skkn một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

PHẦN THỨ NHẤT

ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng yêu cầu hội
nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học.
Trong xã hội hiện nay thực sự mới đang cần mô hình người lao động mới
cần năng động, sáng tạo, quyết đoán thích ứng với sự phát triển của thời đại
công nghệ, đòi hỏi những phương pháp giáo dục trong nhà trường phải đổi
mới. Mô hình học sinh học theo kiểu im lặng, lắng nghe giảng không ý kiến
phát biểu, học thuộc làu bài nhưng không hiểu bài đã không còn phù hợp.
Trong xu thế như hiện nay, phương pháp giáo dục tập trung vào vai trò người
giáo viên, sang phương pháp tập trung vào vai trò của học sinh. Từ hình thức
dạy học đồng loạt sang hình thức dạy học bằng việc tổ chức các hoạt động
nhằm phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh. Phương pháp
dạy học mới nhằm phát huy khả năng và kiến thức của học sinh ở mức cao
nhất, ở đó các em không bị áp đặt phải nghe và tiếp nhận kiến thức một cách
thụ động mà các em được chủ động tự chiếm lĩnh kiến thức dưới sự tổ chức
hướng dẫn và giải thích của giáo viên. Giáo viên phải tạo được hình thức khơi
dậy ở các em lòng ham hiểu biết, tìm tòi học hỏi, tạo cho học sinh một động
cơ học tập, có nhu cầu học tập để tiếp thu những kiến thức mới. Khi có hứng
thú học tập thì các em tham gia hoạt động sôi nổi, hào hứng và tích cực. Hứng
thú với học tập là một yếu tố rất quan trọng và cần thiết giúp cho việc học tập
của học sinh mang lại hiệu quả cao, tránh được sự căng thẳng và nhàm chán.
Hiện nay đổi mới phương pháp giáo dục được thực hiện sâu rộng trong nhà
trường. Giúp học sinh phát huy nội lực của từng học sinh.
Tuy nhiên nếu chỉ như vậy thôi vẫn chưa đủ. Đi cùng với dạy học kiến thức
cho các em chúng ta không thể quên được trách nhiệm dạy cho các em cách

học: Học để biết - Học để làm - Học để tự khẳng định mình - Học để cùng
chung sống. Đó là phải dạy kỹ năng sống cho các em ngay trong trường tiểu
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

1


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

học. Vậy kỹ năng sống là gì? Theo tôi kĩ năng sống là một trong những khái
niệm được nhắc đến nhiều trong thời đại ngày nay. Có nhiều quan niệm về kĩ
năng sống. Theo tôi, kĩ năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết
chúng ta phải biết để có thể thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày
trong cuộc sống. Kĩ năng sống được hình thành theo một quá trình, hình thành
một cách tự nhiên qua những va chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và
qua giáo dục mà có. Có nhiều nhóm kĩ năng sống như: nhóm kĩ năng nhận
thức, nhóm kĩ năng xã hội và nhóm kĩ năng quản lí bản thân như:
Kỹ năng tự nhận thức
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng làm việc nhóm
Kỹ năng học và tự học
Kỹ năng từ chối
Kỹ năng quản lý và sử dụng thời gian.
Kỹ năng ứng phó với những trạng thái căng thẳng.
Kỹ năng quản lý và sử dụng tiền bạc
Kỹ năng xây dựng mục tiêu cho mình trong cuộc sống.
Kỹ năng tư duy tích cực.
Dù là kĩ năng nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người.
Cho nên, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng.
Từ nhiều năm nay Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương dạy kĩ năng sống là

một trong những tiêu chí đánh giá "Trường học thân thiện - học sinh tích
cực". Trên tinh thần đó tôi nhận thấy rằng chính ở dưới mái trường các em
học được nhiều điều hay, lẽ phải. Và nhà trường trở nên là ngôi nhà thân
thiện, học sinh tích cực học tập để thành người tài xây dựng đất nước, có khả
năng hội nhập cao, từng bước trở thành công dân toàn cầu. Đây cũng là một
nhiệm vụ quan trọng đối với các thầy cô giáo. Với học sinh lớp 5, đây là giai
đoạn tiếp nối hình thành nhân cách cho các em, giúp các em có một kĩ năng
sống tốt cho tương lai sau này và đây cũng là một vấn đề mà xã hội và phụ
huynh hết sức quan tâm. Xác định tầm quan trọng đó tôi đã cố gắng nghiên
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

2


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

cứu thực hiện đề tài này. Đối tượng nghiên cứu là học sinh lớp 5 tôi đang phụ
trách, nhằm mong muốn đem lại cho các em vốn tự tin ban đầu để trang bị
cho các em những kĩ năng cần thiết làm hành trang bước vào đời. Đó là lý do
tôi chọn sáng kiến này.

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Nghiên cứu vấn đề này, nhằm phát huy tính tích cực, tự giác chủ động,
sáng tạo của học sinh, rèn thói quen và khả năng tự học, tinh thần hợp tác. Kĩ
năng vận dụng kiến thức vào những tình huống khác nhau trong học tập và
trong thực tiễn, tạo niềm tin, niềm vui và hứng thú trong học tập. Làm cho
“học” là quá trình kiến tạo, học sinh tìm tòi khám phá, phát hiện luyện tập
khai thác và xử lí thông tin luyện tốt khả năng phát biểu trước đám đông. Rèn
cho HS biết sống trong tập thể. Biết nói và biết lắng nghe người khác nói.
Học để đáp ứng được những yêu cầu của cuộc sống hiện tại và tương lai. Kỹ

năng sống (KNS) đề cập đến những vấn đề trong cuộc sống, hướng đến cuộc
sống an toàn, khỏe mạnh và nâng cao chất lượng cuộc sống, vì thế kỹ năng
sống không chỉ giới hạn trong trường học. Là tập hợp nhiều kỹ năng tâm lý xã hội và giao tiếp cá nhân, giúp cho con người đưa ra những quyết định có
cơ sở, giao tiếp có hiệu quả, phát triển các kỹ năng tự xử lý, quản lý bản thân
nhằm giúp họ có một cuộc sống lành mạnh và có hiệu quả. Là những hành
động cá nhân và những hành động đó sẽ tác động đến hành động của những
người khác cũng như dẫn đến những hành động nhằm thay đổi môi trường
xung quanh, giúp nó trở nên lành mạnh. Là những kỹ năng mang tính tâm lý
xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong những tình huống hàng
ngày để tương tác một cách hiệu quả với người khác và giải quyết hiệu quả
những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. Là năng lực của
bản thân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng
ngày.
- Kỹ năng sống nhằm giúp chúng ta chuyển dịch kiến thức “cái chúng ta
biết” và thái độ “cái chúng ta nghĩ, cảm thấy, tin tưởng” thành hành động thực
tế “làm gì và làm cách nào” là tích cực nhất và mang tính chất xây dựng.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

3


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
Nghiên cứu tìm hiểu thực trạng của học sinh và giáo viên khi dạy học có
lồng ghép giáo dục kỹ năng sống. Tìm ra những ưu điểm và tồn tại khi dạy
lồng ghép kỹ năng sống. Từ đó tìm ra những cách giải quyết, những biện pháp
thích hợp để giúp giáo viên và học sinh phát huy hết tác dụng thực chất của
kỹ năng sống sao cho không mang tính hình thức, hời hợt, không ngại khi
thực hiện phương pháp này.

IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
Qua thực tế dạy học lớp 5B là một lớp trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.
Phương pháp dạy học có lồng ghép kỹ năng sống của giáo viên. Phát huy tính
tích cực của học sinh.

V. ĐỐI TUỢNG NGHIÊN CỨU:
- Giáo viên dạy lớp 5 của trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.
- Học sinh lớp 5B của trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.
- Các phương pháp dạy lồng ghép kỹ năng sống.
- Nghiên cứu trong SGK Lớp 5, các tài liệu tham khảo. Nghiên cứu nội
dung chương trình của lớp 5. Nghiên cứu những mặt mạnh, mặt yếu của
phương pháp dạy lồng ghép kỹ năng sống.
- Nghiên cứu qua quá trình thực tế trực tiếp giảng dạy. Tìm hiểu qua đồng
nghiệp, tổ chuyên môn.

VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1. Nghiên cứu lí luận và thực tiễn:
Tham khảo các tài liệu nắm chắc đặc điểm của phương pháp dạy lồng ghép
kỹ năng sống ở lớp 5. Xác định được mục đích cơ sở của phương pháp này
2. Phương pháp điều tra.
- Phỏng vấn giáo viên và học sinh khối lớp 5 của trường tiểu học Nguyễn
Viết Xuân.
3. Phương pháp thực nghiệm.
- Tổ chức dạy thực nghiệm ở lớp 5B trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân.
- Dự giờ thăm lớp đồng nghiệp.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

4

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

4. Phương pháp quan sát.
- Hướng dẫn học sinh quan sát trong bài học,trong giờ chơi, trong thực tế,
trong cuộc sống hàng ngày.

PHẦN THỨ HAI
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở lí luận:
Dạy học có lồng ghép kỹ năng sống là phương pháp đã được chú ý triển
khai qua nhiều năm. Chúng ta biết được phương pháp dạy học lồng ghép kỹ
năng sống này là hình thức dạy học đặt học sinh vào môi trường học tập tích
cực nhưng không được thoát li trình độ hiểu biết, sự suy nghĩ của các em.
Giáo dục rèn luyện KNS là việc làm thiết thực, cấp bách và cần có thời
gian, do đó, cần xây dựng chương trình rèn luyện giáo dục KNS cho HS ngay
từ khi còn nhỏ.
Giáo dục rèn luyện KNS chỉ có hiệu quả khi đã tiếp nhận được một nền giáo
dục về giá trị sống. Giáo dục rèn luyện kỹ năng sống phải được thực hiện
đồng bộ trong 3 môi trường giáo dục: gia đình- nhà trường và xã hội. Nếu
giáo viên đưa ra yêu cầu quá cao thì học sinh sẽ chán và thiếu tự tin vào bản
thân, còn nếu giáo viên đưa ra yêu cầu quá thấp thì các em thiếu hưng thú học
tập.
Căn cứ nhiệm vụ năm học 2013-2014 của ngành, của trường về việc chú
trọng: Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
Vậy rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết
của xã hội, các em không chỉ biết học giỏi về kiến thức mà còn phải được tôi
luyện những kĩ năng sống, qua đó tạo cho các em một môi trường lành mạnh,

an toàn, tích cực, vui vẻ để trang bị cho các em vốn kiến thức, kĩ năng, giá trị
sống để bước vào đời tự tin hơn.

2. Cơ sở thực tiễn
a) Đặc điểm tình hình chung của trường:
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

5


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân nằm ở trung tâm của Xã Hà Mòn.
Trường được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, các đoàn thể. Trường có đầy
đủ phòng học cho học sinh học 2 buổi/ngày với đầy đủ ánh sáng, quạt mát,...
Trong năm học 2013 - 2014 đầu năm được biên chế vào 28 lớp. Cán bộ giáo
viên công nhân viên có lập trường kiên định, có phẩm chất đạo đức tốt. Thực
hành tiết kiệm chống lãng phí hết lòng hết sức vì học sinh. Xây dựng nếp
sống và làm việc khoa học. Nâng cao chất lượng dạy và học, bồi dưỡng học
sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu. Trường đã xây dựng được lớp học thân thiện,
trường học thân thiện.
b. Ưu điểm của khối 5:
* Đội ngũ giáo viên: Nhiệt tình giảng dạy. Có trình độ chuyên môn và có
năng lực sư phạm đã có nhiều năm trực tiếp dạy lớp. Thường xuyên đổi mới
phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh.
* Học sinh: Các em được sự quan tâm của gia đình, tạo điểu kiện cho các
em học hai buổi/ ngày. Đa số các em được cha mẹ đưa đón đi học. Sách vở và
đồ dùng dạy học đầy đủ. Các em đã có ý thức học tập.
c. Tồn tại:
* Giáo viên: Tuy nhiên ở trong khối, trong trường vẫn còn giáo viên khi

dạy lồng ghép giáo dục kỹ năng sống còn đang băn khoăn đôi khi còn lúng
túng không biết chọn kỹ năng nào cho phù hợp để dạy với nội dung bài đó.
Dựa vào quyển Giáo dục kỹ năng sống thì có quá nhiều các kỹ năng cơ bản
được giáo dục mà cụ thể hóa ở từng bài học là rất khó. Tôi lấy ví dụ như môn
Đạo đức bài 5 “Tình bạn” ở bài này nên giáo dục kỹ năng sống cho các em
có kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá những quan niệm
sai,những hành vi ứng xử không phù hợp với bạn bè). Kĩ năng đưa ra quyết
định phù hợp trong các tình huống có liên quan đến bạn bè. Kĩ năng giao tiếp
ứng xử với bạn bè trong học tập, vui chơi và trong cuộc sống. Kĩ năng thể
hiện sự cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ bạn bè. Trong giờ chơi nên tham gia các
trò chơi cho vui cho khỏe người thì trong quyển hướng dẫn giáo dục kỹ năng
sống thì lại không có. Giáo viên khi soạn bài còn phải dùng rất nhiều sách vở
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

6


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

khác nhau có nhiều phần phải lồng ghép như Bảo vệ môi trường, Đạo đức Hồ
Chí Minh, kỹ năng sống, tai nạn thương tích nên có một số giáo viên khi soạn
bài còn quên không lồng ghép. Lựa chọn cách tổ chức còn chưa phù hợp chưa
thực sự phát huy hết năng lực của các em.
* Học sinh: Trong giờ sinh hoạt ngoại khóa một số em còn quá nhút nhát.
Khi tổ chức cho các em lên hái hoa dân chủ GV gọi cũng không lên và còn
rơm rớm nước mắt. Học sinh lớp 5 các em vấn còn thiếu hiếu động. Một số
em còn chưa mạnh dạn tham gia cùng nhóm, chưa tập trung khi các bạn khác
làm việc. Một số em học chậm hơn lại cho rằng đó là việc của mấy bạn học
giỏi, mình không tham gia. Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến
việc học tập của các em còn phó mặc hoàn toàn cho nhà trường.

Ngày nay học sinh rất ít có hoài bão, ước mơ. Phụ huynh vì bận nhiều công
việc nên ít quan tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết, làm cho
các em rất rụt rè thiếu tự tin khi giao tiếp họăc tham gia các hoạt động bởi các
em bị cuốn hút theo các trò chơi điện tử và hệ thống ảo trên hệ thống Internet
như Khu vườn trên mây, rồi đến lớp hỏi nhau “ Cậu lên cấp bao nhiêu?’. Đây
là những trò chơi làm cho các em xa lánh với môi trường sống thực tế và
thiếu sự tương tác giữa con người với con người, kĩ năng xã hội của học sinh
ngày càng kém. Điều này dẫn đến tình trạng học sinh trở nên ích kỉ, không
quan tâm đến cộng đồng. Câu hỏi mà chúng ta thường đặt ra cho học sinh tiểu
học là ngoài những kiến thức phổ thông về toán, khoa học và nhân văn, học
sinh cần học điều gì để giúp các em hội nhập với xã hội, trở thành công dân
có ích cho cộng đồng. Vì thế đây cũng là nỗi lo lắng, đặt ra cho giáo viên lớp
một những suy nghĩ, trăn trở.
Khi bắt đầu tìm hiểu về rèn luyện kĩ năng sống hiệu quả cho học sinh trong
lớp tôi gặp phải một số thách thức sau:
Ngoài ra, một trở ngại nữa là phụ huynh trong lớp có một số bố mẹ thì quá
nuông chiều, ngược lại một số phụ huynh vì bận nhiều công việc nên ít quan
tâm giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết. Nhiều em đến trường tỏ ra
nói nhiều vì ở nhà các em không có người trò chuyện, chia sẻ ...
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

7


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Bên cạnh những khó khăn trên cũng có thuận lợi nhất định đó là: tôi nhận
được một tập thể học sinh khá ngoan và biết vâng lời, các em gần gũi với cô
giáo. Bên cạnh đó tôi có được sự ủng hộ của phụ huynh trong việc cùng nhà
trường giáo dục các em. Ngoài ra Ban lãnh đạo nhà trường luôn theo sát, quan

tâm, hỗ trợ cho giáo viên trong công tác giảng dạy cũng như giáo dục. Chính
vì thế tôi luôn cố gắng làm sao rèn cho các em kĩ năng sống, giúp các em có
một niềm tin, phát triển một cách toàn diện để trở thành con người năng động,
sáng tạo phù hợp với một xã hội hiện đại đang phát triển.

II. THỰC TRẠNG CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC Ở TRƯỜNG
1. Học sinh:
Học sinh ở lớp 5, xét về mặt tâm lí các em tư duy còn mang tính trực quan
nhiều. Ý thức tự quản của các em chưa cao do công tác quản lí hướng dẫn của
giáo viên chưa chặt chẽ nên còn học sinh nói chuyện riêng làm riệc riêng
trong giờ. Khi dự giờ một số tiết tôi thấy các em còn mang tính rập khuôn,
hình thức. Học sinh đều đã được giáo viên chuẩn bị cho hệ thống câu hỏi từ
trước đôi khi còn cả phần trả lời các em về nhà chỉ việc học thuộc để hôm sau
trả lời vanh vách theo ý của thầy, cô, không cho các em có một ý nào để nói
thật theo ý hiểu của mình.
Số lượng học sinh trong một lớp đông, khả năng tiếp thu của các em không
đồng đều, một số em học chậm hơn lại cho rằng đó là việc của mấy bạn học
giỏi, mình không tham gia. Một số em học giỏi lại hiếu động muốn giành hết
việc của các bạn khác và cho rằng ý kiến của mình là chắc chắn đúng nên sẵn
sàng gạt đi những ý kiến của bạn khác. Nhóm trưởng chưa điều khiển được
các bạn trong nhóm tập trung thảo luận nội dung cơ bản do giáo viên yêu cầu.
Các thành viên trong nhóm chưa biết lắng nghe các ý kiến của nhau.Cách
trình bày của các em còn gượng gạo như cầm tờ giấy lên đọc còn mang nặng
hình thức dẫn đến tiết học không tự nhiên mà máy móc chưa toát lên được cái
quan trọng là học sinh tích cực tự chiếm lĩnh kiến thức qua các hoạt động.
2. Giáo viên:

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

8

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Giáo dục kỹ năng sống không thể tách rời đổi mới phương pháp dạy học,
trong đó chú trọng đến phương pháp thảo luận nhóm, riêng vấn đề này tất cả
các giáo viên của trường cũng đã thực hiện qua nhiều năm và đặc biệt được
thể hiện ở các tiết thao giảng dự giờ.Tuy nhiên ở một số lớp tổ chức còn chưa
thường xuyên. Một số giáo viên sử dụng nhưng kết quả chưa cao, người thầy
chỉ có thể bao quát chung mà không thể một lúc mà có thể kiểm tra được các
hoạt động. Cách giao việc ở một số tiết còn chưa rõ ràng, chưa cụ thể. Cách tổ
chức còn lúng túng khi giao việc. Câu lệnh chưa rõ ràng, còn chung chung.
Không nhất thiết cứ phải tiết học nào chúng ta cũng phải cố suy nghĩ để cho
ra nhóm thì mới được do đó có một số giáo viên nội dung kiến thức với
phương pháp thảo luận nhóm chưa phù hợp vì thế dẫn đến cách tiếp thu bài
ngày hôm đó của các em còn hạn chế. Lạm dụng hình thức nhóm dẫn đến
không tập trung vào những vấn đề cơ bản cốt lõi mà học sinh phải lĩnh hội và
không đủ thời gian.Tổ chức nhóm còn rập khuôn thiếu sự linh hoạt và sáng
tạo nên chưa mang lại hiệu quả cao. Khả năng bao quát lớp. định hướng giúp
đỡ cho học sinh trong quá trình thảo luận đôi khi còn hạn chế. Nhiều khi giáo
viên chưa linh hoạt thay đổi các thành viên trong nhóm cũng như thay đổi các
hình thức nhóm như chỉ có nhóm đôi, nhóm ba, nhóm bốn hay nhóm sáu.Đôi
khi trong những tiết dự giờ giáo viên sợ học sinh không làm được sẽ ảnh
hưởng đến tiết dạy nên đã chuẩn bị sẵn đáp án và ấn định cho học sinh.
Nhiều giáo viên ngại sử dụng phương pháp này vì đòi hỏi phải có sự công phu
khi soạn giáo án rồi quản lí khó khi tổ chức trên lớp và còn tốn nhiều thời
gian, và sự chuẩn bị cầu kì như hoa, số, màu sắc ...Một phần nữa là ở khối 5 sĩ
số học sinh ở mỗi lớp rất đông như 5B có 28 em nên tổ chức theo nhóm ở
trong lớp cũng dẫn đến một số khó khăn cho giáo viên khi tổ chức phương
pháp này.

II. CÁC BIỆN PHÁP:
Từ tình hình thực tiễn trên, tôi đã cố gắng tìm nhiều biện pháp rèn luyện kĩ
năng sống cho học sinh thông qua các tiết dạy của các môn học, những giờ
sinh hoạt nhằm đem lại hiệu quả cao. Để thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

9


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

năng sống, đem lại kết quả cao tôi nhận thấy cần phải áp dụng một số biện
pháp sau:
Biện pháp 1 : Gần gũi và tạo mối thân thiện với học sinh
Đầu tiên, sau khi tôi nhận lớp, để tạo sự gần gũi và gắn kết giữa học sinh và
giáo viên chủ nhiệm, tôi sắp xếp nhiều thời gian cho học sinh được giới thiệu
về bản thân, động viên khuyến khích các em chia sẻ với nhau về những sở
thích, ước mơ tương lai cũng như mong muốn của tôi với các em. Đây là hoạt
động giúp cô trò chúng tôi hiểu nhau, đồng thời tôi muốn tạo một môi trường
học tập thân thiện - Nơi " Trường học thật sự trở thành ngôi nhà thứ hai
của các em, các thầy cô giáo là những người thân trong gia đình". Đây
cũng là một điều kiện theo tôi là rất quan trọng để phát triển khả năng giao
tiếp của học sinh. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong một môi
trường mà giáo viên luôn gò bó và áp đặt.
Mỗi lớp có hộp thư Điều em muốn nói Giáo viên phải gợi ý cho các em nói
một cách chân thật những điều em muốn tâm sự với thầy, cô không để cho
các em ấm ức trong lòng nghĩ sai về thầy, cô. Khi giáo viên giải quyết những
điều học sinh bày tỏ cũng cần phải tế nhị tránh tổn thương đến các em.

Tiếp theo trong tuần đầu tôi cho học sinh tự do lựa chọn vị trí ngồi của mình

để qua đó phần nào nắm được đặc điểm tính cách của các em: mạnh dạn hay
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

10


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

nhút nhát, thụ động, thích thể hiện hay lãng mạn...Và tiếp tục qua những tuần
học sau, tôi chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học tập, những cử chỉ,
hành vi tại vị trí ngồi mà các em chọn để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp.
Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có thể thực hiện trong bất cứ lúc
nào, giờ học nào. Để việc rèn luyện diễn ra một cách thường xuyên và đạt
hiệu quả cao tôi tiếp tục:
Không chỉ trong giờ học mà giờ chơi giáo viên cũng có thể giành một chút
thời gian chơi cùng các em. Đối với học sinh nếu có giáo viên chơi cùng thì
các em cảm thấy rất vui và rất gần gũi.
Biện pháp 2: Rèn kỹ năng sống hiệu quả trong việc tích hợp vào các
môn học qua phương pháp dạy học tích cực đặc biệt là phương pháp
thảo luận theo nhóm.
* Kỹ năng làm việc hợp tác trong nhóm ở các tiết học nếu phát huy tốt
đương nhiên đã giáo dục kỹ năng sống cho các em rất nhiều . Như tính năng
động, hoạt bát, nhanh nhẹn xử lý tình huống và bày tỏ ý kiến của mình, bình
luận ý kiến của bạn. Dưới sự chỉ đạo của giáo viên học sinh dần dần đã đã có
những phẩm chất và năng lực thích ứng với phương pháp dạy học tích cực
như giác ngộ mục đích học tập, tự giác trong học tập, có ý thức trách nhiệm
về kết quả học tập của mình và kết quả học tập của nhóm bạn cũng như của cả
lớp. Tăng cường phỏng vấn lẫn nhau các loại câu hỏi có liên quan đến nội
dung bài và các em hứng thú khi học thích được đặt câu hỏi cho bạn thích
được làm chủ tiết học, các em thi đua nhau, thi đua giữa các nhóm.cái gì mà

các em phát hiện ra lại được sự khích lệ của giáo viên và các bạn trong lớp thì
các em sẽ nhớ rất lâu.
Để đạt được những điều trên mỗi giáo viên cần:
1. Giáo viên:
GV phải chọn những bài, những câu hỏi trong bài học có độ khó tương đối,
có hướng mở, đòi hỏi có nhiều thời gian và nhiều người tham gia thảo luận,
tranh cãi mới vỡ lẽ ra vấn đề.
2. Chia nhóm:
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

11


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Có nhiều cách chia nhóm. Tùy theo bài học hoặc tùy theo đặc điểm của lớp, ta
có thể chia nhóm theo các cách sau đây:
- Nhóm gọi số : cho học sinh đếm số từ 1 đến 8, đếm cho hết số học sinh
của lớp. Những em nào có số giống nhau thì được xếp vào một nhóm.
- Nhóm cùng trình độ hoặc đa trình độ do giáo viên lựa chọn.
- Nhóm theo biểu tượng: giáo viên chuẩn bị các biểu tượng có số lượng
bằng nhau và phát ngẫu nhiên cho học sinh. Những học sinh có cùng biểu
tượng thì được xếp vào một nhóm.
- Nhóm chọn bạn: học sinh có quyền chọn bạn để thành lập một nhóm.
- Nhóm cố định : do giáo viên chọn những em ngồi gần để thành lập một
nhóm. (ngoài ra còn nhiều cách chia nhóm khác nữa).
Một số lưu ý khi tiến hành chia nhóm:
- Cần xác định số lượng thành viên trong mỗi nhóm. Qua khảo sát nhiều
lớp/trường và tiến hành thử nghiệm số lượng thành viên trong hoạt động
nhóm thì mỗi nhóm chỉ có từ 2 đến 5 thành viên là có hiệu quả nhất. Vì nếu

nhóm có nhiều thành viên, mặc dù có nhiều năng lực được tham gia nhưng
các kỹ năng như diễn đạt, phát biểu ý kiến, phối hợp các thành viên, thống
nhất ý kiến, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, quản lí để nhiều học sinh tham gia
khó có thể đạt được.
- Để hình thành kỹ năng học hợp tác nhóm, lúc đầu giáo viên nên bắt đầu từ
nhóm đôi. Khi trẻ đã có kinh nghiệm, kỹ năng nhất định sẽ tổ chức nhóm với
số lượng nhiều hơn.
Nếu nhóm trên 5 em, nhiều trẻ sẽ thụ động, hoặc chỉ trao đổi với một hay hai
thành viên bên cạnh. Học hợp tác nhóm cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện
các kỹ năng hợp tác và tham gia vào các hoạt động với sự thể hiện vai trò ra
quyết định và chịu trách nhiệm về các quyết định đó, để cùng hưởng vui,
buồn với kết quả của mình. Do vậy trẻ cần có thời gian để thích ứng với các
hoạt động nhóm.
- Thời gian để một nhóm gắn kết với nhau là khoảng một học kỳ (vì để lâu
sẽ gây tình trạng trì trệ, thiếu năng động, dựa dẫm vào nhau.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

12


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

- Số lượng các thành viên trong nhóm nên chọn theo các năng lực đa dạng:
giỏi, khá, trung bình, yếu và đa dạng về thành phần xuất thân, môi trường
sống
3. Phân công trách nhiệm trong nhóm :
Mỗi em trong nhóm đều phải có trách nhiệm trong nhóm mình. Việc phân
công trách nhiệm của mỗi thành viên trong nhóm là do chính nhóm đó đề xuất
và thống nhất. Thông thường trong mỗi nhóm có các thành phần sau:
+ Trưởng nhóm : quản lí, chỉ đạo, điều hành nhóm hoạt động.

+ Thư kí : Ghi lại kết quả của nhóm sau khi được thống nhất.
+ Báo cáo viên: trình bày trước lớp kết quả công việc của nhóm.
+ Người theo dõi về thời gian.
Trách nhiệm này không phải cố định mà phải được thay đổi luân phiên sau
mỗi lần sinh hoạt nhóm hoặc định kỳ do giáo viên hoặc tổ quy định. Nghĩa là
mỗi thành viên đều được làm tổ trưởng, làm thư ký, làm báo cáo viên.
4. Giao nhiệm vụ cho nhóm :
Nhiệm vụ giao cho mỗi nhóm phải rõ ràng, ngắn gọn, đủ để các thành viên
hiểu rõ về nhiệm vụ cụ thể của tổ mình phải làm gì, làm trong thời gian bao
lâu; nếu cần giáo viên có thể giải thích thêm một vài từ ngữ, khái niệm...,
kiểm tra thử một vài thành viên xem các em có hiểu được nhiệm vụ được giao
hay chưa. Giáo viên cần gợi ý cho các nhóm để các bạn lâu nay ít được phát
biểu, ít được đề đạt ý kiến của mình có quyền đưa ra câu trả lời trước nhất
5. Tổ chức quản lí nhóm :
Cần nói rõ cho học sinh rằng đánh giá kết quả theo nhóm, không theo cá
nhân. Học sinh cần nhận thấy mọi thành viên cần phải có trách nhiệm đóng
góp, mọi thành viên đều phải hoàn thành công việc, mọi thành viên đều phải
được lĩnh hội kiến thức. Thành công của nhóm chính là thành công của mỗi
cá nhân.Vì thế trẻ cần phải hợp tác chặt chẽ với nhau.
Như đã nêu trên, vì câu hỏi khó và mở cần có nhiều ý trả lời nên mỗi thành
viên trong nhóm phải tìm được cho mình một đáp án đúng. Cần ưu tiên cho

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

13


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

những bạn yếu hơn đưa ra đáp án trước nhất và dễ nhất để các bạn này có cơ

hội tham gia vào hoạt động chung của nhóm.
Trong quá trình học sinh hoạt động nhóm, giáo viên theo dõi tổng quát,
phát hiện và hỗ trợ cho nhóm có khó khăn, kịp thời uốn nắn, điều chỉnh
những lệch lạc của học sinh. Giáo viên phải hạn chế đến mức thấp nhất việc
nói của mình trong khi các em đang hoạt động nhóm. Nếu cần, giáo viên cho
cả lớp dừng lại để tập trung chú ý nghe giáo viên hướng dẫn thêm.
6. Tổ chức báo cáo :
Giáo viên cần quy định thời gian cụ thể cho các nhóm lên báo cáo; không
chỉ trích các nhân cụ thể mà chỉ phân tích ý tưởng, suy nghĩ. Nói cách khác,
trong tranh luận chỉ có quan điểm hợp lí và chưa hợp lí mà thôi.
Sau đây tôi lấy một số ví dụ về phân tích cách soạn và dạy bài có sử dụng
hoạt động nhóm.

Môn:

KHOA HỌC

Bài:

THỰC HÀNH: NÓI “KHÔNG!”
ĐỐI VỚI CÁC CHẤT GÂY NGHIỆN (T1)

I. MỤC TIÊU:

Giúp HS:

- Nêu đượợc một số tác hại của rượu, bia, thuốc lá, ma tuý.
- Từ chối, không sử dụng rượu bia, thuốc lá,ma tuý.
- Luôn có ý thức tuyên truyền, vận động mọi người cùng nói: “không!” với các chất gây
nghiện.

- GDKNS: KN phân tích và xử lí thông tin một cách hệ thống từ các tư liệu của SGK,
của GV cung cấp về tác hại của chất gây nghiện. KN tổng hợp, tư duy hệ thống thông tin
về tác hại của chất gây nghiện. KN giao tiếp, ứng xử và kiên quyết từ chối sử dụng các
chất gây nghiện. KN tìm kiếm sự giúp đỡ khi rơi vào hoàn cảnh bị đe dọa phải sử dụng các
chất gây nghiện.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
- Thông tin và hình SGK/20, 21, 22, 23.
- Các hình ảnh và thông tin về tác hại của rượu, bia, thuốc lá, ma tuý sưu tầm được.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: (4’)
H.

Để giữ vệ sinh cơ thể ở tuổi dậy thì, em nên làm gì?

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

14


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

H.

Chúng ta nên và không nên làm gì để bảo vệ sức khoẻ về thể chất và tinh thần ở
tuổi dậy thì?
2. Bài mới: (30’)

Tiết 1

a. Khám phá:

H:

Em biết những chất nào có thể gây nghiện? Những chất gây nghiện đó có tác hại
gì?

HS:

Suy nghĩ - trả lời.
Hoạt động 1: (14’) Thực hành xử lí thông tin.
* Mục tiêu: HS lập được bảng tác hại của rượu, bia, thuốc lá, ma tuý.
* Cách tiến hành:

HS: Làm việc cá nhân: Đọc các thông tin trong SGK và hoàn thành bảng sau:
Đối
người
dụng

Tác hại của thuốc lá
với - Mắc bệnh ung thư phổi,
sử các bệnh về đường hô

Tác hại của rượu, bia Tác hại của ma tuý
- Dễ mắc các bệnh - Dễ mắc nghiện, khó
dạ dày, viêm gan,

cai.

hấp ...

ung thư gan, ...

- Sức khoẻ giảm sút.

- Hơi thở hôi, răng vàng ...

- Suy giảm trí nhớ.

- Mất thời gian, tốn

- Mất thời gian, tốn tiền, ...

- Mất thời gian, tốn

tiền.

tiền.

- Không làm chủ

- Người say rượu bia được bản thân.
thường bê tha ...

- Nguy cơ lây nhiễm

- Dễ bị gây lộn.

hiv cao...
- Kinh tế gia đình suy

người xung cũng dẫn đến bị các bệnh

- Dễ bị tai nạn giao

sụp.

quanh

như người hút thuốc lá.

thông khi va chạm

- Tội phạm gia tăng.

- Trẻ em bắt chước và dễ

với người say rượu.

- Trật tự XH bị ảnh

Đối

với - Hít phải khói thuốc lá

trở thành nghiện thuốc lá.

hưởng.
- Luôn sống trong lo
âu, sợ hãi.

HS:

Trình bày. Mỗi HS chỉ trình bày 1 ý. HS khác bổ sung.

GV:

Kết luận: Rượu, bia, thuốc lá, ma tuý là những chất gây nghiện. Riêng chất ma tuý
là chất gây nghiện bị nhà nước cấm. Vì vậy, sử dụng, buôn bán, vận chuyển ma tuý
đều là những việc làm vi phạm pháp luật. Các chất gây nghiện đều gây hại cho sức
khoẻ của người sử dụng và những người xung quanh; làm tiêu hao tiền của bản
thân, gia đình; làm mất tật tự an toàn xã hội.
Hoạt động 2: (15’) Trò chơi: “Bốc thăm TLCH”
* Mục tiêu:

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

15


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

- Củng cố cho HS những hiểu biết về tác hại của thuốc lá, rượu, bia, ma tuý.
* Cách tiến hành:
HS:

Thảo luận và trả lời câu hỏi theo hình thức thi đua “ Ai nhanh nhất”

GV:

Nêu câu hỏi - HS thảo luận theo nhóm đôi và thi đua trả lời.
* Nhóm câu hỏi về tác hại của thuốc lá.

H1.

Khói thuốc lá có thể gây ra bệnh gì?

H2.

Khói thuốc lá gây hại cho người hút ntn?

H3.

Hút thuốc lá ảnh hưởng đến người xung quanh ntn?

H4.

Bạn có thể làm gì để giúp người thân không hút thuốc lá?

* Nhóm câu hỏi về tác hại của rượu, bia:
H1.

Rượu, bia là những chất gì?

H2.

Rượu, bia có thể gây ra bệnh gì?

H3.

Rượu, bia có thể ảnh hưởng đến nhân cách người nghiện ntn?

H4.

Người nghiện rượu, bia có thể ảnh hưởng đến người xung quanh ntn?

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

16


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

H5.

Bạn có thể làm gì để giúp đỡ bố không nghiện rượu, bia?

* Nhóm câu hỏi về tác hại của ma tuý:
H1.

Ma tuý là tên chung để gọi của những chất gì?

H2.

Ma tuý có tác hại gì?

H3.

Nếu có người thuê bạn tham gia vận chuyển ma tuý bạn sẽ làm gì?

H4.

Nếu có người rủ bạn thử ma tuý, bạn sẽ làm gì?

Mỗi em trong nhóm đều phải có trách nhiệm trong nhóm mình. Việc phân
công trách nhiệm của mỗi thành viên trong nhóm là do chính nhóm đó đề xuất
và thống nhất. Thông thường trong mỗi nhóm có các thành phần sau:
+ Trưởng nhóm : quản lí, chỉ đạo, điều hành nhóm hoạt động;
+ Thư kí : Ghi lại kết quả của nhóm sau khi được thống nhất;
+ Báo cáo viên: trình bày trước lớp kết quả công việc của nhóm;
+ Người theo dõi về thời gian.
Trách nhiệm này không phải cố định mà phải được thay đổi luân phiên sau
mỗi lần sinh hoạt nhóm hoặc định kỳ do giáo viên hoặc tổ quy định. Nghĩa là
mỗi thành viên đều được làm tổ trưởng, làm thư ký, làm báo cáo viên.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

17


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Tổ trưởng lấy ý kiến của tất cả các thành viên xem đã nhất trí chưa. Nếu đã
đồng ý thì cả nhóm quyết tâm chồng bàn tay lên nhau và hô to 1 .. 2 ..3 Dê.
Các nhóm đại diện nhóm trình bày kết quả của nhom mình.
Các nhóm khác nhận xét và bổ sung.
GV củng cố nội dung bài học, liên hệ giáo dục kĩ năng sống cho các em.
*GDKNS: Em học tập được điều gì qua bài học?
- Rượu, bia, thuốc lá, ma túy đều là những chất gây nghiện. Riêng ma túy là
chất gây nghiện bị nhà nước cấm. Vì vậy sử dụng, buôn bán, vận chuyển ma
túy đều là những việc làm vi phạm pháp luật.
- Các chất gây nghiện đều gây hại cho sức khỏe của người sử dụng và
những người xung quanh; làm tiêu hao tiền của của bản thân, gia đình; làm

mất trật tự an ninh xã hội .
GV củng cố nội dung bài học, liên hệ giáo dục kĩ năng sống cho các em.
Qua quá trình thực tế dạy học ở lớp khi sử dụng phương pháp thảo luận
nhóm ở tất cả các môn học, tôi thấy chất lượng của lớp đã tiến bộ rõ rệt các
em tự nhiên hơn nói năng rõ ràng lưu loát hơn. Cách diễn đạt của các em có
tiến bộ rõ ràng. Mọi người trong lớp thấy đoàn kết hơn biết lo cho nhau, nhắc
nhở nhau và tự giác trong giờ học. Ý thức tự quản của các em tốt, các em đã
biết tự tìm những bài tập rồi ghi lên bảng và cùng nhau giải đáp. Một số bạn
còn biết bạn của mình còn yếu môn gì và đã giúp đỡ bạn trong học tập. Rồi
không những trong học tập mà lao động cũng vậy. Lớp tôi được phân công
chăm sóc công trình măng non do đó có nhiều em tự giác thấy có rác trong đó
là tự đi nhặt không cần giáo viên nhắc nhở. Các bạn khác thấy bạn đi nhặt là
mình cũng thi đua đi nhặt rác từ đó tạo cho cả lớp ý thức tự giác trong công
việc.
Biện pháp 3 : Rèn kĩ năng sống hiệu quả qua các tiết sinh hoạt ngoại
khóa, hoạt động giáo dục, vui chơi :
Ngay những ngày đầu tiên khi các em vào lớp học, tôi đã phát động các
phong trào: "Nói lời hay làm việc tốt" qua cách ứng xử lễ phép như biết đi
thưa về trình, chào hỏi những người lớn tuổi, biết xin lỗi khi có khuyết điểm,
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

18


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

cám ơn khi được tặng quà, vui vẻ hoà nhã với bạn bè ... và tổng kết vào các
tiết sinh hoạt lớp. Tôi học cách lắng nghe, tìm hiểu nguyên nhân, và dùng lời
lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu thương của mình khi yêu cầu
điều gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời để các em bớt đi tính

hung hăng đối với những học sinh nghịch ngợm, mắc lỗi.
Để rèn kĩ năng sống có hiệu quả tôi còn vận dụng thông qua các hoạt động
ngoài giờ học. Đó là qua các buổi ngoại khóa của trường, lớp: Nhà trường tổ
chức tuyên truyền, vận động tham gia qua các mô hình: diễn tiểu phẩm trong
đêm văn nghệ cho học sinh tham gia; tuyên truyền bằng hình thức trực quan
sinh động qua tranh ảnh, sách báo và tổ chức triển lãm ngay tại phòng truyền
thống trường. Xây dựng nhiều mô hình thiết thực và hữu ích như mô hình
câu lạc bộ: Vì bạn bè quanh ta, mô hình phòng chống tệ nạn xã hội, bạn giúp
bạn, ... Tất cả đều gắn với nội dung phòng chống tệ nạn xã hội trong học sinh.
Các mô hình này được tuyên truyền đến từng học sinh giúp các em hiểu rõ về
những tác hại và cách phòng chống. Phải phòng ngừa, ngăn chặn những tệ
nạn xã hội trong học sinh là điều ai cũng nhận thấy được, nhưng vấn đề là ở
sự quyết tâm cao, là các biện pháp thiết thực, cụ thể và hiệu quả từ trong mỗi
gia đình, mỗi nhà trường và rộng ra hơn nữa là ý thức trách nhiệm của toàn xã
hội. Gia đình, nhà trường, xã hội hãy cùng nhau góp sức để các em vững tin
hơn trong cuộc sống.
Ngoài ra những buổi chào cờ, tôi khuyến khích các em xung phong trả lời
những câu hỏi mà thầy Tổng phụ trách hay hỏi ... Không những thế, tôi còn
khuyến khích các em cùng chia sẻ những cảm nhận, những suy nghĩ, những
quan sát của mình với thầy, cô với bạn một cách thoải mái, tự nhiên không gò
bó, áp đặt.

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

19


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Ví dụ: Khi dạy tiết SHNK trong tháng 3 như sau

SINH HOẠT NGOẠI KHÓA
Chủ điểm:

YÊU QUÝ MẸ VÀ CÔ

I. MỤC TIÊU:
- HS hiểu được ý nghĩa ngày Quốc tế phụ nữ 8-3
-Tham gia học tập tốt, làm nhiều việc tốt chào mừng ngày 8-3.
* GDKNS: Biết ơn những người phụ nữ ( bà, mẹ, cô, các bạn nữ …) bằng
những việc làm cụ thể.
II. CHUẨN BỊ
- GV một số câu hỏi để Hái hoa dân chủ.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

20


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

- HS một số bài thơ, câu chuyện về người phụ nữ
III. TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG
1. Khởi động: 5p
- Hát tập thể và di chuyển theo vòng tròn.
- GV tổ chức cho các em chơi một số trò chơi khởi động:
- Tùng tùng tùng tùng
- Trống của trường em thì làm bằng da.
- Tùng tùng tùng tùng.
- Trống của chúng mình thì làm bằng lưng.
- Tùng tùng tùng tùng .

- Tùng tùng tùng tùng
-Ngựa của nhà em thì có bốn chân.
- Tùng tùng tùng tùng.
- Ngựa của chúng mình thì có hai chân.
- Tùng tùng tùng tùng.
GV tuyên bố lí do, giới thiệu tiết sinh hoạt ngoại khoá.
2. Tiến hành:
* Hoạt động 1: Hái hoa dân chủ:10p
- GV chuẩn bị một số câu hỏi để cho các em lên hái hoa dân chủ
- Nội dung câu hỏi:
Ngày Quốc Tế phụ nữ là ngày nào?
H. Bạn hãy hát một bài ca ngợi người phụ nữ?
H. Bạn hãy rủ 3 bạn nam lên hát 1 bài?
H. Bạn hãy bắt nhịp cho cả lớp hát 1 bài?
H. Bạn hãy mời các bạn nam trong tổ lên múa một bài?
H. Bạn tặng mẹ món quà gì nhân ngày 8 – 3?
H. Các bạn nữ trong lớp muốn các bạn nam làm gì trong ngày 8 tháng 3?
H. Bạn hãy đọc một bài thơ về người phụ nữ như mẹ, bà, cô?
* Hoạt động 2: Vẽ tranh: 15p
- GV chia lớp thành 6 nhóm ngẫu nhiên
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

21


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

- GV phát giấy cho các nhóm vẽ tranh về đề tài 8 - 3
- Trưng bày sản phẩm
- Nhận xét tuyên dương các nhóm.

* Hoạt động 3: Củng cố/5p
H: Để lập thành tích chào mừng ngày 8-3 em nên làm gì?
- Học tập tốt
- Vâng lời thầy, cô giáo
- Giúp đỡ các bạn gái
- Làm trực nhật giúp các bạn
- Thi đua danh nhiều hoa điểm 10 tặng cô, tặng mẹ
- Gọi 6-7 HS trả lời, GV ghi bảng
- GV phát động trong học sinh phải chăm ngoan, làm nhiều việc tốt để chào
mừng ngày 8 - 3
- HS các tổ cam kết thực hiện thi đua trước lớp.
***************************************
Ví dụ: Khi dạy tiết Sinh Hoạt Sao trong tháng 3 như sau

SINH HOẠT SAO
CHỦ ĐIỂM: TIẾN BƯỚC LÊN ĐOÀN
I. MỤC TIÊU:
- Giúp HS hiểu được ý nghĩa của ngày 26 tháng 3
- GDKNS: Giáo dục cho các em mạnh dạn, tự tin trước tập thể. Giáo dục
lòng yêu nước trong các em.
II. TIẾN TRÌNH SINH HOẠT
1.Ổn định tổ chức và kiểm tra:
Chị chào tất cả các em. Chị mời các em ngồi xuống.
Bước vào buổi sinh hoạt chị mời sao trưởng điểm danh sao và kiểm tra vệ
sinh sao cho chị nào.
+ Sao trưởng báo cáo:
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

22

Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Chị thấy sao chúng ta hôm nay đi sinh hoạt đầy đủ và đúng giờ, ăn mặc gọn
gàng.
+ Để sinh hoạt sôi nổi hơn chị mời sao trưởng cắt cho lớp hát bài truyền
thống cho toàn sao nào.
+ Bây giờ chị mời sao trưởng báo cáo cho chị cùng toàn sao nghe về các
mặt làm được và chưa làm được trong học tập, vệ sinh, lao động và các hoạt
động khác.
Phụ trách đánh giá nhận xét các hoạt động của các em trong tuần qua.
2. Triển khai chủ điểm
Hôm nay chúng ta sinh hoạt theo chủ điểm tháng 3 Tiến bước lên đoàn.
Em nào cho chị biết trong tháng ba có những ngày lễ lớn nào?
Em biết gì về ngày thành lập đoàn 26/3?
GV củng cố: 26-3, ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Cuối tháng 3 nǎm 1931, Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương đã triệu
tập Hội nghị toàn thể lần thứ hai tại Sài Gòn, dưới sự chủ toạ của Tổng bí thư
Trần Phú. Hội nghị đã đề ra những nhiệm vụ cấp bách và tǎng cường thành
phần công nhân trong Đảng. Cũng tại Hội nghị này, nhận thấy vai trò của lực
lượng thanh niên trong sự nghiệp cách mạng nên đã đề ra quyết định "Cần kíp
tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn" và chỉ thị cho các tổ chức Đảng ở các
địa phương quan tâm đến việc xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên. Từ đó
Đoàn TNCS Đông Dương ra đời. Qua các giai đoạn của Cách mạng, tổ chức
này trải qua các tên gọi như: Đoàn thanh niên dân chủ, Đoàn thanh niên phản
đế, Đoàn thanh niên cứu quốc, Đoàn thanh niên lao động và ngày nay là Đoàn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Cùng đất nước, các thế hệ thanh niên Việt
Nam đã làm tròn sứ mệnh lịch sử của mình. Từ ngày 23 đến ngày 25-5-1961,
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ ba của Đoàn lấy ngày 26-3 - một ngày
trong thời gian diễn ra Hội nghị Trung ương tháng 3-1931 - làm kỷ niệm

thành lập đoàn.
Vậy để đáp lại các em phải làm gì?

Người thực hiện: Lưu Đức Trí

23


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Hướng về chủ điểm này có rất nhiều bài hát, bài thơ sau đây chị sẽ tập cho
các em bài hát Hát tập thể
Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai.
Trẻ em hôm nay
Thế giới ngày mai
Đó là vần thơ
Cũng là câu hát
Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai
Xin được nhắc ngàn lần hơn thế
Trái đất chưa im tiếng bom rơi
Xin điệp khúc triệu lần hơn thế
Bao trẻ em còn đói rách trên đời
Bạn có nghe trẻ em khóc trẻ em cười
Bạn có nghe trẻ em khóc trẻ em cười
Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai
Chia sao thành nhóm để thi hát
H. Qua bài hát này nhắn nhủ chúng ta điều gì?
3. Củng cố - trò chơi
Trò chơi: Phụ trách tổ chức cho các em chơi một số trò chơi: Trò chơi “Gieo
hạt”

GV cho học sinh đứng thành vòng tròn, hướng dẫn các em làm theo
+ Gieo hạt: cúi hai tay, chạm xuống đất
+ Nảy mầm: đứng thẳng người, giơ hai tay lên cao
+ Một nụ : giơ một cánh tay phải, các ngón tay chụm lại
+ Hai nụ : giơ cánh tay trái, các ngón tay chụm lại
+ Một hoa : giơ cánh tay phải, xòe bàn tay.
+ Hai hoa : giơ cánh tay trái, xòe bàn tay.
+ Gió thổi, cây lay : giơ cả hai cánh tay và lắc tòan thân sang trái, sang phải
+ Mùi hương thơm ngát : Để hai tay trước ngực đưa vòng qua đầu, và hất
hai tay sang hai bên.
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

24


Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân

Chúng ta vừa sinh hoạt chủ điểm nào? Chúng ta phải làm gì?
*************
Như vậy bằng nhiều hình thức khác nhau, tôi luôn cố gắng rèn cho học sinh
những kĩ năng cơ bản có hiệu quả, thể hiện rõ nét ở sự tiến bộ của học sinh
trong nhận thức, trong cư xử, đối xử tốt với bạn bè, người lớn và linh hoạt xử
lí trong mọi trường hợp.
Một điều không thể thiếu để tạo sự hưng phấn, vui vẻ, phấn khởi, giúp các
em có ý thức cao trong việc rèn luyện các kĩ năng tôi luôn chú ý :
Biện pháp 4: Động viên khen thưởng
Để động viên, khuyến khích học sinh thực hiện tốt việc rèn luyện các kĩ
năng, ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đưa ra kế hoạch rèn luyện
cho các em lớp tôi phụ trách. Trao đổi với Ban phân hội phụ huynh cùng phối
hợp và dành một khoảng riêng để khen thưởng kịp thời động viên các em để

tạo cho các em có một động cơ tốt trong việc duy trì thực hiện. Tôi theo dõi
hằng ngày các em có biểu hiện tốt tôi ghi vào sổ, trong tiết sinh hoạt cuối tuần

KẾT
cho các em bình chọn TỔNG
những bạn
thựcTHÁNG
hiện tốt sẽ được một bông hoa điểm
mười.

Mỗi một tháng tôi tổng kết 1 lần để khen thưởng những em đã đạt
nhiều hoa điểm mười bằng những phần quà nhỏ như chiếc kẹo mút, cái kẹp
tóc, quyển truyện hay quả cầu hoặc vẽ tranh tặng các em. Các em rất vui và
hãnh diện khi được tặng những bông hoa điểm tốt và những món quà của cô
giáo tặng. Vì thế các em không ngừng thi đua cố gắng thực hiện tốt để được
nhận những bông mà cô giáo thưởng. Đây là một hình thức động viên về tinh
thần rất giá trị và hiệu quả. Các em sẽ nhanh nhẹn hơn, có đạo đức tốt hơn,
mạnh dạn hơn trong giao tiếp, tự tin hơn trong cuộc sống.
VI. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Người thực hiện: Lưu Đức Trí

25