ĐỀ CƯƠNG ôn tập môn sử học kì II lớp 10

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN SỬ HỌC KÌ II
1) Những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội:
* Kinh tế:
- Trong nông nghiệp:
+ Công cụ sắt được sử dụng phổ biến thay thế công cụ đồng.
+ Công cuộc khai hoang được đẩy mạnh.
+ Thuỷ lợi được mở mang.
- Thủ công nghiệp, thương nghiệp:
+ Các nghề cũ phát triển hơn như: rèn sắt, khai thác vàng, bạc, làm đồ trang sức.
+ Một số nghề mới xuất hiện: làm giấy, làm thuỷ tinh.
+ Giao thông phát triển.
* Về văn hoá, xã hội:
- Tiếng việt vẫn được bảo tồn, phong tục tập quán được duy trì.
- Xã hội: mâu thuẫn giữa dân tộc ta và chính quyền phương Bắc ngày càng sâu
sắc.
2) Khái quát các triều đại phong kiến Việt Nam (thế kỉ X-XV):
Tên triều đại
Thời gian thống trị
Ngô
939-968
Đinh
968-980
Tiền Lê
980-1009
Lý
1010-1225
Trần
1226-1400
Hồ
1400-1407
Lê Sơ

1428-1527
3) Phát triển thủ công nghiệp, mở rộng thương nghiệ thế kỉ X-XI;
* Phát triển thủ công nghiệp:
- Các nghề thủ công:
+ Nghề rèn sắt, đúc đồng.
+ Dệt vải, làm gốm, tráng men.
+ Nghề chạm khắc đá, làm đồ trang sức.
- Một số làng nghề thủ công xuất hiện như: Bát Tràng (Hà Nội), Huê Cầu (Hưng
Yên).
- Tạo điều kiện cho thương nghiệ phát triển.
- Đầu thế kỉ XV, Hồ Nguyên Trừng cho đúc súng thần cơ và đóng thuyền chiến có
lầu.
* Mở rộng thương nghiệp:
- Nội thương:
+ Chợ làng, chợ huyện mọc lên ở nhiều nơi.
+ Kinh đô Thăng Long buôn ban tấp nập phố phường (36 phố phường).
- Ngoại thương:
+ Trung Quốc và các nước phương Nam buôn bán với nước ta.
+ Xây dựng cảng Vân Đồn (Quảng Ninh) để buôn bán với nước ngoài.


+ Biên giới Việt Trung diễn ra hoạt động trao đổi hàng hoá.
4) Sự sụ đổ nhà Lê Sơ:
- Sau khi vua Lê Hiến Tông chết, các vua kế tiế không lo việc triều chính chỉ lo ăn
chơi xa đoạ.
- Địa chủ, quan lại cuớp đoạt ruộng đất của dân.
- Các thế lực phong kiến tranh chấp quyền hành.
- 1527, Mạc Đăng Dung bắt vua Lê nhường ngôi và lậ nên nhà Mạc.
5) Nghệ thuật và khoa học kĩ thuật thế kỉ XVI-XVIII:
* Nghệ thuật:

- Thế kỉ XVI-XVIII, nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc phát triển , tiêu biểu là chùa
Thiên Mụ, tượng Phật Bà Quan Âm Ngàn Mắt Ngàn Tay.
- Nghệ thuật chèo tuồng phát triển.
* Khoa học kĩ thuật:
- Khoa học:
+ Sử học: Đại Việt thông sử.
+ Địa lý: tập bản đồ Thiên Nam Tứ Chí Lộ Đồ Thư
+ Triết học: có một số tậ sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm và Lê Quý Đôn.
+ Y học: có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
- Kĩ thuật:
+ Đúc súng đại bác.
+ Đóng thuyền chiến.
+ Làm đồng hồ và kính thiên lý.
6) Tình hình văn hoá, giáo dục thời Nguyễn:
- Tư tưởng, tôn giáo:
+ Nhà Nguyễn chủ trương độc tôn Nho giáo, cấm Thiên Chúa giáo.
- Giáo dục:
+ Nền giáo dục Nho học được củng cố.
- Văn học;
+ Văn học chữ Hán không còn chiếm ưu thế.
+ Văn học chữ Nôm ngày càng phát triển với các tác phẩm xuất sắc: Truyện
Kiều (Nguyễn Du), các bài thơ của Hồ Xuân Hương, Qua đèo ngang…
- Sử học:
+ Quốc sử quán được thành lập.
+ Nhiều bộ sử lớn được biên soạn như: Đại Nam Thực Lục, Khâm Đình Việt Sử
Thông Giám Cương Mục, Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí- Phan Huy Chú, Gia
Định Thành Thông Chí- Trịnh Hoài Đức.
- Kiến trúc:
+ Kiến trúc thời kì này nổi bật là quần thể kinh thành Huế và lăng tẩm.
7) Ý nghĩa cuộc cách mạng tư sản Anh:

- Là sự kiện quan trọng trong lịch sử thế giới.
- Đập tan nền quân chủ phong kiến thành lập chế độ tư bản chủ nghĩa.
- Nó mở đường cho sức sản xuất mới phát triển.


- Mở ra thời kì quá độ từ chế độ k sang chế độ tư bản chủ nghĩa ở Anh, châu Âu
và thế giới.
8) Kết quả, ý nghĩa của Chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mỹ:
* Kết quả:
- theo hoà ước véc-sai kí vào 9/1783, Anh chính thức công nhận nền độc lập 13
thuộc địa Bắc Mỹ.
- 1787, hiến pháp được thông qua.
- 1789, G. Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng thống dầu tiên của nước Mỹ.
* Ý nghĩa:
- Giải phóng Bắc Mỹ khỏi sự thống trị của thực dân Anh.
- Mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển ở Bắc Mỹ.
- Góp phần thúc đẩy phong trào chống phong kiến ở châu Âu và phong trào giải
phóng dân tộc ở Mỹ-Latinh.
9) Thành tựu và tác dụng cách mạng công nghiệp Anh:
* Thành tựu:
- 1964, một người thợ máy tên Giêm Ha-gri-vơ sáng chế ra máy kéo sợi Gien-ni.
- 1769, Ác-crai-tơ chế tạo ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước.
- 1771, ông cho xây dựng xưởng dệt ở Man-chét-xtơ.
- 1779, Crôm-tơn phát minh ra máy kéo sợi.
- 1785, Ét-mơn Các-rai chế tạo máy dệt chạy bằng sức nước, năng suất tăng 40
lần.
- 1784, Giêm Oát phát minh ra máy hơi nước.
* Tác dụng:
- Giữa thế kỉ XIX, Anh trở thành công xưởng thế giới.
- Thủ đô Luân Đôn rất sầm uất là thủ đô đầu tiên của châu Âu công nghiệp hoá.