

Thang Long University Libraty


Trong ho t đ ng tín d ng, Ngân hàng th

ng m i ph i đ i di n v i

nhi u r i ro, nh t là r i ro tín d ng.
1.1.2.ăR iăroătínăd ngăc aăNgơnăhƠngăth

ngăm iă

1.1.2.1. Khái ni m r i ro tín d ng c a Ngân hàng th

ng m i

Có nhi u quan ni m v r i ro tín d ng (RRTD) có th đ a ra là :
- Theo quan đi m c a A.Saunders và H. Lange đ nh ngh a : “R i ro tín
d ng là kho n l ti m tàng khi ngân hàng c p tín d ng cho khách hàng, ngh a
là kh n ng lu ng thu nh p d tính mang l i t kho n vay c a ngân hàng
không th th c hi n đ y đ c v s l

ng và th i gian”.

Quan đi m c a TimmothyW.Koch : “R i ro tín d ng là s thay đ i
ti m n c a thu nh p thu n và th giá c a v n xu t phát t vi c v n vay khơng
đ

c thanh tốn hay thanh tốn tr h n”.
Theo đinh ngh a c a U ban Basel thu c ngân hàng thanh toán qu c t :

“R i ro tín d ng là kh n ng là khách hàng vay ho c bên đ i tác không th c
hi n đ

c các ngh a v c a mình theo nh ng đi u kho n đã tho thu n”.
Theo quy t đ nh 493/Q -NHNN c a Th ng đ c NHNN Vi t Nam t i

kho n
1, đi u 2: “R i ro tín d ng trong ho t đ ng c a các t ch c tín d ng là kh
n ng x y ra t n th t trong ho t đ ng ngân hàng c a các t ch c tín d ng do
khách hàng không th c hi n ho c không có kh n ng th c hi n ngh a v c a
mình theo cam k t”.
Nh

v y có th th y r ng có nhi u quan ni m v r i ro tín d ng

(RRTD), song v b n ch t RRTD là : Kh n ng (xác su t) x y ra nh ng
thi t h i v kinh t mà NHTM ph i gánh ch u do khách hàng vay v n
thanh tốn n khơng đúng h n ho c khơng hồn tr đ

c n vay (g m g c

và /ho c lãi)
1.1.2.3. H u qu khi x y ra r i ro tín d ng c a Ngân hàng th
m i

11

ng


Khi rui ro tin dung x y ra s làm nh h

ng x u đ n r t nhi u ch th .

u tiên là b n thân các ngân hàng và khách hàng, sau đó là tác đ ng đ n c
n n kinh t .
a. H u qu đ i v i Ngân hàng th
Vi c không thu h i đ

ng m i

c n (g c, lãi và các kho n phí) làm cho ngu n

v n c a các NHTM b th t thốt, trong khi đó, các ngân hàng này v n ph i chi
tr ti n lãi cho ngu n v n ho t đ ng, làm cho l i nhu n b gi m sút. N u l i
nhu n khơng đ thì ngân hàng cịn ph i dùng chính v n t có c a mình đ bù
đ p thi t h i.

i u này có th làm nh h

ng đ n quy mô ho t đ ng c a các

NHTM.
M t khác, t l n quá h n cao làm cho uy tín, ni m tin vào ti m l c tài
chính c a ngân hàng b suy gi m, d n đ n làm gi m kh n ng huy đ ng v n
c a ngân hàng, nghiêm tr ng h n nó có th d n đ n r i ro thanh kho n, đ y
ngân hàng đ n b v c phá s n và đe d a s

n đ nh c a toàn b h th ng

ngân hàng.
b. H u qu đ i v i khách hàng
i v i b n thân ch th khơng có kh n ng hồn tr v n (lãi) cho ngân

hàng thì h g n nh khơng có c h i ti p c n v i ngu n v n ngân hàng và
th m chí là c nh ng ngu n khác trong n n kinh t do đã m t đi uy tín.
C h i ti p c n v n ngân hàng c a các ch th đi vay khác c ng b h n
ch h n khi rui ro tin dung bu c các NHTM ho c th t cho vay hay th m chí
ph i thu h p quy mô ho t đ ng.
Các ch th g i ti n vào ngân hàng có nguy c khơng thu h i đ

c

kho n ti n g i và lãi n u nh các ngân hàng lâm vào tình tr ng phá s n.
c. H u qu đ i v i n n kinh t
H th ng ngân hàng có m i quan h ch t ch v i n n kinh t , là kênh
thu hút và cung c p ti n cho các t ch c, doanh nghi p và cá nhân trong n n
kinh t . Do đó, rui ro tin dung có nh h

ng tr c ti p đ n n n kinh t .

12

Thang Long University Libraty


m c đ th p, rui ro tin dung khi n c h i ti p c n v n m r ng ho t
đ ng s n xu t kinh doanh ho c tiêu dùng c a các khách hàng b h n ch , nh
h

ng x u đ n kh n ng t ng tr

ng c a n n kinh t .

m c đ cao h n, khi có m t ngân hàng lâm vào tình tr ng khó kh n
d n đ n phá s n, thì hi u ng dây chuy n r t d x y ra trong toàn b h th ng
ngân hàng, gây nên kh ng ho ng đ i v i toàn b n n kinh t , nh h
c c đ n đ i s ng xã h i và s phát tri n c a đ t n

ng tiêu

c.

1.2. QU Nă TR ă R Iă ROă TệNă D NGă C Aă NGỂNă HÀNGă
TH

NGăM Iă
1.2.1.ăKháiăni măvƠăs ăc năthi t qu nătr ăr iăroătínăd ngăc aăNgơn

hƠngăth

ngăm i

Qu n tr r i ro tín d ng là q trình xây d ng và th c thi các chi n
l

c, các chính sách qu n tr và kinh doanh tín d ng nh m đ t đ

tiêu an toàn, hi u qu và phát tri n b n v ng, t ng c

c các m c

ng các bi n pháp phòng

ng a, h n ch n quá h n, n x u trong kinh doanh tín d ng, t đó t ng doanh
thu, gi m chi phí, nâng cao ch t l

ng và hi u qu cho vay c ng n, trung và

dài h n c a NHTM.
Theo U ban Basel thì: “Hi u qu qu n tr r i ro tín d ng là m t b
ph n quan tr ng trong cách ti p c n r i ro t ng th và đ
trị c t t

cho s

c coi là đóng vai

thành công c a Ngân hàng trong dài h n”.(Basel

Committee on Banking Supervision, 2000).
Khái ni m qu n tr r i ro tín d ng có th đ

cđ c p

nhi u góc đ

khác nhau, nh ng b n ch t là gi ng nhau, và đ ng trên góc đ qu n tr h c,
chúng ta có th hi u: qu n tr r i ro tín d ng là quá trình các ngân hàng ti n
hành ho ch đ nh, t ch c tri n khai th c hi n và giám sát ki m tra toàn b
ho t đ ng c p tín d ng, nh m t i đa hóa l i nhu n c a ngân hàng v i m c
r i ro có th ch p nh n đ

c.

Nh v y, qu n tr r i ro tín d ng g n li n v i qu n tr và kinh doanh tín
d ng. Qu n tr r i ro tín d ng ph i h

ng vào vi c đ m b o hi u qu c a ho t
13


đ ng tín d ng ngay c khi th tr

ng đ y bi n đ ng, nguy c r i ro khơng

ng ng gia t ng. Nói c th h n qu n tr r i ro tín d ng ph i nh m vào h th p
r i ro tín d ng, nâng cao m c đ an tồn trong kinh doanh c a m i ngân hàng
b ng các chính sách, bi n pháp qu n tr , giám sát các ho t đ ng tín d ng m t
cách khoa h c và hi u qu .
Ho t đ ng tín d ng ngân hàng là ho t đ ng có tính nh y c m cao, nó
ch u nh h
đ ns

ng c a m i bi n đ ng kinh t - xã h i và c ng nh h

ng m nh

n đ nh c a kinh t - xã h i. N u m t ngân hàng nào đó g p r i ro tín

d ng, lâm vào tình tr ng thi u kh n ng thanh tốn, có nguy c đi đ n phá
s n, s gây tâm lý ho ng lo n khi n m i ng

i đ xô đi rút ti n đ tránh t n

th t, đi u đó có th gây đ v mang tính h th ng.
Cu c kh ng ho ng tài chính n m 1997 t i châu Á đã làm cho nhi u
ngân hàng m t hàng t đô la M , b phá s n, sáp nh p, trong đó nguyên nhân
quan tr ng nh t đó là t l n quá h n t i các ngân hàng th i đi m đó t ng
cao. G n đây nh t là cuôc kh ng ho ng tài chính kinh t M có c n nguyên t
vi c ngân hàng cho vay th ch p nhà đ t r i ro cao, đã gây nên kh ng ho ng
tài chính tồn c u.
N u r i ro tín d ng x y ra trong ph m vi nh , thu c m c ki m sốt c a
ngân hàng thì ngân hàng có th x lý t qu d phịng r i ro tín d ng. Nh ng
n u r i ro tín d ng v

t quá kh n ng ki m soát c a ngân hàng thì s gây h u

qu nghiêm tr ng, không ch d ng

vi c phá s n c a ngân hàng đó mà cịn

gây tác đ ng tiêu c c đ n các t ch c tín d ng khác, các doanh nghi p có liên
quan, cao h n là t i toàn b n n kinh t và gây kh ng ho ng tài chính.
Do đó qu n tr r i ro tín d ng là v n đ s ng còn c a b t k NHTM
nào.
M c đ r i ro tín d ng t i các NHTM ngày càng t ng cao
Ngày càng nhi u nh ng ngân hàng đ

c thành l p đã t o ra cu c c nh

tranh kh c li t gi a các NHTM đ chi m l nh th ph n. Ngoài vi c nâng cao
ch t l

ng s n ph m thì áp l c t ng tr

ng đã bu c các ngân hàng ph i m

14

Thang Long University Libraty


r ng quy mô, phát tri n đa d ng các lo i hình s n ph m c p tín d ng ho c vơ
hình chung n i l ng đi u ki n c p tín d ng; và đi u ki n này đ ng ngh a v i
vi c r i ro tín d ng ngày m t t ng cao.
Do đó, đ phát tri n m t cách b n v ng các ngân hàng ph i đ ng th i
t ng c

ng công tác qu n tr r i ro tín d ng t

ng ng. Qu n tr r i ro t t nh t

chính là l i th c nh tranh c a các ngân hàng và là công c đ t o ra giá tr
c a ngân hàng.
1.2.2. N iădung qu nătr ăr iăroătínăd ngă
Qu n tr r i ro tín d ng là đi u mà t t c nh ng nhà qu n lý ngân hàng
đ u r t quan tâm, vì n u qu n tr đ

c thì vi c h n ch và phòng ng a r i ro

tr nên d dàng h n.
Qu n tr r i ro tín d ng bao g m nhi u c u ph n nh chính sách tín
d ng, quy trình tín d ng, các cơng c đo l

ng RRTD, ch m đi m khách

hàng vv... M t cách t ng quát theo thông l , qu n tr RRTD đ
thành 4 n i dung l n: nh n d ng RRTD, đo l

c phân chia

ng RRTD, ki m soát, ng n

ng a RRTD và x lý t n th t. M c dù có s phân đo n trong qui trình qu n lý
RRTD song m t nguyên t c có tính xun su t là các khâu đ

c phân ra

trong qui trình ph i ln so s liên h g n bó v i nhau, t o thành m t chu
trình liên t c có v y m i b o đ m ki m soát đ
đ nh. RRTD m t khi đã xác đ nh thì c n ph i đ

c r i ro theo m c tiêu đã
c phân tích, đo l

ng và đ a

ra các bi n pháp qu n lý theo dõi. C ng trong quá trình qu n lý theo dõi, h
th ng qu n tr RRTD ph i có kh n ng xác đ nh tìm ra các nguy c m i và
cơng vi c qu n tr r i ro đ

c l p l i.

Qu n tr RRTD hi u qu không có ngh a là r i ro khơng x y ra mà là
r i ro có th x y ra nh ng x y ra trong m c đ đoán tr

cđ

c và Ngân hàng

đã chu n b đ ngu n l c đ bù đ p các r i ro có th x y ra đó.
1.2.2.1 Nh n d ng r i ro tín d ng
Nh n bi t RRTD là vi c phát hi n, xác đ nh đ

c các nguy c r i ro

t n t i trong ho t đ ng tín d ng. S phát tri n c a công ngh , th tr
15

ng và xu


h

ng tồn c u hóa làm cho s l

x y ra r i ro s th

ng r i ro ngày càng gia t ng và kh n ng

ng xuyên h n. Vì v y, m t h th ng qu n tr r i ro có

hi u qu ph i là h th ng có kh n ng nh n bi t h u h t các r i ro c a danh

m c tín d ng và tr l i đ

c các câu h i sau:

RRTD là do đánh giá tín d ng ch a t t hay do thoái trào kinh doanh
hay do gian l n hay ch t l

ng tài s n th ch p kém.

Ngân hàng có th th y RRTD t ng d n trong th i đi m này do cho vay
t p trung khơng đúng th tr

ng?

Ngân hàng có th đ t đ

c m c tiêu dài h n v RRTD có th ch p

nh n?
đánh giá RRTD ti m tàng c a m i khách hàng ngay t khâu phân
tích h s xin vay, ngân hàng th

ng ti n hành nghiên c u chi ti t sáu khía

c nh (6 "C", ch cái đ u c a ti ng Anh) c a h s xin vay: tính cách, n ng
l c, dịng ti n m t, tài s n th ch p, các đi u ki n và s ki m soát. T t c ph i
th a mãn các yêu c u đ i v i m t kho n cho vay t t theo quan đi m c a
ng

i cho vay.

Tính cách (Character): cán b tín d ng ph i có đ

c nh ng b ng ch ng

cho th y r ng khách hàng có m c tiêu rõ ràng khi xin vay và có k ho ch tr
n nghiêm túc.
N ng l c (Capacity): cán b tín d ng ph i ch c ch n r ng khách hàng
có đ t cách pháp lý trong vi c ký k t h p đ ng vay v n.
Dòng ti n m t (Cash flow): đây là n i dung có ý ngh a quan tr ng đ i
v i m t yêu c u xin vay và th

ng t p trung vào câu h i: li u ng

i vay có

kh n ng t o ra m t dòng ti n m t đ l n đ đáp ng yêu c u hồn tr cho
ngân hàng món vay khơng?
Tài s n th ch p (Collateral): trong vi c đánh giá tài s n th ch p cho
kho n vay, cán b tín d ng ph i đ t câu h i: ng
nào v i giá tr rịng t

i vay có s h u m t tài s n

ng x ng v i kho n vay không?

16

Thang Long University Libraty

Các đi u ki n môi tr

ng (Conditions): cán b tín d ng và các chuyên

gia phân tích tín d ng ph i nh n bi t đ

c nh ng xu h

ng ti n tri n g n đây

c a khách hàng c ng nh c a ngành mà khách hàng ho t đ ng, th y đ

c

m c đ tác đ ng c a nh ng thay đ i trong n n kinh t đ i v i kho n cho vay.
S ki m soát (Control): nhân t cu i cùng trong vi c đánh giá đ tin
c y c a m t khách hàng là s ki m sốt, nó t p trung vào các câu h i nh :
li u nh ng thay đ i khi chính sách đ a ra qui đ nh m i có nh h
đ n ng
l

i vay không và li u khách hàng có đáp ng đ

ng b t l i

c tiêu chu n ch t

ng tín d ng do các c quan qu n lý ngân hàng đ t ra?
1.2.2.2. o l
ol

ng r i ro tín d ng

ng RRTD là b

ro. Trên th c t các b

c ti p theo sau khi phát hi n đ

c này khá g n g i v i nhau và th

c nguy c r i
ng đ

chung l i trong quá trình th c hi n tác nghi p. M c đích c a các b

c g p
c này là

giúp cho toàn b b máy qu n tr r i ro hi u chính xác và nh t quán nguy c
r i ro đã xác đ nh, phân tích rõ nguyên nhân và quan tr ng nh t là l

ng hóa

m c đ r i ro có th x y ra đ i v i ngân hàng đ đ nh giá r i ro có th ch p
nh n đ

c; trích l p d phịng r i ro.
duy trì m t quá trình qu n lý, đo l

ng và theo dõi tín d ng phù

h p, theo thông l t t nh t do y ban Basel (2000) đ xu t, ngân hàng ph i
tuân th các nguyên t c sau:
Nguyên t c 1: ngân hàng c n có h th ng qu n lý liên t c các danh m c
đ u t có RRTD.
Nguyên t c 2: ngân hàng c n có h th ng theo dõi đi u ki n c a t ng
kho n tín d ng, bao g m xác đ nh m c đ đ d phòng và d tr .
Nguyên t c 3: khuy n khích các ngân hàng phát tri n và s d ng h
th ng x p h ng tín d ng n i b trong qu n lý RRTD. H th ng x p h ng c n
th ng nh t v i b n ch t, quy mô và m c đ ph c t p c a các ho t đ ng c a
ngân hàng.

17


Nguyên t c 4: ngân hàng c n có h th ng thơng tin và các k thu t
phân tích đ cho phép lãnh đ o đo l

ng đ

c RRTD trong m i ho t đ ng n i

b ng và ngo i b ng. H th ng thông tin qu n lý ph i cung c p đ y đ thông
tin v c c u c a danh m c đ u t tín d ng, bao g m xác đ nh s t p trung r i
ro.
Nguyên t c 5: ngân hàng c n có h th ng theo dõi c c u và ch t l

ng

c a tồn b danh m c đ u t tín d ng.
Nguyên t c 6: ngân hàng c n tính đ n nh ng thay đ i ti m n ng trong
t

ng lai v các đi u ki n kinh t khi đánh giá t ng kho n tín d ng và danh

m c đ u t và ph i ph i đánh giá các tài s n có ti m n ng r i ro tín d ng
trong đi u ki n c ng th ng.
1.2.2.3. Ki m soát ,ng n ng a r i ro tín d ng
ây là khâu th hi n rõ nh t tính chi n l
Tr

c h t, ngân hàng c n xây d ng đ

c c a ngân hàng v RRTD.

c h th ng các cơng c h n ch r i ro

nh chính sách thi t l p gi i h n tín d ng, m c y quy n, các tiêu chu n c p
tín d ng, x p h ng tín d ng.
Chính sách thi t l p gi i h n tín d ng đ

c xây d ng đ c p vào ba

gi i h n c b n đó là: gi i h n tín d ng m t khách hàng; gi i h n tín d ng
nhóm khách hàng có liên quan; gi i h n tín d ng theo ngành, l nh v c hay
khu v c đ a lý.
Xây d ng và tuân th tiêu chu n c p tín d ng là vi c ngân hàng đ t ra
các đi u ki n v n ng l c khách hàng, tài chính, ph

ng án/d án..., tuân th

quy đ nh c a pháp lu t và quy đ nh n i b c a ngân hàng.
1.2.2.4 X lý t n th t khi đ x y ra r i ro tín d ng
ây là khâu cu i cùng c a quá trình qu n tr RRTD. Theo đó, t n th t
d ki n đ
đ

c coi là chi phí ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng, nó th

c tính vào giá c a kho n tín d ng và đ

ng

c bù đ p b ng ngu n d phịng.

T n th t ngồi d ki n n u qu d phịng khơng đ bù đ p thì ph i bù đ p
b ng ngu n v n t có.
18

Thang Long University Libraty


đ m b o an toàn cho ho t đ ng ngân hàng và d phòng đ y đ cho
các RRTD, th tr

ng, tác nghi p, hi p

c Basel II quy đinh: v n t có c a

ngân hàng t i thi u ph i đ t 8% t ng tài s n có r i ro (đ
cách nhân s v n c n thi t cho r i ro th tr

c xác đ nh b ng

ng và tác nghi p v i 12.5, sau đó

c ng v i t ng tài s n có RRTD). Trong đó, t ng tài s n có RRTD đ
tốn theo ph

ng pháp tiêu chu n hóa ho c ph

c tính

ng pháp ti p c n d a trên

x p h ng n i b .
1.2.3.ăMơăhìnhăqu nătr ăr iăroătínăd ng
Mơ hình qu n tr r i ro tín d ng chính là h th ng các mơ hình bao g m
mơ hình t ch c qu n tr r i ro, mơ hình đo l
r i ro đ

ng r i ro và mơ hình ki m soát

c xây d ng và v n hành m t cách đ y đ , toàn di n và liên t c trong

ho t đ ng qu n lý tín d ng c a ngân hàng. Mơ hình qu n tr r i ro tín d ng
ph n ánh m t cách h th ng các v n đ

v c ch , chính sách, quy trình

nghi p v nh m thi t l p các gi i h n ho t đ ng an toàn và các ch t ki m soát
r i ro trong m t quy trình th c hi n nghi p v ; các công c đo l

ng, phát

hi n r i ro; các ho t đ ng giám sát s tuân th và nh n di n k p th i các lo i
r i ro m i phát sinh và các ph

ng án, bi n pháp ch đ ng phòng ng a, đ i

phó m t khi có r i ro x y ra.
Nh ng mơ hình qu n tr RRTD đang đ

c áp d ng hi n nay nh sau:

a. Mô hình qu n tr r i ro tín d ng t p trung
Mơ hình qu n tr RRTD t p trung đ
khách hàng, qu n lý r i ro c a ngân hàng đ

c hi u là công tác th m đ nh
c t p trung t i h i s chính theo

vùng mi n. Mơ hình này tách bi t đ c l p gi a 3 ch c n ng: ch c n ng kinh
doanh, ch c n ng qu n lý, ch c n ng qu n lý r i ro và ch c n ng tác nghi p.
u đi m:
Qu n tr r i ro m t cách h th ng trên quy mơ tồn ngân hàng, đ m b o
tính c nh tranh lâu dài.

19

Thi t l p duy trì mơi tr

ng qu n tr r i ro đ ng b , phù h p v i quy

trình qu n lý g n v i ho t đ ng c a các b ph n kinh doanh nâng cao n ng
l c, đo l

ng giám sát r i ro.

Xây d ng chính sách qu n tr r i ro th ng nh t cho toàn h th ng.
Tách bi t đ c l p ch c n ng kinh doanh, tác nghi p, qu n lý.
Nh

c đi m:

Xây d ng và tri n khai mơ hình qu n tr r i ro tín d ng t p trung này
đòi h i ph i đ u t nhi u công s c và th i gian.
Ph i có ph n m m h tr cho vi c t ng h p, phân lo i s li u t chi
nhánh lên h i s chính và theo các tiêu chí nh t đ nh.
i ng cán b ph i có ki n th c chun mơn sâu.
b. Mơ hình qu n tr r i ro tín d ng phân tán
Mơ hình này đ
ro c a ngân hàng đ

c hi u là công tác th m đ nh khách hàng, qu n tr r i
c th c hi n t i t ng chi nhánh riêng bi t. H i s chính

ch có nhi m v là ch đ o đ nh h

v

ng chung và th m đ nh nh ng khách hàng

t quá kh n ng cho phép c a chi nhánh. Mơ hình này ch a tách bi t đ c

l p 3 ch c n ng: ch c n ng kinh doanh, qu n tr r i ro và ch c n ng tác
nghi p.
u đi m:
C c u t ch c đ n gi n, g n nh .
Gi i quy t h s nhanh, ti t ki m th i gian cho khách hàng.
Xây d ng và tri n khai mơ hình không m t nhi u th i gian công s c.
Nh

c đi m:

Thi u s chuyên sâu.
Không tách bi t hoàn toàn, đ c l p ch c n ng kinh doanh, tác nghi p...
Vi c qu n lý ho t đ ng tín d ng theo ph

ng th c t xa d a trên s

li u chi nhánh báo cáo lên ho c gián ti p thơng chính sách tín d ng d n đ n
qu n lý tín d ng g p nhi u khó kh n.

20

Thang Long University Libraty

1.2.4 Ch ătiêuăđánhăgiáăqu nătr ăr iăroătínăd ngă
Có nhi u ch tiêu ph n ánh k t qu ho t đ ng qu n tr RRTD c a các
NHTM, thông th

ng ng

i ta s d ng các ch tiêu sau:

T l n quá h n:
D n cho vay quá h n
T l n quá h n =

x 100%
T ng d n cho vay

T l n quá h n là ch tiêu ph n ánh tr c ti p nh t k t qu ho t đ ng
qu n tr RRTD c a ngân hàng. T l n quá h n càng th p và/ho c t l n
quá h n có xu h

ng gi m qua các n m càng ph n ánh ch t l

ng tín d ng

c a ngân hàng th

ng m i đó t t hay ho t đ ng qu n tr RRTD đ t hi u qu

cao.
Khơng m t ngân hàng nào khơng có n q h n, nh ng ngân hàng ph i
th c hi n qu n tr r i ro đ duy trì t l n quá h n

nh n đ

c theo thông l .

làm đ

m t m c đ h p lý ch p

c đi u đó, các ngân hàng c n có s nhìn

nh n đúng đ n v n q h n, c n minh b ch hóa s li u n quá h n, không
che gi u n quá h n và nguyên nhân phát sinh n quá h n;c n có s liên k t
thơng tin gi a các t ch c tín d ng đ có bi n pháp gi i quy t đúng đ n.
T l n x u:
D n x u
T l n x u =

x 100%
T ng d n

N x u là ch tiêu quan tr ng đánh giá m c đ an toàn tín d ng c a các
NHTM. N x u có ph m vi r ng h n n quá h n. N x u có th đang là n
trong h n nh ng ngân hàng đánh giá tình hình ho t đ ng kinh doanh c a
khách hàng đã x u đi nghiêm tr ng, ngân hàng có kh n ng không thu h i
đ

c n . N x u còn bao g m các kho n đã x lý r i ro đ a ra h ch toán

ngo i b ng nh ng ngh a v tr n c a khách hàng và trách nhi m thu n c a
ngân hàng v n còn nguyên giá tr .

21


C ng gi ng nh t l n quá h n, m t ngân hàng có t l n x u càng
th p và/ho c t l n x u có xu h
l

ng gi m qua các n m càng ph n ánh ch t

ng tín d ng c a NHTM đó t t hay ho t đ ng qu n tr RRTD đ t hi u qu

cao. Theo ngân hàng th gi i, t l này
đ

c, t t

m cd

i 5% là có th ch p nh n

m c 1 - 3%.

Quy mô d n và t c đ t ng tr

ng d n cho vay
D n cho vay n m nay

T c đ t ng tr

ng d n cho vay =

x 100%
D n cho vay n m tr

c

Ch tiêu này ph n ánh m c đ đáp ng v n c a ngân hàng đ i v i n n
kinh t . Khi s d ng ch tiêu này c n ph i có s k t h p so sánh v i t c đ
t ng tr
tr

ng c a các ngành ngh khác, so v i t c đ t ng tr

ng c a các n m

c, ho c xác đ nh đ đánh giá th ph n c p tín d ng so v i các t ch c tín

d ng khác trên cùng đ a bàn.
M t NHTM có quy mơ d n và/ho c t c đ t ng tr
sau cao h n n m tr

ng d n n m

c, trong khi t l n quá h n/n x u gi m ho c duy trì

m c cho phép th hi n ho t đ ng qu n tr RRTD có hi u qu .
M c đ t p trung trong c c u tín d ng
Nhìn vào s thay đ i trong c c u tín d ng c a m t NHTM s th hi n
đ nh h

ng và k t qu ho t đ ng qu n tr RRTD c a ngân hàng đó. M t c

c u tín d ng chuy n d ch theo h
thi u s t p trung

ng đa d ng v ngành ngh kinh t , gi m

nh ng y u t r i ro ho c có t tr ng cho vay có b o đ m

cao trong c c u tín d ng,... s ph n ánh đ nh h
và ho t đ ng qu n tr RRTD b

ng c p tín d ng th n tr ng

c đ u có hi u qu .

Tính tuân th trong vi c th c hi n chính sách, ch đ v c p tín d ng
Là vi c ch p hành các quy đ nh v đ m b o an toàn trong ho t đ ng tín
d ng ngân hàng thơng qua các ch tiêu nh h s an toàn v n t i thi u 9%
(theo Thông t s 13/2010/TT-NHNN ngày 20/5/2010), gi i h n cho vay đ i
v i m t khách hàng, m t nhóm khách hàng... do NHNN quy đ nh (theo Quy t
22

Thang Long University Libraty


đ nh s 493/2005/Q -NHNN ngày 22/4/2005), quy đ nh v giao d ch b o
đ m ti n vay (theo Ngh đ nh 163/2006/N -CP). Ngân hàng th
hi n t t ho t đ ng qu n tr RRTD tr

ng m i th c

c h t ph i là m t ngân hàng tuân th ,

đáp ng các quy đ nh v qu n tr RRTD c a Chính ph , NHNN.
V n t có
T l an tồn v n t i thi u (CAR) =
T ng tài s n "Có" r i ro quy đ i
T ng tài s n có r i ro quy đ i bao g m c tài s n có n i b ng và tài s n
có ngo i b ng, ch tiêu này th hi n m c đ m o hi m c a ngân hàng không
ch trong kinh doanh không ch

các kho n vay c a ngân hàng mà cịn

các

tài s n có khác nh đ u t tài chính, các tài s n có khác... Tuy nhiên, trong
ho t đ ng c a các ngân hàng thì t tr ng các kho n cho vay chi m khá l n,
h n 50% h s an toàn v n t i thi u ph n ánh m t đ ng v n t có b o v
đ

c bao nhiêu đ ng tài s n có r i ro c a NHTM, nên có th nói r ng h s

này càng cao thì càng th hi n ch t l

ng tín d ng t t h n. H s này qu n lý

tài s n có c a ngân hàng, theo quy đ nh c a NHNN hi n nay thì t l này
khơng đ

c th p h n 9%. Trong ho t đ ng kinh doanh ti n t thì l i nhu n

ln t l thu n v i r i ro. Các NHTM vì t i đa hóa l i nhu n có th ch p
nh n m c đ r i ro cao nh ng khi đó thì giá tr tài s n có r i ro quy đ i c a
h s cao làm t ng nguy c RRTD và ho t đ ng kinh doanh c a các ngân
hàng vì ho t đ ng cho vay luôn chi m 70% t ng tài s n c a các NHTM n

c

ta.
1.3 CÁCăNHỂNăT ă NHăH
D NGăC AăNGỂNăHÀNGăTH

NGăT IăQU NăTR ăR IăROăTệNă
NGăM I

1.3.1ăNhómănhơnăt ăch ăquan
1.3.1.1 Quy trình qu n tr r i ro tín d ng
Quy trình qu n tr r i ro tín d ng c a NHTM l ng l o t o đi u ki n cho
khách hàng l i d ng đ vay v n và s d ng v n không đúng m c đích.

23


Quy trình qu n tr r i ro tín d ng c n đ
ch c n ng, nhi m v c a t ng đ i t

c c th hóa vi c phân rõ

ng tham gia trong xuyên su t quá trình

tìm ki m khách hàng, th m đ nh h s c p tín d ng, ki m sốt sau khi c p tín
d ng. N u m t ngân hàng th c hi n chu n các b
ro thì ch t l

c c a quy trình qu n lý r i

ng công tác qu n tr r i ro tín d ng s đ

c nâng cao và ng

c

l i.
1.3.1.2 Trình đ cán b tín d ng
Con ng i là y u t quy t đ nh đ n thành công hay th t b i c a m t ngân
hàng. Y u t con ng i g m các m t: s l ng, trình đ chun mơn, kinh nghi m
ngh nghi p, c c u nhân s , ph m ch t đ o đ c, n ng l c qu n lý và tác nghi p.
Mu n có ho t đ ng kinh doanh ngân hàng t t, tr c h t ph i có đ i ng cán
b lãnh đ o, cán b qu n lý gi i, giàu kinh nghi m, n ng đ ng, ph m ch t đ o đ c
t t. M t khác ph i có đ i ng cán b tác nghi p gi i nghi p v , hi u bi t r ng v
pháp lu t, tinh th n trách nhi m cao v i công vi c, ph m ch t đ o đ c ngh nghi p
t t, đ c bi t là ph i am hi u và có kinh nghi m v l nh v c tín d ng mà mình qu n
lý. M t CBTD chuyên qu n các doanh nghi p s n xu t nông nghi p hay h s n
xu t mu n chuy n sang qu n lý các doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c s n
xu t công nghi p hay d ch v đơ th , thì c n ph i có th i gian m i có th thích nghi
và tích l y kinh nghi m, đi u mà m t NHTM mu n chuy n t cho vay khu v c
nông thôn v đô th ph i l u ý khi ho ch đ nh qu n tr tín d ng.
o đ c ngh nghi p nh h ng đ n qu n tr tín d ng c a NHTM. Th c t
cho th y r ng, ph n l n các sai ph m n i c m trong ho t đ ng ngân hàng nh ng

n m qua là do đ o đ c ngh nghi p, nh ng ng i đ c giao nhi m v đã đ t
l i ích cá nhân lên trên l i ích c a ngân hàng.
1.3.1.3 Ch t l

ng thơng tin tín d ng

H th ng thơng tin tín d ng có nh h

ng r t l n đ n k t qu qu n lý

r i ro tín d ng c a ngân hàng. Thơng tin phân tích, d báo xu th phát tri n và
ti m n ng c a ngành hàng, ch s trung bình ngành, thơng tin v th tr

ng,

l ch s quan h tín d ng c a khách hàng t i các t ch c tín d ng, x p h ng tín
24

Thang Long University Libraty


d ng khách hàng c a các c quan x p h ng bên ngoài... s giúp ng

i qu n

lý, cán b th m đ nh có th đ a ra nh ng quy t đ nh c n thi t liên quan đ n
vi c cho vay, qu n lý đ m b o ti n vay, gi m thi u r i ro tín d ng.
Ngồi ra s liên k t gi a có NHTM trong vi c qu n lý thơng tin tín
d ng khách hàng c ng có tác đ ng khơng nh . Hi n t i s liên k t này còn
l ng l o, ch a có s k t n i ch t ch , d n đ n vi c m t khách hàng v i m t

ph
v

ng án kinh doanh có th vay v n t i nhi u ngân hàng v i t ng s v n
t nhi u l n nhu c u th c t .
1.3.1.4 Công c đo l
Vi c đo l

ng r i ro tín d ng

ng m c đ t n th t d ki n tr

c khi quy t đ nh c p tín

d ng cho khách hàng là r t quan tr ng. Ngân hàng có cơng c và ph
pháp đo l

ng càng chính xác thì xác su t r i ro x y ra càng đ

Hi n nay, các ngân hàng th

ng đo l

ng

c gi m thi u.

ng m c đ r i ro thông qua vi c

ch m đi m x p h ng tín d ng khách hàng. K t qu ch m đi m ph n ánh kh

n ng tr n c a khách hàng và là c s đ đo l

ng m c r i ro d ki n c a

ngân hàng. M c đ x p h ng càng th p đ ng ngh a v i vi c kh n ng tr n
c a khách hàng th p và r i ro cho ngân hàng t ng.
1.3.1.5 H th ng công ngh c a ngân hàng
Trong l nh v c tài chính thì ngân hàng là ngành có m c đ

ng d ng

cơng ngh thơng tin r t cao. H th ng công ngh thông tin hi n đ i đáp ng
yêu c u v đ chính xác trong cơng vi c đánh giá khách hàng, đo l

ng r i

ro, ki m soát khách hàng và kho n vay, giúp ngân hàng ra các quy t đ nh ng
x tín d ng phù h p.
1.3.2ăNhómănhơnăt ăkháchăquan
* Nhóm nhân t t phía khách hàng vay v n
Bao g m các nhân t

nh h

ng đ n kh n ng tr n c a khách hàng

Tình hình tài chính, n ng l c qu n tr c a khách hàng
N ng l c tài chính c a khách hàng là m t y u t r t quan tr ng trong
quy t đ nh c p tín d ng c a ngân hàng. M t doanh nghi p có ti m l c tài
25