11
UBND THỊ XÃ CHÍ LINH
TRƯỜNG THCS CHÍ MINH
BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN
LÀM TỐT CÔNG TÁC ĐOÀN - ĐỘI ĐỂ NĂNG CAO CHẤT
LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH
Lĩnh Vực : Công Tác Đội
Năm học : 2014 – 2015
22
PHẦN I
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Làm tốt công tác Đoàn – Đội để nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Hoạt động công tác đội
3. Tác giả:
Họ và tên: Phạm Bích Nga
Nữ
Sinh ngày 17 tháng 07 năm 1978
Trình độ chuyên môn: Cao Đẳng
Chức vụ, đơn vị công tác: Tổng Phụ Trách Đội Trường THCS Chí Minh
Điện thoại: 0978177378
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu:
Tên đơn vị: THCS Chí Minh
Địa chỉ: Phường Chí Minh - Thị xã Chí Linh- Tỉnh Hải Dương
6. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Có các trang thiết bị phục vụ cho công tác đội
- Có sự đầu tư nghiên cứu chuyên môn
7. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 2 năm 2014 đến nay.
TÁC GIẢ
XÁC NHẬN CỦA CƠ
QUAN ĐƠN VỊ ÁP DỤNG
SÁNG KIẾN
Phạm Bích Nga
PHẦN II
33
TÓM TẮT SÁNG KIẾN
Giáo dục đạo đức trong trường học là việc làm hết sức cần thiết cho việc
hòa thiện và phát triển nhân cách của học sinh hiện nay .Trong bối cảnh cả nước
tích cực hưởng ứng và thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo chỉ thị 06-CT/TW của Bộ Chính trị; toàn
Ngành Giáo dục & Đào tạo đã và đang ra sức thực hiện cuộc vận động “Hai
không”, “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo” như là
các hoạt động cụ thể đặc trưng của Ngành gắn với cuộc vận động chung. Hơn
thế nữa, từ năm học 2008 – 2009, Bộ GD&ĐT đã phát động phong trào thi đua
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cũng nhằm mục đích ấy .
Từng tiêu chí thi đua đã có tác động sâu sắc, toàn diện đến chất lượng giáo dục
chung của mỗi nhà trường trong cả nước.
Hiện nay, do sự tác động và ảnh hưởng của mặt trái kinh tế thị trường làm
cho đạo đức xã hội xuống cấp nghiêm trọng. Các hiện tượng học sinh vô lễ với
thầy giáo, cô giáo và những người sinh thành, dưỡng dục mình; học sinh tụ tập
thành băng nhóm quậy phá, ăn chơi, hút chích, đánh nhau, sinh hoạt bầy đàn…
không còn hiếm. Nguyên nhân của những hiện tượng trên có nhiều, nhưng một
trong những nguyên nhân cơ bản là sự xuống cấp đạo đức học sinh đi cùng với
sự xuống cấp đạo đức xã hội; việc giáo dục đạo đức (GDĐĐ) cho các em còn
nhiều hạn chế, cả về nội dung và phương pháp, sự quan tâm GDĐĐ cho các em
của nhà trường, xã hội và gia đình.
Nhận thấy việc giáo dục đạo đức cho học sinh là việc làm cấp bách và cần
thiết, việc biên soạn sáng kiến với đề tài “Làm tốt công tác Đoàn Đội để nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh” là cấp thiết.
Sáng kiến này đã và đang được bản thân tôi vận dụng trong quá trình
giảng dạy từ học kì II năm học 2013- 2014 cho đến nay và nhận thấy có nhiều
tín hiệu khả quan. Vì vậy tôi cũng muốn chia sẻ cùng các bạn đồng nghiệp, rất
mong được sự góp ý để sáng kiến hoàn thiện có thể ứng dụng để nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức cho học sinh.
44
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến.
Đánh giá được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường
THCS, thông qua đó đề ra biện pháp tham mưu với Hội đồng Đội Thị xã Chí
Linh, Phòng Giáo Dục thị xã Chí Linh nhằm giáo dục đạo đức học sinh một
cách có hiệu quả giúp cho các em trở thành những người tốt trong xã hội.
Nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS
Nghiên cứu một số vấn đề về cơ sở lý luận giáo dục đạo đức, tiến hành
điều tra thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh, phân tích nguyên
nhân, tìm ra những yếu tố liên quan đến công tác giáo dục đạo đức học sinh để
từ đó đề ra biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh trong giai đoạn hiện nay.
Đây là sáng kiến mà người viết dựa trên những tích lũy qua quá trình làm
công tác Đội, nhất là công tác giáo dục đạo đức cho đội viên qua nhiều năm.
Đồng thời học hỏi kinh nghiêm từ những đồng nghiệp. Sự hướng dẫn trực tiếp
của cán bộ Đoàn- Đội. Tuy vậy Phạm vi khảo sát chỉ có thể dừng lại ở liên đội
của mình và một số liên đội lân cận, do vậy có thể coi đây là những sáng kiến
thông qua hoạt động thực tiễn.
Trong khuôn khổ của một sáng kiến và từ hoạt động của phong trào Đoàn
– Đội trong nhà trường, người viết xin đưa ra một số sáng kiến của mình, rất
mong được sự quan tâm lưu ý.
1.1 Cơ sở khoa học
Một trong những tư tưởng đổi mới GD& ĐT hiện nay là tăng cường giáo
dục đạo đức cho học sinh, được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo
dục và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục 2005 đã xác
định: “ Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát triển toàn
diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình
thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và
trách nhiệm công dân… ( Điều 23-Luật giáo dục). Trong mấy năm gần đây, Bộ
giáo dục phát động phong trào trường học thân thiện, học sinh tích cực góp phần
quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh trong đó có
55
giáo dục đạo đức. Đây cũng là tư tưởng chủ đạo trong chủ đạo giáo dục toàn
diện cho hoạc sinh THCS của Phòng giáo dục Chí Linh, Hội đồng độ thị xã Chí
Linh.
1.2 Cơ sở thực tiễn
Hội nhập kinh tế ngoài mặt tích cực nó còn làm phát sinh những vấn đề mà
chúng ta cần quan tâm: Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội nhập kinh tế quốc
tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy, phản nhân văn, lối sống tự do tư
sản, những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc bị biến thái. Hiện
nay một số bộ phận đội viên, thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng
về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng
đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém phát triển, không có tính tự chủ
dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu.
Trong nhà trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng, số học
sinh vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng. Một số CBQL, giáo viên chưa
thật sự là tấm gương sáng cho học sinh, mét sè chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri
thức khoa học, xem nhẹ, thờ ơ không chú ý đến việc giáo dục tình cảm đạo đức
cho học sinh. Từ ý nghĩa trên tôi viết sáng kiến : "Làm tốt công tác Đoàn- Đội
để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho Đội viên- thanh thiếu niên"
2. Cơ sở lý luận của vấn đề:
2.1 Khái niệm đạo đức :
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tổng hợp các qui tắc, nguyên
tắc, chuẩn mực xã hội nhờ nó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình sao
cho phù hợp với lợi ích và hạnh phúc của con người, với tiến bộ xã hội trong
quan hệ cá nhân với cá nhân, quan hệ cá nhân với xã hội và con người với tự
nhiên.
Là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng của ý thức xã hội, đạo đức một
mặt quy định bởi cơ sở hạ tầng, của tồn tại xã hội ; Mặt khác nó cũng tác động
tích cực trở lại đối với cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội đó. Vì vậy, đạo đức có chức
năng to lớn, tác động theo hướng thúc đẩy hoặc kềm hãm phát triển xã hội. Vì
vậy đạo đức có những chức năng sau:
+Chức năng giáo dục.
66
+Chức năng điều chỉnh hành vi của cá nhân, của cộng đồng và là công cụ
tự điều chỉnh mối quan hệ giữa người và người trong xã hội.
+Chức năng phản ánh.
Trong phương pháp đổi mới GD& ĐT hiện nay là tăng cường giáo dục
đạo đức cho học sinh, được thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo dục
và các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Luật giáo dục 2005 đã xác định: “
Mục tiêu của giáo dục là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí
tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con
người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân…
(Điều 23-Luật giáo dục)
Trong giai đoạn xã hội phát triển kinh tế hội nhập ngoài mặt tích cực còn
có mặt tiêu cực của nó mà chúng ta cần quan tâm như: Bản sắc văn hóa dân tộc
bị đe dọa, hội nhập kinh tế quốc tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy,
phản nhân văn, làm xói mòn những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân
tộc. Giai đoạn hiện nay một số bộ phận thanh thiếu niên có dấu hiệu sa sút
nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức trong
quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém, không có tính tự
chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu.
Trong nhà trường trường THCS, số học sinh vi phạm đạo đức có chiều
hướng gia tăng, tình trạng học sinh nam, nữ kết thành băng nhóm bạo hành
trong trường học đáng được báo động. Một số CBQL, giáo viên chưa thật sự là
tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học,
thờ ơ không chú ý đến việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh và xem nhẹ
môn GDCD.
3.Thực trạng của vấn đề :
1. ThuËn lîi
Liên đội được khẳng định là địa chỉ đỏ trong giáo dục của thị xã Chí Linh.
Được sự đồng tình của xã hội, nhất là các bậc Cha mẹ học sinh tích cực
phối hợp cùng với nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
77
2 .Khó khăn – tồn tại
Tổng phụ trách của trường kiêm nhiệm nên còn bị phân bổ thời gian
vào việc dạy văn hóa. Có giáo viên còn coi nhẹ công tác GDĐĐ cho học sinh.
Một số thầy cô giáo chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức văn hoá, chưa
thực sự chú trọng đến việc giảng dạy tốt môn học đạo đức cho các em. Nếu có
dạy chỉ cung cấp cho các em về mặt lý thuyết mà coi nhẹ thực hành.
Một số giáo viên chưa nhận thức rõ vấn đề này, chưa quán triệt một cách
đúng đắn, sâu sắc nội dung cũng như tầm quan trọng của GDĐĐ cho các em
thông qua bài giảng của môn Giáo dục công dân, thông qua việc phối kết hợp
giữa nhà trường - gia đình - xã hội .Là địa bàn rất phức tạp về tệ nạn xã hội, tình
hình thanh thiếu niên đã nghỉ học , một số sinh viên không chịu học tập của
trường Cao Đẳng Công Nghiệp Sao Đỏ lêu lổng bên ngoài lôi kéo học sinh trốn
học để đi chơi đi đánh điện tử … làm ảnh hưởng không ít đến đạo đức của một
số không ít các học sinh.
Cha mẹ quá thương con , nuông chiều con hết mực , con muốn gì , cha
mẹ đáp ứng ngay . Những em này xuất thân từ những gia đình giàu có , con đòi
hỏi gì cũng cho mà quên đi việc giáo dục , để ý xem con mình là người như thế
nào. Cha mẹ đối xử với nhau không tốt, thường hay đánh đập, chửi bới nhau .
Các em lớn lên trong môi trường không tốt như thế chắc chắn sẽ bị hư
hỏng , thiếu sự quan tâm giáo dục của nhà trường, thầy cô thì buồn rầu dẫn
đến hiện tượng chán nản , bỏ học, rong chơi hư hỏng.
Các em sống ở gia đình lành mạnh nhưng giao lưu với nhóm bạn bè
không tốt, bị bạn rủ rê , tác động làm cho các em đó suy thoái về đạo đức.
a, Những việc trường đã làm trong năm học
+, Các hoạt động ngoại khóa
Trường đã tổ chức cho học sinh tham gia tích cực các hoạt động giáo dục
theo quy định của biên chế năm học 2013-2014 do Sở giáo dục và đào tạo Hải
Dương, Thị Đoàn Chí Linh, cụ thể:
Giáo dục an toàn giao thông từ tháng 9 đến hết năm học, đã mời được đội
cảnh sát giao thông Công an huyện Chí Linh đến tuyên truyền có 451 học sinh
và 31 cán bộ giáo viên tham dự.
88
- Giáo dục phòng chống Ma túy, tệ nạn xã hội thông qua các buổi nói
chuyện chuyên đề của các báo cáo viên do phòng Y tế dự phòng chí Linh tổ
chức
- Đội viên kí cam kết không vi phạm các tệ nạn xã hội như uống rượu bia,
hút thuốc, chơi điện tử. 100% đội viên kí cam kết trung thực không gian lận
trong thi và kiểm tra, 100% đội viên kí cam kết không tàng trữ pháo, đốt và vận
chuyển pháo.
- Tổ chức tìm hiểu về luật giao thông, luật cư trú, tham gia toạ đàm về
bảo vệ rừng và chăm sóc khu di tích Đền thờ thầy giáo Chu Văn An….
- Tổ chức sinh hoạt dưới cờ hàng tuần phát động các phong trào thi đua
có liên quan đến các hoạt động giáo dục trong nhà trường, nêu gương người tốt
việc tốt, vượt khó học giỏi…..
Trong năm học 2013 - 2014, 2014 - 2015 các hoạt động ngoại khóa của
trường phong phú nhiều hình thức, lôi cuốn học sinh có tác dụng giáo dục, hình
thành những phẩm chất đạo đức tốt cho học sinh, xây dựng lối sống tập thể, tinh
thần hợp tác, tương trợ và ý thức chấp hành nội quy nhà trường và pháp luật xã
hội.
+, Các hoạt động giáo dục lao động, hướng nghiệp
- Giáo dục lao động: Liên đội trường tổ chức cho học sinh lao động hàng
tuần, thu dọn vệ sinh môi trường, cải tạo cảnh quang sư phạm. Thông qua các
buổi lao động giáo dục cho học sinh tinh thần kỷ luật, biết thương yêu và kính
trọng người lao động. Năm học 2013 –> 2015 có hàng chục nghìn ngày công do
đội viên thực hiện đẻ giữ gìn môi trường
- Giáo dục hướng nghiệp:Liên đội trường phối hợp với Hội đồng sư
phạm dạy hướng nghiệp cho học sinh khối 9 theo chương trình quy định của Bộ
giáo dục và đào tạo, các khối khác thì chủ yếu lồng ghép vào bộ môn nhằm
thông qua đó giáo dục cho học yêu nghề nghiệp, biết tự chọn được nghề nghiệp
của mình. Kết quả : 100% đội viên khối lớp 9 học hướng nghiệp do các trường
nghề trên dịa bàn thị xã dạy.
99
- Giáo dục thẩm mỹ : Thông qua bộ môn Mỹ thuật giáo dục cho các em
biết cảm nhận được cái đẹp chân chính.
+, Phối hợp hoạt động của giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm là lực lượng chính trong công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh là người quản lý mọi hoạt động của lớp học, là người triển khai
mọi hoạt động của trường của nhà trường đến từng lớp, từng học sinh. Do đó
trong đầu năm học Bí thư đoàn, Tổng phụ trách trường đã định hướng phối hợp
với những giáo viên làm công tác chủ nhiệm theo những tiêu chí sau:
- Có uy tín- đạo đức tốt.
- Có tầm hiểu biết rộng.
- Có tinh thần trách nhiệm cao, yêu nghề.
- Thương yêu và tôn trọng học sinh.
- Có năng lực tổ chức.
Từ xác định tiêu chí, Liên đội chủ động phối hợp hoạt động :
- Tổ chức sinh hoạt lớp cuối tuần, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp,
xây dựng kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch thi đua…
- Nhận xét, đánh giá, xếp loại Hạnh kiểm và Học lực cho học sinh, đề
nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh.
- Kết quả 31/31 GVCN tham gia tích cực hoạt động giáo dục đạo đức.
+, Phối hợp hoạt động của giáo viên bộ môn
Sự tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh của các giáo viên bộ môn
Đầu năm học liên đội nhà trường đã quán triệt trên hội đồng giáo viên là
trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh là nhiệm vụ của mọi thành viên trong
nhà trường, giáo dục đạo đức cho học sinh là một quá trình thường xuyên, liên
tục, diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi. Một giờ dạy trên lớp không chỉ đơn thuần là
truyền thụ kiến thức khoa học cho học sinh mà còn giáo dục cho các em những
hành vi, cử chỉ, tình cảm, nhân sinh quan, thế giới quan khoa học.
Liên đội xác đinh rõ thuận lợi của giáo viên bộ môn
- Giáo viên bộ môn có chú ý liên hệ giáo dục đạo đức học sinh thông qua
bài học, tiết học. Thường xuyên nhắc nhở uốn nắn những sai phạm của học sinh
trong giờ học.
1010
+, Phối hợp các hoạt động tại địa phương
-Tổ chức thăm hỏi và tặng quà cho bạn nghèo:
Với khẩu hiệu “ Hành động chung tay cho mùa xuân ấm áp ”, Liên đội đã tổ
chguacs họp với các tổ chức và tiến hành lựa chọn, phân bổ quà tặng cho các
bạn trong liên đội.
+, Liên đội cũng tổ chức tặng quà cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn
trong nhà trường nhân dịp tết 2014, 2015 với số tiền : 13. 500.000đ Tổ chức
cho các em viết thư thăm hỏi các chú bộ đội nhân ngày 22/12 hàng năm .
Học sinh tham gia đầy đủ, có chất lượng.
+,Ủng hộ người khuyết tật bằng các hình thức : mua tăm, mua bút, quyên góp
tiền ủng hộ.
+ Tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ tại địa Phương.
+ Dọn dẹp nghĩa trang liệt sĩ tại địa phương.
- Phong trào được phát động lớn, có tác dụng giáo dục học sinh, gây ấn
tượng tốt với các cơ quan, đoàn thể địa phương và chính học sinh , các em được
bồi dưỡng lòng nhân ái… Tổ chức dọn dẹp đền Quốc Phụ hàng tháng.
3.1 Khảo sát mức độ hứng thú của học sinh
Kết quả đạt được về phía học sinh là phần lớn các em có được những hiểu
biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức, từng buớc hình thành thái độ
tự trọng, tự tin vào khả năng của bản thân, có trách nhiệm với hành động của
mình, yêu thương, tôn trọng con người, mong muốn đem lại niềm vui, hạnh
phúc cho mọi người.
Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số bộ phận học sinh chưa ngoan,
thường hay vi phạm đạo đức.
Thống kê xếp loại Hạnh kiểm của học sinh trong năm học2013-2014 và học
kì I năm học 2014 - 2015
1111
Khối
Tổng số
học sinh
Tốt
%
94.9
Hạnh Kiểm
Khá
T.bình
SL
%
SL %
7
4.4
1 0.6
Yếu
SL
%
0
0
6
158
SL
150
7
175
168
96
5
2.9
2
1.1
8
162
148
91.4
12
7.4
2
1.2
0
0
9
176
167
94.9
9
5.1
0
0
0
0
TT
671
633
94.34
4. Các giải pháp biện pháp thực hiện.
33
4.918
5
0.7
0
0
+.Phương pháp thuyết phục
Là những phương pháp tác động vào lý trí tình cảm của học sinh để xây
dựng những niềm tin đạo đức, gồm các nội dung sau:
-
Giảng giải về đạo đức: được tiến hành trong giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt
dưới cờ…
- Nêu gương người tốt, việc tốt bằng nhiều hình thức như: nói chuyện, kể
chuyện, đọc sách báo, mời những người có gương phấn đấu tốt đến nói chuyện,
nêu gương tốt của giáo viên và học sinh trong trường.
- Trò chuyện với học sinh hoặc nhóm học sinh để khuyến khích động viên
những hành vi cử chỉ đạo đức tốt của các em, khuyên bảo, uốn nắn những mặt
chưa tốt.
+.Phương pháp rèn luyện
Là những phương pháp tổ chức cho học sinh hoạt động để rèn luyện cho
các em những thói quen đạo đức, thể hiện được nhận thức và tình cảm đạo đức
của các em thành hành động thực tế:
- Rèn luyện thói quen đạo đức thông qua các hoạt động cơ bản của nhà
trường: dạy học trên lớp, lao động, hoạt động xã hội đoàn thể và sinh hoạt tập
thể.
- Rèn luyện đạo đức thông qua các phong trào thi đua trong nhà trường là
biện pháp tác động tâm lý rất quan trọng nhằm thúc đẩy các động cơ kích thích
bên trong của học sinh, làm cho các em phấn đấu vươn lên trở thành người có
1212
đạo đức tốt, vì vậy nhà trường cần tổ chức các phong trào thi đua và động viên
học sinh tham gia tốt phong trào này.
Để góp phần nâng cao hiệu quả GDĐĐ, đồng thời tạo ra sân chơi bổ ích
cho các em, thu hút các em vào các hoạt động có định hướng tư tưởng lành
mạnh, Nhà trường, Ban Chấp hành Đoàn, Ban Quản sinh phải thường xuyên tổ
chức các hoạt động vui chơi, các đợt sinh hoạt văn hóa văn nghệ, thi đấu bóng
chuyền, thể thao… Để làm được điều đó thì trước hết Nhà trường phải chấn
chỉnh, sửa sang và bổ sung làm đẹp vườn hoa, trồng thêm các loại cây cảnh;
phải mở rộng giao lưu với các trường bạn và địa phương thông qua các hoạt
động văn hóa, thể thao. Đồng thời, phải mở rộng và đầu tư nhiều hơn cho thư
viện bằng cách trang trí lại, tăng cường các đầu sách báo, tạp chí phù hợp lứa
tuổi các đối tượng học sinh và có các hoạt động tại thư viện để thu hút các em
vào phòng đọc… Tất cả những vấn đề trên phải có sự góp mặt của các tổ chức,
lực lượng, đoàn thể Nhà trường, giữa Nhà trường với các Hội, chi hội thì tính
đồng thuận mới cao và việc tổ chức thực hiện mới có hiệu quả.
Tổng Phụ Trách- Đoàn thanh niên phải thường
xuyên phối kết hợp với nhà trường với Hội cha mẹ học
sinh. Ngoài việc tổ chức hợp Nhà trường với Hội cha mẹ học sinh
(cấp trường và các lớp) để giải quyết các vấn đề chung,
có tính chất toàn diện trong sự phối hợp giáo dục, quản
lý và rèn luyện học sinh, cần tổ chức trao đổi thường xuyên với Hội
cha mẹ học sinh thông qua Ban đại diện để thông báo kịp thời
tình hình đạo đức, hạnh kiểm, sự rèn luyện, phấn đấu của học sinh, nhất là sự
tiến bộ của các em học sinh hư, học sinh cá biệt. Với những học sinh có cá tính,
Nhà trường (thông qua giáo viên chủ nhiệm các lớp) trao đổi cụ thể để Hội và
cha mẹ các em nắm được tình hình đạo đức, hạnh kiểm của các em; để cùng tìm
biện pháp định hướng tư tưởng, GDĐĐ cho các em.
Phối hợp chặt chẽ giữa Nhà trường với đoàn thể ở địa phương. Ngoài học
tập và tham gia các hoạt động tập thể ở trường, học sinh còn tham gia vào các
tổ chức và hoạt động của các đoàn thể địa phương nơi gia đình các em. Trong
những ngày các em về nghỉ tại địa phương, đặc biệt trong 3 tháng hè các em về
1313
địa phương và tham gia các hoạt động cũng như chịu sự quản lý của chính
quyền và Đoàn thanh niên địa phương. Vì vậy, Nhà trường cần có sự phối hợp
và thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chính quyền, Đoàn Thanh niên các địa
phương về công tác quản lý, giáo dục học sinh trong thời gian các em về nghỉ tại
địa phương. Qua đó vừa quản lý nắm chắc tình hình các em, vừa góp phần cùng
với Nhà trường rèn luyện cho các em để nâng cao hiệu quả GDĐĐ cho học sinh.
Một số phong trào thi đua có thể áp dụng và nhân rộng
STT
1
2
3
4
5
Tên Phong Trào
Nuôi lợn nhựa siêu trọng
Áo ấm tặng bạn
Tết bạn nghèo
Đôi bạn cùng tiến
Hoa điểm mười
Thành viên tham gia
Đội viên và các lực lượng xã hội
Đội viên
Đội viên, phụ huynh
Đội viên
Đội viên
Một số câu Lạc bộ nên áp dụng
STT
1
2
3
4
5
Tên câu lạc bộ
Câu lạc bộ toán học
Câu lạc bộ Văn học
Câu lạc bộ Họa mi
Câu lạc bộ TDTT
Câu lạc bộ Lịch Sử
Thành viên tham gia
Đội viên
Đội viên
Đội viên
Đội viên
Đội viên
Tăng cường thực hiện các phong trào:
Phong trào với tên gọi “ Mười biết ” : biết lễ phép, vâng lời;
biết chào hỏi; biết mạnh dạn, tự tin, biết giúp đỡ bạn, người khác; biết giữ
vệ sinh phòng bệnh, biết tự giác học tập, tự làm chủ bản thân, tự phục vụ,
biết tích cực tập thể dục, chơi thể thao; biết chăm đọc sách , chăm học, biết
chấp hành nội qui của trường, biết chấp hành qui định an toàn giao thông.
Phong trào với tên gọi “Mười không ” : không xả rác , không
làm dơ bẩn tường , không làm mất màu xanh, không đánh bạn, không nói
dối.nói bậy, không đi học trễ, không quay cóp trong học tập, kiểm tra,
1414
không mua hàng rong, hàng không an toàn vệ sinh, không lấy cắp đồ dùng
của bạn, không lãng phí điện , nước,...
- Đồng thời rèn luyện học sinh bằng cách chuyển hướng các hoạt động
của học sinh từ hoạt động có hại sang hoạt động có ích, phương pháp này dựa
trên đặc tính ham hoạt động của trẻ và được dùng để giáo dục học sinh bỏ một
thói hư xấu nào đó bằng cách gây cho học sinh hứng thú với một hoạt mới bổ
ích, lôi kéo trẻ ra ngoài những tác động có hại. Ví dụ : Chuyển từ việc đội viên
ham thích chơi game sang tổ chức các cuộc thi giả toán trên mạng, thi IOE
trên máy tính
+.Phương pháp thúc đẩy
Là phương pháp dùng những tác động có tính chất “ cưỡng bách đạo đức
bên ngoài ” để điều chỉnh, khuyến khích những “ động cơ kích thích bên trong”
của học sinh nhằm xây dựng đạo đức cho học sinh.
- Những nội quy, quy định của Đội - Đoàn TN trong nhà trường vừa là
những yêu cầu với học sinh, vừa là những điều lệnh có tính chất mệnh lệnh đòi
hỏi học sinh tuân theo để có những hành vi đúng đắn theo yêu cầu của nhà
trường.
Khen thưởng: là tán thành, coi trọng, khích lệ những cố gắng của học sinh
làm cho bản thân học sinh đó vươn lên hơn nữa và động viên khuyến khích các
em khác noi theo. Thường xuyên kết hợp chặt chẽ giữa phát huy nhân tố tích
cực để xây dựng và phát triển các tấm gương học sinh chăm ngoan, học giỏi rèn
nghiêm, hạnh kiểm tốt để làm hạt nhân trong các hoạt động hoạt động học tập,
rèn luyện, các phong trào của Đoàn thanh niên, Đội Thiếu niên của Nhà trường,
làm nòng cốt cho việc ngăn chặn, đẩy lùi các hành động lười học tập và rèn
luyện phẩm chất, đạo đức học sinh dưới mái trường xã hội chủ nghĩa.
Đối với các học sinh hư, lười biếng trong học tập, ý thức rèn luyện đạo đức
kém, thường xuyên vi phạm kỷ luật, nội quy học, các học sinh xấu hay học sinh
cá biệt, cố tình tái phạm, vi phạm kỷ luật có tính chất nghiêm trọng thì phải kiên
quyết xử lý nghiêm túc để làm gương cho học sinh toàn trường.
1515
Bảng khảo sát Đội viên nhận thưởng và mắc lỗi trong các năm học
Năm học
2011 - 2012
2012 - 2013
2013- 2014
Được khen thưởng
Bị mắc lỗi
Bị mắc lỗi
từ các hoạt động
nghiêm
không nghiêm
tập thể
239
287
305
trọng
4
2
0
trọng
11
9
14
Xử phạt : là phê phán những khiếm khuyết của học sinh, là tác động có tính
chất cưỡng bách đến danh dự lòng tự trọng của cá nhân học sinh để răn đe
những hành vi thiếu đạo đức và ngăn ngừa sự tái phạm của học sinh đó và
những học sinh khác. Do đó phải thận trọng và đúng mực, không được lạm dụng
phương pháp này. Khi xử phạt cần phải làm cho học sinh thấy rõ sai lầm, khuyết
điểm, thấy hối hận và đặc biệt sau đó phải theo dõi, giúp đỡ, động viên học sinh
sửa chữa khuyết điểm, cần phải tỏ rõ thái độ nghiêm khắc nhưng không có lời
nói, cử chỉ thô bạo đánh đập, xỉ nhục hoặc các nhục hình xúc phạm đến thân thể
học sinh.
Đối với các học sinh hư, lười biếng trong học tập, ý thức rèn luyện đạo đức
kém, thường xuyên vi phạm kỷ luật, nội quy học, các học sinh xấu hay học sinh
cá biệt, cố tình tái phạm, vi phạm kỷ luật có tính chất nghiêm trọng thì phải kiên
quyết xử lý nghiêm túc để làm gương cho học sinh toàn trường.
1616
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC .
Kết quả đạt được sau khi thực hiện :
Những biểu hiện của thực trạng đạo đức học sinh
• Tích cực: Đa số học sinh có đạo đức tốt, biết nghe lời cha mẹ, thầy cô,
nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của lớp, nội quy của trường, biết
sống tốt và sống đẹp.
• Tham gia nhiệt tình trong các hoạt động tập thể của trường , liên đội, địa
phương, biết yêu thương giúp đỡ bạn bè.
• Đa số học sinh an tâm tư tưởng, tích cực học tập và rèn luyện, biết khắc
phục khó khăn để vươn lên. Các hiện tượng học sinh trốn ra ngoài chơi
trò điện tử, trốn về nhà, tham gia tụ tập, gây gổ… đã giảm nhiều.
Kết quả năm học 2013- 2014 đến nay.
Khố TSH
i
6
7
8
9
TT
S
Tốt
SL TL
Khá
S TL
TB
S TL
Yếu
S TL
Kém
S TL
L
7
%
3.3
L
L
L
1.4
139
13
%
95
145
2
14
96.7 2
158
3
14
92.4 12 7.6
154
6
13
87.7 19 12.3
596
5
55
93.3 40 6.7
%
%
%
6
6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng.
Xuất phát từ thực trạng của công tác giáo dục cho học sinh của trường
THCS, qua việc nghiên cứu lý luận, tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn đơn vị đã
đề ra các biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh của trường trong giai đoạn
hiện nay như sau:
1717
1, Xây dựng trong nhà trường một môi trường thật tốt để giáo dục đạo đức
cho học sinh
Một trong các yếu tố góp phần hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh là: cảnh quan sư phạm, làm sao để nhà trường thật sự là “nhà
trường”, tự đúng nghĩa của nó là mang yếu tố giáo dục. Giáo dục nhà trường giữ
vai trò chủ đạo vì nó định hướng cho toàn bộ quá trình giáo dục hình thành nhân
cách của học sinh, khai thác có chọn lọc những tác động tích cực và ngăn chặn
những tác động tiêu cực từ gia đình và xã hội.
2, Tổ chức, sắp xếp, tu sửa, trang điểm bộ mặt vật chất, khung cảnh của nhà
trường làm sao cho toàn trường đều toát lên ý nghĩa giáo dục đối với học
sinh.
3, Tạo nên bầu không khí giáo dục trong toàn trường và ở mỗi lớp học, hình
thành nên một phong cách sinh hoạt của nhà trường , biểu hiện như sau:
- Nề nếp tốt: trật tự, vệ sinh, ngăn nắp, nghiêm túc.
- Có dư luận tập thể tốt, ủng hộ cái tốt, cái tiến bộ, phê phán cái sai, cái
lạc hậu, có phong trào thi đua sôi nổi đúng thực chất.
- Có quan hệ tốt giữa các thành viên trong trường: giữa thầy với thầy,
giữa thầy với trò, giữa học sinh với nhau. Trong các mối quan hệ phải thực sự
đúng mực, hài hòa; giáo viên thương yêu tôn trọng học sinh. Học sinh không
hỗn xược, không khúm núm sợ sệt, yêu mến và tin tưởng thầy cô. Học sinh đối
với nhau thì đoàn kết, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, không thù hằn, bè cánh
đánh nhau, không nói tục chửi bậy, không tham gia vào tệ nạn xã hội.
4, Cách làm:
+, Với TPT, Bí thư Đoàn:
- Phải xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh ngay từ đầu năm
học trên cơ sở dựa vào tình hình thực trạng đạo đức của học sinh, tình hình thực
tế của địa phương để định ra, nội dung, biện pháp, thời gian, chỉ tiêu cho phù
hợp.
- Phải thường xuyên nắm tình hình tư tưởng đạo đức của học sinh một
cách cụ thể bao gồm tình hình có tính chất thường xuyên, lâu dài, phổ biến và
1818
những tình hình có tính chất thời sự, cá biệt có thể ảnh hưởng tích cực hay tiêu
cực đối với học sinh.
- Thực hiện tốt xã hội hóa giáo dục, đầu tư ngân sách để cải tạo cảnh
quang sư phạm: trồng cây xanh, hoa kiểng, trang trí các khẩu hiệu, nội quy của
từng phòng học và trong khu vực trường, xây dựng cổng rào an toàn cho học
sinh.
- Thường xuyên tổ chức lao động vệ sinh trường lớp, trồng cây xanh…
thông qua buổi lao động cần giáo dục đầy đủ mục đích, ý nghĩa công việc cho
học sinh, phải có phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị lớp, quy định rõ
thời gian và kết quả phải đạt được, phải có kỷ luật, trật tự, không khí tươi vui,
biểu dương kịp thời những học sinh tốt, tập thể lớp tốt.
- Kết hợp với chính quyền địa phương giải tỏa các hàng quán trước cổng
trường, các điểm vui chơi giải trí và truy cập internet xung quanh trường theo
đúng quy định của ngành chức năng.
- Tổ chức các phong trào thi đua thường xuyên, liên tục, bảo đảm tính
công bằng, trung thực, phù hợp với năng lực và nhu cầu của các em.
- Chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn tổ chức
tốt phong trào thi đua học tập, rèn luyện đội viên theo năm điều Bác Hồ dạy.
- Tổ chức sinh hoạt đội hàng tuần vào ngày thứ t, tạo sân chơi lành mạnh
cho các em.
- Kết hợp hài hòa giữa việc trang bị kiến thức với bồi dưỡng tình cảm và
luyện tập kỹ năng, hành vi cho học sinh.
- Phải nắm vững tri thức lý luận giáo dục, có nghệ thuật sư phạm, xây
dựng và phối hợp tốt các mối quan hệ trong nhà trường và địa phương.
- Để liên kết và phối hợp có hiệu quả giữa nhà trường, đại diện là GVCN
với địa phương trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Xây dựng những truyền thống tốt đẹp của lớp
- Các hoạt động của lớp sẽ trở thành truyền thống nếu nó được lập đi lập
lại và trở thành thói quen.
- Phải trân trọng truyền thống sẳn có của lớp, tiếp tục xây dựng truyền
thống mới cho lớp trong điền kiện cụ thể.
1919
- Tích cực tham gia vào công tác đánh giá xếp loại hạnh kiểm, xét thi đua,
khen thưởng và kỷ luật học sinh với tư cách là người bảo vệ quyền lợi chính
đáng cho học sinh.
Giáo dục dưới cờ: Đối với học sinh, tiết chào cờ đầu tuần góp phần quan
trọng trong việc giúp các em rèn luyện nhân cách, từ những việc nhỏ như: ham
học, siêng làm, cần kiệm… đến những việc lớn như hun đúc tinh thần dân tộc,
lòng yêu nước.
- Thường xuyên kiểm tra việc tu dưỡng đạo đức của học sinh. Kiểm tra và
giám sát là việc làm cần thiết cho tất cả các hoạt động nhà trường nói chung,
việc GDĐĐ nói riêng. Kiểm tra có tác dụng phát hiện những việc làm được,
chưa được của tổ chức, cá nhân, từ đó có ý kiến, chấn chỉnh, điều chỉnh, bổ
sung, khắc phục những hạn chế, phát huy những mặt tốt để hỗ trợ công tác khen
thưởng công bằng hơn. Mặt khác là động cơ giúp học sinh tự kiểm tra mình,
kiểm tra lẫn nhau, giúp công tác giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh đạt hiệu
quả cao hơn.
Thực hiện tốt việc khen thưởng học sinh có ý thức học tập, rèn luyện và có
thành tích học tập, rèn luyện tốt. Thi đua khen thưởng là động lực thúc đẩy học
sinh ý thức tự giác và tính chăm chỉ học tập, rèn luyện, góp phần nâng cao chất
lượng GDĐĐ. Việc khen thưởng kịp thời có tác dụng khích lệ, vươn đua lẫn
nhau để hoàn thành tốt nhiệm vụ, thi đua, khen thưởng góp phần giáo dục, bồi
dưỡng đức tính linh hoạt, năng động, sáng tạo, nhạy cảm và biết yêu đồng đội,
bạn bè, trường, lớp. Do vậy, cùng với các hình thức, biện pháp khác, việc thực
hiện tốt công tác thi đua khen thưởng sẽ có ý nghĩa và tác dụng lớn cho việc
nâng cao chất lượng GDĐĐ cũng như việc tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu của
các em.
6.1 Về nhân lực:
- Ban giám hiệu nhà trường có sự quan tâm đến các hoạt động của Đội/
sao nhi đồng.
- Các anh chị phụ trách nhiệt tình quan tâm đến sự hình thành năng lực, kĩ
năng của học sinh trong hoạt động tham gia giao thông.
2020
- Phụ huynh học sinh có nhận thức đầy đủ về sự an toàn của con em, hợp
tác với nhà trường giáo dục con em.
6.2 Về trang thiết bị
- Hệ thống loa máy có công xuất đủ thực hiện ngoài trời
- Máy chiếu để thực hiện các phần thi trắc nghiệm, tìm hiểu kiến thức.
- Sân trường đủ rộng để thực hiện các phần thi điều kiển phương tiện
6.3 Về kỹ thuật
- Khả năng tạo lập kịnh bản của Tổng phụ trách.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
2121
Đây là sáng kiến mà người viết dựa trên những việc đã làm trong quá
trình đã và đang làm công tác Đội, nhất là công tác giáo dục đạo đức cho
đội viên từ tháng 2 năm 2014 đến nay. Đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ
bạn bè đồng nghiệp. Sụ hướng dẫn trực tiếp của các cán bộ Đoàn _ Đội.
Tuy vậy phạm vi khảo sát chỉ có thể dừng lại ở liên đội của mình và một
số liên đội lân cận do vậy đây có thể coi là sáng kiến thông qua hoạt động
thực tiễn.
Trong khuôn khổ của một sáng kiến và từ hoạt động của phong trào Đoàn
– Đội trong nhà trường, người viết xin đưa ra sáng kiến của mình , rất
mong được sự quan tâm lưu ý.
2. Khuyến nghị.
* Với giáo viên phụ trách lớp
* Với Ban giám hiệu nhà trường:
- Phân công những giáo viên trẻ có năng khiếu cùng với Tổng phụ trách
và các giáo viên chủ nhiệm xây dựng chương trình tổ chức hoạt động cho học
sinh.
* Với phụ huynh học sinh và các lực lượng giáo dục:
- Có sự phối hợp với nhà trường. Xây dựng bản thân là mọt người tham
gia giao thông gương mẫu để cho con em mình học tập.
Tháng 2 năm 2015
Người viết
Phạm Bích Nga
2222