Lý thuyết kế toán thực chứng

LÝ THUYẾT KẾ TOÁN THỰC CHỨNG
GVHD :

TS. PHẠM NGỌC TOÀN

NHÓM :

6


LÝ THUYẾT KẾ TOÁN THỰC CHỨNG

GIỚI THIỆU

GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT KẾ TOÁN THỰC CHỨNG

CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM

2


KHÁI NIỆM LÝ THUYẾT THỰC CHỨNG

•

Là lý thuyết nhấn mạnh đến việc thử nghiệm hoặc liên hệ giữa các giả định hoặc lý
thuyết với những sự kiện của thế giới thực.

3

GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA LÝ THUYẾT KẾ TOÁN THỰC CHỨNG

GĐ1: nghiên cứu kế toán và phản ứng của thị
trường vốn

GĐ2: Nghiên cứu việc giải thích và dự báo thực hành kế toán qua
thực tiễn doanh nghiệp.

Lý thuyết hợp
đồng

Lý thuyết ủy
nhiệm

Quan hệ nhà quản
lý – cổ đông

Quan hệ cổ đông
– chủ nợ

Hợp đồng hiệu
quả

4


GĐ1: nghiên cứu kế toán và phản ứng của thị trường vốn



Những tài liệu nghiên cứu trong giai đoạn này không giải thích thực tiễn kế toán.



Điều tra,nghiên cứu sự kết nối giữa việc công bố lợi nhuận kế toán và sự phản ứng lại của giá cổ phiếu.

5


GĐ2: Nghiên cứu việc giải thích và dự báo thực hành kế toán qua thực tiễn doanh nghiệp.

Có 2 điểm nhấn mạnh là:



Cố gắng giải thích xem có việc doanh nghiệp lựa chọn kế toán đặc thù nhằm những lý do cơ hội (phục vụ chủ
nghĩa cơ hội) hay không?



Doanh nghiệp lựa chọn thực hành kế toán vì lý do hiệu quả?

6


LÝ THUYẾT HỢP ĐỒNG

•

Lý thuyết hợp đồng xem doanh nghiệp là một liên kết pháp lý của các quan hệ hợp đồng giữa các nhà cung

cấp và khách hàng.

•

DN tồn tại vì chi phí của các bên sẽ thấp hơn khi thông qua doanh nghiệp thay vì giao dịch trực tiếp giữa từng
bên

7


Các loại hợp đồng:

Hợp đồng thuê nhà quản lý
Hợp đồng vay ngân hàng
Hợp đồng thuê nhân công
Hợp đồng mua hàng
Hợp đồng bán hàng
8


LÝ THUYẾT ỦY NHIỆM

•

Được phát triển bởi Jensen và Meckling trong năm 1976

•

Mối quan hệ ủy nhiệm nảy sinh khi có hợp đồng giữa một bên là chủ giao phó cho một bên là quản lý để tiến
hành một vài dịch vụ dựa trên danh nghĩa của người chủ => Phát sinh vấn đề ủy nhiệm khi tối đa hóa lợi ích

của cả 2 bên => Tạo ra chi phí ủy nhiệm

9


Có 3 loại chi phí ủy nhiệm:

•

Chi phí giám sát: CP của việc giám sát các hành vi của người được ủy nhiệm, nhằm để họ phục vụ cho lợi ích
của người ủy nhiệm.

•

Chi phí liên kết: CP để thiết lập và duy trì một cơ chế nhằm đảm bảo người được ủy nhiệm đại diện cho
quyền lợi của người ủy nhiệm.

•

Các chi phí khác: Các ảnh hưởng giảm lợi ích của bên ủy nhiệm ngay cả khi đã có chi phí giám sát và liên
kết, nhưng hành vi của người được ủy nhiệm cũng không hoàn toàn vì lợi ích của người chủ.

10


NGHIÊN CỨU THỰC CHỨNG VỀ LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH KẾ TOÁN

LÝ THUYẾT NGƯỜI ĐẠI DIỆN

Sự khác biệt lợi ích

Sự khác biệt lợi ích:


Vấn đề nảy sinh:


Giải pháp: Giám sát thông tin

Việc giám sát thông tin một cách chặt chẽ từ phía người sở hữu có thể làm giảm thiểu rủi ro đạo đức gây ra từ việc thông tin bất cân
xứng giữa cổ đông và người quản lý.
-> Vấn đề nảy sinh: việc giám sát này có thể rất tốn kém, bởi vì vấn đề người đi xe không trả tiền.
(Chẳng hạn, một cổ đông của công ty khi biết được người quản lý bị giám sát chặt chẽ bởi các cổ đông khác, ông ta sẽ dành ít thời
gian và tiền bạc hơn để làm việc đó, cuối cùng sẽ dẫn đến việc giám sát thiếu hiệu quả vì không ai thực hiện việc đó cả.)


Giải pháp: Điều hành của chính phủ

Đưa ra các chuẩn mực kế toán giúp cho cổ đông có thể biết được tình hình hoạt động kinh doanh của công ty.
-> Vấn đề nảy sinh: người quản lý có thể sử dụng các biện pháp gian lận và phát hiện các gian lận này không phải là dễ dàng.


Giải pháp: Nắm quyền kiểm soát
Người chủ hay cổ đông lớn của công ty có thể thực hiện việc đào thải ban quản trị tồi.

-> Vấn đề nảy sinh:


Giải pháp: Hợp đồng giữa cổ đông và người quản lý

Giảm thiểu vấn đề về:


Hợp đồng giữa cổ đông và nhà quản lý khuyến khích nhà quản lý tối đa hóa giá thị trường
và lợi nhuận công ty.
-> Vấn đề nảy sinh:


Phần của Huyền


Hợp đồng hiệu quả

Tiếp cận chủ nghĩa cơ hội

•
•

Các lý thuyết quan hệ cổ đông- nhà quản lý và quan hệ cổ đông- chủ nợ

Tiếp cận hợp đồng hiệu quả

•

“trừng phạt” trong tương lai khi uy tín bị giảm sút

Người quản lý được giả thiết là người theo chủ nghĩa cơ hội, sẽ thực hiện các
chính sách kế toán không đúng để tối đa hóa lợi ích của mình

Nếu bên được ủy nhiệm bị phát hiện là tối đa hóa lợi ích của mình, họ sẽ bị

•

Bên được ủy nhiệm sẽ thương thuyết để trong hợp đồng lợi ích của họ được
cân bằng ngay từ đầu với bên ủy nhiệm khiến cho họ sẽ có thể hoàn toàn hành
xử vì lợi ích của bên ủy nhiệm khiến cho họ sẽ có thể hoàn toàn hành xử vì lợi
ích của bên ủy nhiệm hợp đồng hiệu quả


LO6: Lý thuyết tín hiệu

•
•

Holthausen mô tả một góc nhìn sâu hơn về sự lựa chọn chính sách kế toán – quan điểm thông tin.

•

Giả thuyết thông tin làm nền tảng cho hầu hết các nghiên cứu thị trường vốn. Trong các nghiên cứu thị trường
vốn, các nhà quản lý đã được giả định để cung cấp thông tin cho việc ra quyết định của nhà đầu tư.

Dưới quan điểm này, các nhà quản lý tự nguyện cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư để giúp việc ra quyết
định của họ.


LO6: Lý thuyết tín hiệu

•

Bất kỳ sự thay đổi trong phương pháp kế toán điều này cũng có nghĩa là thông tin đã thay đổi Quyết định

đầu tư nên thay đổi.

•

Giả thuyết thông tin là phù hợp với lý thuyết tín hiệu, theo đó các nhà quản lý sử dụng tài khoản để báo hiệu sự
mong đợi và ý định liên quan đến tương lai.


LO7: Tiến trình chính trị

•

Lý thuyết kế toán thực chứng cũng như mô hình tiến trình chính trị liên quan đến mối quan hệ giữa công ty và
các bên quan tâm khác trong công ty, chẳng hạn như chính phủ, công đoàn và các nhóm cộng đồng.

•

Sự khác biệt lớn giữa thị trường chính trị và thị trường vốn là có nhu cầu ít hơn, do đó ít khuyến khích cho
việc tạo ra các thông tin tại các thị trường chính trị.


LO7: Tiến trình chính trị

•

Sự khác biệt lớn giữa thị trường chính trị và thị trường vốn là có nhu cầu ít hơn, do đó ít khuyến khích cho
việc tạo ra các thông tin tại các thị trường chính trị.

•

Lượng thông tin được tạo ra cho mục đích chính trị và xã hội do đó sẽ phụ thuộc vào hiệu ứng khuếch tán của
các chính sách chính phủ và các chi phí giao dịch của vận động hành lang có hiệu quả.


LO 8. NGUYÊN TẮC THẬN TRỌNG,
CHUẨN MỰC KẾ TOÁN VÀ CHI PHÍ ĐẠI DIỆN

Nguyên tắc thận trọng