SKKN môn tiếng anh 2012
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (520.54 KB, 25 trang )
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG NINH
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BÌNH
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO
THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Ở TRƯỜNG THPT
NGUYỄN BÌNH ĐÔNG TRIỀU- QUẢNG NINH
Người thực hiện: Trần Thị Việt Yên
Chức vụ
: PHÓ HIỆU TRƯỞNG
1
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
NĂM HỌC 2011 – 2012
MỤC LỤC
Nội dung
Phần I: Mở đầu
Trang
2
Phần II: Nội dung
Chương 1: Cơ sở lý luận về phương pháp dạy học và kiểm tra,
đánh giá
Chương 2: Thực trạng về sử dụng PPDH và kiểm tra, đánh giá
tại trường THCS- THPT Nguyễn Bình
5
11
Chương 3: Một số biện pháp quản lý đã được áp dụng nhằm
thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá tại
13
trường THCS- THPT Nguyễn Bình
Chương 4: Kết quả đạt được
18
Phần III: Kết luận và kiến nghị
21
Tài liệu tham khảo
23
PHẦN I: MỞ ĐẦU
2
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, đổi mới quản lý đã trở thành xu hướng chiến lược quan
trọng trong việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội. Đối với giáo dục, một
trong những biện pháp hàng đầu để nâng cao chất lượng chính là việc đổi
mới phương pháp quản lý giáo dục từ cấp trung ương cho đến cấp cơ sở,
trong đó đặc biệt phải chú trọng đến việc đổi mới quản lý dạy và học. Mặt
khác phải biết tạo sự đổi mới đồng bộ trong hoạt động quản lý và vận dụng
một cách sáng tạo, tạo ra sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố trong hoạt động
quản lý, quản lý nhà trường và quản lý dạy học .
Trong kết luận của Phó Thủ tướng- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn
Thiện Nhân tại Hội thảo “Chỉ đạo, quản lý hoạt động đổi mới phương pháp
dạy học ở các trường phổ thông” tổ chức tại thành phố Vinh- tỉnh Nghệ An
ngày 03/01/2009. Trong đó, Bộ trưởng đã chỉ rõ: “Cần phải tạo động lực đổi
mới phương pháp dạy học cho giáo viên, hoạt động đổi mới phương pháp dạy
học chỉ có thể thành công khi giáo viên có động lực hành động và chuyển hóa
được từ ý chí trở thành tình cảm và tinh thần trách nhiệm đối với học sinh, đối
với nghề dạy học”.
Hơn nữa, trong kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển tại hội thảo
do Bộ GD&ĐT tổ chức vào ngày 16,17 tháng 4 năm 2009 tại Cần Thơ, Thứ
trưởng cũng đã chỉ rõ về định hướng và yêu cầu của việc đổi mới kiểm tra
đánh giá nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học: “Đổi mới kiểm tra
đánh giá phải gắn với cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích trong giáo dục” và gắn với phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Coi trọng việc phân tích kết quả
kiểm tra, qua đó giáo viên điều chỉnh hoạt động dạy học, hướng dẫn học sinh
phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu trong học tập; các cấp quản lý cũng
điều chỉnh hoạt động dạy và học, kiểm tra đánh giá một cách kịp thời.”
3
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
Thực hiện theo tinh thần các chỉ thị, nghị quyết và những chủ trương đổi
mới trong giáo dục đào tạo những năm qua, trường THCS- THPT Nguyễn
Bình mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới công tác quản lý nhà
trường đạt những thành tích đáng kể, xây dựng được nề nếp giảng dạy và học
tập tốt. Tuy nhiên chất lượng dạy học của nhà trường vẫn còn ở mức độ
khiêm tốn, là một vấn đề đáng quan tâm. Là quán bộ quản lý nhà trường tôi
luôn trăn trở: Làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy học, làm thế nào để cải
tiến được công tác quản lý nhà trường, quản lý dạy học để có thể tháo gỡ
những khó khăn, những thói quen hạn chế cố hữu, nhằm từng bước đưa nhà
trường lên một tầm cao mới về chất lượng và hiệu quả đào tạo, cung cấp cho
xã hội những sản phẩm có chất lượng. Trong đó vấn đề lãnh đạo và quản lý
đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra đánh giá là vấn đề then
chốt xuyên suốt các hoạt động trong nhà trường.
Chính vì vậy nên tôi mạnh dạn chọn sáng kiến kinh nghiệm “Một số
kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh
giá ở trường THCS- THPT Nguyễn Bình” với một hy vọng góp phần nhỏ bé
vào việc xây dựng hệ thống các biện pháp quản lý trường phổ thông phù hợp
với yêu cầu đổi mới; thực hiện tốt nhiệm vụ của nhà trường mà Đảng, nhà
nước và nhân dân giao phó.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Đánh giá được thực trạng của công tác quản lý nhằm thúc đẩy quá trình
đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá ở trường THPT, thông qua
đó đề ra biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường một cách
toản diện.
3. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu về công tác lãnh đạo, quản lý nhằm thúc đẩy quá trình đổi
mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá ở trường THCS- THPT
Nguyễn Bình
4
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu một số vấn đề về sơ sở lý luận, tiến hành điều tra thực trạng
của công tác lãnh đạo, quản lý nhằm đổi mới phương pháp và kiểm tra, đánh
giá ở trường THPT, phân tích nguyên nhân, tìm ra những yếu tố liên quan
đến công tác quản lý về lĩnh vực này để từ đó đề ra biện pháp hữu hiệu nhất
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
5. Giới hạn của đề tài
Nghiên cứu về thực trạng và biện pháp lãnh đạo, quản lý nhằm thúc đẩy
quá trình đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá ở trường THCSTHPT Nguyễn Bình – Đông Triều - Quảng Ninh.
6. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý, giáo dục học và những quan điểm
đường lối của Đảng, các văn bản của Bộ giáo dục và Đào tạo về đổi mới
phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá ở trường THPT.
b. Phương pháp quan sát
Nhìn nhận lại thực trạng của công tác quản lý nhằm thúc đẩy quá trình
đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá của trường THCS- THPT
Nguyễn Bình trong năm học 2010-2011 và học kỳ I năm học 2011- 2012.
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
5
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ.
1.1. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
1.1.1. Khái niệm về phương pháp dạy học:
Phương pháp dạy học là tổ hợp các cách thức phối hợp hoạt động thống
nhất của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học được tiến hành dưới
vai trò chủ đạo của giáo viên nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học.
1.1.2. Phương pháp dạy học tích cực
Phương pháp dạy học tích cực là một thuật ngữ rút gọn để chỉ những
phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của người học.
"Tích cực" trong phương pháp dạy học tích cực được dùng với nghĩa là
hoạt động, chủ động, trái nghĩa với không hoạt động, thụ động chứ không
dùng theo nghĩa trái với tiêu cực.
Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực
hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính
tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực
của người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên
phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động.
1.1.3. Đặc điểm của phương pháp dạy học
a. Là một nhân tố cơ bản của quá trình dạy học
b. Phương pháp dạy học phụ thuộc vào mục đích, nội dung dạy học,
đồng thời thực hiện các nhiệm vụ dạy học
c. Có sự thống nhất giữa phương pháp dạy và phương pháp học
d. Phương pháp dạy học vừa mang tính khách quan, vừa mang tính chủ
quan
6
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
e. Phương pháp dạy học có sự chuyển hóa rất linh hoạt tùy theo tình
huống khác nhau từ phương pháp dạy học thành biện pháp dạy học
1.1.4. Vai trò của phương pháp dạy học tích cực:
a. Phương pháp dạy học tích cực sẽ tạo điều kiện để học sinh biết xác
định mục đích học tập; biết tự học và tự đánh giá kết quả học tập; biết học tập
cá nhân, học tập hợp tác và tương tác.
b. Phương pháp dạy học tích cực giúp giáo viên có tình cảm, hứng thú
trong dạy học; phát huy tính sáng tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, trau dồi
nghiệp vụ.
c. Phương pháp dạy học tích cực giúp cho giáo viên và học sinh khắc
phục khó khăn về cơ sở vật chất, đời sống, điều kiện học tập, đưa hoạt động
dạy học theo kịp bước tiến kinh tế - xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế và
nền kinh tế tri thức.
d. Phương pháp dạy học tích cực giúp cho các cán bộ quản lý giáo dục
đổi mới hoạt động quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện.
1.2. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC.
1.2.1. Khái niệm về kiểm tra, đánh giá:
a. Kiểm tra:
Là giai đoạn kết thúc của quá trình giảng dạy và học tập một môn học,
là một chức năng cơ bản, chủ yếu của quá trình dạy học. Chức năng này
gồm các bộ phận :
- Ðánh giá kết quả học tập của học sinh là quá trình xác định trình độ
đạt được những mục tiêu của môn học.
- Phát hiện lệch lạc: Việc kiểm tra sẽ phát hiện được những mặt đạt
7
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
được và chưa đạt được mà môn học đã đề ra đối với học sinh. Qua đó tìm
được những khó khăn và trở ngại trong quá trình học tập.
- Ðiều chỉnh lệch lạc: Qua kiểm tra giáo viên tìm được những điều
chỉnh cần thiết trong quá trình giảng dạy, loại trừ những lệch lạc, tháo gỡ
những khó khăn trở ngại, thúc đẩy quá trình chiếm lĩnh tri thức của người
học.
b. Đánh giá:
Là căn cứ vào các số liệu, thông tin nhận được trong kiểm tra để ước
lượng, nhận định, phán đoán và đề xuất các ý kiến nhằm làm cho việc học
tập và giảng dạy tốt hơn.
Ðánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết
quả học tập dựa trên những thông tin thu được qua kiểm tra, đối chiếu
những mục tiêu, tiêu chuẩn, tiêu chí đã đề ra nhằm đưa ra những cải tiến
thích hợp để cải tiến thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu
quả giảng dạy.
Ðánh giá còn là quá trình xác định mức độ đạt đến mục đích yêu
cầu của người học đối với môn học, là mô tả định tính và định lượng những
khía cạnh về kiến thức, kỹ năng của học sinh.
c. Công cụ của đánh giá: Khi đánh giá thường dựa vào các thông tin,
dữ liệu sau:
- Số đo: Là điểm số làm bài kiểm tra của học sinh.
- Lượng giá: Dựa vào số đo đưa ra những kết luận ước lượng trình độ
kiến thức, kỹ năng của từng học sinh.
- Lượng giá theo chuẩn (so sánh số đo mỗi cá nhân trong tổng hợp
chung của cả lớp).
- Lượng giá theo tiêu chí (so sánh số đo của cá nhân với tiêu chí đề ra
8
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
ban đầu)
1.2.2. Vị trí của kiểm tra, đánh giá:
a. Vị trí của kiểm tra đánh giá thông thường. Được biểu diễn bằng
sơ đồ sau:
MỤC TIÊU
NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH
PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY
PHƯƠNG TIỆN
DẠY HỌC
HỌC SINH
ĐÁNH GIÁ
KIỂM TRA
b. Vị trí của kiểm tra, đánh giá trong quá trình dạy học: Được biểu
thi bằng sơ đồ sau:
KỸ NĂNG
MỤC TIÊU
TRÌNH ĐỘ
XUẤT PHÁT
MỤC TIÊU
TRÌNH ĐỘ
PHÁT TRIỂN
9
KIỂM TRA
ĐÁNH GIÁ
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
1.2.3. Nhiệm vụ cơ bản của việc kiểm tra, đánh giá hay mục tiêu của đánh
giá
a. Ðối với học sinh:
- Làm rõ được việc lĩnh hội kiến thức, sự thành thạo kỹ năng, trình độ
phát triển tư duy trong việc nắm kiến thức môn học của học sinh.
- Học sinh nhận thức và tự đánh giá việc học tập của mình.
- Học sinh nhận thức được các mặt thiếu sót của mình là mục tiêu quan
trọng nhất.
b. Ðối với giáo viên:
- Thông qua kiểm tra - đánh giá, giáo viên tự đánh giá việc giảng dạy
của mình.
- Giáo viên thấy được mặt thành công và những vấn đề cần rút kinh
nghiệm trong công tác giảng dạy đối với môn học mình phụ trách. Ðể đạt
mục tiêu này giáo viên phải rộng lượng và nghiêm túc chấp nhận những ý
kiến trái ngược ý kiến của mình khi những ý kiến đó được dẫn chứng đúng
đắn.
c. Ðối với nhà trường :
- Kiểm xem các mục tiêu đề ra ban đầu có đạt được hay không?
- Quyết định kết quả và công bố cho học sinh biết.
Kiểm tra, đánh giá là khâu không thể thiếu được của quá trình giảng
dạy, là một biện pháp nâng cao việc dạy và học, không chỉ của giáo viên mà
là của cả học sinh. Ngoài việc giáo viên tiến hành kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của học sinh, học sinh còn phải biết tự kiểm tra, đánh giá chính mình
và đánh giá học sinh khác. Việc học sinh tự kiểm tra, đánh giá lẫn nhau nhằm
10
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
tìm ra phương pháp học tập có hiệu quả.
1.2.4. Các yêu cầu đối với việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh
- Đảm bảo tính khách quan trong quá trình đánh giá
- Đảm bảo tính toàn diện
- Đảm bảo tính thường xuyên và hệ thống
- Đảm bảo tính phát triển
1.2.5. Nguyên tắc chung cần quán triệt trong kiểm tra đánh giá
- Xác định rõ mục đích kiểm tra đánh giá
- Xác định rõ nội dung các kiến thức kĩ năng cần kiểm tra đánh giá, các
tiêu chí cụ thể của mục tiêu dạy học với từng kiến thức kĩ năng đó, để làm căn
cứ đối chiếu các thông tin cần thu. Việc xác định các mục tiêu, tiêu chí đánh
giá cần dựa trên quan niệm rõ ràng và sâu sắc về các mục tiêu dạy học
- Xây dựng các câu hỏi, các đề bài kiểm tra, các bài trắc nghiệm cho
phép thu lượm các thông tin tương ứng với các tiêu chí đã xác định.
- Tiến hành kiểm tra, thu lượm thông tin (chấm), xem xét kết quả và kết
luận đánh giá.
- Chấm điểm các bài kiểm tra căn cứ theo một thang điểm được xây dựng
phù hợp với các tiêu chí đánh giá đã xác định. Xem xét kết quả chấm thu
được, rút ra các kết luận đánh giá tương ứng với mục đích kiểm tra đánh giá
đã xác định.
11
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
CHƯƠNG 2:
THỰC TRẠNG VỀ SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TẠI
TRƯỜNG THCS- THPT NGUYỄN BÌNH
2.1. Thực trạng về đội ngũ giáo viên:
Tổng số giáo viên: 32
- Nữ: 19
- Dân tộc: không
- Cao đẳng: 1
Đại học: 31
- Giáo viên dạy giỏi cấp trường: 14
- Giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh: không
- Bình quân tuổi đời: 30
- Bình quân tuổi nghề: 9
Nhìn chung đội ngũ giáo viên của nhà trường còn trẻ cả về tuổi đời và
tuổi nghề; nhiều giáo viên mới ra trường còn non yếu cả về trình độ chuyên
môn và cả về nghiệp vụ sư phạm. Chính vì vậy có ảnh hưởng không nhỏ tới
chất lượng giảng dạy và công tác đổi mới phương pháp giảng dạy, đổi mới
kiểm tra, đánh giá trên cơ sở thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học.
2.2. Thực trạng về sử dụng phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh
giá
2.2.1. Thực trạng về sử dụng phương pháp dạy học:
Nhiều giáo viên chưa nắm vững và chưa thực sự bám sát chuẩn kiến
thức, kỹ năng của chương trình, chủ yếu dựa theo sách giáo khoa, sử dụng
sách giáo khoa trên lớp chưa hợp lý; chuẩn bị bài giảng chưa kỹ; có ít tư liệu
dạy học.
12
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
Giáo viên còn lạm dụng thuyết trình và ít chú ý nêu vấn đề để học sinh
giải quyết, học sinh ít có điều kiện hoạt động, chủ yếu là đọc chép, ghi nhớ
máy móc, thậm chí đọc theo sách giáo khoa để trả lời câu hỏi.
Giáo viên còn sử dụng phương pháp dạy học lạc hậu - nguyên nhân gây
nên tình trạng thụ động trong học tập. Áp lực học tập tăng cao, học nhiều hiệu
quả ít, học sinh ít được lôi cuốn động viên khích lệ để hứng thú, tự giác học
tập, gây nên tình trạng chán học, bỏ học ở bộ phận có học lực yếu kém.
Một số giáo viên áp dụng phương pháp giảng dạy tích cực một cách máy
móc, hình thức. Vẫn còn tình trạng giáo viên dạy chay hoặc sử dụng thiết bị,
đồ
dùng dạy học kém hiệu quả.
Nhiều bài giảng còn thiếu cân đối giữa truyền thụ kiến thức với hình
thành kỹ năng; thời lượng thuyết trình của giáo viên còn nhiều; giáo viên ít
bao quát các loại đối tượng học sinh; ít hướng dẫn học sinh về phương pháp
học tập và phương pháp tự học, chưa chú trọng rèn luyện phương pháp tư duy
cho học sinh.
2.2.2. Thực trạng về công tác kiểm tra, đánh giá:
Một số giáo viên do chưa nắm vững và chưa thực sự bám sát chuẩn kiến
thức, kỹ năng của chương trình nên chuẩn bị đề kiểm tra chưa tốt; lựa chọn
nội dung và hình thức kiểm tra chưa hợp lý; chưa dành thời gian thỏa đáng để
chấm, chữa và trả bài kiểm tra, chưa chú ý rèn kỹ năng tư duy và hướng dẫn
phương pháp học tập cho học sinh qua các bài kiểm tra.
Vẫn còn tình trạng chưa bảo đảm yêu cầu khách quan, chính xác, công
bằng trong kiểm tra, đánh giá. Nhiều giáo viên ít chấn chỉnh tình trạng học
sinh gian dối khi làm bài (xem tài liệu, trao đổi bài, nhìn bài của bạn,...); có
13
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
trường hợp giáo viên chấm bài chưa chính xác, bỏ sót lỗi, lời phê chung
chung;
Đối với các môn khoa học xã hội (Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, GDCD) cấu
trúc đề kiểm tra còn thiên về mức độ ghi nhớ, tái hiện KT, coi nhẹ kiểm tra
mức độ thông hiểu và kỹ năng vận dụng kiếm thức.
Việc ra đề kiểm tra còn chưa bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng, ra đề
quá khó làm cho những học sinh có học lực trung bình trở xuống chán học
hoặc ra đề quá dễ làm giảm hiệu quả của kiểm tra, đánh giá.
Hoạt động đánh giá thiên về một chiều từ giáo viên đối với học sinh ít
tạo gợi mở cho học sinh tự đánh giá mình và đánh giá lẫn nhau.
Một số giáo viên còn chưa thấy hết vai trò của kiểm tra, đánh giá. Do
vậy trong các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ việc ra đề kiểm tra nhiều
khi còn qua loa; nhiều giáo viên ra đề kiểm tra với mục đích làm sao để chấm
dễ, chấm nhanh nên kết quả đánh giá chưa khách quan. Phần lớn giáo viên
chưa quan tâm đến quy trình soạn đề kiểm tra nên các bài kiểm tra còn mang
tính chủ quan của người dạy.
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÃ ĐƯỢC ÁP DỤNG NHẰM
THÚC ĐẨY ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA,
ĐÁNH GIÁ TẠI TRƯỜNG THCS- THPT NGUYỄNBÌNH
3.1. Về đổi mới phương pháp giảng dạy:
Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo đổi
mới phương pháp dạy học với các nội dung chủ yếu là:
3.1.1. Tổ chức quán triệt, tuyên truyền về các văn bản chỉ đạo của các
cấp về công tác đổi mới phương pháp giảng dạy làm cho mỗi giáo viên hiểu
rõ yêu cầu cấp thiết và tính tất yếu của việc đổi mới phương pháp giảng dạy.
14
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
Đồng thời triển khai mạnh mẽ phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” với một trong các trọng tâm là đổi mới phương pháp
dạy học.
3.1.2. Tổ chức cho 100% giáo viên trong trường được tham gia lớp bồi
dưỡng hè do Sở GD&ĐT tổ chức. Đối với các giáo viên mới ra trường chưa
tham gia lớp bồi dưỡng hè nhà trường giao cho các tổ, nhóm chuyên môn và
giáo viên hướng dẫn tổ chức bồi dưỡng trong năm học theo các nội dung và
các chủ đề đã được bồi dưỡng trong hè.
3.1.3. Nhà trường giao cho các giáo viên môn Tin mở lớp bồi dưỡng
phần mềm soạn bài giảng điện tử Power Point, hướng dẫn sử dụng, tìm kiếm
và khai thác thông tin trên Internet, đặc biệt là việc trao đổi tài nguyên và
thông tin qua hộp thư điện tử.
3.1.4. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn tập thể với chủ đề hướng dẫn sử
dụng chuẩn kiến thức, kỹ năng và soạn giảng theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.
Đồng thời giao cho các tổ chuyên môn tiếp tục đôn đốc và kiểm tra thực hiện
trong suốt năm học. Khi có các vấn đề vướng mắc báo cáo kịp thời với Ban
giám hiệu để phối hợp giải quyết.
3.1.5. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch chuyên đề về thực hiện
công tác đổi mới phương pháp dạy học đối với giáo viên giảng dạy với các
tiêu chí cơ bản sau:
- Các giáo viên lên lớp đều phải có giáo án. Khi giảng bài, phải làm rõ
trọng tâm và mối quan hệ logic của mạch kiến thức; sắp xếp hợp lý hoạt động
của giáo viên và học sinh. Chuẩn bị hệ thống câu hỏi phát huy trí lực và phù
hợp với khả năng tiếp thu của học sinh. Bồi dưỡng khả năng vận dụng sáng
tạo kiến thức, hạn chế ghi nhớ máy móc.
15
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
- Giáo viên phải chuẩn bị tâm thế làm chủ lớp học, thiết lập bầu không
khí thân thiện, tích cực, chủ động để giải quyết mọi tình huống, xử lý mọi
mâu thuẫn có thể xẩy ra với tinh thần tự chủ cao, không nóng nảy, vội vàng.
- Dự kiến phương án sử dụng hợp lý sách giáo khoa trên lớp.
- Giáo viên chuẩn bị chu đáo và sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học,
phương tiện trực quan, phương tiện nghe nhìn, ứng dụng hợp lý công nghệ
thông tin, thực hiện đầy đủ thí nghiệm, thực hành. Cá biệt phải làm rõ mối
liên hệ dọc theo mạch kiến thức môn học trong chương trình các lớp từ thấp
lên cao và mối quan hệ liên môn với các môn học khác để khắc sâu kiến thức.
- Tích lũy, khai thác, sử dụng tư liệu giảng dạy, liên hệ thực tế sinh động
để làm sâu sắc thêm bài giảng; giao bài tập, chủ đề nghiên cứu, sưu tầm về
nhà để rèn luyện kỹ năng tự học, tự nghiên cứu cho học sinh.
- Giảm tối đa sự thuyết trình của giáo viên (có thể sơ đồ hóa); giáo viên
dùng lời nói chuẩn xác, dễ nghe, dễ hiểu; khích lệ học sinh sáng tạo, tổ chức
hợp
lý cho học sinh làm việc cá nhân và theo nhóm (học tương tác, hợp tác).
- Giáo viên nêu vấn đề và hướng dẫn học sinh giải quyết, dẫn dắt để học
sinh tự đi đến kết luận cần thiết. Giáo viên dạy học sát đối tượng, coi trọng
bồi dưỡng học sinh khá giỏi và kiên trì giúp đỡ học sinh học lực yếu kém;
- Chuẩn bị tốt thiết bị dạy học, học liệu, chủ động sưu tầm chọn lọc tư
liệu liên hệ thực tế, nắm vững các kỹ năng và kỹ thuật dạy học cần thiết (kỹ
năng sử dụng thiết bị, viết bảng, vẽ hình, kỹ năng diễn giảng, kỹ năng lôi
cuốn chú ý, kỹ năng thao tác mẫu...; kỹ thuật tiến hành các hoạt động dạy học
cụ thể: Dạy học vi mô, dạy học theo nhóm, dạy học theo dự án, dạy học nêu
vấn đề, trình bày theo cấu trúc Graph, đánh giá Pisa…). Quán triệt đặc trưng
của các nhóm môn học để nâng cao hiệu quả của hoạt động giảng dạy.
16
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
3.1.6. Tiến hành tổ chức đăng ký các tiết dạy đổi mới phương pháp dạy
học trong đó có các tiết ứng dụng công nghệ thông tin trong bài giảng và xây
dựng kế hoạch thực hiện trong cả năm học. Các tiết này trước khi thực hiện
có sự đóng góp ý kiến của các giáo viên trong tổ và trong nhóm bộ môn.
Thành phần giáo viên dự giờ các tiết thực hiện đổi mới phương pháp dạy học
gồm: Đại diện Ban giám hiệu, tất cả các thành viên trong nhóm chuyên môn,
tổ trưởng, đại diện các tổ khác và các giáo viên ở các bộ môn khác có thể sắp
xếp thời gian đến dự.
Sau khi tiến hành thực nghiệm, tổ chức rút kinh nghiệm trong đó chỉ ra
những mặt ưu điểm cần phát huy và những nhược điểm cần khắc phục trong
các lần giảng tiếp theo. Đặc biệt nhấn mạnh những điểm tích cực đối với việc
áp dung phương pháp dạy học tích cực mang lại.
3.2. Về đổi mới kiểm tra, đánh giá.
3.2.1. Nhà trường đã tổ chức tập huấn cho toàn thể giáo viên về vai trò
của kiểm tra, đánh giá học sinh, quy trình ra đề kiểm tra bám sát chuẩn kiến
thức, kỹ năng và yêu cầu thái độ của học sinh được quy định trong chương
trình của bộ môn; cách xây dựng ma trận đề kiểm tra, xây dựng cấu trúc đề
kiểm tra, xây dựng đáp án, biểu điểm nhằm đảm bảo các yêu cầu của kiểm
tra, đánh giá học sinh.
3.2.2. Hướng dẫn cách xây dựng các câu hỏi và đề kiểm tra trắc nghiệm
khách quan, sử dụng một số phần mềm trộn đề thi trắc nghiệm (Mc Mix…)
trong xây dựng đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan.
3.3.3. Kết hợp hợp lý giữa hình thức kiểm tra trắc nghiệm tự luận và
trắc nghiệm khách quan nhằm phát huy tối đa ưu điểm của hai hình thức kiểm
tra phổ biến này.
3.3.4. Trước mắt tập trung chủ yếu vào bài kiểm tra định kỳ khối 12 và
các bài kiểm tra học kỳ khối 10 - 11. Thực hiện theo các bước:
17
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
- Các nhóm bộ môn xây dựng và thống nhất ma trận kiến thức, cấu
trúc đề kiểm tra, cấu trúc biểu điểm bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng duyệt tổ
trưởng chuyên môn, sau đó duyệt Ban giám hiệu (hiệu phó phụ trách chuyên
môn)
- Tiến hành ra đề kiểm tra theo cấu trúc đã xây dựng sau khi được phê
duyệt theo quy định 04 phiên bản đề khác nhau đối với môn kiểm tra theo
hình thức trắc nghiệm khách quan và 02 phiên bản đề khác nhau đối với môn
kiểm tra theo hình thức trắc nghiệm tự luận. Các phiên bản đề sau khi xây
dựng xong được phê duyệt của tổ trưởng chuyên môn và Phó hiệu trưởng phụ
trách chuyên môn. Các đề kiểm tra phải xây dựng xong trước khi tiến hành
kiểm tra ít nhất một tuần và được lưu trữ, bảo quản tại phòng của Phó hiệu
trưởng phụ trách chuyên môn.
- Khi tiến hành kiểm tra phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn lấy
ngẫu nhiên từ các phiên bản đề đã xây dựng, nhân bản và tiến hành kiểm tra
đảm bảo bí mật, an toàn, đúng quy chế thi.
- Các tiết kiểm tra định kỳ khối 12 phải tiến hành đăng ký với chuyên
môn và được nhà trường bố trí, sắp xếp kiểm tra cùng một thời gian, cùng
một tiết.
- Các giám thị coi thi là các giáo viên trong tổ chuyên môn và các tổ
chuyên môn khác theo sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường sao cho
bảo đảm có đủ 2 giám thị trong một phòng thi. Các phòng thi được trộn danh
sách và xếp như thi Tốt nghiệp.
- Các bài kiểm tra định kỳ được phân chấm chéo trong số các giáo viên
dạy cùng một khối nhằm đảm bảo tính công bằng, khách quan trong đánh giá
theo nguyên tắc giáo viên không được chấm bài lớp mình giảng dạy. Các bài
kiểm tra học kỳ tổ chức chấm như thi Tốt nghiệp: Phó hiệu trưởng phụ trách
18
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
chuyên môn và các tổ trưởng tiến hành dọc phách để đảm bảo tính khách
quan.
3.3.5. Các bài kiểm tra phải được chữa, trả bài cho học sinh. Giáo viên
bộ môn có trách nhiệm bố trí sắp xếp thời gian sao cho không ảnh hưởng tới
các tiết học khác. Các bài kiểm tra được lưu giữ cho đến hết năm học.
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
4.1. Về đổi mới phương pháp dạy học.
4.1.1. Giáo viên đã có hành vi chuẩn mực, thái độ thân thiện, biết khích
lệ học sinh, bồi dưỡng tình cảm hứng thú và tinh thần tích cực, chủ động cho
học sinh.
4.1.2. Giáo viên khi soạn, giảng đã bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng
của chương trình, biết nêu vấn đề và hướng dẫn học sinh tự giải quyết, giáo
viên đã chú tâm hơn đến rèn luyện phương pháp học tập cho học sinh; giáo
viên đã giảm thời lượng thuyết trình, giảm căng thẳng; tăng hoạt động tìm tòi
kiến thức, rèn luyện kỹ năng, tăng tính chủ động tham gia xây dựng bài của
học sinh.
4.1.3. Giáo viên đã bước đầu hướng dẫn học sinh sử dụng hợp lý, không
lạm dụng sách giáo khoa trên lớp.
4.1.4. Đã tiến hành khai thác thiết bị dạy học, tăng cường thí nghiệm,
thực hành, trực quan để nâng cao hiệu quả dạy học và gắn bài giảng với thực
tế cuộc sống.
4.1.5. Học sinh đã biết kết hợp học tập cá nhân với học tập tương tác,
hợp tác; huy động mọi nhóm trình độ tham gia xây dựng bài; được thực hành,
trực quan và liên hệ với thực tế cuộc sống; biết tự đánh giá, kết hợp đánh giá
của thầy với tự đánh giá của trò theo các mức độ; được rèn luyện phương
pháp tự học, tự nghiên cứu để học suốt đời.
19
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
4.2. Về kiểm tra, đánh giá.
4.2.1. Kiểm tra, đánh giá đã đảm bảo tính khách quan, chính xác, công
bằng có tác dụng thúc đẩy giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy và thúc
đẩy học sinh đổi mới phương pháp học tập, biết tự đánh giá kết quả học tập.
Từ đó, học sinh biết áp dụng phương pháp học tập tích cực, biết tự học, tự
nghiên cứu.
4.2.2. Kết quả kiểm tra, đánh giá đã tạo căn cứ để lựa chọn giải pháp
quản lý phù hợp, trong đó có việc chỉ đạo dạy, học, kiểm tra, đánh giá thống
nhất, đồng bộ.
4.3.3. Từ việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực đồng bộ với đổi
mới kiểm tra, đánh giá đã góp phần cải thiện môi trường sư phạm, tăng tính
thân thiện, tích cực, giảm bớt áp lực học tập cho học sinh.
KẾT QUẢ CỤ THỂ VỀ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CỦA NHÀ
TRƯỜNG TRONG THỜI GIAN THỰC HIỆN,
TRIỂN KHAI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
- Chất lượng giáo dục đạo đức:
Học kỳ I năm
Học kỳ II năm
Học kỳ I năm
học 2010-2011
học 2010-2011
học 2011-2012
Tốt
304
374
268
Khá
432
389
410
Trung bình
190
158
206
Yếu
13
07
15
Học kỳ I năm
Học kỳ II năm
Học kỳ I năm
học 2010-2011
học 2010-2011
học 2011-2012
Ghi chú
- Chất lượng xếp loại học tập:
20
Ghi chú
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
Giỏi
05
05
05
Khá
195
219
145
Trung
626
631
594
113
73
155
bình
Yếu
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trong quá trình đổi mới sự nghiệp giáo dục, việc đổi mới phương pháp
dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá là một nội dung hết sức quan trọng để
21
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
nâng cao chất lượng dạy học nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung. Đây
là một yêu cầu vừa cấp bách vừa lâu dài, đòi hỏi phải chỉ đạo chặt chẽ, liên
tục và phải động viên mọi sự kiên trì nỗ lực sáng tạo của đội ngũ giáo viên,
lôi cuốn sự hưởng ứng của đông đảo học sinh. Để tạo điều kiện thực hiện có
hiệu quả chủ trương đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh
giá, phải từng bước nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên, đồng thời tăng cường
đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Các cán bộ quản lý
giáo dục phải lồng ghép chặt chẽ công tác chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy
học và đổi mới kiểm tra, đánh giá với việc tổ chức thực hiện phong trào thi
đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” để từng bước nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
2. Kiến nghị:
2.1. Đối với giáo viên: Phải có nhận thức đúng đắn về đổi mới phương
pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá trên cơ sở thúc đẩy đổi mới phương pháp
dạy học. Có thái độ tích cực, cầu thị khi tham gia đổi mới phương pháp dạy
học và đổi mới kiểm tra, đánh giá.
2.2. Đối với các cán bộ quản lý giáo dục: Cần tiến hành đồng bộ,
thường xuyên, toàn diện các nội dung chứa đựng các vấn đề về đổi mới
phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá.
2.3. Đối với Sở GD&ĐT:
- Tiếp tục chỉ đạo sát sao việc đổi mới phương pháp dạy học và kiểm
tra, đánh giá của các nhà trường.
- Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học nhằm đáp ứng được
các yêu cầu của đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá.
22
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kết luận của Phó Thủ tướng- Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thiện Nhân
tại Hội thảo “Chỉ đạo, quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở các
23
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
trường phổ thông” tổ chức tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, ngày
03/01/2009.
2. Kết luận của Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển tại hội thảo do Bộ GD&ĐT tổ
chức vào ngày 16,17 tháng 4 năm 2009 tại Cần Thơ.
3. Lý luận giáo dục. Phan Thanh Long (Chủ biên). NXB Đại học sư phạm
năm 2006
4. Tài liệu tập huấn bồi dưỡng tăng cường năng lực quản lý điều hành cho
Hiệu trưởng trường THPT. Bộ GD&ĐT - Dự án phát triển GD THPT năm
2009, 2010.
5. Trang Web: giaovien.net.vn
6. Vấn đề đặt câu hỏi của giáo viên đứng lớp. Kiểm tra, đánh giá học tập của
học sinh. PTS. Nguyễn Đình Chỉnh. NXB Hà Nội năm 1995
PHỤ LỤC
ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
24
Kinh nghiệm chỉ đạo thúc đẩy Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá
………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................
………………………………………………………………………………………………
………………………………………...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................
………………………………………………………………………………………………
…………………………………...……...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................…………………………………………………………………….
…………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................…………….
………………………………………………………………………………………………
…...………………………...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................…………………………………………………….
…………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………..............
..................................................................................................................................................
.........................................
………………………………………………........................................................................
25
