Bệnh chủ quan duy ý chí trong chủ trương và chỉ đạo của các nhà lãnh đạo cấp cao của đảng và nhà nước ta trong thời kỳ 1976 1989

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH DOANH VÀ CÔNG NGHỆ HÀ
NỘI
KHOA TRIẾT HỌC VÀ KHOA HỌC XÃ HỘI
*************

TIỂU LUẬN TRIẾT
Vận dụng phép biện chứng duy vật để giải thích
sai lầm:
Bệnh chủ quan duy ý chí trong chủ trương và chỉ đạo
của các nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng và nhà nước ta
trong thời kỳ 1976-1989

Gíao viên hướng dẫn: Ths.Trần Đình Bích
Họ và tên sinh viên thực hiện: Phạm Phương
Thảo
Lớp:KT 15-17
Mã SV:10A01628N

Hà nội, tháng 12 năm 2010


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

MỤC LỤC

Lời nói đầu………………………………………………………………
Chương I: Bệnh chủ quan duy ý chí của nước ta trong những
năm 1976-1989
1. Khái niệm bệnh chủ quan duy ý
chí…………............

Tran
g
3

5

2. Nguyên nhân của bệnh chủ quan duy ý chí…………

6

3. Biểu hiện của bệnh chủ quan duy ý
chí……………...

8

Chương II: Tác hại của bệnh chủ quan duy ý chí đối với đất
nước
1. Tác hại của bệnh chủ quan duy ý chí đối với nền
kinh tế đất
nước…………………………………………
2. Tác hại của bệnh chủ quan duy ý chí đối với cuộc
sống nhân dân…………………………………………..
Chương III: Một số biện pháp khắc phục bệnh chủ quan duy ý
chí…………………………………………………………………
Kết Luận…………………………………………………………..

10
13
14
15

2
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Trải qua những biến động và thăng trầm của lịch sử, sau hơn 20
năm đổi mới toàn diện đất nước, đến nay, đất nước ta đã từng bước vượt
qua những khó khăn, thử thách; ngày một phát triển không ngừng, đời
sống của toàn dân về mọi mặt ngày càng nâng cao, vị thế của Việt Nam
trên trường quốc tế ngày càng được củng cố vững chắc. Để đạt được điều
này đó là nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Tuy nhiên, bên cạnh
những thắng lợi đạt được, chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận khuyết
điểm, những sai lầm chậm khắc phục của các nhà lãnh đạo cấp cao của
Đảng và nhà nước ta trong thời kỳ 1976-1989.
Tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt
Nam đã nhìn thẳng vào những yếu kém, sai lầm, đã tự phê bình và đưa ra
những đường lối đổi mới toàn diện đất nước. Trong nhận thức về cách
mạng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta đã nhanh chóng nghiên cứu, tìm tòi, xây
dựng đường lối, xác định mục tiêu và phương hướng xã hội chủ nghĩa
nhưng Đảng cũng đã phạm vào những sai lầm chủ quan duy ý chí, vi
phạm quy luật khách quan như: nóng vội trong cải tạo xã hội chủ nghĩa,
xóa bỏ ngay nền kinh tế nhiều thành phần; đẩy mạnh quá mức việc xây
dựng công nghiệp nặng; duy trì quá lâu cơ chế quản lý kinh tế tập trung
quan liêu, bao cấp; có nhiều chủ trương sai trong việc cải cách giá cả, tiền
tệ, tiền lương. Công tác tư tưởng và tổ chức cán bộ phạm nhiều khuyết
điểm nghiêm trọng…

3

Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Nhận thức được tầm quan trọng của việc khắc phục những hạn chế
mà căn nguyên là bệnh chủ quan duy ý chí, chúng ta cần có cái nhìn một
cách đúng đắn về căn bệnh này, nguyên nhân và biểu hiện của nó, đồng
thời vạch ra những biện pháp khắc phục… là nhiệm vụ hàng đầu của toàn
Đảng và những nhà nghiên cứu lỳ luận. Đây là lý do thôi thúc tôi lựa
chọn làm đề tài tiểu luận của mình.

4
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

CHƯƠNG I:
BỆNH CHỦ QUAN DUY Ý CHÍ Ở NƯỚC TA
TRONG NHỮNG NĂM 1976-1989
1. Khái niệm về bệnh chủ quan duy ý chí
“Bệnh chủ quan duy ý chí là một sai lầm kép, trong đó chủ thể tư duy
vừa mắc phải chủ nghĩa chủ quan, lại vừa rơi vào chủ nghĩa duy ý chí.
Chủ nghĩa chủ quan chỉ thể hiện khuynh hướng tuyệt đối hoá vai trò của
chủ thể trong quan niệm và hành động, phủ nhận hoàn toàn hay phần nào
bản chất và tính quy luật của thế giới vật chất, của hiện thực khách quan".
Bệnh chủ quan duy ý chí thực chất là khuynh hướng tư tưởng của chủ
nghĩa duy tâm chủ quan, V.I. Lenin gọi đó là ”chủ nghĩa duy tâm ý chí”.
Đó là trào lưu tư tưởng không xuất phát từ thực tại khách quan, không tôn

trọng thế giới khách quan, không lấy thực tiễn khách quan làm cơ sở, tiền
đề cho việc đề ra chủ trương, hoạch định đường lối, chính sách. Bệnh chủ
quan, duy ý chí cho rằng tư tưởng và ý chí của con người có thể quyết
định tất cả. Mặc dù thừa nhận chủ nghĩa duy vật mác xít là cơ sở lý luận
của thế giới quan khoa học hiện đại, là sự thống nhất giữa thế giới quan
duy vật và phương pháp biện chứng nhưng những người duy vật mác xít
vẫn có thể mắc phải bệnh chủ quan, duy ý chí một cách không tự giác,
nhất là khi xem xét các vấn đề xã hội.
Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết:
“Khuyết điểm về tư tưởng tức là bệnh chủ quan”.Bệnh chủ quan: chủ
quan đối lập với khách quan, là cái thuộc về ý thức, ý chí của con nguời
khẳng định mình lực nhận thức quy luật, nhận thức hiện thực khách quan,
trên cơ sở đó mà cải tạo tự nhiên, cải tạo xã hội, cải tạo chính bản thân
5
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

mình. Nhưng quá đề cao ý chí, quá đề cao sự suy nghĩ một chiều của cá
nhân, chỉ dựa vào ý chí, dựa vào tình cảm, không tôn trọng quy luật, bất
chấp quy luật khách quan để hành động, thì đó là “bệnh chủ quan”.
2. Nguyên nhân của bệnh chủ quan duy ý chí
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bênh chủ quan duy ý chí. Nếu ta
vận dụng nguyên lý về mối liên hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý
thức xã hội để xem xét thì bệnh chủ quan duy ý chí là kết quả của những
điều kiện sinh hoạt vật chất – xã hội, mà cụ thể là của trình độ phát triển
thấp kém về kinh tế.
Trước hết, bệnh chủ quan duy ý chí ở nước ta là do sự yếu kém về
nhận thức, tri thức khoa học, tri thức lý luận, không đáp ứng được nhu

cầu của thực tiễn đã và đang đặt ra.Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc,
Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Nguyên nhân của bệnh chủ quan là: kém lí
luận, hoặc khinh lí luận, hoặc lí luận suông”. Cả ba nguyên nhân này,
không những biểu hiện và tồn tại trong cán bộ, đảng viên trước cách
mạng ở nước ta, mà trong công việc đổi mới hiện nay, tình trạng đó vẫn
còn tồn tại như một hiện tượng phổ biến. Lí luận suông dẫn đến tác hại là
nói nhiều làm ít, hay nói không đi đôi với làm. Điều này làm mất uy tín
của Đảng, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Bệnh chủ quan duy ý chí là sự thể hiện về trình độ văn hóa, khoa học của
chủ thể nhận thức. Ở một mức độ nào đó, người ta không thể có được tư
duy biện chứng khoa học khi trình độ văn hóa, khoa học chưa đạt đến
chuẩn mực cần có. Vì vậy, sự yếu kém về trình độ văn hóa, khoa học sẽ
tất yếu dẫn đến tư duy kinh nghiệm và phạm phải sai lầm chủ quan duy ý
chí. Do ý thức sai lầm về vai trò của lý luận mà dẫn đến lãng quên việc
thường xuyên chủ động nâng cao năng lực tư duy lý luận. Về điểm này,
Ph. Ăngghen đã từng khẳng định: “Tư duy lý luận chỉ là một đặc tình
bẩm sinh dưới dạng năng lực của người ta. Năng lực ấy cần phải được
6
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

phát triển hoàn thiện…” Vì vậy, để khắc phục tình trạng yếu kém đó,
cách trước tiên và chủ yếu là học tập, rèn luyện lý luận của chủ nghĩa duy
vật biện chứng. Sau đó, ta phải kiểm nghiệm bằng thực tiễn. Qua thực
tiễn cho thấy, quá trình hoạch định đường lối chiến lược, sách lược cách
mạng và sự cụ thể hóa các đường lối đó bằng các chủ trương, chính sách
và pháp luật, nếu bị sự can thiệp, áp đặt của ý muốn chủ quan tự phát sẽ
làm nguy hại nghiêm trọng đến sự phát triển của đất nước, hậu quả của nó

khó có thể lường trước được. V.I.Lênin đã từng cảnh báo về vấn đề này
như sau: “ Đối với một chính sách Đảng vô sản, không sai lầm nào là
nguy hiểm hơn là định ra sách lược của mình theo ý kiến chủ quan. Định
ra một sách lươc vô sản nói trên cơ sở có ý nghĩa là làm cho sách lược đó
bị thất bại.”
Có thể sau khi chủ trương, đường lối bị thất bại do bệnh chủ quan
gây nên, những người hoạch định chúng sớm nhận ra sai lầm, do đó
chúng có thể được khắc phục, sửa chữa cho phù hợp với quy luật khách
quan và yêu cầu của thực tiễn. Nhưng cũng có thể xảy ra các tình trạng
sau đây:
+Không nhận thức được nguồn gốc sai lầm về mặt tư duy,
nhận thức
+Nhận thức được nguồn gốc sai lầm đó nhưng chậm được

sửa chữa, khắc phục.
Trong trường hợp thứ hai, ngoài nguyên nhân hạn chế về trình độ
nhận thức, trình độ lý luận dẫn đến lúng túng về biện pháp khắc phục, sửa
chữa, sai lầm, theo chúng tôi, còn có nguyên nhân chủ quan khác. Đó là,
do tính bảo thủ hoặc vì lợi ích cá nhân nên chủ thể tìm cách che giấu
khuyết điểm, sai lầm chủ quan, tìm cách thuyết minh cho "sự sáng tạo
hợp quy luật" hoặc tìm cách đổ lỗi cho người khác, hoặc cho nguyên
nhân khách quan... Trong tình hình đó, thay cho việc tìm cách khắc phục

7
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

sai lầm thì có thể là thái độ thời ơ, chờ đợi sự may rủi... và do đó, sai lầm

càng trở nên nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, bệnh chủ quan duy ý chí là một phạn trù lịch sử nên
bệnh này có nguồn gốc lịch sử, xã hội, giai cấp và do đặc điểm tâm lý của
người sản xuất nhỏ, lối tư duy kinh nghiệm. Việt Nam là một dân tộc có
nền văn minh lúa nước từ lâu đời, lối sống cộng đồng, trọng tình, hướng
nội và lạc quan. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến lối tư duy của người
Việt. Với những thắng lợi lịch sử vẻ vang qua những cuộc đấu tranh dựng
– giành – giữ nền độc lập, đã khiến cho tư duy chúng ta thường chủ quan,
dựa vào kinh nghiệm. Trong thực tế hiện nay, nó đem lại những hậu quả
to lớn, chủ yếu là dẫn đến bệnh chủ quan duy ý chí.
Nguồn gốc của bệnh chủ quan duy ý chí còn do xa rời nguyên tắc
thống nhất giữa lý luận với thực tiễn và thái độ thiếu khách quan trong
nhận thức, đánh giá hiện thực khách quan.
Tóm lại, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh chủ quan duy ý
chí. Là căn bệnh không chỉ do yếu kém về trình độ nhận thức, trình độ lý
luận mà còn là sản phẩm của một nền sản xuất nhỏ lạc hậu kéo dài, đến
lượt nó, bệnh chủ quan duy ý chí trở thành một trong những nguyên nhân
làm cho nền kinh tế bị đình đốn, sa sút. Do vậy, quá trình khắc phục bệnh
chủ quan duy ý chí phải là sự kết hợp giữa việc nâng cao trình độ nhận
thức, trình độ lý luận, trong đó bao hàm cả việc nắm vững phép biện
chứng duy vật với việc đẩy mạnh đổi mới và phát triển kinh tế.
3. Biểu hiện của bệnh chủ quan duy ý chí ở nước ta trong những
năm 1976-1989.
Trong những năm 1976-1989, các nhà lãnh đạo cấp cao của nước ta
đã mắc những sai lầm nghiêm trọng mà điển hình là bệnh chủ quan duy ý
chí. Điều này thể hiện ở những việc sau:

8
Phạm Phương Thảo KT15-17

DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

• Chúng ta đã nóng vội trong việc cải tạo và xây dựng chủ nghĩa
xã hội.
• Trong phát triển kinh tế chúng ta chỉ chú trọng phát triển thành
phần kinh tế quốc doanh và tập thể, xóa bỏ mọi thành phần kinh
tế khác.
• Chúng ta đã đẩy mạnh quá mức việc xây dựng và phát triển
công nghiệp nặng.
• Sự sai lầm trong chính sách cải cách tiền lương, giá cả,…
• Sự thoát ly cả lý luận khoa học lẫn thực tiễn đất nước.
• Chúng ta đã quá đề cao nhiệt tình của quần chúng, ảo tưởng cho
rằng dựa vào nhiệt tình của quần chúng, vào ý chí và nguyện
vọng chủ quan,chúng ta sẽ đạt được tất cả những gì mong
muốn, vượt lên trên cả những đòi hỏi của thực tiễn, của quy luật
khách quan đang tác động trong đời sống kinh tế - xã hội.
Những biểu hiện này cho thấy bệnh chủ quan duy ý chí là do sự
yếu kém về trình độ nhận thức nói chung và sự hạn chế trong quá trình áp
dụng lý luận vào thực tiễn nói riêng. Do đó, V.I.Leenin đã gọi căn bệnh
này là “sự mù quáng chủ quan” tức là sai lầm tự phát dẫn đến rơi vào chủ
nghĩa duy tâm một cách không tự giác. Về lý luận, bệnh chủ quan duy ý
chí có nhiều biến thể phức tạp và trở thành mầm mống cho nhiều căn
bệnh mới trong nhận thức.

9
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

CHƯƠNG II
TÁC HẠI CỦA BỆNH CHỦ QUAN DUY Ý CHÍ
ĐỐI VỚI NƯỚC TA
1.Tác hại của bệnh chủ quan duy ý chí đối với nền kinh tế của đất
nước
• Bệnh chủ quan duy ý chí ở nước ta có biểu hiện ở sự thoát ly cả lý
luận khia học thực tiễn đất nước, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho
nền kinh tế xã hội, góp phần làm cho nền kinh tế xã hội lâm vào
tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng.
• Chủ nghĩa chủ quan duy ý chí đã đưa chúng ta tơi ảo tưởng có thể
đưa ngay nền kinh tế còn phổ biến là sản xuất nhỏ thẳng tiến lên
CNXH. Do muốn “tiến thẳng”, muốn quá độ trực tiếp lên CNXH,
chúng ta đã bỏ qua chỉ dẫn của Lênin về hình thức quá độ gián
tiếp để một nước mà nền kinh tế còn là sản xuất nhỏ đi lên CNXH.
V.I.Lênin đã từng khẳng định: “Nếu phân tích tình hình chính trị
hiện nay, chúng ta có thể nói rằng chung ta đang ở vào một thời kỳ
quá độ trong thời kỳ quá độ. Toàn bộ nền chuyên chính vô sản là
một thời kỳ quá độ, nhưng hiện nay có thể nói chúng ta có cả một
loạt thời kỳ quá độ mới” . Do chủ quan duy ý chí, do ảo tưởng,
chúng ta đã không nhận thức đúng vị trí và vai trò của các bước
quá độ gián tiếp và do đó chúng ta đã bỏ qua các hình thức kinh tế
trung gian quá độ của một nước nông nghiệp lạc hậu đi lên
CNXH.
• Một sai lầm nữa do mắc bệnh chủ quan duy ý chí là đường lối tiến
hành công nghiệp hóa và tập thể nông nghiệp. Từ chỗ không đánh
10
Phạm Phương Thảo KT15-17

DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

giá đầy đủ những đặc thù của một nước nghèo nàn và kém phát
triển, nền kinh tế vẫn ở tình trạng nông nghiệp lạc hậu, trang bị kỹ
thuật, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thấp kém, chúng ta đã vội
vàng tiến hành công nghiệp hóa XHCN, hơn nữa lại tập trung
ngay vào công nghiệp nặng với vốn đầu tư lớn song hiệu quả
chẳng thu được không như kế hoạch ban đầu. Đặc biệt, khi tiến
hành tập thể hóa nông nghiệp chúng ta đã máy móc, rập khuôn
theo nước ngoài, không tính đến thực tiễn còn đang lạc hậu, nặng
tính tự cấp, tự túc và phân tán của nền nông nghiệp nước ta. Ph.
Ăngghen đã chỉ rõ: “Bất cứ ở đâu, bản thân những biện pháp quá
độ cũng sẽ phải thích ứng với những điều kiện sẽ có trong thời
gian đó, những biện pháp quá độ đó, trong các nước có chế độ
chiếm hữu ít ruộng đất, sẽ căn bản khác với những biện pháp quá
độ trong các nước có chế độ chiếm hữu nhiều ruộng đất”. Sai lầm
đó đã được lặp lại sau khi giải phóng miền Nam , thống nhất đất
nước. Khi đó, với khí thế của một dân tộc vừa chiến thắng lại cộng
thêm nhiệt tình mang nặng tính tiểu tư sản, chúng ta chỉ thấy một
mầu hồng mà không lường hết khó khăn trong quá trình công
nghiệp hóa và tập thể hóa nông nghiệp.
• Chủ nghĩa chủ quan duy ý chí đã dẫn chúng ta đến chỗ tạo ra chế
độ hành chính mệnh lệnh, tạo ra cơ chế tập trung quan liêu bao
cấp. Đến lượt mình, chế độ hành chính mệnh lệnh, cơ chế tập
trung quan liêu, bao cấp lại trở thành “mảnh đất mầu mỡ” để chủ
nghĩa chủ quan, duy ý chí phát triển. Bởi lẽ, ở chúng luôn có cội
nguồn kinh tế - xã hội, tâm lý và tư tưởng, có những tiền đề triết
học và cơ sở phương pháp luận làm nảy sinh và nuôi dưỡng chủ
nghĩa chủ quan duy ý chí. Chế độ hành chính mệnh lệnh, cơ chế
tập trung quan liêu bao cấp thể hiện dưới những hình thức hết sức

đa dạng, bắt đầu từ thói độc đoán, gia trưởng đến bệnh hình thức,
11
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

tệ quan liêu giấy tờ. Nguy cơ của căn bệnh chủ quan duy ý chí
trong việc hoạch định đường lối, chính sách và trong hoạt động
thực tiễn là ở chỗ:
+ Một là, nó dẫn đến chỗ tách đường lối, chính sách ra khỏi đời
sống kinh tế - xã hội. Nó làm cho đường lối, chính sách không
phản ánh đúng lợi ích sống còn và ý chí của quần chúng lao
động mà thể hiện lợi ích, ý chí, ý muốn chủ quan của một nhóm
người. Từ đó mà dẫn đến sự thiếu hiệu quả trong quản lý, tệ
quan liêu giấy tờ, bệnh hình thức, sự thờ ơ, sự quan liêu hóa đời
sống xã hội.
+ Hai là, nó dẫn đến chỗ tuyệt đối hóa biện pháp hành chính,
cưỡng bức trong việc giải quyết các nhiệm vụ kinh tế, văn hóa xã hội, bất chấp những quy luật khách quan của đời sống kinh tế
- xã hội đang vận động không ngừng.
+ Ba là, nó tạo ra thái độ bàng quan, thờ ơ, lãnh đạm ở những
người lãnh đạo trước yêu cầu, nguyện vọng của quần chúng dẫn
đến hiện tượng lạm dụng chức quyền để mưu đồ lợi ích cá nhân.
Nó khiến cho phê bình và tự phê bình trở thành khẩu hiệu
suông.
+ Bốn là, nó dẫn đến chỗ coi thường ý kiến và khả năng sáng tạo
của quần chúng lao động. Nó hạn chế tính công khai, dân chủ,
hạn chế quyền tự do và các quyền công dân khác của quần
chúng lao động.
• Chủ nghĩa chủ quan duy ý chí còn dẫn đến chỗ cường điệu hóa vai

trò của nhân tố chủ quan, của yếu tố chính trị trong việc hoạch
định đường lối, chính sách và trong hoạt động thực tiễn. Biểu hiện
cụ thể của nó là ở chỗ chúng ta đã quá đề cao nhiệt tình của quần
chúng, ảo tưởng khi cho rằng dựa vào nhiệt tình của quần chúng,
vào ý chí và nguyện vọng chủ quan. Chúng ta sẽ đạt được tất cả
12
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

những gì mong muốn, vượt lên trên cả những đòi hỏi của thực
tiễn, của những quy luật khách quan đang tác động trong đời sống
kinh tế - xã hội. Đó là thứ ảo tưởng mà V.I. Lênin đã từng phê
phán khi ông chỉ ra rằng nhiệt tình cách mạng chỉ là một trong
những yếu tố chứ không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự ra
đời một chế độ xã hội mới, nó chỉ có thể phá vỡ được cái cũ chứ
không thể xây dựng cái mới.
2. Tác hại của bệnh chủ quan duy ý chí đối với cuộc sống

nhân dân
• Bệnh chủ quan duy ý chí dẫn đến tệ mệnh lệnh hành chính, hình
thức chủ nghĩa, bệnh gia trưởng độc đoán chuyên quyền, ban phát
đặc ân, tệ sùng bái cá nhân, tham ô, lãng phí, coi thường người lao
động... Ở Việt Nam , trong thời kỳ xây dựng CHXH trước đây,
chúng ta cũng đã mắc phải căn bệnh này. Trong cải tạo và xây
dựng chủ nghĩa xã hội trước đổi mới, chúng ta đã không có được
một đường lối, chính sách phát triển kinh tế linh hoạt và khoa học
dẫn đường. Sai lầm chủ quan duy ý chí đó là sự vi phạm nguyên
tắc khách quan của sự xem xét, trái với tinh thần của phép biện

chứng duy vật.
• Bệnh chủ quan duy ý chí dẫn đến sai lầm trong chính sách cải cách
tiền lương, giá cả thị trường, nó đã tác động rất lớn vào cuộc sống
của nhân dân nhất là trong khi lúc đó nền kinh tế còn gặp rất nhiều
khó khăn.
Do nhận thức chúng ta mang tính chủ quan duy ý chí, xa rời thực tiễn,
không tôn trọng quy luật khách quan nên đường lối, chính sách nhằm xây
dựng mô hình CNXH và các biện pháp, phương tiện để thực hiện đường
lối, chính sách này không có tác dụng cải tạo thực tiễn, làm cho thực tiễn

13
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

kinh tế - xã hội của nước ta phát triển theo chiều hướng tiến lên mà ngược
lại còn kìm hãm sự phát triển đó.

CHƯƠNG III :
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP KHẮC PHỤC
BỆNH CHỦ QUAN DUY Ý CHÍ
Đảng và nhà nước ta đã mắc phải những sai lầm chủ quan duy ý chí,
vi phạm quy luật khách quan dẫn đến những hậu quả khôn lường.Vì vậy,
hơn bao giờ hết, để tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc, đưa nước ta
ngang tầm với các nước trong khu vực và quốc tế. Chúng ta cần thẳng
thắn nhìn nhận khuyết điểm, nghiêm túc kiểm điểm, đồng thời phải khắc
phục những hạn chế, yếu kém của mình để đổi mới đất nước trên tất cả
các lĩnh vực. Và việc đầu tiên chúng ta cần làm là khắc phục bệnh chủ
quan duy ý chí mà chúng ta đã từng mắc phải. Đây là nhiệm vụ cấp bách

cua chung ta hiện nay. Tôi xin đưa ra một số biện pháp sau đây:
• Quán triệt nguyên tắc khách quản trong hoạt động lý luận và thực
tiễn
• Quán triệt nghiêm túc quan điểm của chủ nghĩa Mác-Leenin và tư
tưởng Hồ CHí Minh nói chung và nguyên tắc khách quan trong
triết học mác xít nói riêng, phân tích sự vật hiện tượng.
• Tăng cường đổi mới công tác lý luận.
• Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn.
• Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, xây dựng thành công nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo sự quản lý của nhà
nước.

14
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

• Thực hiện dân chủ hóa nội bộ Đảng, dân chủ hóa xã hội, đẩy mạnh
dân chủ hóa cơ sở, đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống những tư tưởng
bảo thủ, trì trệ, quan liêu.
• Đổi mới phương thức hoạt động của hệ thống chính trị.

KẾT LUẬN:
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ đổi mới đã rút ra bài
học kinh nghiệm quý báu, đó là: ”Mọi đương lối chủ trương của Đảng
phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan”. Trong đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đề ra mục tiêu, phương hướng
nhiệm vụ của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước phải “lấy
việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển

nhanh và bền vững”, đồng thời phải khơi dậy trong nhân dân lòng yêu
nước, phát huy tài lực, ý chí của nhân dân, quyết tâm đưa nước ta ra khỏi
tình trạng đói nghèo, lạc hậu… trong điều kiện và đặc điểm của thời đại
ngày nay.
Nước ta đang đứng trước nhiều thách thức lớn, đan xen nhau, tác
động tổng hợp và diễn biến phức tạp trong thời gian sắp tới. Chúng ta vẫn
tồn tại nguy cơ tụt hậu về kinh tế, tình trạng suy thoài về chính trị, tư
tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ đảng viên biểu hiện ở
những tệ như quan liêu, tham nhũng, lãng phí…Đảng ta nhận định, trong
những năm tới, đất nước có nhiều cơ hội lớn để tiến lên. Vì vậy, đòi hỏi
bức bách toàn dân tộc phải tranh thủ cơ hội, vượt qua thử thách, tiếp tục
đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, phát triển nhanh chóng và bền
vững. Muốn đạt được những điều này, Đảng ta phải khắc phục những sai
lầm khuyết điểm, khắc phục triệt để bệnh chủ quan duy ý chí, phải luôn
15
Phạm Phương Thảo KT15-17


DH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

xuất phát từ thực tiễn cách mạng và tôn trọng quy luật khách quan trong
mọi hoạt động từ lý luận đến thực tiễn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Hồ Chí Minh toàn tập. tập 5, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia,
Hà Nội, 2000.
• Đảng Cộng sản Việt Nam: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nhà xuất bản Sự thật, Hà
Nội, 1991.
• Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc

lần thứ IX, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001.
• Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ X, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội 2006.
• Tìm hiểu môn triết học: Triết học Mác-Leenin , Nhà xuất bản
Lý luận chính trị, Hà Nội, 2008.
• Thông tin Những vấn đề triết học và đời sống (số 01- 2006)
• Giáo trình chủ nghĩa duy vật và biện chứng, Nhà xuất bản chính
trị quốc gia, Hà Nội, 2004.

16
Phạm Phương Thảo KT15-17