HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN NGẮN HẠN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VIỆT NGA

CH

NGă1.ăLụăLU N CHUNG V HI U QU S D NGăTÀIăS N
NG N H N TRONG DOANH NGHI P

1.1. Nh ng v năđ c ăb n v tƠiăs n ng n h n c a doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m v tài s n ng n h n
Doanh nghi p nào khi ti n hành ho t đ ng s n xu t kinh doanh đ u c n ph i tr
l i ba câu h i: s n xu t cái gì, s n xu t cho ai và s n xu t nh th nào. Trong n n kinh
t th tr ng nh hi n nay, d i s c ép c nh tranh gay g t, các doanh nghi p đ u ph i
t gi i đáp cho mình nh ng câu h i trên v i m c đích cu i cùng đó là qu n lý ra sao,
đ a ra nh ng k ho ch phát tri n th nào đ doanh nghi p thu v l i nhu n t i đa.
Tài s n là giá tr c b n mà doanh nghi p c n có trong quá trình s n xu t kinh
doanh. Do đó, qu n lý tài s n là m t trong nh ng n i dung quan tr ng trong qu n tr
tài chính. M c tiêu h ng t i c a vi c qu n lý tài s n là đ m b o cho quá trình s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p n đ nh và đ t hi u qu kinh t cao nh t.
ti n hành các ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p m t cách
hi u qu , ngoài nh ng tài s n dài h n thì nh ng tài s n ng n h n là m t ph n không
th thi u giúp cho quá trình s n xu t, kinh doanh đ c di n ra th ng xuyên và liên
t c. Trong doanh nghi p tài s n ng n h n g m: tài s n ng n h n trong khâu l u thông
và tài s n ng n h n trong khâu s n xu t.
M i doanh nghi p mu n ti n hành s n xu t kinh doanh đ u c n chú tr ng qu n
lý tài s n ng n h n sao cho h p lý đ đ t đ

c hi u qu kinh doanh t t nh t. So v i tài

s n dài h n, tài s n ng n h n quay vòng nhanh h n, vì th vi c qu n lý tài s n ng n
h n có quy t đ nh không nh đ n doanh thu và l i nhu n c a doanh nghi p. Tùy theo
lo i hình doanh nghi p mà c c u tài s n ng n h n khác nhau đ phù h p v i mô hình
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p đó.
T nh ng phân tích trên thì đây là khái ni m đ y đ nh t v tài s n ng n h n:

“Tài s n ng n h n (TSNH) là nh ng tài s n thu c quy n s h u và qu n lý c a doanh
nghi p, có th i gian s d ng, luân chuy n, thu h i v n trong m t chu k kinh doanh
ho c trong m t n m. Trong b ng cân đ i k toán c a doanh nghi p, tài s n ng n h n
đ c th hi n các b ph n ti n m t, các ch ng khoán thanh kho n cao, các kho n
đ u t tài chính ng n h n, kho n ph i thu, d tr t n kho và các tài s n ng n h n
khác. Giá tr các lo i TSNH c a doanh nghi p kinh doanh, s n xu t th ng chi m t
tr ng l n trong t ng giá tr tài s n c a chung. Qu n lý s d ng h p lý các lo i TSNH
có nh h ng r t quan tr ng đ i v i vi c hoàn thành nhi m v chung c a doanh
nghi p.” [2, tr.214-215]
1


c đi m c a tài s n ng n h n

1.1.2.

Tài s n ng n h n là nh ng tài s n th

ng xuyên luân chuy n trong quá trình s n

xu t kinh doanh, giúp duy trì ho t đ ng s n xu t liên t c, n đ nh và không b gián
đo n. Vì th tài s n ng n h n có nh ng đ c đi m nh sau:
Th nh t, tài s n ng n h n bi u hi n qua các hình thái khác nhau nh : ti n, các
kho n t ng đ ng ti n, kho n ph i thu khách hàng, hàng t n kho và các tài s n khác.
Nh ng kho n m c này t ng ng nh sau: ti n và các tài s n t ng đ ng ti n hay
ch ng khoán kh th đ m b o kh n ng thanh toán cho doanh nghi p, hàng t n kho
đ c s d ng trong khâu s n xu t kinh doanh, các kho n ph i thu khách hàng dùng đ
ghi nh n các kho n tín d ng th ng m i, các tài s n ng n h n khác dùng đ t m ng,
chi tr các kho n chi phí tr tr c và th ch p, ký qu ng n h n,…
Th hai, tài s n ng n h n th

ng luân chuy n trong m t n m ho c trong m t

chu k kinh doanh, nó v n đ ng luân chuy n không ng ng trong m i quá trình s n
xu t kinh doanh, TSNH nh ti n m t, hàng t n kho th ng đ c s d ng trong m t
chu k kinh doanh, phân bi t v i tài s n dài h n nh thi t b , máy móc,…th ng đ c
dùng trong nhi u n m và trích kh u hao. Do đó nó hoàn thành m t vòng tu n hoàn sau
m i chu k kinh doanh.
Th ba, tài s n ng n h n có tính thanh kho n cao, d dàng chuy n hóa t d ng
v t ch t sang ti n t , vì th nó đáp ng k p th i kh n ng thanh toán khi doanh nghi p
c n. Tuy nhiên, đi u này l i gây khó kh n, tr ng i cho qu n lý trong vi c chuy n đ i,
d b th t thoát do s ch nh l ch giá tr trong t ng th i đi m quy đ i tài s n ng n h n.
Th t , tài s n ng n h n tham gia tr c ti p vào quá trình s n xu t kinh doanh
v i t cách là t li u lao đ ng ho c đ i t

ng lao đ ng.

Th n m, tài s n ng n h n có th i gian s d ng ng n, toàn b giá tr tài s n
ng n h n đ c thu v sau khi k t thúc m t chu k kinh doanh.
Th sáu, l i nhu n đ u t vào tài s n ng n h n là l i nhu n gián ti p. Tài s n
ng n h n th ng thay đ i hình thái v t ch t ban đ u đ t o thành th c th c a s n
ph m. i n hình nh doanh nghi p s n xu t kinh doanh, hàng t n kho dùng v i m c
đích s n xu t th ng qua m t quá trình bi n đ i đ thành thành ph m - hàng hóa hoàn
ch nh tr

c khi đ

c bán ra th tr

ng.

D a trên các đ c đi m c b n c a tài s n ng n h n, doanh nghi p hi u đ c
nh ng đ c thù đ c tr ng c a tài s n ng n h n, t đó đ a ra các cách th c qu n lý hi u
qu , h p lý cho tài s n ng n h n c a doanh nghi p.

2

Thang Long University Library


1.1.3. Phân lo i tài s n ng n h n
Trong qu n lý s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, d a trên tính ch t v n
đ ng c a tài s n ng n h n, có th phân lo i tài s n ng n h n nh sau:
1.1.3.1. Phân lo i tài s n ng n h n theo l nh v c tham gia luân chuy n:
Theo tiêu chí này thì tài s n ng n h n đ

c chia thành 3 lo i:

Tài s n ng n h n s n xu t: bao g m các tài s n d tr cho quá trình s n xu t
nh nguyên li u, nhiên li u, v t li u,…và tài s n trong s n xu t nh s n ph m d
dang, bán thành ph m…
Tài s n ng n h n l u thông: là các tài s n d tr trong quá trình l u thông c a
doanh nghi p g m: thành ph m, hàng g i bán và các tài s n trong quá trình l u thông
nh các kho n ph i thu, v n b ng ti n.
Tài s n ng n h n tài chính: là nh ng kho n đ u t tài chính ng n h n v i m c
đích sinh l i g m: đ u t ch ng khoáng ng n h n, đ u t liên doanh…
V i cách phân chia này, giúp doanh nghi p xác đ nh t tr ng tài s n ng n h n
trong t ng khâu. Do đó, nhà quán lý s k p th i đi u ch nh khi xu t hi n nh ng d u
hi u b t n trong vi c phân b
các khâu. c bi t trong khâu l u thông, khi t tr ng

tài s n ng n h n t ng lên đ ng ngh a v i doanh nghi p đang b đ ng v n.
1.1.3.2. Phân lo i tài s n ng n h n theo m c đích s d ng trong công tác qu n lý
doanh nghi p
Công tác qu n lý doanh nghi p g m c qu n lý hành chính và qu n lý kinh
doanh. Tài s n ng n h n đ

c s d ng g m:

 Công c , d ng c v n phòng ph m: bút, m c, gi y, bàn, gh ,…
 V t li u cho v n phòng, cho các ph

ng ti n v n t i.

 Kho n t m ng: ti p khách, h i ngh , đào t o nhân viên,…
Phân lo i theo cách th c này giúp doanh nghi p qu n lý đ c các chi phí b ra
cho qu n lý hành chính và kinh doanh, t đó cân đ i các kho n chi sao cho h p lí nh t,
ti t ki m nh t.
1.1.3.3. Phân lo i tài s n ng n h n theo các kho n m c trên b ng cân đ i k toán
C n c theo các kho n m c trên b ng cân đ i k toán, tài s n ng n h n bao
g m: ti n và các kho n đ u t tài chính ng n h n, kho n ph i thu khách hàng, hàng
t n kho và tài s n ng n h n khác.

3


Ti nă vƠă cácă kho nă t ngă đ ngă ti n (Cash and cash equivalents): thu c
kho n m c 110 c a b ng cân đ i k toán, là ch tiêu tài chính có tính thanh kho n cao
nh t trong m c tài s n ng n h n c a b ng cân đ i k toán. Ti n bao g m ti n m t t i
qu , ti n g i, ti n đang chuy n và các kho n ti n g i không k h n.
Ti n m t là s v n b ng ti n do th qu b o qu n t i qu (két) c a doanh

nghi p bao g m: Ti n Vi t Nam, ngo i t , vàng b c, đá quý, kim c ng quý, tín phi u
và ngân phi u. Ti n g i là s ti n mà doanh nghi p g i t i các ngân hàng, kho b c nhà
n c ho c các công ty tài chính bao g m: Ti n Vi t Nam, các lo i ngo i t , vàng b c,
đá quý,…Ti n đang chuy n là kho n ti n m t, ti n séc đã xu t kh i qu c a doanh
nghi p đã n p vào Ngân hàng, Kho b c Nhà n c, đã g i vào B u đi n đ tr cho các
đ n v khác nh ng ch a nh n đ c gi y báo c a Ngân hàng. [1, tr.33-45]
T

ng đ

ng ti n là các kho n đ u t ng n h n (không quá 3 tháng), có kh

n ng chuy n đ i d dàng thành m t l ng ti n xác đ nh và không có nhi u r i ro trong
vi c chuy n đ i thành ti n. Tuy không ph i là ti n m t, nh ng do kh n ng chuy n đ i
thành ti n d dàng nên các kho n t ng đ ng ti n v n đ c trình bày trong b ng cân
đ i k toán cùng v i ti n m t trong kho n m c “Ti n và các kho n t

ng đ

ng ti n”.

uă t ă tƠiă chínhă ng n h n (Short-term financial investment): là ch tiêu tài
s n ng n h n thu c kho n m c 120 trong b ng cân đ i k toán, ch tiêu này ph n ánh
giá tr th c c a các kho n đ u t tài chính nh đ u t vào ch ng khoán ng n h n và
đ u t ng n h n khác và d phòng gi m giá các kho n đ u t . Các kho n đ u t tài
chính ng n h n này không bao g m các kho n đ u t ng n h n là ti n g i d i 3 tháng
(đã trình bày ph n “T ng đ ng ti n”). ây là kho n v a có kh n ng sinh l i v a
có tính thanh kho n cao.
Trong đ u t ng n h n, vi c đ u t cho các ch ng khoán có tính thanh kho n
cao h t s c quan tr ng, nó đ c s d ng đ duy trì ti n m t m c đ mong mu n.

N u s d ti n m t l n, doanh nghi p có th s d ng đ u t ch ng khoán, nh ng khi
c n thi t có th chuy n đ i thành ti n d dàng và ít t n kém. Khi doanh nghi p có nhu
c u thanh toán mà ti n không đáp ng đ thì doanh nghi p s bán các ch ng khoán
này.
Cácăkho n ph i thu ng n h n “Short-term receivables”: Các kho n ph i thu
ng n h n thu c kho n m c 130 trong b ng cân đ i k toán, là m t lo i tài s n c a
doanh nghi p tính d a trên t t c các kho n n ho c các kho n ch a thanh toán c a
khách hàng. Các kho n ph i thu đ c k toán ghi l i và ph n nh c th trên b ng cân
đ i k toán, bao g m t t c các kho n n ch a đòi đ

c, tính c các kho n n ch a

4

Thang Long University Library


đ n h n thanh toán. Các kho n ph i thu đ c khi nh n nh là tài s n c a doanh nghi p
vì chúng ph n ánh các kho n ti n s đ c thanh toán trong t ng lai.
HƠngăt n kho: thu c kho n m c 140 trong b ng cân đ i k toán, là t t c các
ngu n d tr nh m đáp ng cho nhu c u hi n t i và t ng lai. Hàng t n kho không ch
có t n kho thành ph m mà còn có t n kho s n ph m d dang, t n kho nguyên v t li u,
công c , d ng c ,…Trong m t doanh nghi p bao gi hàng t n kho c ng chi m t
tr ng t ng đ i l n, thông th ng t 30-50% t ng tài s n. Chính vì th , vi c ki m soát
t t hàng t n kho luôn là v n đ h t s c c n thi t và ch y u trong qu n tr s n xu t tác
nghi p.
D tr hàng t n kho g m: hàng mua đi đ ng, nguyên v t, v t li u chính, v t
li u ph , s n ph m d dang, thành ph m, công c , d ng c trong kho, bao bì, v t li u
đóng gói, hàng hóa t n kho, thành ph m t n kho, hàng hóa g i bán,…
Vi c d tr m c dù m t chi phí nh ng nó c ng mang l i l i ích cho doanh

nghi p, ch ng h n nh doanh nghi p d tr m t l ng nguyên v t li u nh t đ nh thì
s không b m t c h i khi th tr ng khan hi m nguyên v t li u này, h n th n a sau
khi t o ra thành ph m s mang v l i nhu n cao h n. N u doanh nghi p d tr m t
l ng nh nguyên v t li u, khi th tr ng tr nên khan hi m s đánh m t c h i sinh
l i ho c ph i b chi phí cao h n cho nguyên v t li u đó làm gi m l i nhu n thu v .
Tuy nhiên không ph i lúc nào d tr m t l ng l n nguyên v t li u c ng s thu v l i
nhu n hay t ng kh n ng sinh l i, th tr ng bi n đ ng, giá c bình n m t th i gian
c ng có th t ng gi m th t th

ng do nhu c u c ng nh ngu n cung hàng hóa.

Vì v y, mu n qu n lý hi u qu hàng t n kho c n ph i tr l i đ
 L

c 2 câu h i:

ng đ t hàng bao nhiêu là t i u ?

 Khi nào ti n hành đ t hàng ?
Hi n nay mô hình c b n đ doanh nghi p tính toán d tr hàng t n kho là mô
hình EOQ, ngoài ra còn có mô hình POQ.
- Môăhìnhăl

ngăđ tăhƠngăkinhăt c ăb n (EOQ – The Basic Economic Order

Quantity Model): Mô hình này là m t trong nh ng k thu t ki m soát hàng t n kho
ph bi n và lâu đ i nh t. Nó đ c nghiên c u và đ xu t t n m 1915 do ông
Ford.W.Harris đ xu t nh ng đ n nay nó v n đ

c h u h t các doanh nghi p s d ng.

Khi s d ng mô hình này c n ph i tuân theo m t s gi đ nh:
- Nhu c u v t t trong m t n m đ

c bi t tr

c, n đ nh.

- Th i gian ch hàng v (k t khi đ t hàng cho t i lúc hàng v ) không đ i và
ph i đ

c bi t tr

c.
5


- S thi u h t d tr hoàn toàn không x y ra n u đ n hàng đ

c th c hi n

đúng.
- Toàn b s l

ng đ t hàng cùng nh n m t lúc.

- Không có chi n kh u theo s l

ng.

Theo nh mô hình này có hai lo i chi phí thay đ i theo l ng đ t hàng là chi
phí đ t hàng và chi phí l u kho. M c tiêu c a mô hình là t i thi u hóa t ng chi phí l u
kho và t ng chi phí đ t hàng. Hai chi phí này ph n ng ng c chi u nhau. Khi quy mô
đ n hàng t ng lên, ít đ n hàng s làm cho chi phí đ t hàng gi m, trong khi đó m c d
tr bình quân cao lên d n đ n chi phí l u kho t ng. Do đó, trong th c t l ng đ t
hàng t i u là k t qu c a s dung hòa gi a hai chi phí có m i quan h t l ngh ch
này.
Chi phí d tr kho

C

Trong đó:
Q/2: M c d tr kho TB
C: Chi phí d tr kho cho môt đ n v vàng.
Chi phí đ t hàng

O

Trong đó:
S: S l

ng c n đ t

S/Q: S l

ng đ t hàng

O: Chi phí m t l n đ t hàng
T ng chi phí đ t hàng = Chi phí d tr + Chi phí đ t hàng
T ng chi phí

C+

O

M c d tr kho t i u Q*

Q*

6

Thang Long University Library


th 1.1 M c d tr t iă u
Chi phí

T ng chi phí
Chi phí d tr

Chi phí đ t hàng

S l

Q*

ng đ t hàng

th 1.2 Th iăđi măđ tăhƠng
S l

ng

hàng l u
kho
M c kho TB
i mđ t
hàng

Th i đi m đ t

Th i đi m nh n
Th i gian d

i m đ t hàng có d tr an toàn = T

tr

Th i gian

+ Qan toàn

Th i đi m đ t hàng (OP): = T
Kho ng th i gian d tr t i u: T* = Q*
V lý thuy t, tính toán th i đi m đ t hàng s ph thu c vào các y u t nh :
- Th i gian t lúc đ t hàng đ n nh n hàng: N u th i gian này kéo dài (do nhà
cung c p ho c công ty v n chuy n ch m tr ), doanh nghi p ph i tính tr

7

c đ không b


đ ng. Ngh a là doanh nghi p c n d trù l ng hàng s bán đ c trong th i gian ch
đ i và c hàng c n d phòng trong tr ng h p r i ro (m c t n kho t i thi u).
- Nhu c u nguyên v t li u: Nhu c u tiêu th s n ph m c a khách hàng luôn thay
đ i t ng ngày. Và nhu c u c a các b ph n s n xu t c ng thay đ i theo l ch trình s n
xu t. Do đó, n u đ t hàng không đúng th i đi m, doanh nghi p có th r i vào tình
tr ng thi u ho c th a nguyên li u.
- Tóm l i, đ ch đ ng ngu n hàng nh ng v n không b thua l t t n kho l n,
các doanh nghi p c n duy trì m c d tr v a ph i, bi t xác đ nh th i đi m đ t hàng,
u tiên d tr nh ng m t hàng bán ch y. Ngoài ra, doanh nghi p có th nh ph n m m
k toán hàng t n kho h tr các công đo n thu th p d li u đ có thông tin chu n xác
h n cho công tác d báo.
- MôăhìnhăABCătrongăqu nălỦăhƠngăt n kho
th 1.3 Qu nălỦăhƠngăt năkhoătheoămôăhìnhăABC
Giá tr tích lu ($)
Nhóm

Nhóm C

Nhóm
B

% lo i t n kho
B ng vi c chia hàng l u kho thành nhi u nhóm, các doanh nghi p có th t p
trung vào nhóm mà vi c ki m soát là quan tr ng và hi u qu nh t. C th nh ví d
trên, hình v mô t m c đ ki m soát gi m d n t nhóm A đ n nhóm B, cu i cùng là
nhóm C. Danh m c thu c nhóm A đ c xem xét qu n lý th ng xuyên và r ng rãi
nh t. Danh m c nhóm B đ c xem xét và đi u ch nh ít th ng xuyên h n, có th là

hàng tháng ho c hàng quý. Danh m c nhóm C đ

c xem xét ít h n n a, có th ch

xem l i hàng n m.
Các doanh nghi p d a vào mô hình EOQ đ tính toán h p lý đ

cl

ng đ t

hàng t i u c ng nh th i đi m thích h p đ ti p t c đ t hàng. u t hàng t n kho là
quy t đ nh đ u t ng n h n vào tài s n l u đ ng. Nhà qu n tr tài chính c n xem xét và
8

Thang Long University Library


phân tích đánh đ i gi a l i ích và chi phí sao cho t ng chi phí là nh nh t. Nhà qu n
tr có th s d ng các mô hình sao cho thích h p v i lo i hình s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p mình. T đó cân nh c d tr l ng hàng hóa ho c nguyên v t li u thích
h p cho quá trình s n xu t kinh doanh nh m đáp ng v a đ kh n ng cung ng
nh ng đ ng th i c ng gi m thi u r i ro và chi phí n u có bi n đ ng th tr

ng.

TƠiăs n ng n h năkhác:ăthu c kho n m c 150, đây là nh ng tài s n l u đ ng
c a doanh nghi p không thu c các nhóm trên g m: t m ng, chi phí tr tr c, chi phí
ch k t chuy n, tài s n thi u ch x lý, các kho n c m c , ký qu , ký c
h n…

ng
đã đ

c ng n

- Các kho n t m ng: là các kho n ti n ho c v t t doanh nghi p giao cho
i nh n t m ng đ th c hi n m t ho t đ ng kinh doanh ho c x lý m t công vi c
c phê duy t.

- Chi phí tr tr c: là các kho n chi phí th c t phát sinh nh ng có tác đ ng đ n
k t qu ho t đ ng kinh doanh c a nhi u k thanh toán, cho nên ch a th tính vào chi
phí s n xu t kinh doanh m t k mà đ c tính cho hai hay nhi u k h ch toán.
Phân lo i tài s n ng n h n theo tiêu chí này giúp doanh nghi p xem xét, đánh
giá m c t n kho d tr , nh m đ m b o kh n ng thanh toán c a doanh nghi p.
1.1.4. Vai trò c a tài s n ng n h n
Tài s n ng n h n thông th ng chi m 25 - 50% t ng giá tr tài s n c a doanh
nghi p, là m t b ph n không th thi u và là đi u ki n đ m t doanh nghi p đi vào
ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Tài s n ng n h n giúp cho ho t đ ng s n xu t kinh
doanh đ c v n hành m t cách th ng xuyên, liên t c, không b gián đo n. Doanh
nghi p c n d tr cho mình m t ngu n tài s n ng n h n nh t đ nh và phù h p đ đáp
ng các chi phí giao d ch g m phí d ch v cho vi c mua bán ch ng khoán, các kho n
l ti m tàng do c n ph i bán g p các tài s n còn kh n ng sinh l i m c dù v n còn
trong th i gian kh u hao.
Chính vì v y doanh nghi p ph i luôn d tr m t kho n ti n ho c ch ng khoán
kh th đ đ duy trì kh n ng thanh toán các kho n n đ n h n, giúp cho doanh
nghi p tránh kh i tình tr ng m t kh n ng thanh toán d n đ n thua l và ch n nguy c
phá s n c a doanh nghi p.
Bên c nh đó, tài s n ng n h n khi duy trì m t m c đ h p lý giúp đ m b o
kh n ng thanh toán, đem l i cho doanh nghi p nh ng l i th nh : đ c h ng chi t
kh u th ng m i, chi t kh u thanh toán,… i u này giúp doanh nghi p ti t ki m đ c

m t kho n chi phí đ ng th i làm t ng l i nhu n cho doanh nghi p.
9


Tài s n ng n h n còn h tr cho các giao d ch có đ tr v th i gian. i u này
xu t hi n trong quá trình s n xu t, marketing và thu ti n. Do các giao d ch di n ra ko
đ ng th i, nhi u ho t đ ng tác đ ng đ n v n l u đ ng nh l u tr hàng t n kho, áp
d ng các chính sách h tr bán hàng, chi t kh u thanh toán khuy n khích khách hàng
thanh toán s m, gi m th i gian chuy n ti n khi thu h i n .
Ngoài ra tài s n ng n h n còn m t vai trò n a đó là chi tr các chi phí liên quan
đ n pháp lu t, chi phí gián ti p trong qu n lý. Nh ng chi phí này r t l n nên đ c xem
là áp l c tài chính c a các nhà qu n lý, do đó các nhà qu n lý th ng có xu h ng d
tr m t l ng l n tài s n có tính thanh kho n cao đ đ m b o kh n ng thanh toán k p
th i dù vi c này đem l i ít l i nhu n h n so v i vi c đ u t tài s n dài h n.
Chính vì th , vi c s d ng tài s n ng n h n hi u qu có vai trò h t s c quan
tr ng trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
1.2. Hi u qu s d ngătƠiăs n ng n h n ng n h n c a doanh nghi p
1.2.1. Khái ni m hi u qu s d ng tài s n ng n h n
M i doanh nghi p đ u quan tâm đ n hi u qu s n xu t kinh doanh, s n xu t
hi u qu thì doanh nghi p m i có th t n t i và phát tri n. Vi c khai thác tài s n ng n
h n phù h p v i quá trình s n xu t kinh doanh s giúp cho doanh nghi p t i đa hóa l i
nhu n và t ng giá tr tài s n c a ch s h u. Bên c nh đó, xét ngu n hình thành c a
TSNH c ng cho bi t doanh nghi p đó s d ng TSNH có hi u qu hay không. Có th
chia ngu n hình thành TSNH làm 3 lo i chính: TSNH đ c hình thành t 100% v n
CSH, TSNH đ c hình thành t v n CSH và vay ng n h n, TSNH đ
100% vay ng n h n.

c hình thành t

Th nh t, TSNH đ c hình thành t 100% v n CSH, đ i v i doanh nghi p có

ngu n v n d i dào và ti m l c kinh t n đ nh thì vi c đ u t 100% v n CSH vào
TSNH c ng không có gì khó kh n, tuy nhiên vi c đ u t này đem l i hi u qu kinh t
không cao, ngu n v n d i dào ch ng t công ty có nhi u c đông, khi công ty s d ng
100% v n CSH thì chi phí c a nó cao h n chi phí c a n ngân hàng. Ngoài ra vi c đ u
t b ng v n CSH c ng không đ c mi n tr thu càng làm cho chi phí cao h n so v i
vay ng n h n. Vì th , dù công ty có ti m l c kinh t hay ngu n v n v ng vàng thì h u
h t các công ty đ u không l a ch n hình th c đ u t này.
Th hai, TSNH đ c hình thành t v n CSH và vay ng n h n, hình th c này
đ c r t nhi u công ty s d ng, tùy vào quy mô c a m i công ty mà đ u t nhi u hay
ít 2 kho n m c này. Vi c s d ng c v n CSH và vay ng n h n giúp gi m chi phí qu n

10

Thang Long University Library


lý và gi m tr thu t vay ngân hàng, l i nhu n thu v cao h n nh gi m thi u chi phí.
C ng vì l đó h u h t các công ty hi n nay đ u áp d ng hình th c đ u t này.
đ

Th ba, TSNH đ c hình thành t 100% vay ng n h n, có l cách th c này ch
c áp d ng v i nh ng công ty mà ngu n v n CSH c n ki t và không huy đ ng thêm

đ c ngu n v n t nhà đ u t , đ ng ngh a công ty đang đ ng tr c b v c phá s n
ho c đây là m t nhà đ u t h t s c m o hi m m i l a ch n ph ng th c này. Vì
không ph i lúc nào các kho n vay hay đ u t tài chính ng n h n c ng có th k p th i
thu h i đ đ xoay vòng v n cho chu k kinh doanh ti p theo, do đó các công ty đang
ho t đ ng s n xu t kinh doanh bình th ng s không áp d ng cách th c đ u t này.
M t khác, hi u qu s d ng TSNH theo ngh a chung nh t đ c hi u là nh ng
l i ích v m t xã h i và kinh t do m t ho t đ ng nào đó mang l i. Vì th , hi u qu s

d ng tài s n ng n h n th

ng đ

c xem xét d

i hai góc đ :

+ Hi u qu v m t xã h i: M t doanh nghi p phát tri n n đ nh, n khách hàng
th p, th c hi n chính sách tín d ng h p lý và phát tri n phù h p v i tình hình kinh t
xã h i s có v th v ng ch c h n, nh n đ c nhi u tín nhi m và tin t ng h n so v i
doanh nghi p ho t đ ng kém hi u qu , uy tín th p. m b o m t v trí v ng ch c và
phù h p song song v i s phát tri n c a xã h i là y u t góp ph n t ng v th c ng nh
s c m nh cho doanh nghi p.
+ Hi u qu v m t kinh t : Hi u qu kinh t đó là s so sánh gi a y u t đ u
vào và k t qu đ u ra ho c l i nhu n và chi phí c a m t ho t đ ng kinh doanh nào đó,
Hi u qu kinh t đ c đánh giá qua kh n ng sinh l i c a tài s n ng n h n sau m t hay
nhi u chu k kinh doanh. M i doanh nghi p có ph ng án qu n lý và s d ng tài s n
khác nhau nh ng đ u có cùng m c đích đó là t i đa hóa kh n ng s n xu t kinh doanh
và t i thi u hóa chi phí.
Có th hi u, hi u qu s d ng tài s n ng n h n là ch tiêu ch t l

ng ph n ánh

m i quan h gi a k t qu thu đ c t ho t đ ng s n xu t kinh doanh v i s tài s n
ng n h n b ra trong k . Hi u qu tài s n ng n h n ph n ánh tình hình s d ng tài s n
ng n h n đ đ t hi u qu cao nh t trong kinh doanh đ ng th i b ra chi phí th p nh t
c a doanh nghi p. Hi u qu s d ng tài s n ng n h n ph n ánh trình đ qu n lý và s
d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p nh m t i đa hóa l i ích và th i gian s d ng
theo các đi u l c th , phù h p v i m c tiêu kinh doanh c a doanh nghi p.

Tóm l i, “Hi u qu s d ng tài s n ng n h n là m t ph m trù kinh t , ph n ánh
tình hình s d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p đ đ t hi u qu cao nh t trong
kinh doanh v i chi phí th p nh t.” [4, tr.199]
11


đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n c n s d ng các nhóm ch tiêu
d

i đây:

1.2.2. Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a doanh nghi p
1.2.2.1. Các ch tiêu v kh n ng thanh toán
Do đ c đi m c a tài s n ng n h n là nh ng tài s n có tính thanh kho n cao, cho
nên vi c s d ng hi u qu tài s n ng n h n là l a ch n h p lý kh n ng thanh toán và
kh n ng sinh l i. Vì th , khi phân tích kh n ng thanh toán c a doanh nghi p th ng
dùng các ch tiêu sau:


Kh n ng thanh kho n hi n th i
T ngătƠiăs năng năh n

Kh ăn ng thanhăkho năhi năth iă =

T ng n ăng năh n

T s kh n ng thanh toán hi n th i là th c đo kh n ng thanh toán các kho n
n ng n h n c a c doanh nghi p, h s này cho bi t m i đ ng n ng n h n ph i tr
công ty c n có bao nhiêu đ ng tài s n l u đ ng đ thanh toán.
T s kh n ng thanh toán hi n th i l n h n 1 t c là T ng TSNH l n h n t ng

n ng n h n, lúc này các TSNH s n có l n h n nh ng nhu c u ng n h n, vì th tình
hình tài chính c a công ty là lành m nh ít nh t trong th i gian ng n.
Tr

ng h p t s này nh h n 1 t c là t ng TSNH nh h n t ng n ng n h n,

lúc này các TSNH s n có nh h n nhu c u ng n h n, vì th Công ty có kh n ng
không tr h t các kho n n ng n h n đúng h n.
Tuy nhiên phân tích t s ch mang tính th i đi m, không ph n ánh đ c c m t
th i k , m t giai đo n ho t đ ng c a công ty, vì th các t s này ph i đ c xem xét
liên t c và ph i xác đ nh nguyên nhân gây ra k t qu đó nh t ho t đ ng kinh doanh,
môi tr ng kinh t , y u kém trong t ch c, qu n lý c a doanh nghi p, các nguyên
nhân, y u t trên mang tính t m th i hay dài h n, kh n ng kh c ph c c a doanh
nghi p, bi n pháp kh c ph c có kh thi hay không.


Kh n ng thanh toán nhanh

Kh ăn ngăthanhătoánănhanhăăă=ăă

TƠiăs năng năh năậ HƠngăt năkho
N ăng năh n

T s kh n ng thanh toán nhanh đ c tính trên tài s n ng n h n có th nhanh
chóng đ c chuy n đ i thành ti n, đôi khi chúng còn đ c g i là tài s n có tính thanh
12

Thang Long University Library

kho n, tài s n có tính thanh kho n g m t t c tài s n ng n h n tr hàng t n kho. Hàng
t n kho là tài s n khó chuy n đ i thành ti n h n trong các lo i tài s n ng n h n và d
b l khi đem bán. Do đó, h s này cho bi t kh n ng tr n ng n h n không ph
thu c vào hàng t n kho.
T s kh n ng thanh toán nhanh l n h n 1 t c là TSNH (không bao g m hàng
t n kho) l n h n n ng n h n, ch ng t doanh nghi p càng có nhi u kh n ng s hoàn
tr đ c h t các kho n n .
N u t s này nh h n 1 t c là TSNH (không bao g m hàng t n kho) nh h n
n ng n h n, cho th y doanh nghi p đang trong tình tr ng tài chính tiêu c c, có kh
n ng không tr đ

c các kho n n khi đáo h n.

Tuy nhiên, đi u này không có ngh a là doanh nghi p s phá s n b i vì có r t
nhi u cách đ huy đ ng thêm v n. M t khác, n u t s này quá cao c ng không ph i là
m t d u hi u t t b i vì nó cho th y doanh nghi p đang s d ng tài s n ch a đ
qu .


c hi u

Kh n ng thanh toán t c th i

Kh ăn ngăthanhătoánăt căth iăăă=ăă

Ti n vƠăcácăkho năt

ngăđ

ngăti n

N ăng năh n

T s này ph n nh kh n ng thanh toán t c th i cho các kho n n đ n h n ph i
tr c a doanh nghi p. Nó ph n ánh rõ nh t hi u qu s d ng và qu n lý ti n c a doanh
nghi p. H s này cho bi t m i m t đ ng n ng n h n thì có bao nhiêu ti n đ m b o
chi tr . T s này quá th p s khi n doanh nghi p khó kh n trong thanh toán, có th
d n đ n m t kh n ng thanh toán. Nh ng n u t s này cao s gây lãng phí do v n b
đ ng.
T s kh n ng thanh toán t c th i l n h n 1 ngh a là ti n (c th là ti n m t)
l n h n n ng n h n, cho th y l ng ti n d tr đ m b o thanh toán t c th i doanh
nghi p t t. Ng c l i, n u t s này nh h n 1 ngh a là ti n m t t i doanh nghi p
không đ kh n ng thanh toán n ng n h n, doanh nghi p s g p khó kh n trong thanh
toán.
Tuy nhiên, r t ít doanh nghi p s có đ ti n m t và các kho n t ng đ ng ti n
đ trang tr i đ y đ và k p th i các kho n n ng n h n. Vì n u m t doanh nghi p gi
m t l ng v n b ng ti n quá l n thì đi u này s làm cho hi u qu s d ng tài s n s
th p. Vì th , vi c s d ng kh n ng thanh toán t c th i đ đánh giá tính thanh kho n
c a doanh nghi p c ng có lúc không chính xác. M c dù, nh ng doanh nghi p có l ng
13


ti n và t ng đ ng ti n th p (kh n ng thanh toán t c th i th p), nh ng n u s vòng
quay hàng t n kho và s vòng quay ph i thu nhanh thì tính thanh kho n c a doanh
nghi p s t t.
1.2.2.2. Các ch tiêu kh n ng sinh l i


T su t sinh l i trên doanh thu (ROS)
L iănhu năròng

ROS =
Doanh thu

Ch s t su t sinh l i trên doanh thu cho bi t kh n ng sinh l i c a doanh thu,
ch tiêu này cho bi t trong m t k phân tích thì 100 đ ng doanh thu thu n có bao nhiêu
đ ng l i nhu n sau thu .
Trên th c t , t su t sinh l i trên doanh thu gi a các ngành là khác nhau, còn
đ i v i m t ngành, doanh nghi p nào qu n lý và s d ng các yêu t đ u vào t t h n thì
t s này cao h n. Xét d i góc đ nhà đ u t , m t doanh nghi p có đi u ki n phát
tri n thu n l i s có m c l i nhu n ròng cao h n l i nhu n ròng trung bình c a ngành
và có th t ng liên t c. Bên c nh đó, m t doanh nghi p càng gi m chi phí c a mình
xu ng m c t i thi u thì t su t sinh l i trên doanh thu càng cao.


T su t sinh l i trên t ng tài s n (ROA)
L iănhu năròng
ROA =
T ngătƠiăs n
Ch s t su t sinh l i trên t ng tài s n cho bi t kh n ng sinh l i c a tài s n s

d ng trong doanh nghi p hay vi c s d ng tài s n ng n h n s đem l i bao nhiêu l i
nhu n ròng cho ch s h u. Ch tiêu này cho bi t trong m t k phân tích thì 100 đ ng
tài s n s t o ra bao nhiêu l i nhu n sau thu . M t doanh nghi p đ u t tài s n ít
nh ng thu v l i nhu n cao s t t h n so v i doanh nghi p đ u t tài s n nhi u mà thu
v l i nhu n th p. T s ROA th ng có s chênh l ch gi a các ngành. Nh ng ngành
đòi h i ph i có đ u t tài s n l n vào dây chuy n s n xu t, thi t b , máy móc, công
ngh nh các ngành xây d ng, v n t i, s n xu t kinh lo i,…th ng có ROA nh h n
so v i các ngành không c n đ u t nhi u vào tài s n nh qu n cáo, d ch v , ph n
m m,…


T su t sinh l i trên t ng tài s n ng n h n

14

Thang Long University Library


L iănhu năròng
ROA =
T ngătƠiăs năng năh n
Ch s t su t sinh l i trên t ng tài s n ng n h n cho bi t c th h n là kh n ng
sinh l i c a tài s n ng n h n trong doanh nghi p. Ch tiêu này cho bi t trong m t k
phân tích thì 100 đ ng tài s n ng n h n s t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu .


T su t sinh l i trên v n ch s h u (ROE)
M c tiêu c a các nhà qu n tr đó là kh n ng t o ra l i nhu n c a v n ch s

h u mà doanh nghi p s d ng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh, ch tiêu này đ
tính nh sau:

c

L iănhu năròng
ROE =

V năch ăs ăh u

T s này cho bi t c 100 đ ng v n ch s h u t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n

sau thu , t s này càng cao ch ng t đ c hi u qu s d ng v n ch s h u t t, góp
ph n nâng cao kh n ng đ u t c a doanh nghi p, đi u này s giúp nhà qu n tr t ng
v n ch s h u ph c v cho m c đích s n xu t kinh doanh. Bên c nh các h s tài
chính khác, có th nói ROE là th c đó chính xác nh t đ đánh giá m t đ ng v n tích
l y và b ra t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n. ây c ng là m t ch s tin c y v kh
n ng sinh l i c a m t doanh nghi p trong t

ng lai. Thông th

ng, ROE càng cao

ch ng t doanh nghi p s d ng hi u qu đ ng v n ch s h u, ngh a là doanh nghi p
đã cân bàng m t cách h p lý gi a v n đi vay v i v n c đông đ khai thác l i th c nh
tranh c a mình trong quá trình huy đ ng v n và m r ng quy mô kinh doanh.
1.2.2.3. Hi u su t s d ng tài s n


Hi u su t s d ng t ng tài s n
Hi uăsu tăs ăd ngăt ngătƠiăs năăă=ăăă

Doanhăthuăthu n
T ngătƠiăs n

Ch s này cho bi t trong m t k phân tích các tài s n quay đ

c bao nhiêu

vòng hay m i m t đ ng đem đ u t vào tài s n đem l i bao nhiêu đ ng doanh thu. Ch
tiêu này càng cao ch ng t các tài s n v n đ ng nhanh, góp ph n t ng doanh thu và là
đi u ki n nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p. N u ch s này th p ch ng t các tài

s n v n đ ng ch m, có th hàng t n kho, d dang nhi u ho c tài s n c đ nh ch a ho t
đ ng h t công su t nên doanh thu c a doanh nghi p gi m. Tuy nhiên khi phân tích
15


cùng c n xem xét đ c đi m tài s n và đ c đi m ngành ngh kinh doanh c a doanh
nghi p đ có k t lu n chính xác và bi n pháp thích h p nh m t ng t c đ c quay vòng
c a tài s n.


Hi u su t s d ng t ng tài s n ng n h n
Hi uăsu tăs ăd ngăt ngătƠiăs năng năh năăă=ăăă

Doanhăthuăthu n
T ngătƠiăs n ng năh n

T s này cho bi t m i đ n v tài s n ng n h n trong k đem l i bao nhiêu đ n
v doanh thu thu n. T s này càng cao ch ng t tài s n ng n h n v n đ ng càng
nhanh, hi u su t s d ng tài s n ng n h n cao góp ph n t o ra doanh thu thu n l n và
là c s đ t ng l i nhu n cho doanh nghi p. Tuy nhiên h s này ph thu c vào ngành
ngh kinh doanh và mùa v kinh doanh. Do đó, ng

i phân tích tài chính ch s d ng

h s này trong so sánh doanh nghi p v i bình quân toàn ngành v i doanh nghi p khác
cùng ngành và so sánh trong cùng m t chu k .
1.2.2.4. Qu n lý hàng l u kho


Vòng quay hàng t n kho

VòngăquayăhƠngăt năkho =

Giáăv năhƠngăbán
HƠngăt năkho

Vòng quay hàng t n kho ph n ánh s vòng quay hàng t n kho trong k . H s
này l n cho th y t c đ quay vòng hàng hóa trong kho là nhanh và ng
nh thì t c đ quay vòng hàng t n kho th p.

c l i h s này

H s vòng quay hàng t n kho càng cao càng cho th y doanh nghi p bán hàng
nhanh và hàng t n kho không b
đ ng nhi u. N u h s này th p, khi nhu c u th
tr ng t ng đ t ng t s d n đ n doanh nghi p không k p t ng cung hàng hóa ra ngoài
th tr ng, r t có kh n ng doanh nghi p s b m t khách hàng và b đ i th chi m th
ph n. Vì th , h s vòng quay hàng t n kho ph i đ l n đ đ m b o m c đ s n xu t
và đáp ng đ c nhu c u khách hàng.


Th i gian luân chuy n kho trung bình (TB):
Th i gianăluơnăchuy năkho TB =

đ

365
VòngăquayăhƠngăt năkho

Th i gian luân chuy n kho trung bình là kho ng th i gian trung bình hàng hóa
c l u tr trong kho. Th i gian l u kho kéo dài đ ng ngh a v i h s l u kho th p,

16

Thang Long University Library


hàng t n nhi u, vòng quay ti n b kéo dài. M c d tr l u khó l n c ng làm làm
doanh nghi p t n chi phí l u kho, b o qu n hàng hóa và ng c l i. Ch s này c n
đ

c duy trì

m c th p.

1.2.2.5. Qu n lý ph i thu khách hàng


Vòng quay các kho n ph i thu
Doanhăthuăthu n
Vòngăquayăcácăkho năph iăthu =

Cácăkho năph i thuăkháchăhƠng

Vòng quay các kho n ph i thu cho bi t các kho n ph i thu quay l i bao nhiêu
l n. T s này càng l n ch ng t t c đ thu h i các kho n ph i thu là cao. Theo dõi s
vòng quay kho n ph i thu s cho bi t chính sách bán hàng tr ch m c a doanh nghi p
hay tình hình thu h i n c a doanh nghi p.


Th i gian thu n trung bình
365

Th iăgianăthuăn ăTB =

Vòngăquayăcácăkho năph iăthu

Th i gian thu n trung bình cho bi t bình quân doanh nghi p m t bao nhiêu
th i gian đ thu h i các kho n tín d ng c p cho khách hàng. Vòng quay các kho n
ph i thu càng l n thì k thu ti n càng nh và ng
hay th p trong nhi u tr

c l i. Tuy nhiên th i gian thu n cao

ng h p ch a th k t lu n ch c ch n mà còn ph i xem xét l i

m c tiêu và chính sách c a doanh nghi p.


Vòng quay kho n ph i tr và th i gian tr n trung bình.
365
Th iăgianătr n ătrungăbìnhăă=ăăă

H ăs ătr ăn

GVHBă+ăChiăphíăbánăhƠng,ăqu nălỦăchungăph iătr
Vòngăquayăkho năph iătr ă=ăăăă
Ph iătr ăng iăbánă+ăl ng,ăth ng,ăthu ,ăphí
H s tr n cho bi t s l n tr n c a doanh nghi p trong m t chu k kinh
doanh, h s này càng th p ch ng t doanh nghi p chi m d ng đ c các kho n n dài.
Tuy nhiên, chi m d ng các kho n này quá dài có th gây nh h
doanh nghi p.

17

ng đ n uy tín c a


1.2.2.6. Vòng quay ti n
Vòngăquayăti n =
trungăbình

Th iăgianăluơnă
chuy n kho

+ Th i gian thu n

-

trungăbình

Th i gian tr n
trungăbình

trungăbình
Vòng quay ti n trung bình cho bi t doanh nghi p m t bao lâu đ thu h i m t
kho n tín d ng. N u vòng quay ti n ng n t c là doanh nghi p thu h i nhanh các kho n
ti n trong kinh doanh, chi m d ng đ c các kho n n dài. Tuy nhiên vòng quay ti n
c a t ng doanh nghi p là khác nhau, ph thu c vào ngành ngh kinh doanh và l nh
v c ho t đ ng, đ i v i doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c s n xu t thì th i gian
quay vòng ti n s dài h n nhi u so v i doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c th

ng

m i d ch v .
1.3. Cácă nhơnă t
nghi p

nhă h

ng t i hi u qu s d ngă tƠiă s n ng n h n c a doanh

1.3.1. Các nhân t ch quan
1.3.1.1. Chính sách c a doanh nghi p
Hi n nay m t s doanh nghi p ch a có các chính sách c th trong khâu qu n
lý, các b ph n phòng ban làm vi c thi u s ch t ch và liên k t. Vi c này khi n cho
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p ch a đ t đ
th ng nh t gi a các b ph n.

c hi u qu do thi u s

Bên c nh đó, ch đ ch m sóc khách hàng còn s sài, ch a có nh ng u đãi c
th dành cho khách hàng quen c ng nh nh ng đi u ki n h p d n đ thu hút khách
hàng m i.
Ngoài ra, các doanh nghi p c ng ch a chú tr ng đ n khen th ng, ph t đ i v i
thái đ , tinh th n và hi u qu làm vi c c a nhân viên, khi n nhân viên làm vi c còn l
là và thi u tinh th n trách nhi m.
Thi t ngh , m t doanh nghi p mu n đ t đ c hi u qu trong quá trình s n xu t
kinh doanh thì c n d n hoàn thi n cho mình b máy qu n lý, ch m sóc khách hàng
c ng nh

u đãi dành cho nhân viên, có th

m i có th ti n xa và phát tri n trong t

ng ph t rõ ràng, có nh v y doanh nghi p

ng lai.

M t khác, chính sách qu n lý TSNH c a doanh nghi p s tác đ ng tr c ti p đ n
hi u qu s d ng TSNH c a doanh nghi p đó. Nó ph n ánh rõ nét v trình đ qu n lý
TSNH c ng nh v n đ TSNH c a doanh nghi p khi đ a vào s d ng có đ t đ c
hi u qu hay không. N u doanh nghi p áp d ng thành công m t chi n l c qu n lý
18

Thang Long University Library


TSNH c th và khôn khéo s giúp cho doanh nghi p d tr đ c m t l ng ti n m t
t i u, th a mãn đ c đi u ki n v a đ m b o đ c kh n ng thanh toán và v a tránh
đ c tình tr ng thi u h t ti n m t t m th i d n đ n vi c b m t các c h i kinh doanh,
ho c lãng phí do gi quá nhi u ti n m t.
ng th i khi doanh nghi p xác đ nh đ c
l ng ti n d tr h p lý s cho quá trình s n xu t kinh doanh đ
thông su t mà không b d th a gây đ ng v n.

c di n ra liên t c và

1.3.1.2. Ngành ngh kinh doanh
Trên th tr ng, m i ngành ngh kinh doanh có nh ng đ c đi m khác nhau nh
tính mùa v , chu k s n xu t kinh doanh…, đi u này có tác đ ng không nh t i hi u
qu s d ng tài s n c a doanh nghi p. Doanh nghi p kinh doanh có tính ch t mùa v
th ng có bi n đ ng trong vi c s d ng tài s n ng n h n t ng ng v i mùa v đó.

Bên c nh đó, các doanh nghi p có chu k s n xu t ng n s có th i gian quay vòng v n
nhanh và tác đ ng đ n hi u qu s d ng tài s n trong doanh nghi p.
1.3.1.3. Xác đ nh nhu c u tài s n ng n h n
Vi c xác đ nh đúng nhu c u c a doanh nghi p v tài s n ng n h n cho chu k
kinh doanh c a doanh nghi p giúp đ nh h ng rõ v c c u c a tài s n ng n h n, đ m
b o cho ho t đ ng c a doanh nghi p di n ra đúng h n. N u xác đ nh thi u, ngay l p
t c doanh nghi p s g p khó kh n trong chi tr , thanh toán ho c thi u hàng hóa đ
cung c p đ i tác. N u r i vào tình tr ng quá c p bách, doanh nghi p có th ph i đi vay
m n, làm t ng chi phí s d ng tài s n ng n h n. Tr ng h p x u h n, doanh nghi p
không đi vay m n đ c s tr c ti p t o nh h ng tiêu c c đ n l i nhu n c a doanh
nghi p. Ng c l i, n u xác đ nh d th a, doanh nghi p s phát sinh các kho n nh chi
phí c h i do d tr ti n m t, chi phí qu n lý kho d n đ n hi u su t s d ng tài s n
th p. Chính vì v y, xác đ nh đ c đúng nh c u tài s n cho doanh nghi p là vi c h t
s c quan tr ng đ đ m b o chu trình ho t đ ng c a doanh nghi p.
1.3.1.4. N ng l c trình đ qu n lý
Con ng

i là nhân t quan tr ng nh t trong b t k ho t đ ng nào. N ng l c và

trình đ qu n lý doanh nghi p tác đ ng tr c ti p đ n hi u qu kinh doanh thông qua
các quy t đ nh c a nhà qu n tr . Ph m ch t và n ng l c c a nhà qu n lý c n ph i t t đ
d n d t doanh nghi p trong b i c nh th tr

ng c nh tranh nh hi n nay. Ng

i lãnh

đ o là ng i có t m nhìn bao quát, đ a ra nh ng chính sách qu n lý đúng đ n đ i v i
ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p t đó tác đ ng tr c ti p t i hi u qu
s d ng tài s n ng n h n. Ng i qu n lý ph i n m b t tình hình ho t đ ng c a doanh

nghi p, sau m i chu k ho t đ ng ph i phân tính, đánh giá xem hi u qu s d ng tài
s n ng n h n ra sao, c n đi u ch nh nh ng tiêu chí nào, t đó đ a ra nh ng k ho ch
19


cho k ti p theo. Bên c nh đó nhà qu n tr c n có kh n ng nhanh nh y trong b t nh p
xu th th tr ng và đi u ph i tài nguyên c a doanh nghi p, t đó nâng cao l i nhu n
c a doanh nghi p.
1.3.1.5. Ch t l

ng đ i ng lao đ ng trong doanh nghi p

Doanh nghi p có ban lãnh đ o gi i, c s v t ch t t t nh ng n u không có
nh ng cán b công nhân viên gi i, chuyên môn cao thì c ng s không đ t đ c hi u
qu trong quá trình s n xu t kinh doanh. N u chuyên môn c a ng i lao đ ng t t thì
h s s d ng nguyên v t li u phù h p mà không lãng phí, m t khác trình đ chuyên
môn cao s là ti n đ cho vi c ti p thu nh ng c i ti n m i khi doanh nghi p m r ng
quy mô hay thay đ i chính sách, k thu t trong quá trình s n xu t kinh doanh. Vì v y
vi c tuy n ch n và đào t o đ i ng nhân viên có tay ngh c ng nh chuyên môn v ng
vàng chính là y u t c c kì quan tr ng quy t đ nh đ n hi u qu s n xu t kinh doanh
c a doanh nghi p.
1.3.1.6. C s v t ch t c a doanh nghi p
M t doanh nghi p có h th ng c s h t ng (tr s làm vi c, chi nhánh, s s
s n xu t, h th ng bán hàng, trang thi t b ,…) đ c b trí h p lý s giúp cho doanh
nghi p s a d ng tài s n ng n h n m t cách hi u qu h n. Kho ch a hàng t t s gi m
thi u đ
đ

c nh ng hao mòn không đáng có trong công tác b o qu n hàng t n kho.

Bên c nh đó, doanh nghi p c ng c n có nh ng trang thi t b t t đ s n xu t
c nh ng s n ph m đ t yêu c u và đ t đ c n ng su t nh mong mu n. M t doanh

nghi p đ c trang b nh ng thi t b , máy móc t t s làm cho khâu s n xu t hi u qu và
d dàng h n.
1.3.2. Các nhân t khách quan
1.3.2.1. Chính sách v mô c a Nhà n
Kinh t n

c

c ta hi n nay đang ho t đ ng trong n n kinh t th tr

ng ch u s

đi u ti t c a Nhà n c. Nhà n c đi u ti t ho t đ ng th tr ng thông qua các chính
sách thu , chính sách đ u t , chính sách b o tr . M t m t, các chính sách tích c c c a
Nhà n

c nh

u đãi tín d ng, ký k t các hi p đ nh th

ng m i, tham gia các t ch c

th ng m i trong khu v c và th gi i đã t o m i tr ng và hành lang pháp lý thu n l i
cho doanh nghi p có c h i phát tri n kinh doanh, nâng cao hi u qu kinh t . M t
khác, nhà n c ban hành nh ng lu t l nh m m c đích tránh s giang l n, đ m b o s
công b ng cho các doanh nghi p. Tuy nhiên, trong chính sách qu n lý kinh t c a Nhà
n c còn nhi u đi u h n ch và ch a hoàn thi n khi n cho doanh nghi p g p không ít

khó kh n trong khi làm th t c hành chính, th ng m i. Bên c nh đó là nh ng lu t l
20

Thang Long University Library


v n còn nhi u k h , t o c h i cho các doanh nghi p lách lu t, gian l n nh m m c
đích tr c l i d n đ n nh ng h qu x u có tác đ ng không t t đ n n n kinh t .
1.3.2.2. S c nh tranh gi a các doanh nghi p
S c nh tranh gi a các doanh nghi p v a là ti n đ thúc đ y quá trình phát tri n
kinh t nh ng c ng đ t ra nh ng thách th c, yêu c u khách hàng đ t ra ngày càng cao,
đi u này đòi h i các doanh nghi p ph i tìm ra h ng đi đúng đ n và phù h p nh t đ
b t nh p xu th th tr ng. Doanh nghi p c n d đoán tr c đ c nhu c u th tr ng
và nh ng xu h ng m i, hi u tâm lý khách hàng, xác đ nh đ c khách hàng m c tiêu
là nh ng b c c n thi t giúp doanh nghi p ch đ ng trong quá trình s n xu t.
C nh tranh m nh m và gay g t làm cho doanh nghi p t mình tìm bi n pháp
nâng cao hi u qu s d ng tài s n nói chung và tài s n ng n h n nói riêng đ ti t ki m
chi phí, gi m thi u r i ro, t ng doanh thu giúp doanh nghi p có ch đ ng trên th
tr

ng.

Ngoài ra, quan tâm đ n kh n ng c a đ i th c nh tranh và các s n ph m thay
th cho s n ph m c a doanh nghi p c ng là m t b c quan tr ng giúp doanh nghi p
s n xu t kinh doanh có hi u qu .
1.3.2.3. R i ro trong kinh doanh
R i ro luôn đi li n v i ho t đ ng kinh doanh, là y u t mà doanh nghi p nào
c ng ph i đ i m t, y u t này là các bi n c không may x y ra mà không th l ng
tr c đ c. Trong kinh doanh bao g m các lo i r i ro sau: r i ro tín d ng, r i ro lãi
su t và r i ro t giá.

Vì th vi c qu n lý tài s n ng n h n đóng vai trò h t s c quan tr ng, b i l
không ai l ng tr c đ c khi nào s x y ra r i ro và r i ro đó nh h ng đ n y u t
gì, nh th nào. Do đó doanh nghi p c n đ a ra chính sách qu n lý tài s n ng n h n
h p lý, đúng đ n, c n có nh ng kho n d phòng nh t đ nh đ khi r i ro đ n thì doanh
nghi p có th gi m thi u nh ng chi phí hay t n th t do nó mang l i.
1.3.2.4. Nhu c u khách hàng
Khách hàng là nhân t quy t đ nh đ n vi c tiêu th s n ph m c a doanh nghi p.
Nhu c u khách hàng nh h ng t i vi c ra quy t đ nh c a doanh nghi p trong vi c s n
xu t ra lo i s n ph m gì, ch t l ng ra sao, m u mã nh th nào. Nhu c u khách hàng
ngày càng cao và thay đ i do nhi u y u t tác đ ng, có th do xu h ng, do y u t bên
ngoài nh ng c ng có th do chính doanh nghi p tác đ ng. Hàng hóa, s n ph m c ng
có chu k s ng, có tính th i v , vì th nó đòi h i các nhà qu n tr ph i nghiên c u th
tr

ng và nghiên c u đ c tính s n ph m tr

c khi tung ra th tr
21

ng.


1.3.2.5. S phát tri n c a khoa h c công ngh
Khoa h c công ngh luôn phát tri n nhanh và v

t tr i v i nhi u thay đ i,

chính nh ng s thay đ i này đem l i l i ích cho doanh nghi p n u b t k p xu h ng
m i làm t ng hi u qu kinh doanh. Song đ có th nhanh chóng b t k p đ c nh ng
ti n b này c ng đòi h i doanh nghi p đ u t , thay đ i, mà mu n đ c nh th thì b n

thân doanh nghi p ph i có ti m l c tài chính t t. Tuy nhiên đây c ng là thách th c cho
các doanh nghi p có quy mô nh khi mà vi c b t k p và thay đ i này t n m t chi phí
không h nh .
Tóm l i, hai nhóm nhân t trên có nh h

ng đ n ho t đ ng s n xu t kinh

doanh c a doanh nghi p b t ngu n t nhi u y u t khác nhau. Song vi c n m b t t ng
th các y u t này có th qu n lý đ c m i tác đ ng c a các y u t đ n doanh nghi p,
gi m thi u đ

c chi phí khi r i ro đ n nh vào chính sách qu n lý đúng đ n mà doanh

nghi p đ a ra.

K T LU NăCH

NGă1

Ch ng 1 c a khóa lu n đã trình bày khái quát nh ng lý lu n chung v khái
ni m, đ c đi m, vai trò c a tài s n ng n h n. Bên c nh đó ch ng 1 c ng đ a ra các
ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng tài s n ng n h n. ây c ng là ti n đ đ đánh giá
th c tr ng hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a công ty c ph n đ u t Vi t Nga
trong ch ng 2.

22

Thang Long University Library

CH

NGă2:ăTH C TR NG HI U QU S D NGăTÀIăS N NG N
H N C AăCỌNGăTYăC PH Nă UăT ăVI T NGA

2.1. T ng quan v côngătyăc ph năđ uăt ăVi t Nga
2.1.1. Gi i thi u chung v công ty c ph n đ u t Vi t Nga
Công ty c ph n đ u t Vi t Nga đ c thành l p t n m 2009 theo đ ng ký mã
s thu là 0104485052 (Ban hành kèm theo Quy t đ nh s 48/2006/Q -BTC
Ngày14/09/2006 c a B Tài chính) đ n nay Công ty c ph n đ u t Vi t Nga đã tr
thành công ty nh p kh u và phân ph i đ c quy n m t s dòng s n ph m Nga hàng đ u
t i Vi t Nam. Cùng v i đ i tác t i Liên Bang Nga, công ty đã mang đ n nh ng s n
ph m ch t l

ng. V i g n 150 nhân viên, đã xây d ng đ

c m ng l

i phân ph i r ng

kh p trên ph m vi c n c. Hi n nay, công ty đã có các trung tâm phân ph i và trung
tâm v n chuy n trên toàn qu c.
V n đi u l khi công ty thành l p là 80.000.000.000 đ ng, đ c hình thành t 3
thành viên sáng l p công ty: Tr n Th Hà (75%), Nguy n Th Tuy n (20%) và L u
V n Chung (5%).
M t s thông tin khác c a công ty:


Tr s chính:

24A Chùa Hà, C u Gi y, Hà N i



S đi n tho i:

043.566.7404



Mã s thu :

0104485052



Email:





Fax:

043.566.7403



Hình th c s h u:

Công ty c ph n

Sau nh ng n m ho t đ ng kinh doanh, Công ty c ph n đ u t Vi t Nga t m t
công ty chuyên bán buôn, bán l các m t hàng bia, r u nh p kh u t Nga, đã d n m
r ng thêm các s n ph m khác nh r u vang, bánh, k o,…, cho đ n n m 2014 công ty
đã quy t đ nh m r ng sang l nh v c s n xu t và ch bi n m t s m t hàng th c ph m,
th y s n,… ây c ng là kh i đ u cho nh ng b c đi dài trong t ng lai c a công ty.
Tuy tr i qua nhi u đ t bi n đ ng và kh ng ho ng c a kinh t n c nhà, nh ng công ty
c ph n đ u t Vi t Nga đã d n kh ng đ nh đ c v th các s n ph m trong lòng khách
hàng, và t nh ng s hài lòng đó công ty luôn l y đó làm m c đính kinh doanh, đ
mang đ n cho ng

i tiêu dùng nh ng s n ph m ch t l

hàng và sau bán hàng t t h n n a.

23

ng h n, giá thành t t h n, bán


2.1.2. C c u t ch c c a công ty
S ăđ 2.1 C ăc u t ch c c aăCôngătyăC ph năđ uăt ăVi t Nga
i h i đ ng c đông
Ban ki m soát
H i đ ng qu n tr

Ban giám đ c

Phòng t

ch c
hành
chính

Phòng
tài chính

Phòng

Phòng

Phòng

kinh

k thu t

kho

k toán

doanh

hàng
(Ngu n: Phòng t ch c hành chính)

Ch căn ng,ănhi m v c a t ng b ph n.
i h iăđ ng c đông
- i h i đ ng c đông: là c quan quy n l c cao nh t trong công ty, có quy n
và ngh a v sau:

+ Thông qua báo cáo tài chính hàng n m, thông qua đ ngh c a H i đ ng qu n
tr v quy t toán tài chính, ph ng án phân ph i và s d ng l i nhu n.
+ Quy t đ nh t ng gi m V n đi u l , phát hành thêm C ph n và x lý C ph n
ngân qu
+ Quy t đ nh vi c t ch c l i, ch m d t ho t đ ng, gi i th , thanh lý Công ty
ho c tham gia liên doanh.
+ Ki m tra và x lý các vi ph m c a H i đ ng qu n tr và Ban ki m soát gây
thi t h i cho Công ty và c đông c a Công ty.

24

Thang Long University Library


H iă
-H i

ng qu n tr
ng qu n tr : là c quan qu n lý Công ty do

i h i đ ng c đông b u

ra.
+ Quy t đ nh gi i pháp phát tri n th tr

ng, ti p th và công ngh ; thông qua

h p đ ng mua, bán, cho vay và h p đ ng khác có giá tr nh h n 50% t ng giá tr tài
s n ghi trong S k toán c a Công ty.
+ B nhi m, mi n nhi m, cách ch c, thay th các thành viên Ban giám đ c công

ty và cán b qu n lý quan tr ng khác c a công ty; quy t đ nh m c l
ph t và các l i ích khác c a cán b qu n lý đó.

ng, th

ng, x

+ Quy t đ nh c c u t ch c, quy ch qu n lý n i b công ty. Quy t đ nh thành
l p công ty con, l p Chi nhánh, v n phòng đ i di n và vi c góp v n mua c ph n c a
doanh nghi p khác.
Ban ki măsoát
- Ban ki m soát: Ki m tra tính h p lý, h p pháp trong qu n lý, đi u hành ho t
đ ng kinh doanh, trong ghi chép s k toán và báo cáo tài chính.
+ Th m đ nh báo cáo tài chính hàng n m c a Công ty; ki m tra t ng v n đ c
th liên quan v qu n lý, đi u hành ho t đ ng c a Công ty khi xét th y c n thi t ho c
theo quy t đ nh c a i h i đ ng c đông, theo yêu c u c a c đông, nhóm c đông s
h u trên 10% c ph n ph thông.
+ Th

ng xuyên thông báo v i H i đ ng qu n tr v k t qu ho t đ ng, tham

kh o ý ki n H i đ ng qu n tr tr
h i đ ng c đông.

c khi trình báo cáo, k t lu n và ki n ngh lên

i

BanăGiámăđ c
- Ban Giám đ c: g m Giám đ c và Phó giám đ c

+ Giám đ c: có trách nhi m ch đ o chung và đi u hành toàn b m i ho t đ ng
c a Công ty, là ng i ch u trách nhi m cao nh t v toàn b ho t đ ng s n xu t kinh
doanh t i Công ty, ch u trách nhi m v i Nhà n c v m i ho t đ ng c a Công ty. Là
ng

i đ i di n theo pháp lu t c a Công ty, đ m nh n vi c kí k t h p đ ng, đ a ra các

quy t đ nh đ u t , mua s m tài s n c đ nh, đ u t phát tri n ho t đ ng s n xu t kinh
doanh, ch u trách nhi m v các báo cáo tài chính.
+ Phó giám đ c: là ng i giúp vi c cho giám đ c, đ c giám đ c phân công y
quy n gi i quy t m t s vi c và ch u trách nhi m tr c giám đ c v ho t đ ng c a
25