Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trường trung học cơ sở tại cấp trường ở huyện mê linh, hà nội

Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM HÀ NỘI 2
______•____•_________•_______ •

ĐỖ XUÂN THAO

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MỒN
TRƯỜNG TRƯNG HỌC cơ SỞ TẠI CẤP TRƯỜNG
ở HUYỆN MÊ LINH, HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC sĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2015
Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC sư PHẠM HẢ NỘI 2


ĐỖ XUÂN THAO

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MỒN
TRƯỜNG TRƯNG HỌC cơ SỞ TẠI CẤP TRƯỜNG
ở HUYỆN MÊ LINH, HÀ NỘI
•

'

m

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14
LUẬN VĂN THẠC sĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Dương Thị Hoàng Yến

HÀ NỘI, 2015


3

LỜI CẢM ƠN

Tác giả luận văn xỉn được bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới quỷ thầy cô
giáo của trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, các giảng viên đã trực tiếp giảng
dạy, hướng dẫn, quan tâm và tạo điầí kiện giúp đỡ tôi hoàn thành khoả học.
Cho tôi được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sẳc đến PGS.TS.
Dương Thị Hoàng Yến, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, người hướng dẫn
khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi trong việc định hướng đề tài cũng như trong
suốt quá trình nghiên cứu, viết luận văn.
Xỉn cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, cán bộ quản lý và giáo viên các trường
trung học cơ sở trên địa bàn huyện Mê Lỉnh và các đồng chỉ lãnh đạo, chuyên
viên phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Mê Linh đã động viên, giúp đỡ, tạo
điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành đề tài này.
Mặc dù đã có nhiều cổ gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiểu
sót, tác giả luận văn kinh mong nhận được sự chỉ dẫn và góp ỷ thêm của các
thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp.
Hà Nội, tháng 11 năm 2015
Tác giả luận văn

Đỗ Xuân Thao

4

LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là: Đỗ Xuân Thao
Công tác tại: Trường THCS Trưng Vương, huyện Mê Linh, TP Hà Nội.
Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tôi đã
hoàn thành luận văn thạc sĩ với đề tài: “Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
trường trung học cơ sở tại cấp trường ở huyện Mê Linh, Hà Nội”.
Thuộc chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số chuyên ngành: 60.14.01.14
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và viết ra,
dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Dương Thị Hoàng Yến. Luận văn này chưa
được bảo vệ ở Hội đồng và chưa công bố trên bất kỳ phương tiện thông tin đại
chúng nào.
Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Hà Nội, tháng 11 năm 2015
Tác giả luận văn

Đỗ Xuân Thao


1
1
1

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT


6

ST
Từ viết tắt
T
1. BGH
2.

BPQL

3.

CBQL

4.

CNTT

5.

csvc

6.

ĐDDH

7.

GD&ĐT

8.

GV

9.
10
.
11
.
12
.
13
.
14
.
15
.
16
.
17
.
18
.
19
.
20
.
21
.
22
.
23

.
24
.

HS
NCBH
NCKH
PPCT
PPDH
QL
QLGD
SGK
SHCM
SHTCM
SKKN
TBDH
TCM
THCS
THPT
TTCM

Nghĩa của từ
Ban giám hiệu
Biện pháp quản lý
Cán bộ quản lý
Công nghệ thông tin

43

Cơ sở vật chất

Đồ dùng dạy học

47

Giáo dục và Đào tạo
Giáo viên
Học sinh

48

Nghiên cứu bài học
Nghiên cứu khoa học

49

Phân phối chuơng trình
Phuơng pháp dạy học
Quản lý

51

Quản lý giáo dục
Sách giáo khoa
Sinh hoạt chuyên môn

52

Sinh hoạt tố chuyên môn
Sáng kiến kinh nghiệm
Thiết bị dạy học

53

Tổ chuyên môn
Trung học cơ sở
Trung học phổ thông
Tố truởng chuyên môn

54
55

DANH MỤC CÁC BẢNG
56


7

Bảng 2.1. Kết quả xếp loại hạnh kiểm, học lực của học sinh THCS huyện
Mê Linh, Hà Nội năm học 2014-2015
Bảng 2.2. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của tổ chuyên môn
trong nhà truờng THCS của huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.3. Thực trạng nhận thức về vai trò của tổ chuyên môn đối với nhà
truờng THCS và cộng đồng dân cu trong khu vực huyện Mê Linh
Bảng 2.4. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn của
các truờng THCS trên địa bàn huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.5. Thực trạng huớng dẫn xây dựng kế hoạch và quản lý kế hoạch
của giáo viên trong tổ chuyên môn của các truờng THCS trên địa bàn
huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.6. Thực trạng tổ chức bồi duỡng chuyên môn và nghiệp vụ cho
giáo viên trong tổ chuyên môn của các truờng THCS trên địa bàn huyện

Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.7. Thực trạng tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ
chuyên môn của các truờng THCS trên địa bàn huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.8. Thực trạng đề xuất khen thuởng, kỷ luật đối với giáo viên
trong tố chuyên môn các truờng THCS trên địa bàn huyện Mê Linh, Hà
Nội
Bảng 2.9. Thực trạng duy trì sinh hoạt tố chuyên môn của các truờng
THCS trên địa bàn huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.10. Thực trạng hoạt động của tố chuyên môn truờng THCS ở
huyện Mê Linh, Hà Nội


Bảng 2.11. Thực trạng đánh giá về tầm quan trọng của quản lý tổ chuyên
môn của Hiệu truởng trong nhà truờng THCS của huyện Mê Linh, Hà
Nội
Bảng 2.12. Thực trạng quản lý lập kế hoạch hoạt động của tổ chuyên 58
môn của Hiệu trưởng trường THCS huyện Mê Linh
Bảng 2.13. Thực trạng chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt chuyên môn
theo yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông của Hiệu trưởng trường THCS

59

huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.14. Thực trạng chỉ đạo thực hiện nội dung, chương trình giảng 61
dạy của tổ chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS huyện Mê Linh,
Hà Nội
Bảng 2.15. Thực trạng kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động 62
tổ chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS huyện Mê Linh, Hà Nội
Bảng 2.16. Thực trạng quản lý công tác sử dụng thiết bị dạy học ở tổ
chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS huyện Mê Linh

64

Bảng 2.17. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng
trường THCS ở huyện Mê Linh, Hà Nội

66

Bảng 2.18. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động của
tố chuyên môn của trường THCS ở huyện Mê Linh, Hà Nội

67

Bảng 3.1. Khảo nghiệm mức độ cần thiết của các BPQL hoạt động tổ
chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS

72

Bảng 3.2. Khảo nghiệm mức độ khả thi của các BPQL hoạt động tố
chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS

95

Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa mức độ cần thiết và khả thi của các
BPQL hoạt động tố chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS

96

98

9

DANH MỤC CÁC sơ ĐÔ, BIỂU ĐÔ
Sơ đồ 1.1. cấu trúc hệ thống quản lý

23

Biểu đồ 2.1. So sánh mức độ quan trọng và mức độ thực hiện hoạt động của tố
chuyên môn truờng THCS ở huyện Mê Linh, Hà Nội
Biểu đồ 2.2. So sánh mức độ quan trọng và mức độ thực hiện các BPQL hoạt
động của tổ chuyên môn truờng THCS ở huyện Mê Linh, 6g Hà Nội
Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết của BPQL hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu
truởng truờng THCS huyện Mê Linh, Hà Nội
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các BPQL hoạt động tổ chuyên môn
_
của Hiệu truởng truờng THCS huyện Mê Linh, Hà Nội

Q8

Biểu đồ 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và khả thi của các BPQL
hoạt động tổ chuyên môn của Hiệu truởng truờng THCS huyện Mê
200 Linh, Hà Nội


MỤC LỤC


Vlll

12

1.1.1.

Thực hạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động tổ

chuyên môn . 46
1.1.2.

Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở các truờng

THCS trên địa


3.2.1.

Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên trong nhà

trường về

PHỤ LỤC


1
4

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phát triển năng lực toàn diện cho học sinh là nhiệm vụ trọng tâm của tất

cả các nhà trường hiện nay theo tinh thần đổi mới giáo dục. Để làm tốt nhiệm
vụ đó các nhà QLGD phải đầu tư nghiên cứu, trải nghiệm để tìm ra những giải
pháp nâng cao chất lượng dạy học nói riêng và chất lượng GD&ĐT nói chung
trong nhà trường. Một trong những giải pháp đó là đổi mới mạnh mẽ cơ chế
quản lý trong nhà trường, vì hoạt động quản lý trong nhà trường giữ vai trò
quyết định đến chất lượng dạy học. Kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường
phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và họp lý hoạt động của đội ngũ
giáo viên và cho học sinh hoạt động.
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là nhiệm vụ hàng đầu, là trọng tâm
trong quá trình quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó
nâng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Các hoạt động thực hiện
chương trình, kế hoạch giảng dạy, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm
tra, đánh giá, bồi dưỡng nhằm phát triển năng lực sư phạm cho giáo viên của
từng tổ chuyên môn thông qua các hoạt động dự giờ, sinh hoạt chuyên đề, thao
giảng, hội giảng, hội thi giáo viên giỏi, học sinh giỏi để nâng cao chất lượng
dạy và học của trường... đều được triển khai thông qua hoạt động của tổ chuyên
môn.
Công văn số 4099/BGDĐT-GDTrH về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm
vụ Giáo dục Trung học năm học 2014-2015, ngày 05 tháng 8 năm 2014 của Bộ
GD&ĐT đã xác định rõ một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm học này
là: “Tập trung phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giảo dục về năng
lực chuyên môn, kỹ năng xây dựng và thực hiện kể hoạch giáo dục theo định
hưởng phát triển năng lực học sinh; năng lực đoi mới phương pháp dạy học,
kiểm tra đánh giá, tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo; quan tâm phát


1
5

triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán, giáo viên chủ nhiệm

lớp; chủ trọng đổi mới sinh hoạt chuyên môn... ’’ [8].
Tuy nhiên, thực tế hiện nay, vấn đề quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở
các nhà truờng phổ thông vẫn còn nhiều bất cập, chua mang lại hiệu quả, chua
đáp ứng đuợc yêu cầu đổi mới giáo dục nhu hoạt động của các tổ chuyên môn
có lúc, có nơi còn nặng về quản lý hành chính hơn là sinh hoạt chuyên môn và
nhiều khi mang tính hình thức, đối phó mà chua đi vào thực chất. Hoạt động
của tổ chuyên môn chua đuợc thực hiện thuờng xuyên, thuờng chỉ mới tập trung
vào các đợt hội giảng, thao giảng hay các đợt thi giáo viên giỏi. Đó là nguyên
nhân khiến cho các giáo viên trong cùng chuyên môn chua thực sự gắn kết đuợc
với nhau một cách chặt chẽ để tạo ra sự thống nhất trong hoạt động đổi mới
phuơng pháp dạy học, đồng thời qua đó nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ.
Các truờng THCS ở huyện Mê Linh, Hà Nội cũng nằm trong hiện trạng
đó. Thực tế trên đòi hỏi phải tăng cuờng các biện pháp quản lý thiết thực, hiệu
quả của Hiệu truởng nhà truờng trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn nhằm
đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam, yêu cầu của
nhiệm vụ năm học 2014-2015 theo định huớng phát triển năng lực học sinh. Và
đây là một vấn đề cần đuợc triển khai nghiên cứu truớc yêu cầu của thực tiễn.
Xuất phát từ những lí do trên, đề tài: “Quản lý hoạt động của tổ chuyên
môn trường trung học cơ sở tại cấp trường ở huyện Mê Linh, Hà Nội” đuợc lựa
chọn nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp
quản lí hoạt động của tố chuyên môn truờng trung học cơ sở ở huyện Mê Linh,
Hà Nội nhằm góp phần nâng cao chất luợng dạy học, đáp ứng mục tiêu phát
triển năng lực học sinh và phù họp với tình hình phát triển kinh tế - chính trị,


1
6

văn hóa - xã hội của địa phương.
1. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
1.1.

Khách thể nghiên cứu

Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường trung học cơ sở.
1.2.

Đối tượng nghiên cứu

Quản lí hoạt động của tổ chuyên môn trường trung học cơ sở ở huyện
Mê Linh, Hà Nội.
2. Giả thuyết khoa học
Hoạt động của tổ chuyên môn các trường THCS ở huyện Mê Linh, Hà
Nội đã có những đổi mới nhất định nhưng vẫn còn mang nhiều tính hành chính.
Nếu đề xuất được biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn một cách
khoa học, phù họp với yêu cầu đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn hiện nay sẽ
góp phần nâng cao chất lượng trường trung học cơ sở ở huyện Mê Linh, Hà
Nội, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1.

Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lí hoạt động của tổ

chuyên môn trường trung học cơ sở.
3.2.

Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động của tố chuyên môn trường

trung học cơ sở ở huyện Mê Linh, Hà Nội và các yếu tố ảnh hưởng.
3.3.

Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trường

trung học cơ sở ở huyện Mê Linh, Hà Nội.
4. Giói hạn phạm vi nghiên cứu
-

Chủ thể quản lý: Đề tài nghiên cứu để đề xuất biện pháp quản lý hoạt
động của tổ chuyên môn của Hiệu truởng truờng THCS.

-

Địa bàn khảo sát: Truờng THCS Trung Vuơng, THCS Tiến Thắng.


1
7

THCS Thanh Lâm B.
-

Thời gian nghiên cứu: Các số liệu thực tế đuợc lấy trong 3 năm học trở
lại đây.

5. Phương pháp nghiên cứu
5.1.

Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Phân tích - tổng họp tài liệu, khái quát hóa các nhận định độc lập các tài
liệu lý luận về quản lí hoạt động của tổ chuyên môn trường trung học cơ sở.
5.2.

Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

-

Phương pháp quan sát;

-

Phương pháp điều tra viết;

-

Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;

-

Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
5.3.

Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng một số công thức thống kê toán học để xử lý số liệu thu được.
6. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần Mở đầu và phần Kết luận, khuyến nghị, nội dung của Luận
văn được thực hiện trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động của tố chuyên môn
trường trung học cơ sở.
Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trường
trung học cơ sở ở huyện Mê Linh, Hà Nội.
Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trường
trung học cơ sở ở huyện Mê Linh, Hà Nội.


NỘI DƯNG
CHƯƠNG 1
Cơ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ
CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC cơ SỞ
1.1.

Tổng quan nghiên cứu vấn đề

Xuất phát từ vị trí của cấp THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân, là
cấp học quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là buớc nối tiếp của
chuông trình giáo dục tiểu học và là buớc chuẩn bị để học sinh có thể tiếp tục
học lên phổ thông trung học hoặc các truờng nghề, hoặc đi vào đời sống xã hội;
nên rất cần thiết phải nâng cao chất luợng đào tạo của cấp học này. Trong lĩnh
vực quản lý giáo dục đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý các vấn đề
thuộc cấp học THCS. Có thể khái quát các công trình nghiên cứu về quản lý
nhà truờng THCS theo các buớc cơ bản sau:
1.1.1.

Các công trình nghiên cứu về người giáo viên

Theo huớng nghiên cứu này, có thể kể đến các công trình nghiên cứu về
quản lý dạy học, quản lý đội ngũ, quản lý bồi duỡng giáo viên... nhu:
-

Tác giả Bùi Thanh Nhi (2007), Biện pháp quản lý hoạt động dạy học
của Hiệu trưởng trường THCS huyện Yên Lập - Phú Thọ, luận văn thạc
sĩ khoa học giáo dục [27],

-

Tác giả Hoàng Đàm Thanh (2008), Biện pháp phát triển đội ngũ cộng
tác viên thanh tra giảo dục THCS tỉnh Cao Bằng, luận văn thạc sĩ khoa
học giáo dục [32],

-

Tác giả Nguyễn Thanh Tú (2008), Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý các trường THCS của Phòng Giảo dục - Đào tạo huyện Minh
Thượng - Kiên Giang, luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục [37],

-

“Biện pháp quản lý bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm công tác


giảo dục đạo đức cho học sinh của Hiệu trưởng trường THCS” của ...
-

Tác giả Nguyễn Thị Dung (2008), Biện pháp quản lý dạy học ở trường
THCS trên địa bàn huyện Tân Hiệp - Kiên Giang, luận văn thạc sĩ khoa

học giáo dục [11].

1.1.2.
-

Cắc công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tại cắc truửng THCS

Tác giả Vũ Mạnh Hùng (2008), Quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu
trưởng trường THCS theo hướng tiếp cận lý thuyết quản lý chất lượng
tổng thể [21].

-

Tác giả Huỳnh Hùng Châu (2008), Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở
trường THCS thành phổ Rạch Giá theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện
nay, [10].

-

Tác giả Vũ Thế Duy (2008), Biện pháp chỉ đạo của Phòng Giảo dục và
Đào tạo trong việc xây dựng trường THCS đạt chuẩn quốc gia, [12].

-

Tác giả Ngô Thị Phuơng Thảo (2012), Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
của Hiệu trưởng trường THCS quận Hai Bà Trưng - TP. Hà Nội, [33].
Nhận xét chung
Khái quát lại, có thể rút ra một số đặc điểm chung của các công trình

nghiên cứu về quản lý nhà truờng THCS:

Một là, các công trình nghiên cứu tập trung đi vào quản lý huớng đến
giáo viên, học sinh nhiều hon, còn ít các công trình nghiên cứu quản lý hoạt
động của các bộ phận trong nhà truờng THCS.
Hai là, quản lý hoạt động tố chuyên môn còn ít đuợc nghiên cứu trong
các huớng nghiên cứu về quản lý nhà truờng THCS.
Ba là, ở địa bàn TP. Hà Nội có rất ít các công trình nghiên cứu về quản
lý tổ chuyên môn của hiệu truởng. Nhất là trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện
nay, tổ chuyên môn đuợc quan niệm là một tổ mới với việc triển khai dạy học
theo huớng tích họp và mô hình Nhà truờng kết nối.


Vì vậy, đề tài nghiên cứu “Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
trường trung học cơ sở tại cấp trường ở huyện Mê Linh, Hà Nội” đuợc lụa
chọn nghiên cứu nhằm mục đích đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ
chuyên môn phù họp với hoàn cảnh đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất
luợng dạy và học trong nhà truờng THCS huyện Mê Linh, Hà Nội.
1.2.

Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THCS

1.2.1.

Tổ chuyên môn ở trường THCS

1.2.1.1.

Khái niệm tổ chuyên môn

Theo Thông tu số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của
Bộ truởng Bộ GD&ĐT về việc ban hành Điều lệ truờng trung học cơ sở, truờng

trung học phổ thông và truờng phổ thông nhiều cấp học (gọi tắt là Điều lệ
truờng trung học), quy định ở Điều 16:
“Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, giảo viên, viên chức làm công tác
thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của trường
trung học được tố chức thành tố chuyên môn theo môn học, nhóm môn học
hoặc nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn có
tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lỷ chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu
trưởng bo nhiệm trên cơ sở giới thiệu của tố chuyên môn và giao nhiệm vụ vào
đầu năm học ” [6].
Tố chuyên môn là một nhóm nhỏ, đó là nhóm chính thức tồn tại trên cơ
sở pháp quy. Trong công tác, các thành viên có quan hệ trực tiếp với nhau và
cùng chung hoạt động để thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của tổ, cùng nhau
thực hiện quy chế chuyên môn của ngành. Tổ chuyên môn còn là tổ chức cơ sở
giúp nhà truờng thực thi các quy định về dạy học, mang tính thống nhất và
chuyên sâu. Thông qua tổ chuyên môn, tay nghề của GV từng buớc đuợc nâng


lên, qua đó nâng cao chất luợng dạy học. Nhờ có tổ chuyên môn, các cá nhân
nhận thức và thực hiện tốt nền nếp, kỷ cuơng trong dạy học - giáo dục. Tổ
chuyên môn còn là đơn vị cơ sở để thực hiện các chức năng QLGD, qua đó các
kế hoạch đuợc thực hiện theo mục tiêu đề ra. Tổ chuyên môn là môi truờng, là
“tổ ấm” để các thành viên trong tổ thông cảm, chia sẻ, động viên, giúp đỡ nhau
trong công tác và cuộc sống. Quản lý có hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn
sẽ góp phần nâng cao chất luợng dạy học - giáo dục ở các nhà truờng nói chung
và truờng THCS nói riêng.
TCM là nơi thực hiện mọi đuờng lối, chính sách của Đảng, Nhà nuớc,
của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT, địa phuơng và nhà truờng.
1.2.1.2.

Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn trong trường THCS

Hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam bao gồm: giáo dục mầm non,
giáo dục phổ thông, giáo dục chuyên nghiệp, giáo dục thuờng xuyên, giáo dục
đại học và sau đại học. Giáo dục THCS là một cấp học trong bậc giáo dục phổ
thông. Luật Giáo dục 2005 đã quy định: “Giáo dục trung học cơ sở được thực
hiện trong bốn năm học, từ lớp sáu đến lớp chín. Học sinh vào học lớp sáu phải
hoàn thành chương trình tiếu học, có tuối là mười một tuối” [29].
Trong điều lệ truờng trung học, vị trí truờng THCS đuợc xác định nhu
sau: “Trường THCS của hệ thống giáo dục quốc dân nhằm hoàn chỉnh học vấn
phổ thông. Trường THCS có tư cách pháp nhãn và có con dấu riêng” [6].
Trên cơ sở thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ năm học theo các văn bản
huớng dẫn và chỉ đạo của Bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo, nhiệm vụ phát triển nhà
trường trong giai đoạn hiện tại, đặc điểm và tình hình thực tiễn của nhà trường,
hiệu trưởng phải trả lời được các câu hỏi: trường chọn tổ chuyên môn nào thực
hiện hoạt động SHTCM làm mẫu? Đó là tổ nào? Giáo viên nào sẽ tiếp thu tốt
nhất tinh thần SHTCM theo hướng NCBH để được lựa chọn dạy đầu tiên? Các


TCM khác sẽ học tập những gì?
TCM có vai trò quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch tổ, quản lý kế
hoạch và hoạt động của tổ viên, quản lý các thành viên trong việc thực hiện quy
chế chuyên môn của ngành. Tổ chuyên môn còn là tổ chức cơ sở giúp nhà
trường thực thi các quy định về dạy học mang tính thống nhất và chuyên sâu.
Thông qua tổ chuyên môn, tay nghề của GV từng bước được nâng lên,
qua đó nâng cao chất lượng dạy học (từ việc dự giờ, thao giảng, hội giảng, các
cá nhân GV học tập kinh nghiệm lẫn nhau...). Nhờ có tổ chuyên môn, các GV
nhận thức và thực hiện tốt nền nếp, kỷ cương trong dạy học và giáo dục. Tổ
chuyên môn là đơn vị cơ sở để thực hiện các chức năng QLGD, qua đó các kế
hoạch, mục tiêu được thực hiện, đồng thời các thành viên trong tổ biết mình
đang ở đâu, phải làm gì để góp phần hoàn thành kế hoạch chung cùng với nhà

trường.
TCM là một bộ phận cấu thành của trường THCS. Các tổ, nhóm chuyên
môn có mối quan hệ họp tác với nhau, phối họp các các bộ phận nghiệp vụ khác
và các tổ chức đoàn thể trong việc thực hiện các nhiệm vụ của tổ và các nhiệm
vụ khác của chiến lược phát triển nhà truờng để đưa nhà trường đạt được các
mục tiêu đã đề ra.
Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các mặt hoạt động của nhà
trường, trong đó trọng tâm là hoạt động giáo dục và dạy học.
Tổ chuyên môn là đầu mối quản lý mà Hiệu truởng nhất thiết phải tập
trung dựa vào đó để quản lý nhà truờng trên nhiều phương diện, nhưng cơ bản
nhất là hoạt động giáo dục, dạy học và hoạt động sư phạm của GV.
Đặc biệt, TCM là nơi tập hợp, đoàn kết, tìm hiểu nắm vững tâm tư, tình
cảm và những khó khăn trong đời sống của các GV trong tổ, kịp thời động viên,
giúp đỡ GV trong tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ của người GV trong trường trung
học.
1.2.1.3. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn trong trường THCS
Theo qui định tại Khoản 2, Điều 16 Điều lệ trường THCS, trường THPT
và trường phổ thông có nhiều cấp học, tổ chuyên môn có các nhiệm vụ chính


sau đây:
- Xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch hoạt động chung của tổ.
-

Hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế
hoạch dạy học, phân phối chương trình và các hoạt động giáo dục khác

-

của nhà trường.

Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ cho GV thuộc tổ quản lý.

-

Tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ theo quy định của

-

Chuẩn nghề nghiệp GV trung học và các quy định khác hiện hành.
Giới thiệu tổ trưởng, tổ phó.

-

Đe xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.

-

Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần và có thể họp đột xuất theo
yêu cầu công việc hay khi Hiệu trưởng yêu cầu. [6]
Căn cứ theo qui định này, mỗi trường có thể qui định cụ thể hơn các

nhiệm vụ của TCM phù hợp với điều kiện và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ từng
năm
1.2.2.

Vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của TTCM trong trường THCS

1.2.2.1. Vai trỏ của TTCM
TTCM là những giáo viên có chuyên môn vững, có phẩm chất chính trị,
đạo đức tốt, biết tập hợp các thành viên trong tổ, biết giúp Hiệu trưởng triển

khai kế hoạch hoạt động của nhà trường. TTCM là người chỉ đạo trực tiếp các
thành viên trong tổ thực hiện kế hoạch của tổ và của cá nhân, biết điều hành
hoạt động của tổ một cách họp lý, đề xuất, tham mưu với Hiệu trưởng trong
phân công chuyên môn, phân công giảng dạy phù họp với năng lực chuyên môn
của GV bộ môn trong tổ. TTCM phải là người tiên phong trong các công tác
giảng dạy, nghiên cứu khoa học và tự học, tự bồi dưỡng; biết đem lại bầu không
khí tâm lý lành mạnh trong tổ; hiểu được tâm tư nguyện vọng, nhu cầu của các
thành viên; sống trung thực, mẫu mực, công bằng; là trung tâm đoàn kết của tổ,


tạo nên động lực tích cực để các thành viên trong tổ nỗ lực, phấn đấu hoàn
thành mục tiêu chung.
1.2.2.2.

Nhiệm vụ của TTCM

Người TTCM có nhiệm vụ thực hiện các nội dung ở Điều 16 của Điều lệ
trường trung học. Trong đó nhấn mạnh đến các nhiệm vụ trọng tâm:
(1) Quản lý giảng dạy của GV
-

Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, học kì và
cả năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và các hoạt
động khác theo kế hoạch giáo dục, PPCT môn học của Bộ GD&ĐT và
kế hoạch năm học của nhà truờng.

-

Xây dựng kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo HS yếu kém.

-

Xây dựng kế hoạch cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học
đúng, đủ theo các tiết trong PPCT.

-

Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc thực hiện kế hoạch cá nhân, soạn
giảng của tổ viên (kế hoạch cá nhân dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt
nghiệp, dạy bồi dưỡng HS giỏi, phụ đạo HS yếu kém; sử dụng đồ dùng
dạy học, thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong PPCT; soạn giáo án
theo

PPCT, chuẩn kiến thức, kĩ năng và SGK, thảo luận các bài soạn khó; tổ chức
nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao chất luợng dạy
học, đổi mới PPDH, đổi mới kiểm tra đánh giá, phát hiện và bồi duỡng HS giỏi,
phụ đạo HS yếu kém...).
-

Tổ chức bồi duỡng chuyên môn nghiệp vụ cho GV trong tổ, GV mới
tuyển dụng (đổi mới PPDH; đổi mới kiểm tra, đánh giá; dạy học theo
chuẩn kiến thức kĩ năng; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học, ứng


dụng CNTT trong dạy học góp phần đổi mới PPDH, phuơng pháp kiểm
tra, đánh giá...).
-

Điều hành hoạt động của tổ (tổ chức các cuộc họp tổ theo định kì quy

định về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động giáo dục
khác); luu trữ hồ sơ của tổ; thực hiện báo cáo cho Hiệu truởng theo quy
định.

-

Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của GV (thực hiện
hồ sơ chuyên môn; soạn giảng theo kế hoạch dạy học và PPCT, chuẩn
kiến thức kĩ năng; ra đề kiểm tra, thực hiện việc cho điểm theo quy định;

-

kế hoạch dự giờ của các thành viên trong tổ...).
Dự giờ GV trong tổ theo quy định (4 tiếưGV/năm học).

-

Các hoạt động khác (đánh giá, xếp loại GV; đề xuất khen thuởng, kỉ luật
giáo viên... Việc này đỏi hỏi TTCM phải nắm thật rõ về tổ viên của
mình, về uu điểm, hạn chế trong việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy đuợc

phân công).
(2) Quản lý học tập của học sinh
-

Nắm đuợc kết quả học tập của HS thuộc bộ môn quản lý để có biện pháp
nâng cao chất luợng dạy học, giáo dục.

-

Đe xuất, xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động nội, ngoại khóa cho
học sinh để thực hiện mục tiêu giáo dục.

(3) Quản lý cơ sở vật chất của TCM
(4) Thực hiện các hoạt động khác (theo sự phân công của Hiệu truởng).
Nhiệm vụ của TTCM rất đa dạng, phong phú nhiều công việc, không ít
những khó khăn. Các loại công việc là sự kết họp chuyên môn với công tác
quản lý. Tổ truởng vừa có trách nhiệm với các thành viên trong tổ, vừa có trách
nhiệm truớc lãnh đạo truờng.
1.2.2.3.

Quyền hạn của TTCM