Đồng phạm, người giúp sức tội hiếp dâm

Đồng phạm, người giúp sức - Tội hiếp dâm
Đề bài: A và B (là nam giới), rủ nhau đi uống rượu. Khi đã ngà ngà say, A,B vào
một chòi canh cá nghỉ. Khi đang nghỉ A nhìn thấy chị C đang đi một mình trên
quãng đường vắng gần đó. A bàn với B để thực hiện hành vi giao cấu với C. Thực
hiện kế hoạch đã bàn, A ra ngoài buông lời trêu ghẹo chị C và dụ chị C vào chòi cá.
Chị C không đồng ý, A dùng tay bịt mồm chị C và gọi B ra lôi chị C vào chòi cá.
Trong chòi cá chỉ riêng A thực hiện hành vi giao cấu với chị C, B chỉ đứng nhìn
không nói gì. Hai ngày sau A,B bị bắt. Hỏi:
1. Hành vi của A và B cấu thành tội gì? Tại sao? (2 điểm)
2. Giả sử B mới 15 tuổi thì trong vụ án trên có đồng phạm không? Tại sao? (2 điểm)
3. Nếu khi A thực hiện hành vi giao cấu với chị C, B giữ chân tay chị C thì B chỉ
được coi là người giúp sức, đúng hay sai? Tại sao? (2 điểm)
4. Giả sử sau khi bị bắt, A được xác định dương tính với vi rút HIV thì khung hình
phạt áp dụng đối với A có thay đổi không? Tại sao? (1 điểm)
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Hành vi của A và B cấu thành tội gì? Tại sao? (2 điểm)
* Hành vi của A và B cấu thành tội hiếp dâm được quy định tại Điều 111 BLHS. Sở
dĩ như vậy là do:
- Khách thể trực tiếp của tội hiếp dâm: là quyền bất khả xâm phạm về tình dục của
người phụ nữ. Ở đây hành vi của A và B đã xâm hại đến quyền được tôn trọng về
danh dự, nhân phẩm của công dân mà cụ thể trong trường hợp này là quyền tự do
quan hệ tình dục của chị C.


- Chủ thể của tội hiếp dâm là nam giới từ đủ 14 tuổi trở lên. Theo đề bài, A (người
trực tiếp giao cấu với nạn nhân) là nam giới thỏa mãn dấu hiệu chủ thể đặc biệt của
tội hiếp dâm theo quy định của BLHS. Tuy nhiên, do đề bài không đề cập đến tuổi
cũng như năng lực trách nhiệm hình sự của A và B nên ta mặc nhiên hiểu rằng A, B
đủ tuổi chịu TNHS (điều 12 BLHS) và không thuộc tình trạng không có năng lực
trách nhiệm hình sự (điều 13 BLHS).
- Về mặt khách quan thể hiện ở hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ

đoạn khác giao cấu trái ý muốn của người bị hại. Xét tình huống nêu trên, A đã thực
hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của chị C. Sự trái ý muốn này thể hiện ở việc: “A
ra ngoài buông lời trêu ghẹo chị C và dụ chị C vào chòi cá. Chị C không đồng ý, A
dùng tay bịt mồm chị C và gọi B ra lôi chị C vào chòi cá”. Do ngay từ đầu chị C đã
không đồng ý giao cấu với A nên ta có thể hiểu rằng để có thể thực hiện được ý đồ
của mình A chắc chắn phải dùng vũ lực hoặc thủ đọan nào đó để đè bẹp sự kháng
cự của chị. Như vậy hành vi của A đã thỏa mãn dấu hiệu: “ Dùng vũ lực, đe dọa
dùng vũ lực... giao cấu trái với ý muốn của họ” được mô tả trong cấu thành tội
phạm của tội hiếp dâm.
B tuy không giao cấu với chị C nhưng trước đó đã có hành vi lôi chị C vào chòi cá.
Thêm nữa, khi A giao cấu với C thì B đứng nhìn mặc dù biết hành vi của A là trái
pháp luật. Ở đây, B được coi là người giúp sức- tạo những điều kiện vật chất thuận
lợi để A có thể dễ dàng thực hiện tội phạm hơn.
- Về mặt chủ quan: Trong trường hợp trên, lỗi của A và B thực hiện là lỗi cố ý trực
tiếp dù họ đều biết rằng việc giao cấu là trái với ý muốn của chị C nhưng vẫn cố
tình thực hiện.
Từ những dấu hiệu nêu trên, có thể kết luận: Hành vi của A va B đã cấu thành tội
hiếp dâm được ấn định tại điều 111 BLHS.
2. Giả sử B mới 15 tuổi thì trong vụ án trên có đồng phạm không? Tại sao? (2 điểm)


* Nếu B mới 15 tuổi thì trong vụ án trên không có đồng phạm. Bởi vì:
- Xét tình huống, ý định phạm tội của A và B chỉ phát sinh khi nhìn thấy chị C.
Giữa họ chỉ có sự bàn bạc sơ qua mà không phải là sự câu kết chặt chẽ, chuẩn bị kĩ
lưỡng từ trước. Do đó hành vi của A và B không thuộc vào trường hợp phạm tội có
tổ chức đồng thời cũng không thỏa mãn các tình tiết tăng nặng khác được quy định
tại khoản 2, 3 điều 111 BLHS. Từ những căn cứ nêu trên có thể thấy hành vi của A,
B phù hợp với quy định tại khoản 1, điều 111 BLHS.
- Theo khoản 1 Điều 111 BLHS khung hình phạt được áp dụng là : “ từ hai năm đến
bảy năm”. Như vậy mức cao nhất của khung hình phạt trong trường hợp này là “bảy

năm tù”. Căn cứ vào khoản 3 điều 8 BLHS về phân loại tội phạm ta xác định được
tội phạm mà A, B thực hiện thuộc loại tội nghiêm trọng: “tội phạm nghiêm trọng là
tội phạm gây nguy hại lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với
tội ấy là đến bảy năm tù”.
- Trong khi đó, Khoản 2 điều 13 BLHS quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự
như sau: “ Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm
hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý và đặc biệt nghiêm trọng”. Như vậy, nếu B
15 tuổi thì trong trường hợp này B không phải chịu trách nhiệm hình sự, có nghĩa là
vấn đề đồng phạm không được đặt ra. Do đó ta khẳng định: Nếu B mới 15 tuổi thì
trong vụ án trên không có đồng phạm.
3. Nếu khi A thực hiện hành vi giao cấu với chị C, B giữ chân tay chị C thì B chỉ
được coi là người giúp sức, đúng hay sai? Tại sao? (2 điểm)
* Nhận định trên là Sai. Bởi các lẽ như sau:
- Theo quy định tại khoản 2 Điều 21 BLHS: “ Người giúp sức là người tạo những
điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm”.


- Xét tình huống nêu trên, thì B đã có đủ dấu hiệu để được coi là người giúp sức.
Tuy nhiên, ở tội hiếp dâm theo điều 111 BLHS là tội phạm có cấu thành hình thức:
“ Cấu thành tội phạm hình thức là CTTP có một dấu hiệu của mặt khách quan là
hành vi nguy hiểm cho xã hội”. Tội phạm hoàn thành khi người phạm tội có hành vi
xé quần áo hay dùng thủ đoạn khác với nạn nhân nhằm mục đích giao cấu ngoài ý
muốn của họ. Vì vậy, không cần thiết phải có hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn
với nạn nhân cũng đã đủ điều kiện để cấu thành tội hiếp dâm.
Trong mặt khách quan của tội hiếp dâm, dấu hiệu hành vi được mô tả như sau: “
Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trang không thể tự vệ
của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu trái với ý muốn của họ”. Như vậy cho dù
B chỉ giữ tay chân của chị C để A thực hiện hành vi giao cấu thì cũng coi như B đã
thực hiện một phần hành vi được các nhà làm luật mô tả đó là: “ dùng vũ lực”. Xét
tình huống trên ta thấy rằng B đã trực tiếp tham gia vào vụ hiếp dâm. Tuy nhiên,

hình thức tham gia của B khác với các đồng phạm khác, B không trực tiếp giao cấu
mà chỉ là người giữ tay chân của chị C để cho A thực hiện hành vi đồi bại của mình.
Do đó, B đã trực tiếp tác động tới nạn nhân, tự mình thực hiện hành vi được mô tả
trong cấu thành tội phạm của tội hiếp dâm. Hành vi của B đã thỏa mãn tất cả các
dấu hiệu của người thực hành trong vụ án.
4. Giả sử sau khi bị bắt, A được xác định dương tính với vi rút HIV thì khung hình
phạt áp dụng đối với A có thay đổi không? Tại sao? (1 điểm)
* Xét hai trường hợp sau:
(1). Trường hợp thứ nhất: Nếu A biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn thực hiện hành vi
giao cấu với chị C.
- Căn cứ vào điểm b khoản 3 điều 111 BLHS quy định về một trong những tình tiết
tăng nặng định khung của tội hiếp dâm đó là: “Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn


phạm tội”. Như vậy, nếu A biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn thực hiện hành vi giao
cấu thì A sẽ bị truy tố theo quy định tại khoản 3 điều 111 BLHS. Lúc này khung
hình phạt của A sẽ có sự thay đổi, thay vì “ phạt tù từ hai năm đến bảy năm tù”
(khoản 1 Điều 111 BLHS), khung hình phạt mới của A là “phạt tù từ mười hai năm
đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình”.( khoản 3 điều 111 BLHS).
(2). Trường hợp thứ hai: Nếu A không biết mình bị nhiễm HIV khi thực hiện hành
vi giao cấu với chị C.
- Khi thực hiện hành vi giao cấu với chị C, A không biết mình bị nhiễm virut HIV
thì không thể nói rằng A “biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội”. Do vậy, sau
khi bị bắt, xác định A dương tính với virut HIV thì khung hình phạt áp dụng đối với
A cũng sẽ không thay đổi. Đó vẫn là hình phạt được quy định tại khoản 1, điều 111
BLHS: “ phạt tù từ hai năm đến bảy năm