skkn hướng dẫn cho học sinh ôn tập và làm bài tập về nhà

Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

PHẦN I . LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1.Lý do chọn đề tài.
Trong thời đại ngày nay , Tiếng anh đã , đang và sẽ là một phương tiện hết
sức cần thiết trong mọi hoạt động kinh tế , văn hố , chính trị cho đến thông tin
liên lạc . Là một công cụ quan trọng trong giao tiếp với các nước trên thế giới ,
Tiếng anh sẽ giúp chúng ta mở rộng thêm nhiều mối quan hệ , giao lưu , học hỏi
về nhiều lĩnh vực và nhiều nét mới trong thời đại mở cửa này . Chính vì lẽ đó ,
việc học Tiếng anh đối với chúng ta , nhất là đối với các em học sinh , giới trí
thức trẻ của đất nước luôn là một công việc hết sức quan trọng . Tuy nhiên việc
học Tiếng anh không hề đơn giản nếu các em không thực sự chuyên cần , nhất là
đối với các em học sinh , khi mà kiến thức các em cần nắm trong một ngày phải
trải qua nhiều môn học chứ không chỉ riêng môn Tiếng anh , bởi vậy việc học
Tiếng anh với các em là một việc không hề đơn giản.
Từ vấn đề bức xúc và vơ cùng quan trọng đó Đảng ta đã có nghi quyết TW II
, Đảng CSVN khoá VII như sau : “Đổi mới phương pháp dạy và học ở tất cả cấp
học , bậc học , kết hợp với hành , học tập với lao động sản xuất , thực nghiệm và
nghiên cứu khoa học , gắn nhà trường với xã hội , áp dụng những phương pháp
giáo dục hiện đại , bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy , sáng tạo , năng lực
giả quyết vấn đề”. Và đổi mới phương pháp dạy học là lấy học sinh làm trung
tâm , giáo viên chỉ là người hướng dẫn , định hướng cho các em về kiến thức ,
còn các em tự tìm tịi , vận dụng làm bài tập để rèn luyện kỹ năng .
Ngữ âm là một lĩnh vực không thể thiếu trong việc dạy và học tiếng Anh và
đặc biệt là phần không thể thiếu trong các bài kiểm tra và các đề thi. Tuy nhiên,
đa số học sinh cịn ngở ngàng và gặp nhiều khó khăn khi phát âm và ghi nhớ
các âm đã học trong khi đó phần tài liệu phục vụ cho việc giảng dạy của giáo
viên và học tập ngữ âm của học sinh hầu như rất hiếm. So với chương trình tiếng
Anh cấp trung học cơ sở thì chương trình tiếng Anh lớp 10 có một phần rất mới
với học sinh đó là phần ngữ âm (Pronunciation) . Phần ngữ âm này không được
dạy 1 tiết mà là một phần trong tiết dạy language focus. Trong 1 tiết dạy (45’)

vừa dạy ngữ âm và ngữ pháp mà phần ngữ pháp không phải chỉ một điểm mà
đôi khi là hai hoặc ba điểm (ví dụ bài số 5 có các điểm ngữ pháp: The + Adj ;
Used to + V và Relative clause) do vậy một số thầy cô giáo dạy chương trình cơ

1


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

bản có thể phải đi rất nhanh phần này hoặc chỉ đơn thuần luyện đọc. Từ thực tế
đó tơi đã tìm cách để giúp học sinh học ngữ âm qua hình ảnh minh hoạ kết hợp
với việc giải thích cách phát âm. Trong q trình dạy học, việc sử dụng hình ảnh
để minh họa ý tưởng của giáo viên, giúp cho học sinh mau hiểu bài là một
phương pháp rất hữu hiệu mà đặc biệt là mơn Ngoại ngữ thì việc sử dụng hình
ảnh trong giờ dạy kết hợp với giải thích cách phát âm tất nhiên sẽ hiệu quả hơn
nhiều. Trước yêu cầu đó tôi đã quyết định chọn đề tài: Giúp học sinh học ngữ
âm phần nguyên âm qua hình ảnh minh họa kết hợp với giải thích cách phát âm
để giúp cho việc giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh.
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I.Thực trạng.
1.Những vấn đề về cơ sở lý luận có liên quan
Luận cứ khoa học bộ mơn – chương trình mơn Tiếng Anh cấp THPT nhằm
hình thành và phát triển ở học sinh những kiến thức , kỹ năng cơ bản về Tiếng
anh và những phẩm chất trí tuệ cần thiết để tiếp tục học lên hoặc đi vào trong
cuộc sống hàng ngày nhất là trong nhu cầu giao tiếp.
Về kỹ năng : Học sinh phải thực hiện được các yêu cầu giao tiếp hằng ngày
bằng Tiếng anh trong lớp học , ngoài lớp học , diễn đạt các nội dung giao tiếp
đơn giản hàng ngày liên quan đến chủ điểm và nội dung ngơn ngữ đã học trong
chương trình thơng qua các hội thoại
Về cơ sở tâm lý : Học sinh có thái độ , tình cảm đúng đắn đối với đất nước ,

nền văn hố và ngơn ngữ đang học , trên cơ sở đó phải bồi dưỡng và phát triển
thái độ , tình cảm tốt đẹp đối với ngơn ngữ và văn hố dân tộc . Phải có nhu cầu
và biết cách tự học để nắm vững và sử dụng trong học tập và trong đời sống.
Xây dựng và phát triển ý thức cũng như năng lực làm việc trong cộng đồng
thông qua các hoạt động rèn luyện ngôn ngữ.
2.Thực trạng.
2.1. Đội ngũ giáo dục.
Đội ngũ giáo dục nói chung cịn thiếu và kinh nghiệm giảng dạy chưa có ,
chưa đáp úng những nhu cầu thực tế của nền giáo dục và xã hội , sự không đồng
bộ , đào tạo chưa thực sự quy cũ .
2.2.Về phương pháp dạy học .

2


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

Điều chủ yếu và rất bức xúc , đã có nhiều ý kiến quan điểm đưa ra song vẫn
không nhất quán , vẫn là chung chung nhất là ở trong trường THPT , mặc dù đã
được quan tâm nhiều song vẫn chưa đáp ứng được là bao , nhất là trong bộ môn
Tiếng anh . Từ tính chất bức xúc đó tơi muốn đưa ra một vài kinh nghiệm để dạy
các bài ôn tập và làm bài tập về nhà .Cụ thể qua khảo sát nhiều lần tôi đã thu
được kết quả về chất lượng học của các em như sau:
Lưu ý : Bảng khảo sát này tơi đã áp dụng trong 2 lớp đó là lớp 10A5 , 10A7 tôi
dùng để áp dụng các kinh nghiệm trong bài viết
Lớp

sĩ số

học sinh

học sinh

giỏi

khá

Sl

%

Sl

%

học sinh

học sinh

trung bình
Sl

%

yếu
Sl

%
20,93

10A5

43

3

6,98

8

18,6

23 53,48

9

10A7

46

1

2,17

6

13,04

18 39,13

21 45,65

Qua bảng thống kê trên , tơi nhận thấy rằng học sinh phần lớn không dành
nhiều thời gian để ơn luyện .
Do khó nhận biết và khơng nhớ đựơc cách phát âm nên các em đọc không
được, các em có tâm lý nặng nề khơng muốn đọc. Là giáo viên phụ trách bộ
môn tôi động viên, khuyến khích tạo khơng khí thoải mái và đặc biệt tơi dùng
các hình ảnh, dụng cụ trực quan hoặc hình ảnh ngộ nghĩnh kết hợp với giải thích
cách phát âm của âm đó để dễ dàng ghi nhớ cách phát âm của từ nhằm tạo cho
học sinh thích thú học tập và thích đọc hơn.
Trước đây, để có hình ảnh minh họa, người giáo viên phải cắt hình từ sách
báo, vẽ hình, hoặc thuê vẽ hình....Việc làm này tốn nhiều thời gian, và kinh phí.
Ngày nay với sự phát triển của cơng nghệ thơng tin, người giáo viên có thể sử
dụng máy vi tính và máy đèn chiếu (projector) để minh hoạ những hình ảnh đã
soạn qua phần mềm Microsoft Powerpoint.
3. Nội dung thực hiện:
3.1. Để dạy cách phát âm /I/ - /i:/ (Unit1: Language Focus – Page 19) Giáo
viên sẽ sử dụng các hình ảnh sau để giúp học sinh tạo hứng thú trong tiết học, dễ
nhận biết và ghi nhớ âm được học .
Khi ấy giáo viên giải thích cho học sinh vị trí xuất phát để phát ra âm như:
- Để thực hiện được âm /I/(xem hình 1, 2, và 3) nên hé miệng rộng thêm, hai
môi hơi mở lớn kéo về phía sau. Di chuyển đầu lưỡi hạ thấp xuống một chút. /I/
là âm ngắn dược phát âm như âm I của tiếng việt nhưng phát âm ngắn nên còn
gọi là /I/ ngắn.

3


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

/I/ là âm của nguyên âm /I/ khi /I/ đứng trước một hoặc hai nguyên âm.
I+C+C
C = consonant

SHIP (H1)

SIT (H2)

CHICKS (H3)

- Để thực hiện được phát âm /i:/ (xem hình 4, và 5) miệng phải hé mở một
chút. Đôi môi như đang mỉm cười. Đầu lưỡi phải đưa lên cao và hướng về phía
trên của hàm trên. /i:/ là âm của nguyên âm E, khi có cấu trúc:
E+C+E
+ /i:/ được gọi là âm dài.
+ /i: /là âm của E , EE, EA , IE, EI.

SHEEP (H4)

EAT (H5)

3.2. Các hình ảnh minh hoạ cho phần dạy âm /a/ và /a:/ (Unit2: Language
Focus – Page 29).
- Để thực hiện được phát âm /a/ (xem hình 6, và 7), miệng được hé mở ít
hơn, hai mơi có khoảng cách độ chừng gần 1cm. Lưỡi phải đặt ở vị trí cao hơn
một chút trong miệng so với phát âm /a:/
+ /a/ được phát âm giữa â + ă ở những từ đơn âm và những vần có nhấn
giọng.
+ / a / là âm của nguyên âm U (u + phụ âm + phụ âm).
- Các dạng thường gặp là: UCT, UCK ,UD, UG , ULT , UM , UMB , UMP ,

UNG , UN ,UST ,UT.
+ U phát âm /a/ xảy ra ở những từ đơn âm có dạng ULL ngoại trừ các từ
sau đây: bull, full, pull.
+ /a/ là âm của nguyên âm O khi co dạng OVE,OTHE,OME ngoại trừ
cove, move, rove, jove.

4


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

CUP (H6)

SUCK (H7)

- Để thực hiện được âm /a:/( xem hình 8,9,10) lưỡi của bạn phải được đặt ở
vị trí thấp trong miệng , cịn đôi môi phải được mở rộng ra lúc phát âm.
- /a:/ là âm của các nhóm: AR, ALM ,ALF, ALV, AFT, AST,ASK ,AUGH
,AFF ,EART.

STAR (H8)

CAR (H9)

HEART (H10)

3.3. Một số hình ảnh minh hoạ cho phần dạy âm /e/ và /æ/ (Unit3: Language
Focus – Page 38).
- Để thực hiện được phát âm /e/ (xem hình 11, 12, 13 ) miệng phải hé mở ít
hơn lưỡi phải đặt ở vị trí cao hơn một chút và hơi đưa về phía trước. /e/ là

âm của nguyên âm e và nguyên âm đôi ea, khi e và ea đứng trước một
hoặc hai phụ âm.

TEN (H11)

PEN (H12)

BELL (H13)

+ /ỉ/ (xem hình 14, 15, 16) để thực hiện được phát âm /ỉ/, hai mơi phải có
khoảng cách độ chừng 1,5cm.

5


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

+ /ỉ/ được phát âm từ a chuyển nhanh sang e. lưỡi phải hạ thấp xuống ở phần
trước của miệng. Mẫu tự a được phát âm là /æ/ khi a đứng trước một hoặc hai
phụ âm.

BAG (H14)

PAN (H15)

MAN (H16)

3.4. Để dạy cách phát âm /o:/ và /o/ (Unit4: Language Focus – Page 52) giáo
viên sử dụng các hình ảnh sau để giúp học sinh tạo hứng thú trong tiết học, dễ
nhận biết và ghi nhớ âm được học.

+ /o:/ (xem hình 17, 18, 19)là âm dài. Để thực hiện phát âm /o:/ đơi mơi
phải trịn lại, lưỡi phải được nâng lên chút ít ở phần cổ họng. Âm /o:/ được phát
âm gần như âm o của tiếng Việt, nhưng đọc dài hơn, còn gọi là o dài.
+ /o:/ là âm của OR, ORE, AL(L), ALK ,AW ,AU , OU , OUGH

FORK (H17)
NHA RONG PORT (H18)
WALKING (H19)
+ /o/(xem hình 20, 21, 22)là một âm ngắn. Nó được thực hiện ở cổ họng.
/o/ là âm của nguyên âm o, khi o đứng trước một hoặc hai phụ âm /o/ có cách
phát âm tương tự như âm a của tiếng Việt.

SOCKS (H20)

CLOCK (H21)

BOX (H22)

3.5. Một số hình ảnh minh hoạ cho phần dạy âm /u:/ và /ʊ/ (Unit5:
Language Focus – Page 60) .
- Để thực hiện được phát âm /u:/( xem hình 23, 24, và 25) lưỡi phải được
nâng cao và rút về phía cổ họng, đầu lưỡi khơng chạm /u:l/ là âm dài. Có âm
tương tự như âm U của tiếng Việt nhưng đọc kéo dài hơn /u:l/ là âm của O ,
OO, OE ,OU ,UE.

FRUIT (H23)

POOL (H24)

SCHOOL (H25)

6


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

- Để thực hiện được âm /ʊ/( xem hình 26, 27, và 28) lưỡi phải hạ thấp hơn
trong miệng phần sau lưỡi nâng lên hướng về phần sau của hàm trên, đầu lưới hạ
thấp, không chạm vào răng và rút về phía cổ họng vào răng /ʊ/ là âm ngắn /ʊ/
được phát âm gần như âm U của tiếng Việt /ʊ/ là âm của U , OO , ULL, OULD.

FOOT (H26)

BOOK (H27)

PULL (H28)

3.6. Để dạy cách phát âm /ơ/ - /з:/ (Unit6: Language Focus – Page 70) Giáo
viên sử dụng các hình ảnh như hình 29, 30, 31, 32, và 33.
+ /ơ/ (xem hình 29 và 30) là âm được thực hiện ở phần giữa của miệng
/ơ/ là âm của đơn âm nguyên âm a, e , I, o và u khi rơi vào vần không nhấn
giọng /ơ/ là âm ngắn và được phát âm gần như âm ơ của tiếng Việt, xảy ra ở
những vần khơng nhấn giọng.

PAGODA (H29)

TEACHER (H30)

+ /з:/(xem hình 31, 32 và 33) Để thực hiện được phát âm /з:/ môi và lưỡi
phải đặt cùng một vị trí giống như khi phát âm /ə/ nhưng ở vị trí cao hơn phát
âm /a:/. Lưỡi đặt nằm ngang trong miệng, phần thân lưỡi ở vị trí cao nhất, đầu

lưỡi đặt ở chân răng hàm dưới. /з:/ được phát âm gần như âm ơ của tiêng Việt
/з:/ là âm ER, IR ,OR , UR , EAR xảy ra ở tư đơn âm hoặc vần được nhấn giọng.

BIRD (H31)

CHURCH (H32)

GIRL (H33)

3.7. Một số hình ảnh minh hoạ cho phần dạy âm /ei/, /ai/, /oi / (Unit7:
Language Focus – Page 79 ) như hình 34, 35, 36, 37, và 38.

7


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

- Để thực hiện được phát âm /ei/(xem hình 34 và 35) lưỡi và mơi bắt đầu ở
tư thế phát âm /e/ chuyển nhanh sang âm /I/ có âm gần giống như âm ÂY của
tiếng Việt. /ei/ là âm của AL, AY, EI, EY. /ei/ có cấu trúc theo nguyên tắc:
A + C
+ E
/ei/ phụ âm
A + C +
V
/ei/ phụ âm nguyên âm

NEWSPAPER (34)

+

V
nguyên âm

RADIO (35)

- Để thực hiện được phát âm /ai/(xem hình 36 và 37) lưỡi và môi bắt đầu ở tư
thế phát âm /a/ chuyển nhanh sang âm /i/ có âm gần giống âm AI của tiếng Việt.
/ai/ là âm dài. /ai/ là âm của I ,Y ,IE , YE, EI.
Nguyên âm I được phát âm /ai/ khi có dạng : IGH, IGHT, IND , ILD, IGN.
/ai / có cấu trúc theo nguyên tắc:
I + C +
E
/ai/ phụ âm
C
+
I
+ V
phụ âm
ai
nguyên âm

KITE (36)

BUY (H37)

- Để thực hiện được phát âm /oi/(xem hình 38 và 39) lưỡi và môi bắt đầu ở
tư thế phát âm /o/ rồi chuyển nhanh sang âm /I / có âm gần giống như OI.

8

Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

BOIL (38)

TOY (39)

3.8. Một số hình ảnh minh hoạ cho phần dạy âm /au/ và /əʊ/ (Unit8:
Language Focus – Page 88) xem các hình 40, 41, 42, 43, 44, và 45.
- /au/ là âm dài. Để thực hiện được phát âm /au/(xem hình 40, 41 và 42), lưỡi
và môi bắt đầu ở tư thế phát âm /ỉ/ được chuyển nhanh sang âm /ʊ/ có phát âm
tương tự như âm AU của tiếng Việt . /au/ là âm của OW, OU.

MOUSE (H40)

HOUSE (H41)

COW (H42)

- /aʊ/ là âm dài. Để thực hiện được phát âm /aʊ/(xem hình 43, 44 và 45), lưỡi
và môi bắt đàu ở tư thế phát âm /a/ rồi chuyển nhanh sang âm /ʊ/ có âm gần nhu
âm ÂU của tiếng Việt. /aʊ/ là âm của O ,OU, OW, OA, EW, AU, EO, OO,
EAU.
- /aʊ/ là âm của o khi có cấu trúc :
O
+
C

BONE (H43)

COAT (H44)

+ E

PHONE (H45)

3.9. Để dạy cách phát âm /iơ/, /eơ/ , /ʊơ/ (Unit9: Language Focus – Page
101) Giáo viên sẽ sử dụng các hình ảnh 46, 47, 48, 49, 50, và 51.
9


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

- Để thực hiện được phát âm /iơ /(xem hình 46 và 47), lưỡi và môi bắt đầu ở
tư thế phát âm /I / rồi chuyển nhanh sang âm /ơ/. Có âm gần giống như âm IA
của tiếng Việt. /iơ / là âm của EAR, EA, EER,IER, ERE.

BEER (H46)

HEAR (47)

- Để thực hiện được phát âm /eơ/(xem hình 48, 49 và 50), lưỡi và mơi bắt
đầu ở tư thế phát âm /e/ rồi chuyển nhanh sang âm /ơ/, có âm gần giống như âm
eơ của tiêng Việt. /eơ/ là âm của EAR, AIR, ARE, EIR, ERE.

CHAIR (H48)

SQUARE (H49)

BEAR (H50)

- Để thực hiện được phát âm /ʊơ/(xem hình 51), lưỡi bắt đầu ở tư thế phát
âm /ʊ/ rồi chuyển nhanh sang âm /ơ/, có âm gần giống như âm UA của
tiêng Việt. /ʊơ/ là âm của OOR,OUR, URE.

POOR (H50)

10


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

PHẦN III .KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ
1.Kết quả
Qua thực tế thực hiện các tiết dạy, thăm dò ý kiến của học sinh và so sánh
trước khi chưa sử dụng hình ảnh minh hoạ kết hợp với giải thích cách phát âm
của các nguyên âm và sau khi sử dụng kết hợp với giải thich tôi thấy rằng lớp
học trở nên sinh động hơn, sơi nổi hơn, học sinh tích cực tham gia luyện tập và
tiếp thu bài tốt hơn. Làm bài kiểm tra về ngữ âm ít sai sót hơn. Phần lớn các em
đều thích học và đọc tiếng Anh với kết quả kiểm tra như sau:
Lớp

sĩ số

học sinh

học sinh

giỏi

khá

Sl

%

học sinh trung

học sinh
yếu

bình

Sl

%

Sl

%

Sl

%

10A5

43

10 23,26

19

41,18

14

32,56 0

11,62

10A7

46

6

18

39,13

15

32,6

15,22

13,04

7

kết quả thu được rất đáng mừng. Số học sinh đọc kém, đọc chậm trong lớp
giờ đã giảm xuống rất nhiều chứng tỏ ý thức học tập của các em cũng tốt hơn.
2.Đề xuât kiến nghị .
Trên đây là những hình ảnh minh hoạ kết hợp với giải thích cách phát âm của
các ngun âm mà tơi đã mạnh dạn đưa ra. Dạy ngữ âm luôn là một phần được
lồng ghép trong các tiết dạy language focus nên phần giải thích cách phát âm
giáo viên có thể nói trước lớp hoặc phát handout cho học sinh để linh động về
mặt thời gian và có tư liệu để học sinh ôn tập ở nhà. Thiết nghĩ, dạy ngữ âm
cũng là một vấn đề rất được quan tâm trong việc dạy tiếng Anh phổ thơng. Với
thời gian có hạn, kinh nghiệm cịn hạn chế chắc chắn đề tài khơng thể tránh khỏi
những sai sót. Rất mong được sự đón nhận và đóng góp ý kiến của các thầy, cơ
để tơi trau dồi chun mơn trong q trình giảng dạy.
Tơi xin trân trọng cảm ơn !

11


Sáng kiến kinh nghiệm dạy nguyên âm Tiếng anh 10 chương trình chuẩn bằng hình ảnh

12