Chế độ chịu trách nhiệm về tài sản trong kinh doanh của chủ doanh nghiệp tư nhân

Chế độ chịu trách nhiệm về tài sản trong kinh doanh của chủ doanh
nghiệp tư nhân

Đề bài: Phân tích chế độ chịu trách nhiệm về tài sản trong kinh
doanh của chủ doanh nghiệp tư nhân
Bài làm:
Điều 141 Luật Doanh nghiệp 2005 định nghĩa: “Doanh nghiệp tư
nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách
nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh
nghiệp; doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kì một
loại chứng khoán nào; mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một
doanh nghiệp tư nhân”

Doanh nghiệp tư nhân mang trong mình những đặc trưng nhất
định giúp phân biệt loại hình doanh nghiệp tư nhân với các loại
hình kinh doanh khác, nổi bật trong đó là chết độ chịu trách nhiệm
về tài sản. Trước hết, nguồn vốn ban đầu của doanh nghiệp tư
nhân xuất phát chủ yếu từ tài sản của một cá nhân, phần vốn này
sẽ do chủ doanh nghiệp tư nhân tự khai báo với cơ quan đăng ký
kinh doanh và được ghi chép đầy đủ vào sổ kế toán của doanh
nghiệp. Như vậy, cá nhân chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ đưa vào
kinh doanh một số vốn nhất định trong khối tài sản thuộc sở hữu
của cá nhân mình và về nguyên tắc, tài sản đưa vào kinh doanh đó
là tài sản của doanh nghiệp tư nhân. Chính từ điều này có thể kết
luận rằng hầu như không có giới hạn nào giữa phần vốn và tài sản
đưa vào kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân và phần tài sản còn
lại thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp. Điều này có ý nghĩa trong


việc nhìn nhận về khối tài sản của doanh nghiệp tư nhân, khẳng
định vấn đề không thể tách bạch tài sản của chủ doanh nghiệp tư

nhân và tài sản của chính doanh nghiệp tư nhân đó.

Vì vậy, đối với chủ doanh nghiệp tư nhân, do tính chất độc lập về
tài sản của doanh nghiệp tư nhân không có nên chủ doanh nghiêp
tư nhân – người chịu trách nhiệm duy nhất trước mọi rủi ro của
doanh nghiệp sẽ phải chịu chế độ trách nhiệm vô hạn. Chủ doanh
nghiệp tư nhân không chỉ chịu trách nhiệm về hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp trong phạm vi phần vốn đầu tư đã đăng
kí với cơ quan đăng kí kinh doanh mà phải chịu trách nhiệm bằng
toàn bộ tài sản của minh trong trường hợp phần vốn đầu tư đã
đăng kí không đủ để trang trải các khoản nợ của doanh nghiệp tư
nhân. Một doanh nghiệp tư nhân không có khả năng thanh toán nợ
đến hạn và lâm vào tình trạng phá sản thì tất cả những tài sản
thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp tư nhân đều nằm trong diện
tài sản phá sản của doanh nghiệp. Chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ
thanh toán các khoản nợ theo quy định của pháp luật phá sản cho
đến hết tài sản hiện có của chủ doanh nghiệp. Sau khi thủ tục phá
sản chấm dứt, tùy từng trường hợp theo quy định của pháp luật,
chủ doanh nghiệp tư nhân có nghĩa vụ với các khoản nợ còn chưa
thanh toán hết với các chủ nợ.
Như vậy có thể thấy, chế độ chịu trách nhiệm về tài sản của doanh
nghiệp tư nhân đã mang đến cho loại hình doanh nghiệp này cả ưu
điểm lẫn nhược điểm.
Về ưu điểm, thứ nhất, doanh nghiệp tư nhân chỉ có một chủ đầu tư
duy nhất, vì vậy cá nhân có quyền quyết định mọi vấn đề liên


quan đến tổ chức và hoạt động của doanh nghiệp. Chủ doanh
nghiệp tư nhân không phải chia sẻ quyền quản lý doanh nghiệp
với bất cứ đối tượng nào khác. Chủ doanh nghiệp có quyền định

đoạt đối với tài sản doanh nghiệp cũng như có toàn quyền quyết
định việc tổ chức quản lý doanh nghiệp để doanh nghiệp hoạt
động có hiệu quả nhất. Thứ hai, vấn đề lợi nhuận cũng không đặt
ra đối với doanh nghiệp tư nhân, bởi lẽ doanh nghiệp này chỉ có
một chủ sở hữu và toàn bộ lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp sẽ thuộc về một mình chủ doanh nghiệp.
sau khi đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước và các bên
thứ ba. Đây cũng là một ưu điểm khi kinh doanh dưới hình thức
doanh nghiệp một chủ. Người được thuê điều hành doanh nghiệp
tư nhân cũng không có quyền đòi hỏi một số % nhất định trong số
lợi nhuận thu được nếu điều này không được đặt ra trong hợp đồng
thuê người quản lý đã kí giữa chủ doanh nghiệp và người được
thuê. Thứ ba, chế độ trách nhiệm vô hạn của chủ doanh nghiệp tư
nhân tạo sự tin tưởng cho đối tác, khách hàng và giúp cho doanh
nghiệp ít chịu sự ràng buộc chặt chẽ bởi pháp luật như các loại
hình doanh nghiệp khác.
Về nhược điểm, thứ nhất, việc một cá nhân duy nhất có quyền
hưởng lợi nhuận cũng có nghĩa là cá nhân duy nhất đó sẽ có nghĩa
vụ chịu mọi rủi ro trong kinh doanh mà không thể yêu cầu người
khác gánh đỡ những rủi ro này. Thứ hai, do không có tư cách pháp
nhân nên mức độ rủi ro của chủ doanh nghiệp tư nhân cao. Chủ
doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản
của doanh nghiệp và của chủ doanh nghiệp. Ngoài ra, chính vì
những đặc trưng pháp lý cơ bản này mà doanh nghiệp tư nhân còn
phải chịu một số hạn chế khác như không được phát hành bất kì
một loại chứng khoán nào và chủ doanh nghiệp tư nhân chỉ được


thành lập duy nhất một loại doanh nghiệp tư nhân. Đây là những
hạn chế lớn, là nguyên nhân khiến cho không ít nhà đầu tư không

muốn kinh doanh dưới hình thức doanh nghiệp tư nhân
Tóm lại, chế độ chịu trách nhiệm về tài sản mà cụ thể là chế độ
trách nhiệm vô là một trong những đặc trưng cơ bản của loại hình
doanh nghiệp tư nhân. Ý nghĩa bao trùm của chế độ này đó là việc
quy trách nhiệm về tài sản đối với chủ doanh nghiệp tư nhân –
người chịu toàn bộ trách nhiệm đối với hoạt động của doanh
nghiệp tư nhân trước pháp luật.