GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN NGẮN HẠN TAI CÔNG TY TNHH MÁY NÔNG NGHIỆP VIỆT TRUNG

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU
S D NG TÀI S N NG N H N
T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N
MÁY NÔNG NGHI P VI T TRUNG

SINH VIÊN TH C HI N : NGUY N M NH TÙNG
MÃ SINH VIÊN
: A16973
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG

HÀ N I ậ 2014


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG

---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P
TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU
S D NG TÀI S N NG N H N
T I CÔNG TY TRÁCH NHI M H U H N
MÁY NÔNG NGHI P VI T TRUNG

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: Th.S Ngô Th Quyên
: Nguy n M nh Tùng
: A16973
: Tài chính ậ Ngân hàng

HÀ N I ậ 2014

Thang Long University Library


L I C Mă N
Trong quá trình th c hi n và hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đã nh n đ

c

s giúp đ c ng nh s đ ng viên t r t nhi u phía.
Tr c tiên, em xin g i l i c m n chân thành và sâu s c t i giáo viên h ng d n
khóa lu n t t nghi p – Th c s Ngô Th Quyên. Cô không ch là ng i tr c ti p gi ng
d y em m t s môn h c chuyên ngành t i tr ng trong th i gian qua, mà còn là ch
b o t n tình, h ng d n em trong su t th i gian nghiên c u và th c hi n khóa lu n.
Ngoài ra, em c ng mong mu n thông qua khoa lu n này, g i l i c m n chân
thành t i các th y cô đang gi ng d y t i tr ng đ i h c Th ng long, nh ng ng i luôn
nhi t tình và tâm huy t đ mang l i cho sinh viên nh ng ki n th c đ chúng em có th
có m t n n t ng v chuyên ngành c a mình.
Bên c nh đó em c ng xin c m n t i các cô, chú, anh, ch đ c bi t là phòng k
toán t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung đã t n tình giúp đ và cung c p
s li u đ em có th hoàn thành đ

c khóa lu n c a mình.
Em xin chân thành c m n!
Sinh viên th c hi n

Nguy n M nh Tùng


L I CAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s
h tr t giáo viên h

ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng

i

khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ

c

trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên

Nguy n M nh Tùng

Thang Long University Library


M CL C
CH
NGă1. C ăS LÝ LU N CHUNG V TÀI S N NG N H N TRONG
DOANH NGHI P .........................................................................................................1
1.1. Các khái ni măc ăb n v tài s n ng n h n trong doanh nghi p ........................1
1.1.1. Khái ni m tài s n ng n h n trong doanh nghi p ........................................................ 1
1.1.2. c đi m c a tài s n ng n h n ..................................................................................... 1
1.1.3. Phân lo i tài s n ng n h n ............................................................................................ 1
1.1.4. Vai trò c a tài s n ng n h n ......................................................................................... 3
1.2. Chính sách qu n lý tài s n ng n h n ....................................................................3
1.3. N i dung qu n lý tài s n ng n h n ........................................................................4
1.3.1. Qu n lý Ti n m t ............................................................................................................ 4
1.3.1.1. T ng t c đ thu h i ............................................................................................. 5
1.3.1.2. Gi m t c đ chi ...................................................................................................6
1.3.1.3. D báo nhu c u ti n m t ....................................................................................7
1.3.2. Qu n lý các kho n ph i thu ........................................................................................... 9
1.3.3. Qu n lý hàng t n kho ................................................................................................... 12
1.3.3.1. Các chi phí liên quan t i qu n lý kho ............................................................... 13
1.3.3.2. Mô hình EOQ trong qu n lý hàng t n kho .......................................................14

1.3.3.3. K thu t phân tích A-B-C trong phân lo i hàng hóa t n kho .......................... 16
1.3.3.4. Trích l p d phòng gi m giá hàng t n kho ......................................................17
1.3.4. M t s ch tiêu đánh giá v hi u qu qu n lý tài s n ng n h n ............................... 18
1.3.4.1. Nhóm ch tiêu đánh giá v kh n ng thanh toán ..............................................18
1.3.4.2. Nhóm các ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý tài s n ng n h n ......................18
1.3.4.3. Nhóm các ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i tài s n ng n h n .....................20
1.4. Cácăy uăt ă nhăh ngăđ năhi uăqu ăqu nălýătƠiăs năng năh n ......................... 21
1.4.1. Nhân t ch quan ......................................................................................................... 22
1.4.1.1. M c đích s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ............................................22
1.4.1.2. C s v t ch t c a doanh nghi p .....................................................................22
1.4.1.3. Trình đ nhân viên ............................................................................................ 22
1.4.2. Nhân t khách quan ..................................................................................................... 23
1.4.2.1. S qu n lý c a nhà n c ..................................................................................23
1.4.2.2. S phát tri n c a th tr ng .............................................................................23
1.4.2.3. S c nh tranh gi các doanh nghi p ................................................................ 23
1.4.2.4. Nhu c u c a khách hàng...................................................................................24
CH
NGă2. TH C TR NG S D NG TÀI S N NG N H N T I CÔNG
TY TNHH MÁY NÔNG NGHI P VI T TRUNG ..................................................25


2.1. T ng quan v công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung........................... 25
2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n................................................................................. 25
2.1.2.

c đi m t ch c ngành ngh ..................................................................................... 26

2.1.3. B máy t ch c c a công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung ........................ 26
2.2. Tình hình s n xu t kinh doanh t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t
Trungăgiaiăđo n 2011-2013 ......................................................................................... 28

2.2.1. K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty giai đo n 2011-2013............. 28
2.2.2. Tình hình tài s n – ngu n v n t i công ty TNHH Máy Nông nghi p Vi t Trung
giai đo n 2011-2013 ............................................................................................................... 31
2.2.2.1. Tình hình tài s n t i công ty TNHH Máy Nông nghi p Vi t Trung giai đo n
2011-2013 ......................................................................................................................31
2.2.2.2. Tình hình ngu n v n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung giai
đo n 2011-2013 .............................................................................................................33
2.2.3. M t s ch tiêu tài chính chung ................................................................................... 36
2.3. Th c tr ng qu n lý tài s n ng n h n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p
Vi tăTrungăgiaiăđo n 2011-2013 .................................................................................37
2.3.1. Phân tích quy mô, c c u tài s n ng n h n ............................................................... 37
2.3.2. Th c tr ng qu n lý ti n m t t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung
giai đo n 2011-2013 ............................................................................................................... 39
2.3.3. Th c tr ng qu n lý kho n ph i thu t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t
Trung giai đo n 2011-2013 .................................................................................................... 41
2.3.4. Th c tr ng qu n lý hàng t n kho t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung
giai đo n 2011-2013 ............................................................................................................... 43
2.3.5. M t s ch tiêu dánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n t i công ty TNHH
Máy Nông Nghi p Vi t Trung ............................................................................................... 46
2.3.5.1. Các ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán......................................................46
2.3.5.2. Các ch tiêu đánh giá kh n ng qu n lý tài s n ng n h n ............................... 47
2.3.5.3. Các ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i ........................................................... 49
2.4. ánhăgiáăhi u qu s d ng tài s n t i ng n h n t i công ty TNHH Máy Nông
Nghi p Vi t Trung .......................................................................................................51
2.4.1. Nh ng k t qu đ t đ c ............................................................................................... 51
2.4.2. Nh ng đi m h n ch và nguyên nhân ........................................................................ 51
CH
NGă3. M T S
BI N PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU
S D NG TÀI S N NG N H N T I CÔNG TY TNHH MÁY NÔNG

NGHI P VI T TRUNG ............................................................................................. 53
3.1. nhăh ng phát tri n c a công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung ....53

Thang Long University Library


3.1.1. Nh n xét v môi tr ng kinh doanh c a công ty TNHH Máy Nông Nghi p
Vi t Trung………. .................................................................................................................. 53
3.1.1.1. Thu n l i ...........................................................................................................53
3.1.1.2. Khó kh n ...........................................................................................................53
3.1.2. nh h ng phát tri n c a công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung
trong th i gian t i ………………………………………………………………………... 53
3.2. M t s bi n pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n t i công
ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung ...................................................................54
3.2.1. Qu n lý ti n và các kho n t ng đ ng ti n ............................................................. 54
3.2.2. Qu n lý các kho n ph i thu khách hàng ................................................................... 55
3.2.3. Qu n lý hàng t n kho ................................................................................................... 57
3.2.4. M t s bi n pháp khác ................................................................................................. 58


DANH M C VI T T T
Vi t t t
EBIT

Di n gi i
Thu nh p tr c thu và lãi vay

GTGT

Giá tr gia t ng

TNHH
TSDH
TSL

Trách nhi m h u h n
Tài s n dài h n
Tài s n l u đ ng

TSNH
VL

Tài s n ng n h n
V n l u đ ng

Thang Long University Library


DANH M C B NG
Trang
B ng 1.1. Chi phí t n tr hàng l u kho .........................................................................14
B ng 2.2. Tình hình tài s n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung giai đo n
2011-2013…….. ............................................................................................................32
B ng 2.4. Các ch tiêu tài chính chung ..........................................................................36
B ng 2.5. C c u tài s n ti n ......................................................................................... 40
B ng 2.6. C c u hàng t n kho c a công ty TNHH Máy Nông nghi p Vi t Trung .....44
B ng 2.7. T tr ng đ u t , giá tr hàng hóa t n kho c a công ty TNHH Máy Nông
nghi p Vi t Trung ..........................................................................................................45
B ng 2.8. Các ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán ...................................................46
B ng 2.9. T c đ luân chuy n tài s n ng n h n ............................................................ 47

B ng 2.9. M c luân chuy n v n l u đ ng ....................................................................48
B ng 2.10. T su t sinh l i tài s n ng n h n .................................................................48
B ng 2.11. Các ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i c a tài s n ng n h n .....................49
B ng 3.1. M c đ hoàn tr n c a khách hàng ............................................................. 55
B ng 3.2. X p nhóm n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung 2013 ........56

DANH M C BI Uă
Trang
Bi u đ 2.1. T ng tr

ng doanh thu, giá v n và l i nhu n c a công ty TNHH Máy

Nông Nghi p Vi t Trung giai đo n 2011-2013............................................................. 30
Bi u đ 2.2. T tr ng tài s n c a công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung
giai đo n 2011-2013 ......................................................................................................33
Bi u đ 2.3. T tr ng n ng n h n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung
giai đo n 2011-2013 ......................................................................................................35
Bi u đ 2.4. Quy mô tài s n ng n h n ...........................................................................37
Bi u đ 2.5. C c u tài s n ng n h n ............................................................................38
Bi u đ 2.6. Quy mô ti n m t t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung ........39
Bi u đ 2.8. Quy mô hàng l u kho công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung.....43


DANH M C

TH ,ăS ă

, HÌNH V
Trang

Hình 1.1. Chính sách qu n lý tài s n ng n h n c p ti n và th n tr ng............................ 3
th 1.1.
th m c d tr ti n t i u.........................................................................9
th 1.2.
th m c d tr kho t i u.......................................................................16
th 1.3. Các nhóm hàng phân b theo bi u đ Perato ..............................................17
S đ 2.1: C c u t ch c b máy công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung ......27

Thang Long University Library


L IăNịIă

U

1. Lý do l a ch năđ tài
Trong n n kinh t th tr ng hi n nay thì đ ti n hành ho t đ ng kinh doanh thì
b t k doanh nghi p nào c ng ph i có tài s n. Trong quá trình h i nh p và phát tri n
cùng n n kinh t trên th gi i vi c qu n lý tài s n đòi h i m i doanh nghi p ph i chú
tr ng trong vi c s d ng chúng m t cách linh ho t. Vi c s d ng tài s n có hi u qu
mang l i ý ngh a quan tr ng và c p thi t đ i v i các doanh nghi p trong ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a mình. V n đ làm th nào đ có th nâng cao hi u qu s d ng
tài s n ng n h n c a doanh nghi p là v n đ có ý ngh a khoa h c, có t m quan tr ng
trong s c nh tranh trên th tr

ng c a các doanh nghi p và luôn nh n đ

c s quan

tâm c a r t nhi u đ i t ng bên ngoài doanh nghi p. H n th n a, hi n nay trong b t

k ho t đ ng kinh doanh nào thì tài s n c a doanh nghi p luôn đ c đ t lên v trí quan
tr ng hàng đ u. Chính vì v y tìm hi u v hi u qu s d ng tài s n ng n h n t i các
doanh nghi p đang là v n đ c p thi t đ c đ t ra trong n n kinh t hi n nay.
V i nh ng ki n th c đã h c đ c tr ng và qua th i gian th c t p t i công ty
TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung, em đã đi tìm hi u v công tác qu n lý và s
d ng tài s n ng n h n t i công ty. Do đó, em đã quy t đ nh ch n đ tài “ Gi i pháp
nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p
Vi t Trung” làm đ tài cho khóa lu n t t nghi p c a mình.
2.

iăt

ng và ph m vi nghiên c u
i t ng nghiên c u: C s lý lu n chung v tài s n ng n h n và hi u qu s
d ng tài s n ng n h n.

Ph m vi nghiên c u: Th c tr ng qu n lý và s d ng tài s n ng n h n t i công ty
TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung giai đo n 2011-2013. T đó, đ a ra m t s ki n
ngh đ nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n h n t i công ty TNHH Máy Nông
Nghi p Vi t Trung.
3. Ph ngăphápănghiênăc u
Ph ng pháp nghiên c u ch y u c a khóa lu n là ph
h p, khái quát d a trên nh ng s li u mà công ty cung c p.

ng pháp phân tích, t ng

4. K t c u c a khóa lu n
Khóa lu n g m 3 ch ng chính
Ch

ngă1:ăC ăs lý lu n chung v tài s n ng n h n trong doanh nghi p

Ch ngă 2:ă Th c tr ng s
Nông Nghi p Vi t Trung

d ng tài s n ng n h n t i công ty TNHH Máy

Ch ngă3:ăăM t s bi n pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng tài s n ng n
h n t i công ty TNHH Máy Nông Nghi p Vi t Trung


CH

NGă1. C ă S LÝ LU N CHUNG V
DOANH NGHI P

TÀI S N NG N H N TRONG

1.1. Các khái ni măc ăb n v tài s n ng n h n trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m tài s n ng n h n trong doanh nghi p
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đ

c ti n hành và đ t hi u

qu , ngoài nh ng tài s n dài h n thì các tài s n ng n h n là m t ph n không th thi u
đ quá trình s n xu t, kinh doanh đ c di n ra m t cách th ng xuyên và liên t c.
Trong doanh nghi p tài s n ng n h n g m 2 lo i: Tài s n ng n h n trong khâu s n xu t
và tài s n ng n h n trong khâu l u thông.
Tài s n ng n h n c a doanh nghi p là nh ng tài s n thu c quy n s h u và qu n
lý c a doanh nghi p, có th i gian s d ng, luân chuy n, thu h i v n trong m t chu k

kinh doanh ho c m t n m. Tài s n ng n h n r t quan tr ng trong kinh doanh b i đó là
nh ng tài s n đ c s d ng cho ho t đ ng hàng ngày và chi tr cho các chi phí phát
sinh.
Tài s n ng n h n c a doanh nghi p có th t n t i d i hình thái ti n, hi n v t
d i d ng đ u t ng n h n ho c các kho n n ph i thu. Tài s n ng n h n c a doanh
nghi p bao g m v n b ng ti n, các kho n đ u t tài chính ng n h n, các kho n ph i
thu, hàng t n kho, tài s n ng n h n khác.
1.1.2.
c đi m c a tài s n ng n h n
Tài s n ng n h n tham gia tr c ti p vào quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p v i t cách là đ i t ng lao đ ng ho c t li u lao đ ng.
Tài s n ng n h n có th i gian s d ng ng n th ng h t m t chu k s n xu t kinh
doanh ho c d i m t n m.
Nh ng tài s n có giá tr nh th ng xuyên thay đ i hình thái bi u hi n qua các
khâu c a quá trình s n xu t kinh doanh và giá tr nó đ t đ c chuy n toàn b m t l n
vào giá tr c a hàng hóa tiêu th .
1.1.3. Phân lo i tài s n ng n h n
Có r t nhi u tiêu chí đ phân lo i TSNH nh ng thông th

ng TSNH đ

c phân

lo i theo hai tiêu chí sau:
Phân lo i theo tính ch t luân chuy n
- Tài s n ng n h n d tr : là toàn b tài s n trong khâu d tr c a doanh nghi p
không tính đ nhình thái bi u hi n c a chúng, bao g m: ti n m t t i qu , ti n g i ngân
hàng, hàng mua đang đi đ ng, nguyên v t li u t n kho, công c d ng c trong kho,
hàng g i gia công, tr tr c cho ng i bán.
- Tài s n ng n h n s n xu t: là toàn b tài s n ng n h n t n tai trong quá trình s n

xu t c a doanh nghi p, bao g m: giá tr bán thành ph m, chi phí kinh doanh d dang,
chi phí tr tr

c,…
1

Thang Long University Library


- Tài s n ng n h n l u thông: bao g m tài s n d tr trong quá trình l u thông
(thành ph m, hàng d tr trong kho ho c hàng đang g i bán), tài s n trong quá trình
l u thông nh ti n m t, các kho n ph i thu.
Cách phân chia này giúp xác đ nh t tr ng c a TSNH trong t ng khâu. Do đó,
nhà qu n tr s có đi u ch nh k p th i khi th y nh ng d u hi u b t n trong vi c phân
b TSNH các khâu. c bi t t i khâu l u thông khi t tr ng TSNH trong khâu này
t ng lên có ngh a là doanh nghi p đang b đ ng v n.
Phân lo i theo hình thái bi u hi n:
- Ti n: là tài s n t n t i tr c ti p d i d ng giá tr , bao g m ti n m t t i qu , ti n
g i ngân hàng và ti n đang chuy n. Nó đ c s d ng đ tr l ng, mua nguyên v t
li u, mua tài s n c đ nh, tr thu , tr n … ây là lo i tài s n đ c bi t c a doanh
nghi p. Nó có tính ch t là lo i tài s n có tính l ng cao nh tvà đ c s d ng t c th i đ
đáp ng nhu c u thanh kho n khi doanh nghi p có dòng ti n ra. Ngoài ra, ti n m t là
lo i tài s n có t l sinh l i r t th p.
- u t ng n h n: Là ho t đ ng dùng ti n v n đ mua các ch ng khoán có giá
tr v i m c đích h ng lãi ho c b v n vào các doanh nghi p khác d i hình
th c góp v n liên doanh mua c ph n v i t cách là m t thành viên tham gia qu n
lý và đi u hành công ty liên doanh, công ty c ph n nh m chia s l i ích và trách
nhi m v i doanh nghi p khác trong th i gian không quá 12 tháng.
- Các kho n ph i thu: Là m t b ph n quan tr ng trong TSNH c a doanh
nghi p đang b các cá nhân, c quan đ n v khác chi m d ng do c các nguyên nhân

ch quan và khách quan mà doanh nghi p có trách nhi m thu h i. Các kho n
ph i thu c a doanh nghi p bao g m: ph i thu khách hàng, tr tr c cho ng i bán,
thu giá tr gia t ng đ
đòi.

c kh u tr , ph i thu khác, d phòng các kho n ph i thu khó

- Hàng t n kho: là nh ng tài s n đ c gi đ bán trong khi s n xu t kinh doanh
bình th ng đang trong quá trình s n xu t kinh doanh d dang, nguyên v t
li u, công c d ng c đ s d ng trong quá trình s n xu t kinh doanh ho c cung c p
d ch v . Hàng t n kho bao g m: hàng mua v đ bán, thành ph m t n kho và thành
ph m g i đi bán, nguyên v t li u công c d ng c t n kho, g i đi gia công ch bi n,
d phòng gi m giá hàng t n kho, s n ph m kinh doanh d dang.
i v i các doanh nghi p th
tr hàng hóa đ bán.

ng m i thì hàng t n kho ch

y u là d

- Các lo i tài s n ng n h n khác: Kho n m c này bao g m có: t m ng, chi
phí tr tr c, chi phí ch k t chuy n, tài s n thi u ch x lý, các kho n c m c , ký
qu , ký c c ng n h n.
2


1.1.4. Vai trò c a tài s n ng n h n
Tài s n ng n h n là m t b ph n không th thi u trong c c u tài s n c a doanh
nghi p.
ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh ngoài tài s n dài h n nh : máy

móc, nhà x ng.. doanh nghi p còn b ra m t l ng ti n nh t đ nh đ mua s m hàng
hóa, nguyên nhiên v t li u… ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh. Nh v y tài
s n ng n h n là đi u ki n đ m t doanh nghi p đi vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
Ngoài ra, tài s n ng n h n còn đ m b o quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p đ c ti n hành th ng xuyên liên t c. Do đ c đi m c a đ i t ng lao đ ng là
giá tr c a nó đ c d ch chuy n m t l n vào giá tr c a s n ph m nên trong chu k sau
l i ph i th ng xuyên mua s m d tr v t t hàng hóa đ đ m b o quá tình tái s n xu t
đ

c di n ra th

ng xuyên liên t c. L

ng tài s n ng n h n có h p lý đ ng b thì m i

không làm gián đo n quá trình s n xu t. Tài s n ng n h n là đi u ki n v t ch t không
th thi u trong quá trình s n xu t kinh doanh.
Tài s n ng n h n c a doanh nghi p còn là công c ph n ánh và đánh giá quá
trình v n đ ng c a v t t c ng t c là ph n ánh và ki m tra quá trình mua s m, d tr ,
s n xu t và tiêu th c a doanh nghi p. Nhu c u l ng v t t d tr
khâu nhi u hay
ch m ph n ánh s v t t ti t ki m hay lãng phí, th i gian n m các yêu c u hay ch a.
B i v y, thông qua s v n đ ng c a tài s n ng n h n có th đánh giá đ c tình hình d
tr , tiêu th s n ph m, tình hình s d ng v n ng n h n c a doanh nghi p.
chúng ta không th nh n th y qua s v n đ ng c a tài s n dài h n.

i u này

Tài s n ng n h n còn đóng vai trò quan tr ng trong vi c h tr doanh nghi p m t
cách đ c l c thanh toán và duy trì kh n ng thanh toán các kho n n đ n h n, giúp cho

doanh nghi p tránh kh i tình tr ng m t kh n ng thanh toán và ch n đ ng nguy c phá
s n c a doanh nghi p. Vì v y, có th nói tài s n ng n h n góp ph n vô cùng quan
tr ng giúp doanh nghi p ho t đ ng bình th ng và đ ng v ng. Ta có th kh ng đ nh
tài s n ng n h n c a doanh nghi p là không th thay th đ
doanh nghi p nào.

c trong b t c lo i hình

1.2. Chính sách qu n lý tài s n ng n h n
Hình 1.1. Chính sách qu n lý tài s n ng n h n c p ti n và th n tr ng
Th n tr ng

C p ti n
TSNH

TSNH
TSDH
TSDH

3

Thang Long University Library


M t s nh ng đ c đi m c a chính sách qu n lý tài s n ng n h n theo tr
c p ti n. Chính sách qu n lý tài s n theo tr
ng

ng phái

ng phái th n tr ng s có nh ng đ c đi m

c l i v i qu n lý tài s n theo tr ng phái c p ti n.
M c d tr TSL : Qu n lý theo tr ng phái c p ti n th

ng kéo theo duy trì

m c th p c a toàn b TSL còn v i tr ng phái qu n lý tài s n th n tr ng thì m c d
tr TSL th ng m c l n. Khi theo đu i tr ng phái c p ti n thì các doanh nghi p
th ng ch có m t m c t i thi u ti n và ch ng khoán kh th và d a vào chính sách
qu n lý có hi u qu và kh n ng vay ng n h n đ đáp ng m i nhu c u v ti n không
d báo tr c. L p lu n t ng t thì các kho n hàng l u kho và ph i thu khách hàng
c a doanh nghi p c ng mang giá tr th p h n.
Th i gian quay vòng ti n: Chính sách qu n lý tài s n c p ti n rút ng n th i gian
quay vòng ti n h n chính sách qu n lý tài s n ng n h n th n tr ng. Chính sách qu n lý
tài s n ng n h n c p ti n, thông qua gi m m c trung bình c a c ph i thu khách hàng
và hàng l u kho, làm t ng vòng quay và rút ng n th i gian quay vòng. Do đó, rút ng n
chu k kinh doanh c a doanh nghi p và d n t i vi c rút ng n th i gian quay vòng ti n.
Chi phí th păh năd n t i EBIT cao: Qu n lý tài s n ng n h n c p ti n s gây
ra tác đ ng làm gi m chi phí. Ph i thu khách hàng càng m c th p do đó chi phí n m
gi c ng m c th p. H n n a, càng ít kho n ph i thu khách hàng b xóa đi do không
th thu h i đ c. T ng t nh v y gi hàng l u kho m t m c t i thi u có th tránh
đ c các r i ro v m t chi phí nh m t c p, l i th i. i u này, làm cho thu nh p tr c
thu và lãi (EBIT) cao h n so v i chính sách qu n lý tài s n ng n h n th n tr ng
Vì r iăroăcaoăh nănênăthuănh p theo yêu c uăc ngăcaoăh n:ăNh ng r i ro g n
v i tr ng thái qu n lý tài s n ng n h n c p ti n bao g m kh n ng c n ki t ti n, hay
nói cách khác là không có đ ti n đ th c hi n chính sách qu n lý có hi u qu . T ng
t , doanh nghi p có th d tr hàng l u kho th p đ n m c doanh thu có th b m t khi
h t hàng d tr . R i ro g n v i chính sách ph i thu khách hàng c p ti n c ng có th
gây m t doanh thu n u m c này đ c gi quá th p. Nh ng r i ro này đánh đ i b i chi

phí th p h n nên m c l i nhu n k v ng t ng lên.
1.3. N i dung qu n lý tài s n ng n h n
1.3.1. Qu n lý Ti n m t
i v i các doanh nghi p c nh , hi u đ c t m quan tr ng c a vi c qu n lý ti n
m t là đi u c t y u cho s s ng còn c a doanh nghi p. Các cu c kh o sát doanh
nghi p kinh doanh th t b i cho th y h u h t các công ty này (đ n 60%) cho bi t s th t
b i c a h toàn b hay ph n l n đ u do g p ph i v n đ v lu ng ti n m t trong công
ty. Các ch doanh nghi p c nh ph i hi u r ng không có gì quan tr ng h n ti n m t.
Công ty t o đ c l i nhu n là vi c t t nh ng lu ng ti n m t trong công ty m i là đi u
4


c n thi t. Chính vì v y, qu n lý t t ti n m t m i chính là chìa khóa d n đ n s thành
công cho doanh nghi p.
Qu n lý ti n m t trong doanh nghi p đ c p t i vi c qu n lý ti n gi y và ti n g i
ngân hàng. S qu n lý này liên quan ch t ch t i vi c qu n lý các lo i tài s n g n v i
ti n m t nh các lo i ch ng khoán có kh n ng thanh kho n cao. Các lo i tài s n tài
chính g n nh ti n m t gi vai trò nh m t mi ng đ m cho ti n m t: S d thanh
kho n ti n m t có th đ c đ u t d dàng vào các lo i ch ng khoán thanh kho n cao,
đ ng th i chúng c ng có th bán đ
v ti n m t.

c r t nhanh đ th a mãn nh ng nhu c u c p bách

ng c ch y u c a vi c n m gi ti n m t (lo i tài s n có tính thanh kho n cao
nh t) đ làm thông su t quá trình t o ra các giao d ch kinh doanh. B i n u s d ng
m t lo i tài s n khác có thanh kho n th p h n có th làm các chi phí giao d ch t ng
cao, m t nhi u th i gian h n đ i v i m t giao d ch kinh doanh thông th
gi ti n m t này có th coi là đ ng c kinh doanh.

ng.

ng c

M t đ ng c khác đó là đ ng c phòng ng a: Ti n m t đ c d tr nh m duy trì
kh n ng thanh kho n c a doanh nghi p m i th i đi m.Vì v y, qu n lý ti n m t
trong doanh nghi p bao g m qu n lý: T ng t c đ thu h i, gi m t c đ chi tiêu, d báo
chính xác và xác đ nh nhu c u ti n m t.
1.3.1.1. T ng t c đ thu h i
M t nguyên t c đ n gi n trong qu n lý ti n m t là t ng t c đ thu h i nh ng t m
séc nh n đ c và ch m vi t séc chi tr . Nguyên t c này cho phép doanh nghi p duy trì
m c chi tiêu ti n m t trong nhi u giao d ch kinh doanh m t m c th p h n, do đó có
nhi u ti n h n cho đ u t . T ng t c đ thu h i và gi m t c đ chi tiêu là hai khuynh
h ng có m i liên quan ch t ch v i nhau. Có r t nhi u cách đ làm t ng t c đ thu
h i ti n m t:
- Cách th nh t là đem cho khách hàng nh ng m i l i đ khuy n khích cho h
s m tr n , b ng cách áp d ng chính sách chi t kh u v i nh ng kho n n đ c thanh
toán tr c hay đúng h n. Doanh nghi p c n áp d ng nhi u bi n pháp đ đ m b o r ng
m t kho n n đ c thanh toán thì ti n đ c đ a vào đ u t càng nhanh càng t t. Quy
trình này có th đ c th c hi n b ng cách thi t l p m t h th ng thanh toán t p trung
qua ngân hàng. H th ng này là m t m ng l i các tài kho n ký thác t i ngân hàng,
nh ng tài kho n này cho phép doanh nghi p duy trì các tài kho n ti n g i c a h .
ng th i các ngân hàng c ng m các tài kho n chi tiêu cho doanh nghi p nh m th c
hi n và duy trì kh n ng thanh toán, chi tr c a h .
- Khách hàng đ c ch d n g i séc chi tr c a h t i ngân hàng đ i di n c a
doanh nghi p, t i đây séc đ c x lý và sau đó đ c đ a vào tài kho n ký thác c a
doanh nghi p t i ngân hàng. Thông qua ngân hàng, doanh nghi p thanh toán các hóa
5

Thang Long University Library

đ n mua hàng ho c đ u t vào các lo i ch ng khoán có tính thanh kho n cao trên tài
kho n thanh toán c a h . L i th c a h th ng ngân hàng là ti n t có th đ c d ch
chuy n r t nhanh bên trong h th ng, cho phép doanh nghi p s d ng ti n nhanh
chóng khi nó đã có trong tài kho n.
1.3.1.2. Gi m t c đ chi
Cùng v i vi c t ng t c đ thu h i ti n m t, doanh nghi p còn có th thu đ c l i
nhu n b ng cách gi m t c đ chi tiêu. T đó, có càng nhi u ti n nhàn r i đ đ u t
sinh l i càng t t. Thay vì dùng ti n thanh toán s m các hóa đ n mua hàng, nhà qu n
tr tài chính nên hoãn vi c thanh toán nh ng ch trong ph m vì th i gian mà các chi phí
tài chính, ti n ph t hay s xói mòn v th tín d ng th p h n nh ng l i nhu n do vi c
ch m thanh toán mang l i. Có m t s chi n thu t mà các doanh nghi p có th s d ng
đ ch m thanh toán các hóa đ n mua hàng. Hai chi n thu t th

ng đ

c s d ng là t n

d ng s chênh l ch th i gian c a các kho n thu, chi và ch m tr l ng.
- T n d ng chênh l ch th i gian thu, chi: Kho n ti n đ c t n d ng này là s
chênh l ch gi a s cân b ng ti n t th hi n trên s séc c a doanh nghi p và trên s
séc c a ngân hàng. S chênh l ch này là do kho ng th i gian tr ng gi a th i đi m séc
đ c vi t cho t i khi séc đ c thanh toán.
- S d ng h i phi u: Séc đ c ký phát d a trên s ti n có trên tài kho n t i m t
ngân hàng và nó đòi h i s xác minh ch ký c a ch tài kho n. Trong đó, h i phi u
c ng ký phát d a vào trái quy n trên s ti n có trong tài kho n ngân hàng, nh ng nó
đòi h i ph i có s xác nh n c a ch tài kho n tr c khi vi c thanh toán đ c th c
hi n. Khi nhà cung c p n p h i phi u vào ngân hàng, ngân hàng ph i g i nó t i ng i
ký phát đ xác nh n. Vi c s d ng h i phi u làm ph ng ti n thanh toán có th trì

hoãn vi c chi tr ti n trong m t s ngày làm vi c. Trong nh ng ngày đó, doanh nghi p
có th s d ng s ti n đó đ đ u t . Tuy nhiên, nhi u nhà cung c p không ch p nh n
vi c thanh toán b ng h i phi u. Vì v y, vi c s d ng h i phi u có gi i h n và không
tr nên ph bi n. H n n a, chi phí d ch v x lý h i phi u c a ngân hàng th ng cao
h n so v i séc. B i v y, các y u t này c n đ c đ a vào tính toán khi s d ng h i
phi u.
- Ch m tr l ng: M t cách khác đ làm ch m chi ti n m t là thi t l p m t mô
hình chi tr l ng d a trên nh ng thông tin th ng kê v th i gian bi u l nh l ng c a
nhân viên trong công ty. ây là m t trong nh ng kho n ti n mà doanh nghi p có th
mang đi đ u t mà không h m t chi phí.
M i ph ng th c thu chi ti n đ u có nh ng u đi m và nh c đi m. Vì v y,
doanh nghi p c n ph i so sánh gi a l i ích và chi phí c a m i ph ng th c đ có th
đ a ra nh ng quy t đ nh đúng đ n mang l i l i ích t i đa cho doanh nghi p. Sau đây là
6


mô hình mà doanh nghi p có th dùng đ đánh giá hi u qu c a các ph
ti n b ng cách so sánh gi a chi phí t ng thêm v i l i ích t ng thêm.
B =

t

TS

I

ng th c thu

( 1  T)

C = C2  C1
Trong đó:
B: L i ích t ng thêm c a ph

ng th c m i so v i ph

ng th c hi n t i

t: Thay đ i th i gian chuy n ti n ( theo ngày)
TS: Quy mô chuy n ti n
I : Lãi su t
T: Thu thu nh p c n biên c a công ty
C: Chi phí t ng thêm c a ph ng th c m i so v i ph

ng th c hi n t i

N u C l n h n B thì gi nguyên ph ng th c thu ti n hi n t i
N u C nh h n B thì chuy n sang ph ng th c m i
N u C b ng B thì bàng quan v i c hai ph ng th c
1.3.1.3. D báo nhu c u ti n m t
D tr ti n m t (ti n t i qu và ti n trên tài kho n thanh toán t i ngân hàng) là
đi u t t y u mà doanh nghi p ph i làm đ đ m b o vi c th c hi n các giao d ch kinh
doanh hàng ngày c ng nh đáp ng nhu c u v phát tri n kinh doanh trong t ng giai
đo n. Doanh nghi p gi quá nhi u ti n m t so v i nhu c u s d n đ n vi c đ ng v n,
t ng r i ro v t giá (n u d tr ngo i t ), t ng chi phí s d ng v n (vì ti n m t t i qu
không sinh lãi, ti n m t t i tài kho n thanh toán ngân hàng th ng có lãi r t th p so
v i chi phí lãi vay c a doanh nghi p). H n n a, s c mua c a đ ng ti n có th gi m sút
nhanh do l m phát. N u doanh nghi p d tr quá ít ti n m t, không đ ti n đ thanh
toán s b gi m uy tín v i nhà cung c p, ngân hàng và các bên liên quan. Doanh
nghi p s m t c h i h ng các kho n u đãi giành cho giao d ch thanh toán ngay

b ng ti n m t, m t kh n ng ph n ng linh ho t v i các c h i đ u t phát sinh ngoài
d ki n. L ng ti n m t s tr t i u c a doanh nghi p ph i th a mãn đ c 3 nhu c u
chính: Chi cho các kho n ph i tr ph c v ho t đ ng s n xu t, kinh doanh hàng ngày
c a doanh nghi p nh tr cho nhà cung c p hàng hóa ho c d ch v , tr ng i lao đ ng,
tr thu . D phòng cho các kho n chi ngoài k ho ch. D phòng cho các c h i phát
sinh ngoài d ki n khi th tr ng có s thay đ i đ t ng t.
Mô hình EOQ trong qu n lý ti n m t: EOQ là m t mô hình qu n lý d tr r t
hi u qu . EOQ trong qu n lý ti n m t giúp doanh nghi p xác đ nh đ c l ng ti n m t
d tr t i u đ đáp ng nhu c u c a doanh nghi p. T đó, có th gi m đ
chi phí liên quan t i vi c d tr ti n trong doanh nghi p.

c t i đa các

7

Thang Long University Library


Gi đ nh c a mô hình:
Nhu c u v ti n m t c a doanh nghi p là n đ nh
Không có d tr ti n m t cho m c đích an toàn
Doanh nghi p ch có hai ph ng th c d tr ti n: Ti n m t, ch ng khoán kh thi
Không có r i ro trong đ u t ch ng khoán
M t s các ch tiêu c a mô hình
Chi phí giao d ch:
TrC

=

T

F

C

Trong đó:
T là t ng nhu c u ti n trong m t n m
C là quy mô m t l n bán ch ng khoán
F chi phí c đ nh cho m t l n bán ch ng khoán
Chi phí c h i:
OC =

C

K

2

Trong đó:
C/2 là m c d tr ti n m t trung bình
K là lãi su t ch ng khoán theo n m
T ng chi phí
TC =

T
C

F

M c d tr ti n t i u C*

8

+

C
2

K


th 1.1.

th m c d tr ti n t i u

Chi phí
TC

OC = C/2

K

TrC = T/C

F

C*

C

1.3.2. Qu n lý các kho n ph i thu
H u h t, m i doanh nghi p khi ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u phát
sinh các kho n ph i thu. M i doanh nghi p khác nhau l i có giá tr các kho n ph i thu
khác nhau.
l n kho n ph i thu c a doanh nghi p ph thu c vào nhi u y u t nh
t c đ thu h i n c , t c đ t o ra n m i và s tác đ ng c a các y u t n m ngoài s
ki m soát c a doanh nghi p nh chu k suy thoái c a n n kinh t , kh ng ho ng ti n t .
Doanh nghi p c n đ c bi t chú ý t i các y u t mà mình có th ki m soát đ c nh m
tác đ ng t i đ l n và ch t l ng c a kho n ph i thu. Hi n nay, kho n ph i thu là y u
t quan tr ng đ t o nên uy tín c a doanh nghi p đ i v i các đ i tác c a mình và tr
thành s c m nh c nh tranh cho các doanh nghi p. Chính vì v y, qu n lý các kho n
ph i thu luôn là m i quan tâm l n c a các doanh nghi p. Do đó, doanh nghi p c n
ph i có bi n pháp đ qu n lý các kho n ph i thu m t cách hi u qu .
các kho n ph i thu các doanh nghi p c n tr l i câu h i:

qu n lý đ

c

Doanh nghi p đ ngh bán hàng hay d ch v c a mình v i đi u ki n gì? Dành cho
khách hàng th i gian bao lâu đ thanh toán ti n mua hàng? Doanh nghi p có chu n b
đ gi m giá cho khách hàng thanh toán nhanh không?
Doanh nghi p c n b o đ m gì v s ti n khách hàng n ? Ch c n khách hàng ký
vào biên nh n hay bu c khách hàng ký m t lo i gi y nh n n chính th c nào khác?

9

Thang Long University Library

Phân lo i khách hàng: Lo i khách hàng nào có th tr ti n vay ngay?

tìm

hi u, doanh nghi p có nghiên c u h s quá kh hay các báo cáo tài chính đã qua c a
khách hàng không? Hay doanh nghi p d a vào ch ng nh n c a ngân hàng?
Doanh nghi p chu n b dành cho t ng khách hàng v i nh ng h n m c tín d ng
nh th nào đ tránh r i ro? Doanh nghi p có t ch i c p tín d ng cho khách hàng mà
doanh nghi p nghi ng ? Hay doanh nghi p ch p nh n r i ro có m t vài món n khó
đòi và đi u này xem nh là chi phí c a vi c xây d ng m t nhóm khách hàng th ng
xuyên?
Bi n pháp nào mà doanh nghi p áp d ng thu n đ n h n? Doanh nghi p theo dõi
thanh toán nh th nào? Doanh nghi p làm gì v i nh ng khách hàng tr ti n mi n
c

ng hay ki t s c vì h ?
Chính sách tín d ng
Chính sách tín d ng là m t b quy t c mà m i doanh nghi p t đ t ra cho mình

đ t đó doanh nghi p có th đ a ra nh ng quy t đ nh có nên cho khách hàng n hay
không.
- i u kho n tín d ng
T t c các doanh nghi p c n ph i xây d ng các chính sách tín d ng cho riêng
doanh nghi p c a mình, t c là s c m nh tài chính t i thi u và uy tín hay v th có th
ch p nh n đ c c a các khách hàng mua ch u. Các doanh nghi p có th công b các
đi u kho n tín d ng c a mình, đ c xác đ nh nh m t công b v th i h n tín d ng và
chính sách chi t kh u c a mình.
Tuy nhiên các doanh nghi p ph i tính toán đi u kho n tín d ng m c h p lý vì
th i gian kho n ph i thu t n t i càng dài thì kh n ng khách hàng không thanh toán và
tài kho n két thúc là n x u s cao.

- Phân tích tín d ng
th c hi n vi c c p tín d ng thì quan tr ng nh t là doanh nghi p ph i phân tích
kh n ng tín d ng c a khách hàng. Nh ng thông tin đ các nhà qu n lý dùng đ phan
tích tín d ng:
+ T các báo cáo tài chính: D a vào nh ng báo cáo tài chính do khách hàng cung
c p, các doanh nghi p có th xác đ nh m c đ
chi tr c a khách hàng.

n đ nh, t ch tài chính và kh n ng

+ X p h ng tín d ng và báo cáo: Doanh nghi p có th tham kh o x p h ng tín
d ng c a ác t ch c uy tín trong vi c đánh giá kh n ng tín d ng c a khách hàng đang
xem xét. Ngoài ra còn xem các báo cáo tín d ng c a khách hàng, báo cáo bao g m:
t m t t báo cáo tài chính g n đây, các t s tài chính quan tr ng và xu h ng thay đ i
theo th i gian…
10


+ Các ngân hàng: H u h t các ngân hàng đ u có b ph n tín d ng và có th đ i
di n cung c p thông tin tín d ng cho khách hàng đang xem xét.
+ Các hi p h i th ng m i: Nhi u t ch c th ng m a c ng có th cung c p
thông tin tín d ng m t cách đáng tin c y.
+ Kinh nghiêm c a doanh nghi p: D a trên kinh nghi m c a mình doanh nghi p
c ng có th đ a ra các tiêu chí đ thu th p thông tin vad đánh giá v kh n ng tín d ng
c a khách hàng.
Sau khi thu th p đ y đ thông tin v khách hàng thì các doanh nghi p th ng
ti n hành phân nhóm khách hàng theo t ng m c đ r i ro có th quy t đ nh c p d ng
hay không. Các công ty thu c nhóm 1 có th m tín d ng mà không c n xem xét nhi u
và có xem xét thì th

ng là m t n m m t l n. Các công ty thu c nhóm 2 có th đ

c

cung c p tín d ng trong m t gi i h n nh t đ nh và th ng xem xét tình hình công ty
hai l n m t n m. Và c t ng t nh v y, doanh nghi p s ph i xem xét đ n các nhóm
khách hàng khác.
gi m thi u t n th t thì th ng các doanh nghi p yêu c u khách
hàng nhóm 5 thanh toán ngay sau khi nh n đ c hàng hóa, d ch v .
- Quy t đ nh tín d ng
Khi đánh giá kho n tín d ng th ng m i thông th ng các nhà qu n tr c a
doanh nghi p s d a theo vi c tính NPV c a lu ng ti n đ t đó quy t đ nh có c p tín
d ng đ ngh hay không.
NPV = CFt/k ậ CFo
CFo = VC*S*(ACP/365 ngày)
CFt = [S*(1 ậ VC) ậ S*BD ậ CD]*(1 ậ T)
Trong đó:
NPV: Giá tr hi n t i thu n
CFt: Dòng ti n sau thu m i k .
k: T l thu nh p yêu c u sau thu ph n ánh nhóm r i ro c a khách hàng ti m
n ng.
CFo: Giá tr mà doanh nghi p đ u t vào kho n ph i thu khách hàng.
VC: Dòng ti n ra bi n đ i theo t l ph n tr m trên dòng ti n vào
S: Dòng ti n vào (doanh thu) d ki n hàng n m
ACP: Th i gian thu ti n trung bình (ngày)
BD: T l n x u trên daonh thu
CD: Dòng ti n ra t ng thêm c a b ph n tín d ng cho vi c qu n lý và thu các
kho n ph i thu.
T: thu su t thu thu nh p doanh nghi p

11

Thang Long University Library


Trên c s giá tr hi n t i ròng, doanh nghi p s quy t đ nh vi c c p tín d ng nh
sau:
NPV > 0: C p tín d ng
NPV < 0: Không c p tín d ng
NPV = 0: Bàng quan
- Qu n lý các kho n ph i thu
qu n lý hi u qu các kho n ph i thu, nhà qu n lý ph i bi t cách theo dõi các
kho n ph i thu, trên c
đó có th thay đ i chính sách tín d ng th ng m i k p th i.
+ K thu ti n bình quân
Ph n ánh s ngày c n thi t bình quân đ thu đ c các kho n ph i thu. K thu
ti n bình quân càng ng n ch ng t doanh nghi p không b đ ng v n trong khâu thanh
toán. N u k thu ti n bình quân dài ch ng t kh n ng thu h i các kho n ph i thu c a
doanh nghi p là ch m. Tuy nhiên, đ đánh giá th c tr ng này t t hay x u còn ph
thu c vào chính sách tín d ng.
+ Phân tích tu i c a các kho n ph i thu
Ph ng pháp phân tích này d a trên th i gian bi u v tu i c a các kho n ph i thu
t c là kho ng th i gian thu h i đ c ti n c a các kho n ph i thu.
+ Xác đinh các kho n ph i thu
Theo ph ng pháp này các kho n ph i thu hoàn toàn không ch u nh h n b i
y u t thay đ i theo mùa v c a doanh s bán ra. S d ng ph ng pháp này doanh
nghi p hoàn toàn có th th y n t n đ ng c a khách hàng n doanh nghi p.
1.3.3. Qu n lý hàng t n kho
Hàng t n kho bao g m t t c các ngu n l c d tr nh m đáp ng nhu c u hi n t i
và trong t ng lai c a doanh nghi p. Hàng hóa t n kho g m 3 lo i: Nguyên v t li u

thô, s n ph m d dang và s n ph m hoàn thành. Nguyên li u thô là nh ng nguyên li u
và b ph n, linh ki n r i do doanh nghi p mua và s d ng trong quá trình s n xu t.
Trong s n xu t n u doanh nghi p mua nguyên li u v i s l ng quá l n hay quá nh
đ u không t o hi u qu t i u. B i n u mua v i s l ng quá l n s ph i ch i nhi u
chi phí t n tr và r i ro hàng hóa b hao h t, h h ng, m t mát…M t khác, n u mua
nguyên li u v i s l ng quá nh có th d n đ n gián đo n s n xu t và làm t ng
nh ng chi phí không c n thi t và không đ t hi u qu cao. Trong m t doanh nghi p
hàng t n kho bao gi c ng là m t tài s n có giá tr l n nh t trên t ng giá tr tài s n c a
doanh nghi p đó. Thông th

ng, hàng t n kho chi m t i 40 t ng giá tr tài s n

c a doanh nghi p. Chính vì v y, qu n lý hàng t n kho là m t m t v n đ h t s c quan
tr ng và đ c bi t c a m i doanh nghi p.

12


T n kho là c u n i gi a s n xu t và tiêu th . Ng

i bán nào c ng mu n m c t n

kho cao đ có th đáp ng nhanh chóng nhu c u c a khách hàng. Nhân viên ph trách
s n xu t c ng mong mu n m t m c t n kho l n đ h có th l p k ho ch s n xu t d
dàng h n. Tuy nhiên, v i phòng tài v thì luôn mong mu n hàng t n kho đ c gi
m c th p nh t b i ti n n m trong hàng t n kho s không th chi tiêu vào các m c
khác. Do đó, vi c qu n lý hàng t n kho là không th thi u đ c qua đó doanh nghi p
có th gi m t m c t n kho “v a đ ” không “th a” c ng không “thi u”. B i khi m c
t n kho lên cao s d n t i các lo i chi phí c ng t ng theo. Ngoài ra, m t s lo i hàng
hóa còn d b hao h t, h h ng, gi m ch t l ng. Còn n u hàng t n kho m c th p

không đ đáp ng nhu c u khách hàng thì có th b m t khách hàng và làm gi m m c
đ c nh tranh trên th tr

ng.

1.3.3.1. Các chi phí liên quan t i qu n lý kho
- Chi phí đ t hàng: Bao g m các chi phí giao d ch, chi phí v n chuy n và chi phí
giao nh n hàng. Chi phí đ t hàng đ c tính b ng đ n v ti n t cho m i l n đ t hàng.
Khi doanh nghi p đ t hàng t m t ngu n cung c p t bên ngoài thì chi phí đ t hàng
bao g m chi phí chi phí chu n b m t yêu c u mua hàng, chi phí đ l p đ c m t đ n
đ t hàng nh chi phí th ng l ng, chi phí nh n và ki m hàng hóa, chi phí v n chuy n
và chi phí trong thanh toán. Y u t giá c thay đ i và phát sinh chi phí trong nh ng
công đo n ph c t p nh v y đã nh h ng đ n chi phí cho m i l n đ t hàng c a doanh
nghi p. Khi đ n đ t hàng đ c cung c p t trong n i b thì chi phí đ t hàng ch bao
g m c b n là chi phí s n xu t, nh ng chi phí phát sinh khi kh u hao máy móc và duy
trì ho t đ ng.
- Chi phí l u kho: Bao g m t t c các chi phí l u tr hàng trong kho trong m t
kho ng th i gian xác đ nh tr c. Chi phí l u kho đ c tính b ng đ n v ti n t trên
m i đ n v hàng l u kho ho c đ c tính b ng t l ph n tr m trên giá tr hàng l u kho
trong m t k . Các chi phí thành ph n c a chi phí l u kho bao g m: Chi phí l u tr và
b o qu n, chi phí h h ng, chi phí thi t h i do hàng t n kho b l i th i, chi phí b o
hi m, chi phí thu , chi phí đ u t vào hàng l u kho.
+ Chi phí l u gi và b o qu n g m chi phí kho hàng. N u doanh nghi p thuê kho
thì chi phí này chính b ng chi phí đi thuê. N u nhà kho thu c quy n s h u c a doanh
nghi p thì chi phí này b ng chi phí c h i khi s d ng nhà kho. Ngoài ra, chi phí l u
kho và b o qu n bao g m các chi phí kh u hao các thi t b h tr cho ho t đ ng kho
nh b ng truy n.
+ Hàng t n kho ch có giá tr khi nó có th bán đ c. Chi phí l i th i th hi n cho
s gi m sút giá tr hàng trong kho do ti n b khoa h c k thu t hay thay đ i ki u dáng
và t t c nh ng tác đ ng này làm cho hàng t n kho tr nên khó bán trên th tr ng.

13

Thang Long University Library


Chi phí h h ng th hi n s gi m giá tr c a hàng t n kho do các tác nhân lý hoá nh
ch t l

ng hàng hóa b bi n đ i ho c gãy v .

+ Các thành ph n khác c a chi phí t n kho nh chi phí b o hi m hàng t n kho
tr c các hi m h a nh m t c p, h a ho n và các th m h a t nhiên khác. Ngoài ra,
các doanh nghi p còn ph i tr các lo i thu khác theo quy đ nh c a đ a ph ng c a
chính ph trên chi phí hàng t n kho c a doanh nghi p.
B ng 1.1. Chi phí t n tr hàng l u kho
N i dung chi phí

Th p

Cao

Chi phí b o qu n

1,0

4,0

Chi phí l i th i và h h ng

,0

10,0

Chi phí b o hi m

1,0

3,0

Thu tài s n

1,0

3,0

12,0

2,0

Chi phí c a ti n

Ngu n: Tài chính doanh nghi p hi n đ i
- Chi phí thi u hàng: Là chi phí thi t h i do h t hàng t n kho. Nó x y ra b t c
khi nào doanh nghi p không có kh n ng giao hàng b i vì nhu c u hàng l n h n s
l ng hàng s n có trong kho. Ví d , khi nguyên v t li u trong kho h t thì chi phí thi t
h i do không có nguyên li u s bao g m chi phí đ t hàng kh n c p và chi phí thi t h i
do ng ng tr s n xu t. Khi hàng t n kho s n ph m d dang h t thì doanh nghi p doanh
nghi p s b thi t h i do k ho ch s n xu t b thay đ i và nó c ng có th là nguyên
nhân gây ra nh ng thi t h i do s n xu t b ng ng tr và phát sinh chi phí. Cu i cùng,
khi hàng t n kho h t đ i v i thành ph m có th gây nên h u qu là l i nhu n b m t

trong ng n h n khi khách hàng quy t đ nh mua s n ph m t nh ng doanh nghi p đ i
th và gây nên nh ng m t mát ti m n ng trong dài h n khi khách hàng quy t đ nh đ t
hàng t nh ng doanh nghi p khác trong t ng lai.
1.3.3.2. Mô hình EOQ trong qu n lý hàng t n kho
Mô hình này là m t trong nh ng k thu t ki m soát hàng t n kho ph bi n và lâu
đ i nh t. Nó đ

c nghiên c u và đ xu t t n m 191 do ông Ford.W.Harris đ xu t

nh ng đ n nay nó v n đ

c h u h t các doanh nghi p s d ng. Khi s d ng mô hình

này, ng i ta ph i tuân theo m t s gi đ nh:
- Nhu c u v t t trong m t n m đ c bi t tr c, n đ nh
- Th i gian ch hàng v (k t khi đ t hàng cho t i lúc hàng v ) không đ i và
ph i đ c bi t tr c
- S thi u h t d tr hoàn toàn không x y ra n u đ n hàng đ
- Toàn b s l ng đ t hàng đ c nh n cùng m t lúc
- Không có chi t kh u theo s l ng
14

c th c hi n đúng