Hoàn thiện quản lý chi ngân sách NN ở Sơn Tây

LÊ THỊ
KIM THƯ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---------------------------------------

Lê Thị Kim Thư

TÀI
CHÍNH –
NGÂN
HÀNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH

NHÀ NƯỚC TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH VÀ QUẢN LÝ

KHOÁ 2

Hà Nội – Năm 2015
0


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
---------------------------------------

Lê Thị Kim Thu
Mã học viên: C00105

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH VÀ QUẢN LÝ
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 60340201

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
Người hướng dẫn chính: GS.TS NGUYỄN KHẮC MINH

Hà Nội – Năm 2015

Thang Long University Libraty

..............24


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Bản cam đoan

ii
LỜI CAM ĐOAN

Mục lục

iii

Danh mục các chữ viết tắt

vi

Tôi sơ
xinđồ
cam
đoan
đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
Danh mục
bảng
biểu

vii

liệu
kết quả nêu trong luận văn là trung thực xuất phát từ tình hình thực tế
MỞ và
ĐẦU

1

của
địa phương.
Chương
1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN

5

Tác giả luận văn tốt nghiệp

1.1. Ngân sách nhà nước và chi ngân sách nhà nước

5

1.1.1. Ngân sách nhà nước

5

1.1.2. Chi ngân sách cấp huyện

10

1.2. Quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện

14

Lê Thị Kim Thư
1.2.1. Khái niệm quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện

14

1.2.2. Mục tiêu và tiêu chí đánh giá quản lý chi ngân sách nhà nước cấp

14

huyện
1.2.3. Nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện

16

1.2.4. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện

18

1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước cấp

25

huyện
Chương 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN

28

SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY - THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Giới thiệu về thị xã Sơn Tây

28

2.1.1. Vị trí địa lý, lịch sử hình thành và phát triển của thị xã Sơn Tây

28

2.1.2. Đặc điểm về Kinh tế - Văn hóa – Xã hội của thị xã Sơn Tây

30

2.2. Thực trạng chi ngân sách nhà nước tại thị xã Sơn Tây

32

iii
ii

Thang Long University Libraty



2.2.1. Giải
3.2.1.
Chi đầu
pháp
tưhoàn
xây dựng
thiện cơ
lậpbản
dự toán chi ngân sách nhà nước cấp huyện 77

33

2.2.2. Giải
3.2.2.
Chi thường
pháp vềxuyên
tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước cấp huyện

37
79

3.2.3.
Giảitrạng

phápquản
về kiểm
soát
chi sách
ngânnhà
sáchnước
nhà tại
nước
huyện
2.3. Thực
lý chi
ngân
thị cấp
xã Sơn
Tây

42
82

2.3.1. Các
3.2.4.
Lập giải
dự toán
phápchi
khác
ngân sách nhà nước cấp huyện

42
84

2.3.2.
Tổ số
chức
ngânphố
sách
nước
cấp huyện
3.3. Một
kiếnthực
nghịhiện
vớichi
Thành
vànhà
Trung
ương

48
85

2.3.3. Kiến
3.3.1.
Kiểmnghị
soát với
và quyết
Trungtoán
ương
chi ngân sách nhà nước cấp huyện

50
85

3.3.1.
Kiếngiá
nghị
vớilýthành
phố Hà
2.4. Đánh
quản
chi ngân
sáchNội
nhà nước tại thị xã Sơn Tây

52
86

2.4.1.LUẬN
Đánh giá theo tiêu chí
KẾT

52
87

2.4.2.LIỆU
ĐánhTHAM
giá những
mặt đạt được và hạn chế của quản lý chi ngân sách
TÀI
KHẢO

89

nhà nước
PHỤ
LỤCthị xã Sơn Tây

59
91

2.5. Kinh nghiệm về quản lý chi ngân sách nhà nước của một số

70

huyện trong thành phố và bài học rút ra cho thị xã Sơn Tây
2.5.1. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Ba Vì,

70

thành phố Hà Nội
2.5.2.Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Chương

71

Mỹ, thành phố Hà Nội
2.5.3. Bài học rút ra cho thị xã Sơn Tây

72

Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY - THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Mục tiêu và định hướng về quản lý chi ngân sách nhà nước tại

73
73

thị xã Sơn Tây
3.1.1. Quan điểm phát triển kinh tế-xã hội thị xã Sơn Tây đến năm 2020

73

3.1.2.Mục tiêu phát triển

73

3.1.3.Định hướng về quản lý chi NSNN tại thị xã Sơn Tây

76

3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện quản lý chi ngân sách

77

nhà nước tại thị xã Sơn Tây
iv
v

Thang Long University Libraty

DANH
DANH MỤC
MỤC CÁC
SƠ ĐỒ,
TỪBẢNG
NGỮ VIẾT
BIỂUTẮT
SƠ ĐỒ
Sơ
đồ 1:
ANQP

Khung lýAn
thuyết
ninh quốc phòng

Sơ
đồ 1.1:
HÐND

Hệ thốngHội
ngân
sáchNhân
nhà dân
nước
đồng

Sơ
đồ 1.2:
UBND

Sơ
đồ 2.1:
NSNN

Hệ thốngỦy
quản
chi ngân
banlýNhân
dân sách nhà nước thị xã Sơn Tây

KBNN
XDCB

Tổ chức Ngân
thực hiện
lý chi ngân sách nhà nước thị xã
sáchquản
nhà nước
Sơn Tây.Kho bạc nhà nước
Xây dựng cơ bản

QLNN
Bảng 2.1:
SNGD
Bảng 2.2:
SNKT

BẢNG Quản lý nhà nước
Tổng hợp chi từ ngân sách thị xã
Sự nghiệp giáo dục

Tỉ lệ chi đầu tư XDCB từ ngân sách thị xã trong tổng chi
Sự nghiệp kinh tế
từ nguồn NSNN trên địa bàn thị xã Sơn Tây

Bảng 2.3:

Cơ cấu vốn đầu tư XDCB chia theo ngành

Bảng 2.4:

Tổng hợp chi thường xuyên NS thị xã

Bảng 2.5:

Tỉ lệ chi thường xuyên trong tổng chi NSNN thị xã Sơn Tây

Bảng 2.6:

Cơ cấu các khoản chi trong chi thường xuyên

Bảng 2.7:

Tổng hợp dự toán chi ngân sách thị xã

Bảng 2.8:

Tổng hợp dự toán chi đầu tư phát triển từ ngân sách thị xã

Bảng 2.9:

Tổng hợp kế hoạch và kết quả giải ngân vốn đầu tư XDCB
năm 2011

Bảng 2.10: Tổng hợp kế hoạch và kết quả giải ngân vốn đầu tư XDCB
năm 2012
Bảng 2.11: Tổng hợp kế hoạch và kết quả giải ngân vốn đầu tư XDCB
năm 2013
Bảng 2.12: Tổng hợp kế hoạch và kết quả giải ngân vốn đầu tư XDCB
năm 2014
Bảng 2.13:

Tổng hợp dự toán chi thường xuyên từ ngân sách thị xã

Bảng 2.14:

Tổng hợp hiệu lực chi ngân sách
vii
vi

Thang Long University Libraty



với nhiệm vụ chi như chi cho sự nghiệp
giáo
dục, chi mua sắm sửa chữa…
MỞ
ĐẦU
Việc xây dựng dự toán chi ngân sách còn chưa dự báo được hết và xác định
đầy

nhiệm
1.Lýđủ
docác
chọn
đề tàivụ chi dẫn đến khó khăn trong việc điều hành và quyết toán
ngân sách.
Ngân sách Nhà nước là một công cụ tài chính quan trọng của một quốc
“Hoàn
thiện
công
táctrong
quản điều
lý chitiết
ngân
tạisách
thị xã
Sơn là
gia, là một
khâu
quan
trọng
kinhsách
tế vĩnhà
mô.nước
Ngân
huyện
Tây”
là phận
đề tàicấu
mang

tínhngân
thựcsách
tiễn nhà
cao nước,
góp phần
làm cụ
rõ hơn
thực quyền
trạng quản
một bộ
thành
là công
để chính
cấp lý
chi
ngân
sách
nhàcác
nước
của
Thị nhiệm
xã sau vụ,
11 năm
thực
Luật
huyện
thực
hiện
chức
năng,

quyền
hạnhiện
trong
quáNgân
trìnhsách
quảnvàlý
làm
pháp
hoàn
thiện quản lý chi ngân sách nhà nước cấp
kinhcơ
tế sở
xã để
hội,cóangiải
ninh
quốc
phòng.
huyện hiện
nay, lý
một
nhiệm
vụnền
luôntàiđược
lý nhà
Để quản
thống
nhất
chínhquan
quốctâm
gia,hàng

nângđầu
caotrong
tính quản
chủ động
và
nước
về tài chính,
góp
hiện cá
tốt nhân
và toàn
diện
cácquản
họat lý
động
kinh
tế trách nhiệm
của các
cơphần
quan,thực
tổ chức,
trong
việc
và sử
dụng
xã
hội,
an ninh
- quốccủng
phòng

địa tài
bànchính,
thị xã.sử dụng tiết kiệm có hiệu quả
ngân
sách
nhà nước,
cố trên
kỷ luật
ngân
sách
tài sảncứu
nhà nước, tăng tích luỹ nhằm thực hiện công nghiệp hóa,
2. Mục
tiêuvànghiên
Hệ thống
hóatheo
những
lý hướng
luận cơxã
bản
Quản
lý chi
nhà phát
hiện đại- hóa
đất nước
định
hộivềchủ
nghĩa,
đápngân
ứng sách

yêu cầu
nước
cấp huyện.
triển kinh
tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo quốc phòng an ninh,
- Phân
trạng qua
quảnLuật
lý chi
ngân
sách
nhà16/12/2002.
nước tại thịLuật
xã ngân
đối ngoại
Quốctích
hộithực
đã thông
ngân
sách
ngày
Sơn
giaiđịnh
đoạn
2014.
Những
mặt đạt
được,
sách Tây,
đã quy

rõ,2011đầy đủ
về trách
nhiệm,
quyền
hạnhạn
củachế
cácvà
cơnguyên
quan quản
nhân
những
lý chicủa
ngân
sách hạn
nhà chế
nướcđó.
đặc biệt trong việc lập, chấp hành, kiểm tra, thanh
- Đề
xuất
một toán
số giải
pháp
nhằm
tra, kiểm
toán,
quyết
ngân
sách
nhà hoàn
nước.thiện quản lý chi ngân sách

nhà nước
tại thị
xã Sơn
Tây.
Trong
những
năm
qua, tình hình tăng trưởng kinh tế của Thị xã tuơng
3.
và phạm
nghiên
cứu vụ trọng tâm của năm ngân sách. Tổng
đốiĐối
ổn tượng
định, hoàn
thànhvitốt
các nhiệm
Đối
tượng
cứu:các
Quản
chiđược
ngânđáp
sáchứng
nhàkịp
nước
huyện
chi ngân
sách
cho nghiên

các ngành
lĩnhlývực
thờicấp
đảm
bảo tại
thị
xã Sơn
Tây,
thành
phốvụ
Hàcho
Nội.
nguồn
lực tài
chính
phục
các nhiệm vụ kinh tế xã hội, anh ninh - quốc
Phạm
nghiên
cứu:
phòng trên
địavibàn
thị xã.
+
Vềnhiên
khôngthực
gian:
Thị quản
xã Sơn
Tây.ngân sách nhà nuớc của thị xã còn

Tuy
trạng
lý chi
+ Về
thời
gian:
cứudựng
giai đoạn
từ đạt
nămthấp,
2011-2014
xuất
nhiều hạn
chế.
Chi
choNghiên
đầu tư xây
cơ bản
vốn chiđề
cho
lĩnhgiải
vực
pháp
chodàn
những
theo.
này còn
trải,năm
tiến tiếp
độ giải

ngân chậm, đầu tư cho một số công trình còn bất
+ Phạm
nội dung:
Quản lýxuyên
chi ngân
hợp lý…
Một sốvikhoản
chi thường
cho sách
ngânnhà
sáchnước
còn cấp
chưahuyện
tươngcủa
ứng
21

Thang Long University Libraty



chính quyền
6. Kếtthị
cấuxã.của luận văn
Ngoài
phần
mở đầu,
4. Phương
pháp
nghiên

cứu kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn
* Nguồn
gồm badữ
chương:
liệu: Luận văn chủ yếu sử dụng số liệu thứ cấp:
Thống kê/
Chương
1: Báo
Cơ sở
cáolý luận về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện.
Cơ sở dữ2:liệu
Chương
Phân
củatích
cácthực
đơn trạng
vị quản lý chi ngân sách nhà nước tại thị
Các số liệu điều
xã Sơn
tra khảo
Tây, thành
sát trước
phốkia
Hà Nội.
*Chương
Về khung
lý thuyết:
3: Một
số giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước

thành
Nội
dungphố
quảnHà Nội.
Các yếu tố ảnh tại thị xã Sơn Tây,
lý chi ngân sách
hưởng tới quản
nhà nước cấp
lý chi ngân sách
huyện:
nhà nước cấp
- Lập dự toán
huyện:
chi ngân sách
- Yếu tố khách
- Chấp hành dự
quan
toán chi ngân
- Yếu tố chủ
sách
quan
- Kiểm soát chi
ngân sách

- Phân bổ
nguồn lực đúng
hướng
- Sử dụng ngân
sách có hiệu

quả
- Sử dụng ngân
sách đúng
luật…

5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Về lý luận: Xác định được khung lý thuyết nghiên cứu về quản lý chi
ngân sách nhà nước cấp huyện.
- Về thực tiễn: Phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước tại
thị xã Sơn Tây, Đánh giá theo các tiêu chí, chỉ ra những mặt đạt được, điểm
yếu và nguyên nhân, từ đó đề ra những giải pháp và kiến nghị để hoàn thiện
quản lý chi ngân sách nhà nước tại thị xã Sơn Tây.
Đề tài sẽ là nguồn tài liệu tham khảo đối với các cơ quan quản lý ngân
sách và cơ quan đơn vị sử dụng ngân sách, góp phần thiết thực vào việc hoàn
thiện quản lý ngân sách huyện và nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà
nước.

43

Thang Long University Libraty



b) Ngân sách huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là

Chương 1
CƠ SỞbao
KHOA
HỌC
VỀcấp

QUẢN
CHIsách
NGÂN
ngân sách huyện),
gồm ngân
sách
huyện LÝ
và ngân
các xã,
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
phường, thị trấn;

c) Ngân sách các xã, phường, thị trấn (gọi chung là ngân sách cấp xã);
1.1. NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC VÀ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
2) Quan hệ giữa ngân sách các cấp thực hiện theo các nguyên tắc sau:
1.1.1. Ngân sách nhà nước
a) Thực hiện phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu
1.1.1.1. Khái niệm
phân chia giữa ngân sách các cấp và bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên
Ngân sách nhà nước là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử; là
cho ngân sách cấp dưới để bảo đảm công bằng và phát triển cân đối giữa các
một thành phần trong hệ thống tài chính. Luật Ngân sách Nhà nước của Việt
vùng, các địa phương. Số bổ sung từ ngân sách cấp trên là khoản thu của ngân
Nam đã được Quốc hội Việt Nam thông qua ngày 16/12/2002 định nghĩa:
sách cấp dưới;
Ngân sách
Nhà
nước trăm
là toàn
bộphân

các khoản
thu,
chi của
trongcân
dự đối
toán
b) Tỷ
lệ phần
(%)
chia các
khoản
thuNhà
và sốnước
bổ sung
đã
được sách
cơ quan
có thẩm
quyết
hiện trong
từ ngân
cấp nhà
trên nước
cho ngân
sáchquyền
cấp dưới
quyđịnh
địnhvàtạiđược
điểmthực
a Khoản

2
một
đảmổnbảo
thực
chức(gọi
năng
và nhiệm
vụkỳcủa
Điềunăm
này,để
được
định
từ hiện
3 đếncác
5 năm
chung
là thời
ổnnhà
địnhnước.
ngân
Sự hình
thành
pháthội
triển
của định
ngân thời
sáchkỳ
nhà
vớigiữa
sự

sách). Chính
phủ
trìnhvàQuốc
quyết
ổnnước
định gắn
ngânliền
sách
xuất
phátương
triểnvà
củangân
kinhsách
tế hàng
hóa - tiềnỦy
tệ ban
trong
các dân
phương
thức
ngân hiện
sáchvà
trung
địa phương.
Nhân
cấp tỉnh
sản
cộng
đồng
nhà cấp

nướcquyết
của từng
đồng.
Nói cách
sự ra
trìnhxuất
Hộicủa
đồng
Nhân
dânvàcùng
định cộng
thời kỳ
ổn định
ngân khác,
sách giữa
đời
sự tồn tại của kinh tế hàng hóa - tiền tệ là những tiền đề cho
các của
cấp nhà
ở địanước,
phương;
sự phátc)
sinh,
tồn tại
triển
củasách
ngân
sách
nước.sách cấp đó bảo đảm;
Nhiệm

vụ và
chiphát
thuộc
ngân
cấp
nàonhà
do ngân
TrườngTheo
hợp cần
hành định
chínhsốsách,
chế độ mới làm
tăng
chi ngân
sách
sauchi
Điềuban
5 Nghị
60/2003/NĐ-CP
ngày
6/6/2003
Quy
định
khi
dự hướng
toán đãdẫn
được
cóLuật
thẩmNgân
quyền

quyết
thì phải có giải pháp bảo
tiết và
thicấp
hành
sách
nhàđịnh
nước:
đảm nguồn
tài chính
phù nước
hợp với
khả
năng
cântrung
đối của
ngân
1) Ngân
sách nhà
gồm
ngân
sách
ương
và sách
ngântừng
sách cấp;
địa
Trongsách
thờiđịa
kỳphương

ổn định bao
ngângồm
sách,
cácsách
địa phương
sử dụng
phương.d)Ngân
ngân
của đơnđược
vị hành
chính các
nguồn
thu ngân
sách
năm
địa phương
cấp có tăng
Hội đồng
Nhân
dânhàng
và Ủy
ban(phần
Nhânngân
dân sách
theo quy
định củađược
Luậthưởng)
Tổ
để
chiHội

chođồng
các nhiệm
vụ phát
triển
tế -dân,
xã hội
bàn;
sauhành,
mỗi thời
chức
Nhân dân
và Ủy
bankinh
Nhân
theotrên
quyđịa
định
hiện
bao
kỳ
ổn định ngân sách, phải tăng khả năng tự cân đối, phát triển ngân sách địa
gồm:
phương,a)thực
giảm
số bổ
ngântrung
sách ương
cấp trên
với địa
Ngânhiện

sách
tỉnh,dần
thành
phốsung
trựctừthuộc
(gọi(đối
chung
là ngân
phương
nhận
sung
từ ngân
cấp và
trên)
hoặc
tăng
tỷcác
lệ phần
trăm
(%)thị
sách tỉnh),
baobổgồm
ngân
sách sách
cấp tỉnh
ngân
sách
của
huyện,
quận,

xã, thành phố thuộc tỉnh;
65

Thang Long University Libraty



điều tiếtTheo
số thu
Điều
nộp6về
Nghị
ngân
định
sách
số cấp
60/2003/NĐ-CP
trên (đối với những
ngày 6/6/2003
địa phương
Quycóđịnh
điềuchi
về hướng
ngân sách
trên);Luật Ngân sách nhà nước thì việc phân cấp quản lý
tiết và
dẫncấp
thi hành
đ) Trường
hợp

cơ bảo
quanđảm
quản
lý nhàtắc:
nước cấp trên ủy quyền cho cơ
ngân sách
nhà nước
phải
nguyên
quan quản
lý nhà
cấp dưới
thực hiện
nhiệm
vụ hội,
chi của
thì an
phải
1) Phù
hợpnước
với phân
cấp quản
lý kinh
tế - xã
quốcmình,
phòng,
ninh
chuyển
ngânlực
sách

cấplýtrên
sáchđịa
cấpbàn;
dưới để thực hiện
của
Nhàkinh
nướcphí
vàtừnăng
quản
của cho
mỗingân
cấp trên
nhiệm vụ
đó; sách trung ương và ngân sách địa phương được phân định
2) Ngân
e) Ngoài
nguồn thu và ủy quyền thực hiện nhiệm vụ chi
nguồn thu,
nhiệmviệc
vụ bổ
chisung
cụ thể:
quy định
cácsách
điểmtrung
a, b và
đ Khoản
Điều
này,
không

đượcthực
dùng
ngân
a) tại
Ngân
ương
giữ vai2 trò
chủ
đạo,
bảo đảm
hiện
các
sách của cấp này để chi cho nhiệm vụ của cấp khác, trừ các trường hợp quy
nhiệm vụ chiến lược, quan trọng của quốc gia như: các dự án đầu tư phát triển
định tại điểm g Khoản 2 Điều này.
kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội có tác động đến cả nước hoặc nhiều địa
g) Ủy ban Nhân dân các cấp được sử dụng ngân sách cấp mình để hỗ
phương, các chương trình, dự án quốc gia, các chính sách xã hội quan trọng,
trợ cho các đơn vị do cấp trên quản lý đóng trên địa bàn trong các trường hợp:
điều phối hoạt động kinh tế vĩ mô của đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh,
- Khi xảy ra thiên tai và các trường hợp cấp thiết khác mà địa phương cần
đối ngoại và hỗ trợ những địa phương chưa cân đối được thu, chi ngân sách;
khẩn trương huy động lực lượng để bảo đảm ổn định tình hình kinh tế - xã hội;
b) Ngân sách địa phương được phân cấp nguồn thu bảo đảm chủ động
- Các đơn vị do cấp trên quản lý khi thực hiện chức năng của mình, kết
thực hiện những nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và
hợp thực hiện một số nhiệm vụ theo yêu cầu của cấp dưới.
trật tự an toàn xã hội trong phạm vi quản lý;
Theo Điều 5 Nghị định số 60/2003/NĐ-CP ngày 6/6/2003 Quy định chi
3) Việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách các cấp chính

tiết và hướng dẫn thi hành Luật Ngân sách nhà nước thì Hệ thống ngân sách
quyền địa phương do Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh quyết định, thời gian thực
nhà nước được tổ chức theo mô hình lồng ghép được mô tả dưới hình sau:
hiện phân cấp này phải phù hợp với thời kỳ ổn định ngân sách ở địa phương;
NGÂN
SÁCHtiện
NHÀ
cấp xã được tăng cường nguồn thu,
phương
vàNƯỚC
cán bộ quản lý tài chính -

ngân sách để quản lý tốt, có hiệu quả các nguồn
tàiĐỊA
chính
trên địa bàn
NGÂN lực
SÁCH
PHƯƠNG
được phân cấp;

NGÂN
NGÂN SÁCH TỈNH

4) Kết thúc mỗi
kỳ ổn định ngân sách, căn cứ vào khả năng nguồn thu
SÁCH
NGÂN SÁCH HUYỆNTRUNG

và nhiệm vụ chi củaƯƠNG

từng 1.1:
cấp,Sơ
theo
quyền
các Điều
đồ thẩm
hệ thống
ngânquy
sáchđịnh
nhà tại
nướcSơ
đồ 15, 16
NGÂN SÁCH XÃ

và 25 của Luật Ngân sách nhà nước, Quốc hội, Hội đồng Nhân dân điều chỉnh
mức bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới; Ủy ban
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ hệ thống ngân sách nhà nước

87

Thang Long University Libraty



Thường1.1.2.
vụ Quốc
hội, Hội
Chi ngân
sáchđồng
cấp Nhân

huyệndân cấp tỉnh quyết định việc điều chỉnh
tỷ lệ phần
trăm Khái
(%) phân
cácdung
khoản
giữasách
ngân
sách
cáccấp
cấp.
1.1.2.1.
niệmchia
và nội
chithu
ngân
nhà
nước
huyện
Khái
niệm
1.1.1.2.*Chi
ngân
sách nhà nước và đặc điểm chi NSNN
-Chi
ChiNSNN
ngân sách
thể hiện
nhà các
nước

quan
cấp hệ
huyện
tiền là
tệ việc
hình phân
thànhphối
trong
vàquá
sử dụng
trình phân
quỹ
phối và
ngân
sách
sử nhà
dụngnước
quỹnhằm
NSNNđảm
nhằm
bảotrang
thực trải
hiệncho
chức
cácnăng
chi phí
củabộ
nhà
máy
nước

nhàtheo
nước
và thựcnguyên
những
hiện các
tắcchức
nhấtnăng
định.kinh tế xã hội mà nhà nước đảm nhận theo các
nguyên-tắc
Chinhất
ngân
định.
sách nhà nước cấp huyện là quá trình phân phối lại các
nguồn tài
Chichính
NSNN
đã là
được
sự phối
tập trung
hợp giữa
vào ngân
hai quá
sách
trình
nhàphân
nướcphối
và đưa
và sử
chúng

dụngđến
quỹ
NSNN.
mục
đíchQuá
sử dụng.
trình phân
Do đó,
phối
chilàngân
quá trình
sách nhà
cấp phát
nướckinh
cấp huyện
phí từ NSNN
là những
đểviệc
hìnhcụ
thành
thể
không
các loại
chỉ dừng
quỹ trước
lại trên
khicác
đưađịnh
vàohướng
sử dụng,

màQuá
phảitrình
phânsửbổdụng
cho là
từng
quámục
trình
trực tiếp
tiêu,
từngdùng
hoạt khoản
động và
tiền
từng
cấpcông
phát việc
từ ngân
thuộc
sách
chức
không
năngtrải
củaqua
nhàviệc
nước.
hình
thành các
Quáloại
trình
quỹchi

trước
ngânkhi
sách
đưanhà
vàonước
sử dụng.
cấp huyện:
Việc phân biệt hai quá trình
này trong
+ Quá
chỉ tiêu
trìnhNSNN
phân phối:
có ý nghĩa
là quáquan
trình trọng
cấp phát
trong
kinh
quản
phílýtừNSNN.
ngân sách nhà
nước đểĐặc
hìnhđiểm:
thành các loại quỹ trước khi đưa vào sử dụng;
- Chi
+
Quángân
trìnhsách
sử dụng:

nhà nước
là trực
gắn
tiếp
vớichi
bộdùng
máy khoản
nhà nước
tiềnvà
cấp
những
phát nhiệm
từ ngânvụ
kinh nhà
sách
tế, chính
nướctrị,
màxã
không
hội mà
phải
nhà
trải
nước
qua đảm
việc đương
hình thành
trongcác
từng
loạithời

quỹkỳ;
trước khi
đưa vào- sử
Chidụng.
ngân sách nhà nước gắn với quyền lực nhà nước, mang tích chất
pháp lí *cao;
Nội dung chi ngân sách nhà nước cấp huyện
-NSNN
Các khoản
cấp huyện
chi củalàngân
mắt xích
sách trong
nhà nước
hệ thống
đượcNSNN,
xem xétgồm
hiệu2quả
nội trên
dung
tầm yếu
chủ
vĩ mô;
về thu và chi ngân sách huyện như sau:
- Các
a.
Về thu
khoản
ngân
chisách

của cấp
ngânhuyện
sách nhà nước mang tính chất không hoàn trả
trực tiếp;
- Bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới để bảo
đảm công
- Các
bằng
khoản
và phát
chi của
triểnngân
cân đối
sáchgiữa
nhà các
nước
vùng,
gắn các
chặtđịa
vớiphương
sự vận động của
các phạm
- Các
trù khoản
giá trị thu
khácngân
nhưsách
giá cả,
huyện
lãi suất,

hưởng
tỷ giá
100%
hối đoái, tiền lương, tín
dụng, v.v...
- Các(các
khoản
phạm
thutrù
củathuộc
ngânlĩnh
sáchvực
huyện
tiền hưởng
tệ). theo tỷ lệ phần trăm (%)
Các khoản thu này theo quy định của pháp luật

10
9

Thang Long University Libraty



b. Nhiệm
5)
Quản lývụnhà
chinước:
của ngân
Cải tao,

sáchnâng
cấp huyện,
cấp trụ gồm
sở làm
chiviệc
2 lĩnh
củavực
cácchính
cơ quan
là
chi đầu
hành
chính,
tư phát
đảng,
triển
đoàn
và chi
thể thường
huyện. Đầu
xuyên:
tư xây dựng mới, cải tạo hạ tầng kĩ
thuật và* trụ
làmtưviệc
cơ quan hành chính, đảng, đoàn thể cấp xã; trụ sở
Chisởđầu
phátcác
triển
hoặc nơi
Chi

làm
đầu
việc
tư phát
của công
triển an
củavàNSNN
quân sự
là xã.
quá trình sử dụng một phần vốn tiền
tệ đã tập
trungthường
vào NSNN
* Chi
xuyênđể xây dưng cơ sở hạ tầng KT – XH, phát triển sản
xuất vàChi
thựcthường
hiện dự
xuyên
trữ vật
là tư
một
hàng
bộ phận
hóa, nhằm
của chithực
NSNN,
hiện nó
mục
phản

tiêuánh
ổn định
quá trình
và
tăng trưởng
phân
phối vàcủa
sử nền
dụngkinh
quỹtế.
NSNN để thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên về
quản lýChi
KTđầu
– XH
tư của
pháinhà
triển
nước.
có các
Chiđặc
thường
điểm xuyên
sau: của NSNN bao gồm các
khoản chi
- Chi
có đầu
các tư
lĩnh
phát
vực:

triển
SNKT;
của ngân
SNGD,
sáchYlàtế,khoản
Văn hóa
chi –tích
xã lũy.
hội; chi bộ máy
QLNN;- chi
QuyANQP,
mô và chi
cơ cấu
chuyển
chi đầu
giao…
tư phát
Cùng
triền
vớicủa
quáNSNN
trình phát
không
triển
cốKT
định
- XH
và
phụ nhiệm
các

thuộc vào
vụ thường
chiến lược
xuyên
phát
củatriển
nhàKT
nước
– XH
ngàycủa
càng
nhàtăng
nước
lêntrong
làm từng
phong
thời
phúkỳ
và mức
thêm
nộiđộdung
phátchi
triển
thường
của khu
xuyên
vựccủa
kinhngân
tế tưsách.
nhân.Chi thường xuyên có đặc

điểm cơ- Chi
bản đầu
đó là:
tưđây
phátlàtriển
những
phải
khoản
gắn chặt
chi có
vớitính
chichất
thường
liênxuyên
tục; lànhằm
nhữngnâng
cao hiệu
khoản
chiquả
mang
vốntính
đầuchất
tư. tiêu dùng; phạm vi, mức độ chi thường xuyên phụ
thuộc vào
Theo
cơ phân
cấu tổcấp,
chức
chibộđầu
máy

tư nhà
phátnước
triển và
cấpquy
huyện
mô cung
gồm: ứng các hàng hóa
công của
1) nhà
Sự nghiệp
nước. Nếu
kinhbộ
tế:máy
Đầunhà
tư cơ
nước
sở hạ
quản
tầng
lýcác
gọn,công
nhẹ trình
hoạt giao
độngthông;
có hiệu
cơ sởthìhạchi
quả
tầng
thường
nôngxuyên

lâm ngư
được
nghiệp
giảmvànhẹ
thủy
và sản.
ngược
Đầu
lại.tư các công trình, dự án
khắc phục
Ngoài
ô nhiễm
ra cònmôi
có các
trường
nội ảnh
dunghưởng
chi khác
trong
như
phạm
chi trả
vi một
nợ gốc
xã, và
thịlãi
trấn.
các
khoản tiền
2) Sự

vay,
nghiệp
chi việc
giáonợ,
dụcchi
vàcho
đàovay
tạo:theo
Đầuquy
tư sơ
định
sở hạ
củatầng
phápcác
luật,
trường
chi bổ
THCS,
sung
quỹ
Tiểu
dự học;
trữ tàiMầm
chính,
non,
chitrung
bổ sung
tâm cho
bồi dưỡng
ngân sách

chính
cấptrịdưới…
huyện.
3) Sự phân
Theo
nghiệp
cấp,
Văn
chihóa
thường
- thể xuyên
dục - thể
ngân
thao:
sách
Đầu
huyện
tư các
baonhà
gồm:
văn hóa, các
trung tâm
vănnghiệp
hóa thểkinh
thao,
1) Sự
tế:nhà thi đấu thể thao, nhà văn hóa thanh - thiếu
niên cấp- Sự
huyện;
nghiệp

nhàgiao
văn thông:
hóa xã,Quản
nhà văn
lý, duy
hóa tu,
thôn,
bảokhu
dưỡng
dân và
cư,sửa
khuchữa,
vui chơi
nâng
cộngđường
cấp
đồng.giao
Đầu thông
tư bảovà
tồn,
cáctôn
công
tạotrình
các digiao
tíchthông
trên địa
do bàn.
huyện
Đầu
quản

tư lý
cáctheo
công
trình, cấp
phân
dự án phục vụ hoạt động phát thanh, truyền hình cấp huyện, xã.
-4)Sự
Sựnghiệp
nghiệpnông
y tế:nghiêp,
Đầu tư lâm
xây dựng
nghiệp,
bệnh
ngưviện,
nghiệp
trung
và tâm
thủyylợi
tế và
do hệ
huyện
thốnglý;
quản
cácchuyển
trạm yđổi
tế trên
cơ cấu
địa kinh
bàn huyện.

tế phục vụ phát triển mô hình nông thôn mới;
11
12

Thang Long University Libraty



chi bảo10)
vệ, Chi
phòng
mua
chống
sắm tài
cháy
sảnrừng,
cố định:
phòng
Đảm
chống
bảo lụt
cơ bão
sở vật
và chất,
các nhiệm
trang vụ
thiết bị
kháccác
cho
về đơn

nôngvị.- lâm - ngư nghiệp theo phân cấp của tỉnh.
- Hoạt
11)
Chiđộng
kháchệ
ngân
thống
sách.
các chợ, các trung tâm thương mại do cấp huyện
quảnQUẢN
lý theoLÝ
phân
cấp.
1.2.
CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN
2) Sựniệm
nghiệp
môi
công tác bảo vệ môi
1.2.1. Khái
quản
lý trường:
chi ngânĐảm
sáchbảo
nhàkinh
nướcphí
cấpcho
huyện
trường Quản

trên địa
lý bàn
chi NSNN
huyện. cấp huyện là quá trình lập dự toán, chấp hành dự
toán và3)
kiểm
Sự nghiệp
soát chigiáo
NSNN
dục-đào
cấp huyện
tạo: Giáo
theodục
đúng
mần
quynon,
địnhtiểu
củahọc,
pháp
trung
luậthọc
cơ sở công
nhằm
sử dụng
lập.NSNN
Công tác
đúng
dạymục
nghề,
đích,

đàocótạo
hiệu
nghề,
quả,bồi
góp
dưỡng
phần kiến
thực thức
hiện chính
các
trị dotiêu
mục
Trung
pháttâm
triển
chính
kinhtrịtếhuyện
- xã hội
mởtrên
và địa
các bàn
hìnhhuyện.
thức bồi dưỡng đào tạo khác.
4) Sựtiêu
nghiệp
y tếchívàđánh
dân số
Các
hoạtsách
động

vềnước
côngcấp
tác y tế
1.2.2. Mục
và tiêu
giáKHHGĐ:
quản lý chi
ngân
nhà
(vệ sinh phòng bệnh dịch, vệ sinh an toàn thực phẩm) kế hoạch hóa gia đình
huyện
và trẻ emMục
theotiêu
phân cấp.
1.2.2.1.
5) Sựtiêu
Mục
nghiệp
tổngVăn
quáthóa,
trong
thểviệc
thao,
điều
du hành
lịch: Đảm
NSNN
bảo
nóiduy
chung

trì hoạt
hay động
quản văn
lý
hóaNSNN
chi
thông tin
nóitrên
riêng,
địađó
bànchính
huyện.
là thúc
Quảnđẩy
lý bảo
nền vệ
kinh
cáctếdi
tăng
tíchtrưởng
lịch sửbền
vănvững
hóa
theo phân
trong
điều cấp
kiệncủa
sử thành
dụng nguồn
phố, đảm

lực bảo
hiệuhoạt
quả,động
tiết kiệm,
thể dục
thực
thểhiện
thaocông
trên bằng
địa bàn
xã
huyện.
hội
và đảm
Bồi dưỡng,
bảo cáchuấn
mục luyện
tiêu chính
vận động
trị xã viên
hội, an
cácninh
đội tuyển
quốc phòng,
cấp huyện
đối trong
ngoại.
thời gian
Mục
tiêu tập

nàytrung
được thi
thiết
thilập
đấu,
phù
hoạt
hợpđộng
với chiến
của các
lược,
trung
nhiệm
tâm thể
vụ phát
dục thể
triển
thao
kinh
do
huyện
tế
- xã quản
hội của
lý.đất nước trong từng thời kỳ.
6) Sựtiêu
Mục
nghiệp
chung
truyền

của quản
thanh:lýCác
chi hoạt
NSNN
động
cấpcủa
huyện
Đài là
truyền
làm sao
thanh
mang
và công
lại
tác thông
một
kết quả
tintốt
tuyên
nhấttruyền.
về phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời giải quyết hài
hòa mối7)quan
Sự nghiệp
hệ lợi ích
xã hội:
kinhchính
tế giữa
sách
mộtxãbên
hộilàcho

nhàcác
nước
đối và
tượng
mộtngười
bên làcó
các
công,thểchế
chủ
khác
độ trong
bảo trợxãxã
hội,
hội,đáp
phòng
ứng được
chốngcác
cácnhiệm
tệ nạnvụ
xãphát
hội và
triển
cáckinh
hoạttếđộng
- xã
xã hội
hội
củakhác
huyện
theo

(mà
phân
ngân
cấp.
sách huyện được phân theo Luật Ngân sách).
8) Quản
Mục
tiêulýcụnhà
thểnước:
của quản
Đảmlýbảo
chi kinh
ngânphí
sách
hoạt
cấpđộng
huyện:
cho hệ thống quản
lý nhà nước
- Phântrên
bổ địa
nguồn
bànlực
huyện.
theo hướng ưu tiên chiến lược, chính sách phát
9)huyện.
An ninh - Quốc phòng: Đảm bảo công tác an ninh, trật tự trên địa
triển của
bàn huyện.
- Bảo đảm sử dụng ngân sách đúng mục đích.

13
14

Thang Long University Libraty



trị phát-triển
Sử dụng
kinh NSNN
tế xã hội
cótrên
hiệuđịa
quả.
bàn nhất là trong thời kỳ hội nhập kinh tế
quốc tế.- Kiểm soát chi tiêu công trên địa bàn huyện.
1.2.3.
tắcđánh
quảngiá
lý quản
chi ngân
sách
nhàsách
nước
cấp
huyện
1.2.2.2.Nguyên
Tiêu chí
lý chi
ngân

nhà
nước
cấp huyện
* Tính
Chi
NSNN
hiệu cấp
lực:huyện có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển
kinh tế -xãThực
hội, hiện
ổn định
nghiêm
chínhtúc
trị,vàankịp
ninh
thờiquốc
các phòng
nhiệm tại
vụ huyện.
chi. Quản lý chi
ngân sách
- Bảo
nhàđảm
nước
chicóđúng
ảnh mục
hưởng
đích,
lớnđúng
đến quá

kế hoạch,
trình phát
chi triển
đủ, không
kinh tế
bội
- xã
chihội
ngânhuyện
của
sách. cũng
Tính như
hiệutoàn
lực của
tỉnh.quản
Do vậy
lý chi
việc
ngân
quản
sách
lý các
cấp khoản
huyện chi
có thể
NSNN
đo lường
phải
bằng (kết
được

tổ chức
quả/mục
theo những
tiêu). nguyên tắc sau:
-Phân
Cân cấp
đối mạnh
thu chivềngân
khaisách
tháccấp
nguồn
huyện:
thu ngân
chi NSNN
sách cấp
huyện
huyện
dựađể
trên
đảm
cơ sở
bảo cânthu
nguồn
đốithực
ngân
tế sách
từ nền
trong
kinhviệc
tế. Nó

đẩyđòi
mạnh
hỏicác
mứchoạt
độ chi
động
vàchi
cơ của
cấu Đảng,
các khoản
chính
quyền,
chi
dựađoàn
vào khả
thể năng
đã góp
tăng
phần
trưởng
quancủa
trọng
huyện.
trongNếu
việcvithúc
phạm
đẩynguyên
phát triển
tắc kinh
này sẽtế,

ổn định
dẫn
đến chính
tình trạng
trị vàbội
anchi
ninh
ngân
quốc
sách,
phòng
mộttrên
nguyên
toàn nhân
huyệngây
nóimất
riêng
ổnvà
định
sự cho
phát
triến
sự
phát
kinh
triển
tế xã
KThội
– XH,
trên ổn

toàn
định
thành
chính
phốtrịnói
củachung.
huyện.
-* Đảm
Tính bảo
hiệuyêu
quả:cầu
Quản
cần lý
tiếtngân
kiệmsách
và hiệu
cấp huyện
quả trong
đảmviệc
bảo bố
chotríviệc
các thực
khoản
hiệntiêu
chi
cáccủa
nhiệm
NSNN:
vụ trong
Tiết điều

kiệmkiện
và hiệu
tiết quả
kiệm,
là không
nguyêngây
tắcthất
chỉ thoát,
đạo của
lãng
mọiphí.
hoạt
Ngoàikinh
đông
ra trong
tế, tàiquản
chính.
lý ngân
Nguyên
sáchtắc
nhà
tiếtnước
kiệmcấp
và huyện
hiệu quả
minh
trong
bạch,
chicông
NSNN

khai,
đặt
được
ra
nhưthể
một
hiện
tất cao
yếutrong
của hoạt
khâuđộng
lập dự
ngân
toán,
sách.
chấp
Tính
hành
tất dự
yếutoán,
đó được
quyếtbắt
toán
nguồn
ngân
sách.
từ
thực tế nhu cầu chi ngân sách của nhà nước ngày càng tăng, khả năng sinh
lợi các *khoản
Tính chi

bềnthường
vững: thời gian dài và rất khó xác định bằng tiêu thức cụ
thể. Các- Tác
khoản
động
chitích
NSNN
cựcnói
từ quản
chunglýcó
chiđặc
ngân
điểm
sách
là nhà
bao nước
cấp với
cấpkhối
huyện
lượng
đối
với tiêu
chỉ
sự phát
lớn.triển
Trong
kinh
thực
tế tế,
- xãtrải

hội,
qua
anmột
ninhthời
quốc
gian
phòng
dài với
là lâu
quan
dàiđiểm
và ổnchi
định.
với
bất cứ giá
- Cân
nàobằng
đã gây
lợi ra
íchtình
giữatrạng
các lãng
đơn vị
phí,
dựkém
toánhiệu
ngânquả
sách.
trong việc sử dụng
các khoản

- Không
chi NSNN,
ảnh hưởng
đặc biệt
tiêulàcực
cácđến
khoản
mộichi
trường
xây dựng
tự nhiên,
cơ bản.
sinhMặt
thái,khác,
xã hội.
trong xu* hướng
Tính phù
hiện
hơp:
nayQuản
tỉ trọng
lý chi
củangân
các khoản
sách nhà
chinước
NSNN
cấpcho
huyện
tiêu đối

dùng
với
ngày
đườnglớn,
càng
lối cho
chủ nên
trương
xét chính
ở góc sách
độ thuần
của Đảng,
túy về pháp
mặt kinh
luật của
tế thìNhà
đó là
nước,
các phù
khoản
hợp
với không
chi
thực tiễn
sinh
tinh
lợi,hình
chính
đặcvìthù
vậycủa

nguyên
huyệntắc
nhằm
tiết kiệm
đáp ứng
hiệuđược
quả nhiệm
trong chi
vụ ngân
chính

15
16

Thang Long University Libraty