NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TIN HỌC TRẦN MINH

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

NÂNG CAO HI U QU KINH DOANH T I CÔNG
TY TNHH TIN H C TR N MINH

SINH VIÊN TH C HI N : TR N DI M VÂN
MÃ SINH VIÊN
CHUYÊN NGÀNH

HÀ N I - 2014

: A17076
: TÀI CHÍNH


L IM

U

1. Lý do ch năđ tài
Ngày nay, công ngh thông tin đã và đang phát tri n m nh m và đã tr thành m t
ph n không th thi u trong xã h i hi n đ i và mang l i nhi u ti n ích cho con ng i trong

m i m t c a đ i s ng, kinh t và xã h i. c bi t là trong l nh v c kinh doanh, CNTT có
th giúp doanh nghi p t ng l i th c nh tranh và v th c a mình trên th tr ng. Vi t
Nam là tuy ch a có s phát tri n m nh v CNTT, tuy nhiên t sau khi gia nh p các t
ch c th ng m i qu c t các doanh nghi p trong n c đã ý th c h n v t m quan tr ng
c a v n đ này và d n chuy n sang áp d ng CNTT vào quá trình ho t đ ng s n xu t kinh
doanh nh m t ng hi u qu s n xu t . Vi c ng d ng có ch t l ng và hi u qu CNTT vào
các l nh v c thu th p, x lý, l u tr và truy n đ t thông tin kinh t - xã h i s nâng cao
nhanh chóng kh n ng ti p c n và c p nh t thông tin trên th tr ng qu c t , giúp cho các
nhà qu n tr ra quy t đ nh kinh doanh đúng đ n, k p th i. H n n a khi cu c s ng con
ng i ngày càng phát tri n thì nhu c u khám phá th gi i xung quanh d ng nh đã tr
thành đi u không th thi u và kho ng cánh đ a lý không còn là kho ng cách khi áp d ng
CNTT vào quá trình tìm ki m, k t n i, h c t p,… Ngành CNTT phát tri n m nh m kéo
theo đó là nh ng d ch v đi kèm nh bán linh ki n, b o hành,… c ng có nhi u kh i s c.
Tuy nhiên trong xu th h i nh p, toàn c u hóa thì ngành kinh doanh h p d n này v n
t n t i nhi u thách th c. M i m t doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c này đ u c n có
b n s c đ thu hút khách hàng, nâng cao l i th c nh tranh cho doanh nghi p. Chính sách
m c a trong n n kinh t th tr ng đã đ t các ngành CNTT nói chung đ ng tr c m t s
c nh tranh gay g t, ch u s c ép t các doanh nghi p trong n c và qu c t . Nh t là v i t c
đ gia t ng, c i ti n v CNTT thì vi c nâng cao hi u qu kinh doanh tr thành thách th c
đ i v i m i doanh ngi p.
Nh n th c đ c t m quan tr ng c a vi c nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh, t n
d ng h p lý và hi u qu ngu n nhân l c c a doanh nghi p đ đ t m c tiêu t i đa hóa l i
nhu n, do v y, trong quá trình nghiên c u th c ti n t i Công ty TNHH Tin h c Tr n Minh
và k t h p v i nh ng ki n th c đã h c, em đã ch n đ tài: “Gi i pháp nâng cao hi u qu
kinh doanh t i Công ty TNHH Tin h c Tr n Minh” làm khóa lu n t t nghi p cho mình.
2.
iăt ng và ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u: Hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
- Ph m vi nghiên c u: Phân tích hi u qu kinh doanh c a công ty TNHH Tin h c
Tr n Minh giai đo n t n m 2011 đ n n m 2013 nh m tìm ki m nh ng gi i pháp

1

Thang Long University Library


kh c ph c h n ch và nâng cao hi u qu tài chính c a công ty thông qua các ch
tiêu trên c s lý lu n và s li u d a trên báo cáo tài chính.
3. M căđíchănghiênăc u
- Nghiên c u nh ng v n đ lý lu n c b n v hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p.
- Phân tích, đánh giá th c tr ng l i nhu n c a Công ty TNHH Tin h c Tr n Minh.
-

quy t gi i pháp nh m nâng cao hi u qu kinh doanh t i Công ty TNHH Tin h c
Tr n Minh.

4. Ph ngăphápăphân tích
Ph ng pháp phân tích ch y u c a khóa lu n là ph

ng pháp t s , ph

ng pháp

so sánh và mô hình Dupont.
5. K t c u khóa lu n
Khóa lu n t t nghi p bao g m 3 ch
Ch
Ch

ng:

ng 1: C s lý lu n chung v hi u qu kinh doanh trong doanh nghi p.
ng 2: Th c tr ng hi u qu kinh doanh t i công ty TNHH Tin h c Tr n Minh.

Ch ng 3: Gi i pháp nâng cao hi u qu kinh doanh t i công ty TNHH Tin h c
Tr n Minh.

2


PH Nă1. C ăS ăLụăLU NăCHUNGăV ăHI UăQU ăKINHăDOANH TRONG
DOANHăNGHI P
1.1 Kháiăquátăchungăv ăhi uăqu ăkinhădoanh
1.1.1 Khái ni m v hi u qu kinh ếoanh
Kinh doanh là vi c th c hi n m t s ho c t t c c a quá trình đ u t s n xu t đ n tiêu
th ho c th c hi n d ch v trên th tr ng nh m m c đích sinh l i. S n xu t kinh doanh
có hi u qu giúp doanh nghi p t n t i và phát tri n. Trên c s đó, có th hi u hi u qu
kinh doanh là m t ph m trù kinh t , ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c (nhân tài,
v t l c, ngu n v n,…) c a doanh nghi p trong quá trình s n xu t đ đ t đ c m c tiêu
kinh doanh cao nh t.
Hi u qu kinh doanh c a các doanh ngi p hi n nay đ c đánh giá d a trên hai
ph ng di n là hi u qu kinh t và hi u qu xã h i.
Hi u qu kinh t c a doanh nghi p ph n ánh s đóng góp c a doanh nghi p vào vi c
th c hi n các m c tiêu kinh t xã h i c a n n kinh t qu c dân.
Hi u qu xã h i c a doanh nghi p đ

c bi u hi n thông qua ho t đ ng góp ph n nâng

cao trình đ v n hóa xã h i và l nh v c th a mãn nhu c u hàng hóa – d ch v , góp ph n

nâng cao v n minh xã h i…
M t doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n thì quá trình ho t đ ng kinh doanh ph i
đem l i hi u qu . i u mà các doanh nghi p quan tâm nh t là hi u qu kinh t b i có hi u
qu kinh t thì doanh nghi p m i t n t i và phát tri n đ c. Trong khóa lu n này khi nh c
đ n hi u qu kinh doanh ch xét trên ph ng di n hi u qu kinh t .
Ch tiêu ph n ánh t ng quát nh t hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p đ c xác
đ nh b ng công th c:
K t qu đ u ra
Hi u qu kinh doanh

=

Chi phí đ u vào

Ch tiêu này ph n ánh đ t o ra m t đ ng chi phí đ u vào trong k thì thu v đ

c bao

nhiêu đ ng k t qu đ u ra, ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p càng l n. K t qu đ u ra, có th đ c tính b ng ch tiêu t ng tài s n, doanh thu, l i
nhu n,... Chi phí đ u vào có th đ c tính b ng các ch tiêu: giá thành s n xu t, giá v n
hàng bán, t li u lao đ ng, v n c đ nh.
1.1.2 Ý ngh a c a vi c nâng cao hi u qu kinh ếoanh
Nâng cao hi u qu kinh doanh là m c tiêu c a t t c các doanh nghi p, là v n đ
xuyên su t đ c th hi n qua công tác qu n lý. T t c các công tác qu n lý nh qu n lý
3

Thang Long University Library

tài chính, qu n lý nhân s , marketing,... cu i cùng đ u nh m m c đích là t o ra k t qu và
hi u qu cao nh t trong quá trình kinh doanh. T t c nh ng c i ti n, nh ng thay đ i m i
v n i dung, ph

ng pháp áp d ng trong các công tác qu n lý ch th c s đem l i ý ngh a

khi chúng làm t ng đ c hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p. Hi u qu kinh doanh
đ c doanh nghi p xác đ nh nh v n đ s ng còn, doanh nghi p mu n t n t i và phát
tri n thì tr c h t đòi h i kinh doanh ph i có hi u qu , ph i có lãi đ t ng ngu n tích l y
hàng n m cho m c tiêu tái đ u t m r ng kinh doanh. Hi u qu kinh doanh càng cao thì
doanh nghi p càng có đi u ki n tái đ u t nâng c p máy móc, đ i m i công ngh . Kinh
doanh có hi u qu là ti n đ đ t ng phúc l i cho ng i lao đ ng và xã h i.
Các doanh nghi p thông qua phân tích hi u qu ho t đ ng kinh doanh, s đánh
giá đ

c trình đ s d ng và ti t ki m các ngu n l c đã có. Thông qua đó s thúc đ y ti n

b khoa h c công ngh , t o c s cho vi c th c hi n công nghi p hóa, hi n đ i hóa s n
xu t kinh doanh. Trên c s đó, doanh nghi p phát huy u đi m, kh c ph c nh c đi m
c a mình, đ ra các bi n pháp khai thác m i n ng l c đ nâng cao hi u qu kinh doanh,
t ng kh n ng c nh tranh, t ng tích l y, nâng cao đ i s ng v t ch t và tinh th n cho ng i
lao đ ng. Thông qua ý ngh a c a vi c nâng cao hi u qu kinh doanh, chúng ta th y nâng
cao hi u qu kinh doanh là vô cùng c n thi t cho t t c các doanh nghi p. Trong c ch
th tr ng hi n nay, nâng cao hi u qu kinh doanh là đi u ki n c n đ các doanh nghi p
kinh doanh t n t i và phát tri n.
1.1.3 Ph

ng pháp phân tích hi u qu kinh ếoanh

- Ph ngă phápă phơnă tíchă t s : D a trên các m i quan h đ i l ng gi a các ch

tiêu v i nhau, s bi n đ i t l này làm bi n đ i các đ i l ng kinh t khác. S bi n đ i
các t l này, c nhiên là s bi n đ i c a các đ i l

ng c a ch tiêu khác. V nguyên t c,

ph ng pháp phân tích t s yêu c u c n ph i xác đ nh đ c các ng ng, các đ nh m c
chu n đ so sánh. Trên c s so sánh v t l các ch tiêu kinh t v i giá tr c a các t l
đ nh m c chu n, có th rút ra nh ng k t lu n v tình hình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
Trong phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p, các t l c a nh ng ch tiêu
kinh t đ c phân tích t các nhóm đ c tr ng ph n ánh nh ng n i dung c b n theo các
m c tiêu c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. ó là các nhóm kh n ng
thanh toán, nhóm kh n ng qu n lý tài s n, nhóm qu n lý n , nhóm kh n ng sinh l i,...
Trong m i nhóm t l l i bao g m các nhóm t l chi ti t hay riêng l , t ng b ph n,
t ng m t, t ng khâu, t ng giai đo n c a quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Trong m i tr ng h p khác nhau, tùy theo m c tiêu phân tích có th l a ch n các nhóm
4


ch tiêu khác nhau phù h p v i m c đích phân tích c th c a t ng doanh nghi p, trong
t ng th i k .
- Ph ngăphápăsoăsánh:ă
So sánh là ph ng pháp dùng đ xác đ nh xu h ng, m c đ bi n đ ng c a các ch
tiêu phân tích. Vì v y, đ ti n hàng so sánh c n xác đ nh đ c s g c đ so sánh, xác đ nh
đ c đi u ki n và m c tiêu so sánh.Vì v y đ ti n hành so sánh ph i gi i quy t nh ng v n
đ c b n nh : xác đ nh s g c đ so sánh, đi u ki n so sánh và m c tiêu so sánh. Xác
đ nh s g c đ so sánh ph thu c vào m c đích c th c a phân tích.
đ m b o tính ch t so sánh đ c c a ch tiêu th i gian, c n đ m b o ph i có s
th ng nh t v n i dung kinh t , ph ng pháp tính và đ n v c a các ch tiêu. Ngoài ra, c n
xác đ nh m c tiêu so sánh trong phân tích báo cáo tài chính, nh m xác đ nh m c bi n

đ ng tuy t đ i và m c bi n đ ng t
tích.

ng đ i cùng xu h

ng bi n đ ng c a ch tiêu phân

N i dung so sánh bao g m:
+ So sánh gi a s th c t k phân tích v i s th c t c a k kinh doanh tr

c

nh m xác đ nh rõ xu h ng thay đ i v tình hình ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p.
ánh giá t c đ t ng tr ng hay gi m đi c a các ho t đ ng tài chính c a doanh nghi p.
+ So sánh gi a s th c t k phân tích v i s k k ho ch nh m xác đ nh m c
ph n đ u hoàn thành nhi m v k ho c trong m i m t c a ho t đ ng tài chính c a doanh
nghi p.
+ So sánh gi a s li u c a doanh nghi p v i s li u trung bình tiên ti n c a ngành,
c a doanh nghi p khác nh m đánh giá tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p t t hay x u, kh quan hay không kh quan.
-

Mô hình Dupont:
Ng i ta v n c ng mô hình Dupont đ phân tích m i liên h gi a các ch tiêu tài
chính, t đó phát hi n ra nh ng nhân t nh h ng đ n ch tiêu phân tích c a m t trình t
ch t ch . Mô hình Dupont th ng đ c v n d ng trong phân tích tài chính có d ng:
T su t sinh l i
c a tài s n

L i nhu n thu n

= T ng tài s n

T su t sinh l i
c a tài s n

=

L i nhu n thu n
=

Doanh thu thu n

T su t sinh l i c a doanh thu

Doanh thu thu n
x

T ng tài s n

x

S vòng quay c a
tài s n

5

Thang Long University Library


T mô hình phân tích trên cho th y, đ nâng cao kh n ng sinh l i c a m t đ ng

tài s n mà doanh nghi p đang s d ng, qu n tr doanh nghi p ph i nghiên c u bi n pháp
nh m nâng cao kh n ng sinh l i c a doanh thu và s d ng tài s n c a doanh nghi p.
S vòng quay c a tài s n càng cao, đi u đó ch ng t r ng m c s n xu t tài s n c a
doanh nghi p càng l n. Mu n làm cho t su t sinh l i c a tài s n càng l n c n nâng cao s
vòng quay c a tài s n, m t m t ph i t ng quy mô v doanh thu thu n, m t khác ph i s
d ng ti t ki m và h p lý v c c u tài s n.
Ngoài ra, t su t sinh l i c ng là m t nhân t quan trong mà ph thu c vào hai
nhân t c b n, đó là t ng l i nhu n thu n và doanh thu thu n. Hai nhân t có quan h
cùng chi u, doanh thu t ng thì l i nhu n thu n c ng t ng.
t ng quy mô v doanh thu
thu n ngoài vi c ph i giám sát các kho n gi m tr doanh thu, m r ng th ph n thì ph i
t ng c

ng ki m soát chi phí.
Phân tích Dupont giúp có th đánh giá hi u qu kinh doanh m t cách sâu s c và
toàn di n.
ng th i, đánh giá đ y đ và khách quan đ n nh ng nhân t nh h ng đ n
hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p, t đó đ a ra bi n pháp c i ti n b máy qu n lý,
góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p

các k kinh doanh ti p theo.

1.2 N iădungăphơnătíchăhi uăqu ăkinhădoanhăc aădoanhănghi p
1.2.1 Phân tích tình hình doanh thu- chi phí- l i nhu n
Phân tích doanh thu
Doanh thu c a doanh nghi p là toàn b s ti n s thu đ c do tiêu th s n ph m, cung
c p d ch v , ho t đ ng tài chính cà các ho t đ ng khác c a doanh nghi p. Trong kinh t
h c, doanh thu th ng đ c xác đ nh b ng giá bán nhân v i s n l ng. Trong quá trình
ho t đ ng c ng nh ho t đ ng phân tích tài chính, m u báo cáo k t qu kinh doanh theo
quy đ nh c a Nhà n

c th

ng chia doanh thu thành nhi u ph n khác nhau.

Khi phân tích doanh thu, các nhà qu n tr s đánh giá m c đ quy mô c a doanh thu
và so sánh thình hình bi n đ ng gi a k phân tích và k g c. T đó xác đ nh các nhân t
nh h ng đ n doanh thu và đánh gia t c đ t ng tr ng doanh thu c a doanh nghi p qua
t ng k . T l t ng tr ng doanh thu cho bi t m c t ng tr ng doanh thu t ng đ i (tính
theo ph n tr m) qua các th i k . T l này nh h n không đ ng ngh a v i t ng tr ng âm.
Tr ng h p doanh thu c a m t trong s các k tr c k hi n t i b ng không thì t l t ng
tr ng doanh thu là không xác đ nh. (th ng ch x y ra n u k báo cáo là quý, ho c trong
n m ho t đ ng đ u tiên c a doanh nghi p).
Doanh nghi p có t l t ng tr ng doanh thu cao th ng đang trong giai đo n phát
tri n m nh, th ph n t ng ho c đang m r ng kinh doanh sang các th tr ng ho c l nh
6


v c m i. Tùy vào xu h ng c a t l t ng tr ng doanh thu mà m c t ng tr ng đ c
đánh giá là b n v ng, không n đ nh, phi mã hay tu t d c. Nh ng doanh nghi p có m c
t ng tr

ng doanh thu n đ nh

m c cao luôn đ

c các nhà đ u t đ c bi t quan tâm.

Phân tích chi phí
Chi phí là t ng h p vi c s d ng các yêu t s n xu t trong chu k . Bi n đ ng chi phí

t ng hay gi m ph n ánh trình đ đi u hành, khai thác và s d ng t ng h p các y u t s n
xu t kinh doanh. Khi phân tích y u t chi phí, d a trên báo cáo k t qu kinh doanh mà
đánh giá yêu t t ng gi m c a chi phí t đó tìm ra nguyên nhân và có nh ng chính sách
phù h p. Thêm vào đó so sánh h s th c hi n chi phí qua các k kinh doanh, xem h s
này bi n đ ng nh th nào qua các k kinh doanh, t c đ có t ng n đ nh hay không.
Vi c tính t tr ng c a t ng b ph n chi phí trên t ng s chi phí c ng vô cùng quan
tr ng, vi c đánh giá nh v y giúp phát hi n đ c đâu là ngu n chi phí chi m t tr ng cao
nh t trong t ng s chi phí, t đó đ i v i t ng m c tiêu mà doanh nghi p đ ra s có nh ng
bi n pháp c th nh m làm t ng hay gi m chi phí đi.
T tr ng c a t ng b ph n chi
phí chi m trong t ng s chi phí

Giá tr t ng b ph n chi phí
=

T ng s chi phí

L i nhu n
L i nhu n luôn là m t y u t mà m i doanh nghi p đ u mu n h
th

c đo giúp doanh nghi p thu hút các nhà đ u t vào công ty.

x 100

ng đ n. Nó là

ng trên góc đ nhà đ u

t mu n đ u t lâu dài vào công ty và mu n có c h i qu n lý công ty thì con s l i

nhu n mà đ c chia hàng n m là đi u mà h xem xét t i. Còn đ ng trên góc đ m t
ng i cho công ty vay v n thì h s xem sét và đánh giá th m đ nh tình hình tài chính c a
công ty s d a ch y u vào ngu n l i nhu n đ c t o ra. L i nhu n c a công ty đ c tính
d a trên doanh thu tr chi phí, nó là ch tiêu trung gian ph n ánh giá tr doanh thu, chi phí
có m i quan h đ i ng v i nhau.
T các ch tiêu trên báo cáo tài chính thông qua s bi n đ ng gi a k phân tích và k
g c ( c v s tuy t đ i và s t
nh ng nhân t

nh h

ng đ i) có th th y đ

c xu h

ng bi n đ ng c ng nh

ng t i m c t ng, gi m l i nhu n sau thu c a doanh nghi p. T đó,

t ng h p các nhân t đ th y đ c nhân t nào có m c nh h ng cao nh t.
Tr ng h p t c đ t ng tr ng c a doanh thu bán hàng nhanh h n t c đ t ng c a giá
v n bán hàng ch ng t trình đ ki m soát chi phí s n xu t c a nhà qu n tr là t t. Tr ng
h p t c đ t ng c a doanh thu th p h n t c đ t ng c a chi phí bán hàng, nhà qu n tr c n
xem xét y u t chi phí có phù h p v i các giai đo n c a chu k s n ph m hay không.
7

Thang Long University Library


Thông qua k t qu phân tích có c s đ a ra các bi n pháp ki m soát chi phí t t h n và

xây d ng các đ nh m c chi phí khoa h c nh m t i thi u hóa chi phí.
1.2.2 Ph n tích tình hình tài s n - ngu n v n
Phân tích c c u tài s n – ngu n v n t c là phân tích c c u và s d ng ngu n v n
c a doanh nghi p nh th nào, là xem xét và đánh giá d thay đ i các ch tiêu cu i k so
v i đ u k trên B ng cân đ i k toán v ngu n v n và cách th c s d ng ngu n v n c a
doanh nghi p.
Phân tích k t c u tài s n và ngu n v n là vi c so sánh cu i k và đ u k v s tuy t
đ i và s t ng đ i, ta còn so sánh, đánh giá t tr ng t ng lo i tài s n và ngu n v n
chi m trong t ng s và xu h ng bi n d ng c a chúng.

đ

Phân tích tài s n
S d ng v n huy đ ng h p lý, hi u qu không nh ng giúp doanh nghi p ti t ki m
c chi phí huy đ ng v n mà còn giúp doanh nghi p ti t ki m đ c s v n đã huy đ ng.

S d ng h p lý, hi u qu s v n đã huy đ ng đ c th hi n tr c h t ch s v n đã huy
đ ng đ c đ u t vào l nh v c kinh doanh hay b ph n tài s n nào. Qua phân tích c c u
tài s n nhà qu n lý s n m đ c tình hình đ u t s v n đã huy đông, bi t đ c vi c s
d ng v n đã h p lý hay ch a và có ph c v cho m c đích kinh doanh c a doanh nghi p
hay không.
Phân tích c c u tài s n đ

c th c hi n b ng cách tính ra và so sánh tình hình bi n

đ ng gi a k phân tích v i k g c v t tr ng c a t ng b ph n chi m trong t ng tài s n.
T tr ng đó đ c xác đ nh b ng công th c:
T tr ng c a t ng b phân tài s n
chi m trong t ng s tài s n

Giá tr t ng b ph n tài s n
=

x100

T ng tài s n

Vi c xem xét t tr ng t ng lo i tài s n chi m trong t ng s tài s n và xu h

ng bi n

đ ng c a chúng theo th i gian đ th y đ c m c đ phân b . Vi c đánh giá đ c d a trên
tính ch t kinh doanh và tình hình bi n đ ng c a t ng b phân. Trong đi u ki n cho phép,
có th xem xét và so sánh s bi n đ ng v t tr ng c a t ng b phân tài s n chi m trong
t ng s tài s n c a doanh nghi p qua nhi u n m và so v i c c u chung c a ngành đ
đánh giá.
Vi c xem xét tình hình bi n đ ng v t tr ng c a t ng b ph n tài s n chi m trong
t ng tài s n c a k phân tích so v i k g c cho phép nhà qu n lý đánh giá đ c khái quát
tình hình phân b ngu n v n nh ng không cho nhân t nh h ng đ n s thay đ i c c u
tài s n doanh nghi p. Vì v y các nhà phân tích còn ph i k t h p c vi c phân tích ngang,
8


t c là so sánh c s tuy t đ i và s t
trên t ng tài s n theo t ng lo i.

ng đ i s bi n đ ng gi a k phân tích v i k g c

Tài s n ng n h n:
- V ti n và các kho n t ng đ ng ti n: C n c vào nhu c u th c t v ti n c a

doanh nghi p trong t ng giai đo n đ nh n xét. Kho n m c này có th t ng ho c gi m
không ph i do đ ng hay thi u ti n mà có th là doanh nghi p đang có k ho ch t p
trung ti n chu n b đ u t mua s m v t t , tài s n hay do doanh nghi p v a đ u t m t
l nh v c kinh doanh nào đó. Tuy nhiên, ta c ng c n xem xét thêm t tr ng c a ti n chi m
bao nhiêu trên tài s n, n u ch tiêu này quá cao thì ti n c a doanh nghi p b nhàn r i, v n
không đ c huy đ ng trong quá trình s n su t kinh doanh, còn quá th p thì không đ m
b ođ

c quá trình ho t đ ng kinh doanh đ

c di n ra liên t c

- V đ u t tài chính: Khi xem xét kho n đ u t này ta c n liên h v i chính sách
đ u t c a doanh nghi p v i môi tr ng đ u t trong t ng th i k , vì không ph i doanh
nghi p nào c ng có đi u ki n đ u t tài chính. T tr ng các kho n đ u t tài chính ng n
h n trên t ng tài s n ng n h n ph n ánh kh n ng t o ra ngu n l i t c trong th i gian
ng n h n cho doanh nghi p.
- Các kho n ph i thu: Kho n ph i thu này t ng ho c gi m do nhi u nguyên nhân
khác nhau vì th khi phân tích c n liên h v i ph ng th c tiêu th , chính sách tín d ng
bán hàng, chính sách tín d ng bán hàng, kh n ng qu n lý n ,... c a công ty. T đó, phân
tích và đánh giá đ đ a ra chính sách phù h p và c th . Ch ng h n, n u doanh nghi p áp
d ng ph ng th c bán l là ch y u thì s n ph i thu s th p vì hàng bán ra s đ c nh n
ti n ngay, ng c l i, n u doanh nghi p áp d ng ph ng th c bán buôn làm ch y u thì t
tr ng n s cao do đ c tr ng c a ph

ng th c này là thanh toán ch m. Tuy nhiên, nhìn

chung ch tiêu kho n ph i thu trên tài s n càng cao, ch ng t các kho n ph i thu càng l n.
i u đó th hi n v n c a doanh nghi p b chi m d ng ngày càng nhi u, doanh nghi p c n
có bi n pháp thúc đ y quá trình thu h i n .

- Hàng t n kho: L ng hàng t n kho đ

c d tr h p lý là l

ng d tr v a đáp ng

nhu c u kinh doanh liên t c, v a không t ng chi phí t n kho do đ ng v n.Khi xem xét
l ng hàng t n kho chi m trong t ng s tài s n c n liên h v i ngành ngh kinh doanh và
chu k s ng c a s n ph m. Ch ng h n, trong các doanh nghi p kinh doanh th ng m i,
đ i t ng kinh doanh là hàng hóa th ng có t tr ng hàng t n kho l n h n so v i doanh
nghi p kinh doanh d ch v . T ng t , khi s n ph m, hàng hóa giai đo n t ng tr ng,
l ng d tr a hàng hóa th ng cao đ đáp ng nhu c u chi m l nh th tr ng; còn khi s n
ph m, hàng hóa giai đo n suy thoái, đ tránh r i ro l ng hàng t n kho th ng gi m.
9

Thang Long University Library


Tài s n dài h n:
T tr ng tài s n dài h n chi m trong t ng s tài s n tr

c h t ph thu c vào ngành

ngh và l nh v c kinh doanh. Sau n a, còn ph thu c vào chính sách đ u t , chu k kinh
doanh và ph ng pháp kh u hao đ c áp d ng. T tr ng tài s n dài h n c a doanh nghi p
càng l n ch ng t c s v t ch t c a doanh nghi p càng đ c đ u t cao, quy mô n ng
l c s n xu t càng đ c m r ng.
Phân tích ngu n v n
N i dung phân tích này cho ta bi t trong m t chu k kinh doanh ngu n v n t ng gi m
bao nhiêu, tình hình s d ng ngu n v n nh th nào, nh ng chi tiêu nào là ph n ánh ch

y u đ n s t ng gi m c a ngu n v n c a doanh nghi p. T đó, có gi i pháp khai thách
ngu n v n và nâng cao hi u qu s d ng v n trong doanh nghi p. Toàn b tài s n c a
doanh nghi p có th đ c hình thành t hai ngu n là ngu n v n ch s h u và n ph i tr .
C th , nhà phân tích c n tính ra và so sánh tình hình bi n đ ng gi a k phân tích và k
g c v t tr ng c a t ng b ph n ngu n v n chi m trong t ng s ngu n v n. T tr ng đó
đ c xác đ nh b ng công th c:
T tr ng c a t ng b ph n ngu n
v n chi m trong t ng s tài s n

Giá tr t ng b ph n ngu n v n
=

x100

T ng ngu n v n

Tuy nhiên, vi c xem xét tình hình bi n đ ng c a t tr ng này l i không cho nhà qu n lý
bi t đ c nh ng nhân t nh h ng đ n s thay đ i c c u ngu n v n mà doanh nghi p
huy đ ng. Vì v y đ có cái nhìn t ng quan h n, nhà qu n lý còn ph i k t h p v i phân
tích ngang, t c là so sánh bi n đ ng gi a k phân tích v i k g c (c s thuy t đ i và s
t ng đ i ) trên t ng s v n c ng nh theo t ng lo i ngu n v n.
N ph i tr : V n đ đ t ra là ph i s d ng các kho n n có hi u qu đ đ m b o có
kh n ng thanh toán và có tích l y đ m r ng và phát tri n doanh nghi p. Khi phân tích
ta xem xét t tr ng n ph i tr trên t ng ngu n v n, n u ch tiêu này càng l n ch ng t
trong t ng s v n mà doanh nghi p đang qu n lý và s d ng ch y u là do v n vay mà có.
N u trên th c t là nh v y thì doanh nghi p s g p r t nhi u khó kh n v tình hình tài
chính và r i ro v tài chính s t ng lên.
Ngu n v n ch s h u: ây là ngu n v n ban đ u, quan tr ng do ch s h u là
doanh nghi p b ra đ t o nên các lo i tài s n nh m th c hi n các ho t đ ng s n xu t kinh
doanh, ngoài ra VCSH còn đ

c b sung thêm trong quá trình ho t đ ng c a doanh

nghi p. Ngu n VCSH có đ c đi m là ngu n s d ng dài h n và không c n cam k t thanh
toán. T tr ng ngu n VCSH trong t ng s ngu n v n c a doanh nghi p càng l n ch ng t
10


tình hình tài chính c a doanh nhi p là n đ nh, có th đ m b o cho vi c ch đ ng v n cho
m i nhu c u ho t đ ng s n xu t kinh doanh, r i ro tài chính s gi m.
Phân tích cân b ng gi a tài s n và ngu n v n
đ m b o có đ tài s n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh, doanh nghi p ph i t p
h p các bi n pháp tài chính c n thi t cho vi c huy đ ng ngu n v n. Nhu c u v n c a
doanh nghi p t i b t c th i đi m nào c ng chính b ng t ng tài s n doanh nghi p c n ph i
có đ đ m b o cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Có th phân ngu n v n thành hai lo i:
- Ngu n v n th ng xuyên (ngu n v n dài h n): là ngu n mà doanh nghi p đ c s
d ng th ng xuyên, lâu dài vào ho t đ ng kinh doanh. Bao g m ngu n v n ch s h u và
ngu n v n vay n dài h n trung h n (tr n quá h n)
-

Ngu n v n t m th i (ngu n v n ng n h n): là ngu n mà doanh nghi p t m th i

đ c s d ng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong m t kho ng th i gian ng n. Thu c
ngu n tài tr t m th i bao g m các kho n vay ng n h n, n ng n h n, các kho n vay n
quá h n (k c vay n dài h n), các kho n chi m d ng b t h p pháp c a ng
ng i bán và cán b công nhân viên ch c.

i mua,

Phân tích tình hình đ m b o v n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh, c n tính ra và so

sánh t ng nhu c u v tài s n (TSNH, TSDH) v i ngu n v n CSH hi u có và ngu n v n
vay n dài h n. N u t ng s ngu n có đ ho c l n h n t ng s nhu c u v tài s n thì
doanh nghi p c n s d ng s th a này h p lý, tránh b chi m d ng. N u ngu n v n không
đáp ng đ nhu c u v tài s n thì doanh nghi p c n có bi n pháp đ huy đ ng và s d ng
phù h p, tránh b chi m d ng b t h p pháp.
M t trong các nguyên t c trong qu n lý tài chính là doanh nghi p ph i dùng ngu n
v n th

ng xuyên đ hình thành tài s n dài h n và ngu n v n th

hình thành tài s n ng n h n, ph n d gi a tài s n và ngu n v n đ
ròng.
V n l u đ ng ròng = Ngu n v n dài h n - TSDH =
K t qu tính toán x y ra m t trong ba tr ng h p sau:

ng xuyên đ đ u t
c g i là v n l u đ ng

TSNH - N ng n h n

Tr ng h p 1: V n l u đ ng ròng l n h n 0, ngu n v n dài h n d th a đ u t vào
tài s n dài h n, ph n d th a đó đ u t vào tài s n l u đ ng. Tài s n ng n h n > ngu n
v n ng n h n, do v y kh n ng thanh toán c a doanh nghi p t t.
Tr ng h p 2: V n l u đ ng ròng b ng 0, có ngh a là ngu n v n dài h n đ tài tr
cho tài s n dài h n và tài s n ng n h n, đ cho doanh nghi p tr các kho n n ng n h n,
tình hình tài chính nh v y là lành m nh.

11

Thang Long University Library

Tr ng h p 3: V n l u đ ng ròng nh h n 0, ngu n v n dài h n không đ đ tài tr
cho tài s n dài h n. Doanh nghi p ph i đ u t m t ph n v n ng n h n vào tài s n dài h n,
tài s n ng n h n không đáp ng đ nhu c u thanh toán n ng n h n, cán cân thanh toán
c a doanh nghi p m t cân b ng, doanh nghi p ph i dùng m t ph n tài s n dài h n đ
thanh toán n ng n h n đ n h n tr .
Nh v y, v n l u đ ng ròng là ch tiêu t ng h p đ đánh giá tình hình tài chính doanh
nghi p, ch tiêu này cho bi t hai đi u c t y u: m t là, doanh nghi p có đ kh n ng thanh
toán các kho n n ng n h n không; hai là, tài s n dài h n c a doanh nghi p có đ c tài
tr m t cách v ng ch c b ng ngu n v n hài h n
Tuy nhiên đ đánh giá cân b ng tài chính trong dài h n, ta c n ph i xem xét v n l u
đ ng ròng trong chu i th i gian thì m i d toán nh ng kh n ng tri n v ng v cân b ng
tài chính trong t
h p sau:

ng lai. Phân tích v n l u đ ng ròng qua nhi u k s có nh ng tr

ng

- N u v n l u đ ng ròng gi m và âm: đánh giá m c đ an toàn và b n v ng tài
chính c a doanh nghi p gi m, vì doanh nghi p ph i s d ng ngu n v n ng n h n đ tài
tr cho TSDH. Doanh nghi p s g p áp l c v thanh toán ng n h n và có nguy có phá s n
n u không thanh toán đúng h n và có hi u qu kinh doanh th p.
- N u VL ròng d ng và t ng qua nhi u n m: đánh giá m c anh toàn c a doanh
nghi p là t t vì không ch TSDH mà c TSNH đ c tài tr b ng ngu n v n th ng xuyên.
Tuy nhiên đ phân tích k l ng c n ph i xem xét các b ph n c u thành ngu n v n
th ng xuyên.
đ t đ c m c an toàn nh th thì doanh nghi p ph i t ng v n ch s
h u hay t ng n dài h n. N u t ng v n ch s h u thì tính đ c l p v tài chính c a doanh

nghi p s t ng nh ng gi m đi hi u ng đòn b y n . Ng

c l i, t ng n dài h n thì hi u

ng đòn b y tài chính s phát huy tác d ng nh ng ph i ch u r i ro v s d ng n . Còn n u
v n l u đ ng ròng d ng và t ng liên t c do thanh lý tài s n dài h n, làm gi m quy mô tài
s n dài h n thì ch a th k t lu n tính an toàn v tài chính có th doanh nghi p đang trong
th i k suy thoái, ph i thanh lý TSDH.
- N u v n l u đ ng ròng có tính n đ nh: Ngh a là không t ng, không gi m ho c có
t ng, có gi m nh ng không đáng k qua nhi u n m đi u đó th hi n các ho t đ ng c a
doanh nghi p đang trong tr ng thái n đ nh.
1.2.3 Phân tích l u chuy n ti n thu n trong ếoanh nghi p
Báo cáo l u chuy n ti n là m t báo cáo tài chính t ng h p ph n nh vi c hình thành
và s d ng l ng ti n phát sinh sau k ho t đ ng c a doanh nghi p.Thông qua phân tích
Báo cáo l u chuy n ti n, các đ i t ng quan tâm s bi t đ c doanh nghi p t o ti n b ng
12


cách nào, ho t đ ng nào là ho t đ ng ch y u đ t o ra ti n, doanh nghi p đã chi ti n vào
m c đích gì và vi c s d ng nó có h p lý hay không?
Quá trình l u chuy n ti n

doanh nghi p chia thành ba ho t đ ng là ho t đ ng kinh

doanh, ho t đ ng đ u t vào ho t đ ng tài chính. Xét t ng th trên toàn doanh nghi p s
th y dòng ti n đ c đi u hòa nh th nào gi a ba ho t đ ng đó.
L u chuy n tiên thu n t ho t đ ng kinh doanh âm (thu < chi) th hi n quy mô đ u
t c a doanh nghi p m r ng, vì đây là k t qu c a s ti n chi ra đ mua nguyên v t li u
d tr hàng t n kho, chi th ng xuyên,... N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng kinh
doanh d ng thì ng c l i.

L u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t âm (thu < chi) th hi n quy mô đ u t
c a doanh nghi p m r ng, đây là k t qu c a s ti n chi ra đ đ u t tài s n c đ nh, góp
v n liên doanh... N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng đ u t d ng thì ng c l i.
L u chuy n ti n thu n t ho t đ ng tài chính âm (thu < chi) th hi n quy mô đ u t
ra bên ngoài c a doanh nghi p đ c m r ng, vì đây là s ti n chi ra đ mua c phi u, chi
tr n g c,... N u l u chuy n ti n thu n t ho t đ ng tài chính d ng thì ng c l i.
T đó, so sánh b ng s tuy t đ i và s t ng đ i gi a k này và k tr c c a t ng
kho n m c, t ng ch tiêu đ cho th y s bi n đ ng v kh n ng t o ra ti n c a t ng ho t
đ ng, s bi n đ ng c a t ng kho n thu, chi. Tr c h t c n so sánh l u chuy n ti n thu n
c a ho t đ ng kinh doanh ch y u v i ho t đ ng khác, đ bi t đ c ti n t o ra t ho t
đ ng nào là nhi u nh t. Khi đó ta bi t đ c kh n ng t o ti n, c ng nh s c m nh tài
chính c a doanh nghi p.
Vi c phân tích đ c d a trên c s xác đ nh t tr ng doanh ti n thu c a t ng ho t
đ ng. N u t tr ng dòng ti n thu t ho t đ ng kinh doanh cao th hi n ti n t o ra ch y u
t ho t đ ng bán hàng, thu t khách hàng. N u t tr ng dòng ti n thu t ho t đ ng đ u t
cao ch ng t doanh nghi p đã thu h i các kho n đ u t t ch ng khoán, lãi t ho t đ ng
đ u t , bán tài s n c đ nh. Vi c phân tích các nghi p v thu, chi ti n m t c a t ng ho t
đ ng cho th y dòng ti n thu vào trong k c a doanh nghi p không ph i b i ho t đ ng
kinh doanh thì đó là đi u không bình th ng, do đó c n xác đ nh nguyên nhân nh h ng
đ n dòng ti n tiêu th trong k . Phân tích dòng ti n thu vào và chi ra theo t ng ho t đ ng
giúp cho các đ i t ng quan tâm có cái nhìn sâu h n v các doanh ti n thu vào và chi ra
mà t đó xác đ nh đ
trong doanh nghi p.

c nguyên nhân nh h

ng tác đ ng đ n tình hình t ng, gi m ti n

13

Thang Long University Library


1.2.4 Phân tích các nhóm ch tiêu tài chính
Nhóm kh n ng thanh toán
Tính thanh kho n c a tài s n ph thu c m c đ d dàng chuy n đ i tài s n thành
ti n m t mà không phát sinh thua l l n. Vi c xác đ nh kh n ng thanh toán là quan tr ng,
quy t đ nh đ n ngh a v n c a công ty, do v y s d ng h s thanh toán đ c xem là
cách th nghi m tính thanh toán c a công ty.
H s kh n ng thanh toán hi n hành : cho bi t m i đ ng n ng n h n đ

c bù

đ p b ng bao nhiêu đ ng tài s n ng n h n, vì v y đây là ch tiêu ph n ánh t ng quát nh t
kh n ng chuy n đ i tài s n thành ti n đ thanh toán n ng n h n cho DN.
Tài s n ng n h n
H s kh n ng thanh toán hi n hành =
N ng n h n
H s này càng cao thì kh n ng tr n ng n h n c a doanh nghi p càng h n. N u
h s nh h n 1 thì doanh nghi p không hoàn thành đ c ngh a v tr n c a mình. M c
dù v i t l nh h n 1, có kh n ng không đ t đ c tình hình tài chính t t nh ng đi u đó
không có ngh a là công ty s b phá s n vì có r t nhi u cách đ huy đ ng thêm v n
Kh n ng thanh toán nhanh: ph n ánh c m t đ ng n đ c đ m b o b i bao
nhiêu đ ng tài s n có tính thanh kho n cao.
Tài s n ng n h n- hàng t n kho
H s kh n ng thanh toán nhanh

=

N ng n h n

H s đánh giá kh n ng thanh toán ngay các kho n n ng n h n b ng vi c chuy n hóa
TSNH thành ti n mà không c n ph i bán đi hàng t n kho. Lý do hàng t n kho không
đ c tính vào công th c vì nó khó có th chuy n đ i thành ti n m t m t cách d dàng hay
khó thu h i nhanh đ c. N u kh n ng thanh toán nh h n 1 thì doanh nghi p không th
đáp ng các kho n n ng n h n n u không s d ng đ n m t ph n d tr . Tuy nhiên, n u
h s l n h n 1 thì c ng ch a th nói kh n ng thanh toán nhanh là t t vì trong TSNN ch
có ti n là lo i tài s n đáng tin c y nh t còn các kho n ph i thu khác thì có th không thu
đ

c do nhi u nguyên nhân khác nhau.
Kh n ng thanh toán t c th i:
Ti n và các kho n t
H s kh n ng thanh toán t c th i

=

14

ng đ

N ng n h n

ng ti n


T s kh n ng thanh toán t c th i cho bi t kh n ng thanh toán n ng n h n m t các
nhanh nh t c a doanh nghi p. T s này l n h n 1, t c là ti n và các kho n t ng đ ng
ti n l n h n n ng n h n hi n th i c a doanh nghi p, thì kh n ng đáp ng các kho n n
này là cao. Tuy nhiên, n u ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n quá l n c ng không t t,

cho th y doanh nghi p s d ng tài s n kém hi u qu , tích tr quá nhi u tài s n kém ho c
không sinh l i. N u t s này nh h n 1, doanh nghi p bu c ph i s d ng đ n các tài s n
khác c a mình đ thanh toán các kho n n đ n h n.
Nhóm kh n ng qu n lý tài s n:
Kh n ng qu n lý tài s n c a doanh nghi p th hi n qua t s qu n lý tài s n, các
t s này ra đ i nh m m c đích đo l ng m c hi u qu c a doanh nghi p trong vi c qu n
lý tài s n c a mình. N u công ty có quá nhi u tài s n thì chi phí s cao, l i nhu n gi m.
M t khác, n u tài s n quá th p thì ho t đ ng không hi u qu .
H s quay vòng hàng t n kho:
H s quay vòng hàng t n kho

=

Doanh thu thu n
Tr giá hàng t n kho

Ch tiêu này ph n ánh n u doanh nghi p rút ng n đ c chu k s n xu t kinh doanh, s n
xu t ho c thu mua s n ph m hàng hóa đ n đâu, bán h t đ n đó, hàng t n kho gi m. Do đó,
s làm cho h s vòng quay hàng t n kho t ng và nh v y, s làm cho r i ro v tài chính
c a công ty s gi m và ng

c l i.

ng th i, khi h s quay vòng hàng t n kho t ng lên,

th i h n s n ph m hàng hóa n m trong kho ng n l i s làm gi m chi phí b o qu n, gi m
đ c hao h t. Do đó, làm t ng hi u qu s d ng (v n) ng n h n c a doanh nghi p. Ch
tiêu th i h n hàng t n khi bình quân c a doanh nghi p đ c xác đ nh b ng công th c sau:
360

Th i gian hàng t n kho bình quân (ngày)=

H s quay vòng hàng t n kho
Ch tiêu cho bi t m t vòng quay c a hàng t n kho m t bao nhiêu ngày, ch tiêu càng th p
ch ng to hàng t n kho v n đ ng càng nhanh, đó là nhân t góp ph n t ng doanh thu và l i
nhu n.
H s thu n : ph n ánh t c đ bi n đ i các kho n ph i thu thành ti n m t. H s này là
m t th, c đo quan tr ng đánh giá hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p, đ c tính b ng
cách l y doanh thu trong k chia cho s d bình quân các kho n ph i thu trong k .
Doanh thu

H s thu n =

Ph i thu khách hàng
15

Thang Long University Library


H s thu n càng l n ch ng t t c đ thu h i n c a doanh nghi p càng nhanh, kh n ng
chuy n đ i các kho n n ph i thu sang ti n m t cao, đi u này giúp cho doanh nghi p
nâng cao l

ng ti n m t, t o s ch đ ng trong vi c tài tr ngu n v n l u đ ng trong s n

xu t. Ng

c l i, n u h s này càng th p thì s ti n doanh nghi p b chi m d ng càng

nhi u, l ng ti n m t s gi m làm gi m s ch đ ng c a doanh nghi p trong vi c tài tr
ngu n v n l u đ ng trong s n xu t và doanh nghi p có th s ph i vay thêm ngân hàng đ
tài tr thêm cho ngu n v n l u đ ng c a mình.
Th i gian thu h i n bình quân:
360

Th i gian thu h i n trung bình (ngày) =

H s thu h i n
N u ch tiêu th i gian thu h i n c a công ty càng ng n thì r i ro v tài chính c a công ty
càng gi m và ng c l i. i u đó ch ng t các kho n ph i thu c a công ty là r t nh ,
không nh h ng l n đ n hi u qu s d ng v n s n xu t kinh doanh c a công ty.
H s tr n : Ch s vòng quay các kho n ph i tr ph n ánh kh n ng chi m d ng v n
c a doanh nghi p đ i v i nhà cung c p. Ch s này quá th p có th nh h ng không t t
đ n vi c x p hàng tín d ng c a doanh nghi p. Ch s vòng quay các kho n ph i tr n m
nay nh h n n m tr c ch ng t doanh nghi p chi m d ng v n và thanh toán n m nay
ch m h n n m tr c và ng c l i.
Giá v n hàng bán + Chi phí bán hàng, qu n lý chung
H s tr n =
Ph i tr ng i bán + L ng, th ng, thu ph i tr
Th i gian tr n trung bình: Ch s này cho bi t s ngày trung bình mà doanh nghi p tr
n cho nhà cung c p. Th i gian tr n càng dài thì doanh nghi p càng có nhi u th i gian
chi m d ng v n đ đ u t vào các l nh v c khác và ng c l i.
360

Th i gian tr n trung bình (ngày) =

Th i gian quay vòng ti n: con s này cho chúng ta bi t đ
khi chi th c t đ n khi thu đ c ti n.

H s tr n
c kho ng th i gian ròng k t

Th i gian quay vòng ti n = Th i gian quay vòng hàng t n kho + Th i gian thu n trung
bình - Th i gian tr n trung bình.
Con s này càng cao thì l ng ti n m t c a doanh nghi p càng khan hi m cho ho t đ ng
s n xu t kinh doanh và các ho t đ ng đ u t khác. Chu k ti n m t đ c tính t khi tr
cho các nguyên li u thô t i khi nh n đ c ti n m t trong bán hàng. N u con s này nh s
đ

c coi là kh n ng qu n lý v n l u đ ng t t. Ng

16

c l i, con s này c n có th đ

c gi i


thích là doanh nghi p ph i thuê thêm v n trong khi ph i ch khách hàng tr n ti n hàng
cho mình.
Hi u su t s d ng t ng tài s n:
Doanh thu thu n
=

Hi u su t s d ng t ng tài s n
Ch tiêu này ph n ánh m t đ ng tài s n đ

thu. Nhìn vào ch tiêu này, các đ i t

T ng tài s n

c hình thành t bao nhiêu đ ng doanh

ng quan tâm có th nhìn th y t ng quát v n ng l c

ho t đ ng c a doanh nghi p, t đó h tr đ a ra quy t đ nh.
Ch tiêu này càng cao hi u qu s d ng t ng tài s n càng t ng, n u s c s n xu t
c a t ng tài s n càng nh , hi u qu s d ng t ng tài s n gi m. Hi u su t s d ng t ng tài
s n càng cao ch ng t các tài s n c a doanh nghi p có ch t l ng cao, không b nhàn r i.
Hi u su t s d ng t ng tài s n là c s t t cho l i nhu n cao. Hi u su t s d ng t ng tài
s n th p là do y u kém trong qu n lý tài s n c đ nh, qu n lý ti n m t, qu n lý kho n ph i
thu, chính sách bán ch u, qu n lý v t t , qu n lý bán hàng, qu n lý s n xu t.
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n:
Doanh thu thu n
Hi u su t s d ng tài s n ng n h n

=

Tài s n ng n h n

Ch tiêu hi u su t s d ng tài s n ng n h n cho bi t m t đ ng tài s n ng n h n góp
ph n t o ra bao nhiêu đ ng doanh thu. T l cao ch ng t tài s n ng n h n có ch t l ng
t t, t n d ng đ y đ , không b nhàn r i. Ch tiêu này th hi n s v n đ ng c a tài s n
ng n h n trong k , ch tiêu càng cao ch ng t tài s n ng n h n v n đ ng càng nhanh.
Hi u su t s d ng tài s n dài h n:

Hi u su t s d ng tài s n dài h n

=

Doanh thu thu n
Tài s n dài h n

Ch s cho bi t m t đ ng tài s n dài h n tham gia trong quá trình kinh doanh t o ra đ
bao nhiêu đ ng doanh thu thu n. Ch s đo l ng hi u qu s
Hi u su t s d ng tài s n dài h n càng cao càng t t, ch ng t
h n cao. Ng c l i, ch tiêu th p ch ng t tài s n dài h n s
nhân có th là do đ u t vào tài s n c đ nh quá m c so v i

c

d ng v n c a doanh nghi p.
hi u qu s d ng tài s n dài
d ng ch a hi u qu , nguyên
m c tiêu th s n ph m ho c

so v i kh n ng cung c p nguyên v t li u.

17

Thang Long University Library


Nhóm h s n
ây là h s r t quan tr ng, ph n ánh tình tr ng n hi n th i c a công ty, có tác
đ ng đ n ngu n v n ho t đ ng và lu ng thu nh p thông qua chi tr v n vay và lãi su t khi
đáo h n. Các công ty vay n càng nhi u thì càng ph i tr nhi u lãi, làm gi m tính thanh

kho n c a tài s n, t ng r i ro v tài chính.
H s n trên t ng tài s n :
H s n trên t ng tài s n

T ng s n

=

T ng tài s n

Ch tiêu này ph n ánh, trong t ng tài s n hi n có c a công ty thì có bao nhiêu đ ng
do vay n mà có. N u h s này càng t ng thì r i ro v tài chính c a công ty càng l n. C
th , t s này cao th hi n s b t l i cho các ch n nh ng l i có l i cho ch s h u n u
đ ng v n đ c s d ng có kh n ng sinh l i cao.Tuy nhiên, n u t s này quá cao, doanh
nghi p s r i vào tình trang m t kh n ng thanh toán. Thêm vào đó, n u ch s này cao
c ng đ ng ngh a v i vi c ti n lãi vay l n, do đó kh n ng thanh toán lãi vay c a doanh
nghi p đ i v i ch n c ng g p khó kh n.
nh n xét đúng đ n v t s t ng n trên tài
s n c n ph i k t h p các ch s khác.
H s n trên v n ch s h u:
H s n trên v n ch s h u

T ng n

=

Giá tr v n ch s h u

T s này cho m t đ ng n s đ c đ m b o b i bao nhi u đ ng v n ch s h u. T s
này nh ch ng t doanh nghi p ít ph thu c vào hình th c huy đ ng v n b ng vay n , có

th hàm ý doanh nghi p ch u đ r i ro th p. Tuy nhiên, nó c ng có th ch ng t doanh
nghi p ch a bi t cách vay n đ kinh doanh và khai thác l i ích c a hi u qu ti t ki m
thu .
H s kh n ngăthanhătoánălưiăvay:
L i nhu n tr
H s thanh toán lãi vay

=

c thu và chi phí lãi vay

Lãi vay ph i tr

Ch tiêu ph n ánh c m t đ ng lãi vay ph i tr c a công ty thì thu đ c bao nhiêu
đ ng lãi tr c thu t ho t đ ng s n xu t kinh doanh và chi phí lãi vay. Có th s y ra các
tr ng h p sau:
H s thanh toán lãi vay = 1 thì công ty không có lãi.
H s thanh toán lãi vay > 1 và càng l n bao nhiêu thì ho t đ ng s n su t kinh
doanh c a công ty càng hi u qu . Công ty không nh ng tr đ
18

c lãi vay mà còn tr đ

c


v n vay. Do đó công ty d dàng vay v n ngân hàng và các đ i t
c a công ty càng gi m.

ng khác, r i ro tài chính

H s thanh toán lãi vay < 1 và càng nh h n bao nhiêu thì r i ro v tài chính c a
công ty càng l n b y nhiêu, công ty c n có bi n pháp kh c ph n u không s có nguy c
phá s n.
Nhóm h s kh n ng sinh l i
ây là nhóm ch tiêu ph n ánh t ng h p nh t hi u qu kinh doanh và hi u qu
n ng l c qu n lý c a doanh nghi p. B t k công ty nào c ng ho t đ ng kinh doanh v i
m c tiêu cu i cùng là h

ng t i l i nhu n b i l i nhu n chính là ch tiêu ph n ánh hi u

qu c a toàn b quá trình ho t đ ng kinh doanh. Công ty ho t đ ng càng hi u qu thì l i
nhu n càng cao. Khi đánh giá c n ph i đ t l i nhu n trong các m i quan h so sánh thì
m i khách quan. Nh ng m i quan h y đ
tiêu v kh n ng sinh l i c a công ty.

c tìm hi u thông quan vi c phân tích các ch

T su t sinh l i trên doanh thu (Return on sales- ROS)
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên doanh thu =
Doanh thu thu n

x 100

ây là ch tiêu qu n ánh trong m t đ ng doanh thu thì thu đ c bào nhiêu đ ng l i
nhu n ròng. Ch tiêu này có th thay đ i do chi phí ho c giá bán s n ph m thay đ i.
Không ph i lúc nào giá c a nó cao là t t. N u nó cao do giá v n hàng bán gi m thì t t
nh ng n u nó cao do gi m giá hàng bán trong tr
s

nh h

ng đ n l i nhu n trong t

ng h p c nh tranh thì ch a ph i là t t,

ng lai.

T su t sinh l i trên t ng tài s n (Return on assets ậ ROA)
L i nhu n ròng
T su t sinh l i trên t ng tài s n =
T ng tài s n

x 100

Ch tiêu này ph n ánh hi u qu c a công ty trong vi c s d ng tài s n đ sinh l i.
ây là ch tiêu t ng h p nh t dùng đ đánh giá kh n ng sinh l i c a m t đ ng v n đ u t ,
ngh a là m t đ ng tài s n b ra có th thu v đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n. Tùy thu c
vào tình hình c th c a doanh nghi p và ph m vi so sánh mà ch n l i nhu n tr c thu ,
lãi và l i nhu n sau thu đ so sánh v i t ng tài s n.
- T su t sinh l i c a tài s n ng n h n
T su t sinh l i c a tài s n
L i nhu n sau thu
=
x 100
ng n h n
Tài s n ng n h n

19

Thang Long University Library


Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p đ u t 100 đ ng tài s n ng n
h n thì t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao thì hi u qu s
d ng tài s n ng n h n càng t t góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh cho doanh nghi p.
-

T su t sinh l i c a tài s n dài h n
T su t sinh l i c a tài s n
dài h n

L i nhu n sau thu

=

Tài s n dài h n

x 100

Ch tiêu này cho bi t c 100 đ ng giá tr TSDH s d ng trong k thì t o ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng TSDH c a doanh
nghi p t t, giúp h p d n nhi u nhà đ u t .
T su t sinh l i trên v n ch s h u (Return on equity ậ ROE)
L i nhu n ròng
x 100
T su t sinh l i trên v n ch s h u =
V n ch s h u
Nh ng nhà đ u t th ng quan tâm đ n ch tiêu này vì h quan tâm đ n kh n ng

sinh l i so v i s v n h b ra đ u t . C m t đ ng v n ch s h u t o ra đ c bao nhiêu
đ ng l i nhu n. T l càng l n bi u hi n xu h ng càng tích c c, doanh nghi p có th đi
tìm ngu n v n m i trên th tr ng đ tài tr cho doanh nghi p c a mình. Ng c l i, t s
nh thì doanh nghi p s khó kh n h n trong vi c thu hút v n.
1.3 Phơnătíchănh ngăy uăt ă nhăh

ngăđ năhi uăqu ăkinhădoanh

1.3.1 Các nhân t bên trong ếoanh nghi p
Qu n tr doanh nghi păvƠăc ăc u t ch c
Ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p đ c ch đ o t b máy qu n tr c a doanh
nghi p. T t c m i ho t đ ng c a doanh nghi p t quy t đ nh m t hàng kinh doanh cho
đ n thi t l p k ho ch, chi n l

c tiêu th s n ph m, m r ng chi n l

c kinh doanh,...

c a toàn b doanh nghi p đ u ph thu c vào b máy qu n tr . B máy qu n tr h p lý, xây
d ng k ho ch kinh doanh khoa h c phù h p, có s phân công, n ng đ ng, nhanh nh y
n m b t th tr ng, ti p c n th tr ng b ng nh ng chi n l c h p lý s là nhân t quan
tr ng giúp các ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p đ t hi u qu cao.
B máy qu n tr có t t thì m i t o l p đ c c c u t ch c phù h p, hi u qu . C
c u t ch c là s s p x p các phòng ban, các ch c v trong doanh nghi p. Vi c s p x p
này h p lý, khoa h c s giúp phát huy đ c t i đa n ng l c c a t ng b ph n và t ng cá
nhân trong doanh nghi p, t đó không khí làm vi c hi u qu s bao trùm toàn b doanh
nghi p. Ng c l i, n u c c u t ch c c a doanh nghi p b t h p lý, có s ch ng chéo v
20

ch c n ng, nhi m v không rõ ràng không ch đem l i s lãng phí v nhân l c mà còn làm
ý th c xây d ng t ch c b h n ch d n đ n k t qu ho t đ ng kinh doanh s không cao.
Tài chính doanh nghi p
Kh n ng tài chính s quy t đ nh s phát tri n c a doanh nghi p trong c ng n h n
và dài h n. Kh n ng tài chính, tiêu bi u là v n kinh doanh là y u t nh h ng quan
tr ng đ n hi u qu kinh doanh trong doanh nghi p. Vì v y, trong vi c huy đ ng và s
d ng ngu n v n doanh nghi p c n có k ho ch rõ ràng, xác đ nh rõ c c u v n h p lý và
ch t ch

ng v i quy mô và tình hình th c t c a doanh nghi p t i m i th i k khác nhau.

Công ngh - K thu t
Vi c đ u t vào khoa h c công ngh , k thu t hi n đ i là c n thi t vì trong c ch
th tr

ng c nh tranh gay g t nh hi n nay thì doanh nghi p ch có th t n t i n u s n

ph m và d ch v có ch t l ng cao và u vi t h n h n nh ng s n ph m cùng lo i. Mu n
có đ c nh v y thì y u t máy móc công ngh là quan tr ng và c n thi t h n c . Ngoài
ra khi áp d ng các ti n b khoa h c công ngh s giúp doanh nghi p gi m thi u đ c m t
s chi phí không đáng có, đ ng th i s c p nh t thông tin m t cách nhanh chóng hi u qu .
Ch tăl ngăvƠătrìnhăđ laoăđ ng
Nhân t con ng i có vai trò quan tr ng trong b t k ho t đ ng nào c a công ty.

i

v i ho t đ ng c a doanh nghi p, trình đ c a cán b qu n lý và cán b khoa h c k thu t
có nh h ng không nh t i doanh thu và l i nhu n c a doanh nghi p. N u ng i qu n lý
có trình đ cao h s v ch ra đ c nh ng chi n l c đúng đ n cho doanh nghi p, đ m
b o s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.

i ng cán b k thu t c ng là m t l c l ng quan tr ng đ i v i tình hình kinh
doanh c a doanh nghi p, đ c bi t là đ i v i ngành kinh doanh s n ph m CNTT.

i ng

cán b k thu t gi i s giúp doanh nghi p có th ch m sóc, ph c v khách hàng t t h n vì
v y có th nâng cao đ uy tín cho công ty cao h n.
1.3.2 Các nhân t bên ngoài
Quyămôăc ăc u, thu nh
Quy mô dân c nh h ng t
do đó nó nh h ng đ n k t qu
tr ng t ng đ ng nhau v c c
m cđ

p c aădơnăc ăvƠăt p quán tiêu dùng
i l ng s n ph m mà doanh nghi p có th tiêu th đ c,
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. N u có hai th
u dân c , t p quán tiêu dùng, thu nh p c a ng i dân và

a thích s n ph m c a doanh nghi p t i th tr

l n h n doanh nghi p s tiêu th đ
cho doanh nghi p.

ng đông dân hay quy mô dân c

c nhi u s n ph m h n, đem l i doanh thu l n h n

21

Thang Long University Library


C c u dân c và t p quán tiêu dùng c ng có nh h ng t i c c u và kh i l ng s n
ph m tiêu th . N u s n ph m c a doanh nghi p phù h p v i th hi u ng i tiêu dùng ho c
v i đa s thành ph n dân c t i th tr

ng nào đó thì doanh thu c a doanh nghi p t i th

tr ng đó s t ng và ng c l i. C c u c a dân c còn quy t đ nh c c u c a lo i s n
ph n tiêu th và do m i s n ph m l i có giá bán khác nhau nên nó có nh h ng t i
ph ng h ng tiêu th c a doanh nghi p.
Thu nh p c a khách hàng là m t y u t quan tr ng quy t đinh kh n ng mua c a
khách hàng. N u khách hàng r t a thích m t hay nhi u s n ph m c a doanh nghi p
nh ng vì thu nh p c a h quá th p không đ đ mua s n ph m c a doanh nghi p thì
doanh nghi p c ng không th tiêu th đ c s n ph m. Vì v y, doanh nghi p c n chú
tr ng đ n thu nh p dân c
phù h p v i khách hàng

m i th tr

ng đ đ a ra chính sách giá và c c u s n ph m

đó.

Th tr ng các y u t đ u vào
N u th tr ng các y u t đ u vào có s tham gia c a nhi u nhà cung c p, doanh
nghi p có th ch đ ng đ c s n ph m đ u vào, không b ph thu c vào m t nhà cung
c p nh t đ nh nào đó.
ng th i t i m t th tr ng có s c nh tranh thì m c giá bán là

m t trong nh ng y u t quan tr ng trong quá trình kinh doanh c a doanh nghi p. N u
doanh nghi p ch ph thu c vào m t ho c m t s nhà cung c p thì doanh nghi p s không
ch đ ng đ c ngu n hàng, ph i ph thu c vào nhà cung c p, do đó, nhà cung c p có th
t ý đ y giá lên cao làm t ng chi phí cho doanh nghi p, đ ng th i do đ c quy n v s n
ph m, nhà cung c p có th cung c p hàng không đúng th i gian làm gián đo n quá trình
kinh doanh c a doanh nghi p, t đó phát sinh thêm nhi u chi phí d n t i l i nhu n c a
doanh nghi p gi m.
Chính sách kinh t v ămôăc aăNhƠăn c
B t c doanh nghi p nào trên th tr ng c ng đ u ch u tác đ ng t nh ng chính sách
kinh t c a Nhà n c. ó là các chính sách v thu , lãi su t, quy ch qu n lý tài chính hay
nh ng u đãi, s b o h c a Nhà n c nh h ng l n đ n chi phí l i nhu n doanh nghi p.
i n hình là chính sách thu , đây là nhân t khách quan có quan h ng c chi u v i l i
nhu n c a doanh nghi p, nh h ng t i l i nhu n c ng nh là hi u qu kinh doanh thông
qua thu xu t. Ngoài thu thu nh p doanh nghi p, thu xu t kh u thì thu nh p kh u c ng
nh h ng không nh đ n giá v n hàng bán. Thu nh p kh u t ng làm giá v n hàng bán
t ng trong khi giá bán không t ng s làm gi m l i nhu n c a doanh nghi p. Thu giá tr
gia t ng không ch làm gia t ng giá thanh toán c a hàng hóa d ch v mà đôi khi vi c kh u

22


tr thu , hoàn thu ch m c ng nh h
trình s n xu t c a công ty.

ng không t t t i vi c quay vòng v n ph c v quá

T l l m phát, t giá h i đoái và giá tr đ ng n i t

nh h

ng khá m nh đ n l i

nhu n th c c a doanh nghi p vì l i nhu n th c là hi u c a l i nhu n danh ngh a và m c
thay đ i giá tr đ ng ti n, đ c bi t là đ i v i doanh nghi p xu t nh p kh u.
Ngoài ra, các y u t v th ch pháp lu t, g m các y u t i chính sách c a Chính ph ,
h th ng pháp lu t, xu h

ng chính tr ,... các nhân t này ngày càng nh h

ng l n đ n

ho t đ ng c a doanh nghi p. S n đ nh v chính tr , nh t quán v quan đi m, chính sách
luôn là y u t h p d n các nhà đ u t trong xu th toàn c u hóa hi n nay, m i liên h gi a
chính tr và kinh doanh không ch di n ra trên bình di n qu c gia mà còn th hi n trong
các quan h qu c t .
Các y u t v ăcôngăngh ,ăc ăs h t ng k thu t
Công ngh , c s h t ng v mô có nh h ng m nh m đ n quá trình kinh doanh c a
t t c các doanh nghi p và đ c bi t là doanh nghi p chuyên kinh doanh các s n ph m v
CNTT. ây là ti n đ quan tr ng đ các doanh nghi p có th phát tri n đ c công ngh
k thu t c a n i t i doanh nghi p. Vì vây, công ngh hóa, hi n đ i hóa và cách m nh
công ngh thông tin ph i đ c Nhà n c chú tr ng th c hi n.

23

Thang Long University Library


PH Nă2. TH C TR NG HI U QU KINH DOANH T I CÔNG TY TNHH TIN
H C TR N MINH
2.1

T ng quan v công ty TNHH Tin h c Tr n Minh

2.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty TNHH Tin h c Tr n Minh
- Tên công ty: Công ty Trách nhi m H u h n Tin h c Tr n Minh.
- Tên giao d ch qu c t : Tran Minh Company Limited.
- Tên vi t t t: TranMinhCo.,LTD.
- Tr s : 16A4 Lý Nam
- Hoàn Ki m - Hà N i.
- Lo i hình doanh nghi p: Công ty Trách nhi m H u h n có hai thành viên tr lên.
- Ngày thành l p: Tháng 2 n m 2003.
- Gi y phép thành l p: Gi y phép s 0102011585 do S KH –
Hà N i c p.
-

T Thành ph

i n tho i: (04) 3747 2643.
Email:

- S l

ng lao đ ng: 21 ng

i

- Ngành ngh kinh doanh : Th ng m i
Công ty TNHH Tin H c Tr n Minh đ c thành l p t n m 2003 v i l nh v c kinh
doanh ban đ u là thi t k chuy n giao ph n m m, nâng c p s a ch a h th ng máy tính,
h th ng m ng, cài đ t ph n m m ng d ng, ban đ u g m 5 thành viên, có tr s t i 16A4

Lý Nam
- Hoàn Ki m – Hà N i. Xu t phát đi m t m t công ty nh v i s v n không
l n, công ty đã ph i c g ng n l c không ng ng đ phát tri n và xây d ng công ty ngày
càng v ng m nh.
V i s phát tri n ngày càng nhanh c a khoa h c công ngh trên th gi i c ng nh
Vi t Nam, công ty đã phát tri n thêm nhi u hình th c kinh doanh, nâng cao trình đ
chuyên môn c a đ i ng nhân viên trong công ty.
Công ty chuyên cung c p và bán các lo i linh ki n, s n ph m liên quan đ n máy tính
và đã đ t đ c nh ng thành công nh t đ nh nh tr thành đ i lý chính th c tiêu th các
s n ph m c a các hãng máy tính, máy v n phòng có tên tu i trên th gi i: COMPAQ, HP,
LENOVO, DELL, TOSHIBA,…
nh h ng phát tri n c a công ty trong th i gian t i là có th b t k p v i n n CNTT
c a th gi i; nghiên c u phát tri n các ng d ng cho doanh nghi p, gia đình, ph c v giáo
d c, gi i trí, qu n lý, đi u khi n t đ ng, cho ra đ i nh ng ph n m m ng d ng trên
website đ đáp ng nhu c u c a các doanh nghi p tham gia th ng m i đi n t , nghiên
24