Bài tiểu luận môm kỹ năng giao tiếp THỰC TRẠNG THI cử của SINH VIÊN VIỆT NAM

BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

TRƯỜNG CĐKT LÝ TỰ TRỌNG

BÀI TIỂU LUẬN

KỸ NĂNG GIAO TIẾP
ĐỀ TÀI:

THỰC TRẠNG THI CỬ CỦA SINH VIÊN
VIỆT NAM

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ
NHÓM 1 – LỚP: 14CĐ-Đ2
ĐỖ HỒNG BẠCH
NGUYỄN VĂN THẢO
VÕ THANH TÙNG
TRƯƠNG LÂM VĨNH
NGUYỄN TRỌNG HỮU

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 1


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

PHỤ LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU
Trong một lần gặp mặt hiệu trưởng các trường đại học ngày 28

tháng 8 năm 2007, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào
tạo đã đề cập đến: “Sứ mạng và những bài toán của giáo dục đại học
Việt Nam”. Ông đã phát biểu: “Sau khi tốt nghiệp đại học và đi làm
không ai cấm chúng ta mở sách để thiết kế một cái máy hay giải một bài
toán kinh tế. Vậy tại sao ở bậc đại học, chúng ta lại cấm mở sách khi
thi? Hãy đào tạo như một môi trường đi làm”.
Vấn đề được đề cập lần đầu tiên bởi chính người đứng đầu trong
việc hoạch định những quốc sách cho nền giáo dục Việt Nam. Vậy ta
thấy được tầm quan trọng của vấn đề này. Từ trước đến giờ việc mở
sách, tài liệu trong lúc thi hay làm bài kiểm tra mặc nhiên bị coi là gian
lận và được gọi chung bằng một từ là “quay cóp”. Hiện tượng này đã
thành một vấn nạn lan tràn trong giới học sinh, sinh viên Việt Nam. Tác
hại của vấn đề này hiển nhiên ai cũng rõ: đấy là sự bất công trong thi
cử, sự đối phó, rèn luyện học sinh, sinh viên thành người gian lận và
quen với sự gian lận.
Trong phạm vi tiểu luận này, em xin phép đề cập đến thực trạng thi
cử của chúng ta hiện nay, mối quan hệ giữa cách học, cách dạy và cách
thi, bàn luận vấn đề “Thi được mở sách” – Phải chăng đó là sự đổi mới
tư duy rất mạnh mẽ?
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 2


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 3

BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

PHẦN NỘI DUNG
Chương I: “Thi được mở sách”, phải chăng đó là sự đổi mới tư duy
rất mạnh mẽ?
1.

Thực trạng việc thi cử ở nước ta hiện nay

Việc dạy và học của chúng ta hiện nay chịu tác động nặng nề bởi
mục tiêu thi cử. Học để thi. Dạy để thi đua có thành tích thi cử tốt nhất.
Do đó việc giảng dạy ở đây chủ yếu là truyền thụ các kiến thức, luyện
các kỹ năng làm bài kiểm tra và bài thi mà ít để ý đến việc thông qua
dạy kiến thức để dạy sinh viên cách suy luận khoa học, rèn luyện tư duy
độc lập, sáng tạo cho sinh viên, ít khuyến khích các tìm tòi khám phá.
Nói chung, việc giảng dạy hiện nay chủ yếu là dạy kiến thức mà ít dạy
cho sinh viên cách học, cách suy nghĩ, cách giải quyết các vấn đề một
cách thông minh, độc lập và sáng tạo.
Để đánh giá một quá trình dạy và học, tất nhiên phải có kiểm tra,
thi cử. Thế nhưng do cách kiểm tra, thi cử hiện nay ở nước ta quá lạc
hậu (từ cách thức đến nội dung) nên dẫn tới việc dạy và học mang tính
đối phó như đã nói trên. Bên cạnh vấn đề thi cử thì nội dung chương
trình, sau nhiều lần cải tiến, xem ra vẫn quá nặng nề, ôm đồm tạo khó
khăn cho việc dạy và học một cách khoa học. Vậy thì chúng ta phải thay
đổi theo hướng nào?
Thi và kiểm tra là để nhận biết đối tượng đã lĩnh hội kiến thức như
thế nào cũng như khả năng của họ. Mặt khác, thi và kiểm tra sinh viên
đồng thời cũng là để người truyền đạt có dịp nhận thức lại năng lực của
chính mình, để từ đó tự điều chỉnh. Đó là hai mặt của vấn đề thi cử và vì

bấy lâu nay ngành giáo dục xem nhẹ một mặt nên các nguy cơ về giáo
dục đã và sẽ xuất hiện.
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 4


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Chúng ta đã phải chịu đựng thảm cảnh “thầy đọc, trò chép” triền
miên. Nhiều khi thấy bức bối vô cùng mà không làm thế nào thay đổi
được. Lối đào tạo như thế bóp chết tính sáng tạo của người học mà chỉ
sản sinh ra một thế hệ sinh viên thụ động và chỉ biết tuân thủ mệnh lệnh.
Nên chăng, huỷ bỏ cách giảng dạy đọc chép nhàm chán hiện nay và thay
thế bằng các phương pháp giảng dạy hiện đại như thầy hướng dẫn trò,
trò tự học và nâng cao các buổi thảo luận, đối thoại, đi thực tế...
Tuy nhiên, vấn đề này không thể giải quyết một sớm một chiều mà
đòi hỏi phải có sự quyết tâm của chính phủ, sự đồng thuận của toàn xã
hội và hơn thế nữa là trái tim, khối óc của những nhà giáo Việt Nam.
Thực tế đã chứng minh, trong xã hội hôm nay những ý tưởng, chủ
trương đúng đắn phù hợp với thời cuộc luôn được dư luận xã hội đón
nhận và cổ vũ. Những đổi mới mang tính cách mạng trong giáo dục có ý
nghĩa hết sức to lớn cho sự phát triển và hội nhập của nước ta.
Hãy tin tưởng vào cách làm mới này mặc dù có nhiều khó khăn.
Khó khăn vì đây là sự đổi mới tư duy rất lớn, một sự chuyển đổi từ triết
lý giáo dục Nho giáo Khổng Tử sang một triết lý mới, một tư duy mới.
2.

Mối quan hệ giữa cách học và cách thi. Nhìn từ cặp phạm trù:
Nội dung và hình thức

Đánh giá là một khâu quan trọng không thể thiếu được trong quá
trình giáo dục. Đánh giá thường nằm ở giai đoạn cuối cùng của một giai
đoạn giáo dục và sẽ trở thành khởi điểm của một giai đoạn giáo dục tiếp
theo với yêu cầu cao hơn, chất lượng mới hơn trong cả một quá trình
giáo dục.
Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lý thông tin về
trình độ, khả năng thực hiện mục tiêu học tập của sinh viên về tác động
và nguyên nhân của tình hình đó nhằm tạo cơ sở cho những quyết định
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 5


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
sư phạm của giảng viên và nhà trường cho bản thân sinh viên để sinh
viên học tập ngày một tiến bộ hơn.
Đổi mới phương pháp dạy học được chú trọng để đáp ứng những
yêu cầu mới của mục tiêu nên việc kiểm tra, đánh giá phải chuyển biến
mạnh theo hướng phát triển trí thông minh sáng tạo của sinh viên,
khuyến khích vận dụng linh hoạt các kiến thức kỹ năng đã học vào
những tình huống thực tế, làm bộc lộ những cảm xúc, thái độ của học
sinh trước những vấn đề nóng hổi của đời sống cá nhân, gia đình và
cộng đồng. Chừng nào việc kiểm tra, đánh giá chưa thoát khỏi quỹ đạo
học tập thụ động thì chưa thể phát triển dạy và học tích cực.
Thống nhất với quan điểm đổi mới đánh giá như trên, việc kiểm
tra, đánh giá sẽ hướng vào việc bám sát mục tiêu của từng bài, từng
chương và mục tiêu giáo dục của môn học ở từng lớp cấp. Các câu hỏi
bài tập sẽ đo được mức độ thực hiện các mục tiêu được xác định.
Hãy phấn đấu để trong mỗi tiết học ở trường phổ thông, học sinh
được hoạt động nhiều hơn, thực hành nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn và

quan trọng là được suy nghĩ nhiều hơn trên con đường chiếm lĩnh nội
dung học tập.
Hiện tại có một số hình thức thi, kiểm tra tồn tại song song. Mỗi
hình thức có những ưu điểm và nhược điểm nhất định. Và hình thức thi
thế nào cũng ảnh hưởng một cách tương đối đến cách học của người
học.
Thi tự luận hiện nay với cách ra đề đòi hỏi người học phải học
thuộc từng câu, từng chữ trong sách giáo khoa là không phù hợp. Người
học đối phó, nhồi nhét một lớn kiến thức lớn trong một thời gian ngắn,
học xong sẽ quên ngay để còn nhồi nhét môn khác. Do vậy, cách học và
cách thi như vậy không khoa học.
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 6


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Thi được mở sách là một hình thức thi rất hay vì sẽ kích thích
được khả năng sáng tạo của mỗi sinh viên. Nhiều sinh viên có ý kiến: dù
biết chắc câu hỏi trong đề thi sẽ khó và không có trong sách nhưng cảm
giác trước lúc đi thi rất thoải mái, không lo lắng căng thẳng như các
môn thi khác.
Tuy nhiên, không phải môn học nào chúng ta cũng áp dụng được
cách làm này. Với những môn học thuộc khối xã hội, nếu được mở sách
sẽ tránh được tình trạng học vẹt và tăng khả năng sáng tạo của sinh viên.
Nhưng với những môn buộc phải nhớ công thức thì mới có thể làm bài
tốt như Toán, Lý, Hoá... nếu được sử dụng tài liệu thì càng làm sinh viên
ỷ lại, bỏ bê việc ôn tập.
Thi được mở tài liệu, sinh viên có thể chủ động tìm tài liệu tại
internet, sách báo, chứ không chỉ bó buộc những kiến thức trong sách

giáo khoa, do vậy đối với những sinh viên có ý thức học thì lượng kiến
thức mà các bạn thu nạp được sẽ rất lớn, sâu sắc và toàn diện hơn.
Ngoài ra, sinh viên sẽ không còn cảm giác nặng nề bởi áp lực phải học
thuộc từng câu, từng chữ trong sách giáo khoa, nhờ vậy mà nâng cao
khả năng sáng tạo của sinh viên rất nhiều.
Thi được mở sách, sinh viên phải học một cách thực chất, chứ
không thể học đối phó. Bởi vì, có mở sách mà không học thì cũng không
biết chỗ nào mà mở, khi mở được chỗ cần thiết thì cũng không đủ thời
gian. Vậy nên cách thi kiểu này, sinh viên không thể ỷ lại hoàn toàn ở tài
liệu mà phải có kiến thức về môn học đó.
Tuy nhiên, việc ra đề thi sẽ rất khó khăn. Mở sách khi thi, cách
học chủ động còn đòi hỏi cách dạy khác và cách ra đề khác.
Hướng tới yêu cầu kiểm tra đánh giá công bằng, khách quan kết
quả học tập của sinh viên, bộ công cụ đánh giá sẽ được bổ sung các hình
thức đánh giá khác như đưa thêm dạng câu hỏi, bài tập trắc nghiệm, chú
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 7


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
ý hơn tới đánh giá cả quá trình lĩnh hội tri thức của sinh viên, quan tâm
tới mức độ hoạt động tích cực, chủ động của sinh viên trong từng tiết
học, kể cả ở tiết tiếp thu tri thức mới lẫn tiết thực hành, thí nghiệm. Điều
này đòi hỏi giảng viên bộ môn đầu tư nhiều công sức hơn cũng như
công tâm hơn. Lãnh đạo nhà trường cần quan tâm và giám sát hoạt động
này.
Vấn đề đặt ra là thay đổi cách thi trước hay thay đổi cách học
trước. Không lẽ không thay đổi cách thi để học vẹt, thi dối tiếp tục diễn
ra. Thực tế, thi cử như thế nào sẽ quyết định các thức học ra sao. Câu hỏi

này đặt ra không dễ có lời giải đáp.
3.

Cải cách cách dạy, cách học và cách thi hiện nay

Các đối tượng trong hoạt động cải cách cách dạy, cách
học và cách thi
Giáo viên: phải được đào tạo chu đáo để thích ứng với những thay
đổi về chức năng, nhiệm vụ rất đa dạng và phức tạp của mình. Giáo
viên vừa phải có kiến thức chuyên môn sâu rộng, có trình độ sư phạm
lành nghề, biết ứng xử tinh tế, biết sử dụng công nghệ thông tin vào dạy
học, biết định hướng phát triển của học sinh theo mục tiêu giáo dục
nhưng cũng đảm bảo được sự tự do trong học tập của học sinh trong
hoạt động nhận thức.
a.

Học sinh: dưới sự chỉ đạo của giáo viên, học sinh phải dần dần có
được những phẩm chất và năng lực thích ứng với phương pháp dạy học
tích cực như: giác ngộ mục đích học tập, tự giác trong học tập, có ý thức
trách nhiệm về kết quả học tập của mình và kết quả chung của lớp, biết
tự học và tranh thủ học ở mọi nơi, mọi lúc, phát triển các loại hình tư
duy biện chứng, logic, hình tượng, tư duy kỹ thuật, tư duy kinh tế…
Chương trình và sách giáo khoa: phải giảm bớt khối lượng kiến
thức nhồi nhét, tạo điều kiện cho thầy trò tổ chức những hoạt động học
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 8


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

tập tích cực, giảm bớt những thông tin buộc học sinh phải thừa nhận và
ghi nhớ máy móc, tăng cường các bài toán nhận thức để học sinh tập
giải, giảm bớt những câu hỏi tại hiện, tăng cường loại câu hỏi phát triển
trí thông minh, giảm bớt những kết luận áp đặt, tăng cường gợi ý để học
sinh tự nghiên cứu phát triển bài học.
Thiết bị dạy học: thiết bị dạy học là điều kiện không thiếu được
cho việc triển khai chương trình, sách giáo khoa nói chung và đặc biệt
cho việc triển khai đổi mới phương pháp dạy học hướng vào hoạt động
tích cực, chủ động của học sinh. Đáp ứng yêu cầu này, phương tiện thiết
bị dạy học phải tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh thực hiện các hoạt
động học tập hoặc các hoạt động nhóm.
Cơ sở vật chất của nhà trường: cũng cần hỗ trợ đắc lực cho việc
tổ chức dạy học được thay đổi dễ dàng, linh hoạt, phù hợp với dạy học
cá thể, dạy học hợp tác.
Cải cách như thế nào?
Phương pháp cổ truyền mà hiện nay nước ta đang áp dụng phổ
biến còn khá nhiều những bất cập. Tuy nhiên cần khắc phục các khuyết
điểm và khai thác các yếu tố tích cực trong các phương pháp dạy học
truyền thống:
b.

Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động
học tập của học sinh không có nghĩa là gạt bỏ, loại trừ, thay thế hoàn
toàn các phương pháp dạy học truyền thống, hay phải "nhập nội" một số
phương pháp xa lạ vào quá trình dạy học. Vấn đề là ở chỗ cần kế thừa,
phát triển những mặt tích cực của phương pháp dạy học hiện có, đồng
thời phải học hỏi, vận dụng một số phương pháp dạy học mới một cách
linh hoạt nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh
trong học tập, phù hợp với hoàn cảnh điều kiện dạy và học cụ thể.

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 9


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Phương pháp thuyết trình là một trong những phương pháp dạy
học truyền thống được thực hiện trong các hệ thống nhà trường đã từ
lâu. Đặc điểm cơ bản nổi bật của phương pháp thuyết trình là thông báo
- tái hiện. Phương pháp này chỉ rõ tính chất thông báo bằng lời của thầy
và tính chất tái hiện khi lĩnh hội của trò. Thầy nghiên cứu tài liệu, sách
giáo khoa, chuẩn bị bài giảng và trực tiếp điều khiển thông báo luồng
thông tin tri thức đến học sinh. Trò tiếp nhận những thông tin đó bằng
việc nghe, nhìn, cùng tư duy theo lời giảng của thầy, hiểu, ghi chép và
ghi nhớ. Như vậy, những kiến thức đến với học sinh theo phương pháp
này gần như đã được thầy "chuẩn bị sẵn" để chờ thu nhận, sự hoạt động
của trò tương đối thụ động.
Phương pháp thuyết trình chỉ cho phép người học đạt đến trình độ
tái hiện của sự lĩnh hội tri thức mà thôi. Do đó, theo hướng hoạt động
hóa người học, cần phải hạn chế bớt phương pháp thuyết trình thông báo
- tái hiện, tăng cường phương pháp thuyết trình giải quyết vấn đề. Đây
là kiểu dạy học bằng cách đặt học sinh trước những bài toán nhận thức,
kích thích học sinh hứng thú giải bài toán nhận thức, tạo ra sự chuyển
hóa từ quá trình nhận thức có tính nghiên cứu khoa học vào tổ chức quá
trình nhận thức trong học tập. Giáo viên đưa học sinh vào tình huống có
vấn đề rồi học sinh tự mình giải quyết vấn đề đặt ra. Theo hình mẫu đặt
và giải quyết vấn đề mà giáo viên trình bày, học sinh được học thói quen
suy nghĩ lôgic, biết cách phát hiện vấn đề, đề xuất giả thuyết, thảo luận,
làm thí nghiệm để kiểm tra các giả thuyết nêu ra.
Thuyết trình kiểu đặt và giải quyết vấn đề thuần túy do giáo viên

trình bày cũng đã có hiệu quả phát triển tư duy của học sinh. Nếu được
xen kẽ vấn đáp thảo luận một cách hợp lý thì hiệu quả sẽ tăng thêm.
Trong phạm vi Chương I, chúng ta đã xem xét vấn đề ở một số góc cạnh
khác nhau. Trên cơ sở đó, em mạn phép đưa ra một số những biện pháp
để khắc phục những bất cập còn tồn tại và phát huy những ưu điểm.
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 10


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 11


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Chương II: Một số biện pháp để thay đổi cách học và cách thi trong
nhà trường
Áp dụng phương pháp dạy học tích cực
Phương pháp dạy học tích cực (PPDH tích cực) là một thuật ngữ
rút gọn, được dùng ở nhiều nước để chỉ những phương pháp giáo dục,
dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người
học. "Tích cực" trong PPDH - tích cực được dùng với nghĩa là hoạt
động, chủ động, trái nghĩa với không hoạt động, thụ động chứ không
dùng theo nghĩa trái với tiêu cực.
1.

PPDH tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt

động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính tích
cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích
cực của người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì
giáo viên phải nỗ lực nhiều hơn so với dạy theo phương pháp thụ động.
Trong PPDH tích cực, người học - đối tượng của hoạt động "dạy", đồng
thời là chủ thể của hoạt động "học" - được cuốn hút vào các hoạt động
học tập do giáo viên tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực khám phá
những điều mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu những tri
thức đã được giáo viên sắp đặt.
Được đặt vào những tình huống của đời sống thực tế, người học
trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí nghiệm, giải quyết vấn đề đặt ra
theo cách suy nghĩ của mình, từ đó nắm được kiến thức kĩ năng mới, vừa
nắm được phương pháp "làm ra" kiến thức, kĩ năng đó, không rập theo
những khuôn mâu sẵn có, được bộc lộ và phát huy tiềm năng sáng tạo.
Dạy theo cách này, giáo viên không chỉ giản đơn truyền đạt tri thức mà
còn hướng dẫn hành động. Chương trình dạy học phải giúp cho từng học
sinh biết hành động và tích cực tham gia các chương trình hành động
của cộng đồng. Phương pháp tích cực xem việc rèn luyện phương pháp
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 12


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
học tập cho học sinh không chỉ là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy
học mà còn là một mục tiêu dạy học.
Trong các phương pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu
rèn luyện cho người học có được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý chí
tự học thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi
con người, kết quả học tập sẽ được nhân lên gấp bội. Vì vậy, ngày nay

người ta nhấn mạnh mặt hoạt động học trong quá trình dạy học, nỗ lực
tạo ra sự chuyển biến từ học tập thụ động sang tự học chủ động, đặt vấn
đề phát triển tự học ngay trong trường phổ thông, không chỉ tự học ở nhà
sau bài lên lớp mà tự học cả trong tiết học có sự hướng dẫn của giáo
viên. Việc sử dụng các phương tiện công nghệ thông tin trong nhà
trường sẽ đáp ứng yêu cầu cá thể hóa hoạt động học tập theo nhu cầu và
khả năng của mỗi học sinh. Với sự trợ giúp của các thiết bị kĩ thuật,
kiểm tra đánh giá sẽ không còn là một công việc nặng nhọc đối với giáo
viên, mà lại cho nhiều thông tin kịp thời hơn để linh hoạt điều chỉnh hoạt
động dạy, chỉ đạo hoạt động học. Từ dạy và học thụ động sang dạy và
học tích cực, giáo viên không còn đóng vai trò đơn thuần là người
truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức, hướng
dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ để học sinh tự lực chiếm
lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái
độ theo yêu cầu của chương trình.
Tổ chức song song các hình thức thi Dân gian có câu: “Thi gì
học nấy”
Cách đánh giá, chấm điểm ở cuối mỗi học phần ĐH, CĐ sẽ định
hướng cách học và rèn luyện của sinh viên. Nếu bài thi chỉ kiểm tra kiến
thức đã học trong học phần thì sinh viên sẽ tập trung vào việc học thuộc
lòng kiến thức đã học để hy vọng đạt điểm cao. Cách tổ chức thi cuối
học phần hiện giờ ở ĐH, CĐ Việt Nam phổ biến là kiểm tra viết (hoặc
trắc nghiệm).
2.

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 13

BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
Cách thi ấy có những ưu điểm và nhược điểm sau:
Ưu điểm: Chi phí tổ chức ít, dễ thực hiện, có thể thực hiện đánh giá
một lúc nhiều sinh viên.
Nhược điểm của cách kiểm tra viết (hay trắc nghiệm): Chỉ kiểm tra
được khả năng nhớ của sinh viên, khó kiểm tra khả năng sáng tạo vì
thời gian kiểm tra quá ít (từ 45 phút đến 180 phút). Cách kiểm tra này
chỉ khuyến khích sinh viên trau dồi bộ nhớ, không khuyến khích sinh
viên sáng tạo. Nhu cầu sáng tạo của sinh viên dần mất đi. Khả năng học
vẹt dần tăng lên. Những khuyết điểm của cách kiểm tra viết cộng với
chương trình học lạc hậu nhiều năm, phương pháp giảng dạy cũ (đọc chép), không tinh thông ngoại ngữ khiến sinh viên theo chương trình đào
tạo ĐH, CĐ Việt Nam kém hẳn khả năng cạnh tranh trong thị trường
nhân lực chất lượng cao. Khả năng thua trên thị trường nhân lực của
sinh viên Việt Nam khó tránh khỏi so với sinh viên được đào tạo theo
chương trình đào tạo của nước ngoài, đặc biệt khi chúng ta gia nhập Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO).
Bộ GD-ĐT cho các trường ĐH có quyền đổi mới chương trình
dạy. Áp dụng nhiều hình thức linh hoạt trong cơ chế kiểm tra, đánh giá
sinh viên: Kết hợp thi viết (5 điểm) với làm tiểu luận theo từng đề tài do
giảng viên hướng dẫn (5 điểm). Kết hợp thi viết (5 điểm) với điểm trung
bình bài thu hoạch hằng tuần (5 điểm). Giảm số giờ lên lớp. Hướng dẫn
sinh viên tập trung vào tự học, tìm kiếm tư liệu trên mạng, trên sách
tham khảo, làm việc theo nhóm. Học tập chuyên cần là bổn phận của
sinh viên. Lớp trưởng điểm danh từng buổi học, báo cáo với giảng viên.
Tùy mức độ chuyên cần, giảng viên có thể trừ bớt điểm ở kết quả cuối
học phần. Sinh viên ra trường chỉ nhận bằng tốt nghiệp nếu có trình độ
ngoại ngữ (TOEFL, IELTS, TOEIC...) theo quy định thống nhất. Mỗi
giảng viên cần lập một trang web cá nhân, giới thiệu môn học mình

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 14


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP
giảng dạy, các tài liệu tham khảo, giáo trình chính của môn học, những
yêu cầu cơ bản về học tập và cách đánh giá của bộ môn, lịch thi dự kiến.
Một số biện pháp khác
Thực tế cho thấy, người học không thể hoặc không cần gian lận
trong thi cử nếu tổ chức học tập và thi cử nghiêm túc, hợp lý. Để làm tốt
vấn đề này, cần phải:
3.

Thay đổi hoàn toàn cách đánh giá theo quá trình công tác và học
tập chứ không phải chỉ kết quả và không chỉ bằng điểm số, có những
nhận xét của từng giảng viên đối với từng sinh viên cụ thể. Môn nào sẽ
phụ trách từ A đến Z kể cả coi thi và chấm điểm.
Lấy người học làm trung tâm, tăng cường tự học, phát huy tính
chủ động, sáng tạo của người học. Điều này giúp cho người học chủ
động tiếp thu được kiến thức, và vì thế họ không cần phải gian lận trong
thi cử. Thực hiện điều này đòi hỏi phải đổi mới phương pháp giảng dạy.
Để người thầy có thể đổi mới phương pháp giảng dạy, ngoài những vấn
đề về điều kiện trang thiết bị dạy học, cần phải có đánh giá, xếp loại
khách quan từ phía nhà trường và người học về giáo viên.
Tổ chức thi cử nghiêm túc, đúng quy chế và phù hợp. Cần xử lý
nghiêm túc người coi thi và người thi vi phạm quy chế thi cử. Thực tế
cho thấy, giáo viên coi thi không nghiêm túc thường không bị xử lý gì,
hoặc chỉ xử lý nhẹ nhàng. Và người thi cũng vậy. Điều này làm cho
những người coi thi và thi nghiêm túc bị ảnh hưởng theo, và dần dần
“lơi lỏng” kỷ cương, nề nếp. Thay đổi phương pháp đánh giá kết quả

học tập, làm sao để có thể đánh giá được suốt cả quá trình học tập, để
người học không phải và không thể đối phó, gian lận khi thi cử. Trên
đây là một số giải pháp cơ bản, theo tôi, để có thể hạn chế được vấn nạn
tiêu cực thi cử trong giáo dục hiện nay. Rất mong sự đóng góp ý kiến
của thầy cô và các bạn để nền giáo dục của chúng ta được thực chất
hơn, phát triển hơn.
GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 15


BÀI TIỂU LUẬN KỸ NĂNG GIAO TIẾP

PHẦN KẾT LUẬN
Định hướng đổi mới phương pháp dạy và học cũng đã được xác
định trong Nghị quyết Trung ương 4 khóa VII (1 - 1993), Nghị quyết
Trung ương 2 khóa VIII (12 - 1996), được thể chế hóa trong Luật Giáo
dục (12 - 1998), được cụ thể hóa trong các chỉ thị của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, đặc biệt là chỉ thị số 15 (4 - 1999). Luật Giáo dục, điều 24.2, đã
ghi: "Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng
lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận
dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,
hứng thú học tập cho học sinh". Có thể nói cốt lõi của việc đổi mới dạy,
học và thi là hướng tới hoạt động học tập chủ động, chống lại thói quen
học tập thụ động. Khi bắt đầu việc học thì mỗi người đều mong muốn có
một kết quả tốt nhất, đó là mong muốn chính đáng và mang lại lợi ích
không chỉ cho bản thân mà còn cho cả xã hội. Trong phạm vi nghiên cứu
của tiểu luận, em chỉ mạn phép đề cập đến một vấn đề mà xã hội đang
quan tâm. Qua đó cũng bày tỏ quan điểm của em là đối với mỗi người

học chúng ta nên lựa chọn cho mình một cách học tập thật tốt, phù hợp
với bản thân để không phí hoài thời gian học tập. Cách học như thế nào
sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thi, dù hình thức thi như thế nào.

GVHD: Cô PHƯƠNG HÀ

Trang 16