PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐNV LƯU ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG ĐƯỜNG THỦY

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG

---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH HI U QU S

D NG

V NăL Uă
NG T I T NG CÔNG TY
XÂY D NGă
NG THU

SINH VIÊN TH C HI N : NGUY N T UYÊN
MÃ SINH VIÊN
: A16304
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀ N I ậ 2014

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG

---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH HI U QU S
V NăL Uă

D NG

NG T I T NG CÔNG TY

XÂY D NGă

NG THU

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: Th.s Tr nh Tr ng Anh

: Nguy n T Uyên
: A16304
: Tài chính ậ Ngân hàng

HÀ N I - 2014

Thang Long University Library


L I C Mă N
Tr

c tiên em xin g i l i c m n sâu s c đ n giáo viên h

ng d n – Th.S Tr nh

Tr ng Anh. Th y đư tr c ti p h ng d n, t n tình ch b o em trong su t th i gian qua.
Nh s giúp đ c a th y, em đư hoàn thành bài khóa lu n trong th i gian quy đ nh.
Không ch th , trong quá trình làm bài, th y c ng giúp em hi u thêm m t s ki n th c
m i v chuyên ngành c a mình.
Em xin c m n các th y cô giáo gi ng d y t i tr

ng đ i h c Th ng Long, c m

n th y cô đư giúp đ em trong su t 4 n m qua, nh ng ki n th c th y cô truy n đ t vô
cùng quý báu, giúp em có m t n n t ng ki n th c v ng ch c đ hoàn thành bài lu n
v n này, c ng nh trang b cho em nh ng ki n th c c n thi t chu n b cho công vi c
trong t

ng lai.

Em xin chân thành c mă n
Sinh viên th c hi n

Nguy n T Uyên


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s
h tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!

Sinh viên

Nguy n T Uyên

Thang Long University Library


M CL C
L IM
U
CH
NGă1. C ă S

LÝ LU N V

V Nă L Uă

NG VÀ HI U QU

S

D NG V NăL Uă
NG TRONG DOANH NGHI P ............................................ 1
1.1. Khái quát v v năl uăđ ng trong doanh nghi p .............................................. 1
1.1.1. Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a v n l u đ ng trong doanh nghi p................ 1
1.1.2. Phân lo i v n l u đ ng ....................................................................................... 4
1.1.3. K t c u VL và các nhân t nh h ng đ n k t c u VL . .............................. 7
Chính sách qu nălỦăVL ătrongădoanhănghi p ................................................. 8
1.2.1. Chính sách qu n lý tài s n l u đ ng .................................................................. 9
1.2.2. Chính sách qu n lý n ng n h n...................................................................... 10
1.2.

1.2.3. Chính sách qu n lý v n l u đ ng ..................................................................... 11
1.3.

N i dung qu n lý v năl uăđ ng ...................................................................... 12

1.3.1. N i dung qu n lý tài s n l u đ ng ................................................................... 12
1.3.2. N i dung qu n lý n ng n h n ......................................................................... 19
1.4. Các nhân t nhăh ngăđ n hi u qu s d ng v năl uă đ ng trong doanh
nghi p.
................................................................................................................. 20
1.4.1. Nhóm nhân t khách quan................................................................................ 20
1.4.2. Nhóm nhân t ch quan.................................................................................... 21
CH
NGă2. TH C TR NG HI U QU S D NG V Nă L Uă
NG T I

T NG CÔNG TY XÂY D NGă
NG TH Y .................................................... 23
2.1. Gi i thi u v t ng Công ty xây d ngăđ ng Th y ........................................ 23
2.1.1. L ch s hình thành Công ty. ............................................................................. 23
2.1.2. C c u t ch c t ng Công ty xây d ng đ ng Th y ....................................... 24
2.1.3. Ch c n ng, nhi m v c a t ng b ph n .......................................................... 24
2.2. Tình hình sxkd t i Công ty .............................................................................. 27
2.2.1. K t qu ho t đ ng SXKD c a Công ty t n m 2010 - 2012 ............................ 27
2.2.2. Tình hình TS – NV t i Công ty t n m 2010 – 2012 ....................................... 31
2.2.3. M t s ch tiêu tài chính chung ........................................................................ 35
2.3. Th c tr ng qu nălỦăVL ăt i t ng Công 2010 ậ 2012 .................................... 39
2.3.1. Th c tr ng qu n lý TSNH t i t ng Công ty xây d ng đ ng Th y ............... 39
2.3.2. Th c tr ng qu n lý n ng n h n t i Công ty................................................... 49
2.3.3. Tình hình v n l u đ ng ròng t i t ng Công ty xây d ng đ ng Th y .......... 54
2.4.
ánhăgiáăhi u qu s d ng v năl uăđ ng t i t ng Công ty xây d ngăđ ng
Th y
................................................................................................................. 55
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ

c .................................................................................... 55


2.4.2. Nh ng h n ch và nguyên nhân....................................................................... 55
CH
NGă3. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU S D NG V Nă L Uă
NG T I T NG CÔNG TY XÂY D NGă
NG TH Y. .............................. 56
3.1. M cătiêuăvƠăph ngăh ng phát tri n c aăCôngătyătrongăt ngălaiăg n .... 56
3.1.1. Nh n xét chung v môi tr ng kinh doanh ..................................................... 56

3.1.2. M c tiêu tiêu chi n l c và đ nh h ng phát tri n. ........................................ 58
3.2. Bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng v năl uăđ ng..................................... 60
3.2.1. Xác đ nh nhu c u v n l u đ ng........................................................................ 60
3.2.2. Qu n lý ti n. ....................................................................................................... 63
3.2.3. Qu n lý kho n ph i thu..................................................................................... 64
3.2.4. Qu n lý kho. ....................................................................................................... 65
3.2.5. Các gi i pháp khác. ........................................................................................... 66
3.2.6. M t s ki n ngh v i nhà n

c. ........................................................................ 68

Thang Long University Library


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1. K t qu ho t đ ng SXKD c a T ng Công ty xây d ng đ

ng Th y..........27

B ng 2.2. Tình hình TS t i t ng Công ty xây d ng đ ng Th y.................................31
B ng 2.3. Tình hình NV t i t ng Công ty xây d ng đ ng Th y ............................... 33
B ng 2.4. Ch tiêu kh n ng sinh l i c a Công ty ........................................................ 35
B ng 2.5. Ch tiêu ROA theo ph ng pháp Dupont ....................................................36
B ng 2.6. Ch tiêu ROE tính theo ph ng pháp Dupont ..............................................37
B ng 2.7. Kh n ng thanh toán c a Công ty ................................................................ 38
B ng 2.8. C c u tài s n l u đ ng c a Công ty ........................................................... 42
B ng 2.9. T c đ luân chuy n tài s n l u đ ng ........................................................... 46
B ng 2.10. M c ti t ki m v n l u đ ng ròng .............................................................. 47
B ng 2.11. M t s ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý TSNH khác ............................ 48
B ng 2.12. C c u n ng n h n c a công ty ................................................................ 50

B ng 2.13. Ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý n ng n h n .......................................53
B ng 2.14. Tình hình v n l u đ ng ròng .....................................................................54

DANH M C BI Uă

,ăS ă

Bi u đ 2.1. T ng tr ng doanh thu, giá v n và l i nhu n ........................................... 28
Bi u đ 2.2. T tr ng tài s n c a t ng Công ty đ ng th y ......................................... 32
Bi u đ 2.3. T tr ng ngu n v n c a t ng Công ty xây d ng đ ng Th y ................. 34
Bi u đ 2.4. C c u tài s n ng n h n ............................................................................ 40
Bi u đ 2.5. K t c u tài kho n ti n và các kho n t ng đ ng ti n ............................. 43
Bi u đ 2.6. Bi u đ các kho n ph i thu ....................................................................... 44
Bi u đ 2.7. K t c u n ng n h n.................................................................................. 51
S đ 1.1. Chính sách qu n lý tài s n l u đ ng c p ti n và th n tr ng........................... 9
S đ 1.2. Chính sách qu n lý n ng n h n c p ti n và th n tr ng............................... 10
S đ 1.3. Chính sách qu n lý v n l u đ ng ................................................................. 11
S đ 2.1. B máy qu n lý t ng Công ty xây d ng đ

ng Th y.................................. 24


DANHăM CăVI TăT T
KỦăhi uăvi tăt t

Tênăđ yăđ

EAT

L i nhu n sau thu

EBT

L i nhu n tr

NV

Ngu n v n

ROA

H s sinh l i trên t ng tài s n

ROE

H s sinh l i trên v n ch s h u

ROS

H s sinh l i trên doanh thu thu n

SXKD

S n xu t kinh doanh

TNHH

Trách nhi m h u h n

TS

Tài s n

TSDH

Tài s n dài h n

TSNH

Tài s n ng n h n

VL

V n l u đ ng

c thu

Thang Long University Library


L IM
V n là đi u ki n không th thi u đ

U
c đ m t doanh nghi p đ

c thành l p

và ti n hành các ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Trong m i lo i hình doanh nghi p,
v n ph n ánh ngu n l c tài chính đ c đ u t vào s n xu t kinh doanh. V n l u đ ng

là b ph n c a v n s n xu t kinh doanh,nó tham gia vào t t c các khâu c a quá trình
s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p.
ti n hành s n xu t, ngoài nh ng tài s n c đ nh nh máy móc, thi t b , nhà
x ng... doanh nghi p ph i b ra m t l ng ti n nh t đ nh đ mua s m hàng hóa,
nguyên v t li u... ph c v cho quá trình s n xu t. Nh v y v n l u đ ng là đi u ki n
đ u tiên đ doanh nghi p đi vào ho t đ ng hay nói cách khác v n l u đ ng là đi u
ki n tiên quy t c a quá trình s n xu t kinh doanh, đ m b o cho quá trình tái s n xu t
c a doanh nghi p đ c ti n hành th ng xuyên, liên t c. V n l u đ ng còn là công c
ph n ánh đánh giá quá trình mua s m, d tr , s n xu t, tiêu th c a doanh nghi p. V n
l u đ ng còn có kh n ng quy t đ nh đ n quy mô ho t đ ng c a doanh nghi p. Trong
n n kinh t th tr ng doanh nghi p hoàn toàn t ch trong vi c s d ng v n nên khi
mu n m r ng quy mô c a doanh nghi p ph i huy đ ng m t l ng v n nh t đ nh đ
đ u t ít nh t là đ đ d tr v t t hàng hóa. V n l u đ ng còn giúp cho doanh
nghi p ch p đ c th i c kinh doanh và t o l i th c nh tranh cho doanh nghi p. V n
l u đ ng còn là b ph n ch y u c u thành nên giá thành s n ph m do đ c đi m luân
chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m. Nh v y, vi c t ch c qu n lý s d ng
v n l u đ ng có hi u qu s quy t đ nh đ n s t ng tr
nghi p , nh t là trong n n kinh t th tr ng hi n nay.

ng và phát tri n c a doanh

N m 2014 là m t n m đ y nh ng c h i và thách th c cho vi c qu n lý hi u
qu ngu n v n c a m i doanh nghi p, T ng Công ty xây d ng đ ng Th y c ng
không ngo i l . H n n a, nh n th c đ c t m quan tr ng c a v n nói chung và v n
l u đ ng nói riêng đ i v i doanh nghi p nên em quy t đ nh l a ch n đ tài: “Phân
tích hi u qu s d ng v n l u đ ng t i T ng Công ty xây d ng đ ng Th y ty” làm
đ tài cho lu n v n t t nghi p c a mình. Lu n v n này bao g m 3 ch
Ch

ng:

ng 1: C s lý lu n v v n l u đ ng và hi u qu s d ng v n l u đ ng

c a doanh nghi p
Ch ng 2: Th c tr ng hi u qu s d ng v n l u đ ng t i T ng Công ty xây
d ng đ ng Th y
Ch ng 3: Gi i pháp ch nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng t i T ng
Công ty xây d ng đ ng Th y.


CH
1.1.

NG 1. C ăS LÝ LU N V V NăL Uă
NG VÀ HI U QU S
D NG V NăL Uă
NG TRONG DOANH NGHI P
KHÁI QUÁT V V NăL Uă

NG TRONG DOANH NGHI P

1.1.1. Khái ni m,ăđ căđi m, vai trò c a v năl uăđ ng trong doanh nghi p
1.1.1.1. Khái ni m v n l u đ ng
M i m t doanh nghi p ti n hành s n xu t kinh doanh, ngoài các t li u lao
đ ng ra còn c n có đ i t ng lao đ ng. Khác v i các t li u lao đ ng, các đ i t ng
lao đ ng ch tham gia vào m t chu trình s n xu t kinh doanh và không gi nguyên
hình thái v t ch t ban đ u, giá tr c a nó đ c chuy n d ch toàn b m t l n vào giá tr
s n ph m.
i t ng lao đ ng trong doanh nghi p g m 2 b ph n: M t b ph n là nh ng
v t t d tr đ chu n b cho quá trình s n xu t liên t c (nguyên, nhiên li u,…), m t

b ph n khác là nh ng v t t trong quá trình ch bi n (s n ph m đang ch t o, bán
thành ph m,…). Hai b ph n này bi u hi n d i hình thái v t ch t g i là tài s n l u
đ ng (TSL ), còn xét v hình thái giá tr đ c g i là v n l u đ ng (VL ).
Th t v y, v n l u đ ng trong doanh nghi p đ c l u tr d i d ng tài s n. V n
l u đ ng chính là ph n v n đ c l u tr d i d ng tài s n l u đ ng và đ c hi u là
bi u hi n b ng ti n c a tài s n l u đ ng. Dù chi m m t t tr ng nh trong t ng v n
kinh doanh nh ng v n l u đ n v n gi m t vai trò h t s c quan tr ng và là ph n v n
không th thi u đ đ m b o ho t đ ng SXKD c a doanh nghi p đ

c di n ra th

ng

xuyên, liên t c.
Dù khá t ng đ ng nh ng gi a v n l u đ ng và tài s n l u đ ng v n là 2 khái
ni m hoàn toàn khác nhau. Khi nói t i TSL , ta ch đ c p t i bi u hi n bên ngoài c a
v n là ti n và các tài s n khác d ki n chuy n đ i thành ti n trong vòng 1 n m còn
v n l u đ ng là bi u hi n v m t giá tr .
T phân tích trên, ta rút ra khái ni m c b n v VL :
V n l u đ ng là s ti n ng tr c v tài s n l u đ ng và đ u t ng n h n c a
doanh nghi p đ đ m b o cho s n xu t kinh doanh đ c bình th ng liên t c, v n l u
đ ng luân chuy n toàn b giá tr ngay trong m t l n, tu n hoàn liên t c, và hoàn
thành tu n hoàn sau m t chu k s n xu t.
(Ngu n: Nguy n ình Ki m – B ch
c Hi n(1999), Giáo trình “Tài chính
doanh nghi p”, NXB Tài Chính)
hi u rõ h n v đ nh ngh a trên, ta có th tóm t t quá trình luân chuy n c a
v n l u đ ng b ng s đ d

i đây:

T

T – H – SX – H’ – T’
T
1
Thang Long University
Library


Còn đ i v i doanh nghi p thu c l nh v c l u thông thì quá trình luân chuy n
c a v n l u đ ng s là:
T
T – H – T’
T
Ta có th di n gi i s đ trên nh sau:
Ti n đ c dùng đ mua nguyên li u, nhiên li u (H), nh ng nguyên v t li u đó
l i đ c doanh nghi p dùng trong s n xu t t o ra thành ph m (H’), thành ph m sau khi
bán đi, thu l i đ c m t kho n ti n T’, kho n ti n T’ đó bao g m kho n ti n T g c ban
đ u, và m t kho n lưi T. S ti n T’ đó l i đ c Công ty s d ng đ tái đ u t , và l i
ra m t T” khác trong t ng lai, khi k t thúc m t chu k s n xu t kinh doanh, đó chính
là tính tu n hoàn c a v n l u đ ng.
V n l u đ ng c a doanh nghi p đ c bi u hi n thông qua TSL . TSL c a
doanh nghi p là nh ng tài s n b ng ti n ho c nh ng tài s n có th tr thành ti n trong
chu k kinh doanh, bao g m: V n b ng ti n, hàng t n kho, các kho n ng tr
tr c, các kho n ph i thu, đ u t tài chính ng n h n, chi phí s nghi p.

c, tr

 V n b ng ti n: Ti n m t t i qu , ti n g i ngân hàng, ti n đang chuy n trong
m i chu k kinh doanh.

 Hàng t n kho: Hàng hóa, nguyên v t li u, hàng mua đang đi đ

ng, hàng g i

bán và các kho n d phòng gi m giá hàng t n kho.
 Các kho n ng tr c, tr tr
c p và các kho n t m ng khác.

c: Các kho n ng tr

c, tr tr

c cho nhà cung

 Các kho n ph i thu: Ph i thu khách hàng, ph i thu n i b và ph i thu khác.

u t tài chính ng n h n: C phi u, trái phi u mà doanh nghi p mua đ thu
l i ích tr c ti p ho c gia t ng chúng theo th i gian.
 Chi phí s nghi p: Các kho n chi m t l n nh ng đ

c phân b cho nhi u k

khác nhau.
1.1.1.2.
c đi m c a v n l u đ ng
V n l u đ ng luân chuy n nhanh: V n l u đ ng g n li n v i chu k s n xu t
kinh doanh c a s n ph m, doanh nghi p thu l i v n l u đ ng sau khi k t thúc m t chu
k s n xu t kinh doanh. Tùy vào t ng lo i Công ty, mà chu k s n xu t kinh doanh
nhanh hay ch m. Ta có th l y ví d v m t Công ty v n t i, chuyên v n chuy n đ đ
hi u rõ h n. V i lo i hình kinh doanh này, thì v n l u đ ng chính là x ng d u đ ch y

ô tô, khi Công ty chi ti n (T) ra đ mua x ng d u (H), chính là lúc ti n b t đ u tham
gia vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh, khi Công ty hoàn thành xong quá trình chuy n
giao đ đ c cho khách và nh n l i kho n ti n T’ thì c ng là lúc k t thúc m t chu k
2


luân chuy n c a v n l u đ ng, quá trình này có th kéo dài 1 ngày ho c th m chí ch
2-3 ti ng, nên ta nói, v n l u đ ng luân chuy n nhanh.
V n l u đ ng d ch chuy n m t l n vào quá trình s n xu t, kinh doanh: trong
quá trình s n xu t, v n l u đ ng t tr ng thái ti n ban đ u c a mình (T), t t c s đ c
bi n đ i qua nhi u hình thái khác nhau qua t ng giai đo n, và cu i cùng t o thành
thành ph m, có th hình dung t t c s v n l u đ ng ban đ u, đư chuy n hóa toàn b
trong m t l n duy nh t đ s n xu t ra thành ph m. C ng chính vì v n l u đ ng ch
chuy n m t l n duy nh t vào quá trình s n xu t kinh doanh, mà doanh nghi p c n ph i
th n tr ng khi qu n lý v n l u đ ng b ng cách th ng xuyên giám sát ho t đ ng s n
xu t, s lý k p th i nh ng khó kh n trong s n xu t, đ m b o v n l u đ ng đ c l u
chuy n k p th i và liên t c.
V n l u đ ng hoàn thành m t vòng tu n hoàn sau khi hoàn thành m t quá
trình s n xu t kinh doanh: Có th hi u đ n gi n, khi v n l u đ ng chuy n toàn b
giá tr c a nó m t l n duy nh t vào giá tr s n ph m, khi s n ph m bán ra, thì c ng là
lúc v n l u đ ng đ c thu l i d i tr ng thái ban đ u c a nó – Ti n, k t thúc m t chu
k s n su t kinh doanh và c ng là k t thúc m t vòng tuàn hoàn c a v n l u đ ng.
Vòng quay v n càng ng n đ ng ngh a v i vi c Công ty có th nhanh chóng tái
s n xu t kinh doanh, và t o ra nhi u T’ h n, t đó có th m r ng s n xu t kinh doanh.
Do đó vi c qu n lý hi u qu v n l u đ ng là m t v n đ quan tr ng, quan h tr c ti p
đ n s phát tri n c a Công ty.
1.1.1.3. Vai trò c a v n l u đ ng
V n l u đ ng là y u t không th thi u đ doanh nghi p có th th c hi n ho t
đ ng s n xu t kinh doanh nh m m c đích ki m l i: Tùy vào t ng lo i hình v n l u
đ ng c ng luôn chi m m t s l ng l n, b i v n l u đ ng dùng đ mua nguyên li u,

hàng hóa đ ho t đ ng s n xu t đ c di n ra th ng xuyên và liên t c, và dù trong
giai đo n nào c a quá trình s n xu t c ng xu t hi n v n l u đ ng. Nh v y, v n l u
đ ng là đi u ki n tiên quy t c a quá trình SXKD. Vi c s d ng v n l u đ ng có hi u
qu hay không s nh h ng đ n quá trình s n xu t, và nh h ng đ n c ho t đ ng
c a doanh nghi p.
V n l u đ ng đ m b o quá trình tái s n xu t c a không ty di n ra tr n tru,
th ng xuyên. N u v n l u đ ng cung c p không đ s làm quá trình s n xu t ngh n
l i đ ch v n đ c chuy n đ n, làm ch m quá trình s n xu t kinh doanh, chu k s n
xu t b kéo dài. Chu k v n đ ng c a v n l u đ ng r t ng n, nh ng Công ty v n c n
tìm ra các bi n pháp m i đ đ y nhanh chu k v n đ ng c a v n l u đ ng, giúp v n
quay vòng nhanh h n, đ t ng cao l i nhu n.
Bên c nh đó, v n l u đ ng còn có kh n ng quy t đ nh đ n quy mô ho t đ ng
c a doanh nghi p. Trong n n kinh t th tr

ng, doanh nghi p hoàn toàn t ch trong

3
Thang Long University
Library


vi c s d ng v n. Do đó khi d đ nh m r ng quy mô, doanh nghi p ph i huy đ ng
m tl

ng v n nh t đ nh đ đ u t ít nh t là đ đ d tr v t t hàng hóa. V n l u

đ ng có vai trò quy t đ nh, giúp doanh nghi p ch p đ c th i c và t o l i th c nh
tranh cho doanh nghi p.
V n l u đ ng đóng vai trò quy t đ nh tính giá c hàng hóa bán ra do đ c đi m
luân chuy n toàn b m t l n vào giá tr s n ph m.

Qu n lý v n l u đ ng g n li n v i s t ng tr

ng c a doanh thu: Khi doanh thu

t ng, d n đ n các kho n ph i thu khách hàng c a doanh nghi p t ng, vi c qu n lý v n
l u đ ng hi u qu s tránh đ c tình tr ng đ khách hàng chi m d ng v n quá lâu.
V n l u đ ng nh h ng t i kh n ng thanh toán c a Công ty: Trong quá trình
ho t đ ng c a Công ty, đôi khi c n có các kho n chi phí phát sinh, vi c doanh nghi p
gi m t l ng ti n c n thi t cùng v i ch ng khoán kh th đ đ m b o kh n ng thanh
toán nhanh chóng và chi phí th p khi chuy n đ i tài s n thành ti n, đ đáp ng nhu c u
trong ng n h n,và gi m thi u tình tr ng b ép giá khi bán g p tài s n, và không b b l
c h i đ u t , kinh doanh.
Cân đ i v n l u đ ng k p th i đ quá trình s n xu t di n ra liên t c: Trong ho t
đ ng s n xu t, maketing, các giao d ch không di n ra đ ng th i, và nhi u ho t đ ng
tác đ ng đ n nhu c u v n l u đ ng nhue d tr hàng t n kho, gi m th i gian thu ti n
khi khách hàng thanh toán hóa đ n, n i l ng chính sách tín d ng, t o nên đ tr v
th i gian. Do đó doanh nghi p c n cân đ i t l v n l u đ ng đ quá trình s n xu t
không b gián đo n.
Th i gian chuy n hóa thành ti n c a tài s n l u đ ng cho th y tính thanh kho n
c a tài s n y.
1.1.2.

Phân lo i v năl uăđ ng

1.1.2.1. Phân theo vai trò c a v n l u đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh
V n l u đ ng trong khâu d tr : Là giá tr tính b ng ti n c a t t c v t t mà
doanh nghi p đang d tr đ dùng cho quá trình s n xu t trong t ng lai nh v n
nguyên v t li u chính, v n nguyên v t li u ph , v n nhiên li u, v n ph tùng thay th ,
v n công c d ng c , trong đó m i kho n v n đóng m t vai trò khác nhau, c u thành
nên s n ph m:

 V n nguyên v t li u chính: là bi u hi n b ng ti n c a nguyên v t li u
chính đ i t ng lao đ ng c u thành nên th c th s n ph m. Tùy vào nh ng doanh
nghi p khác nhau mà nguyên v t li u chính c ng khác nhau, nh doanh nghi p xây
d ng, nguyên v t li u chính là s t, thép, xi m ng, Công ty may là v i…
 V n nguyên v t li u ph là bi u hi n b ng ti n c a nguyên v t li u ph ,
nguyên v t li u ph k t h p v i nguyên v t li u chính làm t ng ch t l ng s n ph m,

4


giúp s n ph m hoàn ch nh, làm thay đ i màu s c, hình dáng bên ngoài s n ph m, ho c
t o đi u ki n cho quá trình s n xu t s n ph m th c hi n thu n l i.
 V n nhiên li u: là bi u hi n b ng ti n c a các lo i nhiên li u dùng trong
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, mà nh ng nhiên li u này đ c s
d ng đa s cho thi t b ho t đ ng trong quá trình s n xu t kinh doanh nh x ng, d u…
th , đ

 V n ph tùng thay th : là bi u hi n b ng ti n c a t t c các ph tùng thay
c dùng đ thay th , s a nh ng máy móc ho t đ ng trong quá trình s n xu t

kinh doanh.
 V n xây d ng c b n: là bi u hi n b ng ti n c a các lo i công c , d ng
c , dùng cho xây l p, xây d ng c b n.
V n l u đ ng trong khâu s n su t: Là bi u hi n b ng ti n c a s n ph m d
dang, bán thành ph m t ch và chi phí tr tr

c, trong đó:

 V n s n ph m d dang: là bi u hi n b ng ti n c a các o i chi phí s n
xu t kinh doanh đư b ra cho các lo i s n ph m đang trong quá trình s n xu t.

 V n bán thành ph m t ch : ph n ánh giá tr các chi phí s n xu t kinh
doanh b ra khi s n xu t s n ph m đư tr i qua nh ng công đo n s n xu t nh t đ nh
nh ng ch a hoàn thành s n ph m cu i cùng.
 V n chi phí tr tr c: là các chi phí th c t đư phát sinh nh ng có tác
d ng cho nhi u chu k s n xu t kih doanh nên ch a th tính h t vào giá trình s n ph m
trong k này mà còn đ c tính d n vào giá thành s n ph m c a m t s k ti p theo
nh : chi phí nghiên c u thí nghi m, c i ti n k thu t, chi phí xây d ng, l p đ t các
công trình t m th i…
V n l u đ ng trong khâu l u thông: Bao g m ti n và các kho n t
ti n, các kho n ph i thu và gía tr tính b ng ti n c a hàng t n kho.
 V n thành ph m: Là giá tr nh ng s n ph m đư đ
tiêu chu n k thu t và đư đ

ng đ

ng

c s n xu t xong, đ t

c nh p kho.

 V n b ng ti n: Bao g m ti n m t t i qu , ti n g i ngân hàng và ti n đang
chuy n. Ti n là m t lo i tài s n c a doanh nghi p mà có th d dàng chuy n đ i thành
các lo i tài s n khác ho c đ tr n . Do v y, trong ho t đ ng kinh doanh đòi h i m i
doanh nghi p ph i có m t l ng ti n nh t đ nh.
 Các kho n đ u t ng n h n:

u t ch ng khoán ng n h n, cho vay ng n

h n… ây là nh ng kho n đ u t nh m m t m t đ m b o kh n ng thanh toán (do tính

thanh kho n c a các tài s n tài chính ng n h n đ c đ u t ), m t khác t n d ng kh
n ng sinh l i c a các tài s n tài chính ng n h n nh m nâng cao hi u qu s d ng v n
l u đ ng.
 Các kho n v n trong thanh toán: các kho n ph i thu, các kho n t m
ng… Ch y u trong kho n m c v n này là các kho n ph i thu c a khách hàng, th
5
Thang Long University
Library


hi n s ti n mà khách hàng n doanh nghi p phát sinh trong quá trình bán hàng hoá,
d ch v d

i hình th c bán tr

c, tr sau. Kho n m c v n này liên quan ch t ch đ n

chính sách tín d ng th ng m i c a doanh nghi p, m t trong nh ng chi n l c quan
tr ng c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng. Ngoài ra, trong m t s tr ng
h p mua s m v t t , hàng hoá doanh nghi p còn ph i ng tr c ti n cho ng i cung
c p t đó hình thành kho n t m ng.
Lo i v n này dùng đ d tr s n ph m, b o đ m cho tiêu th th
đ u đ n theo nhu c u c a khách hàng.
K t lu n: Vi c phân lo i v n l u đ ng theo ph

ng xuyên,

ng pháp này giúp cho vi c

xem xét đánh giá tình hình phân b c a v n l u đ ng trong t ng khâu c a quá trình

chu chuy n v n l u đ ng. Thông qua đó, nhà qu n lý s có nh ng bi n pháp thích h p
nh m t o ra m t k t c u v n l u đ ng h p lỦ, t ng t c đ luân chuy n v n l u đ ng,
nâng cao hi u qu s d ng v n l u đ ng.
1.1.2.2. Phân theo hình thái bi u hi n
V n v t t hàng hóa: Là bi u hi n b ng ti n c a các nguyên v t li u, nhiên li u,
thành ph m và bán thành ph m c a doanh nghi p
V n b ng ti n: Là các kho n ti n qu , ti n m t, ti n g i ngân hàng, đ u t ng n
h n, các kho n v n trong thanh toán.
Các kho n ph i thu, ph i tr : ây là kho n v n mà doanh nghi p b khách hàng
chi m d ng, ho c doanh nghi p chi m d ng c a khách hàng.
V n l u đ ng khác: Là bi u hi n b ng ti n c a các kho n t m ng, chi phí tr
tr c, chi phí ch k t chuy n. ây là nh ng kho n m c c n thi t ph c v cho nhu c u
thi t y u c a quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
K t lu n: Qua cách phân lo i này, doanh nghi p có th xem xét, đánh giá m c
t n kho d tr , đ m b o kh n ng thanh toán c a doanh nghi p. M t khác, doanh
nghi p còn tìm ra bi n pháp phát huy ch c n ng các thành ph n v n và th y đ c k t
c u VL theo hình thái bi u hi n đ đ nh h ng đi u ch nh h p lý, có hi u qu , đ m
b o quá trình s n xu t kinh doanh đ c th ng xuyên, liên t c.
1.1.2.3. Phân theo ngu n hình thành v n l u đ ng
Ngu n v n ch s h u: là s v n l u đ ng thu c quy n s h u c a doanh
nghi p có đ u đ các quy n chi m h u, quy n s d ng, quy n chi ph i và đ nh đo t,
bao g m:
 Ngu n v n đi u l : là s v n đ c hình thành t ngu n v n đi u l thành
l p và đi u l b sung trong quá trình s n xu t kinh doanh.
 Ngu n v n t b sung là ngu n v n doanh nghi p t b sung trong quá
trình s n xu t kinh doanh b dung t l i nhu n c a doanh nghi p đ c gi l i đ tái
đ ut .
6

 V n do Nhà n

c c p: Là ngu n v n Nhà n

c c p cho các doanh

nghi p Nhà n c khi m i thành l p.
V n liên doanh, liên k t: Hình thành khi các doanh nghi p cùng góp v n v i
nhau đ SXKD có th b ng ti n, v t t hay TSC .
V n l u đ ng đi vay: Là ngu n v n vay tín d ng c a ngân hàng, vay t p th cá
nhân và các t ch c khác.
N tích l y ng n h n: Là ngu n v n không thu c s h u c a doanh nghi p
nh ng do ch đ thanh toán, doanh nghi p có th s d ng h p pháp ngu n v n đó nh :
Ti n l ng, BHXH ch a đ n h n tr , n thu , ti n đi n, ti n n c ch a đ n h n,…
Ngoài ra, VL còn đ
tr

c hình thành t vi c phát hành c phi u, trái phi u ra th

ng c a doanh nghi p. Vi c phân lo i VL

theo ngu n hình thành giúp cho doanh

nghi p th y đ c c c u ngu n tài tr VL trong kinh doanh c a mình. T góc đ
qu n lý tài chính, m i ngu n tài tr đ u có chi phí s d ng c a nó, doanh nghi p c n
xem xét c c u ngu n tài tr t i u đ gi m b t chi phí s d ng v n.
1.1.2.4. Phân lo i theo th i gian huy đ ng và s d ng v n l u đ ng
Ngu n v n l u đ ng th ng xuyên: Có tính ch t n đ nh, hình thành nên tài s n
l u đ ng th ng xuyên nh d tr nguyên v t li u, s n ph m d dang, thành ph m,
ph i thu khách hàng…

Ngu n v n l u đ ng t m th i: Là ngu n v n có tính ch t ng n h n, ch y u
đáp ng các nhu c u t m t i v v n phát sinh trong quá trình s n xu t kinh doanh g m
vay ng n h n t các t ch c tín d ng và các kho n n ng n h n khác.
K t lu n: V i các phân chia này doanh nghi p s xác đ nh đ

c các kho n n

nào đ n h n ph i tr đ có k ho ch s d ng v n hi u qu , v a đ m b o đ
gian tr n v a t o ra l i nhu n cho doanh nghi p.
1.1.3.

K t c uăVL và các nhân t

nhăh

c th i

ngăđ n k t c u VL .

1.1.3.1. K t c u v n l u đ ng
K t c u v n l u đ ng là t tr ng thành ph n v n l u đ ng trong t ng s v n
l u đ ng t i m t th i đi m nh t đ nh c a Công ty.
V n l u đ ng g n li n v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh, nên vi c t ch c
qu n lý, s d ng v n có hi u qu s quy t đ nh đ n s phát tri n c a Công ty, s d ng
v n hi u qu là xác đ nh rõ l ng v t t c n d tr , s n xu t, và tiêu th s n ph m,
phân b rõ ràng ngu n v n trong t ng giai đo n luân chuy n, đ v n đ c luân chuy n
nh p nhàng liên t c và làm gi m vòng quay v n.
Vi c nghiên c u k t c u v n l u đ ng s giúp đa th y đ c tình hình phân b
v n l u đ ng và t tr ng m i kho n v n chi m trong các giai đo n luân chuy n đ d
dàng trong vi c qu n lỦ, c ng nh tìm m i bi n pháp t i u đ nâng cao hi u qu s

d ng v n l u đ ng trong t ng đi u ki n c th .

7
Thang Long University
Library


Tùy vào lo i hình Công ty mà t l này có s khác bi t, vi c phân b t l thành
ph n v n l u đ ng giúp Công ty qu n lý và giám sát v n l u đ ng đ

c d dàng h n

t đó qu n lý hi u qu h n.
1.1.3.2. Nhân t nh h ng t i k t c u v n l u đ ng
Các nhân t s n xu t nh đ c đi m, k thu t, công ngh s n xu t: Các nhân
t này càng phát tri n thì càng ti t ki m đ c nguyên li u, gi m thi u chi phí, t ng
hi u qu s n xu t. M c đ ph c t p c a s n ph m ch t o c n phù h p v i nhu c u c a
th tr ng, đ tránh hàng t n kho, giúp doanh nghi p thu h i VL nhanh h n.
dài
c a chu k s n xu t càng ng n thì doanh nghi p càng nhanh chóng thu h i v n l u
đ ng và tái s n xu t.
Các nhân t v m t cung ng đ
 Nhân t v m t mua s m nh h

c th hi n trên hai m t:
ng đ n v n l u đ ng n m trong khâu d tr

nh :
 Kho ng cách gi a đ n v cung c p v i doanh nghi p: N u kho ng cách
c a doanh nghi p v i nhà cung c p càng xa nhau, thì doanh nghi p càng có nhu c u

d tr v t t , hàng hóa càng l n.
ng th

 Kho ng cách gi a các l n cung ng nguyên v t li u: N u các l n cung
ng xuyên và kh i l ng nhi u, thì l ng d tr ít, và ng c l i.



c đi m th i v c a ch ng lo i v t: Khi v t t càng khan hi m thì nhu c u

d tr c a doanh nghi p càng l n, và ng c l i.
Nhân t v m t tiêu th : nh h ng đ n v n l u đ ng n m trong khâu l u
thông nh :
 Kh i l

ng tiêu th s n ph m.

 Kho ng cách gi a doanh nghi p v i khách hàng: kho ng cách này càng g n
thì doanh nghi p càng d dàng trong vi c tiêu th hàng hóa.
Các nhân t v m t thanh toán: Ph ng th c thanh toán và th t c thanh toán
đ c l a ch n theo các h p đ ng bán hàng, ph ng th c thanh toán càng d dàng đ n
gi n, s giúp Công ty thu h i VL

nhanh h n, và gi m đ

c kho n ph i thu khách

hàng.
Quy mô Công ty: Quy mô c ng nh thì càng đ u t vào tài s n l u đ ng cao
h n.

M c đ linh ho t mà Công ty mu n h ng t i: Công ty mu n t ng đ linh
ho t s duy trì m c n ng n h n , r i ro th p vì th d dàng huy đ ng v n h n.
CHÍNH SÁCH QU NăLụăVL TRONG DOANH NGHI P
Bên c nh v n c đ nh, VL đóng m t vai trò h t s c quan tr ng trong m i ho t
đ ng c a doanh nghi p. Dù vi c n m gi VL không đem l i kh n ng sinh l i cao

1.2.

nh ng vi c n m gi nó l i đ m b o cho quá trình SXKD đ
8

c di n ra th

ng xuyên,


liên t c. Vì v y, qu n lỦ VL
doanh nghi p. Qu n lỦ VL

đóng vai trò h t s c c n thi t cho s phát tri n c a
không nh ng đ m b o vi c s d ng VL

h p lý, ti t

ki m chi phí, đ ng th i thúc đ y tiêu th s n ph m và thanh toán ti n k p th i cho
nhân viên.
1.2.1.

Chính sách qu n lý tài s n l uăđ ng
S ăđ 1.1. Chính sách qu n lý tài s năl uăđ ng c p ti n và th n tr ng

Th n tr ng

C p ti n
TSL

TSL

TSC
TSC
(Ngu n: Giáo trình “Qu n lý tài chính doanh nghi p”, Th.s Bùi Anh Tu n Nguy n Hoàng Nam )
Chính sách qu n lý tài s n theo tr ng phái th n tr ng s có nh ng đ c đi m
ng

c l i v i qu n lý tài s n theo tr ng phái c p ti n.
M c d tr TSL : Qu n lỦ theo tr ng phái c p ti n th

m c th p c a toàn b TSL còn v i tr
tr TSL

th

ng

ng kéo theo duy trì

ng phái qu n lý tài s n th n tr ng thì m c d

m c l n. Khi theo đu i tr

ng phái c p ti n thì các doanh nghi p

th ng ch có m t m c t i thi u ti n và ch ng khoán kh th và d a vào chính sách
qu n lý có hi u qu và kh n ng vay ng n h n đ đáp ng m i nhu c u v ti n không
d báo tr c. L p lu n t ng t thì các kho n hàng l u kho và ph i thu khách hàng
c a doanh nghi p c ng mang giá tr th p h n.
Th i gian quay vòng ti n: Chính sách qu n lý tài s n c p ti n rút ng n th i gian
quay vòng ti n h n chính sách qu n lý tài s n ng n h n th n tr ng. Chính sách qu n lý
tài s n ng n h n c p ti n, thông qua gi m m c trung bình c a c ph i thu khách hàng
và hàng l u kho, làm t ng vòng quay và rút ng n th i gian quay vòng. Do đó, rút ng n
chu k kinh doanh c a doanh nghi p và d n t i vi c rút ng n th i gian quay vòng ti n.
Chi phí th păh năd n t i EBIT cao: Qu n lý tài s n ng n h n c p ti n s gây
ra tác đ ng làm gi m chi phí. Ph i thu khách hàng càng m c th p do đó chi phí n m
gi c ng m c th p. H n n a, càng ít kho n ph i thu khách hàng b xóa đi do không
th thu h i đ c. T ng t nh v y gi hàng l u kho m t m c t i thi u có th tránh
đ c các r i ro v m t chi phí nh m t c p, l i th i. i u này, làm cho thu nh p tr c
thu và lãi (EBIT) cao h n so v i chính sách qu n lý tài s n ng n h n th n tr ng
Vì r iă roă caoă h nă nênăthuă nh p theo yêu c uăc ngă caoă h n: Nh ng r i ro
g n v i tr ng thái qu n lý tài s n ng n h n c p ti n bao g m kh n ng c n ki t ti n,
9
Thang Long University
Library


hay nói cách khác là không có đ ti n đ th c hi n chính sách qu n lý có hi u qu .
T

ng t , doanh nghi p có th d tr hàng l u kho th p đ n m c doanh thu có th b

m t khi h t hàng d tr . R i ro g n v i chính sách ph i thu khách hàng c p ti n c ng
có th gây m t doanh thu n u m c này đ c gi quá th p. Nh ng r i ro này đánh đ i

b i chi phí th p h n nên m c l i nhu n k v ng t ng lên.
1.2.2.

Chính sách qu n lý n ng n h n
S ăđ 1.2. Chính sách qu n lý n ng n h n c p ti n và th n tr ng
C p ti n

Th n tr ng

N ng n h n

N ng n h n

N dài h n

N dài h n

V n CSH

V n CSH

(Ngu n: Giáo trình “Qu n lý tài chính doanh nghi p”, Th.s Bùi Anh Tu n Nguy n Hoàng Nam )
ng

Các chính sách qu n lý n theo tr ng phái th n tr ng s có nh ng đ c đi m
c l i.
M c n ng n h n: Theo tr ng phái c p ti n thì m c n ng n h n cao h n

tr ng phái qu n lý n ng n h n th n tr ng. N ng n h n bao g m ph i tr ng i bán,
vay ng n h n, nhi u lo i chi phí n đ ng, và ph n n dài h n đ n h n thanh toán. Cách

ti p c n qu n lý n ng n h n c p ti n t ng l thu c c a doanh nghi p vào n ng n h n.
Ph i tr ng i bán đ c m r ng đ n m c có th mà không gây m t uy tín tín d ng.
Vay ng n h n c ng đ c s d ng m t cách r ng rãi.
Th i gian quay vòng ti n: Thông qua s d ng nhi u ph i tr ng i bán và các
kho n n đ ng, qu n lý n c p ti n rút ng n th i gian quay vòng ti n. Ph i tr ng i
bán và n đ ng cao h n d n đ n vòng quay các kho n ph i tr ng n h n. i u này d n
t i th i gian tr ch m trung bình dài h n và th i gian quay vòng ti n ng n h n. Qu n
lý n c p ti n có xu h

ng t ng kh n ng thanh kho n ti p di n c a doanh nghi p

thông qua rút ng n th i gian quay vòng ti n. Tuy nhiên, nó c ng làm gi m kh n ng
linh ho t c a doanh nghi p trong t ng lai.
Chi phí lãi: Chính sách qu n lý n ng n h n c p ti n th ng có m c lãi su t
th p h n so v i chính sách qu n lý n ng n h n th n tr ng do chi phí huy đ ng ngu n
v n ng n h n r h n so v i vi c huy đ ng ngu n v n dài h n.
R i ro: R i ro c a chính sách n c p ti n ch y u xu t phát t nh ng đi u ki n
kinh t chung và liên t c có nhu c u tái tài tr n ng n h n. i u này đ c bi t đúng khi
m t doanh nghi p s d ng r ng rãi tài chính ng n h n thông qua vay n . Khi s d ng
10


chính sách c p ti n thì chi phí lưi th

ng bi n đ ng và liên t c có nhu c u tái tài tr

làm t ng r i ro cho doanh nghi p. Tuy nhiên, thu nh p d ki n s cao h n do gi m
vòng quay ti n và lãi su t tái tài tr ngu n ng n h n th
h n.

ng th p h n so v i ngu n dài

1.2.3. Chính sách qu n lý v năl uăđ ng
Vi c k t h p các mô hình qu n lỦ TSL và mô hình qu n lý n ng n h n c a
doanh nghi p có th t o ra ba chính sách qu n lỦ VL trong doanh nghi p là chính
sách c p ti n, th n tr ng, dung hòa.
C p ti n
TSL

NVNH

S ăđ 1.3. Chính sách qu n lý v năl uăđ ng
Th n tr ng

NVDH

NVNH

TSL

NVNH

NVDH

TSC

NVDH

TSL

TSC

Dung hòa

TSC

(Ngu n: Giáo trình “Qu n lý tài chính doanh nghi p”, Th.s Bùi Anh Tu n Nguy n Hoàng Nam )
c qu n lý m o hi m (c p ti n): Là s k t h p gi a mô hình qu n lý

Chi năl

tài s n c p ti n và n c p ti n, doanh nghi p đã s d ng m t ph n ngu n v n ng n h n
đ tài tr cho TSL .


u đi m: Chi phí huy đ ng v n th p, d huy đ ng.

 Nh c đi m: S n đ nh c a ngu n không cao, mang l i r i ro cao, kh
n ng thanh toán ng n h n không đ c đ m b o.
N u theo đu i chính sách này, Công ty s g p r i ro cao, tuy nhiên thu nh p mà
chính sách này đem lai c ng khá cao.
Chi nă l c qu n lý th n tr ng: Là s k t h p gi a mô hình qu n lý tài s n
th n tr ng và n th n trong, doanh nghi p đư s d ng m t ph n ngu n v n dài h n đ
tài tr tài s n l u đ ng.
 u đi m: Kh n ng thanh toán đ m b o. Tính n đ nh c a ngu n cao,
h n ch các r i ro trong kinh doanh.
 Nh

c đi m: Chi phí huy đ ng v n cao.

Chính sách này giúp doanh nghi p h n ch r i ro, tuy nhiên nó ch mang l i cho
doanh nghi p thu nh p th p.

11
Thang Long University
Library


Chi năl c qu n lý dung hòa
D a vào c s c a các nguyên t c t

ng thích: tài s n l u đ ng đ

c tài tr

hoàn toàn b ng ngu n ng n h n và tài s n c đ nh đ c tài tr b ng ngu n dài h n,
chính sách dung hòa có đ c đi m k t h p qu n lý tài s n th n tr ng v i n c p ti n
ho c k t h p qu n lý tài s n c p ti n v i n th n tr ng, tuy nhiên trên th c t đ đ t
đ c tr ng thái t ng thích không h đ n gi n do nh ng v n đ nh s t ng thích k
h n, lu ng ti n hay kho ng th i gian, do đó chính sách này ch c t ng thích, dung
hòa r i ro t o ra thu nh p trung bình h n ch nh
1.3. N I DUNG QU N LÝ V NăL Uă
1.3.1. N i dung qu n lý tài s năl uăđ ng

c đi m c a chính sách trên.
NG

1.3.1.1. Qu n lý ti n m t
Qu n lý ti n m t là qu n lý chi tiêu, bù tr thâm h t ngân sách, d báo nhu c u
ti n m t c a doanh nghiêp, đ u t các kho n ti n nhàn r i. Vi c qu n lý ti n m t hi u

qu s tránh r i ro thanh toán, mà giúp ti n đ c s d ng hi u qu t i đa.
có đ c
chính sách qu n lý h p lý, Công ty c n xác đ nh đ c m c d tr ti n h p lý. Nh ng lí
do khi n doanh nghi p ph i tích tr m t l
đ u t và các tài s n sinh l i khác đó là:

ng v n b ng ti n nh t đ nh bên c nh vi c


ng c giao d ch: Ti n có ch c n ng trao đ i, do đó Công ty n m gi ti n
m t đ đ m b o kh n ng thanh toán t c th i, c ng nh duy trì các ho t đ ng th ng
xuyên c a doanh nghi p.

ng c d phòng: Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c ng nh trong quá
trình ho t đ ng c a doanh nghi p, luôn có nh ng bi n c b t th ng có th x y ra nh :
các kho n n đ n h n thanh toán, nh ng Công ty ch a thu h i đ c v n, n u tr ng
h p Công ty không có đ l ng ti n m t, Công ty s ph i ch p nh n đi vay, và có th
s ph i tr kho n lưi vay cao h n bình th ng, nh ng khi Công ty có đ ti n m t đ
thanh toán trong tr
tín cho mình.

ng h p này, s gi m đ

c chi phí đi vay, c ng nh gi v ng uy


ng c đ u c : M i doanh nghi p đ u h ng t i m t m c tiêu t i đa hóa l i
nhu n, v i vi c n m gi ti n m t doanh nghi p có th n m b t các c h i đ u t nhanh
h n so v i nh ng doanh nghi p n m gi ti n m t ít, t đó s đem l i cho Công ty
nhi u l i nhu n h n.

Xác đ nh và qu n lý l u l ng ti n m t
D tr ti n m t (ti n m t t i qu và ti n m t t i ngân hàng) là đi u t t y u mà
doanh nghi p ph i làm đ đ m b o vi c th c hi n các giao d ch kinh doanh hàng ngày
c ng nh đáp ng nhu c u v phát tri n kinh doanh trong t ng giai đo n. Doanh
nghi p c n ph i d tr ti n m t h p lỦ, đ m b o l i ích c ng nh các c h i kinh
doanh c a mình không b m t đi khi d tr quá ít ti n m t ho c đ ng v n, r i ro v
12


t giá, t ng chi phí s d ng v n,… khi d tr quá nhi u ti n m t. L
tr t i u c a doanh nghi p ph i th a mưn đ

ng ti n m t d

c 3 nhu c u chính:

 Chi cho các kho n tr ph c v ho t đ ng SXKD hàng ngày.
 D phòng cho các kho n chi ngoài k ho ch.
 D phòng cho các c h i phát sinh ngoài k ho ch.
M c d tr ti n t i u
M c d tr v n ti n m t h p lý c n đ c xác đ nh sao cho doanh nghi p có th
tránh đ c các r i ro không có kh n ng thanh toán ngay, ph i gia h n thanh toán nên
b ph t ho c ph i tr lưi cao h n, không làm m t kh n ng mua ch u c a nhà cung c p,
t n d ng các c h i kinh doanh có l i nhu n cao cho doanh nghi p.
1.3.1.2. Qu n lý các kho n ph i thu
S c n thi t ph i qu n lý các kho n ph i thu
thu hút khách hàng, đa ph n các doanh nghi p đ u ch p nh n bán ch u cho
khách, tuy nhiên khi cho khách hàng mua ch u, doanh nghi p s ph i m t đi chi phí c
h i c ng nh chi phí qu n lý kho n ph i thu. Trong nhi u tr ng h p Công ty g p
ph i n x u khó đòi, khi n cho m t l ng v n không đ c thu h i v . Chi phí c a bán

hàng tín d ng tuy có r i ro, nh ng đa ph n Công ty v n ch p nh n, b i nó giúp Công
ty thu hút khách hàng đ c nh tranh v i các đ i th . Do đó vi c qu n lý các kho n ph i
thu là vô cùng quan tr ng v i m t doanh nghi p, vi c qu n lý kho n ph i thu hi u qu
s gi m đ c s n x u, giúp Công ty nhanh chóng thu h i n đ ph v cho ho t
đ ng s n xu t kinh doanh, c ng nh ch p l y c h i đ u c có l i cho Công ty.
Xây d ng chính sách th ng m i
Nguyên t c c b n đ đ a ra chính sách tín d ng là: Khi l i ích gia t ng l n h n
chi phí gia t ng, doanh nghi p nên c p tín d ng; l i ích gia t ng nh h n chi phí gia
t ng, doanh nghi p nên th t ch t tín d ng; tr ng h p c chi phí và l i ích đ u gi m
thì doanh nghi p c n xem xét ph n chi phí ti t ki m đ c có bù đ p cho ph n l i ích
gi m đi không. Khi xây d ng chính sách bán ch u, c n đánh giá k kh n ng nh
h ng c a chính sách bán ch u t i l i nhu n c a doanh nghi p. Do v y, chính sách
bán ch u c n đ

c đánh giá trên các tiêu chí: D ki n quy mô s n ph m hàng hóa; giá

bán s n ph m, hàng hóa n u bán ch u ho c không bán ch u; các chi phí phát sinh do
vi c t ng thêm các kho n n ; đánh giá m c chi t kh u có th ch p nh n.
1.3.1.3. Qu n lý hàng t n kho
Hàng t n kho bao g m t t c các ngu n l c d tr nh m đáp ng nhu c u hi n
t i và trong t ng lai c a doanh nghi p. Hàng hóa t n kho g m 3 lo i: Nguyên v t li u
thô, s n ph m d dang và s n ph m hoàn thành. Nguyên li u thô là nh ng nguyên li u
và b ph n, linh ki n r i do doanh nghi p mua và s d ng trong quá trình s n xu t.
Trong s n xu t n u doanh nghi p mua nguyên li u v i s l ng quá l n hay quá nh
13
Thang Long University
Library


đ u không t o hi u qu t i u. B i n u mua v i s l

ng quá l n s ph i ch u nhi u

chi phí t n tr và r i ro hàng hóa b hao h t, h h ng, m t mát… M t khác, n u mua
nguyên li u v i s l ng quá nh có th d n đ n gián đo n s n xu t và làm t ng
nh ng chi phí không c n thi t và không đ t hi u qu cao. Trong m t doanh nghi p
hàng t n kho bao gi c ng là m t tài s n có giá tr l n nh t trên t ng giá tr tài s n c a
doanh nghi p đó. Thông th

ng, hàng t n kho chi m t i 40 t ng giá tr tài s n

c a doanh nghi p. Chính vì v y, qu n lý hàng t n kho là m t m t v n đ h t s c quan
tr ng và đ c bi t c a m i doanh nghi p.
T n kho là c u n i gi a s n xu t và tiêu th . Ng i bán nào c ng mu n m c
t n kho cao đ có th đáp ng nhanh chóng nhu c u c a khách hàng. Nhân viên ph
trách s n xu t c ng mong mu n m t m c t n kho l n đ h có th l p k ho ch s n
xu t d dàng h n. Tuy nhiên, v i phòng tài v thì luôn mong mu n hàng t n kho đ c
gi
m c th p nh t b i ti n n m trong hàng t n kho s không th chi tiêu vào các
m c khác. Do đó, vi c qu n lý hàng t n kho là không th thi u đ c qua đó doanh
nghi p có th gi m t m c t n kho “v a đ ” không “th a” c ng không “thi u”. B i
khi m c t n kho lên cao s d n t i các lo i chi phí c ng t ng theo. Ngoài ra, m t s
lo i hàng hóa còn d b hao h t, h h ng, gi m ch t l ng. Còn n u hàng t n kho
m c th p không đ đáp ng nhu c u khách hàng thì có th b m t khách hàng và làm
gi m m c đ c nh tranh trên th tr

ng.

Chi phí n m gi hàng t n kho
Chi phí c h i: hàng t n kho c ng có chi phí c h i c a nó, n u hàng t n kho

t n đ ng quá nhi u, hàng t n kho không bán đ c, đ ng ngh a v i vi c nó không quy
đ i đ c thành ti n, làm cho m t ngu n ti n c a doanh nghi p b đ ng, khi n Công
ty không đ v n đ n m b t các c h i kinh doanh, c ng nh m r ng s n xu t.
Chi phí l u kho: chi phí này bao g m chi phí v nhà c a, kho hàng nh ti n
thuê và kh u hao nhà c a, chi phí b o hi m nhà kho, kho hàng, chi phí thuê nhà đ t.
hay chi phí s d ng thi t b , ph ng ti n dùng trong vi c qu n lỦ kho nh chi phí n ng
l

ng, chi phí v n hàng thi t th , kh u hao thi t b . không nh ng th doanh nghi p còn

ph i chi tr chi phí cho vi c qu n lý, giám sát kho. Hàng t n kho có th còn b h h ng,
hao h t, hay gi m ch t l ng, gây khó kh n trong vi c c nh tranh v i các đ i th trên
th tr ng. Tóm l i: Thông th ng giá tr hàng t n kho chi m 40% - 50% trên t ng giá
tr tài s n c a m t doanh nghi p, chính vì th , doanh nghi p c n có k ho ch qu n lý
t t hàng t n kho, nên gi l ng t n kho m c v a đ , đ gi m thi u t i đa chi phí l u
kho, v a đ đ cung c p cho khách hàng, c ng nh ho t đ ng s n xu t kinh doanh.

14


1.3.1.4. Hi u qu s d ng tài s n l u đ ng
a. Các ch tiêu t ng h păđánhăgiáăhi u qu s d ng tài s n l uăđ ng.
Nhóm ch tiêu t ng h p v kh n ng sinh l i c a ho t đ ng s n xu t kinh
doanh
 Ch s l i nhu n trên doanh thu (ROS)
ROS =

L i nhu n sau thu
Doanh thu thu n

T s này cho bi t c m t đ ng doanh thu thu n trong k phân tích s t o ra
bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . T s này d ng ngh a là doanh nghi p kinh doanh
có lưi và ng c l i. Tuy nhiên, t s này ph thu c vào đ c đi m kinh doanh c a t ng
ngành. Vì th , khi theo dõi tình hình sinh l i c a doanh nghi p, ng

i ta so sánh t s

này v i t s bình quân c a toàn ngành mà Công ty đó tham gia.
 Ch s l i nhu n trên t ng tài s n (ROA)
L i nhu n sau thu
ROA =
T ng tài s n
T su t sinh l i trên tài s n đo l ng k t qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
đ t o ra l i nhu n. H s này cho bi t m t đ ng tài s n t o ra bao nhiêu đ ng l i
nhu n ròng. Vì v y, h s càng cao càng bi u hi n vi c s d ng và qu n lý tài s n
càng có hi u qu .
T su t sinh l i trên tài s n ch u nh h

ng tr c ti p t t su t sinh l i trên

doanh thu và s vòng quay tài s n. Nên có th vi t nh sau:
ROA = ROS x S vòng quay tài s n
L i nhu n sau thu
Doanh thu
=
x
Doanh thu
T ng tài s n
ROA cao khi s vòng quay tài s n cao và ROS l n. Sau khi phân tích ta s xác
đ nh đ c chính xác ngu n g c làm t ng (gi m) l i nhu n c a doanh nghi p. Có 2

h ng t ng ROA là t ng ROS ho c t ng vòng quay tài s n. T đó th y đ c c n ph i
c i thi n, nâng cao ch tiêu nào đ đ t đ c m c đích c a doanh nghi p.
 Ch s l i nhu n trên v n ch s h u (ROE)
ROE =

L i nhu n sau thu
V n ch s h u

ROE mang Ủ ngh a m t đ ng VCSH t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n ròng cho
ch s h u. ROE cao ph n ánh hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p cao và
ng c l i.
phân tích đ c chi ti t h n v t su t sinh l i trên tài s n và t su t sinh l i
trên v n ch s h u c ng nh s thay đ i c a chúng, có th xem xét chúng trong mô
hình phân tích Dupont qua đó th y đ c nh ng y u t nh h ng đ n kh n ng sinh
l i c a doanh nghi p.
15
Thang Long University
Library


Theo ph

ng pháp phân tích Dupont, ta xem xét m i quan h t

ng tác gi a

các h s v i t su t sinh l i trên tài s n và t su t sinh l i trên VCSH.
VCSH là m t ph n c a t ng ngu n v n hình thành nên tài s n. Vì v y t su t
sinh l i trên VCSH ph thu c vào t su t sinh l i trên tài s n:
ROE

= ROA x T l tài s n trên VCSH
= ROS x S vòng quay tài s n x T l tài s n trên VCSH
L i nhu n sau thu
Doanh thu
T ng tài s n
=
x
x
Doanh thu
T ng tài s n
VCSH

Ph ng trình trên cho ta th y m i quan h và tác đ ng c a các nhân t là các
ch tiêu hi u qu s d ng tài s n. Phân tích đ c cách mà doanh nghi p s d ng đ
làm t ng t su t sinh l i nh : t ng doanh thu và gi m t
quay tài s n, thay đ i c c u v n.

ng đ i chi phí, t ng vòng

t ng ROE ta có th t ng ROA ho c t ng t l tài

s n trên VCSH, qua đó đ a ra các bi n pháp t ng các t s yêu c u đ ra.
Các ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán
 H s thanh toán hi n hành
H s thanh toán hi n hành

=

Tài s n ng n h n

N ng n h n

H s này đánh giá kh n ng c a doanh nghi p thanh toán các kho n n đ n
h n trong vòng m t n m b ng các TSNH, có kh n ng chuy n hóa thành ti n trong
th i h n <= 1 n m. H s này cho bi t c m i đ ng n ng n h n mà doanh nghi p
đang gi thì có bao nhiêu đ ng TSNH có th s d ng đ thanh toán, t đó cho th y
m c đ an toàn c a Công ty trong vi c đáp ng nhu c u thanh toán các kho n n ng n
h n.
H s này đ c đánh giá m c > 1 là an toàn. Tuy nhiên m t t l quá cao s
làm gi m hi u qu ho t đ ng do doanh nghi p đ u t quá nhi u vào tài s n ng n h n.
H s này < 1 ch ng t TSNH không đ kh n ng thanh toán cho n ng n h n và
doanh nghi p đang g p khó kh n v v n đ tài chính.
 H s thanh toán nhanh
H s kh n ngăthanh toán nhanh =

TSNH - Giá tr hàng t n kho
N ng n h n

H s thanh toán nhanh ph n ánh kh n ng s n sàng thanh toán các kho n n
ng n h n cao h n so v i kh n ng thanh toán hi n hành. Do đó, h s thanh toán
nhanh có th ki m tra tình tr ng tài s n ch t ch h n. H s này cho bi t doanh nghi p
có th s d ng bao nhiêu đ ng TSNH đ chi tr cho các kho n n ng n h n mà không
c n bán HTK.

16