BDA polyp truc trang

POLYP TR C TRÀNG
1.

nh ngh a: Polyp đ i tr c tràng là m t thu t ng mà di n t b t k t n th

ng nhô ra

t niêm m c c a đ i tr c trang
2.

Phân lo i;

2.1.V đ i th : polyp có cu ng và không cu ng
2.2.V mô h c- thu t ng
− Neoplastic polyp (adenomas) có nguy c tìm tàng ác tính polyp tuy n ng, polyp tuy n
ng nhánh và polyp tuy n nhánh.
− Non Neoplastic; không có nguy c

ác tính, bao g m:

polyp t ng s n, mô th a,

lymphoid polyp, Inflamation polyp (polyp hình thành do viêm đ i tràng).
 H u h t ung th đ i tràng phát tri n t neoplastic adenomatous polyp.
 Adenoma đ n thu n < 1 cm ít có nguy c ti n tri n ác tính
h n 1cm; ho c có 3 polyp tr lên.

D
ÂN

 Adenomas nguy c cao: mô b nh h c là polyp tuy n nhánh; lo n s n m c đ cao; l n

 Adenomas nguy c th p: 1-2 polyp tuy n ng k ch th

 Adenomas ti n tri n n u có 1 trong các y u t : kích th
cao.
Ch n đoán và đi u tr ban đ u:

c ≥ 1cm, tuy n nhánh, d s n

N
H

3.

c < 1cm

− H u h t các polyp không tri u ch ng, đ

c phát hi n qua t m soát hay th c hi n ch n

th gây bán t c ru t.

BÌ

đoán hình nh b i m t lý do nào đó. M t s polyp có th gây ch y máu, hi m h n có
− Polyp đ i tràng có th ch n đoán d a vào:

BV

 N i soi đ i tràng: là ph

ng ti n thích h p nh t đ phát hi n polyp các kích th

c. Nó

cho phép sinh thi t hay c t polyp trong lúc n i soi. H u h t polyp có th c t ngay trong
lúc th c hi n n i soi

B nh nhân có polyp đ i tràng đ

c phát hi n qua n i soi tr c tràng hay ch p đ i quan kép

nên th c hi n soi toàn b đ i tràng đ tìm ki m và c t b nh ng polyp có th đ ng t n t i

các

v trí khác.
Quy t đ nh có th c hi n n i soi toàn b đ i tràng cho nh ng b nh nhân có polyp < 1cm tùy
thu c vào t ng b nh nhân, d a vào các y u t :
− Tu i
− Các b nh lý cùng t n t i

b nh nhân

− Ti n s y khoa và gia đình v các b nh lý ung th
Nh ng b nh nhân không th n i soi toàn b đ t m soát polyp có th th c hi n n i soi
đ i tràng k t h p v i ch p đ i quang kép khung đ i tràng đ phát hi n polyp.
 N i soi đ i tràng o (CT colonography): có giá tr trong tr

ng h p b nh nhân không

th soi đ i tràng
H

NG D N CH N OÁN VÀ I U TR - B NH VI N BÌNH DÂN

1


N i soi đ i tràng có th th c hi n l i sau 3 – 6 tháng sau khi c t polyp, n u:
− +polyp nhánh l n
− +n u bác s n i soi không tin ch c là đã phát hi n h t hay c t hoàn toàn polyp
4.

Các tr

ng h p c th :

4.1 Polyp: h u h t các polyp đ u có th c t thành công qua n i soi tiêu hóa
a) Polyp nh
N i soi c t polyp
Khi soi tr c tràng th y nhi u polyp thì ph i sinh thi t và soi toàn b khung đ i tràng
Polyp t ng s n phát hi n khi soi tr c tràng, b n thân nó không là ch đ nh đ soi toàn b đ i
tràng
b) Polyp l n , không cu ng;
− Các polyp không cu ng adenomas l n > 2cm, n i soi c t polyp. N i soi l i sau 3 -6
tháng sau c t đ xác đ nh xem có c t hoàn toàn hay ch a.
N u polyp không đ

c c t hoàn toàn và ph i ki m tra l i sau 3 – 6 tháng.

D
ÂN

− + N u polyp còn sót l i, thì nên đ

c c t h t hoàn toàn sau 2 l n , b nh nhân nên đ

tr ph u thu t. N i soi đánh d u b ng m c v trí polyp đ
c) Polyp l n, có cu ng

c c t tr

c ch đ nh đi u

c khi ph u thu t.

N i soi c t polyp l n có cu ng. Ch n i soi l i sau 3 – 6 tháng n u bác s n i soi ho c gi i
=> N u polyp còn sót l i, s đ

c có c t h t polyp hoàn toàn hay không.

N
H

ph u b nh không xác đ nh đ

c c t h t hoàn toàn.

BÌ

4.2 Polyp ác tính: polyp mà các t bào ung th xâm l n đ n l p c niêm (muscularis
mucosa)

BV

− Polyp có cu ng phân lo i Haggitt t 1 đ n 3 c t polyp b ng n i soi
− Polyp có cu ng phân lo i Haggitt 4 đi u tr gi ng không cu ng. c t polyp v i b ít nh t
2cm.

− Các polyp không cu ng có nguy c di c n h ch cao: xâm l n đ n 1/3 d

ic al pd

niêm, xâm l n m ch máu h ch lympho, t bào bi t hóa kém và nh ng t n th
d

i c a tr c tràng, t n th

− Các tr

ng

i
1/3

ng có b c t < 2cm=> c t theo nguyên t c ung th

ng h p sau khi n i soi c t polyp không c n ph i đi u tr gì thêm:

•

Polyp đ

c xác đ nh c t h t hoàn toàn qua s xác đ nh c a mô b nh h c

•

T bào không ph i là lo i bi t hóa kém

•

Không xâm l n m ch máu hay h ch b ch huy t liên quan

•

B m t c t không t bào ung th ,

5.Theo dõi sau c t polyp:
− Sau khi c t h t hoàn toàn polyp, theo dõi t n th

ng polyp ban đ u. Tùy vào t n th

ng

ban đ u mà th c hi n n i soi đ i tràng đ theo dõi t i th i đi m

H

NG D N CH N OÁN VÀ I U TR - B NH VI N BÌNH DÂN

2


•

3 n m; adenomas có nguy c cao

•

5 n m: adenomas có nguy c th p

− Sau l n theo dõi th nh t, n u k t qu ghi nh n không có s tái phát. Có th kéo dài th i
gian n i soi ki m tra lên 5 n m
− B nh nhân đ

t t c các nhóm

c c t đ i tràng hay tr c tràng nên đ

n m. Sau đó n u k t qu không gì b t th

ng s theo dõi sau 3 n m r i 5 n m.

Polyp nh
Polyp l n có
cu ng
Polyp l n không
cu ng

Polyp ác tính

Phân lo i Haggitt
t 1 -3

Phân lo i Haggitt 4
Không cu ng
không nguy c di
c n h ch

N i soi đ i
tràng c t
Polyp đ m
b ob m t
c t > 2cm

C tđ i
tràng hay
tr c tràng
theo nguyên
t c ung th

N
H

3-6 tháng

Có nguy c di c n
h ch

D

ÂN

N i soi đ i
tràng c t
polyp

c n i soi đ i tràng ki m tra sau 1

1n m

BV

BÌ

N i soi đ i tràng đánh giá tái phát,
hay các polyp còn sót

Adenomas nguy c cao: n i
soi đ i tràng sau 3 n m
Adenomas nguy c th p:
n i soi đ i tràng sau 5 n m

L

c đ : x trí và theo dõi polyp đ i tr c tràng

TÀI LI U THAM KH O:
1. Bruce G. Wolff, et al. The ASCRS Textbook of Colon and Rectal Surgery. Chapter 25:
Polyps. 2007. p.362
2. David a. Lieberman et al.Guidelines for Colonoscopy Surveillance After Screening and

Polypectomy: A Consensus Update by the US Multi-Society Task Force on Colorectal
Cancer. Gastroenterology 2012;143:844–857
3. John H. Bond. Polyp Guideline: Diagnosis, Treatment, and Surveillance for Patients With
Colorectal Polyps. The American Journal Of Gastroenterology Vol. 95, No. 11, 2000.p.3053

H

NG D N CH N OÁN VÀ I U TR - B NH VI N BÌNH DÂN

3