ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT
------------------
NIÊN LUẬN
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC
ĐẤT ĐAI – THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HUẾ,
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ (GIAI ĐOẠN 2013 - 2015)
Họ và tên sinh viên: THÁI THỊ THÙY
HUẾ, 6/2016
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT
------------------
NIÊN LUẬN
KHÓA 37
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH VỰC
ĐẤT ĐAI – THỰC TIỄN TẠI THÀNH PHỐ HUẾ,
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ (GIAI ĐOẠN 2013 - 2015)
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
SINH VIÊN THỰC HIỆN
T.S ĐẶNG CÔNG CƯỜNG
THÁI THỊ THÙY
MSSV: 13A5011365
LỚP: K37E LUẬT HỌC
HUẾ, 6/2016
Lời Cảm Ơn
Trong suốt quá trình học tập và làm bài niên luận này, em
đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô
và các bạn. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin
được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:
Ban giám hiệu cùng quý thầy cô trường Đại học luật Huế đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, chỉ bảo tận tình, tạo mọi
điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình học tập và hoàn
thành niên luận.
Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy giáo
Đặng Công Cường, người thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ,
hướng dẫn, đưa ra những lời nhận xét, đánh giá, truyền đạt
cho em những kiến thức bổ ích, quý báu, thiết thực giúp em
hoàn thành bài niên luận này.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện nhưng
niên luận không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong
nhận được những góp ý từ phía thầy cô và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá của quốc gia, là tư liệu
sản xuất quan trọng của con người. Xung quanh tài sản quý giá này lại đang
nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp nhất là vấn đề khiếu nại, tố cáo liên quan đến
đất đai. Hiện nay khiếu nại trong lĩnh vực đất đai đang là một hiện tượng xảy
ra phổ biến trong xã hội; đặc biệt khi nước ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị
trường, Nhà nước thực hiện cơ chế quản lý mới bằng việc trả lại đất đai
những giá trị vốn có thì tranh chấp đất đai phát sinh có xu hướng ngày càng
tăng cả về số lượng cũng như tính chất phức tạp về mặt nội dung. Tranh chấp
đất đai có tính chất phức tạp, việc khiếu kiện kéo dài bắt nguồn từ những
xung đột gay gắt về lợi ích kinh tế, từ hệ quả của sự quản lý thiếu hiệu quả
của cơ quan công quyền, sự bất hợp lý và thiếu đồng bộ của hệ thống chính
sách, pháp luật đất đai…Vấn đề giải quyết khiếu nại nói chung, giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai nói riêng đã và đang trở thành chủ đề nóng
của nhiều độc giả, nhiêu nhà nghiên cứu.Vì vậy, tôi chọn đề tài “Giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai – Thực tiễn tại thành phố Huế, tỉnh Thừa
Thiên Huế (giai đoạn 2013 - 2015)” để làm đề tài nghiên cứu của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Nêu lên được thực trạng khiếu nại tố cáo đất đai trên địa bàn thành phố Huế.
Đề xuất những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác giải quyết
khiếu nại về đất đai dựa trên sự phân tích, đánh giá các nguyên nhân của thực
trạng khiếu nại, tố cáo về đất đai trên địa bàn thành phố Huế.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu:
+ Nghiên cứu những qui định của pháp luật về khiếu nại và giải quyết
khiếu nại về đất đai.
5
+ Nghiên cứu về thực trạng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại
thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.
- Phạm vi nghiên cứu: Thành phố Huế giai đoạn 2013 - 2015
4. Phương pháp nghiên cứu
Để phục vụ cho bài làm của mình, em đã sử dụng các phương pháp
nghiên cứu như sau:
Phương pháp phân tích để nêu rõ các vấn đề được pháp luật quy định ở
phần chương 1 và phân tích làm rõ thực trạng cũng như hướng giải quyết ở
chương 2.
Phương pháp so sánh để làm rõ các đặc điểm một cách chi tiết nhất ở
phần khái niệm khiếu nại cũng như các quy định pháp luật liên quan.
Phương pháp thống kê tìm hiểu và thống kê các số liệu cụ thể được thể
hiện chủ yếu ở phần thực trạng.
Phương pháp tổng hợp để làm rõ vấn đề nghiên cứu và đưa ra kết luận,
chủ yếu được sử dụng ở phần kết luận của mỗi vấn đề.
5. Kết cấu niên luận
Đề tài gồm 03 phần chính sau:
A. Phần mở đầu.
B. Phần nội dung.
Chương 1: Thực trạng giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại
thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Chương 2: Giải pháp nâng cao hiệu quả khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
tại thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế
C. Phần kết luận.
6
B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG LĨNH
VỰC ĐẤT ĐAI TẠI THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
1.1.
Một số quy định của pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu
nại về đất đai
1.1.1. Khiếu nại về đất đai
Theo khoản 1 điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định: “Khiếu nại là
việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục Luật này
quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết
định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của
người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ
luật của cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó
trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi ích hợp pháp của mình.
Khiếu nại chính là tấm gương phản ánh mức độ đúng của việc áp dụng
pháp luật, phản ánh sự đồng thuận của xã hội và thái độ của công dân đối với cơ
quan nhà nước và sâu xa hơn là thái độ của công dân đối với chế độ chính trị.
- Khái niệm khiếu nại về đất đai
Khiếu nại về đất đai là việc công dân, tổ chức, cơ quan đề nghị cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính hoăc hành vi
hành chính trong quá trình quản lý đất đai khi có căn cứ cho rằng các quyết
định, hành vi đó là xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Khiếu nại cũng là quyền dân chủ cơ bản của người sử dụng đất vì nhà
nước ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân. Ở nước ta đất đai thuộc sở hữu
toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu, thay mặt nhân dân thực hiện hoạt
động quản lý đất đai đảm bảo cho đất đai được sử dụng hợp lý, phục vụ lợi
ích của chủ sở hữu cũng như quyền và lợi ích của hợp pháp của người sử
dụng đất. Chính vì vậy bất kỳ cá nhân, cơ quan, tổ chức nào khi có đủ căn cứ
7
đều có quyền khiếu nại và được đảm bảo bằng nghĩa vụ giải quyết khiếu nại
của cơ quan có thẩm quyền.
- Các loại khiếu nại trong lĩnh vực đất đai
Các loại khiếu nại trong lĩnh vực đất đai thường gặp là các quyết định
hành chính và hành vi hành chính liên quan đến đất đai.
+ Các quyết định hành chính như: Quyết định giao đất, cho thuê đất, thu
hồi đất, trưng dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; các quyết
định bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư; cấp hoặc thu hồi
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quyết định gia hạn thời hạn sử dụng đất
và một số khiếu nại khác.
+ Hành vi hành chính bị khiếu nại là hành vi của cán bộ, công chức nhà
nước khi thực hiện các công việc liên quan đến hoạt động nói trên.
1.1.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại
Nguyên tắc xác định thẩm quyền giải quyết khiếu nại là khi phát sinh
khiếu nại thì có quyết định hành chính, hành vi hành chính của ai thì người có
quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc cơ quan có cán bộ, công chức
có hành vi hành chính bị khiếu nại đó phải giải quyết lần đầu nếu người khiếu
nại không khởi kiện vụ án hành chính ra Tòa án.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần
đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì thủ
trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần
đầu phải giải quyết lần hai (nếu người khiếu nại lần hai mà không khởi kiện
vụ án hành chính ra Tòa án). Trong trường hợp người khiếu nại không đồng ý
với quyết định giải quyết khiếu naị lần đầu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp
tỉnh hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì Bộ
trưởng quản lý ngành, lĩnh vực phải giải quyết (nếu người khiếu nại lần hai
mà không khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án). Trong trường hợp người
khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của Bộ trưởng
hoặc quá hạn mà khiếu nại không được giải quyết thì người khiếu nại có
quyền khiếu nại tiếp (chỉ có quyền khởi kiện tại Tòa án).
8
Do phạm vi nghiên cứu của đề tài nên trong phần thẩm quyền này tôi tập
trung vào thẩm quyền giải quyết khiếu nại ở chính quyền cấp tỉnh.
Thẩm quyền giải quyết khiếu nại ở chính quyền cấp tỉnh được quy định
trong Luật khiếu nại 2011 như sau:
Thủ trưởng cơ quan thuộc sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.
Giám đốc sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần
đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của cán bộ,
công chức do mình quản lý trực tiếp. Giải quyết khiếu nại lần hai đối với
quyết định hành chính, hành vi hành chính của Thủ trưởng cơ quan thuộc sở
và cấp tương đương đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại
lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại
lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình. Giải
quyết khiếu nại làn hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện,Giám đốc sở và cấp tương đương đã
giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn
nhưng chưa được giải quyết; Giải quyết tranh chấp về thẩm quyền giải quyết
khiếu nại giữa các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của mình.
Trong trường hợp người khiếu nại kiện vụ án hành chính tại tòa án thì
tòa án có thẩm quyền giải quyết. Các khiếu kiện thuộc thẩm quyền của tòa án
được quy định tại điều 28 luật tố tụng hành chính năm 2011 cụ thể:
“1. Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, trừ các quyết
định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các
lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo danh mục do Chính phủ quy
định và các quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của
cơ quan, tổ chức.
2. Khiếu kiện về danh sách cử tri bầu cử đại biểu Quốc hội, danh sách cử
tri bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân.
9
3. Khiếu kiện quyết định kỷ luật buộc thôi việc công chức giữ chức vụ từ
Tổng Cục trưởng và tương đương trở xuống.
4. Khiếu kiện quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc
cạnh tranh.”
Như vậy, các quy định pháp luật về thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất
đai ngày được cụ thể và rõ ràng hơn, tạo điều kiện khá thuận lợi cho người
khiếu kiện thực hiện quyền khiếu nại của mình.
1.1.3. Thủ tục giải quyết khiếu nại
Tại điều 7 luật khiếu nại năm 2011 quy định trình tự giải quyết khiếu nại
cụ thể:
“1. Khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là
trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì
người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc
cơ quan có người có hành vi hành chính hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại
Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần
đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có
quyền khiếu nại lần hai đến Thủ tướng cấp trên trực tiếp của người có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án
theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết
khiếu nại lần hai hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải
quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của
Luật tố tụng hành chính.
2. Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Bộ trưởng, Thủ
tướng cơ quan ngang Bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ (sau đây gọi
chung là Bộ trưởng) thì người khiếu nại khiếu nại đến Bộ trưởng hoặc khởi kiện
vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết
khiếu nại của Bộ trưởng hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại không được
10
giải quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định
của Luật tố tụng hành chính.
3. Đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy
ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là
cấp tỉnh) thì người khiếu nại khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cấp tỉnh hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố
tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết
khiếu nại lần đầu của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc hết thời hạn
quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai
đến Bộ trưởng quản lý ngành, lĩnh vực hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại
Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần
hai của Bộ trưởng hoặc hết thời hạn quy định mà khiếu nại không được giải
quyết thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của
Luật tố tụng hành chính.
Với quy định chi tiết trình tự giải quyết khiếu nại của các văn bản quy
phạm pháp luật sẽ giúp cho người khiếu kiện bảo đảm được quyền lợi của
mình, càng gia tăng niềm tin vào Đảng và Nhà nước, giúp cho bộ máy chính
quyền hoạt động hiệu quả trong lĩnh vựa đất đai.
1.2.
Tình hình khiếu nại và thực trạng giải quyết khiếu nại đất đai tại
thành phố Huế
1.2.1. Tình hình khiếu nại1
Trong những năm gần đây, khiếu nại nói chung và khiếu nại đất đai nói riêng
liên tục xảy ra với số lượng và tính chất phức tạp ngày càng tăng. Công tác giải
quyết khiếu nại nói chung và giải quyết khiếu nại đất đai nói riêng đạt nhiều thành
quả, qua đó góp phần ổn định an ninh, chính trị, trật tự và an toàn xã hội, thúc đẩy
nền kinh tế tỉnh phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, tình hình đơn thư khiếu nại ngày
càng tăng về số lượng và tính chất ngày càng phức tạp. Số vụ kiện tồn đọng còn
1 Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai ở Thừa Thiên Huế của Th.s
Nguyễn Duy Phương
11
nhiều, một số trường hợp chưa được giải quyết thấu tình đạt lý gây bức xúc cho
nhân dân mà điểm nóng trong những năm qua đó là khiếu nại về đất đai.
Trong lĩnh vực đất đai, nội dung khiếu nại, khiếu kiện chủ yếu tập trung
vào các lĩnh vực đền bù thiệt hại, giải phóng mặt bằng, hình thành các khu
dân cư tập trung, chỉnh trang đô thị, thu hồi đất...
Khiếu nại về đền bù giải phóng mặt bằng giữa hộ dân với Ban quản lí dự
án và chính quyền địa phương trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến
lợi ích của người dân. Những khiếu nại này đang là vấn đề nổi cộm rất phức
tạp, diễn ra ở những nơi xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị mới, khu
vực thượng thành, bờ sông Hương...
Khiếu kiện đòi lại nhà, đất đai do Nhà nước quản lí thuộc diện cải tạo
trước đây như ở Công ty in thống kê (đường Bà Triệu).
Đất đai, nhà cửa liên quan đến các tổ chức tôn giáo. Khiếu nại của các tổ
chức tôn giáo đòi lại đất cũ đã hiến, cho mượn hoặc Nhà nước đã quản lí điều
phối sử dụng từ những năm giải phóng.
Khiếu kiện về tình trạng chính quyền địa phương cho thuê đất trái thẩm
quyền, thời hạn thuê dài, có trường hợp tới 20, 30 năm trong khi đó giá thuê
thấp.
Khiếu kiện xin lại đất đai cũ đã được vào hợp tác xã, tập đoàn sản xuất
mà hiện nay các hợp tác xã, tập đoàn sản xuất này đã bị giải thể, chính quyền
địa phương đã giao cho người khác sử dụng đất đai.
Khiếu kiện đòi lại đất trước đây vì những lí do khác nhau đã cho người
khác mượn, ở nhờ... nay người mượn lại đem bán hoặc cho thuê nên người
chủ đất cũ bức xúc đòi lại.
Khiếu kiện đòi lại đất hương hỏa, đất nhờ người khác trông coi, người
được nhờ trong coi qua thời gian đã coi như của mình.
Khiếu kiện tranh chấp lối đi trong ngõ, xóm, ranh giới đất ở, đất vườn,
đất sản xuất thuộc quyền sử dụng của các hộ gia đình.
12
Khiếu kiện tranh chấp giữa người dân về những vùng đất bãi bồi ven
sông, ven biển để nuôi trồng, khai thác thủy, hải sản cũng diễn biến khá phức
tạp.
1.2.2. Thực trạng công tác giải quyết khiếu nại2
Trước tình hình khiếu nại phức tạp như đã nêu trên, trong những năm
qua (2013 – 2015), UBND thành phố và Thủ trưởng các cấp, các ngành, các
địa phương đặc biệt quan tâm đến công tác giải quyết khiếu nại về lĩnh vực
đất đai. Dưới sự chỉ đạo của UBND, các ngành chức năng đã thực hiện tốt
công tác giải quyết khiếu nại của công dân bảo đảm lợi ích hợp pháp của nhân
dân và nhà nước trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành.
Trong 3 năm gần đây, thành phố Huế đã tiếp nhận tổng số đơn thư khiếu
nại cụ thể như sau: Năm 2013: số đơn thư khiếu nại là 89 đơn; Năm 2014 là
110 đơn; Năm 2015 là 174 đơn.
Cụ thể:
Năm 2013, theo báo cáo của các huyện, sở, ngành, trong năm 2013, Ủy
ban nhân dân tỉnh và Thủ trưởng các cấp, các ngành đã tiếp nhận 2.712 đơn,
trong đó khiếu nại 293 đơn; tố cáo 65 đơn; tăng 29,7% so với cùng kỳ năm
2012. Tổng số đơn tồn năm 2012 chuyển qua 35 đơn, trong đó có 32 đơn
khiếu nại, 03 đơn tố cáo.
Nội dung đơn khiếu nại chủ yếu các quyết định hành chính trong quản lý
đất đai như quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyết định
thu hồi đất, quyết định về bồi dưỡng, hỗ trợ và tái định cư, khiếu nại xin lại
nhà do Nhà nước quản lý.
Kết quả phân loại xử lý đơn có 199 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết các
cấp, các ngành, trong đó có 174 đơn khiếu nại và 25 đơn tố cáo.
2 Ủy ban nhân dân TP Huế (2013), Báo cáo công tác thanh tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2013.
Ủy ban nhân dân TP Huế (2014), Báo cáo công tác thanh tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2014.
Ủy ban nhân dânTP Huế (2015), Báo cáo công tác thanh tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2015.
Báo cáo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2014 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2015
của Ủy ban nhân dân thành phố Huế.
13
Tổng số đơn không thuộc thẩm quyền là 731 đơn (629 đơn khiếu nại,
102 đơn tố cáo), các cấp, các ngành đã hướng dẫn công dân gửi đơn khiếu nại
và đã chuyển đến cấp có thẩm quyền giải quyết đối với đơn tố cáo.
Năm 2014, tổng số đơn thư khiếu nại giảm so với năm 2013. Nguyên
nhân giảm là do qua các buổi tiếp dân đã giải thích cho nhân dân rõ đường
lối, chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước và trực tiếp hướng dẫn công
dân gửi đơn đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Đa số đơn thư khiếu nại có nội dung liên quan đến đất đai như: khiếu nại
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tranh chấp đất đai, đòi lại đất; bồi
thường và hỗ trợ tái định cư; số đơn còn lại phản ánh nội dung gây ô nhiễm
môi trường và hoạt động khai thác khoáng sản.
Số lượt công dân đã tiếp: 09 lượt. Nội dung tiếp dân là tiếp thu những
kiến nghị của công dân, đồng thời giải thích rõ cho công dân hiểu đường lối,
chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng
của nhân dân trong lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng
sản và môi trường, trực tiếp hướng dẫn công dân gửi đơn thư đúng cơ quan
nhà nước có thẩm quyền giải quyết. Tổng số đơn thư khiếu nại tồn đọng năm
2013 chuyển sang là 30 đơn. Tổng số đơn thư nhận được trong năm 2014 là
126 đơn. So với năm 2013 giảm 31 đơn. Kết quả phân loại đơn có: khiếu nại:
88 đơn; tố cáo: 01 đơn; kiến nghị, phản ánh: 65 đơn; tranh chấp: 02 đơn.
Năm 2014 có 19 đơn khiếu nại liên quan đến nội dung bồi thường giá
đất, trình tự thủ tục và tái định cư. Trong đó:
- 08 trường hợp khiếu nại nội dung không bồi thường giá đất và bồi
thường không đúng diện tích đất nhà nước đã thu hồi.
- 05 trường hợp khiếu nại nội dung giá đất bồi thường.
- 01 trường hợp khiếu nại nội dung tái định cư.
Năm 2015, công tác tiếp dân đã được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố Huế; thủ trưởng các
cấp, các ngành quan tâm thực hiện nghiêm túc. Trong năm, các cấp, các
14
ngành đã tiếp 1.661 lượt với 3.476 lượt công dân; đồng thời tiếp nhận 502
đơn (khiếu nại 459 đơn, tố cáo 43 đơn), giảm 21% so với cùng kỳ năm trước.
Kết quả phân loại xử lý có 127 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của các
cấp, các ngành; trong đó có 115 đơn khiếu nại, 12 đơn tố cáo. Trên cơ sở đó,
đã giải quyết 84/115 đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 73% và 12/12
đơn tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 100%.
Riêng khiếu nại liên quan đến thu hồi đất và giải phóng mặt bằng những
năm gần đây thì năm 2013 có 50 trường hợp; năm 2014 có 31 trường hợp và
năm 2015 có 32 trường hợp.
1.2.3. Một số vụ việc khiếu nại về đất đai và hướng giải quyết của cơ
quan có thẩm quyền.
Trong giai đoạn từ năm 2013 – 2015, số đơn thư khiếu nại ngày một gia
tăng và diễn ra khá phức tạp. Hầu hết các vụ khiếu nại đất đai chủ yếu về các
vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng
mặt bằng, tái định cư. Tuy nhiên, vấn đề bồi thường và hỗ trợ và tiến hành tái
định cư cho những diện bị thu hồi đất ở nhiều địa phương gặp không ít khó
khăn, vướng mắc như: chưa có khu tái định cư; giá đất bồi thường thấp hơn
giá đất cùng loại trên thị trường; các quy định của pháp luật về đất đai để giải
quyết vấn đề tái định cư đã khá đầy đủ nhưng các địa phương thực hiện chưa
tốt, thậm chí một số địa phương chưa quan tâm giải quyết dẫn đến tình trạng
khiếu nại kéo dài.
Dưới đây là một số vụ việc khiếu nại cụ thể và hướng giải quyết của cơ
quan có thẩm quyền:
* Vụ việc thứ nhất: Việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Trương Hùng
Nam3
Trú tại số 22/209 Phan Đình Phùng, phường Phú Nhuận, thành phố Huế.
+ Về nội dung đơn:
Khiếu nại việc UBND thành phố Huế cấp Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (sau đây gọi chung là
3 Quyết định số 6732 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Trương Hùng Nam
Trú tại số 22/209 Phan Đình Phùng, phường Phú Nhuận, thành phố Huế của Ủy ban nhân dân thành phố Huế
15
Giấy chứng nhận) cho ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn Thị Phó tại thửa
đất số 68, tờ bản đồ số 18, tọa lạc tại 21/209 Phan Đình Phùng, phường Phú
Nhuận, thành phố Huế với lý do đất đang có tranh chấp chưa được cơ quan
nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
Thửa đất ông Trương Hùng Nam đang có đơn khiếu nại thuộc thửa đất
số 68, tờ bản đồ 18, diện tích 82,9m2 tọa lạc tại 21/209 Phan Đình Phùng,
phường Phú Nhuận, thành phố Huế có nguồn gốc là do ông, bà Bùi Quang
Khám - Nguyễn Thị Phó nhận chuyển nhượng của bà Võ Thị Lộc vào năm
1989 (giấy tờ viết tay). Sau khi mua đất ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn
Thị Phó xây dựng nhà để ở từ đó đến nay.
Ngày 26/02/2014, ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn Thị Phó lập hồ sơ
đề nghị cấp Giấy chứng nhận tại thửa đất nêu trên và được Bộ phận tiếp nhận
và hoàn trả kết quả của Văn phòng HĐND-UBND Thành phố cấp giấy biên
nhận số 14NDDL50.10457.
Ngày 03/12/2013, UBND phường Phú Nhuận đã Thông báo niêm yết
công khai hồ sơ cấp Giấy chứng nhận của ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn
Thị Phó theo quy định. Ngày 18/12/2013, UBND phường Phú Nhuận lập biên
bản kết thúc thời gian công khai hồ sơ cấp Giấy chứng nhận và kết quả không
nhận được đơn thư khiếu nại, phản ảnh nào.
Ngày 17/7/2014, UBND thành phố Huế đã cấp Giấy chứng nhận số BT
197114 thửa đất số 68, tờ bản đồ 18, diện tích 82,9m2 loại đất ở đô thị; công
nhận quyền sở hữu nhà 66,1m2 cho ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn Thị
Phó.
Sau khi phát hiện ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn Thị Phó được UBND
Thành phố cấp Giấy chứng nhận tại thửa đất nêu trên. Ông Trương Hùng Nam
đã có đơn kiến nghị gửi UBND phường Phú Nhuận phản ảnh việc UBND Thành
phố cấp Giấy chứng nhận cho ông, bà Khám - Phó tại thửa đất trên là không
đúng quy định pháp luật vì tại thời điểm ông Khám lập hồ sơ cấp Giấy chứng
nhận Ông đang có đơn tranh chấp quyền sử dụng đất với gia đình Ông Khám
nhưng cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chưa giải quyết dứt điểm.
16
+ Kết quả sau qua trình thẩm tra, xác minh:
Theo ý kiến trình bày của ông Văn Tiến Dũng - Phó Chủ tịch UBND
phường Phú Nhuận và ông Trương Hùng Nam thì trước đây vào khoảng năm
2010 có xảy ra tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình ông Trương Hùng Nam với
gia đình ông Bùi Quang Khám, UBND Phường có mời hai bên hòa giải
nhưng không thành. Tuy nhiên, UBND Phường Phú Nhuận và ông Trương
Hùng Nam không cung cấp được chứng cứ để chứng minh việc tranh chấp
quyền sử dụng đất giữa hai gia đình tại thời điểm nêu trên.
Mặc khác, qua xác minh ông Bùi Quang Khám cho biết thửa đất nêu trên
là do ông mua của bà Võ Thị Lộc theo giấy viết tay năm 1989; xây dựng và
sử dụng nhà từ đó đến nay không có ai tranh chấp, UBND phường Phú Nhuận
chưa bao giờ mời ông lên hòa giải hay giải quyết tranh chấp lần nào với gia
đình ông Trương Hùng Nam trước khi ông được UBND thành phố Huế cấp
Giấy chứng nhận. Đồng thời, qua kiểm tra xác minh hồ sơ lưu trữ tại UBND
Phường Phú Nhuận không có đơn tranh chấp của ông Trương Hùng Nam, sổ
sách theo dõi tranh chấp đất và giải quyết tranh chấp đất của ông Trương
Hùng Nam cũng như biên bản hòa giải của UBND phường Phú Nhuận.
Theo Điều 7 Quyết định số 367/2008/QĐ-UBND ngày 24/3/2008 của
UBND Thành phố về trình tự giải quyết tranh chấp thì biên bản hòa giải
tranh chấp đất đai không thành phải được gửi cho các bên liên quan và lưu
vào hồ sơ vụ việc tại UBND Phường. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày tổ
chức hòa giải, căn cứ vào kết quả hòa giải, Chủ tịch UBND phường có văn
bản báo cáo UBND Thành phố kèm biên bản hòa giải không thành (đất không
có giấy tờ hợp lệ) để UBND Thành phố giải quyết tranh chấp.
Như vậy, việc UBND Phường Phú Nhuận và ông Trương Hùng Nam
trình bày trong thời gian ông Bùi Quang Khám lập hồ sơ cấp Giấy chứng
nhận đã có tranh chấp quyền sử dụng đất giữa hai gia đình và đã được UBND
Phường Phú Nhuận hòa giải tranh chấp nhưng không thành để cho rằng việc
UBND Thành phố cấp Giấy chứng nhận cho ông, bà Bùi Quang Khám Nguyễn Thị Phó tại thửa đất nêu trên là không đúng trình tự và quy định của
17
pháp luật mà không cung cấp được chứng cứ để chứng minh việc tranh chấp
và giải quyết tranh chấp là không có cơ sở để xem xét, giải quyết.
+ Từ những căn cứ trên Ủy ban nhân dân thành phố Huế quyết định:
Không công nhận nội dung đơn khiếu nại của ông Trương Hùng Nam, trú
tại 22/209 Phan Đình Phùng, phường Phú Nhuận, thành phố Huế khiếu nại
UBND thành phố Huế cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và tài sản gắn liền với đất cho ông, bà Bùi Quang Khám - Nguyễn Thị Phó
tại thửa đất số 68, tờ bản đồ số 18, tọa lạc tại 21/209 Phan Đình Phùng, phường
Phú Nhuận, thành phố Huế. Nếu không đồng ý với quyết định này, trong thời
hạn quy định của pháp luật ông Trương Hùng Nam có quyền khiếu nại tại Ủy
ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân.
*Vụ việc thứ hai: Giải quyết đơn khiếu nại của ông Nguyễn Hữu Thuận4
Địa chỉ: Số 10 Kiệt 70 Ông Ích Khiêm, phường Thuận Thành, thành phố Huế.
+ Nội dung khiếu nại:
Ông Nguyễn Hữu Thuận khiếu nại Quyết định số 7887/QĐ-UBND ngày
19/12/2013 của UBND thành phố về việc phê duyệt phương án bồi thường hỗ
trợ về đất và tài sản cho các hộ gia đình cá nhân để giải tỏa eo bầu Nam
Xương thuộc dự án Đầu tư bảo tồn tu bổ và tôn tạo hệ thống kinh thành Huế
tại phường Thuận Thành, thành phố Huế với các nội dung:
- Không đồng ý việc áp giá đất đền bù theo loại đường 5A.
- Đề nghị đền bù thửa đất thu hồi theo vị trí 2, đường Ông Ích Khiêm.
- Diện tích đất đền bù còn thiếu.
- Giá đền bù đất và tài sản thấp.
Kết quả xác minh nội dung khiếu nại:
Nhà đất do vợ chồng ông bà Nguyễn Hữu Bông – Nguyễn Thị Gái nhận
chuyển nhượng của ông Hồ Văn Xáng – Hồ Văn Điền năm 1971 kèm giấy
bán nhà được Ủy ban hành chính khu phố Thuận Thành ký xác nhận ngày
20/5/1971 có thể hiện diện tích 80m2. Diện tích hiện trạng là 106,8m2, tăng
4 Quyết định số 7359 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Nguyễn Hữu Thuận
Địa chỉ: Số 10 Kiệt 70 Ông Ích Khiêm, phường Thuận Thành, thành phố Huế của Ủy ban nhân dân thành
phố Huế
18
so với giấy tờ mua bán do trước đây chưa thể hiện phần diện tích đất xung
quanh nhà, đất sử dụng ổn định, không tranh chấp, không lấn chiếm đất.
Trong quá trình triển khai thực hiện dự án UBND thành phố ban hành Quyết
định số 7887/QĐ-UBND trong đó, ông bà Nguyễn Hữu Bông – Nguyễn Thị Gái
được bồi thường hỗ trợ với tổng số tiền 314.208.000 đồng, cụ thể:
- Đất ở được bồi thường là 106,8m2 với tổng số tiền là 111.579.000 đồng
- Bồi thường về tài sản và các khoản hỗ trợ khác: 202.629.000 đồng.
Không đồng ý với Quyết định số 7887/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 của
UBND thành phố nên ngày 02/4/2015, ông Nguyễn Hữu Thuận (được ông
Nguyễn Hữu Bông ủy quyền) đã gửi đơn đến UBND thành phố Huế để khiếu nại.
Ngày 10/7/2015, UBND thành phố Huế đã tổ chức buổi đối thoại với
ông Nguyễn Hữu Thuận để làm rõ nội dung, yêu cầu của người khiếu nại và
ông Thuận vẫn không rút đơn khiếu nại và vẫn giữ nguyên nội dung khiếu
nại.
+ Từ nội dung trên Ủy ban nhân dân thành phố kết luận:
•
Đối với nội dung khiếu nại giá đền bù đất thấp và không đồng ý việc áp giá
đất theo loại đường 5A.
Căn cứ khoản 1, Điều 14 quy định ban hành kèm theo Quyết định số
18/2011/QĐ-UBND ngày 01/6/2011 của UBND tỉnh về bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh thì:
“Giá đất để tính bồi thường là giá đất theo mục đích đang sử dụng tại
thời điểm có quyết định thu hồi đất do UBND tỉnh công bố thi hành vào ngày
01 tháng 01 hàng năm; không bồi thường theo giá đất sẽ được chuyển mục
đích sử dụng”.
Vì vậy, Quyết định số 7887/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 của UBND
thành phố được áp dụng theo bảng giá đất ở của thành phố Huế ban hành kèm
theo Quyết định số 40/2012/QĐ-UBND ngày 21/12/2012 của UBND tỉnh về
giá các loại đất trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2013 là đúng quy định.
Do đó, việc ông Nguyễn Hữu Thuận khiếu nại giá đền bù đất thấp và không
đồng ý việc áp giá đất theo loại đường 5A là không có cơ sở để giải quyết.
19
•
Đối với nội dung khiếu nại đề nghị đền bù thửa đất thu hồi theo vị trí 2,
đường Ông Ích Khiêm.
Căn cứ điểm c, khoản 2, Điều 15 quy định ban hành kèm theo Quyết
định số 40/2012/QĐ-UBND ngày 21/12/2012 của UBND tỉnh về giá các loại
đất năm 2013 trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế thì theo quy định trên thì thửa
đất của ông Nguyễn Hữu Bông đang sử dụng nằm ở kiệt nhỏ hơn 2,5m của
đường kiệt rộng 3,8m (kiệt 70 Ông Ích Khiêm) nên UBND thành phố Huế
phê duyệt thửa đất của ông Nguyễn Hữu Bông thuộc vị trí 3, đường Ông Ích
Khiêm là đúng quy định.
Do đó, việc ông Nguyễn Hữu Thuận đề nghị đền bù thửa đất theo vị trí
2, đường Ông Ích Khiêm là không có cơ sở để xem xét giải quyết.
•
Đối với nội dung khiếu nại diện tích đền bù còn thiếu.
Căn cứ nguồn gốc sử dụng đất thì giấy bán đất có thể hiện diện tích
80m2. Theo hồ sơ kỹ thuật thửa đất do Trung tâm kỹ thuật Tài nguyên Môi
trường lập ngày 03/4/2013 có diện tích 106,8m2.
Tại Quyết định số 7887/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 của UBND thành
phố đã đền bù toàn bộ diện tích 106,8m2 cho ông Nguyễn Hữu Bông.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Hữu Thuận vẫn không đồng ý với kết quả đo
đạc. Vì thế, cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành đo đạc lại thửa đất của ông
Nguyễn Hữu Bông đang sử dụng. Ngày 22/7/2015, Trung tâm kỹ thuật Tài
nguyên Môi trường đã lập hồ sơ kỹ thuật thửa đất của ông Nguyễn Hữu Bông
có diện tích 113m2.
Theo đó diện tích 6,2 m2 tăng có nguồn gốc là đất giao thông, đã sử
dụng làm lối đi chung cho các hộ gia đình sinh sống tại khu vực thượng thành
và eo bầu Nam Xương từ trước cho đến nay. Cho nên căn cứ khoản 5, điều 4
Quyết định số 18/2011/QĐ-UBND ngày 01/6/2011 của UBND tỉnh về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh thì việc
ông Nguyễn Hữu Thuận khiếu nại diện tích đất đền bù còn thiếu là không có
cơ sở để xem xét giải quyết.
•
Đối với nội dung khiếu nại giá đền bù về tài sản thấp.
20
Căn cứ khoản 1, Điều 17 Quyết định số 18/2011/QĐ-UBND ngày
01/6/2011 của UBND tỉnh về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu
hồi đất trên địa bàn tỉnh thì việc đền bù của UBND thành phố tại Quyết định
số 7887/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 là đúng quy định.
Do đó, việc ông Nguyễn Hữu Thuận khiếu nại giá đền bù tài sản thấp là
không có cơ sở để giải quyết.
+ Từ những căn cứ trên thì Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định không công
nhận đơn khiếu nại của ông Nguyễn Hữu Thuận trú tại số 10 kiệt 70 Ông Ích
Khiêm, phường Thuận Thành, thành phố Huế với nội dung khiếu nại Quyết
định số 7887/QĐ-UBND ngày 19/12/2013 của UBND thành phố Huế. Đây là
Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu. Nếu không đồng ý với Quyết định
này, trong thời hạn quy định của pháp luật, ông Nguyễn Hữu Thuận có quyền
khiếu nại tại UBND tỉnh Thừa Thiên Huế hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân
theo quy định của pháp luật.
1.3.
Những thành tựu đạt được
Trong những năm qua, thành phố Huế đã đặt công tác giải quyết tranh
chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản
lý đất đai. Thành phố Huế đã đổi mới công tác tiếp dân, kiện toàn bộ máy và
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân và giải quyết
tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai.
Việc đùn đẩy trách nhiệm giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo đã
giảm. Công tác giải quyết khiếu nại liên quan đến đất đai có nhiều bước
chuyển biến tích cực, số lượng đơn thư khiếu nại không thuộc cấp thẩm quyền
qua các năm giảm nhờ công tác tiếp dân và tuyên truyền phổ biến pháp luật,
chính sách của Đảng và Nhà nước thực hiện tốt, góp phần ổn định đời sống
chính trị, và hơn hết là quyền lợi của nhân dân được bảo đảm.
1.4.
Những tồn tại trong giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai
Trong những năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước
và các cấp chính quyền tỉnh, thành phố Huế đã có nhiều nỗ lực trong việc giải
quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai của công dân, giải quyết được
21
khối lượng lớn đơn thư khiếu tố của công dân, góp phần ổn định tình hình
chính trị, giữ vững trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Tuy vậy, việc giải quyết
khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai còn những hạn chế:
- Về lãnh đạo, chỉ đạo:
Cấp uỷ, chính quyền đôi lúc còn coi nhẹ công tác giải quyết khiếu nại, tố
cáo của công dân, chưa huy động được vai trò của các tổ chức quần chúng,
chưa phát hiện giải quyết kịp thời, có nơi có biểu hiện đùn đẩy trách nhiệm,
thiếu thống nhất, tập trung, chú trọng vào vấn đề phát triển kinh tế của địa
phương, chưa quan tâm đầy đủ đến vấn đề xã hội phát sinh từ vấn đề thu hồi
đất như: tái định cư, đời sống, việc làm, nghề nghiệp…
Công tác hòa giải ở cấp cơ sở chưa được quan tâm đúng mức, nhiều địa
phương không bố trí cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất, kinh nghiệm đảm
nhiệm công việc này nên việc hòa giải đạt hiệu quả chưa cao. Đội ngũ cán bộ
làm công tác giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai còn yếu kém
về năng lực.
- Về công tác quản lý đất đai:
Những tồn tại do lịch sử để lại như trưng dụng, trưng thu, trưng mua, thu
hồi đất chưa có quyết định, chưa bồi thường hoặc đã bồi thường nhưng không
còn lưu hồ sơ chứng cứ. Công tác kiểm kê trước khi trưng dụng, trưng thu,
trưng mua, thu hồi đất không được thực hiện hoặc được thực hiện thì cũng sơ
sài, không còn lưu sổ sách.
Việc thực hiện không triệt để các quy định của pháp luật đất đai ở các cấp
làm cho hồ sơ địa chính không đồng bộ, sổ sách, bản đồ, tư liệu thiếu; trước
đây, việc ban hành các văn bản về quy hoạch đất đai chậm, thiếu các văn bản
về hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, xử lý vi phạm dẫn đến công tác quản lý đất
đai và giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai gặp nhiều khó khăn.
Công tác lưu trữ tư liệu địa chính chưa tốt nên việc tra cứu gặp nhiều
khó khăn.
- Về phía người đi khiếu kiện:
22
Nhiều vụ việc tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai mặc dù địa phương
đã nỗ lực cố gắng vận dụng chính sách giải quyết có lý, có tình, phù hợp với
tình hình thực tế và đúng với quy định của pháp luật, đã được đối thoại trực
tiếp nhiều lần nhưng do nhiều động cơ khác nhau người khiếu nại vẫn cố tình
đeo bám, khiếu kiện và làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn.
Một số đối tượng đi khiếu nại có hành vi vượt quá giới hạn, vi phạm
pháp luật, lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo đã có hành vi quá khích gây mất
trật tự an toàn công cộng, ảnh hưởng đến công tác và hoạt động bình thường
của các cơ quan nhà nước.
1.5.
Những hạn chế trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai
- Một số cơ quan chuyên môn tham mưu giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố
cáo chưa đảm bảo thời hạn quy định.
- Quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai, người có
thẩm quyền giải quyết chưa tổ chức gặp gỡ, đối thoại theo quy định của pháp
luật, chưa kết hợp đồng bộ giữa các giải pháp vận động thuyết phục, giáo dục,
đối thoại với việc xử lý dứt khoát, nghiêm minh theo quy dịnh của pháp luật;
chưa phát huy hiệu quả các phương tiện thông tin đại chúng.
- Việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp
luật còn chậm, có vụ việc để kéo dài, tạo dư luận không tốt trong xã hội và
nhân dân.
- Thủ trưởng một số cấp, một số ngành chưa thực sự quan tâm về công
tác tiếp dân giải quyết đơn thư theo thẩm quyền mà còn giao khoán cho cơ
quan tham mưu. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, tranh chấp đất đai chưa
tổ chức gặp gỡ, đối thoại theo quy định của pháp luật, chưa kết hợp đồng bộ
giữa các giải pháp vận động thuyết phục, giáo dục, cảm hóa, đối thoại với
việc xử lý dứt khoát, nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
- Công tác quản lý nhà nước về khiếu nại ở một số địa phương, đơn vị
chưa tốt, hiệu quả giải quyết đạt chưa cao. Một số nơi chưa thực sự quan tâm
đến việc tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục dân, thiếu nghiên cứu
giải pháp phù hợp, một số vụ việc giải quyết còn chậm và cứng nhắc trong
23
vận dụng, áp dụng pháp luật, không xem xét thực tế để giải quyết thấu tình,
đạt lý nên không dứt điểm.
- Công tác quản lý đất đai một thời gian dài bị buôn lỏng, nhiều vấn đề
tồn tại do lịch sử để lại làm phát sinh nhiều tranh chấp, khiếu kiện về đất đai.
- Đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo
còn thiếu cả về số lượng và chất lượng, nhiều vụ việc xác định thẩm quyền
chưa đúng nên chuyển đơn lòng vòng, vi phạm thời hạn giải quyết.
- Trong quá trình thực hiện chủ trương giải tỏa đất đai, Hội đồng đền bù
giải tỏa, UBND các huyện, thành phố Huế vẫn còn một số vụ việc chưa thực
hiện đúng trình tự, thủ tục quy định làm người dân bức xúc.
- Một vài đơn vị, địa phương, các ngành, các cấp chưa thực sự quan tâm
công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền mà
còn gián đoạn cho cơ quan tham mưu.
- Các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chưa tranh thủ sự ủng hộ, đồng
tình của đại đa số quần chúng nhân dân là những người chấp hành nghiêm các
chủ trương, chính sách của Nhà nước nói chung và thực hiện tốt các chương
trình, dự án của tỉnh nói riêng, nhất là các dự án đền bù, giải tỏa, tái định cư
để đấu tranh, phê phán những người cố tình không thực hiện nghiêm các quy
định của pháp luật.
- Việc phân loại, xác định thẩm quyền, chỉ đạo xử lý, giải quyết đơn thư
khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương, đơn vị chưa thực hiện đúng trình tự,
thẩm quyền.
- Việc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, tranh chấp
đã có hiệu lực pháp luật còn chậm, có vụ việc để kéo dài, không những ảnh
hưởng đến quyền và lợi ích của các bên liên quan vụ việc khiếu nại, tranh
chấp mà còn tạo dư luận không tốt trong xã hội.
24
CHƯƠNG 2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHIẾU NẠI
TRONG LĨNH VỰC ĐẤT ĐAI TẠI THÀNH PHỐ,
TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
2.1.
Giải pháp chung đối với tỉnh Thừa Thiên Huế
Để nâng cao hiệu quả của việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vựa đất
đai cần phải tiến hành các công việc sau:
+ Từng bước hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đặc biệt
là luật đất đai và luật khiếu nại.
+ Đẩy mạnh công tác tiếp dân, công tác hòa giải cơ sở. Tuyên truyền
giáo dục nâng cao ý thức pháp luât nói chung và pháp luật về đất đai cho cán
bộ, nhân dân.
+ Tăng cường nâng cao trình độ năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo
đức nghề nghiệp, am hiểu phong tục tập quán cho cán bộ làm công tác giải
quyết khiếu nại.
+ Đề cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, quản lí điều hành của
chính quyền, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong
công tác giải quyết khiếu nại.
+ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lí nhà nước về tài
nguyên môi trường đất.
+ Đổi mới quy trình thủ tục, thiết lập mô hình nghiệp vụ chung, phát huy
vai trò của Tòa hành chính.
+ Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật cho nhân dân,
tuyên truyền chính sách pháp luật về đất đai và các văn bản luật khác liên
quan đến giải quyết vụ việc khiếu nại; giải thích rõ để công dân hiểu đúng và
tự giác chấp hành quyết định giải quyết đúng đắn của cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền, chấm dứt vụ việc ngay từ nơi phát sinh. Đặc biệc là công khai,
dân chủ khi thực hiện các chủ trương, chính sách đối với người dân nhất là
chính sách về bồi thường, hỗ trợ tái định cư, đồng thời chủ động nắm tình
hình và giải quyết kịp thời đúng pháp luật các kiến nghị của người dân khi
25