Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực tại công ty cổ phần thiết bị tân phát

B

TR

GIỄOăD CăVĨă ĨOăT O

NGă

I H CăTH NGăLONG

Nguy nă

M TS

Tùng

GI IăPHỄP

NỂNGăCAOăCH TăL
NGă ĨOăT O NGU NăNHỂNăL C
T IăCỌNGăTYăC PH N THI T B TỂNăPHỄT

LU NăV NăTH C S ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYểN NGÀNH QU N TR KINH DOANH

HĨăN I - 2015


B

TR

GIỄOăD CăVĨă ĨOăT O

NGă

I H CăTH NGăLONG

Nguy nă

Tùng

M T S GI IăPHỄP
NỂNGăCAOăCH TăL
NGă ĨOăT O NGU NăNHỂNăL C
T IăCỌNGăTYăC

PH N THI T B TỂNăPHỄT

LU N V NăTH CăS ăKINHăDOANHăVĨăQU NăLụ
CHUYểN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
MÃ S : 60.34.01.02

NG

IăH

NG D N KHOA H C: TS.NGUY NăTHĨNHăHI U

HĨăN I - 2015

Thang Long University Libraty


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n "M t s gi i pháp nơng cao ch t l

ng đƠo

t o ngu n nhơn l c t i Công ty C ph n thi t b Tơn Phát" lƠ công trình
nghiên c u đ c l p c a cá nhơn tôi, ch a đ
nƠo. Các s li u, bi u m u đ
đ

c công b d

i b t k hình th c

c s d ng trong Lu n v n nƠy lƠ trung th c,

c thu th p qua quá trình kh o sát th c t vƠ tham kh o các tƠi li u chuyên

kh o có liên quan.
Tôi xin cam đoan vƠ ch u trách nhi m v nh ng n i dung trên.
Tácăgi

Nguy n

Tùng

M CL C
L I CAM OAN
DANH M C S

, BI U

DANH M C CÁC CH
M

, B NG

VI T T T

U ........................................................................................................... 1

1. Tính c p thi t c a đ tƠi ............................................................................. 1
2. M c tiêu, đ i t

ng vƠ ph m vi nghiên c u c a đ tƠi.............................. 1

2.1. M c tiêu nghiên c u ............................................................................ 1
2.2.
3. Ph

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u ....................................................... 2

ng pháp nghiên c u ........................................................................... 2

4. ụ ngh a khoa h c vƠ th c ti n c a lu n v n .............................................. 2
5. K t c u c a lu n v n .................................................................................. 3
CH NG 1: C S Lệ LU N V CH T L NG VÀ NỂNG CAO CH T
L NG ÀO T O NGU N NHỂN L C TRONG DOANH NGHI P ...... 4
1.1. M t s khái ni m..................................................................................... 4
1.1.1. Khái ni m ngu n nhơn l c ................................................................ 4
1.1.2. Khái ni m ngh ................................................................................. 4
1.1.3. Ơo t o trong doanh nghi p .............................................................. 7
1.1.4. Khái ni m v ch t l

ng vƠ ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c ..... 8

1.2. N i dung, lo i hình vƠ các hình th c đƠo t o ....................................... 11
1.2.1. N i dung đƠo t o ............................................................................. 11
1.2.2. Lo i hình đƠo t o ............................................................................ 15
1.2.3. Các hình th c đƠo t o ..................................................................... 15
1.3. Các y u t
1.3.1. Ch t l

nh h
ng ng

1.3.2. N i dung ch
1.3.3.
1.3.4. Ph

ng đ n ch t l

ng đƠo t o ngh ............................. 18

i lao đ ng ............................................................. 18
ng trình .................................................................... 20

i ng giáo viên ............................................................................ 21
ng pháp d y h c...................................................................... 21

1.3.5. T ch c qu n lí đƠo t o................................................................... 22
1.3.6. C s v t ch t vƠ trang thi t b d y h c ......................................... 23

Thang Long University Libraty


1.3.7. Chi phí cho đƠo t o ......................................................................... 24
1.4. Các tiêu chí đánh giá ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c .................... 25

1.4.1. Ki n th c, k n ng .......................................................................... 25
1.4.2. Tiêu chu n đ u ra ............................................................................ 26
1.4.3. M c tiêu đƠo t o ............................................................................. 28
1.4.4. Hi u qu đ u t ............................................................................... 28
1.4.5. S hƠi lòng c a h c viên ................................................................. 29
CH NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC ÀO T O VÀ CH T L NG
ÀO T O NGU N NHỂN L C T I CÔNG TY C PH N THI T B
TỂN PHÁT ..................................................................................................... 31
2.1. Gi i thi u v công ty C ph n thi t b Tơn Phát .................................. 31
2.1.1. Quá trình hình thƠnh vƠ phát tri n .................................................. 31
2.1.2. C c u t ch c qu n lý c a công ty ................................................ 32

2.1.3. Tình hình lao đ ng .......................................................................... 36
2.2. Th c tr ng công tác đƠo t o vƠ ch t l ng đƠo t o ngu n nhơn l c t i
công ty C ph n Tơn Phát ............................................................................ 38
2.2.1. N i dung ch
2.2.2.
2.2.3. Ph

ng trình đƠo t o ....................................................... 38

i ng gi ng viên cho đƠo t o ...................................................... 47
ng pháp đƠo t o ...................................................................... 48

2.2.4. T ch c vƠ qu n lý đƠo t o ............................................................. 49
2.2.5. C s v t ch t ................................................................................. 52
2.2.6. Chi phí cho đƠo t o ......................................................................... 52
2.2.7. ánh giá k t qu đƠo t o................................................................. 55
2.3. Phơn tích các nhơn t nh h ng đ n ch t l ng đƠo t o t i công ty C
ph n thi t b Tơn Phát .................................................................................. 57
2.3.1. Nh n th c c a lưnh đ o doanh nghi p v đƠo t o cán b qu n lý.. 57
2.3.2. Chi n l c đƠo t o, phát tri n ngu n nhơn l c g n v i chi n l c
s n xu t kinh doanh .................................................................................. 57
2.3.3. S n ph m s n xu t, kinh doanh ...................................................... 58
2.3.4. Y u t th i đi m ............................................................................. 58
2.4. ánh giá ch t l

ng đƠo t o

Công ty Tơn Phát ................................. 58

2.4.1. K t qu đư đ t đ

c ........................................................................ 58

2.4.2. H n ch vƠ nguyên nhơn ................................................................. 59
TịM T T CH

NG 2 .................................................................................. 62

CH NG 3: M T S GI I PHÁP NỂNG CAO CH T L NG ÀO
T O NGU N NHỂN L C T I CÔNG TY C PH N THI T B TỂN
PHÁT .............................................................................................................. 63
3.1.

nh h

ng phát tri n c a Công ty trong t

3.2. Quan đi m vƠ m c tiêu nơng cao ch t l
3.2.1. Quan đi m nơng cao ch t l

ng lai.............................. 63

ng đƠo t o ngu n nhơn l c . 64

ng đƠo t o ngu n nhơn l c............... 64

3.2.2. M c tiêu đƠo t o ............................................................................. 65
3.3. Gi i pháp nơng cao ch t l ng đƠo t o ngu n nhơn l c công ty c
ph n thi t b Tơn Phát .................................................................................. 66

3.3.1. Nhóm gi i pháp tr ng tơm .............................................................. 66
3.3.2. Nhóm gi i pháp h tr .................................................................... 68
3.4. M t s ki n ngh v i c quan nhƠ n
3.4.1.

c ............................................... 72

i v i Chính ph .......................................................................... 72

3.4.2. i v i B công th ng, B Lao đ ng ậ Th ng binh & Xư h i,
T ng c c d y ngh .................................................................................... 73
K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................................... 78
K t lu n ........................................................................................................ 78
Ki n ngh ...................................................................................................... 79
PHI U KH O SÁT: CÔNG TÁC ÀO T O NGU N NHỂNL C
CÔNG TY TỂN PHÁT .................................................................................. 80
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................... 83

Thang Long University Libraty


DANH M C S ă

, BI Uă

, B NG

Danh m c s ăđ , bi uăđ
S đ 2.1: S đ b máy qu n lý c a Công ty Tơn Phát ................................ 33
Bi u đ 2.3: H c viên đánh giá ch t l

ng gi ng viên (n = 36) ..................... 48

Bi u đ 2.2: ánh giá m c đ hƠi lòng c a h c viên

Công ty Tơn Phát

(n=36) .............................................................................................................. 54

Danh m c b ng
B ng 2.1: C c u l c l

ng lao đ ng c a công ty Tơn Phát ........................... 36

B ng 2.2: Nhu c u đƠo t o t n m 2012 - 2014

Công ty Tơn Phát .............. 39

B ng 2.3: Nhu c u vƠ th c tr ng đƠo t o lao đ ng theo b ph n vƠ trình đ .. 40
B ng 2.4: Nhu c u đƠo t o theo n i dung

công ty Tơn Phát t n m 2012 -

2014 ................................................................................................. 41
B ng 2.5: K t qu đi u tra công tác xác đ nh nhu c u đƠo t o

Công ty tơn

phát .................................................................................................. 41
B ng 2.6: Yêu c u đ i v i các ch

ng trình đƠo t o t i Công ty Tơn Phát .... 42

B ng 2.7: ánh giá m c đ hi u bi t v m c tiêu khóa h c ........................... 43
B ng 2.8: S l

ng đƠo t o

Công ty Tơn Phát t n m 2012 - 2014 ............. 44

B ng 2.9: K t qu kh o sát s phù h p c a h c viên đ i v i khóa h c .......... 45
B ng 2.10: S l

ng ch

ng trình đƠo t o

công ty Tơn Phát t n m 2012 -

2014 ................................................................................................. 46
B ng 2.11: Trình đ c a gi ng viên trong Công ty tham gia gi ng d y......... 47
B ng 2.12: S khóa đƠo theo hình th c t i

Công ty Tơn Phát t n m 2012 -

2014 ................................................................................................. 48
B ng 2.13: K t qu kh o sát v hình th c đƠo t o

Công ty Tơn Phát ......... 49

B ng 2.14: S l

ng lao đ ng đ

c đƠo t o

Công ty Tơn Phát t n m 2012

đ n n m 2014 .................................................................................. 50
B ng 2.15: Nhu c u đƠo t o theo n i dung

công ty Tơn Phát t n m 2012 -

2014 ................................................................................................. 51
B ng 2.16: K t qu kh o sát công tác tri n khai th c hi n đƠo t o................ 51
B ng 2.17: Kinh phí h tr cho h c viên tham gia h c .................................. 53
B ng 2.18: Chi phí đƠo t o t i Công ty Tơn Phát t n m 2012 - 2014 .......... 53
B ng 2.19:

ánh giá ch t l

ng nhơn s sau đƠo t o..................................... 56

Thang Long University Libraty


DANH M CăCỄCăCH

VI T T T

Công ty Tơn Phát

: Công ty C ph n thi t b Tơn Phát

Tơn Phát

: Công ty C ph n thi t b Tơn Phát

NNL

: Ngu n nhơn l c

DN

: Doanh nghi p

CBCNV

: Cán b công nhơn viên

BHXH

: B o hi m xư h i

BHYT

: B o hi m y t

BH

: B o hi m

13/12

: 2013/2012

14/13

: 2014/2013


M

U

1.ăTínhăc p thi t c aăđ tƠi
Trong đi u ki n n n kinh t ngƠy cƠng phát tri n các doanh nghi p ph i
c nh tranh gay g t đ chi m đ
Vì v y, ngu n nhơn l c đ

c th tr

ng, phát tri n s n xu t kinh doanh.

c xem lƠ tƠi s n vô cùng quý đ i v i các doanh

nghi p. Nh ng n u ngu n nhơn l c ch t l
đ

ng không cao, không đáp ng

c yêu c u c a xư h i thì c ng không t o ra l i th c nh tranh. Chính vì v y

các doanh nghi p c n có nh ng ph

ng pháp đƠo t o m i, nh ng chi n l

c

đ u t cho đƠo t o vƠ phát tri n ngu n nhơn l c cho công ty mình. Nơng cao
ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c lƠ m t ch c n ng quan tr ng c a qu n tr

nhơn l c. Nó lƠ ph

ng h

ng quan tr ng đ nơng cao ch t l

ng ngu n nhơn

l c, đơy lƠ nhu c u không th thi u đ i v i b t k lo i hình t ch c nƠo. Trên
th c t , công tác đƠo t o vƠ phát tri n ngu n nhơn l c t i các doanh nghi p
nhƠ n

c còn nhi u h n ch , ch a phát huy h t đ

c vai trò c a chúng.

Công ty C ph n thi t b Tơn Phát ho t đ ng trong nhi u l nh v c nh :
cung c p thi t b ô tô, xe máy, thi t b c khí, thi t b nhi t, thi t b x lý môi
tr

ng, thi t b vi n thông, thi t b đi n. V i 10 n m kinh nghi m trong l nh

v c mƠ công ty l a ch n, công ty đang ph n đ u tr thƠnh nhƠ cung c p thi t
b chuyên bi t hƠng đ u Vi t Nam.
vi c nơng cao ch t l

thƠnh công trên con đ

ng đƠo t o ngu n nhơn l c ph i luôn đ

ng đư ch n thì
c chú tr ng.

Xu t phát t th c t trên tôi đư l a ch n đ tƠi: ắM t s gi iăphápănơngăcaoă
ch tă l

ngă đƠoă t o ngu nă nhơnă l c t iă Côngă tyă C ph n thi t b Tơnă

Phát” lƠm lu n v n t t nghi p.
2. M cătiêu, đ iăt

ngăvƠ ph m vi nghiênăc u c aăđ tƠi

2.1. M c tiêu nghiên c u
Nghiên c u th c tr ng ch t l

ch t l

ng đƠo t o vƠ các y u t

nh h

ng đ n

ng đƠo t o nhơn l c t i Công ty C ph n thi t b Tơn Phát, t đó đ a

1

Thang Long University Libraty


ra nh ng gi i pháp nơng cao ch t l

ng đƠo t ongu n nhơn l c cho Công ty

đ đáp ng yêu c u ngƠy cƠng cao c a ho t đ ng s n xu t, kinh doanh.
it

2.2.

ng và ph m vi nghiên c u
it



ng nghiên c u: Ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c trong

doanh nghi p. Trong s phát tri n c a xư h i con ng
v i hai t cách v a lƠ ch th v a lƠ đ i t

i luôn t n t i

ng nghiên c u.



Ph m vi nghiên c u:

-

N i dung: Lu n v n t p trung nghiên c u các v n đ liên quan đ n
ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c vƠ công tác đƠo t o ngu n nhơn

l c t i Công ty C ph n thi t b Tơn Phát.
-

Không gian: Nghiên c u đ

c ti n hƠnh t i Công ty C ph n thi t b

Tơn Phát.
-

Th i gian: Nghiên c u ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c t i Công

ty C ph n thi t b Tơn Phát trong 3 n m tr l i đơy (2012 ậ 2014).
Gi i pháp đ xu t có ý ngh a đ n n m 2020.
3.ăPh

ngăphápănghiênăc u
-

Ph

ng pháp t ng h p, phơn tích, so sánh

-

Ph

ng pháp thu th p d li u th c p

-

Ph

ng pháp đi u tra, kh o sát qua b ng h i, tr l i

4. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth c ti n c a lu năv n
-

Phơn tích vƠ t ng h p c s lí lu n có liên quan đ n ch t l

ng đƠo

t o ngu n nhơn l c trong doanh nghi p.
-

ánh giá ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c t i Công ty C ph n

thi t b Tơn Phát
-

xu t gi i pháp nơng cao ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c t i

Công ty C ph n thi t b Tơn Phát

2


5. K t c u c a lu năv n
NgoƠi ph n m đ u, k t lu n, danh muc tƠi li u tham kh o vƠ ph l c,
lu n v n g m có 3 ch
Ch

ng:

ng 1: C s lí lu n v ch t l

ng vƠ nơng cao ch t l

ng đƠo t o

ngu n nhơn l c trong doanh nghi p
Ch

ng 2: Th c tr ng công tác đƠo t o vƠ ch t l

ng đƠo t o ngu n

nhơn l c t i Công ty c ph n thi t b Tơn Phát
Ch

ng 3: M t s gi i pháp nơng cao ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn

l c t i Công ty c ph n thi t b Tơn Phát.

3

Thang Long University Libraty


CH
V CH TăL

NGă1:ăC ăS

LệăLU N

NGăVĨăNỂNGăCAOăCH TăL

NGă ĨOăT O

NGU NăNHỂNăL C TRONG DOANH NGHI P
1.1. M t s kháiăni m
1.1.1. Khái ni m ngu n nhân l c
Ngu n nhơn l c lƠ m t ngu n l c s ng, lƠ m t y u t c a s phát tri n
kinh t xư h i. Nó đ
ngu n nhơn l c đ

c xem xét trên góc đ s l

ng

ng xem xét trên các m t: trình v n hóa, s c kh e,

chuyên mônầ Nhơn l c đ
c ng đ

ng. S l

c bi u hi n thông qua các ch tiêu quy mô vƠ t c đ t ng

ngu n nhơn l c. Ch t l

l c c a con ng

ng vƠ ch t l

iđ

c hi u lƠ toƠn b các kh n ng v th l c vƠ trí

c v n d ng ra trong quá trình lao đ ng s n xu t. Nó

c xem lƠ s c lao đ ng c a con ng

i - m t ngu n l c quý giá nh t

trong các y u t s n xu t c a các doanh nghi p. Nhơn l c c a doanh nghi p
bao g m t t c nh ng ng

i lao đ ng lƠm vi c trong doanh nghi p.

Qu n tr lƠ c m t quá trình tác đ ng, qu n lý nh ng ho t đ ng c a con
ng

i vƠ thông qua con ng

i đ lƠm sao có th hoƠn thƠnh m t cách có hi u

qu t t nh t.
Công tác qu n tr nhơn s hay qu n tr ngu n nhơn l c lƠ m t quá trình
giúp tìm ki m, duy trì vƠ phát tri n đ i ng nhơn s (t c lƠ đ i ng cán b
công nhơn viên) trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh m t cách có ch t l

ng,

đ m b o s thƠnh công c a doanh nghi p trong các m c đích c a doanh
nghi p.
1.1.2. Khái ni m ngh
Có khá nhi u di n đ t v khái ni m ngh . Có tác gi quan ni m ắNgh
lƠ m t hình th c phơn công lao đ ng, nó đ

c bi u th b ng nh ng ki n th c

lý thuy t t ng h p vƠ thói quen th c hƠnh đ hoƠn thƠnh nh ng công vi c

4


nh t đ nh. Nh ng công vi c đ

c s p x p vƠo m t ngh lƠ nh ng công vi c

đòi h i ki n th c lý thuy t t ng h p nh nhau, th c hi n trên nh ng máy
móc, thi t b , d ng c t

ng ng nh nhau, t o ra s n ph m thu c v cùng

m t d ng”.
m t khía c nh khác, có tác gi quan ni m ắNgh lƠ m t l nh v c ho t
đ ng lao đ ng mƠ trong đó, nh đ

c đƠo t o, con ng

i có đ

c nh ng tri

th c, nh ng k n ng đ lƠm ra các lo i s n ph m v t ch t hay tinh th n nƠo
đó, đáp ng đ

c nh ng nhu c u c a xư h i”.

Bên c nh đó c ng có th hi u, ắNgh lƠ m t d ng xác đ nh c a ho t
đ ng trong h th ng phơn công lao đ ng c a xư h i , lƠ toƠn b ki n th c
(hi u bi t) vƠ k n ng mƠ m t ng

i lao đ ng c n có đ th c hi n các ho t

đ ng xư h i nh t đ nh trong m t l nh v c lao đ ng nh t đ nh”.
Ngh bao g m nhi u chuyên môn lƠ m t l nh v c lao đ ng s n xu t h p
mƠ

đó, con ng

i b ng n ng l c th ch t vƠ tinh th n c a mình lƠm ra

nh ng giá tr v t ch t (th c ph m, l

ng th c, công c lao đ ngầ) ho c giá

tr tinh th n (sách báo, phim nh, ơm nh c, tranh v ầ) v i t cách lƠ nh ng
ph

ng ti n sinh t n vƠ phát tri n c a xư h i.
Vì h th ng ngh nghi p trong xư h i có s l

nhi u nh v y nên ng
ngh ch th y có

n

ngh trong xư h i luôn

ng ngh vƠ chuyên môn

i ta g i h th ng đó lƠ ắTh gi i ngh nghi p”. Nhi u
c nƠy nh ng l i không th y

n

c khác. H n n a, các

trong tr ng thái bi n đ ng do s phát tri n c a khoa

h c vƠ công ngh . Nhi u ngh c m t đi ho c thay đ i v n i dung c ng nh
v ph

ng pháp s n xu t. Nhi u ngh m i xu t hi n r i phát tri n theo h

ng

đa d ng hóa. Theo th ng kê g n đơy, trên th gi i m i n m có t i 500 ngh b

đƠo th i vƠ kho ng 600 ngh m i xu t hi n.

n

c ta, m i n m

c 3h

5

Thang Long University Libraty


tr

ng (d y ngh , trung h c chuyên ngi p vƠ cao đ ng - đ i h c) đƠo t o trên

d

i 300 ngh bao g m hƠng nghìn chuyên môn khác nhau.
T các cách hi u trên cho th y ngh lƠ k t qu c a s phơn công lao

đ ng xư h i, xư h i phát tri n thì ngƠnh ngh c ng thay đ i theo.VƠ d

i góc

đ đƠo t o, ngh lƠ toƠn b các ki n th c, k n ng, thái đ , kinh nghi m ngh
nghi p vƠ các ph m ch t khác.
Mu n tr thƠnh m t ngh thì ít nh t c ng ph i tr i qua đƠo t o, cho dù
lƠ đƠo t o dƠi h n, bƠi b n; ho c h

ng d n kèm c p. Xu t phát t quan ni m

nh v y, có tác gi phơn lo i ngh thƠnh hai nhóm lƠ ngh qua đƠo t o vƠ
ngh xư h i. Ngh đƠo t o lƠ ngh mƠ mu n n m v ng nó, con ng
trình đ v n hóa nh t đ nh, đ
đ

i ph i có

c đƠo t o h th ng, b ng nhi u hình th c vƠ

c nh n b ng ho c ch ng ch . Các ngh đ

nhau qua các yêu c u v n i dung ch

c đƠo t o đ

c phơn bi t v i

ng trình, m c đ chuyên môn vƠ th i

gian c n thi t đ đƠo t o. Ngh xư h i lƠ ngh đ

c hình thƠnh m t cách t

phát theo nhu c u c a đ i s ng xư h i, th

c đƠo t o v i các ch

ng đ

trình đƠo t o ng n h n, c ng có th th c hi n thông qua h

ng

ng d n, kèm c p

ho c truy n ngh .
Trong h th ng ngh đƠo t o có hai d ng: đƠo t o lao đ ng k thu t h
th c hƠnh vƠ đƠo t o lao đ ng chuyên môn, h ki n th c hƠn lơm.
- Lao đ ng chuyên môn, h ki n th c hƠn lơm bao g m ch y u lƠ lao
đ ng qua đƠo t o

c p trình đ đ i h c, sau đ i h c, đƠo t o thu c h đƠo t o

n ng h n v ki n th c hƠn lơm, ki n th c lý thuy t vƠ lƠm các công vi c nh :
nghiên c u khoa h c, phơn tích ậ th ng kê kinh t , gi ng viên các tr

ng đ i

h c (không bao g m các gi ng viên k thu t h th c hƠnh), nhƠ qu n lý,
chuyên gia thu c các l nh v c kinh t - xư h i khác nhau,ầ

6


- Lao đ ng k thu t h th c hƠnh lƠ lao đ ng đư đ

c đƠo t o qua các

c p trình đ ngh k thu t (d y ngh ), trung c p k thu t, cao đ ng k thu t
th c hƠnh, đ i h c k thu t th c hƠnh, sau đ i h c k thu t th c hƠnh. H
th ng đƠo t o nƠy th c hi n vi c đƠo t o các chuyên ngƠnh v k thu t, công
ngh , nghi p v nh ng đƠo t o n ng h n v th c hƠnh. Lao đ ng nƠy lƠm các
công vi c nh : k s công ngh , k s kinh t , k thu t viên, k s ch đ o
s n xu t, công nhơn k thu t.
1.1.3. ào t o trong doanh nghi p
Khái ni m đƠo t o th
m t s s khác nhau t
đ ng h

ng g n v i giáo d c, nh ng hai ph m trù v n có

ng đ i. Giáo d c đ

c hi u lƠ các ho t đ ng vƠ tác

ng vƠo s phát tri n vƠ rèn luy n n ng l c (bao g m tri th c, k

n ng vƠ k x oầ) vƠ ph m ch t (ni m tin, t cách, đ o đ cầ)

con ng

i

đ có th phát tri n nhơn cách đ y đ nh t vƠ tr nên có giá tr tích c c đ i
v i xư h i. Hay nói cách khác, giáo d c còn lƠ quá trình kh i g i các ti m
n ng s n có trong m i con ng

i, góp ph n nơng cao các n ng l c vƠ ph m

ch t cá nhơn c a c th y vƠ trò theo h

ng hoƠn thi n h n, đáp ng các yêu

c u t n t i vƠ phát tri n trong xư h i loƠi ng

iđ

ng đ i.

Th nh t, theo t đi n Ti ng Vi t, ắđƠo t o đ
tr thƠnh ng

c hi u lƠ vi c: lƠm cho

i có n ng l c theo nh ng tiêu chu n nh t đ nh”.

Th hai, ắ Ơo t o lƠ quá trình trang b ki n th c nh t đ nh v m t
chuyên môn, nghi p v cho ng

i lao đ ng đ h có th đ m nh n đ

cm t

công vi c nh t đ nh”.
Th ba, t góc nhìn c a các nhƠ giáo d c vƠ đƠo t o Vi t Nam, khái
ni m t

ng đ i đ y đ lƠ: ắ Ơo t o lƠ quá trình ho t đ ng có m c đích, có t

ch c nh m đ t đ

c các ki n th c, k n ng vƠ k s o trong lý thuy t vƠ th c

7

Thang Long University Libraty


ti n, t o ra n ng l c đ th c hi n thƠnh công m t ho t đ ng xư h i (ngh
nghi p) c n thi t”.
Hay nói cách khác, đƠo t o đ c p đ n vi c d y các k n ng th c hƠnh,
ngh nghi p hay ki n th c liên quan đ n m t l nh v c c th , đ ng

ih c

l nh h i vƠ n m v ng nh ng tri th c, k n ng, ngh nghi p m t cách có h
th ng đ chu n b cho ng
nh n đ

i đó thích nghi v i cu c s ng vƠ kh n ng đ m

c m t công vi c nh t đ nh.

Giáo d c vƠ đƠo t o đ u có đi m chung lƠ đ u h
ki n th c k n ng đ phát tri n n ng l c c a ng

ng vƠo vi c trang b

i lao đ ng. Tuy nhiên, trong

giáo d c nh m vƠo nh ng n ng l c r ng l n còn đƠo t o l i nh m vƠo nh ng
n ng l c c th đ ng

i lao đ ng đ m nh n công vi c xác đ nh, th

t o đ c p đ n giai đo n sau, khi m t ng

ng đƠo

i đư đ t đ n m t đ tu i nh t đ nh,

có m t trình đ nh t đ nh. Có nhi u d ng đƠo t o: đƠo t o c b n vƠ đƠo t o
chuyên sơu, đƠo t o chuyên môn vƠ đƠo t o ngh , đƠo t o l i, đƠo t o t xa, t
đƠo t o...
M c tiêu c a đƠo t o trong doanh nghi p lƠ t o ra ngu n nhơn l c có
ch t l

ng đáp ng t t các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, có đ o đ c, l

ng

tơm ngh nghi p, ý th c k lu t, tác phong công nghi p, có s c kh e nh m
t o đi u ki n cho ng

i sau khi đƠo t o đáp ng đ

trong hi n t i c ng nh trong t

1.1.4. Khái ni m v ch t l
1.1.4.1. Ch t l

l

ng d

ng lai c a doanh nghi p.

ng và ch t l

ng đào t o ngu n nhân l c

ng

Thu t ng ắch t l
nh đ p, t t, t

c các yêu c u công vi c

ng” đư đ

c s d ng t lơu đ mô t các thu c tính

i vƠ trên h t lƠ có giá tr vƠ giá tr s d ng cao. Vì th , ch t

ng nh lƠ m t khái ni m r t khó hi u vƠ không th qu n lý. Ch t

8

l

ng ch y u thu c v nh n th c c a t ng ng

i, b i vì ch t l

v n đ c a nh n th c riêng. M t s n ph m có th đ
l

ng đ i v i m t ng

i ho c m t nhóm ng

l

ng đ i v i m t ng

ng lƠ m t

c đánh giá lƠ có ch t

i, thì có th l i lƠ không có ch t

i ho c m t nhóm ng

i khác. M i ng

i có nh ng

nhu c u vƠ yêu c u khác nhau v s n ph m, các quá trình vƠ t ch c. Do đó,
quan ni m c a h v ch t l

ng lƠ ắv n đ c a vi c các nhu c u c a h đ

c

tho mưn đ n m c nƠo”.
Có nh ng quan đi m cho r ng ch t l
các tiêu chu n đ

ng lƠ s đáp ng đ

c đ ra. N u yêu c u không đ

c h th ng

c đáp ng, b n không th

bán s n ph m, vì đơy lƠ yêu c u pháp lý. B i v y, th t d dƠng đ t
t

ng

ng có bao nhiêu tiêu chu n, b lu t vƠ các công c pháp lý b t bu c ph i

tuơn th . S tuơn th các quy đ nh nƠy lƠ c n thi t đ ti p t c kinh doanh vƠ
c ng thi t y u đ đ m b o s n ph m có giá tr s d ng. Th c s , đơy lƠ nhu
c u c a khách hƠng ậ r ng s n ph m tuơn th tiêu chu n, quy đ nh, nguyên
t c có th áp d ng v.vầ NgoƠi ra, đáp ng các yêu c u c a các bên liên quan

khác c ng có th đ

c xem nh m t ph n c a ch t l

b khách hƠng t ch i vì nh ng lý do môi tr
Qua đó có th hi u ch t l
ng

i vƠ s v t”. Ch t l

ng. R t nhi u s n ph m

ng ho c đ o đ c.

ng lƠ ắcái t o nên ph m ch t, giá tr c a

ng không ch lƠ m t đ c tính đ n l mƠ lƠ toƠn b

các đ c tính quy t đ nh m c đ đáp ng các yêu c u c a khách hƠng. B tiêu
chu n ISO 9001:2008 đ nh ngh a ch t l
m t th c th (đ i t

ng lƠ: ắT p h p các đ c tính c a

ng) t o cho th c th (đ i t

nh ng yêu c u đư nêu ra ho c ti m n”. Ch t l

ng) đó kh n ng th a mưn
ng có đ c đi m lƠ: a) Mang

tính ch quan; b) Không có chu n m c c th ; c) Thay đ i theo th i gian,
không gian vƠ đi u ki n s d ng; d) Không đ ng ngh a v i ắs hoƠn h o”.
Ch t l

ng g n li n v i s th a mưn nhu c u c a khách hƠng, vì v y nên s n

9

Thang Long University Libraty


ph m hay d ch v nƠo không đáp ng đ
lƠ kém ch t l

c nhu c u c a khách hƠng thì b coi

ng, cho dù trình đ công ngh s n xu t ra có th hi n đ i đ n

đơu đi n a.
1.1.4.2. Ch t l
Ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c
ng ngu n nhơn l c lƠ tiêu chí quan tr ng nh t, lƠ y u t quy t

đ nh s ắs ng còn” c a m t doanh nghi p ho t đ ng trong n n kinh t th
tr

ng. Do v y, vi c nơng cao ch t l

t ng nhanh ch t l

ng đƠo t o ngu n nhơn l c lƠm gia

ng ngu n nhơn l c lƠ y u t quan tr ng nh t đ đáp ng

các nhu c u ngƠy cƠng cao c a ho t đ ng s n xu t, kinh doanh. Vì v y, nơng
cao không ng ng ch t l

ng đƠo t o lƠ vi c lƠm không th l lƠ c a ng

i

lƠm công tác qu n lý.
- Lý thuy t v mô hình đƠo t o d a trên n ng l c: TS. Nguy n Trung
ThƠnh (Lu n án ti n s n m 2005- Tr
l

ng đƠo t o chính lƠ ch t l

n ng l c c a ng
k n ng đ

ng c a ng

i lao đ ng đ

c th hi n

ng

i h c KTQD) cho r ng: ắCh t

i lao đ ng sau quá trình đƠo t o, lƠ

c th hi n

thái đ , ki n th c, k n ng; mƠ

s thu n th c v chuyên môn tay ngh , giao ti p, s

thích nghi v i s thay đ iầ”.
- Xét trên giác đ k t qu đƠo t o, thì ch t l
nhi u nh t b i môi tr
đ ng b i ti n l

ng đƠo t o b tác đ ng

ng h c t p, lƠm vi c (50%); đ ng l c lƠm vi c tác

ng, ti n th

ng, đưi ng ng

i có h c v n (25%) vƠ (25%) lƠ

do n ng l c.
- N ng l c chính lƠ ch thái đ , ki n th c, k n ng; vi c nơng cao ch t
l

ng đƠo t o ch có th nơng cao n ng l c cho ng

Nh v y: Ch t l

ng đƠo t o đ

i lao đ ng sau đƠo t o.

c th hi n thông qua s n ph m đ u ra c a

m t quá trình đƠo t o, đó lƠ n ng l c c a ng

i đư tham gia quá trình đƠo t o

10


đáp ng m c tiêu đ ra c a khóa đƠo t o.
1.1.4.3. Nơng cao ch t l
Nơng cao ch t l

ng đƠo t o
ng đƠo t o lƠ k t qu c a m t quá trình tác đ ng lƠm

cho quá trình đƠo t o đ

c nơng lên, đ t hi u qu cao h n sau m i ch

trình đƠo t o. Nơng cao ch t l

ng đƠo t o h

ng đ n h c viên đ

ng

c gia t ng

nhanh n ng l c vƠ có kh n ng lƠm vi c t t h n so v i nh ng h c viên cùng
đ

c đƠo t o tr
Thông th

cao ch t l

c đó.
ng nơng cao ch t l

ng đƠo t o đ

ng ngu n nhơn l c, nơng cao ch t l

su t lao đ ng, t c lƠ h

c g n v i m c tiêu nơng

ng s n ph m, nơng cao n ng

ng đ n m c tiêu cu i cùng lƠ nơng cao đ

c nh tranh c a doanh nghi p đ nhanh chóng đ t đ

c n ng l c

c các m c tiêu phát tri n

c a doanh nghi p.
1.2. N i dung, lo iăhìnhăvƠăcácăhìnhăth căđƠoăt o
1.2.1. N i dung đào t o
N i dung c a đƠo t o trong doanh nghi p bao g m: trang b ki n th c
lý thuy t cho h c viên m t cách có h th ng vƠ rèn luy n các k n ng th c
hƠnh, tác phong lƠm vi c cho h c viên trong ph m vi ngƠnh ngh , chuyên
môn h theo h c nh m giúp h có th lƠm t t m t chuyên môn c th .
1.2.1.1. Ơo t o ki n th c
Ki n th c lƠ nh ng gì con ng

i tích l y đ

c trong cu c s ng c a

mình, thông qua giáo d c ho c quá trình tr i nghi m cu c s ng, đáp ng s
thích hay nhu c u t n t i vƠ phát tri n c a con ng
thông tin mƠ con ng

i có đ

i. Ki n th c lƠ nh ng

c vƠ l u tr trong b nưo, cách th c h t ch c,

s d ng các thông tin nƠy.
i v i m i chuyên môn ngh nghi p đ u yêu c u nh ng ki n th c c

11

Thang Long University Libraty


b n vƠ ki n th c chuyên môn nh t đ nh. Nhìn chung, h th ng ki n th c ngh
nghi p đ

c trang b trong doanh nghi p bao g m:

- Ki n th c c s lƠ ki n th c mang tính c b n, n n t ng b t bu c v i
t t c các nhơn viên c n ph i có m i hòa mình vƠo doanh nghi p vƠ lƠm vi c.
Ki n th c nƠy b t bu c m i ng

i đ u ph i hi u vƠ bi t nh nhau ví d nh

các b quy trình trong công vi c, b quy t c ng x trong doanh nghi p, các
ki n th c, tính toán ph thông,ầ
- Ki n th c công c lƠ s hi u bi t v tính n ng công c mƠ ng

i lao

đ ng s s d ng đ lƠm vi c. Ví d nh : các b so n th o v n b n, b công c
thi công, s a ch a, ph n m m thi t k , ph n m m k toán, ph n m m qu n
tr ,... Tùy t ng chuyên môn vƠ th i đi m khác nhau s có nh ng b công c

t

ng ng.
- Ki n th c chuyên môn nghi p v bao g m ki n th c lý thuy t vƠ th c

hƠnh đ th c hi n m t l nh v c chuyên môn c th . Ví d : l nh v c k toán,
l nh v c kinh doanh, l nh v c ngu n nhơn l c, l nh v c marketing vƠ ngh
nghi p g m có: ngh đi n, c khí,ầ Các ki n th c b tr cho chuyên môn
ngh nghi p lƠ các ki n th c c n có đ ng

i lao đ ng th c hi n t t h n, t o

đi u ki n cho h ph n ng nhanh nh y vƠ chính xác h n trong lao đ ng.
- Ki n th c chuyên gia bao g m ki n th c lý thuy t vƠ th c hƠnh mƠ
không ch có tính chuyên sơu m t l nh v c nh t đ nh mƠ ph i có kh n ng t
nghiên c u h c h i các l nh v c kh c đ đáp ng công vi c ph c t p nh thi t
k gi i pháp, thi t k kênh bán hƠng, thi t k th tr

ng, x lý nh ng tình

hu ng ph c t p, phơn tích d báo,ầ Nh ng chuyên gia nƠy còn mang tính
d n d t, đ nh h

ng trong vi c l a ch n s n ph m, công ngh sao cho phù

h p nh t v i n ng l c lao đ ng c a doanh nghi p trong t ng th i k .

12

1.2.1.2. Ơo t o k n ng
K n ng lƠ n ng l c hay kh n ng chuyên bi t c a m t cá nhơn v m t
ho c nhi u khía c nh nƠo đó đ

c s d ng đ gi i quy t tình hu ng hay công

vi c nƠo đó. B n thơn chúng ta sinh ra ch a có k n ng v m t khía c th
nƠo (tr k n ng b m sinh) nh t lƠ k n ng công vi c, đó lƠ lý do hình thƠnh
h th ng đƠo t o k n ng hi n có

b t k qu c gia nƠo vƠ ngƠy cƠng n r .

Nh v y, đa s k n ng mƠ chúng ta có đ
chúng ta lƠ xu t phát t vi c chúng ta đ

c vƠ h u ích v i cu c s ng c a

c đƠo t o.

Ta hi u, ắK n ng lao đ ng lƠ các nh n th c c a ng

i lao đ ng c v

chi u r ng vƠ chi u sơu c a m t chuyên môn ngh nghi p nƠo đó đ hình
thƠnh n ng l c lao đ ng đ i v i chuyên môn ngh nghi p đó”.
Hay, ắK n ng lƠ n ng l c c n thi t đ th c hi n công vi c, lƠ k t qu
c a đƠo t o vƠ kinh nghi m c a t ng cá nhơn”.
K n ng ph thu c vƠo ki n th c b i vì tr

c khi c n th c hi n các

công vi c c th thì cá nhơn đó ph i bi t mình c n ph i lƠm nh ng vi c gì vƠ
lƠm vi c đó nh th nƠo, th i gian bao lơu, đi u ki n lƠm vi c nh th nƠo.
K n ng lƠ vi c th c hi n các công vi c
t ng ki n th c có đ

m c đ thu n th c trên n n

c, khác h n v i s hi u bi t v công vi c ph i lƠm.

1.2.1.3. N ng l c, ph m ch t
Trình đ đƠo t o đ

c bi u hi n qua n ng l c hƠnh ngh (n ng l c th c

hi n). N ng l c hƠnh ngh chính lƠ s v n d ng các ki n th c, k n ng vƠ
thái đ đ th c hi n các nhi m v c a ngh nghi p. N ng l c hƠnh ngh đ

c

hình thƠnh vƠ phát tri n trên c s n ng l c chuyên môn, n ng l c ph

ng

pháp vƠ n ng l c xư h i (n ng l c giao ti p).
- N ng l c chuyên môn: LƠ kh n ng vƠ s s n sƠng s d ng các ki n
th c, k n ng, k x o c n thi t đ th c hi n các nhi m v ngh nghi p c th ,

13

Thang Long University Libraty


có th lƠm, thu th p thông tin vƠ x lý linh ho t, sáng t o các tình hu ng di n
ra trong th c ti n. N ng l c chuyên môn trong th c t th
đ lƠnh ngh trong lao đ ng vƠ kinh nghi m lao đ ng. Ng

ng th hi n

trình

i lao đ ng khi có

s am hi u sơu vƠ r ng v công ngh ch t o máy móc, k t c u máy móc thi t
b , đ c tính v nguyên nhiên v t li u, d ng c , đ i t

ng lao đ ng thì h có

kh n ng cao trong vi c ng n ng a các s c vƠ tai n n lao đ ng x y ra, m t
khác kinh nghi m lao đ ng cƠng cao thì đ thu n th c trong th c hi n các
thao tác lao đ ng cƠng cao, nơng cao n ng su t lao đ ng vƠ đ t hi u qu kinh
t . Do v y, v i đ i t

ng nƠy, c n ph i chú tr ng đƠo t o, nơng cao trình đ

lƠnh ngh cho h vƠ kinh nghi m lao đ ng v i nh ng công vi c đòi h i trách
nhi m cao.
- N ng l c ph

ng pháp: LƠ kh n ng vƠ s s n sƠng s d ng các ki n

th c, k n ng đư ti p thu đ
môi tr

c sao cho thích h p v i hoƠn c nh m i trong

ng c th , có kh n ng x lý thông tin trong quá trình lao đ ng vƠ

h c t p, đ a ra các gi i pháp thích ng đ gi i quy t các nhi m v m i xu t
hi n trong công vi c. Có kh n ng lƠm ch th c ti n đ gi i quy t các v n đ
ngh nghi p vƠ xư h i.
- N ng l c xư h i: LƠ kh n ng vƠ s s n sƠng s d ng ph
h c t p, đ ra chi n l

ng pháp

c, chi n thu t trong vi c t đƠo t o vƠ b i d

ng.

ng th i có kh n ng ph i h p v i đ ng nghi p trong quá trình th c hi n
nhi m v , bi t t ch c ph i h p đ lƠm vi c theo t nhóm.
NgoƠi đƠo t o ki n th c, k n ng, n ng l c th c hi n, vi c nơng cao
ph m ch t đ o đ c cho ng
ph n lƠm m i ch t l
h

i lao đ ng đóng vai trò h t s c quan tr ng đ góp

ng ngu n nhơn l c c a n

c ta v n t x a đư b

nh

ng b i cung cách lƠm vi c ti u nông, manh mún. Nh v y, yêu c u đ i

v i các doanh nghi p c n ph i trang b cho các nhơn viên có đ
lao đ ng m i”: đó lƠ t p h p các ph m ch t ng

i lao đ ng đ

c ắph m ch t
c rèn luy n,

14


hình thƠnh trong quá trình đƠo t o đ phù h p v i các quá trình lao đ ng hi n
đ i. Ví d nh : tính k lu t công ngh , đ o đ c ngh nghi p, tác phong công
nghi p, tính thích ng, sáng t o, n ng đ ng, ni m tin đ i v i công vi c vƠ t
ch c.
1.2.2. Lo i hình đào t o
1.2.2.1. C n c vƠo th i gian đƠo t o ngh
Ơo t o ng n h n: LƠ lo i hình có th i gian đƠo t o d
y u áp d ng ph c p đ ng

i lao đ ng n m đ

i 1 n m, ch

c công vi c vƠ s n sƠng lƠm

vi c đ c l p. Lo i hình nƠy có u đi m lƠ có th t p h p đông đ o l c l
lao đ ng

ng

m i l a tu i.

Ơo t o dƠi h n: LƠ lo i hình đƠo t o có th i gian đƠo t o t 1 n m tr
lên. V i lo i hình nƠy, trong doanh nghi p, ng
các khóa h c t i các tr

i lao đ ng th

ng theo h c

ng cao đ ng, đ i h c, sau đ i h c đ đáp ng các nhu

c u cao h n đ tr thƠnh chuyên gia ho c các cán b qu n lý, lưnh đ o c p
trung, cao c p.
1.2.2.2. C n c vƠo đ i t
-

ng h c viên

Ơo t o m i: LƠ lo i hình đƠo t o áp d ng cho ng

i lao đ ng đ đáp

ng các yêu c u v công vi c.
-

Ơo t o l i: LƠ quá trình đƠo t o ng i lao đ ng đư có chuyên môn công vi c
c th , song vì lý do nƠo đó chuyên môn c a h không còn phù h p n a.

-

Ơo t o nơng cao: Nh m b i d
lƠm vi c đ ng

ng nơng cao ki n th c vƠ kinh nghi m

i lao đ ng có th đ m b o công vi c ph c t p h n vƠ có

n ng su t cao h n.
1.2.3. Các hình th c đào t o
1.2.3.1. Ơo t o ngh chính quy
Ơo t o chính quy lƠ lo i hình đƠo t o t p trung t i các c s có quy mô

15

Thang Long University Libraty


đƠo t o t

ng đ i l n, ch y u lƠ đƠo t o ng

Vi c đƠo th

ng đ

i lao đ ng có trình đ cao.

c chia ra lƠm hai giai đo n: giai đo n h c t p c

b n vƠ giai đo n h c t p chuyên môn. Giai đo n h c t p c b n lƠ giai đo n
đƠo t o ngh theo di n r ng, th
d y vƠ t
h cđ

ng chi m t 70% đ n 80% n i dung gi ng

ng đ i n đ nh. Còn trong giai đo n h c t p chuyên môn, ng

i

c trang b nh ng ki n th c chuyên sơu vƠ rèn luy n k n ng, k x o

đ n m v ng ngh đư ch n.
-

u đi m: H c viên đ

c h c m t cách có h th ng t đ n gi n đ n

ph c t p, t lý thuyêt đ n th c hƠnh, t o đi u ki n cho h c viên ti p thu ki n
th c nhanh chóng vƠ d dƠng.

Ơo t o t

ng đ i toƠn di n c lý thuy t l n

th c hƠnh.
V i hình th c đƠo t o chính quy, sau khi đƠo t o, h c viên có th ch
đ ng, đ c l p gi i quy t công vi c, có kh n ng đ m nh n các công vi c
t

ng đ i ph c t p, đòi h i trình đ lƠnh ngh cao. Cùng v i s phát tri n c a

s n xu t vƠ ti n b c a khoa h c k thu t, hình th c đƠo t o nƠy ngƠy cƠng
gi vai trò quan tr ng trong vi c đƠo t o đ i ng công nhơn k thu t.
- Nh

c đi m: Th i gian đƠo t o t

ng đ i dƠi. òi h i ph i đ u t l n

đ đ m b o đ y đ c s v t ch t, đ i ng giáo viên, các cán b qu n lýầ
nên kinh phí đƠo t o cho m t h c viên lƠ r t l n.
1.2.3.2. Ơo t o t i n i lƠm vi c (kèm c p trong s n xu t)
LƠ hình th c đƠo t o tr c ti p, trong đó ng

ih cs đ

c d y nh ng

ki n th c, k n ng c n thi t cho công vi c thông qua th c t th c hi n công

vi c vƠ th

ng lƠ d

is h

ng d n c a nh ng lao đ ng có trình đ cao h n.

Hình th c đƠo t o nƠy thiên v th c hƠnh ngay trong quá trình s n xu t vƠ
th

ng lƠ do các doanh nghi p (ho c các cá nhơn s n xu t) t t ch c.
Ch

ng trình đƠo t o áp d ng cho hình th c đƠo t o t i n i lƠm vi c vƠ

16