SKKN giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn vật lý đối với học sinh dân tộc

SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

GIẢI PHÁP TÍCH HỢP LIÊN MÔN CÓ HIỆU QUẢ BỘ MÔN VẬT
LÝ ĐỐI VỚI HỌC SINH DÂN TỘC
I.PHẦN MỞ ĐẦU
• Lý do chọn đề tài
Thực hiện Nghị quyết số 29 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung
ương Đảng (khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng
yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; Thực hiện có hiệu quả cuộc vận động ”
Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương tự học và sáng tạo”; ” Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, tự lực, sáng tạo của học sinh; tăng cường
kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, kỹ năng vào giải quyết các vấn đề thực
tiễn góp phần hình thành và phát triển năng lực học sinh; đa dạng hóa các hình
thức học tập, chú trọng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, nghiên cứu khoa học
của học sinh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy
và học.
Công tác đổi mới PPDH, cách thức dạy học theo hướng tích hợp là một
trong những quan điểm giáo dục đã trở thành xu thế trong giai đoạn mới. Dạy
học tích hợp giúp xác định nội dung dạy học ở nhà trường phổ thông, đóng góp
vào công tác xây dựng chương trình sách giáo khoa các môn học một cách hiệu
quả. Dạy học tích hợp được xây dựng trên cơ sở những quan điểm tích cực của
quá trình giáo dục. Vận dụng hợp lý quan điểm tích hợp trong dạy học, sẽ giúp
phát triển các năng lực giải quyết những vấn đề thực tiễn, làm cho việc học tập
của học sinh trở nên ý nghĩa hơn. Từ nhiều kết quả cho thấy PPDH tích hợp
không chỉ mang lại kết quả học tập tốt không chỉ đối với học sinh vùng thuận lợi
mà còn giúp ích rất nhiều trong việc nâng cao chất lượng giáo dục học sinh dân
tộc thiểu số. Qua thực tế dạy học với đối tượng học sinh dân tộc giáo viên gặp rất

nhiều khó khăn, điều này thể hiên rất rõ ở mỗi học sinh năng lực học tập và khả
năng vận dụng thực tiễn của các em còn rất nhiều hạn chế. Là một giáo viên công
tác khá lâu năm trên địa bàn tôi thiết nghĩ nếu biết cách sử dụng PPDH tích hợp
một cách hợp lý thì sẽ mang lại hiệu quả cao đối với từng phân môn, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục một cách toàn diện đối với học sinh vùng khó khăn.
Bên cạnh đó ta thấy dạy học tích hợp là cách thức dạy học giúp học sinh dân tộc
biết cách tổng hợp kiến thức, kĩ năng ở nhiều môn học để giải quyết các nhiệm
vụ học tập, hình thành năng lực giải quyết các tình huống thực tiễn.Trong số các
môn học ở trường THCS thì môn Vật lý là một trong những môn học thực
nghiệm, nó cung cấp cho học sinh rất nhiều kiến thức cơ bản về thế giới xung
quanh. Khi học tập bộ môn theo hướng tích hợp, học sinh vùng thuận lợi vẫn còn
gặp một số khó khăn thì điều này đối với học sinh dân tộc lại càng khó khăn hơn.
Là một giáo viên dạy bộ môn Vật lý, bản thân tôi luôn trăn trở về vấn đề làm thế
nào để dạy cho học sinh dân tộc vừa nắm bắt kiến thức cơ bản của bộ môn, vừa
lồng nghép được những đơn vị kiến thức về các môn học khác. Trên cơ sở tự
1
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

nghiên cứu tài liệu, tìm tòi thu thập thông tin trên báo chí, internet, đặc biệt nắm
bắt phương pháp dạy học tích hợp là một trong những phương pháp dạy học theo
hướng đổi mới đang được sử dụng rộng rãi trong giai đoạn hiện nay. Trên cơ sở
đó tôi chọn đề tài “ Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý
đối với học sinh dân tộc” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh dân tộc
thiểu số đáp ứng yêu cầu mới dựa trên tinh thần nghị quyết 29 của Đảng về “ Đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”.

• Phạm vi của đề tài
Đề tài này thực hiện từ năm học 2014-2015 đến hết kì I năm 2015-2016
với đối tượng là học sinh dân tộc – Vân Kiều. Phạm vi áp dụng các lớp khối
6,7,8,9. bộ môn Vật lý tại đơn vị tôi đang công tác.
• Điểm mới của đề tài.
Phương pháp dạy học tích hợp được sử dụng trong hai năm trở lại đây. Dù là
cách thức dạy học mới nhưng đã được giáo viên hưởng ứng sử dụng rộng rãi ở
các trường học. Nhờ đó chất lượng, hiệu quả của công tác dạy học của giáo viên
và học sinh vùng thuận lợi cũng như khó khăn được nâng lên rõ rệt. Trên cơ sở
nghiên cứu thì đề tài của tôi có những điểm mới sau:
Sử dụng phương pháp dạy học theo hướng tích hợp cho học sinh dân tộc sẽ
làm thay đổi cách thức, thói quen học tập của học sinh theo một hướng mới. Điều
này có ý nghĩa đặc biệt cho học sinh nơi đây, bấy lâu nay vẫn theo lối thụ động
thầy dạy gì thì trò học đó. Phương pháp dạy học theo hướng tích hợp tạo cho học
sinh sự mới lạ từ đó kích thích sự tò mò, tạo cho các em sự thích thú, tăng khả
năng tập trung vào việc học tập trên lớp để thu được kết quả cao.
Sử dụng phương pháp dạy theo hướng tích hợp đối với học sinh Vân
Kiều.Giáo viên lồng nghép nhiều hình ảnh trực quan, sinh động, mang thực tế
cao trong bài dạy. Điều này sẽ lôi cuốn, thu hút sự chú ý của học sinh, làm cho
việc học của các em gần gũi với cuộc sống xung quanh từ đó chất lượng học tập
bộ môn được nâng lên rõ rệt.
Đối với học sinh dân tộc Vân Kiều thì thời gian học tập chủ yếu được thực
hiện ở trên lớp. Về nhà các em rất ít khi học bài do đó sử dụng cách thức dạy học
tích hợp để các em có thể ôn bài và nắm được bài ngay trên lớp từ đó có thể cải
thiện được chất lượng học tập bộ môn.
Thông qua dạy học tích hợp liên môn học sinh dân tộc biết được sự liên quan,
quan hệ giữa các môn học với nhau. Những kiến thức, kỹ năng học được ở môn
này có thể sử dụng như những công cụ để nghiên cứu, học tập các môn học khác.
Chẳng hạn có thể sử dụng Toán học làm công cụ để giải các bài tập Vật lý, hay
Tin học được sử dụng để mô phỏng các thí nghiệm ảo. Từ đó tăng cường cho học

sinh học tập và vận dụng giải quyết các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống. Điều
này làm cho việc học tập của các em có ý nghĩa hơn.
2
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
Để có thể dạy tốt và có hiệu quả ngoài sự tâm huyết của giáo viên đối với
nghề, đặc biệt là đối với bộ môn mình đang đảm nhận thì cần phải có sự giúp đỡ,
sự cần cù, chăm chỉ ham học của các em học sinh. Bên cạnh đó sự quan tâm, đầu
tư của nhà trường, phụ huynh học sinh và các cấp lãnh đạo địa phương cho công
tác giáo dục xã hội hóa giáo dục tại địa phương là một yếu tố quan trọng hàng
đầu .Trong những năm qua với những kết quả đã đạt được thì giáo dục đối tượng
học sinh Vân Kiều có những thuận lợi và khó khăn sau.
• Thuận lợi
Vật lý là môn khoa học ứng dụng, thực nghiệm; là môn khoa học của các
hiện tượng tự nhiên, kiến thức môn Vật lý gắn với các yếu tố tự nhiên, xã hội.
Trong dạy học môn Vật lý có thể tích hợp được được nhiều vấn đề giáo dục như
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tiết kiệm nguồn năng lượng đang dần bị cạn
kiệt, giáo dục kĩ năng sống, kĩ năng thực hành vận dụng thực tiễn. Đặc biệt có
thể tích hợp những vấn đề mang tính thời sự như: sự biến đổi khí hậu toàn cầu,
sự ô nhiễm môi trường, sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên như tài nguyên rừng..
và hậu quả của nó với việc giải quyết các vấn đề về an sinh xã hội.
Trong quá trình dạy học tích hợp liên môn bộ môn Vật lý, giáo viên
thường xuyên phải dạy những kiến thức, kĩ năng có liên quan đến các môn học

khác vì vậy giáo viên phải tìm hiểu và am hiểu về những kiến thức liên môn đó.
Điều này giúp giáo viên nâng cao khả năng hiểu biết của mình không chỉ với bộ
môn đang giảng dạy mà còn ở nhiều môn học khác nhau.Với việc đổi mới
phương pháp dạy học hiện nay, vai trò của giáo viên không còn là người truyền
thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học
sinh cả ở trong và ngoài lớp học; vì vậy, giáo viên bộ môn Vật lý có điều kiện
chủ động hơn trong sự phối hợp với các môn học khác, hỗ trợ nhau trong dạy
học. Sự phát triển của CNTT, giáo viên bộ môn Vật lý là người sử dụng thành
thạo CNTT đó một điểm mạnh để giáo viên triển khai tốt dạy học tích hợp. Mặt
khác Môi trường " Trường học kết nối” rất thuận lợi để giáo viên đổi mới trong
dạy tích hợp.
Dạy học tích hợp liên môn đối với học sinh dân tộc thiểu số, các em có thể
tăng cường tính chủ động, tính tự giác khi tham gia học tập.Mặt khác biết được
kiến thức của nhiều môn học khác nhau thông qua học tập bộ môn Vật lý các em
sẽ cảm thấy thích thú, ngày càng có ý thức cao hơn trong việc tham gia các hoạt
động học tập. Dạy học tích hợp giúp học sinh nắm bắt được các vấn đề mang tính
thời sự, từ đó giáo dục học sinh dân tộc biết chung tay xây dựng, giữ gìn và bảo
vệ môi trường hạn chế phá rừng, bảo nguồn nước, chấp hành pháp luật.. tạo điều
kiện để các em có điều kiện vận dụng sáng tạo, cải tạo thực tiễn cuộc sống tại địa
phương.
b. Khó khăn
3
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

*Đối với học sinh

Qua thực tế giảng dạy bản thân tôi nhận thấy rằng có thể do nhiều yếu tố
khác nhau mà phần lớn các em học sinh nơi đây vẫn theo xu hướng học thụ động,
các em không tích cực, không chủ động cho việc chuẩn bị bài mới, tìm hiểu và
khai thác kiến thức liên quan đến các môn học trong giờ học. Học sinh không tích
cực hợp tác với giáo viên khi tham gia các hoạt động học tập, vẫn có xu hướng
thầy dạy gì thì biết cái đó, do đó việc tích hợp liên môn các kiến thức của môn
học khác liên quan đến bộ môn Vật lý là điều cần thiết và cần phải thực hiện
ngay.
Bên cạnh đó đối tượng học sinh dân tộc kĩ năng sống còn nhiều hạn chế.
Hầu hết các em chưa biết cách vận dụng kiến thức bộ môn Vật lý vào thực tiễn
cuộc sống, dù giáo viên đã đầu tư rất nhiều thời gian công sức cho việc giảng dạy
mà hiệu quả vẫn chưa cao. Mặt khác về mặt nhận thức và sự tư duy của các em
rất chậm, yếu và thiếu nhiều yếu tố, do đó giáo viên khi giảng dạy ngoài kiến
thức cơ bản cho các em vẫn còn khó khăn .
Đại đa số học sinh ý thức học tập không chỉ bộ môn Vật lý mà còn các
môn học khác chưa cao, việc làm bài tập và chuẩn bị bài còn yếu, ít đọc sách vở
và tài liệu. Học sinh còn ham chơi và nghỉ học làm ảnh hưởng đến công tác dạy
học, do đó giáo viên bắt buộc phải thay đổi cách thức dạy học mới đó là phương
pháp tích hợp liên môn nhắm nâng cao hiệu quả học tập của học sinh.
Học sinh đồng bằng thuận lợi hơn học sinh Vân Kiều ở chỗ khi học xong
trên lớp, về nhà các em có thể tìm kiếm thông tin, tài liệu liên quan đến bài học
trên sách báo, internet điều đó làm cho các em biết nhiều điều hơn. Đối với học
sinh Vân Kiều do điều kiện khó khăn nên việc học của các em chủ yếu là trên
lớp, giáo viên đã chọn phương pháp dạy học theo hướng tích hợp để giảng dạy
giúp các em biết nhiều hơn về kiến thức mình đang học.
*Đối với giáo viên
Giáo viên hiện nay chủ yếu được đào tạo theo chương trình sư phạm đơn
môn, chưa được trang bị về cơ sở lý luận dạy học tích hợp liên môn một cách
chính thống, khoa học nên khi thực hiện thì phần lớn là do giáo viên tự tìm hiểu,
mày mò nên nhiều khi không tránh khỏi việc hiểu chưa đầy đủ về mục đích ý

nghĩa cũng như cách thức tổ chức dạy học tích hợp.
2. Giải pháp điểm mới của sáng kiến.
2.1. Học sinh dân tộc thiểu số khả năng học tập của các em còn hạn chế do
đó giáo viên cần lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp để nâng cao hiệu quả giảng
dạy. Lưu ý không phải bài nào, nội dung cũng phải dạy tích hợp.
2.2. Xây dựng chương trình và cách thức tổ chức các hoạt động dạy học
tích hợp cho phù hợp với đối tượng học sinh là người dân tộc thiểu số. Nội dung
và mức độ dạy học tích hợp liên môn phải đảm bảo thực hiện rõ mục tiêu dạy
học, thể hiện cụ thể các hoạt động của học sinh, hoạt động của giáo viên và thời
gian cho từng hoạt động phải cụ thể chi tiết. Tránh hiện tượng tràn lan không
đúng trọng tâm bài dạy.
4
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

2.3. Rà soát lại chương trình nội dung của từng môn học, nắm kĩ chuẩn
kiến thức kĩ năng để có thể tích hợp liên môn các nội dung phù hợp mang tính
thời sự, thực tiễn, gẫn gũi và liên quan nhiều đến cuộc sống xung quanh các em.
2.4. Tìm kiếm thông tin trên báo chí, tài liệu các nội dung dự định tích hợp
trong bài dạy, để đưa đến cho các em những thông tin, kênh hình chính xác
nhất.Tăng cường sử dụng những hình ảnh trực quan sinh động, lồng ghép với
những đơn vị kiến thức dự định tích hợp. Với cách làm này giúp học sinh dân tộc
thấy và hiểu rõ các vấn đề nóng cần quan tâm của xã hội: như bảo vệ môi
trường, biển đảo, pháp luật, lũ lụt thiên tai, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, nguồn
nước..Từ đó có thể giúp học sinh khắc sâu kiến thức bài học nắm bắt các vấn đề
thực tiễn và cùng nhau chung tay bảo vệ.

2.5. Sử dụng triệt để những nội dung kiến thức tích hợp liên quan trực tiếp
đến cuộc sống của học sinh dân tộc thiểu số để tăng cường khả năng vận dụng và
giải quyết các vấn đề thực tiễn rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Ví dụ: Dựng
nhà sàn có thể sử dụng rồng rọc, đòn bẩy, mặt phẳng nghiêng, chặt phá rừng gây
nên thiên tai lũ lụt, cạn kiệt tài nguyên môi trường, săn bắt thú rừng làm mất cân
bằng sinh thái của môi trường. Các nội dung tích hợp trong bài học cần đơn giản
hóa, chi nhỏ, chi tiết để học sinh dân tộc dễ tiếp thu khi tham gia học tập.
2.6. Để nâng cao hiệu quả của việc tích hợp liên môn bộ môn Vật lý cho
học sinh dân tộc thì giáo viên khi giảng dạy phải nắm chắc chắn, biết cách vận
dụng linh hoạt các phương pháp dạy học mới như PPDH bàn tay nặn bột, dạy học
dự án, dạy học nêu vấn đề, dạy học khăn trải bàn để hỗ trợ một cách tích cực và
hiệu quả cho các em.
2.7. Cùng với chuyên môn, tổ chuyên môn, các bộ môn có liên quan để có
thể đưa ra những nội dung tích hợp, sử dụng phương tiện dạy học phù hợp, cách
tổ chức các hoạt động dạy học hợp lý và hiệu quả .Tham khảo ý kiến học sinh
thông qua một bài dạy tích hợp đã được giảng dạy trên lớp để điều tra về mức độ
hứng thú khi tham gia hoạt động học tập theo kiểu mới.
Trong chương trình Vật lý THCS có rất nhiều bài giáo viên có thể tích hợp
liên môn. Do điều kiện dưới đây là một số bài dạy minh họa cụ thể, mà bản thân
tôi đã thực hiện để giảng dạy cho đối tượng là học sinh dân tộc và đã thu được
kết quả cao.
Vật lý lớp 8:
BÀI 12: SỰ NỔI
1. Mục tiêu dạy học tích hợp
* Kiến thức.
- Giúp các em nắm được và hiểu rõ tính chất vật lý của dầu là không tan
trong nước và nhẹ hơn nước nên nổi được trên nước.
- Biết được khí H2 nhẹ hơn khí O2 nên quả bóng bay bay được trên bầu
trời; Khí CO2 nặng hơn khí O2 nên khi ta thổi thì quả bóng không bay được.
- Biết được vị tí địa lí của “Biển Chết” trên thế giới.

- Biết được cá sống được là nhờ có O2; Biết cách thở khi rơi xuống nước.
5
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Hiểu được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và nêu được các biện
pháp hạn chế ô nhiễm môi trường trong trường hợp ô nhiễm không khí, ô nhiễm
nguồn nước và có ý thức bảo vệ môi trường.
* Kỹ năng:
- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin,
phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
* Thái độ:
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cụ thể là bảo vệ chính môi trường ở
địa phương nơi các em đang sinh sống.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức
liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
2. Ý nghĩa của bài học
Qua dạy học thực tế nhiều năm chúng tôi thấy rằng việc tích hợp kiến thức
giữa các môn học vào giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là việc
làm hết sức cần thiết. Điều đó không chỉ đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ
môn không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn
phải không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức của những bộ môn học khác để
giúp các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học nhanh
chóng và hiệu quả nhất.
Đối với việc tích hợp kiến thức các môn toán, hóa học, sinh học, địa lí,

giáo dục công dân vào bài dạy “Sự nổi” sẽ giúp các em nắm đươc, hiểu rõ
nguyên nhân dầu nổi trên biển; ô nhiễm môi trường; Sự tồn tại của “ Biển chết”
trên thế giới; Sự sinh tồn của các loài động vật dưới nước khi môi trường nước
không bị ô nhiễm; Biết cách thở khi rơi xuống nước. Từ đó, các em có ý thức bảo
vệ môi trường bằng một số biện pháp thiết thực của bản thân.
Trong thực tế chúng tôi thấy khi bài soạn có tích hợp với kiến thức của các
môn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn
đề đặt ra trong SGK. Từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng thú
bài học, được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo hơn
đồng thời vận dụng vào thực tế tốt hơn.
3. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học
Đối với bài “Sự nổi” giáo viên thực hiện theo các bước sau:
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Giải thích được khi nào vật nổi, chìm
- Nêu được điều kiện nổi của vật
- Biết được khi vật nổi trên mặt thoáng chất lỏng thì FA = P
- Biết vận dụng kiến thức của các môn học toán, sinh, hóa, địa, giáo dục
công dân để giải thích các hiện tượng liên quan đến sự nổi của vật
2. Kỹ năng
- Làm thí nghiệm về sự nổi của vật trong chất lỏng
6
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin,

phân tích các kênh hình, kênh chữ, liên hệ thực tế.
- Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề.
3. Thái độ
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cụ thể là bảo vệ chính môi trường ở
địa phương nơi các em đang sinh sống.
- Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức
liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Giáo viên:
1 cốc thủy tinh to đựng nước, 1 hòn bi sắt, 1 hòn bi gỗ, 1 miếng gỗ nhỏ.
2. Mỗi nhóm học sinh:
Nghiên cứu kĩ nội dung bài học
1 cốc thủy tinh to đựng nước, 1 miếng gỗ nhỏ.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.
Hoạt động của GV
Hoạt động 1: Giới thiệu
bài mới
( 3)
- Giới thiệu bài mới:
+ Làm thí nghiệm thả hòn
bi gỗ và hòn bi sắt vào
nước.
+ yêu cầu học sinh quan
sát hiện tượng và đưa ra
câu trả lời.
+ GV trình chiếu hình ảnh
minh họa. để đưa ra vấn
đề cần tìm hiểu
Họat động 2: Tìm hiểu
điều kiện vật nổi, vật

chìm.( 10 p )
Mục tiêu:
- Nắm được điều kiện vật
nổi, vật chìm khi so sánh
lực đẩy Ác Si Mét và
trọng lượng của vật.
- Phân tích được kết quả
TN ảo để rút ra nhận xét
- Trình chiếu hình ảnh thả
vật vào trong chất lỏng.

Hoạt động của HS

Nội dung

- HS quan sát, lắng
nghe:
+ Cá nhân HS trả lời
câu hỏi nêu ra
+ HS cả lớp theo dõi
hình ảnh minh họa.nhận
thức vấn đề cần nghiên
cứu

Nội dung giới thiệu bài:
Tại sao khi thả hòn bi
gỗ vào nước thì hòn bi
gỗ nổi, còn hòn bi sắt
lại chìm?
- Khi nào vật nổi? vật

chìm?

I. Điều kiện để vật nổi,
vật chìm.

- Cá nhân HS trả lời câu
hỏi
7
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Khi một vật nằm trong
chất lỏng chịu tác dụng
của những lực nào?
- Nhận xét về phương và
chiều của hai lực đó?
- Trình chiếu thí nghiệm
ảo 3 trường hợp khi thả
vật vào chất lỏng(nhấn
nút Làm TN)
- Yêu cầu HS thảo luận C2
và điền từ vào ô trống.
Ghi kết quả vào ô trống
(Nhấn nút Ghi kết quả
trên bảng trình chiếu )
- Nêu kết luận về trường

hợp vật nổi, vật chìm, vật
lơ lững?
- Trình chiếu kết luận.
Họat động 3: Tìm hiểu
độ lớn của lực đẩy Ác si
mét khi vật nổi trên mặt
thoáng của chất lỏng
(10 )
Mục tiêu: - Viết được
công thức tính lực đẩy Ác
si mét và biết được V là
thể tích của phần chất
lỏng bị vật chiếm chỗ
- Tiến hành được TN,
phân tích được kết quả TN
để rút ra kết luận về
trường hợp vật nổi trên
mặt thoáng chất lỏng thì
FA = P.
- Phân biệt được trường
hợp vật nổi trên mặt
thoáng và vật lơ lững.
- Giới thiệu và hướng dẫn
thí nghiệm
+ Mục đích TN
+ Dụng cụ TN
+ Cách tiến hành TN

- Nhóm HS quan sát,
tìm hiểu về TN ảo trả * Kết luận

lời câu C2
Vật chìm khi
P >FA
- Các nhóm điền từ vào Vật nổi ( chuyển động
ô trống trên bảng phụ
lên trên) khi P< FA
Vật lơ lững (đứng yên)
khi P = FA
- Rút ra lết luận
- Ghi vở

II. Độ lớn của lực đẩy
Ác si mét khi vật nổi
trên mặt thoáng của chât
lỏng.

- Lắng nghe, quan sát
tìm hiểu thí nghiệm :
dụng cụ, mục đích, cách
tiến hành
- Đại diện nhóm nhận
8
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Trình chiếu TN ảo

dụng cụ TN
- Yêu cầu đại diện nhóm - Quan sát TN ảo
nhận dụng cụ TN
- Tiến hành TN theo
nhóm. Thảo luận nhóm
- Yc Hs tiến hành TN theo hoàn thành C3
nhóm, thảo luận hoàn - Đại diện nhóm treo kết
thành C3 trên bảng nhóm quả C3 lên bảng.
- Yc các nhóm treo kết - Các nhóm khác nhận
quả lên bảng
xét, bổ sung.
- Yc các nhóm nhận xét, - Cá nhân trả lời C4: P =
bổ sung
FA vì trọng lực và lực
Trình chiếu kết luận
đẩy Ác si mét là hai lực
- Hướng dẫn Hs nhớ lại cân bằng
kiến thức về hai lực cân - Cá nhân HS chọn đáp
bằng để trả lời C4
án đúng
- Trình chiếu nội dung C5 - Ghi vở kết luận
- Yêu cầu HS chọn đáp án - Cá nhân HS trả lời C5,
đúng
HS khác nhận xét bổ
- Nhấn nút chọn đáp án sung
đúng.
Hoạt động 4: Vận
dụng(15 )
Mục tiêu: - Sử dụng kiến
thức môn toán chứng

minh được vật nổi khi: dv
< dl; vật chìm khi dv > dl;
vật lơ lững khi dv = dl
- Vận dụng kiến thức hóa
học giải thích hiện tượng
tràn dầu trên biển; quả
bóng bay, khí cầu.
- Vận dụng kiến thức sinh
học giải thích sự sinh tồn
của các loại động vật
dưới nước. Kỹ năng hít
thở ở người khi lăn dưới
nước
- Sử dụng kiến thức địa lý
biết được biển chết ở
nước nào?

C3:
Miếng gỗ nổi vì
FA < P

C4: P = FA vì trọng lực
và lực đẩy Ác si mét là
hai lực cân bằng
* FA = d.V
V: Thể tích phần chất
lỏng bị vật chiếm chỗ
( m3)
d:Trọng lượng riêng
của chất lỏng (

N/m3)
FA: Lực đẩy Ác si mét
( N)
III. Vận dụng

C6: - Vì V bằng nhau.
Khi dv > dl: Vật chìm
CM:
Khi vật chìm thì
9
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Vận dụng kiến thức môn
giáo dục công dân trong
việc giáo dục bảo vệ môi
trường.
- Trình chiếu câu C6
- Hướng dẫn HS lập luận
từ giả thuyết đề bài kết
hợp kiến thức mục I suy ra
điều cần chứng minh.
- GV chốt lại câu trả lời
đúng
Cộng điểm cho cá nhân trả
lời đúng

- Trình chiếu hình ảnh tàu
ngầm và yêu cầu HS trả
lời C7
- Chốt lại câu trả lời
Cộng điểm cho HS trả lời
đúng
- Hướng dẫn HS trả lời C8
- GV chốt lại câu trả lời
đúng
Cộng điểm cho HS trả lời
đúng
- Trình chiếu hình ảnh
minh họa hiện tượng tràn
dầu trên biển làm cá chết.
Không khí ô nhiễm
- Tại sao dầu nổi trên
biển? vì sao cá chết?
- Chốt lại câu trả lời đúng.
- Giáo dục HS ý thức
trong việc bảo vệ môi
trường
Hiệu ứng nhà kính là gì?
Tại sao có hiệu ứng nhà
kính?
- Trình chiếu hình ảnh
minh họa

-Cá nhân CM C6:

FA < P dl.V < dv.V

dl < dv
Tương tự chứng minh
dl = dv
và dv < dl

- Quan sát tàu ngầm trên
màn hình, vận dụng
kiến thức về điều kiện
vật nổi, vật chìm giải
thích C7
- HS khác nhận xét bổ
sung.

C7.
Vì trọng lượng riêng của
sắt lớn hơn trọng lượng
riêng của nước. Chiếc
thuyền bằng thép nhưng
người ta làm các khoảng
trống để TLR nhỏ hơn
TLR của nước.
- Cá nhân HS trả lời C8 C8: Bi sẽ nổi vì TLR
- HS khác nhận xét, bổ của thủy ngân lớn hơn
sung
TLR của thép.
- Quan sát hình ảnh, vận
dụng kiến thức hóa học
kết hợp điều kiện vật
nổi giải thích hiện tượng
tràn dầu.

Đối với chất lỏng không
- Cá nhân HS trả lời
hòa tan trong nước. Các
- HS khác nhận xét
hoạt động khai thác và
vận chuyển dầu có thể
- HS vận dụng kiến thức làm rò rỉ dầu lửa. Vì
hóa học và điều kiện nổi dầu nhẹ hơn nước nên
để giải thích.
dầu nổi trên mặt nước.
Lớp dầu này ngăn cản
việc hòa tan oxy trong
nước vì vậy sinh vật
không lấy được oxy sẽ
- Nhớ lại tính chất vật lý chết
của khí O2, CO2, H2 và
điều kiện vật nổi trả lời.
- Khi ta thổi khí CO2
trong quả bóng nặng
hơn khí O2 trong không
khí nên quả bóng không
10
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

- Trình chiếu câu trả lời

- Tại sao quả bóng su nếu
ta thổi thì quả bóng không
bay, khi bơm khí hê li
hoặc H2 vào thì quả bóng
bay?
( Kinh khí cầu)
- Trình chiếu hình ảnh khí
cầu.
- Chốt lại câu trả lời đúng.

bay được. Trong khi đó
khí H2 nhẹ hơn khí O2
nên quả bóng bay được.
- Cá nhân HS nêu một
vài biện pháp.
Biện pháp: Để han chế
ô nhiễm môi trường: sử
dụng nguồn năng lượng
sạch; trồng cây xanh...

- Cá nhân HS đọc thông
tin SGK trả lời : Biển - Người nổi được trên
- Trong cuộc sống ta cần chết nằm giữa I xra- ren biển chết vì dng < dnb .
làm gì để bảo vệ môi và Giooc- đa-ni
trường?
- Trình chiếu hình ảnh Người nổi được trên
minh họa một số biện biển chết vì dng < dnb.
pháp bảo vệ môi trường.
- Trình chiếu hình ảnh HS thảo luận và trả lời:
biển chết

Khi rơi xuống nước, nếu
-“ Biển chết” có ở nước ta biết cách thở và nín
nào?
thở thì dng < dn nên
- Tại sao mọi người có người nổi. Nếu ta thở
thể nổi trên mặt biển dù tùy tiện, nước tràn vào
không biết bơi?
cơ thể làm cho dng > dn
- Tại sao khi rơi xuống nên chìm.
nước, mặc dù không biết
bơi nhưng có người chìm,
người nổi?
- GV gợi ý: Dựa vào kiến
thức môn sinh học kết hợp
điều kiện vật nổi để giải
thích.
- Thông qua hiện tượng
vật lý này giáo dục cho
các em kỹ năng sống khi
gặp trường hợp rơi xuống
nước.
4. Củng cố (3 phút)
Câu1: Nêu điều kiện vật nổi, vật chìm, vật lơ lững?
11
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

Câu 2: Viết công thức tính lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của
chất lỏng?
Câu 3: Lấy ví dụ về một hiện tượng trong thực tế liên quan đến sự nổi? Từ
đó nêu một vài biện pháp góp phấn bảo vệ môi trường?
5. Dặn dò (1 phút)
-Học thuộc nội dung phần ghi nhớ
-Trả lời và làm lại các câu hỏi và bài tập trong SGK, SBT
-Đọc thêm phần “có thể em chưa biết”
Các hình ảnh sử dụng tích hợp trong bài dạy
Hiện tượng tràn dầu trên biển

Hiệu ứng nhà kính

12
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

Khinh khí cầu
Biện pháp khác phục ô nhiễm môi trường

Sử dụng nguồn năng lượng sạch

13
Năm học 2015-2016

SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

Vật lý lớp 9: BÀI 19: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
(Giáo án đã sử dụng giảng dạy cho học sinh dân tộc tham gia dự hội thi
tích hợp liên môn cấp tỉnh đạt giải khuyến khích năm 2014-2015)
1. Mục tiêu của dạy học tích hợp
*Kiến thức
- Giải thích và thực hiện được các biện pháp thông thường để sử dụng an
toàn điện.
- Nêu được tác hại của đoản mạch và tác dụng của cầu chì.
- Học sinh nêu được vai trò của việc sử dụng an toàn điện và tiết kiệm
trong cuộc sống qua các môn học Sinh học, Địa lý, Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục
pháp luật, Công nghệ, Toán học.
- Học sinh quan sát tranh ảnh, hình vẽ để thấy được tác hại và hậu quả của
việc lãng phí điện năng.
- Giải thích ý nghĩa của việc sử dụng và tiết kiệm điện năng.
*Kỹ năng
- Biết cách sử dụng điện an toàn và tiết kiệm ở gia đình mình và nơi mình
học tập, nơi công cộng.
- Tuyên truyền vận động mọi người cùng tiết kiệm chống lãng phí.
*Thái độ
- Nghiêm túc và chăm chỉ rong học tập. Có ý thức cao về sử dụng an toàn
và tiết kiệm điện ở gia đình và nơi công cộng.
2. Ý nghĩa của bài học
- Học sinh biết cách sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng.
- Nêu cao ý thức tiết kiệm điện và nắm được vào trò của việc tiết kiệm điện trong
cuộc sống hằng ngày. Qua việc tiết kiệm điện giáo dục cho học sinh, tiết kiệm là

đức tính quý báu của mỗi con người.
- Học sinh thấy được những tác hại, hiểm họa của việc không thực hành tiết kiệm
qua việc sử dụng các nguồn tài nguyên không khoa học, khai thác tài nguyên bừa
bãi gây ra những vấn đề mà xã hội và thế giới đang quan tâm.Tuyên truyền vận
động mọi người xung quanh cùng thực hiện hành động tiết kiệm. Giáo dục pháp
luật về việc thực hiện các quy định về an toàn điện.
- Hưởng ứng được phong trào giờ trái đất qua các năm.
- Biết được ngoài năng lượng điện được tạo ra từ năng lượng nước, còn một số
nguồn năng lượng sạch khác như năng lượng gió, mặt trời, năng lượng hạt nhân.
3. Các hoạt động dạy học bài: Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện
I.Mục tiêu:
- Giải thích và thực hiện được các biện pháp thông thường để sử dụng an toàn
điện
- Nêu được tác hại của đoản mạch và tác dụng của cầu chì
- Giải thích và thực hiện được việc sử dụng và tiết kiệm điện năng
- Nghiêm túc trong học tập
14
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

II. Chuẩn bị:
1.GV: Giáo án, tranh vẽ, SGK,bảng phụ.
2.HS: SGk,vở ghi.
III. Tiến trình giờ giảng:
1. Ổn định lớp (1')
2.Kiểm tra bài cũ: kiểm tra trong quá trình học tập.

- GV nhận xét cho điểm.
3 .Bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Tìm hiểu và
thực hiện các quy tắc an toàn
khi sử dụng điện.(20')
Mục tiêu:
Giải thích và thực hiện được
các biện pháp, quy tắc thông
thường để sử dụng an toàn
điện.
HS hoạt động các nhân
Nêu được tác hại của đoản Chú ý,thực hiện
mạch và tác dụng của cầu chì. C1: Chỉ làm thí nghiệm
+Y/c học sinh hoạt động cá với các nguồn điện có
nhân trình bày các câu hiệu điện thế dưới 40V.
C1,C2, C3,C4 trước lớp
Vì với HĐT 40V tạo ra
C1: Chỉ làm thí nghiệm với dòng điện có I = 70mA
các nguồn điện có hiệu điện làm tim ngừng đập.
thế dưới bao nhiêu vôn? Vì I=25mA đi qua cơ thể
sao?
người gây tổn thương
tim. I= 10mA đi qua cơ
thể người gây co giật
mạnh
C2: Sử dụng dây dẫn có
C2: Phải sử dụng dây dẫn có vỏ bọc cách điện đạt tiêu
vỏ bọc như thế nào? Vì Sao chuẩn quy định nghĩa là

vỏ bọc cách điện phải
chịu được dòng điện
định mức quy định cho
mỗi dụng cụ điện.
C3: Actomat và cầu chì:
C3: Cần phải mắc thiết bị gì Vì: Mắc cầu chì có
cho mỗi dụng cụ điện để ngắt cường độ định mức phù
mạch tự động khi đoản hợp với dụng cụ hay
mạch? Vì sao?
thiết bị điện, đảm bảo
khi có sự cố xảy ra,

Nội dung ghi bảng
I.An toàn khi sử dụng
điện.

1. Nhớ lại các quy tắc
an toàn khi sử dụng
điện đã học ở lớp 7.
2. Một số quy tắc an
toàn khác khi sử dụng
điện.
- Cần phải thực hiện
các biện pháp đảm bảo
an toàn khi sử dụng
điện, nhất là với mạng
điện trong gia đình vì
mạng điện này có
U=220V dễ gây nguy
hiểm đến tính mạng.

15
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

C4: Khi tiếp xúc với mạng
điện trong gia đình thì cần
lưu ý điều gì?
+ Đối với câu C5 và câu C6
đề nghị HS HĐ nhóm và trả
lời
C5: Bóng đèn bị đứt dây tóc
cần phải thay một bóng đèn
khác. Hãy cho biết vì sao
những việc làm sau đây đảm
bảo an toàn điện: SGK
+ Rút phích cắm ra khỏi ổ
điện nếu đèn dùng phích cắm.
+ Tháo cầu chì nếu nếu đèn
treo không dùng phích cắm.
+ Đảm bảo cách điện giữa
người với nền nhà.

C6: Nối đất cho vỏ kim loại
của các dụng cụ điện là một
biện pháp đảm bảo an toàn

điện? ( Một số máy có vỏ bọc
bằng sắt) Hãy chỉ ra dây nối
dụng cụ điện với đất và dòng
điện chạy qua dây dẫn nào
khi dụng cụ này hoạt động
bình thường?

GDBVMT và kĩ năng sống
Sống gần các đường dây cao
thế rất nguy hiểm, người

chẳng hạn như khi bị
đoản mạch, cầu chì kịp
nóng chảy và tự động
ngắt mạch trước khi
dụng cụ điện bị hư hỏng
C4: Mạng điện gia đình
có U=220V rất nguy
hiểm khi tiếp xúc cần
thận trọng và chú ý
không để lõi dây dẫn
điện tiếp xúc với cơ thể.
HĐ nhóm và trả lời.
Đại diện trình bày.
Nhóm HS đọc thông tin
và trả lời.
- Không cho dòng điện
đi qua cơ thê
- Khi đảm bảo cách điện
giữa người và nền nhà,

do điện trở của vật cách
điện (ghế nhựa, bàn gỗ
khô,..) là rất lớn nên
dòng điện nếu chạy qua
cơ thể người và vật cách
điện sẽ có cường độ rất
nhỏ nên không nguy
hiểm.
HS thực hiện theo yêu
cầu.
+ Khi dây dẫn điện bị
hở vỏ kim loại của dụng
cụ điện có điện, dòng
điện truyền xuống đất
theo hai nhánh, nhánh
thứ nhất là dây nối đất
có điện trở rất nhỏ,
nhánh thứ hai là người
sử dụng dụng cụ điện có
điện trở rất lớn, khi đó
dòng điện hầu hết chạy
qua dây dẫn nối đất còn
dòng điện chạy qua cơ
16
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

sống gần đường dây cao thế
thường bị suy giảm trí nhớ,
bị nhiễm điện do hưởng ứng.
Mặc dù ngày càng được
nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố
lưới điện vẫn xảy ra. Các sự
cố có thể là: chập điện, rò
điện, nổ sứ, đứt đường dây,
cháy nổ trạm biến áp… để lại
những hậu quả rất nghiêm
trọng.
Những hộ sống gần đường
dây cao áp phải di dời. Tuân
thủ các qui tắc an toàn khi sử
dụng điện.
Lưu ý: Dây nối đất có R rất
nhỏ.
- Dây điện bị rò điện tiếp xúc
với vỏ kim loại của chúng
cũng không bị nguy hiểm vì
sao?
- Giới thiệu cho học sinh cột
chống sét ( Dòng điện do
sấm sét gây ra là hàng
nghìn vôn làm cột chống sét
để thu sét và truyền năng
lượng điện về dưới đất
không gây nguy hiểm tài sản
và con người, khi làm cột

chống sét thì dây dẫn sét
phải bọc lại.
Lưu ý: Mặt đất có R rất nhỏ.
+Gọi đại diện trình bày.
GV thống nhất câu hoàn
chỉnh,chốt lại kiến thức.
- Điện năng rất cần thiết với
cuộc sống chúng ta nhưng
làm sao để sử dụng hiệu quả
và tiết kiệm ta nghiên cứu
mục II. Sử dụng TK điện
năng.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS

thể người rất nhỏ không
nguy hiểm.
- HS chú ý lắng nghe.

- HS chú ý lắng nghe.

II. Sử dụng tiết kiệm
điện năng:
1. Cần phải sử dụng
tiết kiệm điện năng.
+ Giảm chi phí cho gia
đình
+ Các dụng cụ điện
được sử dụng lâu hơn.
+ Giảm bớt các sự cố
gây tổn hại cho hệ

thống điện như quá tải,
cập cháy điện.
17
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

tìm hiểu ý nghĩa và các biện
pháp sử dụng diện năng:(10')
Mục tiêu:
Biết được các biện pháp tiết
kiệm điện năng và ý nghĩa
của việc tiết kiệm điện năng
và các nguồn năng lượng
khác cho cuộc sống.
+ Y/C HS đọc phần thông tin
trong sgk và nêu lợi ích của
việc sử dụng tiết kiệm điện
năng .
+Nhận xét và chốt lại kiến
thức.

+Yêu cầu HS làm câu C7
C7: Tìm thêm một số lợi ích
khác của việc sử dụng và tiết
kiệm điện năng.
+Nhận xét,chốt lại.

- HS nêu một số lợi ích
của việc tiết kiệm điện
năng.
+ Giảm chi phí cho gia
đình
+ Các dụng cụ điện được
sử dụng lâu hơn.
+ Giảm bớt các sự cố
gây tổn hại cho hệ thống
điện như quá tải, cập
cháy điện.
+ Dành phần điện năng
tiết kiệm cho sản xuất
C7:
Giảm bớt chi phí XD
nguồn điện.
Giảm bớt khí thải và
chất thải gây ô nhiễm
môi trường.
Giảm bớt điện năng
nhập khẩu.
C8: Sử dụng bóng đèn
có công suất phù hợp
- Thời gian sử dụng phải
hợp lý.
C9: - Lựa chọn, sử dụng
các dụng cụ, thiết bị
điện có công suất phù
hợp.

- Chỉ sử dụng đồ dùng
điện trong thời gian cần
thiết.

+ Dành phần điện năng
tiết kiệm cho sản xuất
2. Các biện pháp sử
dụng tiết kiệm điện
năng:
- Sử dụng các dụng cụ
điện có công suất phù
hợp
- Thời gian sử dụng
phải hợp lý.
- Không sử dụng các
thiết bị, dụng cụ lúc
không cần thiết.vì sử
dụng như thế là lãng
phí điện năng.

+Y/c các cá nhân thực hiện
C8, C9 để tìm hiểu các biện
pháp sử dụng tiết kiệm điện
năng
C8: Viết công thức tính điện
năng sử dụng A = P.t = U.I.t
C9: Sử dụng tiết kiệm điện
năng cần như thế nào?
- HS lắng nghe
- Lựa chọn các dụng cụ hay

thiết bị điện có công suất thế
nào.
- Có nên sử dụng các dụng cụ
điện trong những lúc không

18
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

cần thiết không? Vì sao?
Ví dụ: Từ năm 2010 EU
quyết định sử dụng đèn
huỳnh quang
Bóng đèn huỳnh quang sẽ
giúp giảm 60% lượng tiêu - HS trả lời
thụ điện năng ở các hộ gia
đình EU, tương đương giảm
30
triệu
tấn
khí
thảiCO2/năm.
Tích hợp liên môn:
Môn Văn học: Như chúng ta
đã biết: Tiết kiệm đó là một -HS lắng nghe
đức tính quý báu mà mỗi con

người chúng ta cần phải có.
Trong văn học Bác Hồ đã có
những câu thơ nào để nói về
đức tính này.
Bác Hồ đã nói:
Đất có bốn phương Đông Tây Nam
Bắc
Trời có bốn mùa Xuân Hạ Thu
Đông
Người có bốn đức Cần Kiệm Liêm
Chính
Thiếu một phương thì không thành
đất
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một đức thì không thành
người.

Môn Lịch sử: Cách mạng
tháng Tám (1945) thành
công, nước ta đã trở thành
một nước độc lập. Với tình
thế đất nước như ngàn cân
treo sợi tóc, lúc đó Bác Hồ
đề xuất và gương mẫu thực
hiện phong trào gì để phần
nào đẩy lùi nạn giặc đói.
-HS suy nghĩ trả lời
Bác Hồ đã phát động trong
cả nước phong trào: ''Tuần
lễ vàng'‘ hũ gạo cứu đói, với

nghĩa cử cao đẹp mỗi bữa
tiết kiệm một nắm và 1 tuần
tiết kiệm bằng cách nhịn ăn
19
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

một bữa, để phần nào giải
quyết nạn giặc đói 1945.
Môn Địa lý:
Khi học Địa lý chúng ta đã
biết: Rừng là tài nguyên quý
hiếm của mỗi quốc gia. Nếu
chặt phá rừng bừa bãi sẽ gây
ra những tác hại gì?
-Khí quyển ngày càng nóng
lên:
-Lòng đất ngày càng lạnh đi:
-Đốn cây phá rừng là nguyên
nhân chủ yếu của thiên tai,
trực tiếp tạo lũ lụt.
Giáo dục pháp luật: Hành vi
gây tác động xấu của con
người khi vi phạm quy định
về an toàn điện trong lĩnh
vực điện lực đều bị xử phạt

hành chính: Nếu vi phạm ở
mức nhẹ phạt cảnh cáo từ
200.000 đồng đến 500.000
đồng. Nếu vi phạm nghiêm
trọng bị xử phạt tiền từ
2.000.000
đồng
đến
3.000.000
Vậy bản thân em đã gì để
góp phần tiết kiệm điện
năng nơi em sinh sống và
học tập?
+Nhận xét: Chốt lại sau khi
HS trả lời.
Hoạt động 3: Vận dụng kiến
thức để giải quyết một số tình
huống thực tế. (10')
a. Vận dụng
- Nhắc lại các kiến thức đã
học về quy tắc an toàn điện,
các biện pháp và lợi ích tiết
kiệm điện năng.
+Y/c HSlàm C10, C11.
(BTVN)

-HS lắng nghe

-HS trả lời

C10:
+Viết lên tờ giấy dòng
chữ “ Tắt hết điện khi ra
khỏi nhà ” dán ở cửa ra
vào
+Lắp chuông điện khi
đóng cửa ra vào thì
chuông kêu.
+Lắp 1 công tắc tự động.
C11: Ý: D
C12: Giải
a. Điện năng của mỗi
bóng đèn
Đèn dây tóc A1 = P1*t1
= 75 8000*60*60=
2160. 106(J)
Đèn huỳnh quang
A2=
P2.t2
=
15*8000*60*60=432.10
6
(J)
a. Số đếm công tơ điện
- Đèn dây tóc

III. Vận dụng:
C12: : Tóm tắt
Đèn dây tóc giá tiền
3500đ

P=75W
t= 1000h
Đèn
compac
giá
60.000đ
P=15W
t= 8000h
a. Tính điện năng sử
dụng của mỗi loại bóng
đèn trong 8000h.
b. Tính toàn bộ chi phí
(tiền mua bóng và tiền
điện phải trả) cho việc
sử dụng bóng này trong
8000h.
1KW.h = 700 đồng
c. Sử dụng hai bóng
này bóng nào có lợi
hơn. Vì sao?
Giải
a. Điện năng của mỗi
bóng đèn
Đèn dây tóc A1 =
P1*t1
= 75 8000*60*60=
2160. 106(J)
Đèn huỳnh quang
A2=P2.t2=
15*8000*60*60=432.1

06 (J)
a. Số đếm công tơ điện
- Đèn dây tóc
0.075 *8000
=600
20

Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

C10
+Sau khi đa số HS đã làm
xong C10, C11 đề nghị một
số em trình bày
+Thống nhất toàn lớp các câu
trả lời của HS.
C12: Tóm tắt
Đèn dây tóc giá tiền 3500đ
P1=75W
t1= 1000h
Đèn compac giá 60.000đ
P1=15W
t1= 8000h
a. Tính điện năng sử dụng
của mỗi loại bóng đèn trong
8000h.

b. Tính toàn bộ chi phí (tiền
mua bóng và tiền điện phải
trả) cho việc sử dụng bóng
này trong 8000h.
1KW.h = 700 đồng
c. Sử dụng hai bóng này bóng
nào có lợi hơn. Vì sao?

0.075 *8000
=600
(kW.h)
Tổng chi phí :
600 *700 + 3500=
4235000 đ
- Đèn compac
0.015 *8000
=120
(kW.h)
Tổng chi phí :
120*700+60000=
144000 đ
Sử dụng đèn compac lợi
hơn.

(kW.h)
Tổng chi phí :
600 *700 + 3500=
4235000 đ
- Đèn compac
0.015 *8000

=120
(kW.h)
Tổng chi phí :
120*700+60000=1440
00 đ
Sử dụng đèn compac
lợi hơn.

b.Củng cố:
- Các biện pháp sử dụng điện an toàn?
- Cách phòng ngừa trường hợp bị điện giật như thế nào?
- Sử dụng các dụng cụ điện trong nhà cần như thế nào?
c.Dặn dò
+ Học bài theo SGK kết hợp vở ghi
+ Ôn tập toàn bộ chương
+Làm bài tập trong phần tự kiểm tra của bài 20.
Các hình ảnh sử dụng tích hợp trong bài dạy
Các hình ảnh về cách tiết kiệm điện

21
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

Các hình ảnh thiên tai do hiện tượng sử dụng bừa bãi nguồn tài nguyên thiên
nhiên

3. Kết quả đạt được
Qua quá trình thực nghiệm dạy học theo kiểu tích hợp liên môn tại đơn vị,
bằng các bài kiểm tra định tính và định lượng sau mỗi bài học tôi đã thu được
những kết quả khả quan. Tỷ lệ học sinh tiếp thu và nắm bài học trên lớp tăng lên
rõ rệt.
Khối Lớp Sĩ
Dạy học không tích hợp
Dạy học tích hợp
Khá
–
TB
trở
Yếu
Kém
Khá
–
TB trở
Yếu
Kém
số
Giỏi
lên
giỏi
lên
6
7
8
9

6A

7A
8A
9A

26
15
30
21

20%
22%
25%
21%

60%
62%
65%
64%

40%
38%
35%
36%

0%
0%
0%
0%

30%

32%
35%
31%

90%
90%
86%
88%

10%
10%
14%
12%

0%
0%
0%
0%

III. KẾT LUẬN
1.Ý nghĩa của đề tài
Dạy học nhằm góp phần quan trọng để hình thành nhân cách con người lao
động mới, sáng tạo, thích nghi với xã hội ngày càng phát triển. Do vậy
22
Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

phương pháp dạy học tích hợp phải thực hiện được các chức năng nhận thức,
phát triển và giáo dục, tức là chọn lựa phương pháp tích hợp sao cho học sinh
nắm vững tri thức, kĩ năng kĩ xảo và vận dụng tri thức vào thực tiễn, gần gũi
với cuộc sống thường ngày. Môn Vật lý là một môn khoa học thực nghiệm,
đòi hỏi phát huy cao độ tính tích cực, chủ động, độc lập, sáng tạo của học
sinh, trong quá trình lĩnh hội tri thức. Chính vì vậy lựa chọn phương pháp dạy
học tích hợp trong tiết học một cách phù hợp, người giáo viên cần hiểu rộng
các kiến thức ở nhiều môn để nâng cao hiệu quả giảng dạy bộ môn của mình.
Sau khi nghiên cứu được sự quan tâm giúp đỡ của chuyên môn, tổ chuyên
môn tôi đã thực hiện và áp dụng sáng kiến của mình vào thực tiễn nơi mình
công tác, với mong muốn phát triển năng lực tư duy, tự học, rèn luyện các kĩ
năng cho học sinh dân tộc Vân Kiều trong việc học tập bộ môn Vật lý. Đồng
thời giúp phát triển năng lực giải quyết các tình huống thực tiễn, kỹ năng
sống, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn nói riêng và chất lượng giáo dục
vùng núi nói chung.Với đề tài này nếu thuận lợi thì bản thân tôi muốn gửi đến
tất cả các đồng chí, đồng nghiệp cùng môn tham khảo và có thể áp dụng vào
việc dạy học tại đơn vị mình. Tuy nhiên do điều kiện thời gian, năng lực của
bản thân còn nhiều hạn chế, nên việc thực hiện đề tài này chắc chắn sẽ không
tránh khỏi thiếu sót. Kính mong các đồng chí và bạn bè đồng nghiệp trao đổi
và góp ý để giúp đề tài được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn
2. Kiến nghị đề xuất
Để đáp ứng được mục tiêu nâng cao chất lượng dạy học, thực hiện tốt
cách thức dạy học mới phương pháp tích hợp với môn vật lý tôi có một số kiến
nghị sau:
Tổ chức tập huấn đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích hợp để
giáo viên trong toàn ngành nắm và hiểu rõ cách thức dạy học này. Công việc tập
huấn này không chỉ với bộ môn Vật lý mà tất cả các môn học khác.
23

Năm học 2015-2016


SKKN:

Giải pháp tích hợp liên môn có hiệu quả bộ môn Vật lý đối với học sinh dân tộc

Các cấp lãnh đạo địa phương và lãnh đạo cấp trên tiếp tục quan tâm và đầu
tư nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất để giáo dục vùng núi của huyện nhà ngày càng
thay đổi, để khoảng cách giữa học sinh dân tộc Vân Kiều và học sinh vùng thuận
lợi ngày càng gần lại.
Các đơn vị trường học và ngành nên tổ chức cuộc thi dạy học theo hướng
tích hợp hoặc chủ đề tích hợp để giáo viên nghiên cứu tham gia dự thi. Góp phần
xây dựng, đóng góp cho việc chuẩn bị thay đổi sách giáo khoa phổ thông hiện
nay.

24
Năm học 2015-2016