Quy luật phủ định của phủ định và vận dụng quy luật này trong hoạt động thực tiễn

Quy luật phủ định của phủ định và vận dung quy luật này trong hoạt
động thực tiễn
1.Khái niệm:
Phủ định: thế giới vật chất vận động và phát triển không ngừng;
một dạng vật chất nào đó sinh ra; tồn tại, mất đi được thay thế
bằng 1 dạng vật chất khác,triết học gọi sự thay thế đó là phủ định,
là 1 yếu tố phải có trong quá trình vận động và phát triển của vật
chất.
Phép biện chứng duy vật không đề cập đến sự phủ định chung, mà
chỉ nói đến sự phủ định làm tiền đề,tạo điều kiện cho sự phát triển,
cho cái mới ra đời thay thế cái cũ, đó là sự phủ định biện chứng.

Phủ định biện chứng có những đặc điểm sau:
-Tính khách quan: những nhà triết học theo quan điểm siêu hình
cho rằng phủ định là nguyên nhân bên ngoài đưa lại, xem sự vật
hiện tượng là cái bị cô lập, tách rời nhau,phép biện chứng duy vật
khẳng định nguyên nhân của phủ định để cái mới ra đời thay thế
cái cũ chính là kết quả giải quyết những mâu thuẫn bên trong sự
vật, vì vậy phủ định có tính khách quan, là yếu tố tất yếu của sự
phát triển (ví dụ: CNXH phủ định chủ nghĩa tư bản chính là kết quả
của việc giải quyết mâu thuẫn cơ bản, vốn có, khách quan trong
lòng xã hội tư bản, đó là mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất với
quan hệ sản xuất).


-tính kế thừa: những nhà triết học theo quan điểm siêu hình, coi
phủ định là xóa bỏ hoàn toàn cái cũ, chấm dứt sự liên hệ,sự vận
động và sự phát triển của bản thân sự vật; còn quan điểm của
những nhà triết học biện chứng duy vật thì phủ định biện chứng là
kết quả của sự tự thân phát triển để tạo cái mới, ko thể là 1 sự phủ
định tuyệt đối, PĐ sạch trơn mà là sự PĐ có kế thừa, cái mới ra đời

trên cơ sở chọn lọc giữ lại và cải tạo những mặt còn thích hợp của
cái cũ, nó chỉ gạt bỏ đi những mặt tiêu cực, lỗi thời, lạc hậu, gây
cản trở cho sự phất triển( ví dụ: sự duy truyền của sinh vật; các
hình thái kinh tế xã hội, trong xã hội loài người trong tư duy nhận
thức của con người)
2. Nội dung quy luật: Thế giới vận động ko ngwngf thông qua quá
trình phủ định của phủ định; tức là sự vật mới ra đồi như là kết quả
của sự phủ định biện chứng cái cũ, rồi đến lược nó bị cái mới hơn
phủ định, cứ thế tạo ra khuynh hướng vận động và phát triển của
sự vật từ thấp đến cao 1 cách vô tận theo hình xoắn ốc; sau mỗi
chu kỳ của sự phát triển, sự vật lại trở lại cái ban đầu nhưng trên
cơ sở mới, cao hơn.
Sự phát triển theo khuynh hướng phủ định của phủ đinh đã từng
được các nhà biện chứng tự phát nêu ra, song do chưa nhận thức
sâu sắc tính biện chứng của quá trình phát triển nên đã tuyệt đối
hóa tính ;lặp lại sau 1 chu kỳ phát triển, coi đó như là 1 quá trình
diễn ra theo vòng tròn khép kín.
Những nhà triết học duy vật biện chứng thì cho rằng sự vận động
diễn ra theo nhiều xu hướng, tính vô cùng vô tận của thế giới vật
chất cũng được biểu hiện trong tính vô cùng vô tận của các
khuynh hướng vận động; theo đó sự vận động theo vòng tròn khép


kín chỉ là 1 trong những khuynh hướng có thể, đó ko phải là
khuynh hướng duy nhất.
Sự phát triển biện chứng thông qua nhiều lần phủ định biện chứng,
chính là sự thống nhất loại bỏ, kế thừa và phát triển; mỗi lần phủ
định biện chứng sẽ mang ;lại những nhân tố tích cực mới; do đó sự
phát triển thông qua những lần phủ định biện chứng sẽ tạo ra xu
hướng tiến lên ko ngừng; sự phát triển tiến lên ko ngừng đó, ko

phái diển ra theo đường thẳng mà theo đường xoắn ốc, mỗi vòn
xoáy biểu hiện một trình độ cao hơn của sự phát triển.
Quy luật phủ định của phủ định biểu hiện sự phát triển do mâu
thuẩn; mỗi lần phủ định là kết quả đấu tranh chuyển hóa các mặt
đối lập trong bản thân sự vật, sự phủ định lần thứ nhất được thực
hiện một cách căn bản sẽ làm cho sự vật cũ trở thành cái đối lập
của mình; lần phủ định tiêp theo dẫn đến sự ra đời của sự vật mới
mang nhiều đặc trưng đối lập với cái trung gian, như vậy về hình
thức sẽ trở lại cái xuất phát nhưng về thực chất ko phải giống
nguyên cái cũ, mà dường như lặp lại cái cũ nhưng trên cơ sở cao
hơn.
Số lượng các lần phủ định trong 1 chu kỳ phát triển cụ thể, trong
thực tế có thể nhiều hơn hay tùy theo tính chất của 1 quá trình
phát triển cụ thể. (ví dụ: hạt lúa: 2, tơ tằm: 4)
3. Ý nghĩa phương pháp luận:
Quy luật phủ định của phủ định giúp ta hiểu biết 1 cách đúng đắn
về xu hướng của sự phát triển và được diển ra trong quá trình
quanh co, phức tạp, đặc biệt là trong lĩnh vực đời sống xã hội.


Quyluật phủ định của phủ định giúp ta có cái nhìn về xu thế của
thời đại mà ta đang sống, mặc dù hệ thống XHCN đã tan rã, qua
đó xây dựng niềm tin tất thắng của CNXH đối với CNTB.
Quy luật phủ định của phủ định giúp ta hiểu biết đầy đủ hơn về cái
mới, cái mới là cái ra đời phù hợp với quy luật phát triển của sự
vật, nó luôn biểu hiện là giai đoạn cao về chất trong sự phát triển,
trong lĩnh vực tự nhiên cái mới ra đời mang tính tự phát, trong lĩnh
vực xã hội cái mới xuất hiện gắn liền với sự nhận thức và hoạt
động có ý thức của con người, qua đó xây dựng thái độ ủng hộ cái
mới, đấu tranh loại trừ cái cũ trong đời sống xã hội.