PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY CÔNG NGHIỆP MỎ VIỆT BẮC VINACOMIN

B GIÁO D Că ÀOăT O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
C A T NG CÔNG TY CÔNG NGHI P
M VI T B C ậ VINACOMIN

SINH VIÊN TH C HI N :ă

THANH TÙNG

MÃ SINH VIÊN

: A17152

CHUYÊN NGÀNH

: TÀI CHÍNH

HÀ N I - 2013

B GIÁO D Că ÀOăT O
TR

NGă

I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
C A T NG CÔNG TY CÔNG NGHI P
M VI T B C ậ VINACOMIN

Giáoăviênăh

ng d n : Th.s Ngô Th Quyên

Sinh viên th c t p

:ă

Mã sinh viên

: A17152

Chuyên ngành

: Tài chính

Thanh Tùng

HÀ N I - 2013

Thang Long University Library


L I C Mă N
uătiên,ăv iătìnhăc măchânăthành,ăemăxină g iăl iăc mă n t iăcácăth yăgiáo,ăcôă
giáoătr ngă iăH căTh ngăLong,ăđ căbi tălàăCôăgiáoăTh.săNgôăTh ăQuyên đưătr căti pă
h ngăd năvàăch b oă t nătìnhăgiúpăđ ăemăhoànăthànhăkhóaălu năt tănghi pănày.ăEmă
c ngăxinăc mă năcácăth yăcôăgiáoăgi ngăd yătrongănhàătr ngăđưătruy năđ tăchoăemăr tă
nhi uăki năth căb ăíchăđ ăth căhi năkhóaălu năvàăc ngănh ăcóăđ căhànhătrangăv ngă
ch căchoăs ănghi pătrong t

ngălai.

Doăgi iăh năki năth căvàăkh ăn ngă lýălu năc aăb năthânăcònănhi uăthi uăsótăvàă
h năch ,ăkínhămongăs ăch ăd năvàăđóngăgópăc aăcácăth yăcôăgiáoăđ ăkhóaălu năc aăemă
đ căhoànăthi năh n.
Emăxinăchânăthànhăc mă n!
Hà N i, ngày 30 tháng 10 n m 2013
Sinh viên
ăThanhăTùng


M CL C
CH

NGă1. C ă S ă Lụă LU Nă V ă PHỂNă TệCHă TỊNHă HỊNH TÀI CHÍNH

C AăDOANHăNGHI P
1.1 Kháiăni m,ăm cătiêu,ăvaiătròăc aăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

1
1

1.1.1 Kháiăni m

1

1.1.2 M cătiêu

1

1.1.3 Vai trò

2

1.2 Ngu năthôngătinăđ ăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

2

1.2.1 Thôngătinăbênăngoàiădoanhănghi p

2

1.2.2 Thôngătinăliênăquanăđ nătàiăchínhădoanhănghi p

3

1.3 Cácăph

ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

5

1.3.1 Ph

ngăphápăsoăsánh

5

1.3.2 Ph

ngăphápăDupont

6

1.3.3 Ph

ngăphápăcânăđ iăliênăh

7

1.3.4 Ph

ngăphápăđ ăth

7

1.4 N iădungăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

8

1.4.1 Phân tích báo cáo tài chính

8

1.4.2 Phânătíchăcácăch ătiêuătàiăchính

8

1.4.3 Phânătíchăđi măhòaăv n

15

1.4.4 Phânătíchăđònăb y

17

CH
NGă2. TH Că TR NGă HO Tă
NGă TÀIă CHệNHă C Aă T NGă
CỌNGăTYăCỌNGăNGHI PăM ăVI TăB Căậ VINACOMIN
22
2.1 T ngăquanăv ăT ngăcôngătyăCôngănghi păm ăVi tăB căậ Vinacomin
2.1.1 L chăs ăhìnhăthànhăphátătri n

22
22

2.1.2 C ăc uăt ăch căc aăT ngăcôngătyăCôngănghi păm ăVi tăB că– Vinacomin 24
2.2 Phơnă tíchă tìnhă hìnhă tƠiă chínhă t iă T ngă côngă tyă Côngă nghi pă m ă
Vi tăB căậ Vinacominăgiaiăđo nă2010ăậ 2012
27
2.2.1 Phân tích báo cáo tài chính

27

2.2.2 Phânătíchăcácăch ătiêuătàiăchính

43

2.2.3 Phânătíchăđi măhòaăv n

58

2.2.4 Phânătíchăđònăb y

61

Thang Long University Library


2.3

ánhăgiáăth cătr ngătìnhăhìnhătƠiăchínhăc aăT ngăcôngătyăCôngănghi păm ă

Vi tăb căậ Vinacomin

65

uăđi m

2.3.1

65

2.3.2 H năch

66

CH
NGă3. M Tă S ă BI Nă PHÁPă NH Mă C Iă THI Nă TỊNHă HỊNH
TÀIă CHệNHă C Aă C Aă T NG CÔNG TY CÔNG NGHI Pă M ă
VI TăB Căậ VINACOMIN
nh h

3.1

67

ngă phátă tri nă c aă T ngă côngă tyă Côngă nghi pă m ă

Vi tăB căậ Vinacominătrongăth iăgianăt i
3.1.1

nhăh

ngăphátătri n

3.1.2 M cătiêuăchi năl

c

67
67
67

3.2 M tă s ă gi iă phápă c iă thi nă tìnhă hìnhă tƠiă chínhă c aă Tôngă côngă tyă
Côngănghi păm ăVi tăB că- Vinacomin

67

3.2.1 Ti tăki măchiăphí

67

3.2.2 Nângăcaoăhi uăqu ăs ăd ngătàiăs năc ăđ nh

69

3.2.3 Nângăcaoătrìnhăđ ăcánăb ăcôngănhânăviên

70

PH L C

73

DANH M C THAM KH O

74


DANHăM CăVI TăT T
KỦăhi uăvi tăt t

Tênăđ yăđ

HS

Hi uăsu t

TNHH

Tráchănhi măh uăh n

TSC

Tàiăs năc ăđ nh

TSDH

Tàiăs nădàiăh n

TSNH

Tàiăs năng năh n

VCSH

V năch ăs ăh u

Thang Long University Library


DANHăM CăB NGăBI U,ă

ăTH ,ăS ă

B ngă2.1.ăB ngăBáoăcáoăk tăqu ăkinhădoanhăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ............................ 28
B ngă2.2.ăB ngăcânăđ iăk ătoánăgiaiăđo nă2010ă- 2012 .................................................32
B ngă2.3.ăV năl uăđ ngăròngăvàănhuăc uăv năl uăđ ngăròngăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ...37
B ngă2.4.ăBáoăcáoăl uăchuy năti năt ăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ........................................39
B ngă2.5.ăT ăsu tăsinhăl iătrênădoanhăthuă(ROS)ăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ...................... 43
B ngă2.6.ăT ăsu tăsinhăl iătrênăt ngătàiăs nă(ROA)ăgiai đo nă2010ă- 2012 ...................44
B ngă2.7.ăHi uăsu tăs ăd ngăt ngătàiăs năgiaiăđo nă2010ă- 2012 ..................................45
B ngă2.8.ăM căđ ă nhăh ngăc aăROSăvàăHi uăsu tăs ăd ngătàiăs nălênăROAăgiaiăđo nă
2010 - 2012 ............................................................................................................45
B ngă2.9.ăT ăsu tăsinhăl iătrênăv năch ăs ăh uă(ROE)ăgiaiăđo nă2010ă- 2012 .............47
B ngă2.10.ăPhânătíchăROEătheoămôăhìnhăDupontăgiaiăđo n 2010 - 2012 .....................47
B ngă2.11.ăCácăch ătiêuăđánhăgiáăkh ăn ngăthanhătoánăgiaiăđo nă2010ă- 2012 .............49
B ngă 2.12.ă Cácă ch ă tiêuă đánhă giáă hi uă qu ă s ă d ngă tàiă s nă ng nă h nă ă giaiă đo nă
2010 - 2012 ............................................................................................................51
B ngă 2.13.ă Cácă ch ă tiêuă đánhă giáă chungă v ă tìnhă hìnhă s ă d ngă tàiă s nă ng n h nă ă giaiă
đo nă2010ă- 2012 ...................................................................................................55
B ngă 2.14.ă Cácă ch ă tiêuă đánhă giáă hi uă qu ă s ă d ngă tàiă s nă dàiă h nă ă giaiă đo nă

2010 - 2012 ............................................................................................................56
B ng 2.15.ăHi uăsu tăs ăd ngăTSC ăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ........................................57
B ngă2.16.ăS năl

ngăhòaăv năgiaiăđo nă2010ă- 2012 ..................................................59

B ngă2.17.ăS năl

ngătiêuăth ăvàăs năl

ngăhòaăv năgiaiăđo nă2010ă– 2012 ...............60

B ngă2.18.ăM căđ ăs ăd ngăđònăb yăho tăđ ngăgiaiăđo nă2010ă– 2012 ....................... 61
B ngă2.19.ă ònăb yăho tăđ ngăgiaiăđo nă2010ă- 2012 ..................................................61
B ngă 2.20.ă Xuă h

ngă thayă đ iă c aă đ ă b yă ho tă đ ngă theoă s nă l

ngă ă giaiă đo nă

2010 – 2012 ...........................................................................................................62
B ngă2.21.ăM căđ ăs ăd ngăđònăb yătàiăchínhăgiaiăđo nă2010ă– 2012 ......................... 63
B ngă2.22.ă

ăb yătàiăchínhăgiaiăđo nă2010ă– 2012 .....................................................63

B ngă2.23.ă

ăb yăt ngăh păgiaiăđo nă2010ă– 2012 .....................................................64

B ngă2.24.ă

ăb yăt ngăh păgiaiăđo nă2010ă– 2012 .....................................................64

B ngă3.1.ăB ng t ngăh păcácăchiăphíăkhácăn mă2012 ...................................................68


B ngă3.2.ăChiăphíăs năxu tăchungăc ăđ nhăn mă2012 ....................................................69
Bi uăđ ă2.1.ăBi uăđ ăth ăhi năl iănhu năgiaiăđo nă2010ă- 2012 ....................................29
Bi uăđ ă2.2.ăC ăc uătàiăs năgiaiăđo nă2010ă– 2012 ....................................................... 34
Bi uăđ ă2.3.ăC ăc uătàiăs năgiaiăđo nă2010ă- 2012 ........................................................ 35
Bi uăđ ă2.4.ăSoăsánhăngu năv nădàiăh năvàătàiăs nădàiăh năgiaiăđo nă2010ă- 2012 ......37
ăth ă1.1.Phânătíchăđi măhòaăv n ................................................................................16
S ăđ ă2.1.ăS ăđ ăt ăch căb ămáyăqu nălý ......................................................................25

Thang Long University Library


L IăM ă

U

1. Lý do ch năđ tài
V i m i n n kinh t , các doanh nghi p đóngăm t vai trò vô cùng quan tr ng đ
thúcă đ y s phát tri n b n v ng. T i Vi tă Nam,ă môiă tr ng kinh doanh ngày càng
đ c m r ng,ăđ c bi t t khi Vi t Nam gia nh p t ch căth ngăm i th gi i WTO,
đâyălàăc ăh i l n cho m i doanh nghi p trên th tr ng nâng cao v th , t iăđaăhóaăl i
nhu n. Tuy nhiên, vi c m r ngăc ngăch u nhăh ng c a n n kinh t th gi i có th
gây ra nh ng bi nă đ ng không t tă đ c bi t trong th i gian g nă đây.ă Chínhă vìă v y,
doanh nghi p c n tích c c trong vi că tìmă raă h ngă điă đúngă đ n, t oă đ c s c m nh

c nh tranh so v i các doanh nghi p khác, t oăđ c s v ng m nhătàiăchínhăvàăđ m b o
đ i s ngăchoăng

iălaoăđ ngăc ngănh ăđ m b o ngh aăv kinh t đ i v i Nhà n

c.

T đó,ăm i doanh nghi p mu n ti n hành ho tăđ ng s n xu t kinh doanh, mu n
th yăđ c nh ngăđi m y uăkémăđ đ kh c ph c và nâng cao hi u qu c a ho tăđ ng
s n xu t kinh doanh đ u c n ph i ti n hành phân tích tài chính d a trên báo cáo tài
chínhăhàngăn m.ăThôngăquaăvi c phân tích tình hình tài chính, doanh nghi p có th rút
ra nh ng kinh nghi m quý báu, t đóăh n ch đ c vi căđ aăraănh ng quy tăđ nh sai
l mătrongăt ngălaiăđ hoàn thành m c tiêu c a doanh nghi p. Ngoài ra, nh ng thông
tin t vi căphânătíchătàiăchínhăcònăđ căcácănhàăđ uăt ăhayăcácăc ăquanăqu n lý nhà
n c s d ngăđ nh m có cái nhìn t ng quát nh t,ăđúngăđ n nh tătr
đ nhăđ uăt ăhayănh ngăchínhăsáchăđi u ch nhăv ămôăn n kinh t .

c khi ra các quy t

Qua vi c nh n th că đ c t m quan tr ng c a v nă đ phân tích tài chính trong
doanh nghi p,ă emă đưă ch n “Phână tíchă tìnhă hình tài chính c a T ng công ty Công
nghi p m Vi t B c - Vinacomin”ătrongăgiaiăđo n 2010-2012 làmăđ tài khoá lu n t t
nghi p c a mình.
2. M căđíchănghiênăc u
 M c tiêu t ng quát: T ng h p nh ng ki n th c, lý thuy tă đưă tíchă l yă đ c
trong quá trình h c t păđ t đóănghiênăc u, phân tích tình hình tài chính c a
m t doanh nghi p c th trong th c t .
 M c tiêu c th :
 Phân tích th c tr ng tài chính c a doanh nghi p t đóăch ra và gi i thích
đ c nh ng nguyên nhân v s bi năđ ngătàiăchínhăgiaiăđo n 2010-2012

 Qua phânătíchătìnhăhìnhătàiăchínhăđ ch ra nh ng thu n l i,ăkhóăkh n,ă uă
đi m và h n ch c a doanh nghi p


 Tìm hi u,ăđ xu t m t s bi nă phápăthayăđ i, c i thi n tình hình tài chính
thích h p cho doanh nghi p.
iăt

ng và ph m vi nghiên c u



iăt

3.

ng nghiên c uălàătìnhăhìnhătàiăchính,ăxuăh

ng tài chính doanh nghi p,

c th v i doanh nghi p thu căl nhăv c khai thác và s n xu t than.
 Ph m vi nghiên c u: Khóa lu n s điă sâuă phână tíchă tìnhă hìnhă tàiă chínhă c a
T ng công ty Công nghi p m Vi t B c - Vinacomin giai đo n 2010-2012
thông qua các báo cáo tài chính và m t s ch tiêu tài chính c a Công ty trong
giaiăđo n này.ăQuaăđó,ătaăs có nh ngăđánhăgiá,ăcáiănhìnăt ng quát v s cân
b ng tài chính, v hi u qu ho tăđ ng s n xu t kinh doanh, tình hình s d ng
tài s n – ngu n v n,ầ
4. Ph

ngăphápănghiênăc u

Khóa lu n s d ngă c ă s lý thuy t v tài chính doanh nghi p và phân tích tài
chính doanh nghi p.ăPh ngăphápănghiênăc uăđ c th c hi n ch y uălàăcácăph ngă
phápăsoăsánh,ăph ngăphápăt l , phân tích th ng kê, phân tích Dupontầk t h p v i
nh ng ki n th căđưăh c cùng v i thông tin thu th p t th c t , m ng xã h i và các tài
li u tham kh oăkhácầ
5. K t c u c a khóa lu n t t nghi p
ch

Ngoài ph n m đ u và k t lu n, k t c u chính c a khóa lu năđ
ngănh ăsau:

c chia thành ba

Ch

ngă1:ăC ăs lý lu n chung v phân tích tài chính doanh nghi p.

Ch

ngă2: Phân tích tình hình tài chính t i T ng công ty Công nghi p m Vi t
B c – Vinacomin.

Ch

ngă3: M t s gi i pháp nh m c i thi n tình hình tài chính t i T ng công ty
Công nghi p m Vi t B c – Vinacomin.

Thang Long University Library

CH

NGă1.ă C ă S ă Lụă LU Nă V ă PHỂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH
C AăDOANHăNGHI P.

1.1 Kháiăni m,ăm cătiêu,ăvaiătròăc aăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.1.1 Khái ni m
Phân tích tài chính doanh nghi p là vi c ng d ng các công c ,ăph

ngăphápăvàă

k ăthu t phân tíchăđ i v i các báo cáo tài chính t ng h p và d a trên m i liên h gi a
các d li uăđ đ aăraăcácăk t lu n chính xác, h u ích trong phân tích ho tăđ ng kinh
doanh. Phân tích tài chính còn là vi c s d ngăcácăbáoăcáoătàiăchínhăđ phân tích,ăđánhă
giá n ngăl c, v th tài chính c a doanh nghi p, t đóăđ aăraăk ho ch s n xu t kinh
doanh phù h pătrongăt ngălai.
Nh ăv y, phân tích tình hình tài chính doanh nghi p là vi căxemăxétăđánhăgiáăk t
qu c a vi c qu nălýăvàăđi u hành tài chính c a doanh nghi p thông qua vi c phân tích
b ngăcácăph ngăphápăphùăh p các s li u trên báo cáo tài chính, phân tích nh ng gì
đưălàmăđ c, nh ngăgìăch aălàmăđ c và d đoán,ătiênăli uătr c nh ng gì s x y ra,
đ ng th i tìm nguyên nhân, m că đ nhă h ng c a các nhân t nhă h ng t i ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p,ăđ t đóăđ aăraăcácăbi n pháp nh m t n
d ngăphátăhuyăcácăđi m m nh và kh c ph căcácăđi m y u và nâng cao ch tăl ng qu n
lý s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p,ă giúpă ng i s d ngă thôngă tină đ aă raă cácă
quy tăđ nh tài chính, quy tăđ nh qu n lý phù h p.
1.1.2 M c tiêu
Phân tích tài chính là quá trình s d ng các k thu t phân tích thích h păđ x lý
các d li u t báo cáo tài chính và t các tài li u khác, hình thành h th ng các ch tiêu
tài chính nh măđánhăgiáăth c tr ng tài chính và d đoánăti m l cătàiăchínhătrongăt ngă

lai.ăNh ăv y,ăphânătíchătàiăchínhătr c h t là vi c chuy n các d li u tài chính trên báo
cáo tài chính thành nh ng thông tin h u ích. Quá trình này có th th c hi n theo nhi u
cách khác nhau tùy thu c vào m c tiêu c aănhàăphânătích.ăPhânătíchătàiăchínhăđ c s
d ngă nh ă làă côngă c kh oă sátă c ă b n đ đánhă giáă chínhă xácă tìnhă hìnhă tàiă chínhă c a
doanh nghi p trên các khía c nhăkhácănhauănh ăc ăc u ngu n v n, tài s n, kh n ngă
thanhătoán,ăl uăchuy n ti n t , hi u qu s d ng tài s n, kh n ngăsinhăl i, r i ro tài
chínhầnh măđápă ng thông tin cho t t c nh ngăđ iăt ngăquanătâmăđ n ho tăđ ng tài
chính c a doanh nghi p.ăNóăcònăđ c s d ngănh ălàăcôngăc đ đ nhăh ng các quy t
đ nh c aăcácăđ iăt ng quan tâm theo chi uăh ng phù h p v i tình hình th c t c a
doanh nghi pă nh ă quy tă đ nhă đ uă t ,ă tàiă tr , phân chia l i nhu nầ.Tr thànhă c ăs
cho các d báoătàiăchính,ăgiúpăchoăng i phân tích tài chính có th d đoánăđ c ti m
n ngă tàiă chínhă c a doanh nghi p trongă t ngă lai. Công c đ ki mă soátă H KDă c a
doanh nghi pătrênăc ăs ki mătra,ăđánhăgiáăcácăch tiêu k t qu đ tăđ c so v i các ch
1


tiêu k ho ch, d toán,ăđ nh m cầT đó,ăxácăđ nhăđ

c nh ngăđi m m nh,ăđi m y u

trongăH KD,ă gópăph n giúp cho doanh nghi păcóăđ

c nh ng quy tăđ nhă c ngă nh ă

gi iăphápăđúngăđ n,ăđ m b o vi c kinh doanh hi u qu cao. M cătiêuănàyăđ c bi t quan
tr ng v i các nhà qu n tr doanh nghi p. Tùy thu c vào m căđíchăc a m iăđ iăt ng s
có nh ng nhu c u v các lo i thông tin khác nhau và m iăđ iăt ng s d ng thông tin
cóăxuăh

ng t p trung vào nh ng khía c nh khác nhau c a tài chính doanh nghi p.

1.1.3 Vai trò
Vaiătròăđ u tiên và r t quan tr ng c a phân tích tài chính doanh nghi p là cungă
c păcácăphânătích h uăích,ătrênăc ăs đóăgiúp cho doanh nghi păvàăcácănhàăđ uăt ăđ aă
ra các quy t đ nh qu nălý,ăđ uăt ăđúngăđ n. Phân tích tài chính làm gi m b t các nh n
đ nh ch quan, d đoánăvàănh ng tr c giác trong kinh doanh, góp ph n làm gi m b t
tính không ch c ch n cho các ho tăđ ng kinh doanh, cung c p nh ngăc ăs mang tính
h th ng và hi u qu trong phân tích các ho tăđ ng kinh doanh và c ngăgiúpăk t n i và
c v năđ uăt ăchoăchínhădoanhănghi p c a mình thông qua s phânătíchăvàăđánhăgiáă
các d án hay k ho ch.
K t qu c a phân tích tài chính s góp ph n tích c c vào s thành công và phát
tri n c aăcácăcôngăty.ă i uănàyăđưăđ c kh ngăđ nh r t rõ và ch ng minh qua th c t .
N u phân tích tài chính m tăcáchăchínhăxác,ăđ yăđ , thì s giúp nhà qu n tr c a công
tyă đánhă giáă đúngă tìnhă hìnhă th c t , t đóă đ aă raă nh ng quy tă đ nhă chínhă xácă đ c i
thi n ho tăđ ng s n xu t kinh doanh.
1.2 Ngu năthôngătinăđ ăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi pă
Phân tích tài chính có m cătiêuăđ aăraănh ng d báo tài chính giúp cho vi c ra
quy tă đ nh v m t tài chính và giúp cho vi c d ki n k t qu t ngă laiă c a doanh
nghi p nên thông tin s d ngăđ phân tích tài chính không ch gi i h n trong ph m vi
nghiên c u các báo cáo tài chính mà ph i m r ngăsangăcácăl nhăv c, vì th thông tin
đ

cădùngăđ phân tích tài chính doanh nghi p g m có:
 Các thông tin bên ngoài doanh nghi p: là các thông tin v kinh t , thu , ti n t ,
các thông tin v nghành c a doanh nghi pầ
 Các thông tin bên trong doanh nghi p: các báo cáo tài chính.

1.2.1 Thông tin bên ngoài doanh nghi p
âyălàăcácăthôngătinăv tình hình kinh t có nhăh

ngăđ n ho tăđ ng s n xu t

kinh doanh c a doanh nghi pătrongăn m.ăS suy thoái ho căt ngătr ng c a n n kinh
t cóătácăđ ng m nh m đ năc ăh iăkinhădoanh,ăđ n s bi năđ ng c a giá c các y u t
đ u vào và th tr ng tiêu th s n ph mă đ u ra, t đóă tácă đ ngă đ n hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p.ăKhiăcácătácăđ ng di n ra theo chi uăh ng có l i, ho tăđ ng
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi păđ c m r ng, l i nhu năt ngăvàănh đóăk t qu
2

Thang Long University Library


kinhădoanhătrongăn mălàăkh quan. Tuy nhiên khi nh ng bi năđ ng c a tình hình kinh
t là b t l i, nó s

nhăh

ng x uăđ n k t qu kinh doanh c a doanh nghi p. Chính vì

v yăđ cóăđ c s đánhăgiáăkháchăquanăvàăchínhăxácăv tình hình ho tăđ ng c a doanh
nghi p, chúng ta ph i xem xét c thông tin kinh t bên ngoài có liên quan.
ThôngătinătheoăngƠnhăkinhăt
N i dung nghiên c u trong ph m vi ngành kinh t là vi căđ t s phát tri n c a
doanh nghi p trong m i liên h v i các ho tăđ ng chung c a ngành kinh doanh.
căđi m c a ngành kinh doanh liên quan t i:
 Tính ch t c a các s n ph m.
 Quy trình k thu t áp d ng.
 C ăc u s n xu t : công nghi p n ng ho c công nghi p nh , nh ngăc ăc u s n
xu tănàyăcóătácăđ ngăđ n kh n ngăsinhăl i, vòng quay v n d tr ...
 Nh păđ phát tri n c a các chu k kinh t .

Vi c k t h p các thông tin theo ngành kinh t cùng v i thông tin chung và các
thông tin liên quan khác s đemăl i m t cái nhìn t ng quát và chính xác nh t v tình
hình tài chính c a doanh nghi p. Thông tin theo ngành kinh t đ c bi t là h th ng ch
tiêuătrungăbìnhăngànhălàăc ăs tham chi uăđ ng i phân tích có th đánhăgiá,ăk t lu n
chính xác v tình hình tài chính doanh nghi p.
1.2.2 Thông tin liên quan đ n tài chính doanh nghi p
Phân tích tài chính s d ng m i ngu n thông tin có kh n ngălàmărõăm c tiêu c a
d đoánătàiăchính.ăT nh ng thông tin n i b đ n nh ng thông tin bên ngoài, thông tin
s l ngăđ n thông tin giá tr đ u giúp cho nhà phân tích có th đ aăraănh n xét, k t
lu n sát th c. Tuy nhiên, thông tin k toán là ngu nă thôngă tinăđ c bi t c n thi t. Nó
đ c ph năánhăđ yăđ trong các báo cáo k toán c a doanh nghi p. Phân tích tài chính
đ c th c hi nătrênăc ăs cácăbáoăcáoătàiăchínhăđ c hình thành thông qua vi c x lý
các báo cáo k toán.
Các báo cáo tài chính g m có:
B ngăcơnăđ iăk ătoán
B ngăcânăđ i k toán là m t báo cáo tài chính mô t tình tr ng tài chính c a m t
doanh nghi p t i m t th iăđi m nh tăđ nhănàoăđó.ă y là m t báo cáo tài chính ph n
ánh t ng quát tình hình tài s n c a doanh nghi p t i m t th iă đi m nh tă đ nh,ă d i
hình thái ti n t theo giá tr tài s n và ngu n hình thành tài s n. Xét v b n ch t, b ng
cânăđ i k toán là m t b ngăcânăđ i t ng h p gi a tài s n v i v n ch s h u và công
n ph i tr (ngu n v n). Thông qua nó cho phép ta nghiên c u,ă đánhă giáă m t cách

3


t ng quát tình hình tài chính và k t qu s n xu tăkinhădoanh,ătrìnhăđ s d ng v n và
nh ng tri n v ng kinh t , tài chính c a doanh nghi p.
Ph n tài s n: Bao g m có tài s n ng n h n và tài s n dài h n. V m t pháp lý,
ph n tài s n th hi n s ti m l c mà doanh nghi p có quy n qu n lý, s d ng lâu dài
g n v i m căđíchăthuăđ c các kho n l iăíchătrongăt ngălai. V m t kinh t , các ch

tiêu c a ph n tài s năchoăphépăđánhăgiáăt ng quát v quy mô v n,ăc ăc u v n, quan h
gi aăn ngăl c s n xu tăvàătrìnhăđ s d ng v n c a doanh nghi p.
Ph n ngu n v n: Bao g m công n ph i tr và ngu n v n ch s h u, ph n ánh
các ngu n hình thành tài s n c a doanh nghi p. V m t pháp lý, ph n ngu n v n th
hi n trách nhi m pháp lý v m t v t ch t c a doanh nghi p đ i v iăcácăđ iăt ng c p
v n (Nhàăn c, ngân hàng, c đông,ăcác bên liên doanh...). Hay nói cách khác thì các
ch tiêu bên ph n ngu n v n th hi n trách nhi m c a doanh nghi p v t ng s v năđưă
đ ngăkýăkinhădoanh,ăv s tài s n hình thành và trách nhi m ph i thanh toán các kho n
n (v iă ng iă laoă đ ng, v i nhà cung c p, v iă Nhàă n c...). V m t kinh t , ph n
ngu n v n th hi n các ngu n hình thành tài s n hi năcó,ăc năc vàoăđóăcóăth bi t t
l , k t c u c a t ng lo i ngu n v nă đ ng th i ph n ngu n v nă c ngă ph nă ánhă đ
th c tr ng tình hình tài chính c a doanh nghi p.

c

Báoăcáoăk tăqu ăkinhădoanh
M t lo i thông tin không kém ph n quan tr ngăđ c s d ng trong phân tích tài
chính là thông tin ph n ánh trong báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh. Khác v i b ng
cânăđ i k toán, báo cáo k t qu s n xu t kinh doanh cho bi t s d ch chuy n c a v n
trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p; nó cho phép d tính kh n ngă
ho tă đ ng c a doanh nghi pă trongă t ngă lai.ă Báoă cáoă k t qu s n xu t kinh doanh
đ ng th iăc ngăgiúpăchoănhàăphânătíchăsoăsánhădoanhăthuăvàăs ti n th c nh p qu khi
bán hàng hoá, d ch v v i t ng chi phí phát sinh và s ti n th c xu t qu đ v n hành
doanh nghi p.ăTrênăc ăs đó,ăcóăth xácăđ nhăđ c k t qu s n xu t kinh doanh: lãi
hay l trongăn m.ăNh ăv y, báo cáo k t qu kinh doanh ph n ánh k t qu ho tăđ ng
s n xu t kinh doanh, ph n ánh tình hình tài chính c a m t doanh nghi p trong m t th i
k nh tăđ nh. Nó cung c p nh ng thông tin t ng h p v tình hình và k t qu s d ng
các ti măn ngăv v n,ălaoăđ ng, k thu tăvàătrìnhăđ qu n lý s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p.
Báoăcáoăl uăchuy năti năt

Báoăcáoăl uăchuy n ti n t là m t trong b n báo cáo tài chính b t bu c mà b t k
doanh nghi pănàoăc ngăph i l păđ cung c păchoăng i s d ng thông tin c a doanh
nghi p. N u b ngăcânăđ i k toán cho bi t nh ng ngu n l c c a c i (tài s n) và ngu n
g c c a nh ng tài s năđó;ăvàăbáoăcáoăk t qu kinh doanh cho bi t thu nh p và chi phí
4

Thang Long University Library


phátăsinhăđ tínhăđ
ti n t đ

c k t qu lãi, l trong m t k kinhădoanh,ăthìăbáoăcáoăl uăchuy n

c l pă đ tr l i các v nă đ liên quană đ n lu ng ti n vào ra trong doanh

nghi p, tình hình thu chi ng n h n c a doanh nghi p. Nh ng lu ng vào ra c a ti n và
các kho năcoiănh ăti năđ c t ng h păthànhăbaănhómă:ăl uăchuy n ti n t t ho tăđ ng
s n xu tăkinhădoanh,ăl uăchuy n ti n t t ho tăđ ngătàiăchínhăvàăl uăchuy n ti n t t
ho tăđ ng b tăth
1.3 Cácăph
1.3.1 Ph

ng.

ngăphápăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p

ng pháp so sánh

Ph ngăphápăsoăsánhălàăph ngăphápăs d ng ph bi n nh t trong phân tích tài

chính nh m nghiên c u s bi nă đ ngă vàă xácă đ nh m c đ bi nă đ ng c a ch tiêu tài
chính.ă
v n d ng phép so sánh trong phân tích tài chính c nă quană tâmă đ n tiêu
chu năsoăsánh,ăđi u ki n so sánh c a ch tiêuăphânătíchăcùngănh ăk thu t so sánh.
Tiêu chu n so sánh là ch tiêu g căđ
tàiăchính,ănhàăphânătíchăth

c ch nălàmăc năc so sánh. Khi phân tích

ng s d ng các g c sau:
nhi u k tr

S d ng s li u tài chính
các ch tiêuătàiăchính.ă Thôngăth
li n k .

căđ đánhăgiáăvàăd báoăxuăh

ng, s li uăphânătíchăđ

ng c a

c t ch c t 3ăđ nă5ăn mă

S d ng s li uătrungăbìnhăngànhăđ đánhăgiáăs ti n b v h atăđ ng tài chính
c a doanh nghi p so v i m c trung bình tiên ti n c a ngành. S li u trung bình ngành
th ngăđ c các t ch c d ch v tàiăchính,ăcácăngânăhàng,ăc ăquanăth ng kê cung th p
theo nhóm các doanh nghi p l n, doanh nghi p v a và nh .ăTrongătr ng h p không
có s li u trung bình ngành, nhà phân tích có th s d ng s li u c a m t doanh
nghi păđi năhìnhătrongăcùngăngànhăđ làmăc năc phân tích.

S d ng các s k ho ch, s d toánăđ đánhăgiáădoanhănghi păcóăđ t các m c
tiêuă tàiă chínhă trongă n m.ă Thôngă th ng, các nhà qu n tr doanh nghi p ch n g c so
sánhănàyăđ xây d ng chi năl

c h atăđ ng cho t ch c c a mình.

i u ki n so sánh yêu c u các ch tiêu phân tích ph i ph n ánh cùng n i dung
kinh t , có cùngăph

ngăphápătínhătoánăvàăcóăđ năv đoăl

ngănh ănhauăvàăph i tuân

th theo chu n m c k toán hi n hành.
Quáătrìnhăphânătíchătheoăph

ngăphápăsoăsánhăcóăth th c hi n b ng 3 hình th c:

 So sánh theo chi u ngang
 So sánh theo chi u d c
 Soăsáchăxácăđ nh xu h

ng và tính ch t liên h gi a các ch tiêu

So sánh theo chi uăngangălàăph ngăphápăsoăsánh,ăđ i chi u tình hình bi năđ ng c
v s tuy tăđ i và s t ngăđ i trên t ng ch tiêu, trên t ngăbáoăcáoătàiăchính.ăPh ngă
5


pháp này phân tích s bi năđ ng v quy mô c a t ng kho n m c, trên t ng báo cáo tài

chính.ă Quaă đó,ă xácă đ nhă đ

c m c bi nă đ ngă t ngă ho c gi m v quy mô c a ch tiêu

phân tích và m căđ nhăh ng c a t ng ch tiêu nhân t đ n ch phân tích.
Ph ngăphápăsoăsánhătheoăchi u d c chính là vi c s d ng các t l , các h s th
hi n m iăt ngăquanăgi a các ch tiêu trong t ng báo cáo tài chính, gi a các báo cáo tài
chính c a doanh nghi p. Th c ch tă đâyă làă vi c phân tích s bi nă đ ng v c ă c u hay
nh ng quan h t l gi a các ch tiêu trong h th ng báo cáo tài chính doanh nghi p.
Cu iăcùngălàăph ngăphápăsoăsánhăxácăđ nhăxuăh ng và tính ch t liên h gi a
các ch tiêu,ăph ngăphápănàyăđ c th hi n: Các ch tiêu riêng bi t hay các ch tiêu
t ng c ngătrênăbáoăcáoătàiăchínhăđ c xem xét trong m i quan h v i các ch tiêu ph n
ánh quy mô chung và chúng có th đ c xem xét trong nhi uăkìăđ ph năánhărõăh năxuă
h ngăthayăđ i c a tình hình tài chính doanh nghi p.
1.3.2 Ph

ng pháp Dupont

phân tích m i liên h gi a các ch tiêuătàiăchính,ăng iătaăth ng v n d ng
mô hình Dupont. Qua s phân tích m i liên h này có th phát hi n nh ng nhân t đưă
nhăh

ngăđ n ch tiêu phân tích theo m t trình t logic ch t ch .

MôăhìnhăDupontăth

ngăđ

c v n d ng trong phân tích tài chính, có d ng:

 T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA)

T mô hình phân tích trên, ta th y tácăđ ngăđ n ROA là ch tiêu ROS và ch tiêu
hi u su t s d ng tài s n c a doanh nghi p.ă Nh ăv y đ nâng cao kh n ngăsinhăl i
c a m tăđ ng tài s n mà doanh nghi păđangăs d ng thì c n ph i nghiên c u xem xét
có nh ng bi nă phápă nàoă đ nâng cao kh sinh l i c a quá trình s d ng tài s n c a
doanh nghi p.
 T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)

T mô hình này, ta c ngă có th th y nhă h ng t i ROE là ROS, hi u su t s
d ng tài s n và t tr ng t ng tài s n trên v n ch s h u. Công ty ph i tìm nh ng bi n
phápăđ nâng cao kh n ngăsinhăl i c a quá trình s d ng v n ch s h u c a doanh

6

Thang Long University Library


nghi păđ nâng cao kh n ngăsinhăl i c a m tăđ ng v n ch s h u mà doanh nghi p
s d ng.
Phân tích tài chính d aătrênămôăhìnhăDupontăcóăýăngh aăr t l n v i vi c qu n tr
doanh nghi p. Nhà qu n tr không nh ng có th đánhă giáă hi u qu kinh doanh m t
cách sâu s c toàn di n mà còn có th đánhăgiáăđ yăđ , khách quan nh ng nhân t nh
h ngăđ n hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. T đóăcóăth đ aăraăđ c
nh ng bi năphápăđi u ch nh phù h p nh m nâng cao hi u qu kinh doanh c a mình.
1.3.3 Ph

ng pháp cân đ i liên h

Cácă báoă cáoă tàiă chínhă đ uă cóă đ că tr ngă chungă làă th hi nă tínhăcână đ i:ăcână đ i

gi a tài s n và ngu n v n;ă cână đ i gi a doanh thu, chi phí và k t qu ;ă cână đ i gi a
dòng ti n vào và dòng ti năra,ăcânăđ i gi aăt ngăvàăgi m...C th làăcácăcânăđ iăc ăb n:
T ng tài s n = TSNH + TSDH
T ng tài s n = T ng ngu n v n
L i nhu n

= Doanh thu - Chi phí

Dòng ti n thu n = Dòng ti n vào - Dòng ti n ra
D a vào nh ngăcânăđ iăc ăb n trên, trong phânătíchătàiăchínhăth ng v n d ng
ph ngăphápăcânăđ i liên h đ xem xét nhăh ng c a t ng nhân t đ n bi năđ ng
c a ch tiêu phân tích. Ch ng h n, v i bi năđ ng c a t ng tài s n gi a hai th iăđi m,
ph ngă phápă nàyă s cho th y lo i tài s n nào (hàng t n kho, n ph iă thu,ă TSC ...)ă
bi năđ ng nhăh ngăđ n bi năđ ng t ng tài s n c a doanh nghi p.ăNh ăv y, d a vào
bi năđ ng c a t ng b ph n mà ch tiêu phân tích s đ
1.3.4 Ph

căđánhăgiáăđ yăđ h n.

ng pháp đ th

th làăph

ngăphápănh m ph n ánh tr c quan các s li u phân tích b ng bi u

đ ho căđ th .ăQuaăđóăđ mô t xuăh ng, m căđ bi năđ ng c a các ch tiêu c n phân
tích, ho c th hi n m i liên h k t c u c a các b ph n trong m t t ng th nh tăđ nh.
Ph ngăphápănàyăcàngăngàyăcàngăđ c dùng ph bi n nh m bi u hi nătínhăđaăd ng,
ph c t p c a n iădungăphânătích.ă th ho c bi uăđ th hi năquaăcácăgócăđ :
 Bi u th quyămôă(đ l n) các ch tiêu phân tích qua th iăgianănh :ăt ng tài s n,

t ng doanh thu, hi u qu s d ng v nầho c có th bi u hi n t că đ t ngă
tr

ng c a các ch tiêuăphânătíchăquaăth iăgianănh :ăt căđ t ngătàiăs nầ

 Bi u hi n m i quan h gi a ch tiêu phân tích v i các ch tiêu nhân t nh :ăT
su t sinh l i c a t ng tài s n ch u nhăh ng c a t su t sinh l i t ng doanh
thu thu n và t căđ chu chuyên c a t ng tài s nầ
Trênăđâyălàănh ngăph

ngăphápăk thu tăth

tài chính doanh nghi p. Tuy nhiên, v n d ngăph
7

ngăđ

c v n d ng trong phân tích

ngăphápăphânătíchăthíchăh p cho n i


dung và ch tiêu phân tích nào v iăcácăđánhăgiáăt ng h p tùy thu c vào m c đíchăphână
tích, các khía c nh c n phân tích.
1.4 N iădungăphơnătíchătƠiăchínhădoanhănghi p
1.4.1 Phân tích báo cáo tài chính
Phân tích báo cáo tài chính là n iădungăphânătíchăc ăb n nh t trong phân tích tài
chính doanh nghi p,ăcóăýăngh aăthi t th c v i m iăđ iăt ng s d ng thông tin. Phân
tích báo cáo tài chính là vi c s d ngă cácă ph ngă phápă phână tíchă tàiă chínhă đ phân
tích, gi i thích các báo cáo tài chính: B ngăcânăđ i k toán, Báo cáo k t qu s n xu t

kinhădoanh,ăBáoăcáoăl uăchuy n ti n t .
Vi că phână tíchă b ngă cână đ iă k ă toánă choă bi tă m tă cáchă kháiă quátă tìnhă hìnhă tàiă
chínhădoanhănghi păthôngăquaăcácăch ătiêuăv t ngătàiăs năvàăt ngăngu năv năđ ngăth iă
c ngăchoătaăth yăđ

căs ăbi năđ ngăc aăcácălo iătàiăs nătrongădoanhănghi p:ătàiăs năl uă

đ ng,ă tàiă s nă c ă đ nh. Bênă c nhă đó,ă kh ă n ngă thanhă toánă c aă doanhă nghi pă quaă cácă
kho n ph iăthuăvàăcácăkho năph iătr ,ăc ăc uăv năvàăphânăb ăngu năv nătrongădoanhă
nghi păc ngăđ

căth ăhi năquaăvi căphânătíchăb ngăcânăđ iăk ătoán.

Tácăd ngăc aăvi căphânătíchăbáoăcáoăk tăqu ăho tăđ ngăkinhădoanhălàăph năánhă
cácăch ătiêuăv ădoanhăthu,ăl iănhu năvàătìnhăhìnhăth căhi năngh aăv ăv iăngânăsáchănhàă
n căc aădoanhănghi p.ăDoăđó,ăphânătíchăbáoăcáoăk tăqu ăho tăđ ngăkinhădoanhăc ngă
choătaăđánhăgiáăkháiăquátătìnhăhìnhătàiăchínhădoanhănghi p,ăbi tăđ cătrongăk ădoanhă
nghi pă kinhă doanhă cóă lưiă hayă b ă l ,ă t ă su tă l iă nhu nă trênă doanhă thuă vàă v nă làă baoă
nhiêu.ăT ăđóătínhăđ căt căđ ăt ngătr ngăc aăk ănàyăsoăv iăk ătr căvàăd ăđoánăt că
đ ăt ngătrongăt ngălai. Ngoàiăra,ăquaăvi căphânătíchătìnhăhìnhăth căhi năngh aăv ăđ iă
v iănhàăn c,ătaăbi tăđ cădoanhănghi păcóăn păthu ăđ ăvàăđúngăth iăh năkhông.ăN uă
s ăthu ăcònăph iăn păl năch ngăt ătìnhăhìnhăs năxu tăkinhădoanhăc aădoanhănghi pălàă
khôngăkh ăquan.ăNh ăv y,ăphânătíchăbáoăcáoăk tăqu ăho tăđ ngăkinhădoanhăs ăgiúpătaă
cóănh ngănh năđ nhăsâuăs căvàăđ yăđ ăh năv ătìnhăhìnhătàiăchínhăc aădoanhănghi p.
Báoăcáoăl uăchuy năti năt ăth ăhi nălu ngăti năvàoăraăc aădoanhănghi p,ătìnhăhìnhă
thuă chiă ng nă h nă c aă doanhă nghi p.ă Nh ngă lu ngă ti nă vàoă raă c aă cácă kho nă ti nă vàă
t ngăđ ngăti năđ căt ngăh p thànhăbaănhóm:ăl uăchuy năti năthu năt ăho tăđ ngă
s nă xu tă kinhă doanh,ă l uă chuy nă ti n thu n t ă ho tă đ ngă đ uă t ă vàă l uă chuy nă ti nă
thu năt ăho tăđ ngătàiăchính.
1.4.2 Phân tích các ch tiêu tài chính

Phân tích ch s là công c đ y s c m nh trong vi c phát hi n s m các v năđ
n uănóăđ c s d ngăđ yăđ . M t nh năđ nh t ch s s chính xác n u chúng ta xem
xét nó trên t ng th các ch s khác,ă cácă khuynhă h ng, các v nă đ đangă x y ra
t idoanh nghi p nói riêng và n n kinh t nói chung.
8

Thang Long University Library


1.4.2.1 Các ch tiêu đánh giá kh n ng sinh l i
T su t sinh l i c a v n s h u

Ch tiêu này càng cao ch ng t doanh nghi p s d ng có hi u qu v n ch s
h u,ădoăđóăh p d năcácănhàăđ uăt ,ăquaăđóăc ngăchoăth y trong k 100ăđ ng v n ch
s h u thì doanh nghi păthuăđ căbaoănhiêuăđ ng l i nhu n sau thu ,ăđâyălàănhânăt
giúp nhà qu n tr t ngăv n ch s h u ph c v cho ho tăđ ng kinh doanh.
T su t sinh l i c a tài s n

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p b raă100ăđ ng tài s năđ u
t ă thìă thuă đ că baoă nhiêuă đ ng l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao, cho th y
doanh nghi p s d ng tài s n t t, t oăđi u ki n cho doanh nghi p m r ng ho tăđ ng
s n xu t kinh doanh.
T su t sinh l i c a doanh thu

Doanh thu thu n chính là doanh thu thu n ho tăđ ng kinh doanh, bao g m doanh
thu thu n bán hàng và cung c p d ch v . Ch tiêu này càng cao cho th y công tác qu n
lý chi phí càng t t,ă đi u này giúp nhà qu n tr đ aă raă cácă m că tiêuă đ m r ng th
tr ng,ă t ngă doanhă thu,ă xemă xétă cácă y u t chi phí b ph nă đ ti t ki m nâng cao
hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
T su t sinh l i c a chi phí ho tăđ ng

Chi phí ho tăđ ng là toàn b chi phí mà doanh nghi pătiêuăhaoăcóăliênăquanăđ n
k t qu ho tăđ ng trong k , bao g m giá v n hàng bán, chi phí bán hàng và qu n lý
doanh nghi p, chi phí ho tăđ ng tài chính và chi phí khác. Ch tiêu này càng l n ch ng
t hi u qu kinhădoanhăcàngăcaoăvàăng

c l i.

1.4.2.2 Nhóm ch tiêu ph n ánh kh n ng thanh toán
H s thanh toán t ng quát

9


âyălàăch tiêu phán nh kh n ngăthanhătoánăchungăc a doanh nghi p trong k
báo cáo. Ch tiêu này cho bi t: v i t ng s tài s n hi n có, doanh nghi p có b oăđ m
trang tr iă đ

c các kho n n ph i tr hay không. N u tr s ch tiêu này c a doanh

nghi păluônă≥ă1,ădoanhănghi p b oăđ măđ

c kh n ngăthanhătoánăt ngăquátăvàăng

c

l i; tr s này < 1, doanh nghi p không b oăđ măđ c kh n ngătrangătr i các kho n
n . Tr s c aă“H s kh n ngăthanhătoánăt ngăquát”ăcàngănh h nă1,ădoanhănghi p
càng m t d n kh n ngăthanhătoán.
H s kh n ngăthanhătoánăn ng n h n

ây là ch tiêu cho th y kh n ngă đápă ng các kho n n ng n h n c a doanh
nghi p là cao hay th p. N ng n h n là nh ng kho n n mà doanh nghi p ph i thanh
toán trong vòng m tăn măhayăm t chu k kinh doanh. N u tr s c a ch tiêu này x p
x b ng 1, doanh nghi păcóăđ kh n ngăthanhătoánăcácăkho n n ng n h n và tình hình
tàiăchínhălàăbìnhăth ng ho c kh quan.ăNg c l i, n u ch s này < 1, doanh nghi p
không b oăđ măđápă ngăđ c các kho n n ng n h n. Tr s c a ch tiêu này càng nh
h nă1,ăkh n ng thanh toán n ng n h n c a doanh nghi p càng th p.
H s kh n ngăthanhătoánănhanh

H s này cho bi t kh n ngă đápă ng vi c thanh toán n ng n h n vì doanh
nghi p d dàng chuy n t tài s năl uăđ ng thành ti n m t. H s này nói lên vi c công
ty có kh n ngăđápă ng vi c thanh toán n ng n h n vì công ty không g păkhóăkh nă
nào trong vi c chuy n t tài s nă l uă đ ng khác v ti n m t. H s này > 2 thìăđ c
đánhăgiáălàăanătoànăvìăcôngătyăcóăth trang tr i các kho n n ng n h n mà không c n
ph i bán toàn b tài s n ng n h .ă âyălàăh s ph n ánh s ch c ch n nh t kh n ngă
c aăcôngătyăđápă ngăngh aăv n hi n th i. H s nàyăcàngăcaoăthìăcàngăđ căđánhăgiáă
t t.
H s kh n ngăthanhătoánăt c th i:

H s này cho bi t, v iăl

ng ti năvàăt

ngăđ

ngăti n hi n có, doanh nghi p có

đ kh n ngătrangătr i các kho n n ng n h n,ăđ c bi t là n ng n h năđ n h n không.
Do tính ch t ti năvàăt ngăđ ngăti nănênăkhiăxácăđ nh kh n ngăthanhătoánăt c th i, ta

ph i so sánh v i các kho n n có th i h n thanh toán trong vòng 3 tháng. Vì th , khi

10

Thang Long University Library


tr s c a ch tiêu này
th iăvàăng

1, doanh nghi p m iăđ m b o và th a kh n ngăthanhătoánăt c

c l i.

H s kh n ngăthanhătoánălưiăvay

Ch ătiêuănàyăchoăbi tăb ngătoànăb ăl iănhu nătr

căthu ăvàălưiăvayăsinhăraătrongă

m iăkìăcóăth ăđ măb oăchoădoanhănghi păthanhătoánăđ căbaoănhiêuăl năt ngălưi vay
ph iătr ăt ăhuyăđ ngăngu n v năn .ăN uăch ătiêuănàyăcàngăl năthìăch ngăt ăho tăđ ngă
kinhădoanhăcóăkh ăn ngăsinhăl iăcaoăvàăđóălàăc ăs ăđ măb oăchoătìnhăhìnhăthanhătoánă
c aă doanhă nghi pă lànhă m nh.ă Ng

căl i,ă ch ă tiêuă nàyă càngă g nă 1ă thìă ho tă đ ngă kinhă

doanhăc aădoanhănghi păkémăhi uăqu ălàănguyênănhânăkhi năchoătìnhăhìnhătàiăchínhăb ă
đeăd a.ăKhiăch ătiêuănàyă<1ăcho th y ho tăđ ngăkinhădoanhăđangăb thua l , thu nh p
trong k khôngăđ bùăđ p chi phí, n u kéo dài s khi n doanh nghi p phá s n.

1.4.2.3 Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n
ánhăgiá hàng t n kho

H ă s ă vòngă quayă hàngă t nă khoă th ngă đ că soă sánhă quaă cácă n mă đ ă đánhă giáă
n ngăl căqu nătr ăhàngăt năkhoăc aădoanhănghi p.ăH ăs ănàyăl năchoăth yăt căđ ăquayă
vòngă c aă hàngă hóaă trongă khoă làă nhanhă vàă ng că l i.ă H ă s ă nàyă càngă caoă ch ngă t ă
doanhănghi păbánăhàngănhanhăvàăhàngăt năkhoăkhôngăb ă ăđ ng nhi u.ăTuyănhiênăc ngă
c năl uăý r ngăhàngăt năkhoămangăđ mătínhăch tăkinhădoanhăc aădoanhănghi p,ăkhôngă
ph iăc ăhàngăt năkhoăítălàăt tăvàăhàngăt năkhoănhi uălàăx u.ăN uăvòngăquayăhàngăt nă
khoă quáă caoă cóă ngh aă làă l ngă hàngă d ă tr ă trongă khoă khôngă nhi u,ă n uă nhuă c uă th ă
tr ngăt ngăđ tăng tăthìăr tănhi uăkh ăn ngădoanhănghi păs ăb ăm tăkháchăhàngăvàăb ă
đ iăth ăc nhătranhăgiànhăth ăph n.ăH năn aăvi căd ătr ănguyênăv tăli uăđ uăvào không
đ có th s d năđ n vi c s n xu t b ng ng tr . Do v y, ch tiêu này c n ph i
v a ph i, không quá l n và quá nh .

m c

Ch ăs ănàyăchoăbi tăth iăgian l uăhàngăt năkhoăg măcóănguyênăv tăli uăvàăhàngă
hóa trong bao nhiêu lâut ălúcănh păhàngăvàoăkhoăchoăđ nălúcăxu tăhàngăraăbánădi năraă
trong bao lâu. Ch ă s ă nàyă càngă th pă càngă ch ngă t ă hàngă t nă khoă đ că luână chuy n,ă
tiêuăth ănhanh,ăgópăph năgi măcácăchiăphíăl uăkho,ălàmăt ngădoanhăthu,ăl i nhu n cho
doanh nghi p.

11


ánhăgiá các kho n ph i thu

Kho nă ti nă ph iă thuă c aă kháchă hàngă làă kho nă ti nă màă hi nă t i kháchă hàngă v nă
đangă chi mă d ngă c aă doanhă nghi p.ă Ch ă đ nă khiă kháchă hàngă thanhă toánă choă doanhă

nghi păthìăph năv nănàyăc aădoanhănghi păm iăkhôngăb ăcoiălàăchi măd ngăn a.ăVi că
b ăkháchăhàngăchi măd ngăv năs ăgâyăthi tăh iăchoădoanhănghi păkhiădoanhănghi păc nă
v năđ ăđ măb oăkh ăn ngăthanhătoánăhayăduyătrìăs năxu tăkinhădoanh.ăVìăv y,ă ăch ăs ă
nàyăcácădoanhănghi păth ngăđ măb oăph iăcàngăcaoăđ ăch ngăt ăt căđ ăthuăh iăn ăc aă
doanhănghi păcàngănhanh,ăkh ăn ngăchuy năđ iăcácăkho năph iăthuăsangăti năm tăcao,ă
đi u này giúp doanh nghi p nâng cao lu ng ti n m t, t o ra s ch đ ng trong vi c tài
tr ngu n v năl uăđ ng ph c v s n xu t.

Ch ătiêuănàyă th ă hi nă doanhănghi pă m tă baoălâuă đ ăthuăh iăcácăkho năph iăthu.
Ng căl iăv iăch ătiêuăs ăvòngă quayăcácăkho năph iăthu,ăth iăgiană thuăn ăc aădoanhă
nghi păcàngăng năl iăcàngăth ăhi năkh ăn ngăthuăh iăn ăc aădoanhănghi păcàngăt t.
Chuăk ăkinhădoanh

C u kỳ k

doa

t

ga l uk o

t

ga t u

Chuăk ăkinhădoanhăchoăbi tăth iăgianăt ălúcămuaăhàngănh păvàoăkhoăchoăđ nălúcăthuă
l iăđ căti năhàngăbánăraălàăbaoălâu.ăCh ătiêuă nàyăcàngăng năthìădoanhănghi păs ăcóăth ă
quayăvòngăv năcàngănhanh.ăTuyănhiên,ăm căđ ănhanhăhayăng năcònăph ăthu căvàoăl nhă
v c kinh doanh, ngành ngh kinhădoanhăc ngănh ăchínhăsáchăthuăti n c a doanh nghi p.
Th i gian tr n

Ch tiêu này th hi n kh n ngătr n c a doanh nghi p. T đóăgiúpădoanhănghi p
đ aăraăcácăquy tăđ nh, chính sách thanh toán phù h p nh m nâng cao uy tín và h n ch
r i ro tài chính.

Th iăgianătr ăn ăchoăbi tăth iăgianămàădoanhănghi păcóăth ăchi măd ngăv năc aă
cácă đ iă t ngă khác.ă Th iă giană nàyă dàiă thìă doanhă nghi pă cóă th ă chi mă d ngă v nă lâuă
songăc ngă nhăh ngăt iăuyătínăc aădoanhănghi p.

12

Thang Long University Library


Vòngăquayăti n

V

g quay t

C u kỳ k

doa

t

g a tr

Ch ătiêuănàyăph năánhăm tăđ ngăchiăraăph iăm tăbaoălâuăm iăthuăh iăđ c.ăTh iă
gianăc aăvòngăquayă ti năng nă t călàădoanhănghi păs ăthuă h iăv nănhanh,ăb iăch ăkhiă

nàoă dòngă ti nă th că s ă tr ă l i doanhă nghi pă thìă kinhă doanhă v iă m iă th că s ă đ tă hi uă
qu .ăNg căl i,ăn uăth iăgianăc aăvòngăquayăti nădàiăthìădoanhănghi păs ăthuăh iăv nă
ch m,ăho tăđ ngăkinhădoanhăch aăth căs ăcóăhi uăqu .
Cácăch ătiêuăđánhăgiáăchungăv ăTSNH
Hi u su t s d ng TSNH (S vòng quay c a TSNH)

u u t

d

oa

g

t ut u
g

Ch ătiêuănàyăchoăbi tăm tăđ ngăv năb ăraăđ uăt ăchoătàiăs năng năh nătrongăm tă
k ăthìăđemăl iăbaoănhiêuăđ năv ădoanhăthuăthu n.ăCh ătiêuănàyăth ăhi năs ăv năđ ngăc aă
TSNHătrongăk ,ăch ătiêuănàyăcàngăcaoăch ngăt ăTSNHăv năđ ngăcàngănhanh,ăhi uăsu tă
s ăd ngătàiăs năng năh năcao,ăt ăđóăgópăph năt oăraădoanhăthuăthu năcàngăcaoăvàălàăc ă
s ăđ ăt ngăl iănhu năc aădoanhănghi p.
Ch tiêu này cho bi t m iăđ năv tài s n ng n h n có trong k đemăl i bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao hi u qu s d ng TSNH t t, góp ph n
nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh cho doanh nghi p.

ga

g quay

oa

g y
t ut u

Ch tiêu này cho bi t m i vòng quay c a TSNH bình quân m t bao nhiêu ngày.
Ch tiêu này càng th p, ch ng t TSNH v năđ ng nhanh, góp ph n nâng cao doanh thu
và l i nhu n cho doanh nghi p.
1.4.2.4 Các ch tiêu hi u qu s d ng tài s n dài h n
Cácăch ătiêuăđánhăgiáăchungăv ăTSDH
Hi u su t s d ng TSDH (S vòng quay c a TSDH)

u u t

d

oa

g

t ut u
g

Ch tiêu này cho bi t m tăđ ng v n b raăđ uăt ăchoătàiăs n dài h n trong m t k
thìăđemăl iăbaoănhiêuăđ năv doanh thu thu n. Ch tiêu này th hi n s v năđ ng c a
TSDH trong k , ch tiêu này càng cao ch ng t TSDH v năđ ng càng nhanh, hi u su t
s d ng tài s n dài h n cao, t đóăgópăph n t o ra doanh thu thu năcàngăcaoăvàălàăc ăs
đ t ngăl i nhu n c a doanh nghi p.

13

T su t sinh l i c a tài s n dài h n

u t

l

u
g

a

au t u

Ch tiêu này cho bi t m iăđ năv tài s n dài h n có trong k đemăl i bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao hi u qu s d ng TSDH t t, góp ph n
nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh cho doanh nghi p.
S c s n xu t c aăTSC

u t

Trongăđó:

a

oa t u t u
guy g
C

C

 S c s n xu t c a tài s n c đ nh là m t trong nh ng t s tàiăchínhăđánhăgiáă
khái quát hi u qu s d ng tài s n, đâyălàătàiăs n c đ nh c a doanh nghi p.
 Nguyênă giáă TSC ă s d ng bình quân trong 1 k là bình quân s h c c a
nguyênăgiáăTSC ăcóă đ u k và cu i k .
 Doanh thu thu n c a doanh nghi pă cóă ýă ngh aă r t l nă đ i v i toàn b ho t
đ ng c a doanh nghi p, nó là ngu nă đ doanh nghi p trang tr i các chi phí,
th c hi n tái s n xu t gi năđ năvàătáiăs n xu t m r ng, th c hi năngh aăv đ i
v iăNhàăn c.
Ch tiêu này ph n ánh m tăđ ng nguyên giá bình quân tài s n c đ nh dùng vào
ho tăđ ng s n xu t kinh doanh trong k phânătíchăđemăl iăbaoănhiêuăđ ng doanh thu
thu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n c đ nh càng t t. Do
đó,ăđ nâng cao ch tiêuănày,ă đ ng th i v i vi căt ngăl ng s n ph m bán ra, doanh
nghi p ph i gi m tuy tăđ i nh ngăTSC ăth a, không c n dùng vào s n xu t, b oăđ m
t l cânăđ i gi a TSC ătíchăc c và không tích c c, phát huy và khai thác t iăđaăn ngă
l c s n xu t hi n có c aăTSC .
T ăsu tăsinhăl iăc aăTSC
Ch tiêu này là s so sánh gi a l i nhu n sau thu c a doanh nghi p v iăTSC ăs
d ng trong k .

u t

l

a

C

guy

u

au t u
g
C

L iă nhu nă sauă thu ă làă chênhă l chă gi aă l iă nhu nă tr că thu ă vàă thu ă thuă nh pă
doanhănghi p.ăCh ătiêuănàyăchoăbi tăc ăm tăđ năv ănguyênăgiáă(ho căgiáătr ăcònăl i) c a
TSC ă thamă giaă vàoă quáă trìnhă s nă xu tă kinhă doanhă thì t oă đ că baoă nhiêuă đ ngă l iă
nhu n.ăCh ătiêuănàyăcàngăl năcàngăt t,ăt călàăkh ăn ngăsinhăl iăcàngăcao,ăhi uăqu ăs ă
d ngătàiăs năc ăđ nhăc aădoanhănghi păcàngăcaoăvàăng căl i.

14

Thang Long University Library


1.4.3 Phân tích đi m hòa v n
Phânătíchăđi m hòa v n là k thu t phân tích m i quan h gi a chi phí c đ nh,
chi phí bi năđ i, l i nhu n và s l ng tiêu th .ăNóăgiúpăng i qu nălýăxácăđ nhăđ c
s nă l ng, doanh thu hòa v nă đ xácă đ nh vùng lãi l c a doanh nghi p. T đóă nhàă
qu n lý s có nh ng chi năl c trong s n xu t và trong c nhătranhăđ đ aăs năl ng,
doanh thu c aămìnhăv tălênăđi m hòa v n này trong dài h n. Trong kinh doanh chúng
ta ph iăđ uăt ăchiăphíăc đ nh, ho tăđ ng tiêu th s n ph m và cung ng d ch v s t o
ra doanh thu, n uădoanhăthuăđ l năđ bùăđ păđ c chi phí c đ nh và chi phí bi năđ i
thì công ty s có l i nhu n,ă cònă ng c l i n u doanh thu quá th p, ph n chênh l ch
gi a doanh thu và chi phí bi năđ iăkhôngăđ bùăđ p chi phí c đ nh công ty s b l .
Tuyănhiên,ăkhiădoanhăthuădoanhăthuăđưăv t qua m căđ bùăđ p chi phí c đ nh và chi
phí bi năđ i thì công ty có th giaăt ngăl i nhu n r t nhanh, b i vì nh ng công ty có

chi phí c đ nh l năth ng ti t ki m chi phí bi năđ iăh năvàăkh n ngăgiaăt ngădoanhă
thu l năh n.
i m hòa v n là m c s năl

ng ho c doanh thu mà t iăđóădoanhănghi p có l i

nhu n ho tăđ ng (EBIT) b ng không hay doanh thu b ng chi phí ho tăđ ng.
i m hòa v năđ

căxácăđ nh d a trên nh ng gi đ nh sau:

 Bi năphíăđ năv s n ph m c đ nhăvàăt ngăt l theo theo kh iăl
s n xu t ho c tiêu th ;

ng s n ph m

 Giáăbánăkhôngăđ i;
 T ngăđ nhăphíăkhôngăđ i.
Nh ng gi đ nh trên phù h pătrongătr ng h p phân tích ng n h n, t c là trong
đi u ki n quy mô s n xu tăđưă đ c xác l pă vàăgiáăkhôngă đ i. Gi i h n s năl ng là
công su t thi t k t iăđa,ăn u s năl ngăt ngăv t m c công su t t iăđaăthìăt t c các
gi đ nh trên không còn phù h p n a vì lúc này t ngăđ nh phí s t ngăvàăbi năphíăc ngă
có th thayăđ i.
xácăđ nhăđi m hòa v n,ăng

iătaăth

ng d a trên ch tiêu s năl

và doanh thu hòa v n.

Phơnătíchăđi m hòa v n theo s năl

ng:

G iăPălàăđ năgiáăbánăs n ph m;

VC là t ng bi n phí;

QBE là s năl

v là bi năphíăđ năv ;

ng hòa v n;

FC là t ngăđ nh phí;

S là t ng doanh thu.

Ta có:

15

ng hòa v n