Giáo án Tiếng việt 4 bài Dế Mèn bênh vực kẻ yếu

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

TẬP ĐỌC: DẾ MÈN BÊNH VỰC KẺ YẾU
I. Mục tiêu:
1. Đọc thành tiếng
- Đọc đúng các tiếng, từ khó hoặc dễ lẫn do ảnh hưởng của phương ngữ.
- Phía bắc (PB): cánh bướm non, chùn chùn, năm trước, lương ăn,...
- Phía nam (PN): cỏ xước, tỉ tê, tảng đá, bé nhỏ, thui thủi, kẻ yếu,…
- Đọc trôi chảy được toàn bài, ngắt, nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, giữa các cụm
từ, nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả, gợi cảm.
- Đọc diễn cảm toàn bài, thể hiện giọng đọc phù hợp với nội dung.
2. Đọc - Hiểu
- Hiểu các từ ngữ khó trong bài: cỏ xước, Nhà Trò, bự, lương ăn, ăn hiếp, mai
phục,...
- Hiểu nội dung câu chuyện: Ca ngợi tấm lòng hào hiệp, thương yêu người khác,
sẵn sàng bênh vực kẻ yếu của Dế Mèn.
II. Đồ dùng dạy học
- Tranh minh họa bài tập đọc trang 4, SGK.
- Bảng phụ viết sẵn câu, đoạn hướng dẫn luyện đọc.
- Tập truyện Dế Mèn Phiêu Lưu Kí - Tô Hoài.
III. Hoạt động trên lớp:
Hoạt động của thầy
1. Mở đầu

Hoạt động của trò


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- GV giới thiệu khái quát nội dung
chương trình phân môn tập đọc của học kì

I lớp 4.
- Yêu cầu HS mở mục lục SGK và đọc
tên các chủ điểm trong sách.

- HS cả lớp đọc thầm, 1 HS đọc thành
tiếng tên của các chủ điểm: Thương
người như thể thương thân, Măng

- GV: Từ xa xưa ông cha ta đã có câu:

mọc thẳng, trên đôi cánh ước mơ, Có

Thương người như thể thương thân, đó là

chí thì nên, Cánh sáo diều.

truyềng thống cao đẹp của dân tộc VN.
Các bài học môn tiếng việt tuần 1, 2, 3 sẽ
giúp các em hiểu thêm và tự hào về
truyền thống cao đẹp này.
2. Bài mới
a) Giới thiệu bài
- Treo tranh minh họa bài tập đọc và hỏi

- HS trả lời

HS: Em có biết 2 nhân vật trong bức tranh
này là ai, ở tác phẩm nào không?
Tranh vẽ Dế Mèn và chị Nhà Trò. Dế Mèn là nhân vật chính trong tác phẩm Dế
Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài.

- GV đưa ra tập truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài và giới thiệu:
Tác phẩm kể về những cuộc phiêu lưu của chú Dế Mèn. Nhà văn Tô Hoài viết
truyện từ năm 1941 được in lại nhiều lần và được đông đảo bạn đọc thiếu nhi
trong nước và quốc tế yêu thích. Giờ học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bài
Dế Mèn bênh vực kẻ yếu.
Đây là một đoạn trích trong tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

b) Hướng dẫn luyện đọc và tìm hiểu bài
* Luyện đọc
- Yêu cầu HS mở SGK trang 4, 5 sau đó

- HS đọc theo thứ tự:

gọi 3 HS tiếp nối nhau đọc bài trước lớp

+ Một hôm …bay được xa

(3 lượt).

- Gọi 2 HS khác đọc lại toàn bài
- Yêu cầu HS tìm hiểu về nghĩa các từ
khó được giới thiệu về nghĩa ở phần chú
giải.
- Đọc mẫu lần 1, chú ýgiọng đọc như sau:

+ Tôi đến gần…ăn thịt em
+ Tôi xoè cả hai tay…của bọn nhện

- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp, HS
cả lớp theo dõi bài trong SGK.
- 1 HS đọc phần Chú giải trước lớp.
HS cả lớp theo dõi trong SGK.
- Theo dõi GV đọc mẫu

Lời kể của Dế Mèn đọc với giọng chậm, thể hiện sự ái ngại, thương xót đối với
Nhà Trò Lời Dế Mèn nói với Nhà Trò đọc với giọng mạnh mẽ, dứt khoát, thể hiện
sự bất bình, thái độ kiên quyết .
Lời của Nhà Trò kể về gia cảnh đọc với giọng kể lể, đáng thương của kẻ yếu ớt
đang gặp hoạn nạn.
Nhấn giọng các từ ngữ: tỉ tê, ngồi gục đầu, bé nhỏ, gầy yếu quá, bự những phấn,
thâm dài, chấm điểm vàng, mỏng như cánh bướm non, ngắn chùn chùn, mất đi,
thui thủi, ốm yếu, chẳng đủ, nghèo túng, đánh em, bắt em, vặt chân, vặt cánh, ăn
thịt em, xòe cả, đừng sợ, cùng với tôi đây, độc ác, cậy khoẻ ăn hiếp.
* Tìm hiểu bài và hướng dẫn đọc diễn
cảm


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Truyện có những nhân vật chính nào?

- Dế Mèn, chị Nhà Trò, bọn nhện.

- Kẻ yếu được Dế Mèn bênh vực là ai?

- Là chị Nhà Trò

- Vì sao Dế Mèn lại bênh vực chị Nhà

Trò? Chúng ta cùng tìm hiểu câu chuyện
để biết điều đó?
* Đoạn 1:

- HS đọc SGK

- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1

- Nhà Trò đang gục đầu ngồi khóc tỉ

- Dế Mèn nhìn thấy Nhà Trò trong hoàn

tê bên tảng đá cuội

cảnh như thế nào?

- Hoàn cảnh Dế Mèn gặp Nhà Trò

- Đoạn 1 ý nói gì?
- Vì sao chị Nhà Trò lại gục đầu ngồi
khóc tỉ tê bên tảng đá cuội? Chúng ta
cùng tìm hiểu tiếp đoạn 2.
* Đoạn 2:
- Gọi 1 HS lên đọc đoạn 2

- Hãy đọc thầm lại đoạn trên và tìm
những chi tiết cho thấy chị Nhà Trò rất
yếu ớt.

- 1 HS đọc thành tiếng, HS cả lớp

theo dõi bài trong SGK.
- HS cả lớp đọc thầm và tìm theo yêu
cầu, có thể dùng bút chì vừa đọc vừa
tìm. Sau đó, một vài HS nêu ý kiến
trước lớp cho đủ các chi tiết: Chị Nhà
Trò có thân hình bé nhỏ, gầy yếu,
người bự những cánh như mới lột.
Cánh mỏng như cánh bướm non,
ngắn chùn chùn, lại quá yếu và chưa


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

quen mở. Vì ốm yếu nên chị Nhà Trò
lâm vào cảnh nghèo túng, kiếm bữa
chẳng đủ.
- Sự yếu ớt của chị Nhà Trò được nhìn

- Của Dế Mèn

thấy qua con mắt của nhân vật nào?
- Dế Mèn đã thể hiện tình cảm gì khi nhìn - Thể hiện sự ái ngại, thông cảm.
Nhà Trò?
- Vậy khi đọc những câu văn tả hình

- Đọc chậm thể hiện sự yếu ớt của chị

dáng, tình cảnh của chị Nhà Trò, cần đọc

Nhà Trò qua con mắt ái ngại, thông

với giọng như thế nào?

cảm của Dế Mèn.

- Gọi 2 HS lên đọc đoạn 2, sau đó nhận

- 2 HS đọc

xét về giọng đọc của từng HS.

- Đoạn này cho thấy hình dáng yếu ớt

- Đoạn này nói lên điều gì?

đến tội nghiệp của chị Nhà Trò

- GV ghi lại ý chính đoạn 2 và nhờ HS
nhắc lại.
- Yêu cầu HS đọc thầm và tìm những chi
tiết cho thấy chị Nhà Trò bị nhện ức hiếp
đe dọa?

- HS đọc thầm và dùng bút chì để tìm.
Sau đó, một vài HS nêu ý kiến trước
lớp cho đủ các chi tiết: Trước đây mẹ
Nhà Trò có vay lương ăn của bọn
nhện chưa trả được thì đã chết. Nhà
Trò ốm yếu, kiếm ăn không đủ. Bọn
nhện đã đánh Nhà Trò, hôm nay

chăng tơ ngang đường dọa vặt chân,
vặt cánh ăn thịt.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Đoạn này là lời của ai?

- Lời của chị Nhà Trò

- Qua lời kể của Nhà Trò, chúng ta thấy

- Tình cảnh của Nhà Trò khi bị nhện

được điều gì?

ức hiếp.

- Khi đọc đoạn này thì chúng ta nên đọc

- Đọc với giọng kể lể, đáng thương.

như thế nào để phù hợp với tình cảnh của
Nhà Trò?

- 1 HS đọc, cả lớp nhận xét và tìm ra

- Gọi 1 HS đọc lại đoạn văn trên, chú ý để cách đọc đúng, đọc hay.
sữa lỗi, ngắt giọng cho HS.
* Đoạn 3

- Trước tình cảnh đáng thương của Nhà
Trò , Dế Mèn đã làm gì? Chúng ta cùng
tìm hiểu đoạn 3.

- HS đọc thầm đoạn 3, sau đó trả lời:
Dế + Mèn đã xòe 2 càng và nói với
Nhà Trò: Em đừng sợ. Hãy trở về
cùng với tôi đây. Đứa độc ác không
thể cậy khỏe ăn hiếp kẻ yếu.

+ Lời nói và việc làm đó cho em biết Dế

+ Là người có tấm lòng nghĩa hiệp,

Mèn là người như thế nào?

dũng cảm, không đồng tình với
những kẻ độc ác cậy khoẻ ức hiếp kẻ

+ Đoạn cuối bài ca ngợi ai? Ca ngợi về
điều gì?

yếu.
+ Tấm lòng nghĩa hiệp của Dế Mèn

- GV tóm lại ý chính đoạn 3
- Trong đoạn 3 có lời nói của Dế Mèn,
theo em chúng ta nên đọc với giọng như

- Giọng mạnh mẽ, dứt khoát, thể hiện

sự bất bình.

thế nào thể hiện được thái độ của Dế Mèn
- Gọi HS đọc trước lớp đoạn 3.

- 2 HS đọc to trước lớp, cả lớp nhận


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

xét và tìm ra cách đọc hay nhất.
- Qua câu chuyện tác giả muốn nói với

- Ca ngợi Dế Mèn có tấm lòng nghĩa

chúng ta điều gì?

hiệp sẵn sàng bênh vực kẻ yếu, xóa
bỏ những bất công.

- Đó chính là nội dung chính của bài

- 2 HS nhắc lại

- Gọi 2 HS nhắc lại và ghi bảng

- Nhiều HS trả lời, ví dụ:

- Trong truyện có nhiều hình ảnh nhân

+ Hình ảnh Dế Mèn xòe 2 càng động

hóa em thích hình ảnh nào nhất? Vì sao? viên Nhà Trò. Hình ảnh này cho thấy
Dế Mèn thật dũng cảm và khỏe mạnh,
* Thi đọc diễn cảm
Tổ chức cho HS thi đọc cá nhân 1 đoạn
trong bài, hoặc cho các nhóm thi đọc theo

luôn đứng ra bênh vực kẻ yếu.
+ Hình ảnh Dế Mèn dắt Nhà Trò đi
cho thấy Dế Mèn thật anh hùng.

vai.
3. Củng cố, dặn dò:
- Nêu một hình ảnh nhân hoá mà em thích. Cho biết vì sao em thích?
- Em học được gì ở nhân vật Dế Mèn?
- GV kết luận: Câu chuyện ca ngợi Dế Mèn có tấm lòng nghĩa hiệp, bênh vực kẻ
yếu. Các em hãy tìm đọc tập truyện Dế Mèn phiêu lưu kí của nhà văn Tô Hoài,
tập truyện sẽ cho các em thấy nhiều điều thú vị về Dế Mèn và cả về thế giới loài
vật.
- GV nhận xét tiết học, tuyên dương những HS tích cực học tập, nhắc nhở những
HS còn chưa chú ý.