B GIÁO D C
TR
NGă
ÀO T O
IăH CăTH NGăLONG
---o0o---
KHịAăLU NăT TăNGHI P
TÀI:
PHỂNăTệCHăCÁCăT ăS ăTÀIăCHệNHăCH ăY UăVÀăBI Nă
PHÁPăC IăTHI N HO Tă NGăS NăXU TăKINHă
DOANHăC AăCỌNGăTYăC ăPH NăD TăMAYăTHÁIăHọA.
SINHăVIểNăTH CăHI N :ăHOÀNGăQU CăVI T
MÃ SINH VIÊN
: A19504
CHUYÊN NGÀNH
:ăQU NăTR ăKINHăDOANH
HÀăN Iăậ 2014
M CăL C
CH
NGă1.
TệCHăHO Tă
T NGă QUANă V ă TÀIă CHệNHă DOANHă NGHI Pă VÀă PHỂNă
NGăTÀIăCHệNHăDOANHăNGHI P. ........................................... 1
1.1. Kháiăquátăv ătƠiăchínhăvƠăho tăđ ngăqu nălỦătƠiăchínhădoanhănghi p. ....... 1
1.1.1. Kháiăni mătƠiăchínhădoanhănghi păvƠăqu nălỦătƠiăchính ....................... 1
1.1.2. B năch tăc aătƠiăchínhădoanhănghi p. ................................................... 1
1.1.3.
1.1.3.1.
1.1.3.2.
1.1.3.3.
căđi m,ăch căn ng,ăvaiătròăc aătƠiăchínhădoanhănghi p. ................... 3
c đi m c a tài chính ếoanh nghi p ...................................................... 3
Ch c n ng c a tài chính ếoanh nghi p.................................................... 3
Vai trò c a tài chính ếoanh nghi p .......................................................... 5
1.1.4. Cácăho tăđ ngăc aăqu nălỦătƠiăchínhădoanhănghi p .............................. 7
1.1.4.1.
1.1.4.2.
Qu n lý và s ế ng v n kinh ếoanh c a ếoanh nghi p .......................... .7
L p k ho ch tài chính c a ếoanh nghi p. ............................................... 8
1.2. N iădungăc ăb năv ăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p. ............................... 9
1.2.1. Kháiăni măphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p. ....................................... 9
1.2.2. Vaiătròăc aăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p. ...................................... 9
1.2.3. M căđíchăvƠăỦăngh aăc aăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p. .............. 10
1.2.3.1.
1.2.3.2.
M c đích c a phân tích tài chính ếoanh nghi p. ................................... 10
Ý ngh a c a vi c phân tích tài chính ếoanh nghi p. ............................... 11
1.2.4. Cácăph
ngăphápăphơnătíchătƠiăchính. ................................................ 11
Ph
Ph
Ph
Ph
ng pháp lo i tr .............................................................................. 11
ng pháp so sánh. ............................................................................ 11
ng pháp liên h ............................................................................... 13
ng pháp phân tích t l .................................................................. .14
1.2.4.1.
1.2.4.2.
1.2.4.3.
1.2.4.4.
1.3. Phơnătíchăcácăt ăs ătƠiăchínhăch ăy u. ........................................................ 14
1.3.1. Nhómăt ăs ăv ăkh ăn ngăsinhăl i. ......................................................... 14
1.3.1.1.
1.3.1.2.
1.3.1.3.
T su t sinh l i trên ếoanh thu. .............................................................. 14
T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA). ................................................ 15
T su t sinh l i trên v n c ph n (ROE) ................................................ 15
1.3.2. Nhómăt ăs ăv ăkh ăn ngăthanhătoán. ................................................... 16
1.3.2.1.
T s thanh toán hi n hành. ................................................................... 17
1.3.2.2.
Tý s thanh toán nhanh ......................................................................... .17
1.3.3. Nhómăt ăs ăho tăđ ng........................................................................... 17
1.3.4. Nhómăt ăs ăv ăc ăc uăv n. .................................................................... 18
1.3.4.1.
Phân tích Dupont các t s tài chính. ..................................................... 19
1.4. Cácănhơnăt ă nhăh
ngăt iăkh ăn ngăth căhi năcácăch ătiêuătƠiăchínhăch ă
y u. ..................................................................................................................... 19
Thang Long University Library
1.4.1. Nhơnăt ăch ăquan. ................................................................................ 19
1.4.2. Nhơnăt ăkháchăquan. ............................................................................ 20
CH
NGă2. TH Că TR NGă HO Tă
NGă KINHă DOANHă S Nă ă XU Tă
C AăCỌNGăTYăC ăPH NăD TăMAYăTHÁIăHọA............................................. 21
2.1. Gi iăthi uăchungăv ăCôngătyăC ăph năd tămayăTháiăHòa. ........................ 21
2.1.1. L chă s ă raă đ i,ă ho tă đ ng,ă phátă tri nă côngă tyă c ă ph nă d tă mayă thái
hòa
............................................................................................................... 21
2.1.2. NgƠnhăngh ăkinhădoanhăch ăy uăc aăCôngătyăhi nănay .................... .22
2.1.3. C ăc uăt ăch c,ăch căn ng,ănhi măv ăcácăphòngăban. ........................ 22
2.1.3.1.
2.1.3.2.
C c u t ch c c a Công Ty C Ph n D t May Thái Hòa. .................... 22
Ch c n ng, nhi m v c a các phòng ban............................................... 23
2.2. Th cătr ngăho tăđ ngăkinhădoanhăs năxu tăc aăCôngătyăC ăph năd tămayă
Thái Hòa. .............................................................................................................. 25
2.2.1. Phơnă tíchă kháiă quátă ho tă đ ngă s nă xu tă kinhă doanhă c aă doanhă
nghi p. ............................................................................................................... 25
2.2.2. Phơnătíchăkhátăquátăho tăđ ngătƠiăchínhăc aădoanhănghi p ............... 30
2.2.2.1.
2.2.2.2.
Phân tích c c u tài s n.......................................................................... 30
Phân tích c c u ngu n v n c a Công ty ............................................... 34
2.2.3. Phơnătíchăcơnăđ iătƠiăs năvƠăngu năv n. .............................................. 37
2.2.4. Phơnătíchătìnhăhìnhăho tăđ ngăvƠăkh ăn ngăthanhătoánăc aăCôngăty.38
2.2.4.1.
Phân tích tình hình ho t đ ng. ............................................................... 38
2.2.4.2.
Phân tích kh n ng thanh toán. ............................................................. 40
2.2.5. Phơnă tíchă hi uă su tă s ă d ngă tƠiă s nă c aă Côngă tyă C ă ph nă d tă mayă
Thái Hòa............................................................................................................ 42
2.2.5.1.
Hi u su t s ế ng toàn b tài s n .......................................................... 43
2.2.5.2.
2.2.5.3.
2.2.5.4.
Hi u su t s ế ng tài s n c đ nh ......................................................... .43
Hi u su t s ế ng tài s n ếài h n. ......................................................... 44
Hi u su t s ế ng tài s n ng n h n. ...................................................... 44
2.2.6. Phơnătíchăt ăs ăv ăc ăc uăv năc aădoanhănghi p. ................................ 45
2.2.6.1.
T l n trên t ng tài s n. ....................................................................... 45
2.2.6.2.
T l bù đ p lãi su t. ............................................................................... 46
2.2.7. Phơnătíchăkh ăn ngăsinhăl iăc aădoanhănghi p. .................................. 47
2.3. PhơnătíchăDupontăcácăt ăs ătƠiăchính.......................................................... 49
2.3.1.
ngăth căDupontăth ănh t. ................................................................ 49
2.3.2.
ngăth căDupontăth ăhai. .................................................................. 49
2.4.
ánhăgiáăho tăđ ngăkinhădoanhăc aăCôngătyăC ăph năd tămayăTháiăHòa. .. 49
2.4.1. Tíchăc c. ............................................................................................... 49
2.4.2. H năch ăvƠăkhó kh n. ........................................................................... 50
CH
NGă3. M TăS ăGI IăPHÁPăPHÁTăTRI NăHO Tă
NGăS NăXU Tă
KINHăDOANHăăT IăCỌNGăTYăC ăPH NăD TăMAYăTHÁIăHọA. ................. 53
3.1.
nhăh ngă ho t đ ngă kinhădoanhăc aăcôngătyăC ă ph năd tă mayăTháiă
Hòa. ..................................................................................................................... 53
3.1.1. M cătiêuăchungăc aăCôngăty. ............................................................... 53
3.1.2. M cătiêuăth ătr ngăvƠăm tăhƠngăxu tăkh uăc aăCôngăty. ................. 53
3.1.2.1.
3.1.2.2.
Th tr ng xu t kh u.............................................................................. 53
M t hàng xu t kh u................................................................................ 54
3.2. Cácă gi iăphápă thúcăđ yă xu tă kh uă hƠngă mayă m că c aă Côngătyă C ă ph nă
d tămayăTháiăHòa. ................................................................................................ 54
3.2.1. Gi iphápăt ăth ătr
3.2.1.1.
3.2.1.2.
3.2.1.3.
3.2.1.4.
3.2.1.5.
3.2.1.6.
ng. ........................................................................ 54
L a ch n chi n l c phát tri n th tr ng: ............................................ 54
T ng c ng các ho t đ ng nghiên c u và ế báo th tr ng: ............... 55
Nâng cao ch t l ng s n ph m: ............................................................. 55
T ng c ng ho t đ ng h tr tiêu th s n ph m. .................................. 55
Áp ế ng chính sách giá c m m ế o ...................................................... 56
C ng c và nâng cao uy tín c a Công ty trên th tr ng ........................ 56
3.2.2. Cácăgi iăphápăv ăv năvƠătài chính. ....................................................... 57
3.2.3. Cácăgi iăphápăv ăngu nănhơnăl c......................................................... 57
3.3. M tăs ăki năngh ăv iănhƠăn c. .................................................................. 58
3.3.1. T oă l pă môiă tr ngă c nhă tranhă lƠnhă m nhăchoă cácă đ nă v ă s nă xu t,ă
xu tăkh uăngƠnhăth ăcôngăd tămay. ................................................................. 58
Thang Long University Library
DANHăM CăVI TăT T
KỦăhi uăvi tăt t
Tênăđ yăđ
CCDV
Cung c p d ch v
H KD
Ho t đ ng kinh doanh
NK
Nh p kh u
TNDN
Thu nh p doanh nghi p
TSC
Tài s n c đ nh
TSDH
Tài s n dài h n
TSNH
Tài s n ng n h n
XK
Xu t kh u
VCSH
V n ch s h u
DANHăM CăCÁCăB NGăBI U,ăHỊNHăV ,ă
ăTH ,ăCỌNGăTH C
S ăđ ă2.1.C ăc uăt ăch căc aăCôngăTyăC ăPh năD tăMayăTháiăHòa. ................... 23
B ngă2.1.ăK tăqu ăho tăđ ngăs năxu tăkinhădoanhăc aăCôngătyăC ăph năd tămayă
Thái Hòa. .................................................................................................................. 26
B ngă2.2.Phơnătíchăc ăc uăvƠăbi năđ ngătƠiăs n. ..................................................... 31
B ngă2.3.Phơnătíchăc ăc uăngu năv năc aăCôngătyăC ăph năd tămayTháiăHòa. ... 34
B ngă2.4.ăM tăs ăch ătiêuăph năánhătìnhăhìnhăcôngăn ăph iăthu. ........................... 39
B ngă2.5.M tăs ă ch ătiêuăv ă kh ă n ngăthanhătoánăc aăCôngătyăC ă ph nă d tă mayă
Thái Hòa. .................................................................................................................. 41
B ngă2.6.ăM tăs ăch ătiêuătƠiăchínhăc aăCôngătyăC ăph năd tămayăTháiăHòaătrongă
nh ngăn mă2011-2013.............................................................................................. 47
Thang Long University Library
L IăC Mă N
Trong su t quá trình th c hi n khóa lu n t t nghi p chuyên ngành Qu n tr kinh
doanh v i đ tài: “ Phân tích các t s tài chính ch y u và gi i pháp nâng cao hi u
qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty C ph n d t may Thái Hòa.”, ngoài
s c g ng n l c c a b n thân em đã nh n đ c s giúp đ đ ng viên t phía các th y
cô, các cô chú c a Công ty C ph n d t may Thái Hòa.
Em xin đ c g i l i c m n chân thành t i Th.s Lê Th H nh, giáo viên đã giúp
đ em r t nhi u trong quá trình làm và hoàn thành khóa lu n t t nghi p. Cùng l i các
cô chú trong Công ty đã t o đi u ki n cho em đ em có th hoàn thành khóa lu n t t
nghi p.
Do đi u ki n th i gian có h n và kinh nghi m còn ít nên khóa lu n t t nghi p
c a em không tránh kh i nh ng thi u sót nh t đ nh. Em r t mong nh n đ
c nh ng Ủ
ki n đóng góp c a các th y cô, các b n và các quỦ v quan tâm t i đ tài này.
Em xin chân thành c m n!
Hà N i, tháng 6 n m 2014.
Sinh viên
HoƠngăQu căVi t
L IăCAMă OAN.
Tôi xin cam đoan: Toàn b n i dung khóa lu n t t nghi p “ Phân tích các t s
tài chính ch y u và gi i pháp nâng cao hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a
Công ty C ph n d t may Thái Hòa.” Do tôi t nghiên c u, tham kh o các tài li u c a
Công ty và sách v có liên quan. Không sao chép hay s d ng bài làm c a ai khác.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan c a mình tr c quỦ th y cô
và nhà tr
ng.
Hà N i, tháng 6 n m 2014
Ng
i Cam oan
HoƠngăQu căVi t
Thang Long University Library
L IăM ă
U
1.Tínhăc păthi tăc aăđ ătƠi.
Trong đi u ki n h i nh p kinh t nh hi n nay, tính c nh tranh ngày càng gay
g t. Các doanh nghi p không ch ph i c nh tranh v i các doanh nghi p khác cùng
ngành trong n c mà còn ph i c nh tranh v i các doanh nghi p n c ngoài trên c th
tr ng trong n c l n th tr ng qu c t . Vì v y, đ đ ng v ng đ c trong môi tr ng
kinh doanh đ y tính c nh tranh này thì doanh nghi p ph i n l c h t mình không ch
nâng cao ch t l ng hàng hóa, d ch v đ nâng cao tính c nh tranh mà còn ph i có
chi n l
c kinh doanh đúng đ n, xây d ng m c tiêu trong đ u t , và các bi n pháp đ
phát huy ti m l c c a c a mình. Mu n v y, nhà qu n tr ph i n m đ c th c tr ng tình
hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty đang nh th nào, đâu là đi m m nh,
đâu là đi m y u, các nhân t nh h ng, m c đ và xu h ng tác đ ng c a t ng nhân
t đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ có chi n l
c phù h p. Và vi c phân tích
tình hình tài chính c a Công ty s giúp nhà qu n tr bi t đ c nh ng đi u đó.
Vi c th ng xuyên ti n hành phân tích tình hình tài chính s giúp cho các doanh
nghi p và các c quan ch qu n c p trên th y rõ th c tr ng ho t đ ng tài chính, k t
qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong k c a doanh nghi p c ng nh xác đ nh đ
m t cách đ y đ , đúng đ n nguyên nhân và m c đ
nh h
c
ng c a các nhân t thông
tin có th đánh giá ti m n ng, hi u qu s n xu t kinh doanh c ng nh r i ro và tri n
v ng trong t ng lai c a doanh nghi p đ lãnh đ o doanh nghi p đ a ra nh ng gi i
pháp h u hi u, nh ng quy t đ nh chính xác nh m nâng cao ch t l ng công tác qu n
lỦ kinh t , nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. K t qu c a phân
tích tài chính không ch có Ủ ngh a v i các nhà qu n tr doanh nghi p mà nó còn có Ủ
ngh a r t l n v i các đ i t ng khác nh các nhà cho vay, nhà đ u t , nhà cung c p,
c quan qu n lỦ c p trênầ Phân tích tài chính cung c p nh ng thông tin c n thi t giúp
cho ng i s d ng thông tin có th đánh giá đ c th c tr ng tài chính và ti m n ng
c a doanh nghi p. Trên c s đó l a ch n và đ a ra nh ng ph ng án kinh t t i u.
Nh n th c đ c t m quan tr ng c a phân tích tình hình tài chính đ i v i s
phát tri n c a doanh nghi p, k t h p v i các ki n th c lỦ lu n đã h c và s h ng d n
t n tình c a giáo viên Th.s Lê Th H nh, em đã quy t đ nh ch n đ tài “ Phân tích các
t s tài chính ch y u và gi i pháp nâng cao hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a Công ty C ph n d t may Thái Hòa.” làm khóa lu n t t nghi p cho mình.
2.ă
iăt
-
ngăvƠ ph măviănghiênăc uăc aăđ ătƠi.
i t ng nghiên c u: V n đ t ng quan v tài chính và phân tích ho t đ ng
tài chính doanh nghi p và Th c tr ng ho t đ ng kinh doanh s n xu t c a doanh
nghi p.
- Ph m vi nghiên c u: Các t s tài chính ch y u t i Công ty C ph n d t may
Thái Hòa.
3.ăK tăc uăc aălu năv n.
Ngoài ph n m đ u và k t lu n, Khóa lu n g m 3 ch ng chính sau:
Ch ng 1: T ng quan v tài chính và phân tích ho t đ ng tài chính doanh
nghi p
Ch ng 2: Th c tr ng ho t đ ng kinh doanh s n xu t c a công ty c ph n d t
may Thái Hòa.
Ch
ng 3: Gi i pháp đ phát tri n ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i công ty
c ph n d t may Thái Hòa.
Thang Long University Library
CH
NGă1. T NG QUAN V TÀI CHÍNH DOANH NGHI P VÀ PHÂN TÍCH
HO Tă
1.1.
NG TÀI CHÍNH DOANH NGHI P.
Kháiăquátăv ătƠiăchínhăvƠăho tăđ ngăqu nălỦătƠiăchínhădoanhănghi p.
1.1.1. Khái ni m tài chính doanh nghi p và qu n lý tài chính.
- Tài chính doanh nghi p là h th ng các quan h kinh t có liên quan đ n viêc
hình thành và s d ng tài s n trong doanh nghi p. Tài chính đ
c bi u hi n d
i hình
th c ti n t và có liên quan tr c ti p t i hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p. Tài chính doanh nghi p là quá trình t o l p, phân ph i và s d ng các qu ti n
t phát sinh trong quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p nh m góp ph n đ t t i các
m c tiêu c a doanh nghi p
- Qu n lỦ tài chính là vi c s d ng các thông tin ph n ánh chính xác tình tr ng
tài chính c a m t doanh nghi p đ phân tích đi m m nh đi m y u c a nó và l p các k
ho ch kinh doanh.
1.1.2. B n ch t c a tài chính doanh nghi p.
Tài chính là m t b ph n c u thành trong các ho t đ ng kinh t c a doanh
nghi p. Nó có m i liên h h u c và tác đ ng qua l i v i các ho t đ ng kinh t khác.
M i quan h tác đ ng qua l i này ph n ánh và th hi n s tác đ ng g n bó th
ng
xuyên gi a phân ph i s n xu t v i tiêu th s n ph m. Phân ph i v a ph n ánh k t qu
c a s n xu t và trao đ i, l i v a là đi u ki n cho s n xu t và trao đ i có th ti n hành
bình th
ng và liên t c.
Tài chính doanh nghi p là tài chính c a các t ch c s n xu t kinh doanh có t cách
pháp nhân và là m t khâu tài chính c s trong h th ng tài chính. Vì t i đây di n ra
quá trình t o l p và chu chuy n v n g n li n v i qua trình s n xu t, đ u t , tiêu th và
phân ph i.
Tài chính - tho t nhìn chúng ta l i hi u là ti n t , nh m t doanh nghi p s ph i
trích m t kho n ti n l
ng đ tr cho cán b công nhân viên. Ti n l
ng đó đ
c phân
ph i gi a các lo i lao đ ng có trình đ ngh nghi p khác nhau và đi u ki n làm vi c
khác nhau. Tài chính tham gia phân ph i s n ph m qu c dân cho ng
qua quá trình hình thành và s d ng qu ti n l
i lao đ ng thông
ng và các qu phúc l i công c ng
khác. Do v y gi a tài chính và ti n là hai ph m trù kinh t khác nhau.
Tài chính c ng không ph i là ti n t , và c ng không ph i là qu ti n t . Nh ng
th c ch t ti n t và qu ti n t ch là hình th c bi u hi n bên ngoài c a tài chính, còn
bên trong nó là nh ng quan h kinh t đa d ng. Nhân lo i đã có nh ng phát minh v
1
đ i trong đó ph i k đ n vi c phát minh ra ti n, mà nh đó ng
i ta có th quy m i
ho t đ ng khác nhau v m t đ n v đo th ng nh t, và trên c s đó có th so sánh, tính
toán đ
c v i nhau. Nh v y ti n ch là ph
ng ti n cho ho t đ ng tài chính nói chung
và ho t đ ng tài chính doanh nghi p nói riêng. Thông qua ph
ng ti n này, các doanh
nghi p có th th c hi n nhi u ho t đ ng khác nhau trong m i l nh v c, n u nh chúng
ta ch nhìn b ngoài thì ch th y các ho t đ ng đó ho t đ ng tách riêng nhau, nh ng
th t ra l i g n bó v i nhau trong s v n đ ng và chu chuy n v n, chúng đ
c tính toán
và so sánh v i nhau b ng ti n.
Do v y toàn b các quan h kinh t đ
c bi u hi n b ng ti n phát sinh trong
doanh nghi p th hi n n i dung c a tài chính doanh nghi p. Nó bao g m các quan h
tài chính sau:
-Quan h trong n i b doanh nghi p.
Quan h tài chính trong n i b doanh nghi p: đó là nh ng quan h v phân
ph i, đi u hoà c c u thành ph n v n kinh doanh, phân ph i thu nh p gi a các thành
viên trong n i b doanh nghi p; các quan h v thanh toán h p đ ng lao đ ng gi a ch
doanh nghi p và công nhân viên ch c.
Các m i quan h này đ u thông qua vi c t o l p và s d ng các qu ti n t
doanh nghi p nh : v n c đ nh, v n l u đ ng, qu ti n l
ng, qu kh u hao, qu d
tr tài chính... nh m ph c v cho các m c tiêu kinh doanh c a doanh nghi p.
-Quan h tài chính gi a doanh nghi p v i nhà n
c.
Th hi n trong vi c các doanh nghi p n p thu cho chính ph và s tài tr c a
chính ph trong m t s tr
ng h p c n thi t đ th c hi n vai trò can thi p vào kinh t
c a mình.
n
c ta có thành ph n kinh t qu c doanh nên s tài tr c a nhà n
cđ
c
th hi n rõ b ng vi c b o đ m m t ph n v n pháp đ nh cho các doanh nghi p.Trong
quá trình ho t đ ng các doanh nghi p nhà n
c làm n có hi u qu và nh t là các
doanh nghi p ho t đ ng trong các l nh v c then ch t c a n n kinh t đ t n
nhà n
cs đ
c
c chú tr ng đ u t v n nh m giúp doanh nghi p phát tri n t t h n. C ng trong
quá trình ho t đ ng kinh doanh này, các doanh nghi p nhà n
c ph i n p các kho n
thu , phí, l phí nh các doanh nghi p khác và còn ph i n p thu s d ng v n cho
ngân sách nhà n
n
c. Kho n thu này chi m t tr ng l n trong thu ngân sách giúp nhà
c có ngu n đ ph c v cho qu c k dân sinh nói chung và t o hành lang pháp lỦ đ
2
Thang Long University Library
b o v n n kinh t c ng nh xây d ng c s h t ng ph c v cho phát tri n kinh t và
h tr ho t đ ng c a doanh nghi p.
i v i các doanh nghi p làm n thua l ho c không ho t đ ng
ch t, nhà n
nh ng then
c s cho c ph n hoá. Ngh a là toàn b s v n c a doanh nghi p theo
d ng này s bao g m : C ph n c a nhà n
c, c ph n c a doanh nghi p và c ph n
c a ngân hàng. N u doanh nghi p bán c ph n c a mình cho cán b công nhân viên
trong doanh nghi p thì lúc đó s có các c ph n c a cán b công nhân viên.
ch ng m c nào đó, khi th tr
đ
ng ch ng khoán Vi t Nam v n hành thì c ph n đó s
c mua đi bán l i trên th tr
ng và n y sinh ra c ph n xã h i. Trong đi u ki n đó
m i quan h gi a ngân sách nhà n
Nhà n
m t
c v i doanh nghi p c ng có s thay đ i đáng k .
c còn tham gia vào n n kinh t v i t cách là m t c đông.
-Quan h gi a nhà n
c v i các t ch c tài chính trung gian.
Hi n nay các t ch c tài chính trung gian
ho t đ ng c a các ngân hàng th
n n kinh t th tr
n
c ta m i ch hi n rõ nét b ng
ng m i và c a công ty b o hi m. Nh ng đ có m t
ng phát tri n t t y u ph i có s thi t l p các hình th c phong phú,
đa d ng trong l nh v c môi gi i v v n. Nh m bi n nh ng ngu n v n t m th i nhàn
r i
các h gia đình, các doanh nghi p và các t ch c khác thành nh ng ngu n v n
dành đ đ u t cho kinh t .
-Quan h gi a doanh nghi p v i nhau.
M i quan h này phát sinh trong quá trình thanh toán các s n ph m và d ch v ,
trong vi c góp v n liên doanh, v n c ph n và chia l i nhu n do v n liên doanh c
ph n mang l i.
-Quan h gi a các doanh nghi p v i các t ch c kinh t n
c ngoài.
Phát sinh trong quá trình vay, cho vay, tr n và đ u t v i gi a doanh nghi p
v i các t ch c kinh t trên th gi i.
căđi m, ch căn ng,ăvaiătròăc a tài chính doanh nghi p.
1.1.3.
1.1.3.1.
c đi m c a tài chính doanh nghi p
c đi m c a tài chính doanh nghi p g n li n v i quá trình ho t đ ng kinh
doanh c a doanh nghi p có các quan h tài chính doanh nghi p đa d ng phát sinh:
quan h n p, c p phát gi a doanh nghi p và nhà n
th khác trong xã h i, v i ng
1.1.3.2.
c; quan h thanh toán v i các ch
i lao đ ng trong doanh nghi p.
Ch c n ng c a tài chính doanh nghi p.
- Ch c n ng t o v n và luân chuy n v n.
3
m b o ngu n v n cho quá trình s n xu t kinh doanh đ có đ v n cho ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, tài chính doanh nghi p ph i tính toán nhu c u v n, l a ch n
ngu n v n, t ch c huy đ ng và s d ng v n đúng đ n nh m duy trì và thúc đ y s
phát tri n có hi u qu quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
V phía Nhà n
c ph i h tr doanh nghi p là t o môi tr
ng ho t đ ng phong
phú, đa d ng đ t o v n và phát tri n các lo i hình tín d ng thu hút t i đa các ngu n
v n nhàn r i c a các t ch c kinh t xã h i và dân c , t o ngu n v n cho vay d i dào
đ i v i m i lo i hình doanh nghi p.
- Phân ph i thu nh p b ng ti n doanh nghi p
Thu nh p b ng ti n c a doanh nghi p đ
Phân ph i tài chính
doanh nghi p có th đ
c tài chính doanh nghiêp phân ph i.
c di n ra gi a 2 ch th khác nhau,
chuy n m t b giá tr t hình th c s h u này sang hình th c s h u khác. Thu nh p
b ng ti n mà doanh nghi p đ t đ
c do thu nh p bán hàng tr
c tiên ph i bù đ p cho
chi phí b ra trong quá trình s n xu t: bù đ p hao mòn máy móc thi t b , tr l
ng
ng cho
i lao đ ng và mua bán nguyên li u, v t li u đ ti p t c cho chu k s n xu t m i,
th c hi n ngh a v đ i v i Nhà n
c. Ph n còn l i doanh nghi p s d ng hình th c
các qu c a doanh nghi p, th c hi n b o toàn v n đã l i t c c ph n n u có. Ch c
n ng phân ph i tài chính c a doanh nghi p và quá trình phân ph i đó luôn g n li n v i
nh ng đ c đi m v n có c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh và hình th c s h u doanh
nghi p.
- Ch c n ng giám đ c (ho c ki m tra) b ng ti n đ i v i ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
Tài chính doanh nghi p th
ng c n c vào tình hình thu chi ti n t và các ch
tiêu ph n ánh b ng ti n đ ki m soát tình hình đ m b o v n s n xu t kinh doanh, tình
hình s n xu t kinh doanh và hi u qu s n xu t kinh doanh. C th qua t tr ng, c c u
ngu n v n huy đ ng, vi c s d ng ngu n v n huy đ ng, vi c tính toán các y u t chi
phí vào giá thành và chi phí l u thông, vi c thanh toán các kho n công n v i ng
i
bán, v i tín d ng, v i công nhân viên và ki m tra vi c ch p hành k lu t tài chính, k
lu t thanh toán, k lu t tín d ng c a doanh nghi p. Trên c s đó giúp cho các ch th
qu n lỦ phát hi n nh ng khâu m t cân đ i, nh ng s h trong công tác đi u hành,
qu n lỦ kinh doanh đ có quy t đ nh ng n ch n k p th i kh n ng t n th t có th x y ra
nh m duy trì nâng cao quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Vì v y, ch c
4
Thang Long University Library
n ng này trong ph m vi doanh nghi p n i mà ho t đ ng h ng ngày, h ng gi th c hi n
vi c tiêu dùng s n xu t v t t và lao đ ng thì nó có Ủ ngh a h t s c quan tr ng.
Ba ch c n ng trên có m i quan h h u c ch t ch v i nhau. Ch c n ng t o v n
và phân ph i đ
c ti n hành đ ng th i qua trình th c hi n ch c n ng Giám đ c. Ch c
n ng Giám đ c th c hi n t t là c s quan tr ng cho nh ng đ nh h
ng phân ph i tài
chính đúng đ n, đ m b o các t l phù h p v i quy mô s n xu t, ph
xu t, t o đi u ki n cho s n xu t đ
ng h
ng s n
c ti n hành liên t c. Vi c t o v n và phân ph i t t
s khai thông các lu ng tài chính, thu hút m i ngu n v n khác nhau đ đáp ng nhu
c u v n cho các doanh nghi p và s d ng hi u qu đ ng v n, t o ra ngu n tài chính
d i dào là đi u thu n l i cho vi c th c hi n ch c n ng Giám đ c tài chính c a doanh
nghi p.
1.1.3.3.
Vai trò c a tài chính doanh nghi p
Vai trò c a tài chính doanh nghi p đ
t o, hay còn đ
c ví nh nh ng t bào có kh n ng tái
c coi nh “ cái g c c a n n tài chính”. S phát tri n hay suy thoái c a
s n xu t- kinh doanh g n li n v i s m r ng hay thu h p ngu n l c tài chính. Vì v y
vai trò c a tài chính doanh nghi p s tr nên tích c c hay th đ ng, th m chí có th là
tiêu c c đ i v i kinh doanh tr
c h t ph thu c vào kh n ng, trình đ c a ng
lỦ ; sau đó nó còn ph thu c vào môi tr
kinh t v mô c a nhà n
i qu n
ng kinh doanh, ph thu c vào c ch qu n lỦ
c.
Song song v i vi c chuy n sang n n kinh t th tr
ng, nhà n
c đã ho ch đ nh
hàng lo t chính sách đ i m i nh m xác l p c ch qu n lỦ n ng đ ng nh các chính
sách khuy n khích đ u t kinh doanh, m r ng khuy n khích giao l u v n. .. Trong
đi u ki n nh v y, tài chính doanh nghi p có vai trò sau:
- Tài chính doanh nghi p- m t công c khai thác, thu hút các ngu n tài chính
nh m đ m b o nhu c u v n cho đ u t kinh doanh.
th c hi n m i quá trình s n xu t kinh doanh, tr
c h t các doanh nghi p
ph i có m t y u t ti n đ - đó là v n kinh doanh. Trong c ch qu n lỦ hành chính
bao c p tr
c đây, v n c a các doanh nghi p nghi p nhà n
h u h t. Vì th vai trò khai thác, thu hút v n không đ
cđ
c nhà n
c tài tr
c đ t ra nh m t nhu c u c p
bách, có tính s ng còn v i doanh nghi p.
Chuy n sang n n kinh t th tr
ng đa thành ph n, các doanh nghi p nhà n
c
ch là m t b ph n cùng song song t n t i trong c nh tranh, cho vi c đ u t phát tri n
nh ng ngành ngh m i nh m thu hút đ
c l i nhu n cao... đã tr thành đ ng l c và là
5
m t đòi h i b c bách đ i v i t t c các doanh nghi p trong n n kinh t . Trong n n
kinh t th tr
ng, khi đã có nhu c u v v n, thì n y sinh v n đ cung ng v n. Trong
đi u ki n đó, các doanh nghi p có đ y đ đi u ki n và kh n ng đ ch đ ng khai thác
thu hút các ngu n v n trên th tr
ng nh m ph c v cho các m c tiêu kinh doanh và
phát tri n c a mình.
- Tài chính doanh nghi p có vai trò trong vi c s d ng v n m t cách ti t ki m
và hi u qu .
C ng nh đ m b o v n, vi c t ch c s d ng v n m t cách ti t ki m và có hi u
qu đ
c coi là đi u ki n t n t i và phát tri n c a doanh nghi p. Trong đi u ki n c a
n n kinh t th tr
ng, yêu c u c a các quy lu t kinh t đã đ t ra tr
c m i doanh
nghi p nh ng chu n m c h t s c khe kh t; s n xu t không ph i v i b t k giá nào.
Trong n n kinh t th tr
đ uđ
ng, m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
c ph n ánh b ng các ch tiêu giá tr , ch tiêu tài chính, b ng các s li u c a k
toán và b ng t ng k t tài s n. V i đ c đi m này, ng
i cán b tài chính có kh n ng
phân tích, giám sát các ho t đ ng kinh doanh đ m t m t ph i b o toàn đ
c v n, m t
khác ph i s d ng các bi n pháp t ng nhanh vòng quay v n, nâng cao kh n ng sinh
l i c a v n kinh doanh.
-
Tài chính doanh nghi p có vai trò đòn b y kích thích và đi u ti t s n xu t
kinh doanh.
Khác v i n n kinh t t p trung, trong n n kinh t th tr
chính doanh nghi p đ
h th ng ngân hàng th
viên góp v n đ u t
c m ra trên m t ph m vi r ng l n.
ng các quan h tài
ó là nh ng quan h v i
ng m i, v i các t ch c tài chính trung gian khác, các thành
liên doanh và nh ng quan h tài chính trong n i b doanh
nghi p...Nh ng quan h tài chính trên đây ch có th đ
c di n ra khi c hai bên cùng
có l i và trong khuôn kh c a pháp lu t. D a vào kh n ng này, nhà qu n lỦ có th s
d ng các công c tài chính nh đ u t , xác đ nh lãi su t, ti n l
ng, ti n th
ng đ
kích thích t ng n ng su t lao đ ng, kích thích tiêu dùng, kích thích thu hút v n nh m
thúc đ y s t ng tr
ng trong ho t đ ng kinh doanh.
- Tài chính doanh nghi p là công c quan tr ng đ ki m tra các ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Tình hình tài chính doanh nghi p là t m g
ng ph n ánh trung th c nh t m i
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, Thông qua các ch tiêu tài chính
nh : h s n , hi u su t và hi u qu s d ng v n, c c u các thành ph n v n...có th
6
Thang Long University Library
d dàng nh n bi t chính xác th c tr ng t t, x u trong các khâu c a quá trình s n xu t
kinh doanh.
s d ng có hi u qu công c ki m tra tài chính, đòi h i nhà qu n lỦ doanh
nghi p c n t ch c t t công tác h ch toán k toán, h ch toán th ng kê, xây d ngh
th ng các ch tiêu phân tích tài chính và duy trì n n p ch đ phân tích ho t đ ng kinh
t c a doanh nghi p..
1.1.4. Các ho tăđ ng c a qu n lý tài chính doanh nghi p
1.1.4.1.
Qu n lý và s d ng v n kinh doanh c a doanh nghi p.
V n s d ng c a doanh nghi p là chênh l ch gi a tài s n hi n có c a công ty và
các kho n n ph i tr , th
ng đ
c g i là v n l u chuy n trong công ty. Các nhà qu n
tr ph i luôn chú Ủ đ n nh ng thay đ i trong v n l u chuy n, nguyên nhân d n đ n s
thay đ i và nh h
ng c a s thay đ i đó đ i v i tình hình ho t đ ng c a công ty. Khi
qu n lỦ ngu n v n l u chuy n trong công ty, hãy xem xét các b ph n c u thành sau
đây:
- Ti n m t và các kho n t
ng đ
ng ti n m t (các lo i ch ng khoán và ti n
g i ng n h n). Khi l p các k ho ch tài chính b n ph i tr l i đ
quan đ n ti n m t nh : l
M i quan h gi a l
c nh ng câu h i liên
ng ti n m t c a công ty có đáp ng nhu c u chi phí không?
ng ti n thu đ
c và chi phí nh th nào? Khi nào thì công ty c n
đ n các kho n vay ngân hàng?
- Các kho n ph i thu: ch y u bao g m các kho n tín d ng mua hàng cho khách
hàng. Nhà qu n tr ph i quan tâm đ n nh ng khách hàng nào th
ng hay tr ch m và
bi n pháp c n thi t đ đ i phó v i h .
- T n kho: kho n t n kho th
ng chi m t i 50% tài s n hi n có c a công ty do
đó nhà qu n tr ph i ki m soát t n kho th t c n th n thông qua vi c xem xét xem
l
ng t n kho có h p lỦ v i doanh thu, li u doanh s bán hàng có s t gi m n u không
có đ l
ng t n kho h p lỦ c ng nh các bi n pháp c n thi t đ nâng ho c gi m l
ng
hàng t n kho.
- Các kho n ph i tr và các tín phi u đ n h n ch y u là các kho n tín d ng mà
các nhà cung c p cho công ty h
ng.
- Các kho n vay ph i tr bao g m các kho n vay t ngân hàng và các nhà cho
vay khác. Nhà qu n tr ph i quan tâm đ n các v n đ nh : l
ng v n đi vay có phù
h p v i tình hình phát tri n c a công ty, khi nào thì lãi su t cho vay đ n h n tr ?
7
- Chi phí và thu đ n h n tr bao g m: các kho n tr l
ng, lãi ph i tr đ i v i
các tín phi u, phí b o hi mầ
1.1.4.2.
L p k ho ch tài chính c a doanh nghi p.
L p k ho ch tài chính g m l p k ho ch trong ng n h n và l p k ho ch trong
dài h n. K ho ch tài chính ng n h n là vi c l p k ho ch v l i nhu n và ngân qu
công ty trong khi k ho ch dài h n th
l p các m c tiêu t ng tr
ng mang tính chi n l
c và liên quan đ n vi c
ng doanh thu và l i nhu n trong vòng t 3 đ n 5 n m.
- K ho ch tài chính ng n h n.
Các công c dùng trong vi c l p k ho ch ng n h n th
ng dùng là: báo cáo
thu nh p chi u l , báo cáo l u chuy n ti n t , phân tích tình hình ngân qu và chi n
l
c giá c . K ho ch tài chính ng n h n nên đ
nhìn sát h n và đ a ra đ
c l p theo t ng tháng đ có đ
c cái
c bi n pháp nâng cao tình hình tài chính.
- L p k ho ch tài chính dài h n hay k ho ch tài chính chi n l
Các doanh nghi p th
c.
ng s d ng báo cáo thu nh p chi u l cho kho ng th i
gian t 3 đ n 5 n m. V n đ khó kh n đ t ra là làm sao có th d đoán h t đ
c nh ng
bi n đ ng s x y ra v i doanh nghi p trong vòng m y n m s p t i. Các nhà qu n lỦ s
d dàng làm đ
c đi u này theo quy trình sau:
+ Xác l p t c đ t ng tr
ng mong mu n mà công ty có th đ t đ
c.
+ Tính toán m c v n c n thi t đ trang tr i các kho n t n kho, trang thi t b ,
nhà x
ng và nhu c u nhân s c n thi t đ đ t đ
+ Nhà qu n tr ph i d tính đ
ho ch thu hút v n bên ngoài trong tr
c t c đ t ng doanh thu.
c chính xác và k p th i nhu c u v n đ có k
ng h p ngân qu t l i nhu n không chia
không đ đáp ng. Có 2 ngu n v n trang tr i cho nhu c u v n đ t ng tr
ng là: l i
nhu n và vay n .
N u công ty không có đ v n đ tài tr cho ch
ng trình m r ng công vi c
kinh doanh thông qua t ng t n kho, đ i m i trang thi t b và tài s n c đ nh và t ng chi
phí đi u hành công ty thì s phát tri n c a công ty s b ch m l i ho c d ng l i h n do
công ty không thanh toán đ
c các kho n n đ n h n.”
tránh tình tr ng này, nhà
qu n tr ph i tích c c l p k ho ch tài chính đ ki m soát đ
Mu n th b n ph i xác đ nh đ
c t c đ t ng tr
ng.
c chính xác các nhu c u c a doanh nghi p trong t
ng
lai b ng cách s d ng báo cáo thu nh p chi u l trong vòng t 3 đ n 5 n m.
Trong tr
ng h p l i nhu n làm ra không đ đ đáp ng nhu c u t ng tr
d báo c a công ty, ng
ng
i qu n tr ph i b trí vay n bên ngoài ho c gi m t c đ t ng
8
Thang Long University Library
tr
ng đ m c l i nhu n làm ra có th theo k p nhu c u t ng tr
ng và m r ng. Do
vi c thu hút v n đ u t và vay n m t r t nhi u th i gian nên đòi h i nhà qu n tr ph i
d báo chính xác và k p th i đ tránh tình tr ng gián đo n công vi c kinh doanh.
Trong quá trình l p k ho ch, nhà qu n tr nên t p trung vào các đi m m nh,
đi m y u c a doanh nghi p và các y u t thu c môi tr
h
ng đ n vi c đ t đ
l
c d a trên k t qu phân tích các y u t có liên quan (chi n l
th tr
nh
ng th i ph i phát tri n các chi n
c giá, ti m n ng v
ng, c nh tranh, so sánh chi phí s d ng v n đi vay và v n t cóầ) đ có th
đ a ra h
1.2.
c các m c tiêu đã đ ra.
ng v mô và vi mô có th
ng đi đúng đ n nh t cho s phát tri n c a công ty.
N iădungăc ăb năv ăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p.
1.2.1. Khái ni m phân tích tài chính doanh nghi p.
Phân tích tài chính là m t t p h p các khái ni m, ph
ng pháp và các công c
cho phép thu th p và x lỦ các thông tin k toán và các thông tin khác v qu n lỦ nh m
đánh giá tình hình tài chính c a m t doanh nghi p, đánh giá r i ro, m c đ và ch t
l
ng hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p đó, kh n ng và ti m l c c a doanh
nghi p, giúp ng
i s d ng thông tin đ a ra các quy t đ nh tài chính, quy t đ nh qu n
lỦ phù h p.
M i quan tâm hàng đ u c a các nhà phân tích tài chính là đánh giá r i ro phá
s n tác đ ng t i các doanh nghi p mà bi u hi n c a nó là kh n ng thanh toán, đánh
giá kh n ng cân đ i v n, n ng l c ho t đ ng c ng nh kh n ng sinh lãi c a doanh
nghi p. Trên c s đó, các nhà phân tích tài chính ti p t c nghiên c u và đ a ra nh ng
d đoán v k t qu ho t đ ng nói chung và m c doanh l i nói riêng c a doanh nghi p
trong t
ng lai. Nói cách khác, phân tích tài chính là c s đ d đoán tài chính – m t
trong các h
nhi u h
ng d đoán doanh nghi p. Phân tích tài chính có th đ
c ng d ng theo
ng khác nhau v i m c đích tác nghi p (chu n b các quy t đ nh n i b ), v i
m c đích nghiên c u, thông tin ho c theo v trí c a nhà phân tích( trong doanh nghi p
ho c ngoài doanh nghi p).
1.2.2. Vai trò c a phân tích tài chính doanh nghi p.
Phân tích tình hình tài chính c a doanh nghi p hay c th hoá là vi c phân tích
các báo cáo tài chính c a doanh nghi p là quá trình ki m tra, đ i chi u, so sánh các s
li u, tài li u v tình hình tài chính hi n hành và trong quá kh nh m m c đích đánh giá
ti m n ng, hi u qu kinh doanh c ng nh nh ng r i ro trong t
ng lai. Báo cáo tài
chính là nh ng báo cáo t ng h p nh t v tình hình tài s n, v n và công n c ng nh
9
tình hình tài chính, k t qu kinh doanh trong k c a doanh nghi p. Báo cáo tài chính
r t h u ích đ i vi c qu n tr doanh nghi p, đ ng th i là ngu n thông tin tài chính ch
y u đ i v i nh ng ng
i bên ngoài doanh nghi p. Do đó, phân tích báo cáo tài chính
là m i quan tâm c a nhi u nhóm ng
i khác nhau nh nhà qu n lỦ doanh nghi p, các
nhà đ u t , các c đông, các ch n , các khách hàng, các nhà cho vay tín d ng, các c
quan chính ph , ng
i lao đ ngầ M i nhóm ng
i này có nh ng nhu c u thông tin
khác nhau.
Phân tích tài chính có vai trò đ c bi t quan tr ng trong công tác qu n lỦ tài
chính doanh nghi p. Trong ho t đ ng kinh doanh theo c ch th tr
c a Nhà n
tr
ng có s qu n lỦ
c, các doanh nghi p thu c các lo i hình s h u khác nhau đ u bình đ ng
c pháp lu t trong vi c l a ch n ngành ngh , l nh v c kinh doanh. Do v y s có
nhi u đ i t
ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p nh : ch doanh
nghi p, nhà tài tr , nhà cung c p, khách hàngầ k c các c quan Nhà n
làm công, m i đ i t
c và ng
i
ng quan tâm đ n tình hình tài chính c a doanh nghi p trên các
góc đ khác nhau.
1.2.3. M căđíchăvƠăỦăngh aăc a phân tích tài chính doanh nghi p.
1.2.3.1.
M c đích c a phân tích tài chính doanh nghi p.
Có hai m c đích ho c m c tiêu trung gian trong phân tích báo cáo tài chính,
đ ng th i là m i quan tâm cho m i nhà phân tích thông minh.
Th nh t, m c tiêu ban đ u c a vi c phân tích báo cáo tài chính là nh m đ
"hi u đ
c các con s " ho c đ "n m ch c các con s ", t c là s d ng các công c
phân tích tài chính nh là m t ph
báo cáo. Nh v y, ng
ng ti n h tr đ hi u rõ các s li u tài chính trong
i ta có th đ a ra nhi u bi n pháp phân tích khác nhau nh m đ
miêu t nh ng quan h có nhi u Ủ ngh a và ch t l c thông tin t các d li u ban đ u.
Th hai, do s đ nh h
ng c a công tác phân tích tài chính nh m vào vi c ra
quy t đ nh, m t m c tiêu quan tr ng khác là nh m đ a ra m t c s h p lỦ cho vi c d
đoán t
ng lai. Trên th c t , t t c các công vi c ra quy t đ nh, phân tích tài chính hay
t t c nh ng vi c t
ng t đ u nh m h
ng vào t
ng lai. Do đó, ng
i ta s d ng các
công c và k thu t phân tích báo cáo tài chính nh m c g ng đ a ra đánh giá có c n c
v tình hình tài chính t
ng lai c a công ty, d a trên phân tích tình hình tài chính trong
quá kh và hi n t i, và đ a ra
trong t
c tính t t nh t v kh n ng c a nh ng s c kinh t
ng lai.
10
Thang Long University Library
Ý ngh a c a vi c phân tích tài chính doanh nghi p.
1.2.3.2.
Ho t đ ng tài chính có m i quan h tr c ti p v i ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. Do đó t t c các ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u có nh h
c a doanh nghi p. Ng
ng đ n tài chính
c l i, tình hình tài chính t t hay x u đ u có tác đ ng thúc đ y
ho c kìm hãm đ i v i quá trình s n xu t kinh doanh. Chính vì v y, phân tích tình hình
tài chính có Ủ ngh a quan tr ng đ i v i b n thân ch doanh nghi p và các đ i t
ng
bên ngoài có liên quan đ n tài chính c a doanh nghi p.
-
i v i nhà qu n lỦ doanh nghi p: phân tích tài chính nh m tìm ra nh ng gi i
pháp tài chính đ xây d ng c c u tài s n, c c u ngu n v n thích h p nh m nâng cao
hi u qu , ti m l c tài chính cho doanh nghi p.
-
i v i ch s h u: phân tích tài chính giúp đánh giá đúng đ n thành qu c a
các nhà qu n lỦ v th c tr ng tài s n, ngu n v n, thu nh p, chi phí, l i nhu n c a
doanh nghi p; s an toàn và hi u qu c a đ ng v n đ u t vào doanh nghi p.
-
i v i khách hàng, ch n , phân tích tài chính s giúp đánh giá đúng đ n kh
n ng và th i h n thanh toán c a doanh nghi p.
1.2.4. Cácăph
Ph
ngăphápăphơnătíchătƠiăchính.
ng pháp phân tích tài chính là k thu t , là cách th c đ đánh giá tình hình
tài chính c a công ty
đ it
t
quá kh , hi n t i và d đoán trong t
ng lai. T đó giúp các
ng đ a ra quy t đ nh kinh t phù h p v i m c tiêu mong mu n c a t ng đ i
ng, đ đáp ng m c tiêu c a phân tích có nhi u ph
s d ng m t s ph
Ph
1.2.4.1.
ng pháp, thông th
ng pháp sau:
ng pháp lo i tr .
Trong phân tích kinh doanh, nhi u tr
nhân t đ n k t qu kinh doanh nh ph
Lo i tr là m t ph
ng h p nghiên c u nh h
nh h
1.2.4.2.
Là ph
Ph
ng c a các
ng pháp lo i tr .
ng pháp nh m xác đ nh m c đ
t đ n k t qu kinh doanh, b ng cách khi xác đ nh m c đ
thì lo i tr
ng ta hay
nh h
nh h
ng c a t ng nhân
ng c a nhân t này,
ng c a các nhân t khác.
ng pháp so sánh.
ng pháp đ
c s d ng ph bi n trong phân tích ho t đ ng kinh doanh.
Có ba nguyên t c c b n khi s d ng ph
ng pháp này, đó là:
- L a ch n tiêu chu n đ so sánh.
Tiêu chu n đ so sánh là ch tiêu c a m t k đ
sánh, tiêu chu n đó có th là:Tài li u c a n m tr
11
c l a ch n làm c n c đ so
c (k tr
c), nh m đánh giá xu
h
ng phát tri n c a các ch tiêu. Các m c tiêu đã d ki n (k ho ch, d toán, đ nh
m c), nh m đành giá tình hình th c hi n so v i k ho ch, d toán, đ nh m c.
Các ch tiêu c a k đ
c so sánh v i k g c đ
qu mà doanh nghi p đã đ t đ
- i u ki n so sánh đ
c g i là ch tiêu k th c hi n và là k t
c.
c.
phép so sánh có Ủ ngh a thì đi u ki n tiên quy t là các ch tiêu đ
ph i đ ng nh t. Trong th c t , th
kinh t c n đ
ng đi u ki n có th so sánh đ
c s d ng
c gi a các ch tiêu
c quan tâm h n c là v th i gian và không gian.
- V m t th i gian: là các ch tiêu đ
c tính trong cùng m t kho ng th i gian
h ch toán ph i th ng nh t trên ba m t sau:
+ Ph i cùng ph n ánh n i dung kinh t .
+ Ph i cùng m t ph
ng pháp phân tích.
+ Ph i cùng m t đ n v đo l
ng
- V m t không gian: các ch tiêu c n ph i đ
đi u ki n kinh doanh t
ng t nhau.
Tuy nhiên, th c t ít có các ch tiêu đ ng nh t đ
th ng nh t ng
c quy đ i v cùng quy mô và
i ta c n ph i quan tâm t i ph
nh t có th ch p nh n đ
c v i nhau.
ng di n đ
đ m b o tính
c xem xét m c đ đ ng
c, đ chính xác c n ph i có, th i gian phân tích đ
c cho
phép.
- K thu t so sánh: Là m t y u t quan tr ng góp ph n làm t ng hi u qu c a
vi c phân tích tài chính doanh nghi p.Các k thu t so sánh c b n th
ng g p là:
+ So sánh b ng s tuy t đ i: là hi u s gi a tr s c a k phân tích so v i k
g c c a các ch tiêu kinh t , k t qu so sánh bi u hi n kh i l
c a các hi n t
ng quy mô t ng gi m
ng kinh t .
+ So sánh b ng s t
ng đ i: là th
ng s gi a tr s c a k phân tích so v i k
g c c a các ch tiêu kinh t , k t qu so sánh bi u hi n k t c u, m i quan h , t c đ
phát tri n, m c ph bi n c a các hi n t
ng kinh t .
+ So sánh b ng s bình quân: s bình quân là d ng đ c bi t c a s tuy t đ i,
bi u hi n tính ch t đ c tr ng chung v m t s l
ng, nh m ph n ánh đ c đi m chung
c a m t đ n v , m t b ph n hay m t t ng th chung, có cùng m t tính ch t.
+ So sánh m c bi n đ ng t
ng đ i đi u ch nh theo h
ch nh theo h s c a ch tiêu có liên quan theo h
ng quy mô đ
c đi u
ng quy t đ nh quy mô chung.
12
Thang Long University Library
Tu theo m c đích, yêu c u c a phân tích, tính ch t và n i dung phân tích c a
các ch tiêu kinh t mà ng
tích theo k thu t c a ph
i ta s d ng k thu t so sánh thích h p. Quá trình phân
ng pháp so sánh có th th c hi n theo ba hình th c:
+ So sánh theo chi u d c: là quá trình so sánh nh m xác đ nh t l quan h
t
ng quan gi a các ch tiêu t ng k c a các báo cáo k toán-tài chính, nó còn g i là
phân tích theo chi u d c (cùng c t c a báo cáo).
+ So sánh chi u ngang: là quá trình so sánh nh m xác đ nh t l và chi u h
ng
bi n đ ng các k trên báo cáo k toán tài chính, nó còn g i là phân tích theo chi u
ngang (cùng hàng trên báo cáo).
+ So sánh xác đ nh xu h
ng và tính liên h c a các ch tiêu: các ch tiêu riêng
bi t hay các ch tiêu t ng c ng trên báo cáo đ
c xem trên m i quan h v i các ch
tiêu ph n ánh quy mô chung và chúng có th đ
c xem xét nhi u k (t 3 đ n 5 n m
ho c lâu h n) đ cho ta th y rõ xu h
ng phát tri n c a các hi n t
Các hình th c s d ng k thu t so sánh trên th
ng đ
ng nghiên c u.
c phân tích trong các phân tích
báo cáo tài chính- k toán, nh t là b n báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh, b ng cân
đ i k toán và b ng l u chuy n ti n t là các báo cáo tài chính đ nh k c a doanh
nghi p.
Ph
1.2.4.3.
ng pháp liên h .
M i k t qu kinh doanh đ u có liên h m t thi t v i nhau gi a các m t, các b
ph n.
l
ng hoá các m i liên h đó, ngoài các ph
ng pháp đã nêu, trong phân tích
kinh doanh còn s d ng ph bi n các cách nghiên c u liên h ph bi n nh liên h cân
đ i, liên h tuy n tính và liên h phi tuy n
Liên h cân đ i có c s là s cân b ng v l
ng gi a hai m t c a các y u t và
quá trình kinh doanh: gi a t ng s v n và t ng s ngu n, gi a ngu n thu, huy đ ng và
tình hình s d ng các qu , các lo i v n gi a nhu c u và kh n ng thanh toán, gi a
ngu n mua s m và tình hình s d ng các lo i v t t , gi a thu v i chi và k t qu kinh
doanhầm i liên h cân đ i v n có v l
m c bi n đ ng (chênh l ch) v l
ng c a các y u t d n đ n s cân b ng c v
ng gi a các m t c a các y u t và quá trình kinh
doanh. D a vào nguyên t c đó, c ng có th xác đ nh d
i d ng “t ng s ” ho c “hi u
s ” b ng liên h cân đ i, l y liên h gi a ngu n huy đ ng và s d ng m t lo i v t t
Liên h tr c ti p: là m i liên h theo m t h
ng xác đ nh gi a các ch tiêu phân tích.
Ch ng h n l i nhu n có quan h cùng chi u v i l
ng
ng hàng bán ra, giá bán có quan h
c chi u v i giá thành, ti n thu . Các m i liên h ch y u là:
13
- Liên h tr c ti p gi a các ch tiêu nh gi a l i nhu n v i giá bán, giá thành,
ti n thu . Trong nh ng tr
ng h p này, các m i quan h không qua m t ch tiêu liên
quan nào: giá bán t ng (ho c giá thành hay ti n thu gi m) s làm l i nhu n t ng.
- Liên h gián ti p là quan h gi a các ch tiêu trong đó m c đ ph thu c gi a
chúng đ
c xác đ nh b ng m t h s riêng.
- Liên h phi tuy n tính là m i liên h gi a các ch tiêu trong đó m c liên h
không đ
1.2.4.4.
c xác đ nh theo t l và chi u h
Ph
ng liên h luôn bi n đ i.
ng pháp phân tích t l .
Phân tích t l là m t công c th
ng đ
chính. Vi c s d ng các t l cho phép ng
c s d ng trong phân tích báo cáo tài
i phân tích đ a ra m t t p h p các con s
th ng kê đ v ch rõ nh ng đ c đi m ch y u v tài chính c a m t s t ch c đang
đ
c xem xét. Các nhà phân tích có th đ a ra m t tiêu chu n riêng c a h b ng cách
tính toán các t l trung bình cho các công ty ch đ o trong cùng m t ngành. Cho dù
ngu n g c c a các t l là nh th nào c ng đ u c n ph i th n tr ng trong vi c so sánh
công ty đang phân tích v i các tiêu chu n đ
c đ a ra cho các công ty trong cùng m t
ngành và có quy mô tài s n x p x . N u ta ch n ph
ng pháp này đ trình bày các k t
qu thì t t nh t là nên trình bày c tiêu chu n ngành và xu th trên cùng m t bi u đ .
Các t l tài chính then ch t th
ng đ
c nhóm l i thành b n lo i chính, tu theo khía
c nh c th v tình hình tài chính c a công ty mà các t l này mu n làm rõ. B n lo i
chính, xét theo th t mà chúng ta s đ
c xem xét
d
i đây là:
- Nhóm ch tiêu kh n ng sinh l i.
- Nhóm ch tiêu kh n ng thanh toán.
- Hi u qu ho t đ ng.
- C c u v n.
1.3.
Phơnătíchăcácăt ăs ătƠiăchínhăch ăy u.
1.3.1. Nhóm t s v kh n ngăsinhăl i.
T s sinh l i đo l
ng thu nh p c a công ty v i các nhân t khác t o ra l i nhu n nh
doanh thu, t ng tài s n, v n c ph n.
1.3.1.1.
T su t sinh l i trên doanh thu.
Ch tiêu này nói lên 1 đ ng doanh thu t o ra đ
c bao nhiêu đ ng l i nhu n.
T su t sinh l i trên doanh thu
L i nhu n ròng x100
=
`Doanh thu thu n
14
Thang Long University Library
Tuy nhiên, t s này ph thu c vào đ c đi m kinh doanh c a t ng ngành. Vì
th , khi theo dõi tình hình sinh l i c a công ty, ng
i ta so sánh t s này c a công ty
v i t s bình quân c a toàn ngành mà công ty đó tham gia. M t khác, t s này và
s vòng quay tài s n có xu h
phân tích tài chính th
1.3.1.2.
ng ng
c nhau. Do đó, khi đánh giá t s này, ng
i
ng tìm hi u nó trong s k t h p v i s vòng quay tài s n.
T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA).
Ch tiêu này đo l
ng kh n ng sinh l i trên m t đ ng v n đ u t vào công ty.
L i nhu n ròng x100
T su t sinh l i t ng tài s n =
T ng tài s n
ROA cung c p cho nhà đ u t thông tin v các kho n lãi đ
v n đ u t (hay l
c t o ra t l
ng
ng tài s n). ROA đ i v i các công ty c ph n có s khác bi t r t
l n và ph thu c nhi u vào ngành kinh doanh. ó là lỦ do t i sao khi s d ng ROA đ
so sánh các công ty, t t h n h t là nên so sánh ROA c a m i công ty qua các n m và
so gi a các công ty t
ng đ ng nhau.
Tài s n c a m t công ty đ
ngu n v n này đ
c hình thành t v n vay và v n ch s h u. C hai
c s d ng đ tài tr cho các ho t đ ng c a công ty. Hi u qu c a
vi c chuy n v n đ u t thành l i nhu n đ
càng t t vì công ty đang ki m đ
1.3.1.3.
c th hi n qua ROA. ROA càng cao thì
c nhi u ti n h n trên l
ng đ u t ít h n.
T su t sinh l i trên v n c ph n (ROE):
ây là ch tiêu mà nhà đ u t r t quan tâm vì nó cho th y kh n ng t o lãi c a
m t đ ng v n h b ra đ đ u t vào công ty. T s này đo tính hi u qu c a quá trình
s d ng v n góp c a các c đông.
L i nhu n ròng x100
T su t sinh l i trên v n c ph n =
V n c ph n
S khác nhau gi a ROA và ROE là do công ty có s d ng v n vay, n u công ty
không s d ng v n vay thì hai t s s b ng nhau.
Ch s này là th
c đo chính xác đ đánh giá m t đ ng v n b ra và tích l y t o
ra bao nhiêu đ ng l i. H s này th
ng đ
các c phi u cùng ngành trên th tr
ng, t đó tham kh o khi quy t đ nh mua c phi u
c a công ty nào.
15
c các nhà đ u t phân tích đ so sánh v i