Phát triển dịch vụ phi tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển việt nam, chi nhánh sơn tây

L IC M

N

L i đ u tiên em xin chân thành c m n s h

ng d n và ch b o nhi t

tình c a cơ giáo, Ti n s Nguy n Th Thúy trong su t th i gian th c hi n lu n
v n th c s kinh doanh và qu n lỦ. Bên c nh đó, em xin g i l i c m n đ n
tồn th các th y cơ trong Khoa Kinh t Qu n lỦ - tr
Long c ng nh Ban lưnh đ o nhà tr

ng

i h c Th ng

ng đư t o nh ng đi u ki n t t nh t đ

em có th hồn thành bài lu n v n này.
Em c ng xin chân thành c m n các anh, ch t i Ngân hàng th
c ph n

ng m i

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây nói chung và các

anh ch t i Phòng Giao d ch Trung S n Tr m c a ngân hàng nói riêng đư t n
tình giúp đ em trong su t th i gian th c hi n bài lu n v n này.
Do còn nhi u h n ch v ki n th c c ng nh nh ng kinh nghi m th c
ti n nên bài lu n v n khó có th tránh kh i nh ng sai sót, em r t mong nh n

đ

c s đóng góp, ch b o c a các th y cô giáo và các h c viên đ bài lu n

v nđ

c hoàn thi n h n.
Em xin chân thành c m n!
H c viên

Phan Th Thùy D

ng


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n th c s kinh doanh và qu n lỦ này là do t
b n thân th c hi n có s h tr t giáo viên h
cơng trình nghiên c u c a ng

ng d n và không sao chép các

i khác. Các d li u thông tin th c p s d ng

trong lu n v n là có ngu n g c và đ

c trích d n rõ ràng.

Tơi xin ch u hồn tồn trách nhi m v l i cam đoan này!

H c viên

Phan Th Thùy D

ng

Thang Long University Libraty


M CL C
Trang ph bìa
L ic m n
L i cam đoan
M cl c
Danh m c ch vi t t t
Danh m c các b ng bi u, bi u đ , s đ
L I M
CH

U ................................................................................................. 1

NG 1: NH NG V N

C

B N V PHÁT TRI N D CH V

PHI TệN D NG C A NGỂN HÀNG TH

NG M I ............................... 3

1.1 C s lỦ lu n v d ch v phi tín d ng c a ngơn hƠng th

ng m i.... 3

1.1.1 D ch v ............................................................................................... 3
1.1.1.1 Khái ni m..................................................................................... 3
1.1.1.2 Thu c tính chung d ch v ............................................................ 3
1.1.2 D ch v c a ngân hàng th

ng m i ................................................ 4

1.1.2.1 Khái ni m d ch v c a ngân hàng th

ng m i ............................ 4

c đi m d ch v c a ngân hàng th

ng m i ............................. 5

1.2.2.3 Phân lo i d ch v c a ngân hàng th

ng m i.............................. 6

1.1.2.2

1.1.2.4 Vai trò c a d ch v ngân hàng trong n n kinh t th tr
1.1.3 D ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng....... 9

ng m i ......................... 12

1.1.3.1 C s hình thành d ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng

m i ......................................................................................................... 12
1.1.3.2 Khái ni m................................................................................... 13
1.1.3.3

c đi m d ch v phi tín d ng................................................... 14

1.3.3.4 Các lo i d ch v phi tín d ng c a ngân hàng th
1.2 Phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngơn hƠng th

ng m i ......... 15
ng m i ............ 20

1.2.1 Quan đi m v phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngân hàng
th

ng m i ............................................................................................... 20

1.2.2 Vai trò phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng m i ...... 21

1.2.2.1

i v i các khách hàng ............................................................. 22

1.2.2.2

i v i các ngân hàng th

1.2.2.3

i v i n n kinh t xư h i ......................................................... 23

ng m i............................................ 22


1.2.3 Các ch tiêu đánh giá s phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngân
hàng th

ng m i ...................................................................................... 24

1.2.3.1 Các ch tiêu đ nh tính ................................................................. 24
1.2.3.2 Ch tiêu đ nh l
1.3 Các nhơn t
ngơn hƠng th

nh h

ng .................................................................... 26
ng đ n s phát tri n d ch v phi tín d ng c a

ng m i ............................................................................... 28

1.3.1 Các nhân t không th ki m soát đ
1.3.2 Các nhân t ki m soát đ

c.......................................... 28

c ........................................................... 32

1.4 Kinh nghi m phát tri n d ch v phi tín d ng c a m t s ngơn hƠng
th

ng m i n

c ngoƠi vƠ bƠi h c cho các ngơn hƠng th

ng m i Vi t

Nam.............................................................................................................. 36
1.4.1. Kinh nghi m c a HSBC ................................................................ 36
1.4.2. Kinh nghi m c a Standard Chartered......................................... 38
1.4.3 Bài h c cho các ngân hàng th
K t lu n ch
CH

ng m i Vi t Nam ....................... 40

ng 1 ...................................................................................... 41

NG 2: TH C TR NG PHÁT TRI N D CH V PHI TệN D NG

T I NGỂN HÀNG TH

NG M I C

PH N

UT

VÀ PHÁT

TRI N VI T NAM CHI NHÁNH S N TỂY ........................................... 42
2.1 T ng quan v ngơn hƠng th

ng m i c ph n

u t vƠ Phát tri n

Vi t Nam chi nhánh S n Tơy .................................................................... 42
2.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n................................................ 42
2.1.2 C c u t ch c ................................................................................ 44
2.1.3 Ch c n ng, nhi m v các b ph n trong c c u t ch c ............. 47
2.1.4 K t qu ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng th
ph n

ng m i c

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây ..................... 48

2.1.4.1 Ho t đ ng huy đ ng v n ........................................................... 48
2.1.4.2 Ho t đ ng s d ng v n (ch y u là cho vay) ............................ 50
2.2 Th c tr ng phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngơn hƠng th

m i c ph n

ng

u t vƠ Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tơy.......... 56

2.2.1 C h i và thách th c trong phát tri n d ch v phi tín d ng c a
ngân hàng th

ng m i c ph n

u t và Phát tri n Vi t Nam chi

nhánh S n Tây ......................................................................................... 56

Thang Long University Libraty


2.2.1.1 Nh ng c h i đ phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngân hàng
th

ng m i c ph n

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây

................................................................................................................ 56
2.2.2 Th c tr ng d ch v phi tín d ng t i ngân hàng th
ph n

ng m i c

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây ..................... 60

2.2.2.1. D ch v thanh toán .................................................................... 60
2.2.2.2. D ch v tài tr th

ng m i ....................................................... 62

2.2.2.3. Kinh doanh ngo i t .................................................................. 65
2.2.2.4. D ch v b o lưnh ....................................................................... 67
2.2.2.5. D ch v th ................................................................................ 69
2.2.2.6. D ch v tr l

ng qua tài kho n, d ch v th u chi tài kho n ti n

g i, d ch v POS .................................................................................... 72
2.2.2.7. M t s d ch v khác.................................................................. 73
2.2.3 Th c tr ng phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngân hàng th
m i c ph n

ng

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây ......... 74

2.2.3.1 Các ch tiêu đ nh tính ................................................................. 74
2.2.3.2 Các ch tiêu đ nh l

ng.............................................................. 81

2.3 ánh giá v th c tr ng phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngơn

hƠng th

ng m i c ph n

u t vƠ Phát tri n Vi t Nam chi nhánh

S n Tơy ....................................................................................................... 91
2.3.1 Nh ng k t qu đ t đ

c ................................................................. 91

2.3.2 Nh ng h n ch và nguyên nhân .................................................... 93
2.3.2.1. H n ch ..................................................................................... 93
K t lu n ch
CH

ng 2 .................................................................................... 102

NG 3: GI I PHÁP PHÁT TRI N D CH V PHI TệN D NG

T I NGỂN HÀNG TH

NG M I C

PH N

UT

VÀ PHÁT

TRI N VI T NAM CHI NHÁNH S N TỂY ......................................... 103
3.1

nh h

c ph n
3.1.1

ng vƠ phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngơn hƠng th

ng m i

u t vƠ Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tơy ..................... 103
nh h

m i c ph n

ng phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngân hàng th

ng

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây đ n

n m 2020 ................................................................................................ 103


3.1.2 M c tiêu phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngân hàng th
m i c ph n

ng

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây đ n

n m 2020 ................................................................................................ 103
3.2 Gi i pháp phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngơn hƠng th
c ph n

ng m i

u t vƠ Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tơy ............... 105

3.2.1. Nâng cao n ng l c c nh tranh, xây d ng chính sách phát tri n
d ch v h p lý ......................................................................................... 105
3.2.2.

u t trang thi t b công ngh , ng d ng công ngh hi n đ i

vào các s n ph m d ch v ngân hàng ................................................... 106
3.2.3. Xây d ng chi n l

c phát tri n cho t ng giai đo n c th ....... 107

3.2.4. C i ti n quy trình nghi p v , nâng cao ch t l

ng các d ch v phi

tín d ng ................................................................................................... 108
3.2.4.1. D ch v thanh tốn .................................................................. 108
3.2.4.2. D ch v tài tr th

ng m i ..................................................... 109

3.2.4.3. D ch v kinh doanh ngo i t ................................................... 109
3.2.4.4. D ch v b o lưnh ..................................................................... 110
3.2.4.5. D ch v chi tr ki u h i Western Union ................................. 111
3.2.4.6. M t s d ch v khác................................................................ 111
3.2.5.

y m nh vi c ng d ng marketing trong l nh v c kinh doanh

ngân hàng ............................................................................................... 113
3.3 M t s ki n ngh ................................................................................. 114
3.3.1 Ki n ngh đ i v i Chính ph ........................................................ 114
3.3.2 Ki n ngh đ i v i Ngân hàng Nhà n

c...................................... 119

3.3.3 Ki n ngh đ i v i Hi p h i ngân hàng......................................... 119
K t lu n ch

ng 3 .................................................................................... 120

K T LU N .................................................................................................. 121
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ................................................... 122

Thang Long University Libraty


DANH M C CH
CSTT

VCNT
DVTT

:
:
:

VI T T T

Chính sách ti n t
n v ch p nh n th
D ch v thanh toán

DVNH

D ch v ngân hàng

DV

D ch v

DVPTD

D ch v phi tín d ng

HSBC

:

Ngân hàng H ng Kơng và Th

HTTT

:

Hình th c thanh toán

KBNN

:

Kho b c Nhà n

ng H i

c

Khách hàng

KH
NHNN

:

Ngân hàng Nhà n

BIDV

:

Ngân hàng TMCP

c
ut

và Phát tri n Vi t

Nam
NHQG

:

Ngân hàng qu c gia

NHTM

:

Ngân hàng Th

NHTM NN

:

Ngân hàng th

ng m i Nhà n

NHTMCP

:

Ngân hàng th

ng m i c ph n

NHTW

:

Ngân hàng Trung

TCTD

:

T ch c tín d ng

TCC DVTT

ng m i
c

ng

T ch c cung ng d ch v thanh toán

TK

:

Tài kho n

TKTG

:

Tài kho n ti n g i

TPTTT

:

T ng ph

TTBT

:

Thanh toán bù tr

TTBT T

:

Thanh toán bù tr đi n t

TTCK

:

Thanh toán chuy n kho n

TTKDTM

:

Thanh tốn khơng dùng ti n m t

UNC

:

y nhi m chi

UNT

:

y nhi m thu

WB

:

Ngân hàng th gi i

WTO

:

T ch c th

ng ti n thanh toán

ng m i th gi i


DANH M C CÁC B NG BI U, BI U

,S

B ng 2.1: Tình hình huy đ ng v n trong giai đo n 2012-2014 ................. 49
B ng 2.2. T ng h p d n giai đo n 2012-2014 ......................................... 52
B ng 2.3: D n phơn theo lo i hình khách hƠng giai đo n 2012-2014 .. 53
B ng 2.4: K t qu ho t đ ng kinh doanh c a Ngơn hƠng TMCP

ut

vƠ Phát tri n Vi t Nam ậ Chi nhánh S n Tơy t n m 2012-2014 ............ 54
B ng 2.5: K t qu d ch v thanh toán t i Ngơn hƠng TMCP T&PT S n
Tơy t n m 2012 đ n n m 2014 ................................................................... 61
B ng 2.6: K t qu ho t đ ng tƠi tr th

ng m i t i Ngơn hƠng

TMCP T&PT S n Tơy t n m 2012-2014 ............................................... 64
B ng 2.7: K t qu ho t đ ng kinh doanh ngo i t t i Ngơn hƠng TMCP
T&PT S n Tơy t n m 2012-2014 ............................................................ 66
B ng 2.8: K t qu ho t đ ng b o lưnh t i Ngơn hƠng TMCP

u t vƠ

phát tri n Vi t Nam Chi nhánh S n Tơy t n m 2012-2014 .................... 68
B ng 2.9: Ho t đ ng phát hƠnh th t i Ngơn hƠng TMCP

u t vƠ phát

tri n Vi t Nam Chi nhánh S n Tơy n m 2012-2014.................................. 71
B ng 2.10: T ng h p k t qu đi u tra th m dò Ủ ki n khách hƠng qua các
n m t 2012 đ n 2014 ................................................................................... 75
B ng 2.11: K t qu khách hƠng s d ng d ch v thanh toán ................... 84
B ng 2.12: K t qu ho t đ ng thanh toán trong n

c .............................. 85

B ng 2.13: V trí BIDV trên th tr

ng th ghi n n i đ a ...................... 88

B ng 2.14: V trí BIDV trên th tr

ng th tín d ng qu c t .................. 89

B ng 2.15: B ng các s n ph m tri n khai m i ........................................... 90
Bi u đ 2.1: T tr ng c a t ng lo i d ch v trong thu d ch v ròng n m
2014 ................................................................................................................. 94
S đ 2.1: B máy t ch c c a ngơn hƠng th

ng m i c ph n

u t vƠ

Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tơy ..................................................... 46

Thang Long University Libraty


L I M

U

1. Tính c p thi t c a đ tƠi
H i nh p kinh t qu c t bu c các ngân hàng th

ng m i (NHTM) Vi t

Nam (VN) ph i đ

ng đ u v i s c ép c nh tranh qu c t v i s thâm nh p

c a các NHTM n

c ngoài, m nh h n v công ngh , n ng l c tài chính,

ch ng lo i và ch t l

ng d ch v , tính chuyên nghi p trong kinh doanh... Các

NHTM VN bu c ph i c ng c và t ng c

vi c đa d ng hóa và nâng cao ch t l

ng kh n ng c nh tranh thơng qua

ng các dich v tài chính, đ c bi t là các

d ch v phi tín d ng (DVPTD, khi mà d ch v tín d ng - m t d ch v mang l i
thu nh p chính cho ngân hàng ln ch a đ ng r i ro cao. Các DVPTD khơng
ch ít r i ro mà còn mang l i các ngu n thu nh p b sung có t tr ng ngày
càng t ng cho các NHTM. Th c t

nhi u n

c cho th y, trong nh ng giai

đo n mà ho t đ ng tín d ng khó kh n nh sau th i k kh ng ho ng và suy
thoái kinh t , s phát tri n các DVPTD là r t c n thi t, th m chí là c u cánh
cho nhi u NHTM.
Nh n th c đ
hàng th

c vai trò và Ủ ngh a c a vi c phát tri n DVPTD, ngân

ng m i c ph n

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây

đư và đang n l c th c hi n nhi u gi i pháp đ phát tri n, đa d ng hóa và
nâng cao ch t l

ng d ch v ngân hàng (DVNH).

c bi t DVPTD nh m đáp

ng nhu c u ngày càng t ng c a khách hàng. Phát tri n DVPTD đư tr thành
m t trong nh ng m c tiêu c a ch
th

ng m i. Tuy nhiên, so v i các n

ng trình tái c c u h th ng ngân hàng
c khác trong khu v c và trên th gi i,

s phát tri n c a d ch v tài chính nói chung và d ch v phi tín d ng nói riêng
Vi t Nam còn kho ng cách khá xa, đòi h i ph i đ

c t p trung m i ngu n

l c đ đ u t và phát tri n. Xu t phát t th c t hi n nay, tác gi đư l a ch n
“Phát tri n d ch v phi tín d ng t i Ngân hàng th

ng m i c ph n

ut

và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây” làm đ tài lu n v n c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u
 H th ng hóa nh ng v n đ lỦ lu n c b n v phát tri n d ch v phi tín
d ng c a ngân hàng th

ng m i.
1


 Phân tích th c tr ng phát tri n d ch v phi tín d ng c a Ngân hàng
th

ng m i

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây trong

giai đo n 2012 – 2014
xu t các gi i pháp và ki n ngh nh m đ phát tri n d ch v phi tín



d ng t i Ngân hàng th

ng m i

u t và Phát tri n Vi t Nam chi

nhánh S n Tây trong ti n trình h i nh p qu c t
3.

it

ng vƠ ph m vi nghiên c u c a lu n v n
it


th

ng nghiên c u: Phát tri n d ch v phi tín d ng c a ngân hàng

ng m i

 Ph m vi nghiên c u: Ngân hàng th

ng m i c ph n

u t và Phát

tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây t n m 2012 -2014
4. Ph

ng pháp nghiên c u
Lu n v n s d ng ph

ng pháp nghiên c u ch y u là ph

phân tích, h th ng hóa, t ng h p th ng kê, ph
pháp mơ hình hóa và ph

ng pháp

ng pháp so sánh, ph

ng

ng pháp đi u tra kh o sát. Ngoài ra, lu n v n s s

d ng các b ng bi u, s đ , mơ hình, bi u đ đ minh h a, t các s li u, t
li u th c t , d a trên nghi p v ngân hàng g n v i th c ti n c a Vi t Nam đ
làm sâu s c thêm các lu n đi m c a đ tài.
5. B c c c a lu n v n
Ngoài ph n m c l c, danh m c các kỦ hi u, các ch vi t t t, các b ng
bi u s li u, bi u đ , s đ , ph l c, danh m c tài li u tham kh o, m đ u và
k t lu n, lu n v n g m 3 ch
Ch

ng 1: Nh ng v n đ c b n v phát tri n d ch v phi tín d ng c a

ngân hàng th
Ch
th
Ch

ng:

ng m i

ng 2: Th c tr ng phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngân hàng
ng m i c ph n

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây

ng 3: Gi i pháp phát tri n d ch v phi tín d ng t i ngân hàng th

m i c ph n

ng

u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh S n Tây
2

Thang Long University Libraty


CH

NG 1: NH NG V N

C

B N V PHÁT TRI N D CH V

PHI TệN D NG C A NGỂN HÀNG TH

NG M I

1.1 C s lỦ lu n v d ch v phi tín d ng c a ngơn hƠng th

ng m i

1.1.1 D ch v
1.1.1.1 Khái ni m
Do tính ph c t p và đa d ng c a d ch v nên các nhà nghiên c u v n
ch a có đ nh ngh a th ng nh t v d ch v . Theo nh t đi n Vi t Nam gi i
thích:”D ch v là các ho t đ ng nh m th a mưn nhu c u s n xu t kinh doanh

và sinh ho t” [17] Cách gi i thích này cịn chung chung và ch a th c s làm
rõ đ

c b n ch t c a d ch v . Trong cu n "L a ch n b

Vi t Nam m c a v d ch v th

c đi và gi i pháp đ

ng mai", Nguy n Th M đư đ a ra đ nh

ngh a nh sau :“ D ch v là các lao đ ng c a con ng

iđ

c k t tinh trong

giá tr c a k t qu hay trong giá tr các lo i s n ph m vơ hình và khơng th
c mn mđ

c”. So v i đ nh ngh a c a t đi n cách gi i thích ngày đư làm rõ

h n n i hàm c a d ch v - d ch v là k t tinh s c lao đ ng c a con ng

i

trong các s n ph m vô hình.
T các quan đi m khác nhau, có th đ a ra m t khái ni m d ch v nh sau
“D ch v là các lao đ ng c a con ng

iđ

c k t tinh trong các lo i s n ph m vơ

hình nh m th a mưn nh ng nhu c u s n xu t và sinh ho t c a con ng

i”.

1.1.1.2 Thu c tính chung d ch v
Cho dù ch a có m t khái ni m mang tính th ng nh t v d ch v trên
ph m vi toàn c u nh ng nhìn chung, cho dù đ

c mơ t th nào, thì d ch v

hàm ch a thu c tính c b n sau:
- D ch v mang tính vơ hình, d ch v th hi n

ch "Là nh ng th mà

khi đem bán không th r i vào tay chân b n". N u nh s n ph m là nh ng
hàng hóa h u hình có tính ch t c , lỦ, hóa h c,...nh t đ nh, có tiêu chu n v
k thu t c th và do đó có th s n xu t theo tiêu chu n thì d ch v l i khơng
t nt id

i d ng v t ch t b ng nh ng v t ph m c th , khơng nhìn th y đ
3

c

và do đó khơng th xác đ nh ch t l
k thu t đ

cl

ng d ch v tr c ti p b ng nh ng ch tiêu

ng hóa.

- Q trình s n xu t (cung ng) d ch v và tiêu dùng d ch v di n ra
đ ng th i. Khác v i quá trình s n xu t hàng hóa - m t q trình tách kh i l u
thơng và tiêu dùng, do đó hàng hóa có th đ
chuy n đi n i khác theo nhu c u th tr

c l u kho đ d tr , có th v n

ng, q trình cung ng d ch v g n

li n v i tiêu dùng d ch v . Hay nói cách khác, d ch v khơng th l u tr đ

c

do quá trình s n xu t và tiêu dùng di n ra đ ng th i, do v y không th s n
xu t d ch v hàng lo t và l u tr trong kho sau đó m i tiêu dùng.
- Tính khơng n đ nh và khó xác đ nh: Ch t l
khơng đ ng nh t. D ch v g n ch t v i ng
ph thu c ch t ch vào ng

ng d ch v mang tính

i cung c p d ch v . Ch t l

ng

i th c hi n d ch v (trình đ , k n ng...). H n

n a đ i v i cùng m t cá nhân cung ng d ch v thì ch t l

ng d ch v đôi khi

c ng thay đ i theo th i gian.
1.1.2 D ch v c a ngân hàng th

ng m i

1.1.2.1 Khái ni m d ch v c a ngân hàng th
Theo đ nh ngh a c a T ch c th

ng m i

ng m i th gi i (WTO): D ch v tài

chính là b t c d ch v nào có tính ch t tài chính do m t nhà cung c p d ch v
tài chính c a m t thành viên th c hi n. D ch v tài chính bao g m d ch v
b o hi m, d ch v liên quan đ n b o hi m, d ch v ngân hàng và d ch v tài
chính khác. Nh v y, d ch v ngân hàng là m t b ph n c u thành c a d ch v
tài chính.
Vi t Nam, l nh v c d ch v ngân hàng ch u s đi u ch nh c a Lu t
các t ch c tín d ng nh ng lu t này không đ a ra đ nh ngh a và gi i thích nh
th nào là d ch v ngân hàng mà ch đ a ra c m t "Ho t đ ng kinh doanh

ti n t và d ch v ngân hàng" đ

c bao g m các n i dung: Nh n ti n g i, c p

tín d ng, cung ng d ch v thanh tốn, t i kho n 1 và kho n 7, đi u 20 "Là
ho t đ ng kinh doanh ti n t và d ch v ngân hàng v i n i dung th

ng xuyên

là nh n ti n g i, s d ng ti n này đ c p tín d ng và cung ng d ch v thanh
4

Thang Long University Libraty


toán". Theo ch

ng 3 c a Lu t t ch c tín d ng này đư nêu các đi u kho n v

ho t đ ng ngân hàng đ

c chia theo 4 m ng l n: Huy đ ng v n, tín d ng,

thanh tốn và ngân qu và các ho t đ ng khác [18].
Theo Peter S.Rose trong cu n "Qu n tr ngân hàng th

ng m i" cho

r ng "Ngân hàng là lo i hình t ch c tài chính cung c p m t danh m c các
d ch v tài chính đa d ng nh t - đ c bi t là tín d ng, ti t ki m và các d ch v

thanh toán và th c hi n nhi u ch c n ng tài chính nh t so v i b t k m t t
ch c kinh doanh nào trong n n kinh t . Và đ

c gi i thích "M i ngân hàng

ho t đ ng v i 3 ho t đ ng c b n là huy đ ng v n; ho t đ ng s d ng v n;
các ho t đ ng khác nh thanh toán, ngân qu ...[8]
V y, khái quát có th hi u d ch v ngân hàng theo 2 khía c nh:
Th nh t, theo ngh a r ng, d ch v ngân hàng bao g m toàn b nh ng
ho t đ ng ti n t , tín d ng, thanh tốn, ngo i h i… c a h th ng ngân hàng.
Cách hi u này phù h p v i cách phân bi t nghành d ch v ngân hàng trong
d ch v tài chính c a WHO và hi p đ nh th
K , c ng nh cách phân lo i c a nhi u n

ng m i t do Vi t Nam - Hoa

c phát tri n.

Th hai, theo ngh a h p, d ch v ngân hàng ch bao g m nh ng ho t
đ ng không thu c ph m vi kinh doanh ti n t và các nghi p v ngân hàng
theo ch c n ng m t trung gian tài chính (huy đ ng ti n g i, cho vay) - theo đó
d ch v ngân hàng ch bao g m nh ng ho t đ ng ngo i b ng, thu phí nh
chuy n ti n , b o lưnh kinh doanh ngo i h i, thanh toán qu c t …
1.1.2.2

c đi m d ch v c a ngân hàng th

ng m i

Gi ng nh các lo i hình d ch v khác, d ch v ngân hàng c ng mang

nh ng đ c tr ng c b n sau:
- Tính vơ hình:
ây là đ c đi m c b n đ phân bi t s n ph m d ch v ngân hàng v i
các s n ph m c a các ngành s n xu t khác. C ng gi ng nh các d ch v khác,
d ch v ngân hàng c ng khơng có hình thái v t ch t c th . Khách hàng ti p
nh n và tiêu dùng d ch v ngân hàng thông qua ho t đ ng giao ti p, ti p nh n
5


thông tin và k t qu là nhu c u đ

c đáp ng. C ng có m t đi m đ c bi t là

khách hàng ch có th đánh giá đ

c ch t l

ng d ch v sau khi đư mua và s

d ng chúng. D ch v ngân hàng c ng có đi m khác hàng hóa v t ch t
khơng có s n ph m d dang, khơng l u tr đ

ch

c.

- Tính đ ng th i
D ch v ngân hàng có đ c đi m này là do vi c cung ng và tiêu dùng
d ch v luôn x y ra đ ng th i, không tách r i nhau. D ch v ngân hàng ch
đ

c cung ng khi khách hàng có nhu c u s d ng đáp ng m t s đi u ki n

nh t đ nh c a nhà cung c p là ngân hàng. i u này s

nh h

ng t i vi c xác

đ nh giá c d ch v nh m đ m b o l i ích c a c hai bên. Các ngân hàng càng
dày công nghiên c u đ đáp ng ngày càng t t h n nhu c u c a khách hàng
thì s càng thu h p đ

c kho ng cách gi a vi c cung ng và tiêu dùng d ch v

ngân hàng. K t qu là ngân hàng s ngày càng có nhi u khách hàng h n và
kèm theo là thu nh p c a ngân hàng t ng lên.
- Tính khơng n đ nh và khó xác đ nh kh i l

ng

Là m t lo i hình d ch v tài chính, d ch v ngân hàng do đó s ch u r t
nhi u tác đ ng t các y u t c a môi tr
kinh t phát tri n theo xu h
thu c môi tr
l

ng kinh doanh. Trong đi u ki n n n

ng h i nh p, thì s bi n đ ng c a các y u t

ng kinh doanh càng l n và r t khó có th l

ng c a các d ch v ngân hàng c ng ch u nh h

y u t khách quan nh trình đ th h

ng tr

c. Ch t

ng c a nhi u y u t c v

ng d ch v c a khách hàng, thói quen,

t p quán…đ n các y u t ch quan nh uy tín, v th c a ngân hàng cung c p
d ch v , trình đ c a cán b , chính sách marketing…Do v y có th nói d ch
v ngân hàng là lo i d ch v có tính khơng n đ nh và khó xác đ nh đ
l

c kh i

ng chính xác.

1.2.2.̀ Phân lo i d ch v c a ngân hàng th

ng m i

C n c theo tính ch t d ch v thì DVNH đ

c phân thành hai lo i:

D ch v tín d ng ngân hàng và d ch v phi tín d ng ngân hàng
- D ch v tín d ng ngân hàng [13]

6

Thang Long University Libraty


Quan h tín d ng th hi n s vay m
m t l

ng giá tr tài s n t ng

n là s chuy n nh

i s h u sang ng

kho ng th i gian nh t đ nh trên c s tín nhi m (tin t
s n hi u qu đ có kh n ng hồn tr m t l

ng t m th i

i s d ng trong m t
ng) ng

i s d ng tài

ng giá tr l n h n giá tr ban đ u.

Nh v y, ph m trù tín d ng g n v i chuy n nh

ng m t l

ng tài s n có ba

đ c đi m chính là: tính t m th i (tính th i h n), tính hồn tr v i giá tr l n
h n giá tr ban đ u và tính ch t tin t

ng ng

i s d ng tài s n có kh n ng

hồn tr đúng h n.
Ngày nay, khi th a v n t m th i thì ta đ u t (cho vay) l y lưi và khi
thi u h t t m th i thì ta đi vay, đi u này làm phát sinh quan h tín d ng tr c
ti p. Tuy nhiên, do có nhi u h n ch trong quan h tín d ng tr c ti p, nh
ng

i d th a và ng

gian, kh i l

i thi u h t không g p nhau v m t không gian, th i

ng, lo i ti n, lưi su t và đ c bi t là đ tin c y l n nhau, khi n

cho tín d ng tr c ti p khơng th phát tri n đ

c.

ch p n i nhu c u đ u t

và nhu c u đi vay trong n n kinh t , thì c n ph i có m t ng

i th ba đ ng ra

huy đ ng toàn b ngu n v n t m th i nhàn r i, trên c s v n huy đ ng đ
c p tín d ng cho nh ng ng

c

i có nhu c u c n v n t m th i. Th c hi n ch c

n ng trung gian này chính là các TCTD, mà trong đó ch y u là NHTM. Nh
v y, ngân hàng (NH) th c hi n ch c n ng "luân chuy n v n" gi a các ch th
khác trong n n kinh t ; th c hi n ch c n ng này, NH gi vai trò là ng
vay (con n ) và vai trò là ng
gián ti p mà ng

i cho vay (ch n ).

i đi

ây là quan h tín d ng

i ti t ki m, thơng qua vai trò trung gian c a ngân hàng, th c

hi n đ u t v n vào các ch th có nhu c u v v n trong n n kinh t .

T nh ng phân tích trên có th đ nh ngh a: C p tín d ng c a ngân hàng
là vi c th a thu n đ t ch c cá nhân s d ng m t kho n ti n ho c cam k t
cho phép s d ng m t kho n ti n theo nguyên t c có hồn tr b ng nghi p v
cho vay, chi t kh u, cho thuê tài chính, bao thanh toán, b o lưnh ngân hàng và
các nghi p v c p tín d ng khác.
Trong th c t chúng ta th

ng nh m l n cho r ng ho t đ ng tín d ng và

ho t đ ng cho vay là m t. Th c ra không ph i nh v y, theo đ nh ngh a trên
7


thì ho t đ ng tín d ng c a ngân hàng phong phú và đa d ng h n nhi u, hay
nói cách khác cho vay ch là m t hình th c c a tín d ng ngân hàng. Nh v y,
n i dung tín d ng là r ng h n n i dung cho vay, tuy nhiên trong ho t đ ng tín
d ng, thì cho vay là ho t đ ng quan tr ng nh t và chi m t tr ng l n nh t t i
các ngân hàng. Vì v y, thu t ng tín d ng đ
quát

c hi u theo ngh a r ng khái

trên ho c theo ngh a h p là cho vay.
- D ch v phi tín d ng ngân hàng
ó là các d ch v g n li n v i vi c thu phí do các NHTM th c hi n,

thông qua vi c cung c p DVNH cho các doanh nghi p, các t ch c, cá nhân
nh m thu đ

c l i nhu n, đi n hình cho d ch v (DV) này là DV thanh toán,

DV b o lưnh, DVNH đi n t , DV kinh doanh ngo i t , vàng...
C n c theo cách th c cung c p d ch v , có th chia DVNH thành 2 lo i:
- D ch v ngân hàng bán buôn là cách th c bán thơng qua các trung gian
tài chính (các NHTM, các qu ...) ho c thơng qua th tr
tr

ng tài chính (nh th

ng ti n t liên ngân hàng đ cho vay, thanh toán bù tr ...) và đ i v i các

cơng ty, t p đồn kinh t l n v i nh ng gói d ch v giá tr l n.
- D ch v ngân hàng bán l là nh ng hình th c bán tr c ti p đ n các cá
nhân, gia đình, các doanh nghi p nh và v a và m t s gói d ch v nh l đ i
v i các công ty, t ch c kinh t l n.
C n c theo th i gian xu t hi n thì d ch v ngân hàng đ

c phân thành

hai lo i:
- D ch v ngân hàng truy n th ng: Khi nói đ n DVNH truy n th ng,
chúng ta th

ng ng Ủ nói đ n ho t đ ng c a các DV đư đ

c th c hi n trong

nhi u n m trên n n công ngh c , quen thu c v i khách hàng. Có th k đ n
m t s DVNH truy n th ng nh : DV tín d ng, DV thanh tốn,...
- D ch v ngân hàng hi n đ i: Là hình th c d ch v ngân hàng m i đ

đ a vào ho t đ ng c a NH, đ

c

c ra đ i trên n n t ng công ngh m i, đem l i

các ti n ích m i cho KH. Có th k đ n m t s DVNH hi n đ i nh : DV th
NH, DV cho thuê tài chính,...
8

Thang Long University Libraty


Ngày nay, ho t đ ng NH trên toàn c u đư có nh ng thay đ i r t l n.

c

bi t là công ngh thông tin và vi n thông đư tác đ ng m nh đ n phát tri n
DVNH nói chung. Vì v y, c n có m t s nh n d ng t

ng đ i đ ng nh t v

DVNH truy n th ng và DVNH hi n đ i đ đánh giá v th c tr ng, môi tr
pháp lỦ, c h i và thách th c... đ có đ nh h
vi c phát tri n th tr

ng

ng và gi i pháp thích h p cho

ng DVNH trong ho t đ ng kinh doanh c a NHTM.

1.1.2.4 Vai trò c a d ch v ngân hàng trong n n kinh t th tr
D ch v ngân hàng là lo i hình d ch v ch t l

ng.

ng cao, địi h i m t

trình đ hi u bi t nh t đ nh c a nhà cung c p d ch v và khách hàng. Phát
tri n DVNH có vai trị quan tr ng đ i v i m i NH, đ i v i khách hàng và đ i
v i n n kinh t . Vai trò c a DVNH đ

c th hi n c th nh sau:

i v i n n kinh t
D ch v ngân hàng là lo i hình ch t l

ng cao do hàm l

ng ch t xám

k t tinh cao, đ i h i s am hi u nh t đ nh c a c nhà cung c p d ch v và
khách hàng s d ng. Vì th , DVNH ln có vai trị quan tr ng đ i v i n n
kinh t qu c dân, là đ ng l c đ thúc đ y n n kinh t phát tri n theo h

ng

kinh t tri th c.
Góp ph n t ng c

ng s luân chuy n c a dòng v n trong n n kinh t

và tính n đ nh c a h th ng tài chính.
D ch v ngân hàng là lo i d ch v có vai trị quan tr ng đ i v i n n
kinh t qu c dân. Các d ch v do ngân hàng cung c p có tác đ ng l n t i t ng
th các l nh v c khác nhau c a n n kinh t , t nông nghi p, công nghi p,
th

ng m i, d ch v , xu t kh u. Thông qua DVNH, NHTM đ a ngu n v n

đ u t t i n i s d ng hi u qu nh t, h tr các doanh nghi p c ng nh các cá
nhân trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh và tiêu dùng. T đó, làm nâng cao
hi u qu s n xu t kinh doanh, t o đi u ki n cho nhi u ngành s n xu t khác
nhau trong n n kinh t phát tri n, góp ph n t ng tr
D ch v ngân hàng ngày càng đ

ng kinh t .

c ng d ng nhi u thành t u công

ngh thông tin. Các DVNH đang phát tri n nh d ch v th , d ch v SMS
9


banking, d ch v internet banking… v i các trang thi t b công ngh hi n đ i v
máy tính, đi n tho i, h th ng m ng đòi h i các nhà cung c p và khách hàng
ph i có m t trình đ hi u bi t nh t đ nh m i có th s d ng và v n hành. M t
khác, DVNH là lo i d ch v t o ra đ

c nh ng giá tr gia t ng cao, là m t trong

nh ng đ c đi m c a n n kinh t tri th c.
M t khác,
đ

m t góc đ nào đó thì phát tri n d ch v ngân hàng cịn

c coi là góp ph n đ y m nh q trình minh b ch hóa tài chính trong n n

kinh t , ti t ki m chi phí l u thông cho xư h i, nâng cao t tr ng thanh tốn
khơng dùng ti n m t, đóng góp tích c c vào vi c ng n ch n các t n n kinh t
xư h i nh : tham nh ng, tr n thu , r a ti n, t o đi u ki n cho Ngân hàng Nhà
n

c (NHNN) trong vi c đi u hành chính sách ti n t , lành m nh hóa n n

kinh t , thúc đ y n n kinh t qu c gia h i nh p vào n n kinh t th gi i ngày
càng sâu r ng h n.
Ngày nay, xu h
Trong xu h

ng h i nh p kinh t qu c t đư đ

c coi là t t y u.

ng đó, t ng qu c gia khơng ng ng khai thác ngu n l c c a

mình, ch đ ng h i nh p vào n n kinh t chung c a khu v c và th gi i. NH
đ

c coi là m t đ nh ch tài chính, có vai trị đ c bi t quan tr ng trong n n

kinh t c a m i qu c gia và đóng góp vào s phát tri n kinh t th gi i.
i v i ngân hàng
- Ti t ki m chi phí và th i gian
Ngân hàng v i ch c n ng là trung gian thanh toán, ho t đ ng d ch v
c a NH s giúp khách hàng ti t ki m đ

c chi phí và th i gian trong q trình

s n xu t và tiêu dùng, làm t ng vòng quay c a v n, t o đi u ki n thúc đ y s n
xu t và l u thông hàng hóa. DVNH là m t lo i hình d ch v đ c bi t, đ

cs

h tr v m t công ngh hi n đ i s giúp cho các giao d ch c a khách hàng
đ

c th c hi n, x lỦ nhanh chóng và chính xác. Khách hàng s không ph i

m t th i gian đi l i, ch đ i, khách hàng có th ti p c n v i b t c giao d ch
nào c a NH vào b t c th i đi m nào ho c b t c n i nào h mu n.
- Ti p nh n thông tin nhanh và hi u qu
10

Thang Long University Libraty


Thông qua các d ch v do ngân hàng cung c p, khách hàng có th nh n

đ

c nh ng thơng tin đáng tin c y, nhanh chóng nh v t giá, lưi su t, thông

tin v tài kho n… đ t đó đ a ra nh ng quy t đ nh kinh doanh chính xác và
k p th i.
- Nâng cao trình đ th h
D ch v ngân hàng đ

ng d ch v c a khách hàng

c cung c p nh m đ th a mưn các nhu c u tiêu

dùng khác nhau c a khách hàng. DVNH là lo i d ch v c n có m t s hi u
bi t, ki n th c nh t đ nh c a ng
nâng cao trình đ th h

i tiêu dùng, nên phát tri n DVNH góp ph n

ng d ch v c a khách hàng trong n n kinh t .

- Gi vai trò c t y u trong vi c đa d ng hóa ho t đ ng ngân hàng, thu
hút và m r ng khách hàng.
Trong đi u ki n c nh tranh kh c nghi t nh hi n nay, đ th a mưn ngày
càng t t h n các nhu c u c a khách hàng, các NHTM ph i không ng ng m
r ng, nâng cao ch t l

ng d ch v c ng nh đa d ng hóa các s n ph m DVNH.

Có th nói khách hàng là nhân t quy t đ nh thành công c a t t c các NHTM.

M r ng đ i t

ng khách hàng luôn là m c tiêu c a b t c ngân hàng nào. V i

vi c cung c p nhi u lo i hình d ch v khác nhau, NH s có thêm c s đ gi
khách hàng truy n th ng, thu hút đ

c thêm nhi u khách hàng m i, m r ng th

ph n ho t đ ng c a NH.
- T o ngu n thu n đ nh, góp ph n phát tri n l i nhu n cho ho t đ ng
c a ngân hàng.
Ngân hàng là m t ngành cung ng d ch v đ c bi t cho n n kinh t , s
phát tri n và t n t i c a ngân hàng g n li n v i s phát tri n c a các ho t
đ ng d ch v do NH cung c p. Nh ng bi n đ i sâu s c c a ngành NH th i
gian g n đây đư cho th y, chính s đa d ng c a các s n ph m d ch v c ng
nh ch t l

ng d ch v đ

c cung c p đư thúc đ y s phát tri n m nh m c a

ngành ngân hàng. Ho t đ ng cung c p d ch v ngân hàng đem l i cho NH
nh ng kho n thu nh p nh t đ nh, góp ph n làm t ng l i nhu n cho ngân hàng.
- Là y u t t o ra s khác bi t, nâng cao n ng l c c nh tranh cho các
ngân hàng.
11


Thông qua vi c m r ng, nâng cao ch t l

ng d ch v , các NH có th

t o ra s khác bi t nh t đ nh trong ho t đ ng cung c p d ch v c a mình,
nh m nâng cao n ng l c c nh tranh cho các ngân hàng. B i l , ngày nay, các
NH c nh tranh v i nhau không ch v các y u t đ nh l
s l

ng nh lưi su t, phí,

ng các lo i hình d ch v cung c p mà cịn c nh tranh nhau

v c đ nh tính nh ch t l

nh ng l nh

ng các lo i d ch v , thái đ ph c v và ch m sóc

khách hàng.
- Thúc đ y quan h h p tác, h i nh p qu c t trong l nh v c ngân hàng,
v i xu h

ng ngày càng phát tri n DVNH theo h

ng hi n đ i, đòi h i các

ngân hàng ph i có s liên k t h p tác v i nhau đ th c hi n t t các yêu c u
c a khách hàng. Có th th y r ng, phát tri n các DVNH theo h

ng hi n đ i

s xóa b đi ranh gi i v không gian và th i gian cho các qu c gia. M t NH
có th cung c p d ch v cho khách hàng c a mình
thơng qua các Chi nhánh ngân hàng đ

cđ t

kh p n i trên th gi i

nhi u qu c gia và thông qua

m ng Internet. Tuy nhiên, đ h th ng các NH ho t đ ng thông su t, t t c
các NH đ u ph i tuân theo nh ng nguyên t c, chu n m c chung đ
cơng nh n, t đó d n đ n s th ng nh t t

c qu c t

ng đ i trong ho t đ ng ngân hàng

trên toàn th gi i. NH nào không th h i nh p v i xu th chung s khó có kh
n ng c nh tranh và phát tri n.
1.1.3 D ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng m i

1.1.̀.1 C s hình thành d ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng m i

Th nh t: S phát tri n c a n n kinh t và nhu c u s d ng d ch v

ngân hàng c a khách hàng
C s khách quan c a s ra đ i và phát tri n c a d ch v phi tín d ng là
s địi h i nhu c u c a n n kinh t v các DV tài chính g n li n v i quá trình
t o ra thu nh p và quá trình s d ng thu nh p. Quá trình s n xu t kinh doanh
và tiêu dùng c a các doanh nghi p, t ch c, cá nhân, h gia đình (g i chung
là khách hàng). Khách hàng là thành ph n có v trí h t s c quan tr ng trong s
t n t i và phát tri n c a d ch v phi tín d ng. Vì v y v i nhu c u, mong mu n
12

Thang Long University Libraty


và cách th c s d ng d ch v c a n n kinh t nói chung và c a khách hàng
nói riêng là y u t quy t đ nh v s ra đ i c v s l

ng, k t c u, ch t l

DV và k t qu phát tri n d ch v phi tín d ng c a Ngân hàng th

ng

ng m i.

Th hai: Do ho t đ ng TD (ho t đ ng ch y u c a NH) luôn ti m n r i
ro cao
Hi n nay, ho t đ ng tín d ng luôn ti m n nh ng r i ro. Bên c nh đó
chênh l ch lưi su t gi a lưi su t s d ng v n(giá c đ u ra) và lưi su t huy
đ ng v n (giá c đ u vào) d n b thu h p đư nh h
l i nhu n c a ngân hàng th

ng tr c ti p đ n k t qu

ng m i. Vì v y, các Ngân hàng th

mu n t n t i và phát tri n thì khơng cịn con đ

ng m i

ng nào t t h n là l a

ch n phát tri n d ch v phi tín d ng. T đó giúp các NH t ng hi u qu kinh
doanh, gi m thi u r i ro tín d ng trên c s đa d ng các lo i hình DVNH.
Vi c ti p c n phát tri n d ch v phi tín d ng trong đi u ki n ngày nay c a các
Ngân hàng th

ng m i l i có th là bi n pháp h u hi u đ th c hi n tái c c u

ho t đ ng kinh doanh c a NHTM, gi m r i ro trong kinh doanh và gi m tình
tr ng n x u.
Th ba: S phát tri n c a khoa h c và công ngh ngân hàng
V i chi phí ho t đ ng cao h n, t nhi u n m g n đây các NH đư và
đang chuy n sang s d ng h th ng ho t đ ng t đ ng và đi n t thay th cho
h th ng d a trên lao đ ng th công.

c bi t là trong công vi c nh n ti n

g i, thanh toán bù tr và c p tín d ng. S phát tri n c a khoa h c và công
ngh NH đư thúc đ y các ho t đ ng c a DVNH phát tri n m t cách nhanh
chóng, n i b t nh t là vi c ng d ng công ngh vào h th ng máy rút ti n t
đ ng ATM, cho phép khách hàng truy nh p tài kho n ti n g i 24/24h, máy

thanh toán ti n POS đ

cl pđ t

các trung tâm bán hàng, c a hàng bách

hóa…Và h th ng máy vi tính hi n đ i x lỦ hàng ngàn giao d ch m t cách
nhanh chóng trên tồn th gi i.
1.1.3.2 Khái ni m
Trong ho t đ ng d ch v truy n th ng c a NHTM thì DVPTD v i ho t
13


đ ng thanh toán là ho t đ ng tiêu bi u nh t mà trong đó c th là thanh toán
b ng ti n m t và thanh toán không dùng ti n m t.

ây c ng là c s đ

NHTM huy đ ng v n thơng qua hình th c g i ti n vào ngân hàng (NH) v i
ti n ích ngày càng cao. Các DVPTD khác c a NHTM đ u h

ng t i m c tiêu

là ngày càng nâng cao tính ti n ích c a d ch v (DV) và s d ng hi u qu thu
nh p c a các khách hàng thông qua DVPTD.
D ch v phi tín d ng có th phát sinh đ ng th i v i ho t đ ng c a d ch
v tín d ng (huy đ ng v n và cung c p v n) c a NHTM nh m đáp ng nhu
c u ti n g i và ti n vay c a khách hàng (KH) nh mong mu n. Bên c nh đó,
m t s DVPTD ho t đ ng đ c l p v i ho t đ ng tín d ng nh ; Thu h i ti n
tiêu th s n ph m cho khách hàng; Thanh toán chi tr các y u t đ u vào c a

quá trình s n xu t; Chuy n ti n l

ng qua tài kho n; Chuy n ti n n p thu

cho khách hàng...thông qua các DV s d ng nh th ATM; Séc; Chuy n ti n.
nh n bi t d ch v NH nào là DVPTD có th d a vào các y u t nh sau:
Th nh t: Khi khách hàng th c hi n giao d ch v i NH thì NH khơng
ph i s d ng đ n ngu n v n (ho c n u có thì s d ng không nhi u ngu n
v n) đ th c hi n giao d ch
Th hai: Khi KH th c hi n giao d ch v i NH thì KH ph i chi tr m t
kho n chi phí khi NH th c hi n cung ng các DV cho KH. Thu nh p c a NH
lúc này đ

c th c hi n d

i d ng thu phí ch không ph i th c hi n d

i d ng

thu lưi và tr lưi (lưi su t) nh d ch v tín d ng.
 T nh ng phân tích nh v y, tác gi xin đ a ra quan đi m v DVPTD là:
"D ch v phi tín d ng là d ch v đ

c ngân hàng cung c p t i khách hàng đ

đáp ng nhu c u v tài chính, ti n t c a khách hàng nh m tr c ti p ho c
gián ti p đem l i cho ngân hàng m t kho n thu nh p b ng các kho n phí xác
đ nh thu đ
1.1.3.3

c t khách hàng, không bao g m d ch v tín d ng"
c đi m d ch v phi tín d ng

Bên c nh nh ng đ c đi m chung c a d ch v ngân hàng (Tính vơ hình;
Tính khơng th tách bi t; Tính khơng n đ nh; Tính khơng l u gi đ

c) thì

d ch v phi tín d ng cịn có nh ng đ c tr ng riêng nh :
14

Thang Long University Libraty


Th nh t: Ngoài ph i đ u t ngu n v n ban đ u đ trang b c s h
t ng công ngh ngân hàng và đ u t ngu n nhân l c.Khi th c hi n giao d ch
v d ch v phi tín d ng, các NHTM không ph i s d ng đ n ngu n v n ho c
có ph i s d ng thì c ng s d ng khơng nhi u ngu n v n c a mình đ th c
hi n ngh a v ngay khi giao k t h p đ ng. Và đây là m t trong nh ng l i th
mà NH nên khai thác đ phát tri n các lo i hình d ch v phi tín d ng.
Th hai: Các d ch v phi tín d ng c a NH có kh n ng mang l i l i
nhu n cao cho Ngân hàng th
th

ng m i b i chi phí giao d ch mà NH b ra

ng r t th p, mà ch y u t n d ng vào c s h t ng cơng ngh đư đ

đ u t tr

c đó.

các Ngân hàng th

ây đ

c

c coi là m t l nh v c kinh doanh hi u qu , thu hút

ng m i hi n đ i trên th gi i.

Th ba: d ch v phi tín d ng c a Ngân hàng th
nh ng l nh v c kinh doanh t

ng m i đ

c x p vào

ng đ i an toàn, r i ro th p. Vì th m r ng d ch

v phi tín d ng s giúp cho Ngân hàng th

ng m i h n ch đ

c nh ng r i ro

nh r i ro lưi su t, đ c bi t là r i ro tín d ng.
Th t : Các d ch v phi tín d ng c a NH có tính h tr cao và liên k t
ch t ch v i nhau. Các DV luôn đòi h i đi kèm v i nhau, s t n t i và phát

tri n c a DV này g n li n v i các d ch v khác. Do đó, d ch v phi tín d ng
c a NH đòi h i s phát tri n đ ng b .
Th n m: d ch v phi tín d ng vô cùng đa d ng, phong phú và không
ng ng phát tri n. Hi n nay, trên th gi i có r t nhi u lo i hình d ch v phi tín
d ng. V i m i lo i hình DV, các NH đ u đa d ng các lo i hình cung c p.
Th sáu: Có nhi u lo i d ch v phi tín d ng ra đ i và phát tri n v i s
h tr c a công ngh thông tin.Khách hàng không c n đ n NH mà có th ng i
t i nhà đ th c hi n các giao d ch thông qua các kênh giao d ch hi n đ i nh :
E-Banking, Home Banking…
1.3.3.4 Các lo i d ch v phi tín d ng c a ngân hàng th

ng m i

A. D ch v phi tín d ng truy n th ng
- D ch v thanh toán
N u nh m i kho n thanh toán c a các t ch c và cá nhân trong xư h i
15


đ

c th c hi n ngồi ngân hàng thì chi phí s r t l n, bao g m các chi phí do

phát hành ti n m t c a ngân hàng nh in, đúc, b o qu n, v n chuy n ti n ...
V i s ra đ i và phát tri n c a NHTM, đ i b ph n chi tr v hàng hoá và
d ch v c a các t ch c th m chí m t b ph n các kho n chi tr c a cá nhân
đ

c chuy n giao cho NHTM th c hi n.

i u này có Ủ ngh a r t l n trong

vi c thúc đ y quá trình l u thơng hàng hố trong n n kinh t , ti t ki m chi
phí l u thơng, đ ng th i t o đi u ki n h tr cho các s n ph m d ch v ti n
g i và tín d ng c a NHTM. Các NHTM th c hi n cung c p s n ph m d ch
v thanh toán trên c s n m gi các tài kho n thanh toán c a các t ch c, cá
nhân và có m i liên h thanh toán liên ngân hàng v i nhau qua các kênh
thanh toán đ

c thi t l p riêng cho ho t đ ng ngân hàng. C n c vào ph m vi

th c hi n, DV thanh toán bao g m: DV thanh toán trong n

c và DV thanh

toán qu c t
+ D ch v thanh toán trong n
Thanh toán trong n

c:

c là m t s n ph m d ch v mà NHTM th c hi n

theo l nh c a khách hàng, chuy n ti n cho m t ng

i th h

ng nh t đ nh,

hay NHTM trích m t kho n ti n t tài kho n theo l nh c a khách hàng, đ

ghi có cho tài kho n c a ng

i khác và NHTM thu đ

c m t kho n phí nh t

đ nh. Các khách hàng có th s d ng DV này đ thanh tốn ti n hàng hóa,
d ch v , kinh doanh ch ng khoán, cho t ng ng

i thân hay s d ng DV

chuy n ti n t đ ng, đ u t t đ ng đ sinh l i. Khách hàng có th chuy n
ti n b ng b n t hay ngo i t theo quy đ nh v qu n lỦ ngo i h i c a t ng
n

c t các ngu n khác nhau nh ti n g i thanh toán, ti n vay, ti n m t,... Và

qua các hình th c nh séc, y nhi m thu, y nhi m chi hay l nh chuy n ti n
Phát hành và thanh toán séc trong n
do ng

i kỦ phát l p d

c: Séc là ph

ng ti n thanh tốn

i hình th c ch ng t theo m u in s n, l nh cho

NHTM (ng

i th c hi n thanh tốn) tr khơng đi u ki n m t s ti n nh t

đ nh cho ng

i th h

Séc đ

ng có tên trên séc hay cho chính ng

i c m t séc.

c dùng đ thanh toán ti n hàng, d ch v , n p thu , tr n ... ho c đ rút

ti n m t t i các NHTM v i nhi u lo i: séc kỦ danh, séc vô danh, séc ti n m t,
16

Thang Long University Libraty


séc chuy n kho n, séc b o chi, séc du l ch...
Thanh toán b ng l nh chi ho c u nhi m chi: L nh chi ho c u nhi m
chi là l nh chi ti n c a ch tài kho n yêu c u NHTM ph c v mình trích m t
s ti n nh t đ nh t tài kho n c a mình đ tr cho ng

i th h

l nh chi ho c u nhi m chi. L nh chi ho c u nhi m chi đ

ng có tên trên
c áp d ng trong

thanh toán ti n hàng hoá, d ch v , n p thu , tr n ho c chuy n ti n c a
ng

i s d ng d ch v thanh toán t i m t chi nhánh NHTM ho c gi a các chi

nhánh NHTM cùng ho c khác h th ng trong ph m vi c n

c.

Thanh toán b ng nh thu ho c u nhi m thu: U nhi m thu là gi y u
nhi m do ng

i th h

ng l p nh NHTM thu h ti n trên c s kh i l

hàng hoá đư giao, d ch v đư cung ng. U nhi m thu đ

ng

c s d ng đ

thanh toán hàng hoá, d ch v gi a các ch th m tài kho n t i cùng m t
NHTM ho c các chi nhánh NHTM cùng h th ng ho c khác h th ng trên
c s có tho thu n b ng h p đ ng v đi u ki n thu h gi a bên tr ti n và
bên th h

ng.

+ D ch v thanh toán qu c t
Thanh toán qu c t là vi c chi tr các ngh a v và yêu c u v ti n t
phát sinh gi a các ch th c a các n

c khác nhau đ k t thúc m t chu trình

ho t đ ng trong l nh v c kinh t đ i ngo i, b ng các hình th c chuy n ti n
đi,đ n hay bù tr trên các tài kho n t i các NHTM.
Chuy n ti n đi n
n

c đư có s n i l ng các giao d ch vưng lai, các cá nhân đ

đi n

c ngoài đ thanh tốn cho các m c đích đ

Ví d
n
ng

c ngồi: Ngày nay trong xu th h i nh p qu c t , các
c chuy n ti n

c phép m t cách d dàng.

Vi t Nam, cá nhân là công dân Vi t Nam có quy n chuy n ti n ra

c ngồi cho các m c đích du h c, ch a b nh, du l ch, th a k ,...Cá nhân là
in

c ngoài chuy n các thu nh p h p pháp

Vi t Nam v n

c. Khách

hàng có th s d ng hai hình th c chuy n ti n chính là chuy n ti n b ng đi n
SWIFT và chuy n ti n b ng phát hành h i phi u ngân hàng
Chuy n ti n đ n t n
nh thu do n

c ngoài: DV chuy n ti n ki u h i; DV nh n séc

c ngoài phát hành,...
17