GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN BIA HÀ NỘI HẢI PHÒNG

B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

IăH CăTH NGăLONG
---o0o---

KHịAăLU NăT TăNGHI P
TÀI:

GI IăPHỄPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăS NăXU Tă
KINHăDOANHăT IăCỌNGăTYăC ăPH NăBIAă
HÀăN I-H IăPHọNG

SINHăVIểNăTH CăHI N :ăNGUY NăTR NGă
MÃ SINH VIÊN
: A16427
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH

HÀăN Iăậ 2013

C


B GIÁO D C ÀO T O
TR

NGă

IăH CăTH NGăLONG
---o0o---

KHịAăLU NăT TăNGHI P
TÀI:

GI IăPHỄPăNỂNGăCAOăHI UăQU ăS NăXU Tă
KINH DOANHăT IăCỌNGăTYăC ăPH NăBIAă
HÀăN I-H IăPHọNG

Giáoăviênăh

ngăd n

Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

:ăTS.Nguy năThanhăBình

: Nguy năTr ngă
: A16427
: Tài Chính

c

HÀăN Iăậ 2013

Thang Long University Library

M CL C
CH

NGă1. C ă S ă Lụă LU Nă V ă HI Uă QU ă S Nă XU Tă KINHă DOANHă

C AăDOANHăNGHI P...................................................................... 1
1.1.Kháiăni m ................................................................................................................. 1
1.1.1.Khái ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh ........................................................... 1
1.1.2.B n ch t c a hi u qu s n xu t kinh doanh ........................................................... 1
1.1.3. c đi m c a hi u qu s n xu t kinh doanh.......................................................... 2
1.1.4.S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh ..................................... 3
1.2.Nh ngătiêuăchíăđánhăgiáăhi uăqu ăs năxu tăkinh doanh ...................................... 4
1.2.1.Ch tiêu hi u qu kinh doanh t ng h p................................................................ 4
1.2.1.1.T su t sinh l i trên v n ch s h u ................................................................... 4
1.2.1.2.T su t sinh l i c a tài s n .................................................................................. 4
1.2.1.3.T su t sinh l i trên doanh thu ............................................................................ 5
1.2.1.4.T su t sinh l i trên chi phí ho t đ ng ................................................................ 5
1.2.2.Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n ........................................................................... 5
1.2.2.1.Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n c đ nh ........................................................... 5
1.2.2.2.Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n ng n h n ........................................................ 5
1.2.3.Ch tiêu hi u qu s d ng v n ................................................................................ 6
1.2.3.1.Ch tiêu hi u qu s d ng v n ch s h u .......................................................... 6
1.2.3.2.Ch tiêu hi u qu s d ng v n vay ...................................................................... 6
1.2.3.3.Ch tiêu hi u qu s d ng v n c đ nh và v n l u đ ng ..................................... 6
1.2.4.Ch tiêu hi u qu s d ng lao đ ng........................................................................ 6
1.2.5.Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng chi phí............................................................ 7
1.3.Nh ngăy uăt ă nhăh ngăđ năhi uăqu ăs năxu tăkinhădoanh .............................. 7
1.3.1.Y u t khách quan .................................................................................................. 7
1.3.1.1.Môi tr ng qu c t .............................................................................................. 7

1.3.1.2.Môi tr
1.3.1.3.Môi tr

ng trong n c và môi tr ng pháp lý ................................................... 7
ng xã h i ................................................................................................ 8

1.3.1.4.Trình đ khoa h c k thu t ................................................................................. 8
1.3.1.5.Th tr ng đ u vào và đ u ra c a doanh nghi p ................................................ 9
1.3.1.6.Tính c nh tranh .................................................................................................. 9
1.3.2.Y u t ch quan ...................................................................................................... 9
1.3.2.1.B máy t ch c doanh nghi p ............................................................................. 9
1.3.2.2.Tình hình tài chính doanh nghi p ...................................................................... 10
1.3.2.3.Lao đ ng và ti n l ng ...................................................................................... 10
1.3.2.4.Nguyên v t li u .................................................................................................. 11
1.3.2.5.S n ph m ........................................................................................................... 11


1.3.2.6.Môi tr

ng làm vi c và c s v t ch t bên trong doanh nghi p....................... 11

1.3.2.7.Marketing........................................................................................................... 12
CH

NGă2. TH CăTR NGăHO Tă

NGăS NăXU TăKINHăDOANHăC Aă

CỌNGăTYăC ăPH NăBIAăHÀăN Iăậ H IăPHọNG .................... 13
2.1.Kháiăquátăchungăv ăcôngătyăc ăph năbiaăHƠăN iăậ H iăPhòng .......................... 13

2.1.1.Gi i thi u chung v công ty .................................................................................. 13
2.1.2.Quá trình hình thành phát triên............................................................................ 13
2.1.3.Ho t đ ng kinh doanh s n xu t ............................................................................ 14
2.1.4.C c u t ch c và qu n lý .................................................................................... 14
2.1.5.Nh ng đ c đi m kinh t - k thu t liên quan đ n ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a công ty
............................................................................................................. 15
2.1.5.1. c đi m s n ph m ........................................................................................... 15
2.1.5.2. c đi m trình đ công ngh ............................................................................ 16
2.1.5.3.
2.1.5.4.

c đi m th tr ng .......................................................................................... 17
c đi m v lao đ ng ........................................................................................ 19

2.2.Th cătr ngătƠiăchínhăvƠăhi uăqu ăkinhădoanhăc aăcôngătyăc ăph năbiaăHƠăN iă
ậ H iăPhòng ............................................................................................................... 21
2.2.1. ánh giá khái quát tình hình tài chính c a công ty ............................................. 21
2.2.1.1.Tình hình tài s n và ngu n v n ......................................................................... 21
2.2.1.1.1.Tình hình tài s n ............................................................................................. 21
2.2.1.1.2.Tình hình ngu n v n ....................................................................................... 25
2.2.1.2.Tính t ch trong ho t đ ng tài chính và kh n ng thanh toán ........................ 29
2.2.1.2.1.Ch tiêu đánh giá tính t ch trong ho t đ ng tài chính ................................ 29
2.2.1.2.2.Ch tiêu đánh giá kh n ng thanh toán .......................................................... 30
2.2.1.2.3.Phơn tích k t qu kinh doanh c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng n m
2011 vƠ n m 2012.......................................................................................................... 33
2.2.2.Phân tích hi u qu kinh doanh công ty ................................................................ 35
2.2.2.1.Các ch tiêu hi u qu s n xu t kinh doanh t ng h p ........................................ 35
2.2.2.2.Các ch tiêu hi u qu s d ng tài s n ............................................................... 38
2.2.2.2.1.Phân tích hi u qu s d ng tài s n chung ..................................................... 38

2.2.2.2.2.Phân tích hi u qu s d ng tài s n ng n h n ................................................ 41
2.2.2.2.3.Phân tích hi u qu s d ng tài s n dài h n ................................................... 43
2.2.2.3.Các ch tiêu v hi u qu s d ng ngu n v n ..................................................... 45
2.2.2.4.Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng chi phí ...................................................... 49
2.2.2.5.Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng ................................................... 51
2.3. ánhăgiáăho tăđ ngăs năxu tăkinhădoanhăc aăcôngătyăc ăph năbiaăHƠăN i-H iă
Phòng ............................................................................................................................ 52

Thang Long University Library


2.3.1.Thu n l i và khó kh n .......................................................................................... 52
2.3.1.1.Thu n l i ............................................................................................................ 52
2.3.1.2.Khó kh n ............................................................................................................ 52
2.3.2.Nh ng k t qu đ t đ c ....................................................................................... 53
2.3.3.V n đ còn t n t i ................................................................................................. 54
2.3.3.1.V n đ v tài chính ............................................................................................ 54
2.3.3.2.V th tr ng ...................................................................................................... 55
CH

NG 3. M Tă S ă GI Iă PHỄPă NH Mă N NGă CAOă HI Uă QU ă HO Tă
NGă S Nă XU Tă KINHă DOANHă T Iă CỌNGă TYă C ă PH Nă
BIAăHÀăN Iăậ H IăPHọNG ........................................................... 56

3.1.Tri năv ngăphátătri n ............................................................................................ 56
3.1.1.Phân tích ngành công nghi p Bia Vi t Nam ........................................................ 56
3.1.2.Quy ho ch phát tri n ngành Bia c a Vi t Nam.................................................... 57
3.1.3. nh h ng phát tri n đ i v i ngành bia: ........................................................... 58
3.1.4.M t vài xu h ng c a ngành Bia Vi t Nam: ........................................................ 59
3.2.

ăxu tăcácăgi iăphápănh mănơngăcaoăhi uăqu ăs năxu tăkinh doanhăt iăcôngă

tyăc ăph năbiaăHƠăN iăậ H iăPhòng. ........................................................................... 60
3.2.1.Gi i pháp v tài chính .......................................................................................... 60
3.2.1.1.Tái c c u tài s n - ngu n v n ......................................................................... 60
3.2.1.2.Nghiên c u và phân tích tài chính các d án tr c khi đ u t ......................... 61
3.2.1.3.Nâng cao n ng l c qu n lý hàng t n kho .......................................................... 61
3.2.1.4.Thi t l p chính sách ph i thu h p lý và hi u qu .............................................. 61
3.2.1.5Gi i pháp nâng cao doanh thu ho t đ ng s n xu t kinh doanh ........................ 62
3.3.Cácăgi iăphápăv ămarketing .................................................................................. 62
3.3.1.Nâng cao ch t l ng s n ph m ............................................................................ 62
3.3.2.

y m nh ho t đ ng qu ng bá ............................................................................ 63

3.4.Cácăgi iăphápăkhác ................................................................................................ 63
3.4.1.Qu n lý t ch c..................................................................................................... 64
3.4.2.Nâng cao n ng su t lao đ ng ............................................................................... 65
3.5.M tăs ăki năngh ăv iăbênăh uăquan ..................................................................... 65


DANHăM CăVI TăT T
KỦăhi uăvi tăt t
CP

Tênăđ yăđ
C ph n

TSNH

TƠi s n ng n h n

TSDH

TƠi s n dƠi h n

VCSH

V n ch s h u

Thang Long University Library


DANHăM CăCỄCăB NGăBI U
B ng 2.1. L c l ng lao đ ng t i công ty .....................................................................19
B ng 2.2. C c u đ tu i lao đ ng c a công ty ...............................................................5
B ng 2.3. Phơn tích c c u tƠi s n c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng ..............23
B ng 2.4. C c u ngu n v n c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng .......................25
B ng 2.5. Phơn tích c c u ngu n v n c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng ........27
B ng 2.6. Tính t ch v tƠi chính c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng ..............29
B ng 2.7. Kh n ng thanh toán c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng ...................30
B ng 2.8. So sánh các ch s kh n ng thanh toán n m 2012 v i các doanh nghi p
cùng ngành .....................................................................................................................31
B ng 2.9. Báo cáo k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh ...........................................33
B ng 2.10. Kh n ng sinh l i c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng ......................35
B ng 2.11. M t s ch tiêu qua các n m (2009 - 2012) ................................................36
B ng 2.12. So sánh t su t sinh l i n m 2012 v i các doanh nghi p cùng ngƠnh ........38
B ng 2.13. Phơn tích hi u qu s d ng tƠi s n chung ...................................................38
B ng 2.14. M c đ nh h ng c a ROS vƠ Hi u su t s d ng tƠi s n lên ROA .........40

B ng 2.15. Phơn tích hi u qu s d ng tƠi s n ng n h n ..............................................41
B ng 2.16. Các ch tiêu đánh giá hƠng t n kho .............................................................42
B ng 2.17. Ch tiêu đánh giá tình hình kho n ph i thu .................................................43
B ng 2.18. Phơn tích hi u qu s d ng tƠi s n dƠi h n .................................................44
B ng 2.19. Nhóm ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng ngu n v n .................................46
B ng 2.20. Phơn tích ROE theo mô hình Dupont .........................................................48
B ng 2.21. Phơn tích t tr ng chi phí trên doanh thu ....................................................49
B ng 2.22. Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng chi phí .................................................50
B ng 2.23. Phơn tích hi u qu s d ng lao đ ng ..........................................................51
B ng 3.1. T ng quan th tr ng Bia Vi t Nam .............................................................56
B ng 3.2. Quy ho ch s n xu t bia theo vùng ................................................................58
B ng 3.3. Nhu c u v n đ u t s n xu t bia đ n n m 2015 ...........................................59

DANHăM CăBI Uă
Bi u đ 2.1. C c u đ tu i c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng .........................21
Bi u đ 2.2. C c u tƠi s n c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng (2009 - 2012) ...22
Bi u đ 2.3.C c u ngu n v n c a Công ty CP Bia HƠ N i - H i Phòng (2009-2012) ....... 25

DANHăM CăS ă
S đ 2.1. S đ t ch c ................................................................................................14
S đ 2.2. Quy trình t ch c s n xu t c a công ty đ c tóm t t theo s đ sau ..........16


L IăM ă

U

Trong c ch kinh t k ho ch hóa t p trung tr c đơy, m i ho t đ ng s n xu t
kinh doanh c a doanh nghi p đ u tuơn theo k ho ch c a nhƠ n c. Ba v n đ c b n
c a s n xu t kinh doanh lƠ: s n xu t cái gì? s n xu t nh th nƠo? vƠ s n xu t cho ai?

đ u do nhƠ n c ch đ nh s n nên doanh nghi p không có quy n quy t đ nh. Chính vì
v y mƠ hi u qu s n xu t kinh doanh c a m i doanh nghi p không th c s đ
tơm, chú tr ng đ n.
T n m 1986, n n kinh t n

c ta chuy n sang c ch th tr

c quan

ng thì các doanh

nghi p ph i t ch v m t tƠi chính, t xơy d ng ph ng án s n xu t kinh doanh, t
tìm đ u vƠo vƠ đ u ra cho s n ph m, t ch u trách nhi m v hi u qu ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a mình. H n th n a n m 2007, Vi t Nam gia nh p t ch c th ng
m i th gi i (WTO) đƣ m ra vô s c h i kinh doanh nh ng c ng ti m n không ít
nguy c đ i v i m i doanh nghi p. Doanh nghi p mu n t n t i vƠ phát tri n trong quy
lu t c nh tranh kh c nghi t c a c ch th tr ng thì ph i s d ng các ngu n l c c a
mình m t cách có hi u qu nh t. Th c ch t c a quá trình nƠy lƠ nơng cao hi u qu s n
xu t kinh doanh.
Hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ k t qu c a quá trình lao đ ng c a con ng i, lƠ
k t qu tƠi chính cu i cùng c a các ho t đ ng s n xu t kinh doanh, nó giúp doanh
nghi p t n t i vƠ phát tri n, lƠ ngu n mang l i thu nh p cho ng i lao đ ng, lƠ ngu n
tích l y c b n đ tái s n xu t xƣ h i. Do đó vi c nghiên c u vƠ tìm cách nơng cao
hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ đòi h i t t y u đ i v i m i doanh nghi p.
Nh n th c đ c t m quan tr ng c a hi u qu s n xu t kinh doanh, v i nh ng
ki n th c đƣ tích l y đ c cùng v i quá trình th c t p Công ty C ph n bia HƠ N i ậ
H i Phòng em đƣ ch n đ tƠi ắ Gi i pháp nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh
Công ty C ph n bia HƠ N i ậ H i Phòng Ằ lƠm chuyên đ nghiên c u c a mình.
M cătiêuănghiênăc uă
- H th ng lỦ thuy t v hi u qu s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p vƠ các

bi n pháp đ nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
- ánh giá th c tr ng tƠi chính vƠ phơn tích ho t đ ng vƠ hi u qu s n xu t kinh
doanh c a Công ty c ph n Bia HƠ N i ậ H i Phòng.
xu t m t s gi i pháp nh m hoƠn thi n ho t đ ng s n xu t vƠ nơng cao hi u
qu kinh doanh t i Công ty c ph n Bia HƠ N i ậ H i Phòng.
iăt ngăvƠăph măviănghiênăc u
i t ng nghiên c u c a lu n v n lƠ ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i Công
ty c ph n Bia HƠ N i ậ H i Phòng
- Ph m vi nghiên c u: Ho t đ ng s n xu t kinh doanh t i Công ty c ph n Bia
HƠ N i ậ H i Phòng trong ba n m 2010, 2011, 2012.

Thang Long University Library


Ph ng phápănghiênăc u
D a trên các ph ng pháp đi u tra th c t k t h p v i ph

ng pháp lỦ lu n

chung, đ tƠi s d ng ph ng pháp toán h c, bi u đ , ph ng pháp th ng kê, ph ng
v n, phơn tích, t ng h p, đánh giá vƠ t ng k t th c ti n, ph ng pháp nghiên c u so
sánh vƠ ph ng pháp nghiên c u khoa h c v hi u qu s n xu t kinh doanh.
Khóa lu n nƠy đ c ti p c n d i góc đ phơn tích tƠi chính c a m t sinh viên
chuyên ngƠnh tƠi chính doanh nghi p, do v y đi sơu vƠo phơn tích tình hình tƠi chính
c a công ty đ rút ra nh ng u đi m c ng nh h n ch c a công ty trong ho t đ ng
kinh doanh, vƠ đ a ra m t s gi i pháp, ki n ngh đ nơng cao hi u qu kinh doanh.
N iădungăkhoá lu năbaoăg mănh ngăph năsau
Ch ng I : C S Lụ LU N V HI U QU S N XU T KINH DOANH
C A DOANH NGHI P.
Ch ng II : TH C TR NG HO T

NG S N XU T KINH DOANH C A
CÔNG TY C PH N BIA HÀ N I ậ H I PHọNG
Ch

ng III : M T S GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU HO T

NG

S N XU T KINH DOANH T I CÔNG TY C PH N BIA HÀ N I ậ H I PHọNG.
Em xin chơn thƠnh cám n s h ng d n vƠ giúp đ t n tình c a th y giáo
TS.Nguy n Thanh Bình, cùng các cán b công nhơn viên Công ty c ph n bia HƠ N i
- H i Phòng đƣ giúp đ em hoƠn thƠnh lu n v n t t nghi p nƠy. Do h n ch v lỦ lu n
vƠ th i gian nên bƠi vi t c a em còn nhi u thi u sót , em r t mong nh n đ c s góp Ủ
c a th y cô
Em xin chân thành c m n!


CH

NGă1. C ă S ă Lụă LU Nă V ă HI Uă QU ă S Nă XU T KINH DOANH

C AăDOANHăNGHI P
1.1. Khái ni m
1.1.1. Khái ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh
đ a ra khái ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh đ u tiên ta s đi tìm hi u
khái ni m hi u qu vƠ hi u qu kinh t .
Hi u qu lƠ thu t ng dùng đ ch m i quan h gi a k t qu th c hi n các m c
tiêu c a ch th vƠ chi phí ph i b ra đ có đ c k t qu đó trong đi u ki n kinh t
nh t đ nh.
Xét v khía c nh kinh t c a m t hi n t ng (m t quá trình) thì ta có đ nh ngh a:

Hi u qu kinh t c a m t hi n t ng (m t quá trình) kinh t lƠ m t ph m trù kinh t
ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c (nhơn l c, tƠi l c, v t l c, ngu n v n) đ đ t
đ c m c tiêu xác đ nh.
Xƣ h i phát tri n kéo theo s c nh tranh ngƠy cƠng gay g t gi a các doanh
nghi p trong n n kinh t th tr ng.
có th t n t i vƠ phát tri n b n v ng, doanh
nghi p c n đ t l i nhu n cƠng cao cƠng t t, t đó t o đi u ki n cho ci c m r ng ho t
đ ng s n xu t, t o ch đ ng trên th tr ng.
Hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng các y u t
đ u vƠo vƠ trong quá trình s n xu t, bi u hi n thông qua k t qu lƠ l i nhu n đ t đ c.
Tuy nhiên ch xem xét l i nhu n đ t đ c lƠ ch a đ , c n thi t ph i xem xét l i nhu n
đó có hoƠn thƠnh m c tiêu mƠ doanh nghi p đ ra? M c tiêu c a doanh nghi p bao
g m nhi u y u t : n n t ng kinh doanh n đ nh, ti m l c tƠi chính v ng m nh.Vì v y
đ i v i các doanh nghi p vi c nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ đi u đ c bi t
đ

c quan tơm.
Cơu h i đ t ra cho các nhƠ qu n tr doanh nghi p lƠ lƠm sao đ có th nơng cao

hi u qu s n xu t kinh doanh?Cơu tr l i n m chính nh ng chi n l c kinh doanh,
các quy t đ nh v tƠi chính, các bi n pháp c i thi n phù h p v i tình hình doanh
nghi p. Có th đánh giá n ng l c c a m t nhƠ qu n tr thông qua hi u qu kinh doanh,
kh n ng huy đ ng vƠ v n d ng các ngu n l c kinh t c a doanh nghi p.
Có th k t lu n: Hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ m t ch tiêu kinh t t ng h p
ph n ánh trình đ khai thác vƠ s d ng các ngu n l c s n có c a doanh nghi p nh m
t i đa hóa k t qu s n xu t kinh doanh đ ng th i gi m thi u chi phí m c th p nh t.
1.1.2. B n ch t c a hi u qu s n xu t kinh doanh
Th c ch t khái ni m hi u qu kinh t nói chung vƠ hi u qu c a ho t đ ng s n
xu t kinh doanh nói riêng đƣ kh ng đ nh b n ch t c a hi u qu trong ho t đ ng s n
xu t kinh doanh lƠ ph n ánh m t ch t l ng c a các ho t đ ng kinh doanh, ph n ánh

trình đ s d ng các ngu n l c (lao đ ng, máy móc thi t b , nguyên v t li u, ti n
1

Thang Long University Library


v nầ) đ đ t đ

c m c tiêu cu i cùng c a m i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a

doanh nghi p - m c tiêu t i đa hóa l i nhu n.
Tuy nhiên đ hi u rõ b n ch t c a ph m trù hi u qu c a ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c n phơn bi t ranh gi i gi a hai khái ni m hi u qu vƠ k t qu c a ho t đ ng
s n xu t kinh doanh:
- Tr c h t, hi u k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p lƠ
nh ng gì mƠ doanh nghi p đ t đ c sau m t quá trình s n xu t kinh doanh nh t đ nh.
K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p có th lƠ nh ng đ i
l ng cơn đong đo đ m đ c nh : s s n ph m tiêu th m i lo i, doanh thu, l i nhu n,
th ph nầ vƠ c ng có th lƠ các đ i l ng ch ph n ánh m t ch t l ng hoàn toàn có
tính ch t đ nh tính nh : uy tín c a doanh nghi p, ch t l ng s n ph mầ Nh th k t
qu bao gi c ng lƠ m c tiêu c a doanh nghi p.VƠ k t qu còn ph n ánh quy mô s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p n a.
- Trong khi đó theo công th c
K t qu (K)
Hi u qu (H) = ---------------------------Chi phí ( C )
Ng

i ta s d ng c hai ch tiêu lƠ k t qu (đ u ra) vƠ chi phí (đ u vƠo) đ đánh

giá hi u qu s n xu t kinh doanh. Trong lỦ thuy t vƠ th c t qu n tr kinh doanh c hai

ch tiêu k t qu vƠ chi phí đ u có th xác đ nh b ng đ n v hi n v t vƠ đ n v giá tr .
Tuy nhiên, s d ng đ n v hi n v t đ xác đ nh hi u qu kinh t s v p ph i khó kh n
lƠ gi a đ u vƠo vƠ đ u ra không có cùng m t đ n v đo l ng còn đ n v giá tr luôn
đ a các đ i l ng khác nhau v cùng m t đ n v đo l ng lƠ ti n t . H n n a vi c xác
đ nh hi u qu kinh doanh c ng r t ph c t p b i k t qu kinh doanh vƠ hao phí ngu n
l c đ u vƠo g n v i m t th i k c th nƠo đó r t khó xác đ nh m t cách chính xác.
Ngoài ra hi u qu s n xu t kinh doanh nghi p còn g n v i các y u t xƣ h i.C
th nh s công n vi c lƠm mƠ doanh nghi p t o ra,giúp t o thu nh p vƠ c i thi n đ i
s ng v n hóa c a ng i lao đ ng, vi c kinh doanh đ m b o v sinh môi tr ng c ng
đ

c đánh giá cao thông qua các bi n pháp x lỦ ch t th i hay tái ch nguyên li u v.v

1.1.3.
c đi m c a hi u qu s n xu t kinh doanh
Hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ m t đ i l ng so sánh gi a đ u ra vƠ đ u vƠo,
gi a chi phí vƠ k t qu kinh doanh. M i y u t trong quá trình s n xu t kinh doanh
đ u có tác đ ng qua l i l n nhau, các chi phí mƠ doanh nghi p b ra bao g m chi phí
s n xu t vƠ chi phí xƣ h i đ u góp ph n t o ra s n ph m. Ng c l i, k t qu kinh
doanh đo đ c l i ph n ánh hi u qu s d ng chi phí c a doanh nghi p, li u nó đƣ lƠ
nh nh t ch a, m i ph ng án chi phí đƣ đ c cơn nh c ch a, ph ng án chi phí hi n
t i có ph i lƠ t i u?v.vầ
2


D a trên m i quan h gi a chi phí vƠ k t qu , ng

i qu n tr c n n m rõ tình

hình vƠ đ c tính kinh doanh c a doanh nghi p t đó có s đi u ch nh trong chi n l

c

kinh doanh đ đ m b o chi phí luôn đ c gi m t i đa vƠ k t quá lƠ cao nh t.
Bên c nh hi u qu s n xu t kinh doanh lƠ hi u qu v m t xƣ h i. Trên góc đ
kinh t , hi u qu kinh doanh mƠ doanh nghi p đ t đ c sau m t quá trình s n xu t
đ c so sánh v i hi u qu xƣ h i mƠ doanh nghi p đ t đ c, hai y u t nƠy lƠ hai y u
t cơn b ng , m t doanh nghi p có hi u qu kinh t cao nh ng v m t xƣ h i th p s
không đ c đánh giá lƠ doanh nghi p có ho t đ ng kinh doanh hi u qu vƠ ng c l i.
Chính vì v y, vi c mang l i hi u qu xƣ h i lƠ đi u c n thi t mƠ doanh nghi p nên ch
tơm đ t đ c .
1.1.4. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh
S c n thi t ph i nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p bi u
hi n nh ng lỦ do sau đơy:
- Th nh t: ngu n tƠi nguyên ngƠy cƠng khan hi m. Tr c kia, dơn c còn ít mƠ
c a c i trên trái đ t l i phong phú, ch a b c n ki t vì khai thác s d ng. Khi đó loƠi
ng i ch chú Ủ phát tri n kinh t theo chi u r ng: t ng tr ng k t qu s n xu t trên c
s gia t ng các y u t s n xu t nh : t li u s n xu t, đ t đaiầ Nh ng th c t , m i
ngu n tƠi nguyên trên trái đ t nh đ t đai, khoáng s n, h i s n, lơm s nầ đ u lƠ h u
h n vƠ ngƠy cƠng khan hi m, c n ki t do con ng i khai thác vƠ s d ng chúng. VƠ
v i dơn s g n b y t ng i nh hi n t i đòi h i con ng i ph i ngh đ n vi c l a ch n
kinh t , khan hi m t ng d n đ n v n đ kinh t t i u ngƠy cƠng ph i đ t ra nghiêm
túc. Vi c l a ch n kinh t t i u đơy chính lƠ nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh
mƠ không c n s d ng quá nhi u tƠi nguyên thiên nhiên.
- Th hai: khoa h c k thu t ngƠy cƠng phát tri n. V i s phát tri n c a k thu t
s n xu t thì cƠng ngƠy ng i ta cƠng tìm ra nhi u ph ng pháp khác nhau đ t o ra s n
ph m. K thu t s n xu t phát tri n cho phép v i cùng nh ng ngu n l c đ u vƠo nh t
đ nh ng i ta có th t o ra r t nhi u lo i s n ph m khác nhau. i u nƠy cho phép các
doanh nghi p có kh n ng l a ch n kinh t : l a ch n s n xu t kinh doanh s n ph m
(c c u s n ph m) t i u. L a ch n s n xu t kinh doanh t i u chính lƠ s d ng t i

thi u các ngu n l c đ u vƠo đ thu đ c l i ích cao nh t. Vì v y giúp doanh nghi p có
th nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh trong đi u ki n khan hi m các ngu n l c.
Th ba: s l a ch n kinh t c a các doanh nghi p trong các c ch kinh t khác
nhau là khác nhau.
Trong c ch k ho ch hóa t p trung, vi c l a ch n kinh t th ng không đ t ra
cho c p doanh nghi p. M i quy t đ nh kinh t : s n xu t cái gì? s n xu t nh th nƠo?
vƠ s n xu t cho ai? đ u đ c gi i quy t t m t trung tơm duy nh t lƠ NhƠ n c. Doanh
nghi p ti n hƠnh các ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a mình theo s ch đ o t trung
3

Thang Long University Library


tơm đó vƠ vì th m c tiêu cao nh t c a doanh nghi p lƠ hoƠn thƠnh k ho ch mƠ NhƠ
n

c giao. Do nh ng h n ch nh t đ nh c a c ch k ho ch hóa t p trung mƠ không

ph i ch lƠ các doanh nghi p ít quan tơm t i hi u qu ho t đ ng kinh t c a mình mƠ
trong nhi u tr ng h p các doanh nghi p hoƠn thƠnh k ho ch b ng m i giá.
Trong c ch th tr ng, vi c gi i quy t ba v n đ c b n c a s n xu t d a trên
quan h cung c u, giá c th tr ng, c nh tranh vƠ h p tác. Các doanh nghi p ph i t
ch v m t tƠi chính, t xơy d ng ph ng án s n xu t kinh doanh, t tìm đ u vƠo vƠ
đ u ra cho s n ph m, t ch u trách nhi m v hi u qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a mình. Lúc nƠy m c tiêu l i nhu n tr thƠnh m t trong nh ng m c tiêu quan tr ng
nh t c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh.
M t khác trong n n kinh t th tr ng thì các doanh nghi p ph i c nh tranh đ
t n t i vƠ phát tri n. Trong cu c c nh tranh đó có nhi u doanh nghi p tr v ng, phát
tri n s n xu t nh ng không ít doanh nghi p đƣ b thua l , gi i th , phá s n. Nh ng
doanh nghi p nƠo bi t cách nơng cao ch t l

ng hƠng hóa, gi m chi phí s n xu t, nơng

cao uy tínầ nh m ti n t i m c tiêu t i đa l i nhu n s có c h i t n t i vƠ phát tri n.
Ng c l i s b th tr ng lo i b vƠ đƠo th i. Các doanh nghi p ph i có đ c l i
nhu n vƠ đ t đ c l i nhu n cƠng cao cƠng t t. Do v y, đ t hi u qu s n xu t kinh
doanh vƠ nơng cao hi u qu s n xu t kinh doanh luôn lƠ v n đ đ c quan tơm c a
doanh nghi p vƠ tr thƠnh đi u ki n s ng còn đ doanh nghi p t n t i vƠ phát tri n
trong n n kinh t th tr ng.
1.2. Nh ngătiêuăchíăđánhăgiáăhi u qu s n xu t kinh doanh
1.2.1. Ch tiêu hi u qu kinh doanh t ng h p
1.2.1.1. T su t sinh l i trên v n ch s h u
T su t sinh l i trên v n ch s
h u( ROE )
Trong đó v n ch s h u đ
VCSH bình quân

L i nhu n sau thu

=

V n ch s h u bình quơn
c tính theo công th c:
=

x 100

VCSH đ u k + VCSH cu i k
V n ch s h u bình quơn

Ch tiêu nƠy ph n ánh c 100 đ ng v n ch s h u s có bao nhiêu đ ng l i
nhu n đ c sinh ra. Ch tiêu nƠy cƠng cao có ngh a doanh nghi p đang s d ng hi u
qu v n ch s h u, đơy lƠ ch tiêu mƠ các nhƠ đ u t quan tơm, có th giúp doanh
nghi p thu hút ngu n v n đ gia t ng ph m vi ho t đ ng kinh doanh.
1.2.1.2. T su t sinh l i c a tài s n
Ch tiêu nƠy cho bi t c 100 đ ng tƠi s n doanh nghi p b ra thì có bao nhiêu
đ ng l i nhu n thu v ( sau thu ). Th hi n m c đ hi u qu trong vi c phơn chia s
d ng ngu n tƠi s n c a doanh nghi p
4


T su t sinh l i c a tƠi s n

L i nhu n sau thu

=

( ROA )

TƠi s n bình quơn

1.2.1.3. T su t sinh l i trên doanh thu
T su t sinh l i trên doanh thu đ c tính d a trên l i nhu n sau thu vƠ doanh
thu thu n, trong đó doanh thu thu n bao g m doanh thu thu n ho t đ ng bán hƠng,
cung c p d ch v vƠ doanh thu t ho t đ ng tƠi chính.
Ch tiêu cho th y đ c hi u qu s d ng chi phí c a doanh nghi p, chi phí đ

c

s d ng h p lỦ lƠm t ng l i nhu n sau thu đ n m c g n v i doanh thu thu n.

T su t sinh l i trên doanh thu

L i nhu n sau thu

=

( ROS )

T ng doanh thu

1.2.1.4. T su t sinh l i trên chi phí ho t đ ng
Chi phí ho t đ ng lƠ chi phí mƠ doanh nghi p b ra đ có đ

c k t qu ho t đ ng

kinh doanh trong k , bao g m giá v n hƠng bán, chi phí bán hƠng vƠ qu n lỦ doanh
nghi p, chi phí ho t đ ng tƠi chính, chi phí khác.
Ch tiêu nƠy l n ch ng t l i nhu n đ t đ c sau thu g p nhi u l n chi phí, hoàn
thƠnh m c tiêu t i đa hóa l i nhu n vƠ gi m thi u chi phí c a doanh nghi p.
T su t sinh l i trên chi phí
( ROOE )

=

L i nhu n sau thu
Chi phí ho t đ ng

1.2.2. Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n
1.2.2.1. Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n c đ nh
Hi u qu s n xu t c a tƠi s n c đ nh

=

T su t hao phí tƠi s n c đ nh

=

Doanh thu thu n

TSC bình quơn
Ch tiêu nƠy th hi n s c s n xu t c a tƠi s n c đ nh , ch tiêu cƠng cao cƠng
ch ng t doanh nghi p s d ng TSC hi u qu
TSC bình quơn

Doanh thu thu n
Ch tiêu nƠy cho bi t m c tiêu th tƠi s n c đ nh đ sinh ra 1 đ ng doanh thu.
L i nhu n sau thu
T su t sinh l i c a tƠi s n c đ nh
=
x 100%
TSC bình quơn
Ch tiêu cho bi t c 100 đ ng tƠi s n c đ nh s d ng trong k thì sinh ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu .
1.2.2.2. Ch tiêu hi u qu s d ng tài s n ng n h n
T su t sinh l i

L i nhu n sau thu

x 100%
TSNH bình quân

Ch tiêu cho bi t c 100 đ ng tƠi s n ng n h n s d ng trong k sinh ra bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu
c a tƠi s n ng n h n

=

5

Thang Long University Library


S vòng quay
c a tƠi s n ng n h n

=

S vòng quay hƠng t n kho

=

T ng s luơn chuy n

TSNH bình quân
Ch tiêu nƠy th hi n t c đ v n đ ng c a tƠi s n ng n h n trong chu k kinh
doanh c a doanh nghi p.ch s cƠng cao ch ng t hi u qu s d ng cƠng cao.
T ng giá v n hƠng bán
HTK bình quân

Ch tiêu nƠy đánh giá t c đ v n đ ng c a hƠng t n kho
Th i gian k phơn tích

Th i gian 1 vòng quay c a hƠng t n kho
=
S vòng quay hƠng t n kho
Th i gian 1 vòng quay HTK cƠng th p thì s vòng quay trong k cƠng nhi u, góp
ph n t ng l i nhu n cho doanh nghi p.
1.2.3. Ch tiêu hi u qu s d ng v n
1.2.3.1. Ch tiêu hi u qu s d ng v n ch s h u
T su t sinh l i
c a VCSH

=

LNST

DTT

x

DTT
TS bình quân
1.2.3.2. Ch tiêu hi u qu s d ng v n vay
T su t sinh l i
v n vay

x

TS bình quân
VCSH bình quân

LNST

=

V n vay bình quơn

x 100

Ch tiêu cho bi t m i 100 đ ng v n vay thì sinh ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu .
1.2.3.3. Ch tiêu hi u qu s d ng v n c đ nh và v n l u đ ng
Doanh thu thu n
Hi u qu s d ng v n c đ nh
=
V n c đ nh bình quân
Ch tiêu cho bi t m i đ ng v n c đ nh s d ng sinh ra bao nhieu đ ng doanh thu.
Doanh thu thu n
Hi u qu s d ng v n l u đ ng
=
V n l u đ ng bình quơn
Ch tiêu cho bi t m i đ ng v n l u đ ng chi ra s t o đ c bao nhiêu đ ng doanh thu.
1.2.4. Ch tiêu hi u qu s d ng lao đ ng
đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng trong doanh nghi p ng

i ta th

ng dùng

hai ch tiêu sau:
Ch tiêu n ng su t lao đ ng: cho bi t bình quơn m t lao đ ng trong m t k kinh
doanh s có kh n ng đóng góp s c mình vƠo s n xu t đ thu l i đ c bao nhiêu giá tr
s nl

ng cho doanh nghi p.
N ng su t lao đ ng

T ng doanh thu trong k

=

T ng s lao đ ng bình quơn trong k
Ch tiêu s c sinh l i bình quơn c a lao đ ng: cho bi t bình quơn m t lao đ ng
trong m t k kinh doanh lƠm ra bao nhiêu đ ng l i nhu n.
6


S c sinh l i bình quơn

T ng l i nhu n sau thu

=

c a lao đ ng

T ng lao đ ng bình quơn trong k

1.2.5. Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng chi phí
T su t sinh l i trên t ng chi phí đánh giá m c đ ti t ki m chi phí d a vƠo đ
l n c a l i nhu n đ i v i t ng chi phí
T su t sinh l i

LNTT

=

trên t ng chi phí

T ng chi phí
T su t sinh l i c a GVHB cho bi t v i m i 100 đ ng GVHB , doanh nghi p t o
ra đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n.
T su t sinh l i

L i nhu n g p

=

trên GVHB

GVHB

T su t sinh l i c a chi phí bán hƠng cho bi t v i m i 100 đ ng chi phí b ra
ph c v cho ho t đ ng bán hƠng thì doanh nghi p thu đ
T su t sinh l i c a chi phí
bán hàng

c bao nhiêu đ ng l i nhu n

L i nhu n thu n t H KD

=

Chi phí bán hàng

T su t sinh l i c a chi phí qu n lỦ doanh nghi p cho bi t c 100 đ ng chi phí
qu n lỦ doanh nghi p b ra thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n
T su t sinh l i c a chi phí
qu n lỦ doanh nghi p
1.3. Nh ng y u t

nhăh

L i nhu n thu n t H KD

=

Chi phí qu n lỦ DN

ngăđ n hi u qu s n xu t kinh doanh

1.3.1. Y u t khách quan
1.3.1.1. Môi tr ng qu c t
Vi t Nam gia nh p T ch c th ng m i th gi i (WTO) n m 2007, y u t môi
tr ng qu c t đ i v i các doanh nghi p Vi t Nam ngƠy cƠng có t m quan tr ng, tác
đ ng rõ nét đ n ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Các s ki n kinh t , chính tr ,
v n hóa pháp lu t trên th gi i, các xu h ng tƠi chính vƠ giá c các ngu n nguyên
nhiên li u trên th gi i gi đơy đ u nh h ng không nh đ n quá trình kinh doanh
c a công ty, đòi h i các nhƠ qu n tr c n đ t m i quan tơm đúng đ n h n v i môi
tr ng kinh t qu c t , t đó có cái nhìn vƠ chi n l c phù h p đ đ a doanh nghi p
v t qua khó kh n hay n m b t c h i trên th tr ng.
1.3.1.2. Môi tr ng trong n c và môi tr ng pháp lý
Tình hình chính tr vƠ kinh t trong n c n m ph n m u ch t đ các doanh
nghi p có đ c hi u qu kinh doanh hi u qu . M t môi tr ng chính tr n đ nh s
giúp các doanh nghi p kinh doanh an toƠn vƠ cơn b ng. Các ch tiêu kinh t vƠ b n đ

các ngành, l nh v c trong m t qu c gia lƠ c s đ doanh nghi p đ ra ph ng án kinh
doanh đúng đ n.
7

Thang Long University Library


Môi tr

ng pháp lỦ bao g m lu t, các v n b n d

i lu tầ M i quy đ nh pháp

lu t v kinh doanh đ u tác đ ng tr c ti p đ n k t qu vƠ hi u qu s n xu t kinh doanh
c a các doanh nghi p. Vì môi tr ng pháp lỦ t o ra ắsơn ch iẰ đ các doanh nghi p
cùng tham gia kinh doanh, v a c nh tranh l i v a h p tác v i nhau nên vi c t o ra môi
tr ng pháp lỦ lƠnh m nh lƠ r t quan tr ng. M t môi tr ng pháp lỦ lƠnh m nh v a
t o đi u ki n cho các doanh nghi p ti n hƠnh thu n l i các ho t đ ng kinh doanh c a
mình l i v a đi u ch nh các ho t đ ng kinh t vi mô theo h ng không ch chú Ủ đ n
k t qu vƠ hi u qu riêng mƠ còn ph i chú Ủ đ n l i ích c a các thƠnh viên khác trong
xƣ h i. Môi tr ng pháp lỦ đ m b o tính bình đ ng c a m i lo i hình doanh nghi p
ho t đ ng kinh doanh, c nh tranh v i nhau m t cách lƠnh m nh, m i doanh nghi p
bu c ph i chú Ủ đ n phát tri n các nhơn t n i l c, ng d ng các thƠnh t u khoa h c
k thu t vƠ khoa h c qu n tr tiên ti n đ t n d ng đ c các c h i bên ngoƠi nh m
phát tri n kinh doanh c a mình, tránh nh ng đ v không c n thi t, có h i cho xƣ h i.
1.3.1.3. Môi tr ng xã h i
Xƣ h i phát tri n kéo theo s phát tri n c a trình đ dơn trí, c s khoa h c k
thu t phát tri n, đ i s ng c a cong ng i đ c nơng cao kèm theo các xu h ng kinh
t , thói quen tiêu dùng m i v.v.. Nh ng thay đ i đó đòi h i doanh nghi p ph i nhanh
nh y n m b t k p th i các xu h ng nƠy. Các phong t c t p quán, các n p v n hóa xƣ

h i c a m i qu c gia vùng mi n có nh h ng quy t đ nh đ n s t n t i c a m t s n
ph m hay d ch v mƠ m t công ty t o ra. Không nh ng th , các chi n d ch marketing
vƠ qu ng bá c a công ty c ng ph n nhi u ph i d a trên đ c đi m v n hóa xƣ h i mƠ
doanh nghi p đó nh m đ n.
T u chung, mu n phát tri n vƠ đ t đ c hi u qu s n xu t kinh doanh, doanh
nghi p c n hi u rõ môi tr ng v n hóa xƣ h i xung quanh mình.
Hƣy nhìn vƠo m t môi tr ng xƣ h i c th vƠ g n g i nh t đó lƠ Vi t Nam. T i
Vi t Nam, ngu n lao đ ng r nh ng trình đ chuyên môn cao chi m s l ng r t ít,
ch y u lƠ lao đ ng ph thông, phù h p v i quy trình s n xu t. Vi t Nam c ng lƠ n c
coi tr ng các phong t c t p quán c a nh ng th h đi tr c đ l i. Do v y, nhi u doanh
nghi p đƣ có nh ng thi t k s n ph m hay m u qu ng cáo đánh vƠo đ c đi m nƠy.Ví
d nh qu ng cáo c a Nestle: ẰTrong 100 n m qua Nestle luôn chú tr ng các giá tr
truy n th ng, u ng n c nh ngu nầẰ
V i các doanh nghi p xu t nh p kh u thì còn c n nghiêm c u v n hóa vƠ xƣ h i
n i qu c gia tiêu th s n ph m vƠ có s đi u ch nh phù h p.
1.3.1.4. Trình đ khoa h c k thu t
K thu t vƠ công ngh lƠ nhơn t nh h ng tr c ti p t i m i ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Doanh nghi p nƠo áp d ng k thu t vƠ công ngh
tiên ti n, doanh nghi p đó s có l i th c nh tranh. NgƠy nay vai trò c a k thu t vƠ
8


công ngh đ

c các doanh nghi p đánh giá cao.

nơng cao hi u qu ho t đ ng s n

xu t kinh doanh, các doanh nghi p ph i không ng ng đ u t vƠo l nh v c nƠy, nh t lƠ
đ u t cho nghiên c u vƠ phát tri n.

u t vƠo khoa h c kỦ thu t s giúp nơng cao ch t l ng vƠ s l
gi m thi u giá thƠnh, th i gian chi phí c a quy trình s n xu t.

ng s n ph m,

1.3.1.5. Th tr ng đ u vào và đ u ra c a doanh nghi p
Trong các ch th liên quan đ n doanh nghi p thì nhƠ cung c p và khách hàng là
nh ng ch th quan tr ng nh t. i di n cho th tr ng đ u vƠo, các nhƠ cung c p có
m i quan h m t thi t đ n giá c , chi phí vƠ quy trình s n xu t c a doanh nghi p. Ch t
l ng nguyên nhiên v t li u đ u vƠo ph thu c vƠo nhƠ cung c p, h n n a vi c t o
m i quan h t t v i bên nhƠ cung c p còn có th t o ra l i th c nh tranh v i các
doanh nghi p c nh tranh cùng ngƠnh.
Khách hƠng hay th tr ng đ u ra quy t đ nh tính thƠnh b i c a doanh nghi p,
m t s n ph m hay d ch v khi đ c s n xu t ra c n có ng i tiêu th . Vi c thu hút
khách hƠng vƠ xơy d ng m i quan h lơu dƠi lƠ m t đi u mƠ ngƠy nay m i doanh
nghi p đ u mu n đ t đ c. Các m i quan tơm, th hi u, tơm lỦ c a khách hƠng đ c
các doanh nghi p b công s c nghiên c u vƠ tìm hi u nh m đ a ra s n ph m phù h p
đ m b o cho m c đ tiêu th vƠ sau đó lƠ hi u qu s n xu t c a c doanh nghi p.
1.3.1.6. Tính c nh tranh
Công vi c kinh doanh ngƠy nay g p r t nhi u th thách, m t trong s đó lƠ s
canh tranh gay g t kh c li t vƠ không ng ng ngh c a các đ i th trong th tr ng.
Vi c Vi t Nam h i nh p v i n n kinh t th gi i th m chí khi n cho bƠi toán
canh tranh c a m i doanh nghi p trong n c gi đơy khó kh n h n. Vi c tìm hi u
đi m m nh vƠ đi m y u c a b n thơn doanh nghi p vƠ các đ i th c nh tranh đ c đ t
lên hƠng đ u. Vi c hi u đ i th canh tranh khi n doanh nghi p có c h i h n trong th
tr

ng, có nh ng chính sách vƠ quy t đ nh phù h p đ t o th m nh riêng cho mình.

1.3.2. Y u t ch quan

1.3.2.1. B máy t ch c doanh nghi p
M i doanh nghi p đ u có b máy c c u t ch c riêng, các nhƠ qu n tr doanh
nghi p lƠ nh ng ng i đ ng đ u tr c ti p đ a ra quy t đ nh, v ch ra các chi n l c
kinh doanh, đ xu t các bi n pháp c i ti n vƠ kh c ph c khó kh n mƠ doanh nghi p
g p ph i. Vai trò c a các nhƠ qu n tr hay b máy t ch c r t quan tr ng, hi u qu s n
xu t kinh doanh có cao hay không đ u d a vƠ trình đ vƠ cái nhìn c a nhƠ qu n tr .
M t b máy t ch c h p lỦ, ch t ch s lƠ cái khung v ng ch c cho doanh
nghi p, đ m b o cho m i ho t đ ng, d dƠng ti p c n đ c m c tiêu vƠ tiên ch đ ra,
trong đó có hi u qu s n xu t kinh doanh.Trong giai đo n kinh t suy thoái vƠ g p
nhi u khó kh n nh hi n nay, vai trò c a nhƠ qu n tr cƠng l n h n, giúp doanh nghi p
9

Thang Long University Library


phát tri n v ng vƠng v

t qua nh ng sóng gió c a th tr

Chính vì v y ngƠy nay, môi tr

ng trong n

c vƠ qu c t .

ng trong công ty vƠ c c u qu n lỦ lƠ đi u mƠ các

doanh nghi p t khi m i thƠnh l p đ u có m i quan tơm r t cao.
1.3.2.2. Tình hình tài chính doanh nghi p
Tình hình tài chính tác đ ng r t m nh t i hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh

nghi p. Kh n ng tƠi chính nh h ng tr c ti p đ n uy tín c a doanh nghi p, t i kh
n ng ch đ ng s n xu t kinh doanh, t i t c đ tiêu th vƠ kh n ng c nh tranh c a
doanh nghi p, nh h ng t i m c tiêu t i thi u hoá chi phí b ng cách ch đ ng khai
thác s d ng t i u các ngu n l c đ u vƠo. Ngu n v n luôn lƠ y u t đ u tiên đ c
nh c đ n khi thƠnh l p m t doanh nghi p. ơy chính lƠ ngu n l c chính vƠ quan tr ng
nh t đ duy trì ho t đ ng doanh nghi p.
Kh n ng tƠi chính th hi n s phát tri n c a doanh nghi p c v t c đ , ti m l c,
m c đ r i ro. M t doanh nghi p có tình hình tƠi chính t t có th thu hút nhi u nhƠ
đ u t trên th tr ng, các nhƠ cung c p uy tín vƠ c nh ng khách hƠng khó tính.Vi c
duy trì tình hình tƠi chính n đ nh hay linh ho t tùy theo nh ng quy t đ nh s n xu t
c a công ty, m i k ho ch tƠi chính đ u có nh ng tác đ ng nh t đ nh, nơng cao hi u
qu s n xu t, phát tri n th tr ng, nơng cao kh n ng c nh tranh, thu hút đ u t , v.v
1.3.2.3. Lao đ ng và ti n l ng
Lao đ ng lƠ m t trong nh ng y u t đ u vƠo quan tr ng, nó tham gia vƠo m i
ho t đ ng c a quá trình s n xu t kinh doanh. N u ng i lao đ ng có đ trình đ đ s
d ng máy móc thì góp ph n nơng cao hi u qu s n xu t. Còn trình đ c a ng

i lao

đ ng h n ch thì cho dù máy móc thi t b hi n đ i đ n đơu c ng không mang l i n ng
su t cao, gơy t n kém ti n c a mua s m thi t b . Do đó nó nh h ng tr c ti p đ n quá
trình s n xu t kinh doanh. V i các doanh nghi p m r ng ho t đ ng s n xu t kinh
doanh ra th tr ng qu c t , c n xem xét môi tr ng l i đ ng t i n c đó. Ng c l i,
đ c đi m lao đ ng c a m t khu v c nh h

ng đ n hi u qu kinh t c a toƠn b khu

v c đó. C th nh Vi t Nam lƠ qu c gia có l c l ng lao đ ng ph thông chi m đa s
vì v y giá thƠnh lao đ ng r , phù h p v i ho t đ ng gia công, s n xu t,ầ
Bên c nh đó ti n l ng vƠ thu nh p c a ng i lao đ ng c ng nh h ng tr c ti p

t i hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p vì ti n l ng lƠ m t b ph n c u
thành lên chi phí s n xu t kinh doanh, đ ng th i nó còn tác đ ng t i tơm lỦ c a ng

i

lao đ ng trong doanh nghi p. Ti n l ng lƠ y u t kích thích n ng su t c a ng i lao
đ ng, khuy n khích ng i lao đ ng lƠm vi c t p trung vƠ hi u qu . Vì v y ho t đ ng
chính sách ti n l ng c ng cơn đ c doanh nghi p quan tơm, lƠm sao đ cơn b ng vƠ
t i u l i ích cá nhơn vƠ l i ích t p th , gi a ng i lao đ ng vƠ doanh nghi p.

10


1.3.2.4. Nguyên v t li u
Nguyên v t li u đ u vƠo chính lƠ c s đ s n xu t ra s n ph m.Ch t l

ng c a

s n ph m nh th nƠo đ c quy t đ nh b i nguyên v t li u, ngoài ra, nguyên v t li u
còn có m i liên h v i chi phí, giá thƠnh, quy trình s n xu t,ầ
Ti t ki m đ c chi phí nguyên v t li u lƠ ph ng án t t khi doanh nghi p mu n
t i u hóa hi u qu s d ng chi phí s n xu t.
Nguyên v t li u mƠ doanh nghi p có đ

c đ n t các nhƠ cung c p. Vì v y vi c

tìm ki m c ng nh thi t l p m i quan h đ i v i các nhƠ cung c p uy tín lƠ đi u c n
thi t cho s phát tri n lơu dƠi sau nƠy. Các chính sách thanh toán, chi t kh uầ có th
s khuy n khích phát tri n m i quan h gi a doanh nghi p vƠ nhƠ cung c p.
1.3.2.5. S n ph m

M i m t s n ph m đ u có 3 y u t chính: hình th c bên ngoƠi, giá thƠnh s n
ph m vƠ ch t l ng s n ph m.
Hình th c bên ngoƠi c a s n ph m lƠ m t y u t quan tr ng trong marketing,
giúp thu hút vƠ kh i d y ham mu n tiêu dùng c a khách hƠng. Vì v y hình th c s n
ph m b t m t giúp doanh nghi p có đ c doanh s bán hƠng cao h n. Hình th c bên
ngoƠi còn lƠ y u t c nh tranh vƠ phơn bi t s n ph m c a doanh nghi p v i các s n
ph m khác ngoƠi th tr ng, giúp cho m c đ nh n bi t c a ng i tiêu dùng cao h n.
Giá thƠnh s n ph m lƠ nhơn t quan tr ng th hai, tùy thu c vƠo thu nh p vƠ đ c
đi m chi tiêu c a m t khu v c mƠ doanh nghi p có nh ng s n ph m v i các kho ng
giá nh t đ nh. Vi c gi m giá thƠnh s n ph m s giúp s n ph m d dƠng ti p c n ng i
tiêu dùng h n, t ng l ng hƠng bán ra đ c.
Ch t l ng s n ph m lƠ nhơn t th ba: ch t l ng s n ph m t o ra uy tín cho
doanh nghi p, ch t l ng s n ph m t t đ đ đáp ng nhu c u khách hƠng s giúp
doanh nghi p dƠnh l y th ph n trên th tr ng .
1.3.2.6. Môi tr ng làm vi c và c s v t ch t bên trong doanh nghi p
Môi tr ng bên trong doanh nghi p bao g m con ng i vƠ c s v t ch t. Môi
tr ng con ng i hay v n hóa doanh nghi p lƠ m t y u t bi n đ ng linh ho t.
V n hoá doanh nghi p có v trí vƠ vai trò r t quan tr ng trong s phát tri n c a
m i doanh nghi p, b t k doanh nghi p nƠo thi u đi y u t v n hoá, ngôn ng , t li u,
thông tin nói chung thì khó có th đ ng v ng vƠ t n t i đ c. Trong khuynh h ng xƣ
h i ngày nay, con ng i lƠ m t ngu n l c c a doanh nghi p mƠ v n hoá doanh nghi p
lƠ cái liên k t vƠ nhơn lên nhi u l n các giá tr c a t ng ngu n l c riêng l . Do v y, có
th kh ng đ nh v n hoá doanh nghi p lƠ tƠi s n vô hình c a m i doanh nghi p.
Th hai đó là c s v t ch t: đ m r ng hay duy trì ho t đ ng kinh doanh thì
doanh nghi p c n có c s v t ch t đ đ đáp ng. C s v t ch t t t s đ m b o đ c
ch t l

ng s n ph m, an toƠn c a ng

i lao đ ng, gi m th i gian s n xu t...

11

Thang Long University Library


Vi c doanh nghi p liên t c đ u t c s v t ch t , c p nh t trình đ khoa h c k
thu t công ngh s giúp t o n n t ng vƠ c ng c s c m nh cho doanh nghi p.
1.3.2.7. Marketing
V i n n kinh t c nh tranh gay g t nh hi n nay thì ho t đ ng marketing không
có gì lƠ xa l , th m chí lƠ b t bu c đ i v i m i doanh nghi p. Marketing lƠvi c tìm
cách đ a s n ph m đ n v i ng i khách hƠng thông qua nhi u hình th c, đi u ki n
khác nhau. Thông qua ho t đ ng marketing, doang nghi p d a vƠo nh ng đi m m nh
s n có, gi i thi u s n ph m t i khách hƠng vƠ thi t l p đ c th ph n riêng cho mình.
i v i m i nhóm khách hƠng, khu v c đ a lỦ doanh nghi p s có m t chi n l c
marketing riêng đ th a mƣn nhu c u tiêu dùng t i b ph n đó.
Vì v y n u nhƠ qu n tr doanh nghi p có th v ch ra chi n l
hi u qu s n xu t kinh doanh s đ c nơng cao.

12

c marketing t t thì


CH

NGă2. TH CăTR NGăHO Tă

NGăS NăXU TăKINHăDOANHăC Aă

CỌNGăTYăC ăPH NăBIAăHÀăN Iăậ H IăPHọNG

2.1. Khái quát chung v công ty c ph n bia Hà N i ậ H i Phòng
2.1.1. Gi i thi u chung v công ty
Tên công ty : Công ty c ph n bia HƠ N i ậ H i Phòng
Tên vi t t t : HABECO
a ch : 16 L ch Tray, Qu n Ngô Quy n, ThƠnh ph H i Phòng
Website :www.haiphongbeer.com.vn
Công ty c ph n Bia H i Phòng chính th c ho t đ ng theo mô hình Công ty c
ph n theo Gi y ch ng nh n đ ng kỦ kinh doanh s 0203001024 do S K ho ch vƠ
u t ThƠnh ph H i Phòng c p ngƠy 20/09/2004.
V n đi u l lƠ 25.500.200.000 VN , trong đó t l v n c a c đông nhƠ n c do
T ng Công ty Bia - R u - N c gi i khát HƠ N i n m gi lƠ 65 %, v n c a các c
đông trong doanh nghi p lƠ 29,5%, v n c a các c đông ngoƠi doanh nghi p lƠ 5,5%.
2.1.2. Quá trình hình thành phát triên
Công ty c ph n bia HƠ N i ậ H i Phòng ti n thơn lƠ Xí nghi p N c đá Vi t
Hoa đ c thƠnh l p ngƠy 15 tháng 6 n m 1960 theo quy t đ nh s 150/ Q UB c a
UBHC ThƠnh ph H i Phòng theo hình th c Công ty h p doanh.
- N m 1978 Xí nghi p N
ng t H i Phòng.
n

c đá Vi t Hoa đ

c đ i tên thƠnh Xí nghi p N

c

- N m 1990 Xí nghi p N c ng t H i Phòng đ c đ i tên thƠnh NhƠ máy bia
c ng t H i Phòng.
- N m 1993 UBND thƠnh ph H i Phòng đ i tên nhƠ máy bia n c ng t H i

Phòng thƠnh NhƠ máy bia H i Phòng (Quy t đ nh s 81/Q -TCCQ ngày 14/1/1993).
- N m 1995 th c hi n ch tr ng v đ i m i doanh nghi p NhƠ n c, UBND
thƠnh ph H i Phòng đƣ có quy tđ nh đ i tên NhƠ máy bia H i Phòng thƠnh Công ty
bia H i Phòng (Quy t đ nh s 1655 Q / MDN ngƠy 4/10/1995).
- NgƠy 23/9/2004 UBND ThƠnh ph H i Phòng ra quy t đ nh s 2519/Q UB
chuy n đ i Công ty bia H i Phòng lƠ Doanh nghi p NhƠ n c thƠnh Công ty C ph n
bia H i Phòng v i s v n đi u l lƠ 25.500.200.000 VN , t l v n c a các c đông
nhƠ n c lƠ 65%, v n c a các c đông trong doanh nghi p lƠ 29,5%, v n c a các c
đông ngoƠi doanh nghi p lƠ 5,5%. Công ty c ph n Bia H i Phòng chính th c ho t
đ ng theo mô hình Công ty c ph n theo Gi y ch ng nh n đ ng kỦ kinh doanh s
0203001024 do S K ho ch vƠ u t ThƠnh ph H i Phòng c p ngƠy 20/09/2004.
- Tháng 10 n m 2005, UBND ThƠnh Ph H i Phòng đ ng Ủ chuy n nh ng ph n
v n NhƠ n c t i Công ty c ph n bia H i Phòng cho T ng Công ty Bia ậ R
ậ
N

c gi i khát HƠ N i (theo thông báo s 4510/UBND-KHTH, ngày 24/8/2005) và
13

Thang Long University Library


H i đ ng Qu n tr T ng công ty Bia ậ R
chuy n nh

ng ph n v n nhƠ n

uậN

c gi i khát HƠ N i đ ng Ủ nh n

c t i Công ty c ph n bia H i Phòng (s 45/Q -

TCKT ngƠy 06/09/2005). Công ty c ph n bia H i Phòng gia nh p T ng công ty Bia ậ
R u ậ N c gi i khát HƠ N i ho t đ ng theo mô hình Công ty m ậ Công ty con.
- Theo Ngh quy t i h i đ ng c đông b t th ng h p ngƠy 23/10/2005: Công
ty c ph n Bia H i Phòng đ i tên thƠnh Công ty c ph n Bia HƠ N i ậ H i Phòng.
2.1.3. Ho t đ ng kinh doanh s n xu t
Công ty c ph n bia HƠ N i - H i Phòng kinh doanh trong các ngƠnh ngh sau
- S n xu t n c u ng có c n vƠ không c n: bia các lo i, r u, n c ng t.
- Khai thác, x lỦ vƠ cung c p n c
- S n xu t n c u ng tinh khi t có chai
- V n t i hƠng hóa b ng đ ng b
- Khách s n
- NhƠ hƠng, quán n, nhƠ n u ng
2.1.4. C c u t ch c và qu n lý
C ăC UăB ăMỄYăQU NăLụăC AăCỌNGăTY

S ăđ ă2.1.ăS ăđ ăt ăch c
Hi n nay c c u b máy qu n lỦ Công ty C ph n bia HƠ N i ậ H i Phòng g m:
- i h i đ ng c đông.
- H i đ ng qu n tr .
- Ban ki m soát.
- Ban Giám đ c.
- Phòng tiêu th s n ph m.
- Phòng T ng h p.
- Phòng k thu t.
- Phòng Tài chính K toán.
- i kho.
14

- Phân x

ng Bia s 1 ậ 16 L ch Tray.

- Phơn x

ng bia s 2 ậ Quán Tr .

2.1.5. Nh ng đ c đi m kinh t - k thu t liên quan đ n ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a công ty
2.1.5.1.
c đi m s n ph m
Công ty c ph n bia HƠ N i ậ HƠ Phòng cung c p các s n ph m sau:
- Bia chai H i phòng
- Bia chai 999
- Bia t i H i Phòng
- Bia h i H i HƠ
- Bia h i H i Phòng
uăđi m :
So v i các ngƠnh s n xu t khác, ngƠnh s n xu t vƠ kinh doanh r
có nh ng đ c đi m k thu t vƠ nh ng tác d ng riêng:
Bia lƠ m t trong s đ u ng lơu đ i nh t mƠ loƠi ng

u bia n

c gi i khát

i t o ra, có niên đ i ít nh t

t thiên niên k 5 TCN, đ c ghi chép trong th t ch c a Ai C p c đ i và L ng HƠ.
Gi ng nh ph n l n các ch t ch a đ ng khác lên ment nhiên, r t có th các đ
u ng t ng t bia đ c phát minh m t cách đ c l p gi a các n n v n minh trên th
gi i. Ki m đ nh hóa h c các bình g m c phát hi n ra r ng bia (t ng t r u vang)
đƣ đ c s n xu t kho ng 7.000 n m tr c khu v c Iran vƠ lƠ m t trong s các công
ngh sinh h c đƣ bi t, trong đó các quy trình sinh h c c a s lên men đ c áp d ng.
- Bia lƠ lo i th c u ng ph bi n nh t hi n nay, v i n ng đ c n th p kho ng 45%, không gơy nhi u tác h i cho ng i s d ng vƠ n u bi t s d ng s n ph m nƠy m t
cách h p lỦ thì bia s đem l i nhi u tác d ng t t. Trong b t k mùa nƠo, nh ng cu c
h i h p đ u không th thi u lo i đ u ng nƠy.
đ

Chính nh ng đ c đi m vƠ tác d ng nêu trên đƣ khi n s n ph m nƠy ngƠy cƠng
c ng i tiêu dùng ch p nh n cao, do v y, ti m n ng phát tri n lƠ r t l n.
- Các s n ph m bia c a công ty c ph n bia HƠ N i có giá thƠnh r , phù h p v i

m c thu nh p chung c a đ i b phơn ng i tiêu dùng hi n nay, u đi m nƠy giúp cho
vi c các s n ph m bia c a Bia HƠ N i ậ H i Phòng d dƠng ti p c n thi tr ng h n.
Nh c đi m
- Tính th i v lƠ m t nh c đi m c a th tr ng bia, nh t lƠ đ i v i bia mi n
B c. Th tr ng bia ch u nh h ng r t l n t đ c đi m đ a lỦ vƠ khí h u vùng mi n.
khu v c phía B c, th i ti t chia ra đ b n mùa. Khí h u nóng vƠ mùa h lƠ đi u ki n lý
t ng cho th tr ng bia do khách hƠng có xu h ng gi i khát vƠ tiêu dùng trong các
bu i g p g , đơy lƠ th i đi m l ng tiêu th bia cao nh t.
n mùa đông, th i ti t
chuy n l nh, s n l

ng bia tiêu th gi m đáng k . Khác v i khu v c mi n B c, mi n
15

Thang Long University Library


Nam l i chia khí h u thƠnh mùa m a vƠ mùa khô, th i ti t ph n l n n ng nóng nh t là
vƠo mùa khô vì v y mƠ bia h i, bia chai đ

c s d ng quanh n m, t đó cho th y s c

tiêu th bia t i th tr ng mi n nam có ph n l n h n.
- NgƠnh s n xu t bia ch u m t đ c đi m l n lƠ h n ng ch s n xu t (Quotas). H n
ng ch nƠy do chính ph đ ra nh m gi i h n kh i l ng s n xu t c a các doanh nghi p
bia, đ m b o tính ki m soát trong th tr ng. Tùy theo quy mô doanh nghi p mƠ h n
ng ch đ c thay đ i.
i v i các doanh nghi p hƠng đ u th tr ng bia nh Habeco,
Sabeco, Heineken... h n ng ch luôn th p h n m c doanh nghi p s n xu t đ c.
- Các s n ph m bia c a công ty c ph n bia HƠ N i - H i Phòng còn ch a đánh
d u đ c trên th tr ng v m t ch t l ng vƠ th ng hi u, trong khi các s n ph m c a
các công ty c nh tranh nh HABECO HƠ N i, SABECO,ầ đƣ d n hình thƠnh đ c v
th trên th tr ng v i mùi v vƠ hình nh đ c a chu ng thì các s n ph m c a công
ty c ph n bia HƠ N i ậ H i Phòng v n còn nhi u khuy t đi m.
2.1.5.2.

c đi m trình đ công ngh

S ăđ ă2.2. Quyătrìnhăt ăch căs năxu tăc aăcôngătyăđ

cătómăt tătheoăs ăđ ăsau

Các quá trình đ c chia ra cho 5 t s n xu t :
T ănghi n: nh n đúng, đ s l ng tiêu chu n ch t l ng g o, malt (theo phi u

xu t kho) m i s n xu t. Khi nghi n g o, malt ph i đ m b o đúng tiêu chu n k thu t
c a quy trình công ngh đóng th c ph m vƠo bao theo m n u vƠ giao cho t n u.
16