kinh tê thi trưong đinh hương XHCN theo tinh thần Đại hội XII của Đảng công san việt nam

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LONG AN
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ

XIN KÍNH CHÀO CÁC BẠN !

GV: Nguyễn Ngọc Thạch

1


PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Ở VIỆT NAM

1.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

2. PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ
NGHĨA Ở VIỆT NAM


1.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KTTT

- Cách hiểu giản đơn: Kinh tế thị trường là nền kinh tế hoạt động theo cơ chế thị
trường


Cách hiểu đầy đủ, cụ thể:

KTTT là một kiểu tổ chức kinh tế, mà trong đó cá nhân người tiêu dùng và các nhà SXKD tác
động lẫn nhau thông qua thị trường để xác định sản lượng và giá cả.

KTTT là giai đoạn phát triển cao của KTHH khi các yếu tố đầu vào, đầu ra của sản xuất
đều thông qua TT, các chủ thể KT tham gia trên TT đều chịu sự tác động của các quy luật thị
trường và thái độ ứng xử của họ đều hướng vào tìm kiếm lợi ích thông qua sự điều tiết của giá cả
thị trường


1.1.2. Đặc điểm cơ bản của KTTT

KTTT nói chung có những đặc điểm sau:

Các chủ thể kinh tế được tự chủ

Thị trường là căn cứ, là đối tượng XD k/hoạch SXKD

Cơ chế vận hành của nền KT thông qua q/hệ cung-cầu

Giá cả là cơ chế điều tiết của nền KTTT

Vai trò điều tiết vĩ mô của NN


1.2. Các mô hình kinh tế thị trường

- Kinh tế thị trường tự do cạnh tranh
+ Phát triển ở các nước TBCN vào thế kỷ XIX;
+ Đặc điểm: chịu sự điều tiết của thị trường, nhà nước không can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế;
+ Nền kinh tế phát triển thiếu ổn định, thường xuyên xảy ra khủng hoảng; dễ bị tổn thất các nguồn lực.

- Kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước
+ Phát triển mạnh từ thế kỷ XX đến nay và đang được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện;
+ Đặc điểm: vừa vận hành theo cơ chế thị trường, vừa chịu sự quản lý của nhà nước


(1) Kinh tế thị trường tự do mới:
- Phát triển ở hầu hết các nước TB phát triển ở Tây Âu và Mỹ;

VD một số mô
hình KTTT
- Đặc trưng:
+ Đề cao vai trò sở hữu cá nhân, tự do cá nhân, tự do cạnh tranh;
+ Sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế hạn chế đến mức thấp;
+ Qúa trình phát triển chủ yếu do khu vực tư nhân đảm nhận, động lực
phát triển là lợi ích cá nhân, lợi ích cá nhân được đề cao tối đa.


(2) Kinh tế thị trường-xã hội:
- Thực hiện khá thành công ở những nước Tây-Bắc Âu (Đức, Thụy Điển, Na Uy,
Phần Lan).

VD một số
mô hình
KTTT

- Đặc trưng:
+ Thừa nhận các vấn đề cơ bản về tính phổ biến của nền KTTT: đa sở hữu,
nhưng sở hữu tư nhân là nòng cốt; hoạt động theo cơ chế cạnh tranh tự do; nhà
nước điều tiết nền KT.

+ Coi mục tiêu XH và phát triển con người là mục tiêu của nền KT.
+ Nhà nước dẫn dắt nền KT không chỉ nhằm mục tiêu tăng trưởng và hiệu quả
KT mà cả mục tiêu phát triển và hiệu quả XH.


(3) Kinh tế thị trường XHCN đặc sắc Trung Quốc

VD một số mô
hình KTTT
Quan điểm của Đảng Cộng sản Trung Quốc để xây dựng thành công và phát
triển thuận lợi thể chế kinh tế thị trường XHCN, điểm then chốt là:
- Giải quyết được vấn đề chế độ sở hữu của CNXH kết hợp được với cơ chế
thị trường.
- Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa cải cách, phát triển và ổn định.


- Khung thể chế cơ bản của nền kinh tế thị trường XHCN đặc sắc TQ bao gồm các
yếu tố:
+ Đa dạng về sở hữu, lấy chế độ công hữu làm chủ thể ;
VD một số
mô hình
KTTT

+ Người lao động tự do lựa chọn việc làm, thị trường điều tiết việc làm;
+ Phân phối theo lao động là chủ thể, bên cạnh nhiều hình thức phân phối
khác;
+ Nhà nước kiểm soát vĩ mô, chức năng quản lý kinh tế của NN;
+ Hệ thống pháp luật, đặc biệt là Hiến pháp là cơ sở pháp lý và chủ đạo của thể chế
kinh tế thị trường.

(4) Các mô hình KTTT hiện đại:
Trong điều kiện hiên nay, ở mỗi quốc gia khác nhau, có thể có mô hình
KTTT khác nhau. Tuy nhiên các mô hình KTTT xuất hiện sau đều phản ánh
xu hướng chung của sự phát triển bền vững.

VD một số mô
hình KTTT
Biểu hiện cụ thể:
- Ngày càng nhấn mạnh mục tiêu của sự phát triển là XH – con người.
- Thừa nhận vai trò định hướng, tổ chức và điều tiết của Nhà nước.
- Mối quan hệ giữa KTTT, Nhà nước pháp quyền và xã hội ngày càng định hình
đậm nét.


2. KTTT ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VN

2.1. Khái niệm KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam

2.2. Tính tất yếu của việc phát triển KTTT định hướng XHCN ở VN

2.3. Bản chất và đặc thù của nền KTTT định hướng XNCN ở VN

2.4. Thực trang KTTT định hướng XNCN ở VN

2.5. Các giải pháp chủ yếu để phát triển KTTT định hướng XHCN ở VN


2.1.Khái niệm KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam.

ĐH X, XI: Tiếp

Đổi mới tư duy về KTTT của
ĐH IX: Khái

tục làm rõ nội

ĐH VIII: Phát

quát: Nền

hàm, mục tiêu

ĐH VII: Phát

triển nền KTHH

kinh tế thị

của nền KTTT

triển nền KTHH

nhiều TP, vận

trường định

định hướng xã

hướng

hội chủ nghĩa

Đảng ta

ĐH VI: “Phát
triển nền KTHH
nhiều TP, vận
hành theo
CCTT”.

nhiều TP, vận
hành theo
CCTT, có sự QL
của NN

hành theo CCTT,
có sự QL của NN
theo định hướng
XHCN

XHCN


Khái niệm KTTT định hướng XHCN ở VN:
KTTT định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản.
Đây là hình thái kinh tế thị trường vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị
trường, vừa dựa trên cơ sở và được dẫn dắt chi phối bởi các nguyên tắc và bản chất

của chủ nghĩa xã hội.


2.2. Tính tất yếu của việc phát triển nền KTTT định hướng XHCN ở nước ta

Trong TKQĐ lên CNXH ở nước ta
2.2.1. Điều kiện trong nước

việc xây dựng và phát triển nền
KTTT định hướng XHCN là tất yếu
khách quan, bởi vì:

-Mô hình KTKH hóa tập trung không còn phù hợp so với sự phát triển của thời đại.


Đổi mới tư duy lý luận, đổi mới mô hình kinh tế từng bước chuyển mô hình KTKHH tập trung
sang nền KTHH có nhiều thành phần tham gia vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của
Nhà nước theo định hướng XHCN.

-Thực tiễn qua 30 đổi mới đã chứng minh nền KTTT định hướng XHCN ở nước ta đạt được một số
thành tựu to lớn và được sự đồng thuận của nhân dân.


2.2.2. Điều kiện quốc tế.

Giải phóng mọi
năng lực SX, cho
Mô hình KTTT là mô hình KT phổ

phép toàn dụng các

biến, hiện đại nhất của nhân loại đã

nguồn lực

trãi qua

Thị trường không ngừng mở rộng cả về
không gian và thời gian

Hội nhập kinh tế quốc tế là một xu
hướng tất yếu của thời đâị


2.3. Bản chất và đặc thù của nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam

Nền KTTT ở nước ta là nền KT hàng hóa nhiều thành
2.3.1. Bản chất của nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam

phần vận hành theo CCTT có sự quản lý của Nhà nước dưới
sự lãnh đạo của Đảng.
Đây là một hình thái KTTT vừa tuân theo những quy
luật của thị trường, vừa dựa trên cơ sở và được dẫn dắt, chi
phối bởi các nguyên tắc và bản chất của CNXH.


2.3.2. Những đặc trưng chung của kinh tế thị trường trong nền KTTT định hướng
XHCN

- Các chủ thể kinh tế tự chủ trong SXKD

- Thị trường vừa là căn cứ, vừa là đối tượng

- Cơ chế vận hành thông qua quan hệ cung - cầu, giá cả

- Vai trò của Nhà nước trong điều tiết nền KTTT


2.3.2. Đặc thù của định hướng XHCN trong nền kinh tế thị trường ở nước ta

(1) Về mục tiêu:
Nền KTTT định hướng XHCN là nhằm thực hiện ”Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công

bằng, văn minh”; giải phóng và phát triển sức SX của xã hội; xây dựng cơ sở vật chất
cho CNXH; tạo nhiều việc làm, khuyến khích mọi người vươn lên làm giàu chính
đáng, cải thiện và nâng cao đời sống nhân dân.
Phát triển KTTT phải lấy con người là mục tiêu, là động lực cho sự phát triển bền
vững của đất nước.


(2) Về chế độ sở hữu:

- Về sở hữu: trong nền kinh tế có nhiều loại hình và hình thức SH; chế độ công
hữu về TLSX ngày càng hoàn thiện và chiếm ưu thế tuyệt đối khi CNXH về cơ
bản được xây dựng xong.

- Về thành phần kinh tế: có nhiều thành phần kinh tế; kinh tế nhà nước giữ vai trò
chủ đạo. Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng

vững chắc của nền kinh tế quốc dân.


(3) Về phân phối:
- Thực hiện nhiều hình thức phân phối, trong đó, chủ yếu phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả
kinh tế; đồng thời phân phối theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác và phân phối thông qua
hệ thống an sinh XH, phúc lợi xã hội.

- Thực hiện tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến bộ công bằng xã hội trong từng chính sách và quá
trình phát triển…


Sự điều tiết của Nhà nước thông qua xây dựng và thực hiện quy hoạch, chiến lược, kế hoạch và
chính sách phát triển kinh tế - xã hội để từng bước xây dựng những tiền đề vật chất cho chủ nghĩa
xã hội.

Sự điều tiết của Nhà nước vào nền kinh tế nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia: khai thác và sử dụng có
hiệu quả tài nguyên quốc gia (trong ngắn hạn, dài hạn), bảo vệ tài nguyên môi trường


2.4. Thực trạng nền KTTT định hướng XHCN ở nước ta

2.4.1. Nền kinh tế thị trường đang ở trình độ thấp

1

2

3

Trình độ khoa học -

Mô hình tăng trưởng

Vốn đầu tư cho sản

công nghệ lạc hậu so

kinh tế dựa vào tài

xuất kinh doanh thiếu,

với các nước trong khu

nguyên, vốn… là

sử dụng và quản lý

vực và thế giới,

chủ yếu

kém hiệu quả

4

Lực lượng lao động
của Việt Nam
đông, nhưng không
mạnh.

2.4. Thực trạng nền KTTT định hướng XHCN ở nước ta

2.4.1. Nền kinh tế thị trường đang ở trình độ thấp
6
5

Về chế độ sở hữu, tổ chức quản lý và phân
- Hạ tầng kinh tế - xã hội có tốc độ
phát triển nhanh như chưa đồng bộ,
chưa phát huy hiệu quả.

phối đã có bước đổi mới nhưng chưa đáp ứng
được yêu cầu của hội nhập kinh tế quốc tế.