phong cách ngôn ngữ báo chí (tiết 1)

Kiểm tra kiến thức cũ

Kể tên
các
phong cách
ngôn ngữ
đã học ?


- Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.
- Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.


Trong cuộc sống các em thường nghe
tin tức ở đâu? hoặc khi muốn nắm bắt
một thông tin nào đó ta có thể tìm kiếm
ở đâu?


Ta có thể tìm kiếm các thông tin trên báo,
Radiô, truyền hình, internet...


Tiết: 41

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ


I. Ngôn ngữ báo chí
1.

Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin
b. Phóng sự
c. Tiểu phẩm

2.

Nhận xét chung về văn bản báo chí và
ngôn ngữ báo chí

3.

Luyện tập


Giao nhiệm vụ hoạt động nhóm
Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

-Tiểu phẩm nói
- Nêu ngữ liệu
- Nêu ngữ liệu
về vấn đề gì?
của phóng sự?
-Thực chất
của bản tin?
- Đặc điểm?

- Nhận xét
người viết
- Phân biệt sự
đặc điểm
muốn nói gì
khác nhau
của bản tin?(về
qua tiểu phẩm?
giữa bản tin
- Đặc điểm của
thời gian, địa
và phóng sự?
điểm, sự kiện?)
tiểu phẩm ?
- Yêu cầu về
-Yêu cầu về sử
-Yêu cầu về
sử dụng
dụng ngôn ngữ?
sử dụng
ngôn ngữ?
ngôn ngữ?

Nhóm 4
- Tìm những
thể loại khác
của ngôn ngữ
báo chí và cho
biết các dạng
tồn tại?

- Chức năng
chung của
ngôn ngữ
báo chí?


1. Tìm hiểu một số thể loại văn bản báo chí
a. Bản tin
- Ngữ liệu: Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
- Đặc điểm:
+ Thời gian: Từ ngày 29 đến ngày 31 năm 2006.
+ Địa điểm: Tại Hà Nội.
+ Sự kiện: 122 thủ khoa được tuyên dương.
- Sử dụng ngôn ngữ: Từ ngữ phổ thông, giản dị,
nghĩa tường minh, câu ngắn gọn.

Cung cấp
tin tức
mới kịp
thời, có ý
nghĩa
cuộc sống

* Lưu ý: Trả lời cho các câu hỏi:
- Khi nào? Ở đâu? Ai làm? Xảy ra thế nào? Kết quả ra sao? ý kiến..
- Bản tin thường có 3 phần: Tiêu đề, phần mở đầu, phần triển khai
- chi tiết.


b. Phóng sự

- Ngữ liệu: Nơi đầu tiên xoá xong nhà tạm
cho đồng bào dân tộc.
- Đặc điểm:
+ Tường thuật: “Vượt gần cả trăm km...Phu
La Nhích. Ông Nguyễn...thời gian không
dài”
+ Miêu tả: Gần 500 ngôi nhà...ngăn ngắt.
...dưới nhữngmái nhà...vào vách núi.
- Sử dụng ngôn ngữ: Câu văn biểu cảm, từ
ngữ sinh động
- Sự khác nhau giữa bản tin và phóng sự:
Bản tin
Phóng sự
-Thông tin sự việc một cách
ngắn gọn.
-Thông tin kịp thời cập nhật

tạo
sự
Sinh
đông
, hấp
dẫn

-Vừa thông tin sự việc vừa miêu
tả một cách sinh động hấp dẫn.
- Gây hứng thú


c. Tiểu phẩm

- Tiểu phẩm nói về vấn đề: “Nhà chằn tinh”
- Điều người viết muốn đề cập: Hiện tượng
vi phạm, tiêu cực trong việc xây dựng nhà
ở thành phố.
- Đặc điểm:
+ Dùng từ dân dã thân mật: :” Ở thành phố
ta...lạ gì?... Ối...cũ mèm... Ơ hơ...Bác
ơi...Này, sao...
+ Giọng văn mỉa mai, châm biếm:...mọc
thêm năm tầng rưỡi sau 16 lần sai
phạm...Thế là cứ chém lại mọc lên...chắc là
nhà...chằn tinh...Làm cho khốc hại chẳng
qua vì tiền”.
- Sử dụng ngôn ngữ: Gần gũi, thân mật, từ
đa nghĩa mang sắc thái mỉa mai, hài hước.

Hàm
chứa
một
chính
kiến
về thời
cuộc


Báo chí và văn bản báo chí
* Báo chí:
* Văn bản báo chí
- Báo hình

- Bản tin

- Báo nói

- Phóng sự

- Báo điện tử

- Tiểu phẩm

- Báo viết

- Quảng cáo
- Ý kiến bạn đọc...

2. Nhận xét chung về văn bản báo chí và ngôn ngữ báo chí
a. Văn bản báo chí
- Văn bản báo chí có nhiều thể loại: Bản tin, phóng sự, tiểu
phẩm, thư bạn đọc, phỏng vấn, quảng cáo, trao đổi ý kiến,
bình luận, thời sự...


* Phân loại báo chí:
1. Theo phương tiện

a. Báo văn nghệ, Báo khoa học,
báo GD&TĐ, báo pháp luật...

2. Theo định kì xuất bản

b. Báo nhi đồng, báo tiền phong,
báo phụ nữ, báo lao đông...

3. Theo lĩnh vực hoạt
động xã hội

c. Báo Lạng Sơn, báo Đồng Nai,
báo Sài Gòn...

4. Theo đối tượng độc giả

d. Báo viết, báo nói, báo điện tử..

5. Theo địa phương

e. Báo ngày, báo tuần, báo tháng


* Phân loại báo chí:
1. Theo phương tiện

a. Báo văn nghệ, Báo khoa học,
báo GD&TĐ, báo pháp luật...

2. Theo định kì xuất bản

b. Báo nhi đồng, báo tiền phong,
báo phụ nữ, báo lao đông...

3. Theo lĩnh vực hoạt

động xã hội

c. Báo Lạng Sơn, báo Đồng Nai,
báo Sài Gòn...

4. Theo đối tượng độc giả

d. Báo viết, báo nói, báo điện tử..

5. Theo địa phương

e. Báo ngày, báo tuần, báo tháng

* Phân loại văn bản báo chí
- Văn bản cung cấp tin tức: Bản tin, phóng sự, phỏng vấn...
- Văn bản phản ánh công luận: Ý kiến bạn đọc, trả lời
bạn đọc, tiểu phẩm...
- Văn bản thông tin quảng cáo: Nhắn tin, thông báo, rao vặt,
quảng cáo...


- Phân loại báo chí theo phương tiện:
a. Báo nói
b. Báo viết
c. Báo điện tử


- Phân loại báo chí theo phương tiện:
a. Báo nói
b. Báo viết

c. Báo điện tử


* Báo chí có hai dạng chính:
- Nói: đọc, trả lời phỏng vấn miệng, thuyết minh ...trong
phát thanh truyền hình.
- Viết: (báo viết) báo tường, báo tờ, báo cuốn...
- Lưu ý: còn có báo điện tử


b. Mỗi thể loại có yêu cầu riêng về sử dụng ngôn ngữ
- Ngôn ngữ bản tin: Câu ngắn gọn, từ ngữ chính xác
- Phóng sự:

Câu văn biểu cảm, từ ngữ sinh động

- Tiểu phẩm:

Gần gũi thân mật, sắc thái mỉa mai

- Phỏng vấn:

Ngôn ngữ linh hoạt, chính xác, hấp dẫn

- Quảng cáo:

Ngôn ngữ ngoa dụ, hấp dẫn, có hình ảnh

- Bình luận:

Chính xác, cấu trúc chặt chẽ


Nhói lòng trước cảnh đồng bào Rục bị lũ cô lập suốt 60 ngày
Thứ Hai, 21/10/2013 10:26 (GMT + 7)
Lũ lụt đã vây hơn 600 đồng bào Rục ở ba bản Ón,Yên Hợp,
Mò o ồ ồ (Thượng Hóa, Minh Hóa, Quảng Bình)từ cơn bão số 8
đến nay.
Suốt ngày 20/10, chúng tôi đã lội nước băng rừng để đến
được đây và được trưởng bản Ón, Trần Xuân Tư, cho biết lũ
lụt đã tấn công cô lập bà con dân bản hơn 60 ngày.
Đây là thời gian lâu nhất mà đồng bào ở đây chưa gặp
bao giờ.
- Cháu bé Rục ở bản Yên Hợp đội mưa, rét trong cảnh không
áo quần.
- Ở vùng cao, bị lũ vây, mưa kéo dài, cả trẻ em người Rục phải
kiếm củi ướt về nhóm lửa tránh rét
- Mưa lũ vây đường độc đạo vào Rục
- Nước ở Hung Trâu lên rất cao ...



c. Chức năng chung của ngôn ngữ báo chí

- Cung cấp thông tin.
- Phản ánh dư luận.
- Thể hiện chính kiến của tờ báo

* Ghi nhớ: SGK

Thúc đẩy sự
phát triển
của xã hội


Thể loại

Đặc điểm

Ngôn ngữ

Chức năng

Từ ngữ phổ
thông, giản dị,
Bản tin
nghĩa tường
minh, câu
Cung cấp tin
ngắn gọn
tức thời sự,
phản ánh
Thực chất là bản tin,
Câu văn biểu chính kiến của
được mở rộng bằng
Phóng sự
cảm, từ ngữ tờ báo và dư
sự kiện và miêu tả
sinh động
luận của quần

hình ảnh
chúng nhằm
-Ngắn gọn, giọng văn
thúc đẩy sự
Gần gũi, thân
thânmật gần gũi dân dã
tiến bộ của
mật, từ đa
-Mang sắc thái mỉa mai
xã hội
Tiểu phẩm
nghĩa mang
châm biếm
sắc thái mỉa
-Hàm chứa một chính
mai, hài hước.
kiến thời cuộc
Thông tin chính xác
về thời gian,địa điểm,
sự kiện(diễn biến,
kết quả)


3. Luyện tập

Hãy xác
định thể loại
báo chí cho
ngữ liệu
sau:

Xuất khẩu hơn 744 nghìn tấn gạo
Theo hiệp hội lương thực Việt Nam, từ đầu năm đến
nay, cả nước xuất khẩu được 744,4 nghìn tấn gạo, trị giá
hơn 331 triệu ÚD. Riêng tháng 2 - 2013, xuất khẩu được
gần 340,2 nghìn tấn, trị giá gần 147,6 triệu USD. Dự kiến
tháng 3 - 2013, cả nước xuất khẩu khoảng 600 nghìn tấn.
Lượng gạo dự kiến xuất khẩu năm 2013 khoảng 7,5 đến
7,6 triệu tấn.