Khảo sát lỗi trên báo mạng 2014

ĐỀ TÀI: Khảo sát bước đầu lỗi chính tả, lỗi từ, lỗi câu trên một số văn bản báo
mạng hiện nay.

1


MỤC LỤC

MỤC LỤC

2

MỞ ĐẦU

3

1. Đặt vấn đề.

3

2. Lịch sử vấn đề.

5

3. Mục đích nghiên cứu.

5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

6

5. Phương pháp nghiên cứu.

6

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn.

6

7. Bố cục

7

NỘI DUNG

8

1.Lỗi chính tả

8

2. Lỗi từ

19

4. Sắp xếp sai trật tự từ.

26

KẾT LUẬN

30

TÀI LIỆU THAM KHẢO

32

2


MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Ngôn ngữ báo chí là đại diện cho tiếng nói của một dân tộc, được coi là tiêu chuẩn
cho người đọc ở mọi tầng lớp. Chính vì thế, báo chí đòi hỏi người viết cần có sự
chỉn chu, cẩn thận trong mỗi bài viết của mình. Tuy nhiên, một thực trạng đáng
báo động hiện nay là tình trạng sai sót trên báo chí ngày càng lan rộng, đặc biệt là
đối với báo điện tử.
Theo một báo cáo về tình hình lỗi chính tả văn bản tiếng Việt của Viện công nghệ
thông tin- Đại học quốc gia Hà Nội, Công ty cổ phần truyền thông và Công nghệ
Viegrid ngày 28/07/2011, tỉ lệ lỗi chính tả trong 67000 văn bản của 177 đơn vị
được khảo sát là 7.79%, cao gấp nhiều lần mức yêu cầu tối thiểu và con số này cao
3


hơn chuẩn quốc tế là 0.1%. Theo đánh giá của bản bản báo cáo này thì các trang
báo mạng có số lượng người truy cập lớn như VnExpress, 24h, hay Dantri có tỉ lệ
sai lỗi chính tả là trên 20%, trong khi mức độ có thể chấp nhận được chỉ dao động
từ 2.5-5%. Điều đáng nói là báo cáo trên mới chỉ khảo sát về tình hình sai lỗi chính
tả, và chưa kể đến các sai sót khác của báo mạng!
Một ưu điểm đáng được ghi nhận của báo điện tử là việc cập nhật thông tin liên

tục, nhanh nhạy, có tính phổ cập đến độc giả cao nhưng đó dường như cũng là
nhược điểm của loại báo này. Các nhà báo đa phần chỉ tập trung vào số lượng, thời
gian đưa tin, các đặt tiêu đề như thế nào để thu hút người đọc mà họ quên đi mất
chất luợng của một bài báo. Sự thiếu cẩn trọng, thiếu tính chuyên nghiệp trong việc
xử lí ngôn từ vô hình trung tạo nên sự phản cảm đối với người đọc, ảnh hưởng
nghiêm trọng đến cách hành văn, cách nói của độc giả khi ngôn ngữ báo chí luôn
dược coi là thước đo đánh giá, là chuẩn mực đúng đắn nhât.
Trước thực trạng trên, đề tài này ra đời nhằm khắc phục phần nào vấn nạn này, góp
phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Vì đây mới chỉ là khảo sát bước đầu cho
nên đề tài sẽ không tránh khỏi những hạn chế nhất định. Tuy nhiên, tôi vẫn hy
vọng là nó sẽ mang lại những điều có giá trị, giúp ich cho các nhà báo, nhà ngôn
ngữ học đã, đang và sẽ nghiên cứu về báo chí, cũng như tất cả nhưng ai có liên
quan.

2. Lịch sử vấn đề
Đề tài về việc sử dụng ngôn từ trên các trang báo không phải là mới lạ. Có rất
nhiều nhà nghiên cứu đã khảo sát về các khía cạnh của đề tài này.

4


Cụ thể như:
•

Đề tài “Một số lỗi câu thường gặp trên báo in hiện nay”;

•

Bài báo “Báo động ngôn ngữ trên báo điện tử” trên trang baopnvn.com;

•

Đề tài: “Một sô vấn đề sử dụng ngôn từ trên báo chí” của Hoàng Anh;

•

“Báo chí viết sai lỗi chính tả be bét nhất”- baochi.eu.vn;

•

‘’Báo chí viết sai lỗi chính tả cao nhất”- baomoi.com;

“Báo cáo tinh hình lỗi chính tả trong văn bản tiếng Việt”- viegrid.com…
Nhưng nhìn chung, tôi nhận thấy chưa có đề tài nào tổng hợp đầy đủ về tất cả các
lỗi dùng từ, dùng câu, vấn đề chính tả, trên các trang báo mà cụ thể ở đây là trên
trang báo mạng, báo điện tử bởi vậy đề tài này vẫn còn là đề tài khá mới mẻ và
cần được nghiên cứu.

3. Mục đích nghiên cứu
Như đề tài đã nêu, mục tiêu nghiên cứu ở đây là khảo sát về lỗi từ, lỗi chính tả, lỗi
câu. Để thực hiện mục tiêu trên, bài nghiên cứu sẽ giải quyết hai vấn đề sau:
 Thực trạng lỗi trên các báo mạng.
 Đề ra giải pháp khắc phục và hạn chế lỗi.

5


4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
•

Đối tượng: báo mạng, chủ yếu là những trang báo lớn, những trang báo dành

•

cho teen. Cụ thể như: kenh14, yeah1, vnexpress, dantri…
Phạm vi: 12 đầu báo mạng, từ tháng 1đến tháng 11 năm 2014:
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Yeah1
Dân trí
Kênh 14
Vnexpress
Vietnamnet
baomoi
Ione
Bongda
Tinmoi
Vov
Ngôi sao
Hoahoctro

10

11
12

5. Phương pháp nghiên cứu
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
- Góp phần phản ánh về thực trạng sai lỗi tràn lan trên báo mạng, cung cấp một
cái nhìn tổng quan, khái quát về thực trạng này.
- Làm cơ sở nền tảng tổng quan làm cứ liệu cho những đề tài nghiên cứu về sau.
7. Bố cục
Bài nghiên cứu này bao gồm 3 phần:
MỞ ĐẦU:
Giới thiệu lý do chọn đề tài, mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi,
phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa lý luận, thực tiễn.
6


NỘI DUNG:



Cung cấp kiến thức cơ sở bao gồm các khái niệm lỗi chính tả, lỗi từ, lỗi câu.
Tìm, phân tích, thống kê lỗi chính tả, lỗi từ, lỗi câu trên báo mạng.

KẾT LUẬN:
Tổng kết, xem xét lại quá trình nghiên cứu.

NỘI DUNG

1.

Lỗi chính tả
1.1.
Khái niệm:

7


Chính tả là sự chuẩn hóa hình thức chữ viết của ngôn ngữ. Đó là một hệ thống
các quy tắc về các âm vị, âm tiết, cách dùng dấu câu, cách viết hoa.
Khảo sát lỗi sai chính tả trên các bài báo mạng:
Sai lỗi chính tả do việc đánh máy:

1.2.
1.2.1.

Lỗi sai do người viết sau khi đánh máy bài viết không biên tập lại dẫn đến
những sai sót nhỏ như thiếu một, hai chữ cái của từ, cách dấu câu sai nguyên
tắc đánh máy, nhầm dấu, sai font chữ …
Bảng 1.1. Ví dụ về sai lỗi chính tả do việc đánh máy
STT
1

2

3

4

5

Bài báo
“Phở “ê mặt” vì
bị “bạn gái” chê
đủ điều” - báo
Yeah1 – thứ 6,
ngày 7/11/2014
“Phở “ê mặt” vì
bị “bạn gái” chê
đủ điều” - báo
Yeah1 – thứ 6,
ngày 7/11/2014
“Thiếu nữ 18
tuổi bị cha mẹ
nhốt, đánh vì
yêu thầy” – báo
Yeah1 – thứ 6
ngày 7/11/2014
“Thiếu nữ 18
tuổi bị cha mẹ
nhốt, đánh vì
yêu thầy” – báo
Yeah1 – thứ 6
ngày 7/11/2014
“Hà Tăng sắp
làm mẹ?” –
kenh14 –

Lỗi sai

Cách sửa

“chia sẽ”

Chia sẻ

“từ việc: ham chơi
games,thích nhậu nhẹt,
thờ ơ”

từ việc: ham chơi games,
thích nhậu nhẹt, thờ ơ

“thầy H. khôn vi phạm
gì”

thầy H. không vi phạm gì

“quyền hôn nhân tự
nguyện của cả haikhông
ai được ngăn cản”

quyền hôn nhân tự nguyện
của cả hai không ai được
ngăn cản

“đoán già đoán no”
đoán già đoán non

8

14/11/2014

6

7

8

9

10

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

“nữ huấn luyện viên
khiến cả hộ trường sáng
bừng”

nữ huấn luyện viên khiến

cả hội trường sáng bừng

”Hà Hồ đến bên từng
học trò tỉ mỉ ɣhỉnh sửa
tóc”

Hà Hồ đến bên từng học
trò tỉ mỉ chỉnh sửa tóc

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
“Hồ Ngọɣ Hà tận tình
cho các “trò
hướng dẫn các thí sinh
cưng” – dantri – phong thái biểu diễn thật
23/08/2014
chuyên nghiệp”

Hồ Ngọc Hà tận tình
hướng dẫn các thí sinh
phong thái biểu diễn thật
chuyên nghiệp

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

“NữȠca sĩ đã không tiếc

chiêu mà bật mí cho các
trò cưng bí quyết trình
diễn với tóc”

Nữ ca sĩ đã không tiếc
chiêu mà bật mí cho các
trò cưng bí quyết trình
diễn với tóc

tócȠthật dễ dàng

tóc thật dễ dàng

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

9


11

12

13

14

15

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

để tránh tình trạng t˳c
che ngang mặt khi đang
phiêu cùng bài hát

để tránh tình trạng tóc che
ngang mặt khi đang phiêu
cùng bài hát

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc “được sân khấu với từng
cho các “trò
động tác trình diễn
cưng” – dantri –
quyến rũ cùnɧ giọng
23/08/2014
hát”

được sân khấu với từng
động tác trình diễn quyến
rũ cùng giọng hát

“Hồ Ngọc Hà

tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

“Hà Hồ đặtȠra cho tiết
mục này”

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
“Hà Ɉồ luôn chuẩn bị chu
cưng” – dantri –
đáo để luôn giữ”
23/08/2014

“Hồ Ngọc Hà
tận tình sửa tóc
cho các “trò
cưng” – dantri –
23/08/2014

“chỉ còn 2 thí sinh sau
kɨi Khương Hoàn Mỹ bị
loại”

10

Hà Hồ đặt ra cho tiết mục
này

Hà Hồ luôn chuẩn bị chu
đáo để luôn giữ

chỉ còn 2 thí sinh sau khi
Khương Hoàn Mỹ bị loại


1.2.2.

Sai lỗi chính tả do chủ quan người viết

Đây là những lỗi sai do người viết không nắm được quy tắc cơ bản về chính tả,
dẫn đến những lỗi sai không đáng có.
Bảng 1.2. Ví dụ về sai lỗi chính tả do chủ quan người viết
ST
T

1

2

3

4

5
6

Bài báo

Lỗi sai

Cách sửa

“Bí quyết cho
nàng “mũm
“Càng béo, càng mập,
Càng béo, càng mập, càng
mĩm” lựa chọn
càng không đẹp thì lại
không đẹp thì lại càng
quần áo” –
càng phải chau chuốt và
phải trau chuốt và điệu
yeah1 –
điệu đà.’’
đà.
18/07/2014
“Phở “ê mặt” vì
bị “bạn gái” chê
đủ điều” - báo
“thiệt phiền phức”
thật phiền phức
Yeah1 – thứ 6,
ngày 7/11/2014
“Nhẫn tâm giết
đứa con đẻ sau
khi đến sàn
“dùng một con rao nhỏ

dùng một con dao nhỏ
nhảy” – yeah1 – rạch cổ họng đứa nhỏ”
rạch cổ họng đứa nhỏ
thứ 3 ngày
6/11/2014
“Nguyễn Đình
Cương bươn
trải cuộc sống”
“bươn trải”
bươn chải
– ngoisao.net –
19/5/2014
“Tết này mình
“Thèm lắm một cái xiết Thèm lắm một cái siết tay
vẫn yêu xa” –
tay nhưng chỉ biết để
nhưng chỉ biết để dành đợi
kenh14 –
dành đợi anh về nước”
anh về nước
01/02/2014
“Cô bé 7 tuổi “Phần lớn đều nghĩ cô bé Phần lớn đều nghĩ cô bé
vẫn trượt ván
có một tương lai sáng
có một tương lai xán lạn
thành thạo dù bị
lạn và rộng mở ở phía
và rộng mở ở phía trước
khuyết thiếu hai
trước”

ống đồng” –
11


kenh14 –
31/10/2014
“Nên vui hay
buồn khi "Im
7

lặng để yêu?" Yeah1.com –
02/10/2014

8

9

10

11
12

“Mụn “tấn
công” khắp
người khiến ai
cũng hoảng sợ”
– kenh14 –
22/08/2014
“Va chạm xe
buýt, cô gái

đang từng ngày
dành giật sự
sống” –
tinmoi.vn –
10/08/2014
“Những đặc
điểm biến ebola
trở thành “virus
ác quỷ” –
kenh14 –
21/10/2014
“Đìu hiu cảnh
chợ chiều” –
baomoi.com –
14/11/2014
“7 bài học
xương máu khi
tình đầu tan vỡ”
– yeah1 – thứ 4,
ngày

“Khi độc giả sẽ được
thả trí tưởng tượng của
mình quay về thập niên
60s”

Khi đọc giả sẽ được thả trí
tưởng tượng của
mình quay về thập niên
60s

“nó sẽ cọ sát vào da”

nó sẽ cọ xát vào da

“dành giật”

giành giật

“ Chúng nổ tung và vô
hình chung đưa virus
Ebola vào máu.”

Chúng nổ tung và vô hình
trung đưa virus Ebola vào
máu.

“nhưng trên tất cả đều
tựu chung lại rằng”

nhưng trên tất cả đều tựu
trung lại rằng

“Không có sự đáp trả
nào xứng đáng, tình yêu
cũng bị "trà đạp" không
thương tiếc”

Không có sự đáp trả nào
xứng đáng, tình yêu cũng

bị "chà đạp" không
thương tiếc

12


13

14

15

16

17

18

19

15/10/2014
“Mỹ sẽ không
vì Iraq mà xao
lãng châu Á” –
vnexpress –
20/6/2014
“Thứ Bảy
14/06/2014: Sao
nhãng” –
hoahoctro.vn

“Hà Tĩnh: Phản
đối việc sát
nhập trường,
gần 500 học
sinh không đi
học” – vov.vn –
thứ 6, ngày
10/10/2014
“Bị soi mói đời
tư như “bị hiếp
dâm” –
vietnamnet –
02/06/2014
“10 câu cửa
miệng của
những người
không thành
công” – yeah1 –
09/08/2014

“xao lãng”

“sao nhãng”

sao lãng

“sát nhập”

sáp nhập

“soi mói”

xoi mói

“Dự án sẽ dậm chân tại
chỗ và thất bại nhanh
chóng khi những người
trong nhóm ngừng tìm
kiếm sự ...”

Dự án sẽ giậm chân tại
chỗ và thất bại nhanh
chóng khi những người
trong nhóm ngừng tìm
kiếm sự ...

“Van Persie cứu
Hà Lan khỏi bẽ
“Van Gaal cũng
mặt trước
không che dấu ý định
Ecuador” –
thử nghiệm khi xếp một
vnexpress –
loạt cầu thủ trẻ đá chính”
18/05/2014
“Dấu hiệu

sao lãng

“trước

mặt bạn, đối
13

Van Gaal cũng không che
giấu ý định thử nghiệm
khi xếp một loạt cầu thủ
trẻ đá chính
trước mặt bạn, đối phương


người ấy chỉ coi
bạn là bạn thân”
– dantri –
03/08/2014



phương vẫn thản nhiên
mặc bộ đồ ngủ rộng
thùng thình hoặc những
trang phục tuyền
toàng mặc ở nhà”

vẫn thản nhiên mặc bộ đồ
ngủ rộng thùng thình hoặc
những trang phục tuềnh
toàng mặc ở nhà

Phân tính một số từ sai chính tả ở bảng trên:
1. Sáng lạn hay xán lạn?
Cuốn từ điển Tiếng Việt do Trung tâm Từ điển học và Nhà xuất bản Đà
Nẵng xuất bản (Hoàng Phê chủ biên) có giải thích xán lạn là rực rỡ,
chói lọi/tiền đồ xán lạn/tương lai xán lạn.(trang 1454). Từ sáng lang vô
nghĩa, không tồn tại trong từ vựng tiếng việt.
Vì vậy ở đây, chúng ta phải dùng từ “xán lạn” mới chính xác.
2.

Đọc giả hay độc giả?

Nếu hiểu đúng từ đọc là đọc (đọc báo, đọc văn bản) rồi thì mọi người sẽ
thấy ngồ ngộ là tại sao nhiều người lại sử dụng từ "độc"---> "độc giả".
Một cách chính thống trên nhiều tạp chí, báo chí nhiều nơi hiện nay đã
sử dụng từ độc giả thay vì đọc giả. Độc giả, nếu được nghĩ ngợi cho vui
chắc hẳn sẽ làm nhiều người liên tưởng đến những vụ đầu độc, độc mãng
xà chăng? Có một sự liên quan căn bản xuất phát từ một tác phẩm văn
học là Độc Tiểu Thanh ký của Nguyễn Du. Khi đọc tác phẩm này, lần ra
hoàn cảnh sáng tác ta mới biết khi Nguyễn Du viết bài thơ ấy là nhờ vào
một dịp đọc được tác phẩm còn trơ trọi lại của Tiểu Thanh ký, độc ở đây
là đơn độc, là một. Với cái tên bài thơ Độc Tiểu Thanh ký, nhiều người
đã lầm tưởng tên bài thơ mang ý nghĩa "độc" ấy là đọc nên việc nhầm
lẫn tiếp tục được sử dụng cho từ đọc. Như vậy việc sử dụng từ độc đích
xác là sai, bởi đọc mới là nghĩa đúng của nó.

14


3.

Vô hình chung/ Vô hình trung; Tựu chung/ Tựu trung?

Cũng theo từ điển tratu.vn, chỉ có từ vô hình trung (tuy không chủ ý
chủ tâm nhưng tự nhiên lại là như thế) chứ không có vô hình chung;
tương tự với cặp từ tựu chung/tựu trung, chỉ có tựu trung (từ biểu thị
điều sắp nêu ra là cái chung, cái chính trong những điều vừa nói đến), và
không có tựu chung.
Bảng 1.3. So sánh lỗi chính tả qua các trang báo mạng.
Lỗi
sai
ST
T

Đầu báo

Đánh máy
Số
lỗi
(15)

Tỷ lệ

Người viết
Số
lỗi
(19)
1

1

Dân trí

10

2

Yeah1

4

3

Kênh 14

1

66.6
%
26.7
%
6.7%

4

Vn Express

0

0%

2

5
6
7
8
9
10

Ngôi sao
Vietnamnet
Hoa học trò
Tin mới
Báo mới
VOV

0
0
0
0
0
0

0%
0%
0%
0%
0%
0%

1
1
1
1
1
1

Đánh máy + Người
viết

15

44.1
%

19

6
4

Tổng số

Tỷ lệ

Số
lỗi
(34)

Tỷ lệ

5.3%

11

32.36
%

10

29.4%

5

14.7%

2

5.9%

1
1
1
1
1
1

2.94%
2.94%
2.94%
2.94%

2.94%
2.94%

34

100%

31.5
%
21%
10.4
%
5.3%
5.3%
5.3%
5.3%
5.3%
5.3%
55.9
%

Nhận xét:
• Qua bảng trên, ta có thể thấy Dân trí mắc lỗi chính tả nhiều
nhất, chiếm 33.26%; tiếp đến là các báo Yeah1, kênh 14,
15


vnexpress chiếm tỉ lệ sai chính tả lần lượt là 29.4%, 14.7% và
5.9%; các báo còn lại: Ngôi sao, Vietnamnet, Hoa học trò, tin
mới, báo mới chiếm tỉ lệ thấp nhất 2.94%.

Lỗi từ
2.1. Khái niệm:
Lặp từ:
Lặp từ nghĩa là dùng nhiều lần một từ trong câu hoặc trong những câu liền kề

2.
-

nhau. Để sửa lỗi này, ta có thể bỏ bớt một từ dùng lặp hoặc thay nó bằng đại từ
hay từ đồng nghĩa.
Bên cạnh dạng lỗi lặp nguyên vẹn một từ, ta còn gặp hiện tượng sử dụng trong
cùng một câu những từ đồng nghĩa với nhau làm thành phần đồng chức thể
hiện ý nghĩa liệt kê, lựa chọn hay tương phản. Đây cũng là lỗi lặp từ, chỉ có
-

một cách sửa là bỏ những từ có nghĩa trùng với từ đằng trước.
Dùng từ không đúng nghĩa:
Hiện tượng dùng từ không đúng nghĩa thường gặp trong những trường hợp sau
đây:

-



Người viết không nắm được nghĩa của từ, nhất là các từ Hán Việt, các



thuật ngữ khoa học.

Người viết nhầm lẫn các từ gần âm và gần nghĩa với nhau.

Dùng từ không hợp phong cách:
16


Dùng từ không hợp phong cách nghĩa là chọn từ không phù hợp với văn cảnh,
hoàn cảnh giao tiếp hoặc thể loại văn bản.
2.2.

ST
T

1

Khảo sát lỗi từ qua các trang báo mạng:
Bảng 2.1. Ví dụ về lỗi từ qua các trang báo mạng.
Số báo

“Tuổi 19 –
chông chênh
bước vào đời” –
kenh14.vn –
30/07/2014

2
“Công thức
toán học giúp
bạn tìm được
"người vợ hoàn

hảo” - Kênh14
– 26/05/2014

Câu sai

Lỗi sai

Lặp từ
Theo từ điển
soha.vn,
trưởng thành
là (người, sinh
vật) phát triển
đến mức hoàn
“người ta rồi
chỉnh, đầy đủ
cũng phải
về mọi mặt.
trưởng thành và Như
vậy,
lớn lên từng
trưởng thành
ngày”
và lớn lên là
hai từ đòng
nghĩa, sử dụng
chung sẽ dẫn
đến hiện tượng
lặp từ.
“Đây là một cơ

số logarit tự
nhiên và là một
số vô tỉ, có giá
trị xấp xỉ
khoảng 2,718”.

17

Cách sửa

người ta rồi
cũng phải lớn
lên từng ngày

Khoảng: thời Đây là một cơ
điểm, độ dài
số logarit tự
thời gian hay nhiên và là một
không gian theo số vô tỉ, có giá
ước
lượng. trị xấp xỉ 2,718
(soha.vn) Xấp
xỉ cũng có
nghĩa
tương
đương.
Vậy
khoảng và xấp
xỉ là hai từ
đồng nghĩa 

lặp từ.

3

“Phó Thủ
tướng: Không
xây sân bay
Long Thành sẽ
mất lợi thế cạnh
tranh” – dan tri
– 28/10/2014

“Bí ẩn tạo nên
những kiệt tác
4

đá thiên nhiên”
– dantri –
06/08/2014

5

“thật ra ông
không nói cũng
hiểu, thế
giới ngày
càng phát
triển, nhu cầu

đòi hỏi ngày
càng cao”

Kiệt tác tác
phẩm
nghệ
“bí ẩn tạo nên thuật đặc sắc
bí ẩn tạo nên
hình dạng kỳ
(soha.vn), bản
hình dạng kỳ
thú cho các tác thân từ kiệt tác
thú
phẩm kiệt tác đá đã bao hàm
cho kiệt tác đá
tự nhiên này
nghĩa
tác
tự nhiên này
chính là trọng phẩm, vây ta
chính là trọng
lực của Trái
cần bỏ một
lực của Trái đất
đất”
trong hai từ để
tránh
hiện
tượng lặp.

“Những nhóc tì
“Cùng sở hữu
sở hữu "gương gương mặt cực
mặt cute vô
cute với những
đối" khiến dân
biểu cảm đa
mạng phát
dạng khác
cuồng” –
nhau, ba nhóc tì
kenh14 - 17-04- này khiến tất cả
2014
người xem đều
phải "tan chảy’’

6
“Trấn Thành:
"Không thể

Nhu cầu: điều
thật ra ông
đòi hỏi về cuộc
không nói cũng
sống tự nhiên
hiểu, thế
và xã hội. Vậy
giới ngày
trong từ nhu
càng phát

cầu đã bao gồm
triển, nhu cầu
nghĩa đòi hỏi
ngày càng cao
 lặp từ

“thế giới ảo chỉ
qua ngôn từ,
qua trí tưởng
18

Cùng sở hữu
Đa dạng: nhiều
gương mặt cực
vẻ, nhiều dạng
cute với những
biểu hiện khác
biểu cảm khác
nhau (soha,vn).
nhau, ba nhóc
Như vậy, câu
tì này khiến tất
văn trên bị lặp
cả người xem
từ  bỏ từ đa
đều phải "tan
dạng
chảy’’
Trí tưởng tượng
đương nhiên là

của mình, vậy

thế giới ảo chỉ
qua ngôn từ,
qua trí tưởng


sống thiếu
Facebook!" –
yeah1 –
16/10/2014

7

8

“Đang ăn ốc
dừa, chết khiếp
khêu phải ổ
sán” –
vietnamnet –
26/06/2014

tượng của
mình và khi
mình có
facebook”

“có nghe phong
phanh”

“5 điểm yếu của “Đây là cơ hội
U19 Việt Nam”
để họ biết
được yếu điểm
BongDa.com.v của mình để tiếp
n – 17/10/2014
tục hoàn thiện
trong quãng sự
nghiệp còn lại
của cầu thủ.”

thêm từ “của
mình” vào sẽ
dẫn đến thừa từ.

- Phong thanh:
(tin tức) thoáng
nghe được,
chưa thật rõ
ràng, chưa chắc
chắn ;
có nghe phong
thanh
- Phong
phanh: (quần
áo mặc) ít và
mỏng, không
đủ ấm;

- Yếu
điểm: điểm
quan trọng
nhất, Từ điển
Tiếng Việt, tr.
1490
- Điểm yếu: có
mức độ, năng
lực hoặc tác
dụng ít, kém so
với bình
thường.
Như vậy, trong

19

tượng và khi
mình có
facebook

“Đây là cơ hội
để họ biết
được điểm yếu
của mình để
tiếp tục hoàn
thiện
trong
quãng
sự
nghiệp còn lại

của cầu thủ.”


câu trên phải
dùng là điểm
yếu chứ không
thể là yếu điểm.

“Xót xa với bài
thơ về em bé
9

ngủ say trong lễ
truy điệu bố” –
baomoi.com 12/07/2014

Ở ví dụ này, sự
kết hợp
giữa niềm với tính
từ xót xa là không
phù hợp. Tiếng
Việt có một “cơ
chế” tạo danh từ
bằng cách sử dụng
từ nỗi hoặc từ
Tại nhà tang lễ,
niềm kết hợp với
18 linh cửu
một tính từ để tạo
được phủ cờ đỏ

thành một danh từ.
sao vàng cùng
Nhưng nếu niềm
di ảnh nằm san
thường được kết
sát nhau trong hợp với các tính từ
có sắc thái tích
khói hương đã
cực (niềm + vui/
khiến những
niềm + hạnh phúc
người tham dự
…) thì nỗi có xu
lễ tang không
hướng kết hợp với
tránh khỏi niềm các tính từ có sắc
xót xa, đau lòng. thái không tích
cực (nỗi + buồn/
nỗi + bất hạnh/ nỗi
+ đau xót…). Từ
đó, có thể khẳng
định, việc kết
hợp niềm + xót
xa là một kết hợp
không phù hợp.

Tại nhà tang lễ,
18 linh cửu
được phủ cờ đỏ
sao vàng cùng

di ảnh nằm san
sát nhau trong
khói hương đã
khiến
những
người tham dự
lễ tang không
tránh khỏi nỗi
xót xa, đau
lòng.

Bảng 2.2. So sánh lỗi từ qua các trang báo mạng.
20


STT
1
2
3
4
5
6

Lỗi từ (9)

Đầu báo
Kênh 14
Dân trí
Yeah1
Vietnamnet

Bongda.com
Báo mới

Số lỗi
3
2
1
1
1
1

Tỷ lệ
33.4%
22.2%
11.1%
11.1%
11.1%
11.1%

Bảng 2.3. Thống kê lỗi từ
STT
1
2
3

Lỗi từ
Lặp từ
Dùng từ không đúng nghĩa
Dùng từ không hợp phong
cách

Số lỗi (9)
6
2
1

Tỷ lệ
66.7%
22.2%
11.1%

Nhận xét:
•

Kênh 14 đứng đầu về sai lỗi từ, chiếm 33.4%, tiếp đến là Dân
trí 22.2%, các báo khác: yeah1, vietnamnet, bongda.com,

•

baomoi chiếm tỷ lệ thấp nhất 11.1% .
Lặp từ chiếm tỉ lệ cao nhất (66.7%), tiếp đến là dùng từ không
đúng nghĩa (22.2%), cuối cùng là lỗi dùng từ không hợp phong
cách (11.1%).

21


Lỗi câu:
3.1. Khái niệm
3.1.1. Các lỗi về cấu tạo câu

3.1.1.1.
Thiếu các thành phần nòng cốt của câu
Các thành phần nòng cốt của câu là những thành phần bắt buộc phải có

3.

mặt trong câu để đảm bảo cho câu độc lập về nội dung và hoàn chỉnh về
hình thức. Một câu độc lập về nội dung nghĩa là một câu có thể hiểu
được mà không cần dựa vào văn cảnh (những câu xung qunh nó) hay
dựa vào hoàn cảnh giao tiếp. Còn một câu hoàn chỉnh về hình thức nghĩa
là một câu có đủ các thành tố cần thiết theo quy tắc ngữ pháp.
a. Câu thiếu chủ ngữ
b. Câu thiếu vị ngữ
c. Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ
d. Câu thiếu bổ ngữ bắt buộc
3.1.1.2.
Thiếu một vế của câu ghép
Câu ghép là loại câu gồm 2 vế trở lên, mỗi vế tương đương một câu đơn,
nối trực tiếp với nhau hoặc nối với nhau bằng các hư từ, nhằm trình bày
những sự việc, tình cảm, cảm xúc hay ý kiến có lien quan mật thiết với
nhau. Việc bỏ sót một vế của câu ghép rất dễ nhân ra, nếu đó là những
câu ghép có các vế nối với nhau bằng hư từ, đặc biệt là bằng các cặp kết
từ (tuy…nhưng, nếu…thì, vì … nên)
Loại lỗi đáng chú ý hơn về câu ghép là tách những ý liên quan mật thiết
với nhau thành các câu đơn trong khi văn cảnh hoặc hòn cảnh giao tiếp
đòi hỏi trình bày những ý đó trong một câu ghép.
3.1.1.3.
Thể hiện sai quan hệ ngữ nghĩa giữa các bộ phận trong câu
Các bộ phận trong câu ở đây được hiểu là các thành phân câu hay các vế
trong một câu ghép.

3.1.1.4.
Sắp xếp sai trật tự từ

22


Sự sắp xếp sai trật tự từ làm cho câu phản ánh sai lạc ý của người viết
hoặc làm cho câu trở nên mơ hồ về nghĩa, hiểu theo cách nào cũng được.
3.1.1.5.
Thiết lập sai quan hệ ngữ pháp giữa các bộ phận câu
3.1.2.
3.1.3.

Các lỗi về dấu câu
Các lỗi về liên kết câu
3.2.
Khảo sát lỗi câu qua cá trang báo mạng
1. “Phở ê mặt vì bị bạn gái chê đủ điều” - Báo yeah1, thứ 6,
07/11/2014
- Câu sai: “Hiểu được bản tính của phái mạnh nên Phương Du đã ra tay
ngăn
chặn những thói quen xấu của bạn trai minh.”
- Lỗi sai: Thiếu một vế của câu ghép, câu phải được nối bằng cặp kết
từ: “vì…nên”, thiếu chủ ngữ vế đầu.
- Sửa: Vì Phương Du hiểu được bản tính của phái mạnh nên cô…
2. “Nên vui hay nên buồn khi “Im lặng để yêu?”” – yeah1.com –
02/10/2014
- Câu sai: “Khi độc giả sẽ được thả trí tưởng tượng của mình quay về
thập niên 60s”
- Lỗi sai: Thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ

- Sửa: Tách trạng ngữ
Khi đó, đọc giả sẽ được thả trí tưởng tượng quay về thập niên 60s.
3. “10 việc làm hay ho để ngày mưa lạnh hết buồn chán” – ione –
12/11/2014
- Câu sai: “Khi đám bạn thân ở cạnh nhau chắc chắn sẽ nghĩ ra không
thiếu việc để làm”
- Lỗi sai: Thiếu chủ ngữ, không ngắt câu.
- Sửa: Bổ sung thêm chủ ngữ
Khi đám bạn thân ở cạnh nhau, chắc chắn họ sẽ nghĩ ra không thiếu
việc để làm.
4. “Gương mặt hotboy 15 tuổi thu hút fan rầm rầm vì quá baby” -ione 8-11-2014
23


- Câu sai: “Còn ở Việt Nam, anh chàng cực mê Sơn Tùng MTP và Mỹ
Tâm.”
- Lỗi sai: Câu mơ hồ về nghĩa. Câu trên dẫn đến cho người đọc hai
cách hiểu:
 Một là đối với các nhóm nhạc, ca sĩ Việt Nam, anh chàng thần


tượng Sơn Tùng và Mỹ Tâm;
Cách thứ hai có thể hiểu là, hồi anh ta còn ở Việt Nam (bây ghờ
anh chàng đang sống tại một đất nứơc khác), anh ta thần tượng
Sơn Tùng va Mỹ Tâm.

- Sửa: Còn đối với các ca sĩ Việt Nam, anh chàng thần tượng Sơn
Tùng MTP và Mỹ Tâm.
5. “Hà Tăng sắp làm mẹ” – kenh14 – 14/11/2014
- Câu sai: “Với hình ảnh này, đã có thể phần nào khẳng định thông tin

trên là thật”
- Lỗi sai: Thiếu chủ ngữ
- Sửa: Với hình ảnh này, chúng ta đã có thể khẳng định thông tin trên
là thật.
Bảng 3.1. So sánh lỗi câu trên trang báo mạng
STT

Đầu báo

1
2
3

Yeah1
Ione
Kênh 14

Lỗi sai
Số lỗi (5)
Tỷ lệ
2
40%
2
40%
1
20%

Nhận xét: Như vậy, Yeah1 đứng đầu về việc sai lỗi câu (40%), kênh 14
sai ít nhất với một lỗi, chiếm 20%.

24


KẾT LUẬN
Từ bài báo cáo trên, ta thông kê được như sau:
S
T
T

Số lỗi
Đầu báo

1
2
3
4
5
6
7
8
9

Yeah1
Dân trí
Kênh 14
Vnexpress
Vietnamnet
baomoi
Ione
Bongda

Tinmoi
10
Vov
11
Ngôi sao
12 Hoahoctro
Lỗi = CT+T+C

Chính tả

Từ

Câu

Tổng số

Số lỗi Tỷ lệ Số lỗi Tỷ lệ Số lỗi Tỷ lệ Số lỗi Tỷ lệ
(34)
%
(9)
%
(5)
%
(48)
%
10
11
5
2
1

1
0
0
1
1
1
1
34

29.4

1
2
3
0
1
1
0
1
0
0
0
0
9

32.36

14.7
5.9
2.94

2.94
0
0
2.94
29.4
29.4
29.4
70.8

11.1
22.2
33.4
0
11.1
11.1
0
11.1
0
0
0
0
18.8

2
0
1
0
0
0
2

0
0
0
0
0
5

40
0
20
0
0
0
40
0
0
0
0
0
10.4

13
13
9
2
2
2
2
1
1

1
1
1
48

27.1
27.1
18.5
4.2
4.2
4.2
4.2
2.1
2.1
2.1
2.1
2.1
100

Nhận xét:
•

Dựa vào bảng trên, ta thấy lỗi chính tả xảy ra nhiều nhất trên các trang

•

báo mạng (70.8%), tiếp đến là lỗi từ (18.8%) và lỗi câu (10.4%).
Báo Yeah 1 và báo Dân trí đứng đầu về tỷ lệ mắc lỗi (27.1%), tiếp đến
là kênh 14 (18.5%), các báo khác tỷ lệ mắc lỗi ít hơn, dao động từ 2.14.2%.
25